De adellijke titel van 'Rijngraaf' kwam voort uit het grafelijk huis van de Rijngouw, dit is nu de streek van de Rheingau in Hessen. In de 13e eeuw verloren zij hun bezit in Rheingau aan de keurvorst van Mainz, maar konden wel bezittingen aan de Nahe behouden bij Bad Kreuznach en Kirn (Kyrburg) in Rijnland-Palts.
graaf wiens graafschap grenst aan de Rijn