DAVID

Categorie: Automatisering > Digitale Archivering
Datum & Land: 09/06/2013, BE
Woorden: 68

Applicatie
computertoepassing waarmee specifieke taken worden uitgevoerd

Archiefbeheerssysteem
een computerapplicatie gebruikt voor het beheren van digitalearchiefdocumenten.

Archiveringssysteem (record keeping system)
geheel van procedures, methoden, kennis, middelenen documenten waarmee een organisatie haar archiveringsfunctievorm geeft

ASCII (American Standard Code for Information Interchange)
gestandaardiseerde karakterset ofcodetabel waarin aan elke hexadecimale of binaire waarde een karakter is gekoppeld. Bestaat inverschillende versies (ISO 646

Authenticiteit
Authenticiteit is een stabiele eigenschap (dit wil zeggen een eigenschap die nietverandert doorheen de tijd) van informatie die aangeeft dat deze informatie is wat ze beweert (beweerdwordt) te zijn. Authenticiteit heeft geen betrekking op de juistheid van de informatie.

Bedrijfsproces
het proces waarmee een organisatie alle haar door de wet, door de statuten of door de interne bedrijfsorganisatie opgedragen taken uitvoert.

Bestandensysteem (file system)
systeem voor het organiseren van mappen en bestanden. Is meestal een onderdeel van het besturingssysteem

Besturingssysteem (operating system)
de software dat de computer en de randapparatuur bestuurt, de gegevensopslag regelt, het computergeheugen toewijst en de applicaties ondersteunt.

Binair bestand
computerbestand dat niet enkel uit afdrukbare tekens of tekstkarakters bestaat. De binaire encoding is meestal applicatiegebonden. Tegenovergestelde van plat tekst-, ASCII- of

Bit (Binary Digit)
kleinste eenheid van data in digitale informatiesystemen

BLOB (binary large object)
algemene term voor een grote hoeveelheid bits die als een eenheid in een databank worden opgeslagen (bijv. afbeelding, video of geluidsfragment). De BLOB-objecten kunnen niet altijd door de databankmotor worden geïnterpreteerd.

Data
de in -of outputgegevens die in een digitaal informatiesysteem worden beheerd. De data worden bewaard in bitreeksen en omvatten tevens de manier waarop de bits in informatie worden omgezet (tekst, geluid, beeld).

Databank (database)
applicatie waarbij de data in een gestructureerd geheel van gegevensvelden worden bijgehouden.

Data-object
een afgebakend geheel van data

Datastream
bitreeks die de digitale data bevat

Delimeter
veldscheidingsteken

Digitaal
een eigenschap van de elektronische technologie nl. dat zij gegevens creëert, verwerkt en bewaart in termen van twee statussen.

Digitale archivering
het digitaal archiveren van digitale archiefbestanddelen.

Documentbeheerssysteem (DMS
Document Management System) computerprogramma voor het beheer van digitale documenten. In een documentbeheerssystemen is indexering en beveiling (check in-check out, toegangscontrole, versiebeheer,…) mogelijk. Van elk document kan een profiel met de nodige metadata worden bijgehouden. Documenten kunnen opgezocht worden op basis van de index, de gegevens in de documentprofielen en de hiërarchische structuur van mappen en bestanden.

Drager
medium waarop informatie wordt vastgelegd

EBCDIC (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code)
karakterset of codetabel voor mainframecomputers

Elektronisch document
de visuele weergave van een document in een digitale omgeving bijv. op het beeldscherm van een computer

Elektronische postbus
een voorbehouden directory op de mailserver van de internet-provider, waarin de e-mails bewaard worden totdat de geadresseerde ze opvraagt

Externe e-mail
een e-mail waarvan het afzend- en het bestemmingsadres gelegen zijn binnen verschillende organisaties.

Flat file
tekstbestand dat enkel ASCII- of Unicode karakters bevat. Een tekstbestand bevat doorgaans wel structuur maar geen opmaakgegevens.

Formaat
een code of een structuur om digitale informatie op te slaan. Bijna elke applicatie heeft zijn eigen formaat om bestanden samen te stellen.

Formele e-mail
functionele e-mail die meestal zal bewaard worden omdat de inhoud, hetzij (rechts)gevolgen heeft voor de organisatie, hetzij een bewijs- of verantwoordingsfunctie heeft of nog kan krijgen, hetzij van belang is voor de interpretatie van andere gegevens.

FTP (File Transfer Protocol)
protocol voor de uitwisseling van bestanden op het internet.

Functionele e-mail
alle archiefstukken van een organisatie die kunnen worden gerekend tot de elektronische post en die naar hun aard bestemd zijn om te berusten onder een organisatie, die ze heeft opgemaakt of ontvangen uit hoofde van haar activiteiten of ter handhaving van haar rechten.

hiërarchische databank
databank waarbij de data gestructureerd zijn volgens het principe

HTTP (Hypertext Transfer Protocol)
applicatieprotocol voor het uitwisselen van webpagina’s en bijhorende bestanden (tekst, grafisch, audiovisueel, multimedia) op het World WideWeb. HTTP 1.1 is de laatste versie.

Informatie
voor de mens begrijpbaar bericht of gegeven.

Informatiesysteem
het geheel van data, structurele informatie en applicatiesoftware. Het informatiesysteem transformeert data tot informatie.

Informatie-object
een dataobject + de corresponderende voorstellingsinformatie

Informatiepakket
inhoudelijk informatieobject + erbij horende interpretatieve informatie

Informele e-mail
alle andere e-mail dan formele e-mail.

Integriteit
eigenschap van informatie die aangeeft dat de inhoud van dit document zich op een bepaald moment in een ongewijzigde toestand bevindt ten opzichte van het moment waarop dit document werd gecreëerd.

Interne e-mail
een e-mail waarvan het afzend- en het bestemmingsadres gelegen zijn binnen dezelfde organisatie.

IP (Internet Protocol)
protocol voor het uitwisselen van bestanden op het niveau van het internetadres

Lange termijn
een tijdsperiode die zo lang duurt dat er bezorgdheid ontstaat over de impact van de veranderende technologie op de informatie die bewaard wordt in het archiefbeheerssysteem (o.a. veroudering van gegevensdragers, ontstaan van nieuwe formaten…)

Leesbaarheid op korte termijn
presenteerbaarheid, een eigenschap van digitale informatie, gecreëerd aan de hand van metadata, waardoor de binaire data op een correcte manier omgezet kunnen worden naar voor de mens verstaanbare data.

Metadata
Alle informatie die naast de inhoud moet bewaard worden teneinde deze inhoud leesbaar, toegankelijk, begrijpbaar en authentiek te houden. De metadata hebben betrekking op de inhoud of op de data die deze inhoud voorstellen

MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions)
specificatie over de codering van computerbestanden (afbeeldingen, geluid, video) die over het internet of via e-mails worden verzonden. MIME is initieel ontworpen voor computerbestanden die geen ASCII-bestanden zijn.

Node
knooppunt

object-georiënteerde databank
databank waarbij de data als afzonderlijke objecten worden beschouwd. Aan elk object worden attributen of eigenschappen toegekend zodat interactie met andere objecten mogelijk is

Origineel
het origineel van een archiefstuk is die versie van het archiefstuk waaruit op een onbetwistbare wijze de intentie van de auteur blijkt om de inhoud, zoals die op dat moment in het document is vastgelegd, voor eens en altijd onherroepelijk vast te leggen en deze zich toe te eigenen.

Pakketbeschrijving
informatie die een informatiepakket beschrijft aan de hand waarvan de gezochte, relevante informatie kan teruggevonden worden in het digitaal archief.

Pakketinformatie
identificeert de verschillende lagen waaruit een informatiepakket bestaat en verbindt ze met elkaar.

Parser
softwareapplicatie die een XML-structuur ontleedt en valideert.

PKI (‘Public Key Infrastructure’)
is een systeem dat aan gebruikers van elektronische communicatiemiddelen digitale sleutelparen ter beschikking stelt (telkens bestaande uit een private en een publieke sleutel), aan de hand waarvan zij hun elektronische communicatie kunnen beveiligen en authentificeren. De techniek van de digitale handtekening is één van de toepassingen van PKI.

Platform
geheel van hardware en besturingssysteem

Plug-in
tool of module die aan een grotere applicatie een bijkomende functionaliteit toevoegt en die binnen die applicatie wordt opgeroepen. Wordt het in Nederlands ook wel eens ‘insteekmodule’ genoemd.

Protocol
geheel van regels voor het uitwisselen van digitale informatie. In een protocol wordt bijvoorbeeld vastgelegd hoe een afzender duidelijk maakt dat het verzendingsproces beëindigd is en hoe een ontvanger aangeeft dat de informatie ontvangen is. Protocollen worden op verschillende niveau’s in datacommunicatie gebruikt. Veelgebruikte protocollen zijn TCP-IP, HTTP, FTP en SMTP.

Publiekrechtelijke archiefinstelling
archiefinstelling met publiekrechtelijke rechtspersoonlijkheid, die werd opgericht met de bedoeling om te fungeren als archiefinstelling ten behoeve van overheden.

Raid
RAID (Redundant Arrays of Independent Disks) robotsysteem voor het gebruik van meerdere tapes, harde of optische schijven

relationele databank
databank waarbij de data opgeslagen worden in aan elkaar gekoppelde tabellen zodat interactie tussen de tabellen mogelijk is.

root-parent-child
de gegevensvelden zijn samengesteld uit andere gegevensvelden.

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)
protocol voor het verzenden van e-mails. SMTP wordt meestal in combinatie gebruikt met POP (Post Office Protocol) en IMAP (Internet Message Access Protocol). SMTP dient voor het versturen van e-mails, POP en IMAP voor het ontvangen.

TCP (Transmission Control Protocol)
protocol voor het uitwisselen van bestanden op een ander niveau van het internetadres

Toelichting
Authenticiteit wordt heel vaak gedefinieerd als zijnde de eigenschap van eenarchiefstuk, die doorheen de tijd kan wijzigen, en waarbij de archivaris eenbelangrijke rol speelt om deze authenticiteit in stand te houden. Wij zijn echtertot de vaststelling gekomen dat de authenticiteit van een archiefstuk bepaald

Toegangen
software die aan de klant moet toelaten om de voor hem relevante informatiepakketten te vinden, te analyseren en op te vragen.

Tool
kleine applicatie, die gericht is op het vervullen van één specifieke taak en die in veel gevallen

Unicodebestand.
Biniare bestanden hebben doorgaans een kleinere bestandsomvang dat platte tekstbestanden.

Viewer
programma dat het formaat van een computerbestand herkent en de inhoud op het scherm projecteert. In zijn meest eenvoudige vorm kan een viewer de bestanden niet bewerken. De meeste viewers zijn in staat om meerdere bestandsformaten te herkennen.

Webbrowser
computerapplicatie voor het lokaliseren en tonen van webpagina’s. Aanvankelijk konden de webbrowsers enkel tekst weergeven. De huidige webbrowsers kunnen ook afbeeldingen in verschillende formaten en multimediabestanden weergeven. Voor multimediatoepassingen zijn dikwijls extra plug-ins vereist.

Wrapper
1. Softwaretool die opereert tussen een oorspronkelijk bestandsformaat en een doelformaat, 2. container, verpakking voor digitale bescheiden.

E-mailprogramma
een computerprogramma dat men kan gebruiken om e-mails te schrijven, te verzenden, om de elektronische postbus te ledigen en om e-mails te lezen of te printen. Voorbeelden Eudora, MS Outlook, Lotus Notes, Happymail enz.

E-mail
elektronisch bericht