AVBlog Woordenboek

Categorie: Aardrijkskunde > Audio en Video
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 181

AC3
Audio Codec 3. Een digitaal surround-sound systeem, geintroduceerd door Dolby.In mde meeste gevallen gaat het om een systeem van 5.1 kanalen - vijf discrete (links, rechts, center, linksachter, rechtsachter) en een subwoofer. Om AC3 geluidskanalen te kunnen ontvangen dan wel te beluisteren is een speciale ontvanger-versterker.
Om marketing-technische redenen werd de naam Dolby Digital algemeen ingevoerd, maar de term AC3 wordt op computers nog wel veel gebruikt, met name vanwege het bijzonder nuttige ac3filter programma

Actieve luidspreker
Een actieve luidspreker heeft een ingebouwde versterker en een actief wisselfilter. Dit houdt in, dat de kanaalscheiding plaats vindt voor de versterking van het signaal, waardoor dit nauwkeurig gedaan kan worden en de eindversterkers efficienter gebruikt worden, omdat in tegenstelling tot een ‘passieve’ luidspreker het complete versterkte signaal wordt weergegeven door de luidspreker, en niet een deel verloren gaat in het scheidingsfilter.
Een actieve luidspreker wordt aangestuurd door de lijnuitgangen van een versterker, in plaats van luidspreker-uitgangen.

Actieve subwoofer
Bij een actieve subwoofer is de eindversterker voor deze speaker in de subwooferkast ondergebracht. Hierdoor kan de fabrikant de speaker en de versterker goed aan elkaar aanpassen. Een actieve subwoofer kan vaak op meerdere manieren aangesloten worden. Als u een stereo versterker heeft sluit u de subwoofer op de speakeruitgangen van de versterker aan. Bij een surround of stereo versterker met een aparte subwoofer uitgang sluit u de subwoofer rechtstreeks op de subwoofer line out van de versterker aan. Een passieve subwoofer heeft geen eindversterker ingebouwd. Passieve subwoofers worden vrijwel alleen nog gebruikt in 2.1 satelliet systemen. Voor surround (5.1) toepassingen zijn ze veel minder geschikt omdat ze niet rechtstreeks aangesloten kunnen worden op de speciale subwoofer uitgang van de versterker.

AES/EBU
Gebalanceerde digitale verbinding - onder andere gebruikt om het signaal van een CD-transport naar een D-A converter te transporteren. De AES-EBU standaard gebruikt XLR connectoren.

Akoestiek
Akoestiek is strict genomen de wetenschap die zich bezighoudt met geluid, maar meestal wordt onder akoestiek verstaan de eigenschappen die een ruimte hebben op de klank en nagalm van geluid.
Dan kan bijvoorbeeld gesproken over Deze ruimte heeft een slechte akoestiek. Bedoeld wordt dan dat de eigenschappen van die ruimte niet overeenkomen met het gebruik. Aan een concertzaal worden bijvoorbeeld heel andere eisen gesteld dan aan een collegezaal.

Analoge televisie
De ’standaard’ televisie, waarbij het signaal op een analoge manier verstuurd wordt. Een aan tal verschillen met digitale televisie:
in principe betere kwaliteit, omdat een (beperkte vorm van) foutcorrectie wordt toegepast
Bij een slecht analoog signaal gaat het beeld ruisen en vervormen; bij digitaal is het alles of niet: goed beeld of geen beeld.

Analoog-Digitaal (A/D) Converter
Een AD-converter of Analoog-Digitaal-converter (ADC) zet een analoog signaal, bijvoorbeeld een spraaksignaal, om in een digitaal signaal.
Een AD-converter is de tegenhanger van de DA-converter. Deze zet digitale signalen om een analoog signaal.
Een analoog signaal is per definitie een signaal wat continu in tijd en in amplitude is (de resolutie is oneindig). Wanneer een analoog signaal digitaal gemaakt wordt betekend dit dat het signaal in tijd en in amplitude gediscretiseerd moet worden. Een discreet (digitaal) signaal is de tegenhanger van een continu signaal, een signaal wat altijd bestaat en alle mogelijke waarden aan mag nemen. Om het signaal digitaal te maken zal er dus met vaste tussenpozen (bemonsteringsfrequentie) een monster genomen moeten worden waarna ook dit monster gediscretiseerd wordt. Om de zoveel tijd wordt er dus een sample genomen welke opgeslagen wordt als een digitaal getal. Dit digitale getal is eindig in resolutie (discreet) en kan dus niet zoals een analoog getal alle waarden voorstellen.

Anamorf
Anamorf breedbeeld is een manier om video in breedbeeld-formaat zonder horizontale zwarte balken op een medium (zoals een DVD) op te slaan. Op deze manier kan de gehele resolutie gebruikt worden voor het eigenlijke beeld, resulterend in een betere beeldkwaliteit. Als een breedbeeld video op een niet-anamorfe manier op een medium wordt opgeslagen, wordt een deel van de beschikbare resolutie gebruikt voor zwarte balken. Aangezien een breedbeeldtelevisie deze zwarte balken verbergt, is daardoor een deel van de resolutie verloren.
De term anamorf breedbeeld wordt dikwijls ten onrechte gebruikt als synoniem voor de 2.35:1 beeldverhouding. De term anamorf heeft echter niets te maken met de beeldverhouding, een anamorfe DVD kan evengoed de 16:9 beeldverhouding hebben.

Anamorf breedbeeld
Anamorf breedbeeld is een manier om video in breedbeeld-formaat zonder horizontale zwarte balken op een medium (zoals een DVD) op te slaan. Op deze manier kan de gehele resolutie gebruikt worden voor het eigenlijke beeld, resulterend in een betere beeldkwaliteit. Als een breedbeeld video op een niet-anamorfe manier op een medium wordt opgeslagen, wordt een deel van de beschikbare resolutie gebruikt voor zwarte balken. Aangezien een breedbeeldtelevisie deze zwarte balken verbergt, is daardoor een deel van de resolutie verloren.
De term anamorf breedbeeld wordt dikwijls ten onrechte gebruikt als synoniem voor de 2.35:1 beeldverhouding. De term anamorf heeft echter niets te maken met de beeldverhouding, een anamorfe DVD kan evengoed de 16:9 beeldverhouding hebben.

Ape
Lossless compressie-formaat voor audio-bestanden. Lange tijd erg populair geweest onder kwalititeits-minnende luistereraars van op de computer opgeslagen muziek, maar door de opkomst van Flac wordt deze enigszins op de achtergrond gedrukt.
Dit komt met name door het feit, dat Flac altijd een open source formaat is geweest (gratis en open), en Ape niet. Inmiddels is de broncode van Ape ook vrijgegeven.

Artefact
Een verzamelnaam voor een onvolkomenheid in de beeldkwaliteit. Voorbeelden zijn: zichtbare krasjes, ruis, vuil, flikkeringen, kleurvariaties, etc. Daarnaast kennen we ook artefacten die ontstaan bij een onjuiste of te lage MPEG-2 compressie. Voorbeelden hiervan zijn: aliasing, edge enhancement, moirée, etc

Aspect Ratio
De `aspect ratio` geeft de breedte- en hoogteverhouding van het beeld aan. Een aspect van 4:3 betekend dat breedte en hoogte van het beeld een verhouding van vier staat tot drie hebben. Voorbeelden van veel gebruikte verhoudingen voor het beeld zijn: 1.33:1 (4:3) Dit is het formaat van normale TV`s 1.78:1 (16:9) Dit is het formaat van breedbeeld TV`s 2.35:1 Panavision of Cinemascope formaat

ATRAC
Datacompressiesysteem dat door Sony is ontwikkeld voor gebruik in Minidisc toepassingen. Inmiddels weinig meer gebruikt, omdat nieuwere formaten zoals mp3 en ogg betere resultaten bieden.

Audio
Een audiosignaal is een signaal dat informatie voor het hoorbare gebied bevat.
Een audiosignaal in de lucht is geluid. Om gehoord kunnen worden zal de toonhoogte moeten liggen tussen ongeveer 20 hertz en 14 tot 20 kHz, afhankelijk van de leeftijd van de gebruiker (hoe ouder hoe minder hoge tonen men hoort en hoe minder gevoelig het oor wordt voor bepaalde gebieden. Zie gehoordrempel). Naast de toonhoogte is ook de geluidssterkte van belang. De minimale sterkte van geluid dat een persoon kan horen is de gehoordrempel en de maximaal verdraagbare sterkte is de gehoor-pijngrens.
Ook geluid met hogere of lagere frequenties kan zich door de lucht verplaatsen. Geluid kan met een microfoon opgevangen worden en op deze wijze omgezet worden naar een elektrisch signaal voor opslag, verwerking of versterking.

Audiofiel
Audiofiel is een term voor iemand die zich zeer gedreven voelt tot het perfectioneren van de weergave van opgenomen geluid. Hoewel het er in de veel gevallen niet mee bedoeld wordt, kan dit zover gaan dat het een obsessie wordt. De term audiofiel is van het Grieks afkomstig en betekent vrij vertaald hoor-liefhebber.

Autoreverse
Functie van cassette-afspelers die automatisch de andere zijde van een compact-cassette afspeelt. In de meeste gevallen gebeurt dit door het omdraaien van de bandrichting, maar er zijn een - zeer beperkt - aantal modellen die daadwerkelijk het bandje zelf omdraaien, zoals de Nakamichi RX.

AV-systeem
Een AV-systeem bestaat uit componenten voor het weergeven van beeld en geluid. In tegenstelling tot een hifi-installatie (alleen audio) bestaat uit ‘video-installatie’ altijd uit audio en video.
AV bestrijkt een bijzonder groot gebied: cd-spelers, surround-processors, schermen, muziek, films, ….

AVCHD
AVCHD is een nieuwe standaard voor videocamera-opnamen op hoge resolutie (HD). Waar het op opgenomen wordt maakt niet uit (DVD, harddisk, tape), maar het gaat erom dat door middel van een bijzonder compressieformaat dezelfde ruimte in beslag wordt genomen als met de populaire Mini-DV, maar dan met veel hogere resolutie (1080i en 720p). De meeste aandacht gaat voorlopig uit naar een medium vergelijkbaar als mini-cd of minidvd (80mm schijfjes).
Audio can worden opgeslagen met 5.1 AC3 of 7.1 PCM; de gebruikte compressie is MPEG4-AVC-H.264. Sony claimt dat met het formaat ongeveer 20 minuten HD video kan worden opgenomen op de schijfjes. In vergelijking: de huidige 80mm schijfjes slaan 30 minuten op in SD resolutie, en MiniDV tapes 60 minuten.

AVI
Audio Video Interleaved, een video-bestandsindeling ontwikkeld door Microsoft. AVI is een container-bestandsindeling: het kan zowel video als geluid bevatten. Het werd geïntroduceerd toen Windows 3.1. op de markt kwam. In de eerste versie was de grootte van het beeld beperkt tot 160×120 pixels en was er een maximum framerate van 15 frames per seconde. Er werd door de jaren heen veel aan de indeling gewerkt, waardoor de beeldgrootte en framerates hoger werden.
AVI is een speciale versie van RIFF (Resource Interchange File Format). Microsoft RIFF is een multimedia-bestandsindeling speciaal gemaakt voor gebruik van de Windows grafische gebruikersinterface. RIFF op zich definieert geen nieuwe methodes voor hoe de data moet opgeslagen worden. RIFF zal daarentegen een gestructureerd framework definiëren voor opslag van verschillende gegevensindelingen. Met dit concept kunnen dus nieuwe samengestelde formaten gecreëerd worden die uit twee of meer bekende bestandsindelingen bestaan.

Baffle
Het voorste deel van de behuizing van de luidspreker waarin (meestal) de lage-, midden- en hogetonen units zijn gemonteerd.

Balun
Omzetter (passief of actief) van een gebalanceerd (symmetrisch) naar ongebalanceerd (a-symmetrisch) signaal, of vice versa.
Met name in de antenne-wereld is dit een bekende term, omdat een antenne (zoals de ouderwetse ‘hark’ op het dak) een symmetrisch signaal levert, maar dit signaal wel op een a-symmetrische coaxkabel geplaasts moet worden.
De term wordt ook wel gebruikt voor converters tussen twee kabels, zoals een component-video coax kabel naar CAT-5 en weer terug. Toepassingen hiervoor worden onder andere gevonden in multiroom audio-video-installaties, met leveranciers als Russound

Bang & Olufsen
Bang & Olufsen (B&O) is een Deens bedrijf, opgericht in 1925 in Struer door Peter Bang & Svend Olufsen, dat design- audioproducten, videoproducten en telefoons voor de consumentenmarkt ontwerpt en produceert.
Producten van Bang & Olufsen behoren te staan voor hypermodern industrieel ontwerp, zowel wat betreft uiterlijk als wat betreft werking. Aluminium is een van de meest gebruikte materialen. Verder staat gebruikersgemak en vakmanschap hoog in het vaandel bij dit Deense kwaliteitsmerk.
B&O-producten worden tegen vaste prijzen verkocht in geautoriseerde B&O-winkels. Die bedrijven, allemaal eigen ondernemers (dus geen franchisenemers), worden door Bang & Olufsen gehouden aan een aansprekende presentatie van de door hun gevoerde producten. Apparaten van andere producenten zijn in exclusieve B&O-winkels (B1 shops) niet te koop. Dit in tegestelling tot de zogenaaamde shop-in-shop bedrijven. Hier worden naast de Bang & Olufsen producten ook apparaten van andere merken verkocht.

Bass Reflex
Door de specifieke bouw van de bass reflex luidsprekersbehuizing ontstaat een akoestisch systeem waarbij het mogelijk is uit een kast van gelijke afmetingen een diepere bas te halen. Dit wordt gedaan door een nauwkeurig berekende opening in de behuizing te maken waardoor een gedeelte van het geluid kan komen. Deze opening - de bass reflex poort - is nauwkeurig afgestemd op de eigenschappen van de woofer.

Beamer
Typisch Neder-engelse term voor een een digitale projector voor video- of computerbeelden.
De juiste Engelse benaming is video projector.

Betamax
Betacam is een 1-2 inch videoband en analoog videoformaat, ontwikkeld en gelanceerd door Sony in 1982. De consumentenversie van Betacam, de Betamax, heeft in de jaren 80 samen met Video 2000 en VHS gestreden om de standaard voor videorecorders. Deze strijd werd uiteindelijk gewonnen door het VHS-systeem, hoewel het Betamax systeem wel beter van kwaliteit is.
Betacam wordt de facto beschouwd als de standaard in de professionele broadcastwereld. Een concurrerend systeem is bijvoorbeeld MII van Panasonic. Betacam bestaat zowel in een analoge versie (Betacam en Betacam SP) als in een digitale versie (Digital Betacam, Betacam SX, Betacam IMX).

Bipolaire luidsprekers
Bipolaire luidsprekers hebben twee speaker units die tegelijkertijd naar voren en naar achteren gaan, in tegenstelling tot dipolaire luidsprekers. Vanwege het ruimtelijke effect dat deze luidsprekers creeeren wordt deze meestal als achter- dan wel zijluidspreker gebruikt in surroundopstellingen

Bit-rate
Term voor het aantal bits per seconde een signaal verwerkt of waarmee een signaal verstuurd wordt. Meestal uitgedrukt in Mbps: Megabit per seconde.
Voor digitale televisie, inclusief satelliet en kabeltv, DVD en HDTV, geldt dat hoe hoger de bit-rate, hoe meer data er verwerkt wordt, en in principe hoe hoger de kwaliteit.
Het DVD formaat staat bit-rates toe tot maximaal 9.8Mbps, en HDTV vereist 19.25 Mbps voor full-screen uitzending

Blu-ray
Een initiatief van Sony, Hitachi, LG Electronics, Panasonic, Philips, Pioneer, Samsung, Sharp en Thomson, voor het ontwikkelen van een nieuw soort optisch disc-formaat met een verhoogde data-capaciteit. In het geval van de Blu-ray disc is dit 54 Gigabyte. De Blu-ray disc is voorbereid voor High Definition video en er is naast een audio-video-variant ook een variant voor opslag van computer-data.
Zoals de naam al impliceert, wordt een blauwe laser gebruikt voor het uitlezen van de gegevens (net als het HD-DVD formaat, trouwens). De kortere golflengte van de gebruikte blauwe laser maakt het mogelijk een hogere informatiedichtheid te behalen zodat meer informatie op dezelfde schijf kan worden opgeslagen.
Een schijf heeft de capaciteit van ongeveer 25 GB of twee uren van HDTV-audio + -video tussen 36 en 72 Mbps. Het is tevens mogelijk om meerdere lagen boven op elkaar te zetten welke elk 25 GB hebben, hierdoor is het mogelijk om meer dan 50 GB op één schijf op te slaan.
De Playstation 3 is uitgerust met een Blu-ray disc-drive.

Breedbeeld
Met breedbeeld wordt een televisietechniek bedoeld die een breed beeld heeft.
De eerste televisietoestellen hadden een verhouding (aspect ratio) van 4:3 (de verhouding van de breedte tot de hoogte is 4:3). Daarmee kon een speelfilm niet goed afgebeeld worden, omdat die een veel breder beeld heeft. Vanaf ongeveer 1992 begon Philips met breedbeeldtelevisie met een verhouding van 16:9. In 2005 was het mereldeel van de televisieuitzendingen op de Nederlandse televisie nog in het 4:3 formaat. Het nut van breedbeeld is dat de beeldverhouding van lengte en breedte meer overeenkomt met de beeldverhouding van onze eigen ogen. Het 4:3 formaat is bijna vierkant, terwijl onze ogen veel meer in de breedte kunnen waarnemen. Op CRT-televisies die zijn ontworpen om PAL weer te geven is resolutie van 16:9 is hoger dan 4:3 waardoor er feitelijk meer beeld is. Verhouding 16:9 heeft een resolutie van 1024×576 terwijl 4:3 het moet doen met 768×576. De hoogte van het beeld is hetzelfde maar de beeldtoename zit in de breedte. Vandaag de dag worden er steeds meer LCD-televisies verkocht die HDTV weer kunnen geven. Dit zorgt voor een nog meer beeldinformatie dan breedbeeld op PAL.

Buizenversterker
Een buizenversteker is een elektronische versterker opgebouwd rond elektronenbuizen en tranformatoren. Een buizenversterker bestaat in veel gevallen uit een voorversterker, een eindversterker en een voedinggedeelte.
De voorversterker bevat, naast aansluitingen voor apparatuur, de volumeregeling en het toonregelcircuit. De voorversterker bevat meestal 3 buizen, meestal van het type triode, om het ingangssignaal voldoende te versterken, zodat het aan de eindversterker kan worden aangeboden. In de voorversterker bevindt zich naast de volumeregeling ook het toonregelcirquit.
De eindversterker of eindtrap wordt gevormd door een fasedraaier, twee (soms wel vier) vermogens-eindbuizen meestal pentodes en de uitgangstransformator.
Het voedinggedeelte bevat een voedingstransformator en een gelijkrichter die een gelijkspanning van een ongeveer 300 - 500 volt voor de anodes van de buizen levert en een gloeispanning van 6,3 volt voor de gloeidraden van de buizen. Er zijn versterkers die om de anodespanning te maken, de wisselspanning van de voedingstransformator met een gelijkrichterbuis gelijkrichten.

CEDIA

De ‘Custom Electronics Design and Installation Association’ - een soort van brancheorganisatie voor installateurs van hometheatres, multizone-audio, telefoon,beveiliging, verlichting en andere - domotica gerelateerde - apparatuur.
Organiseert meerdere beurzen overal ter wereld, waaronder de grote CEDIA EXPO show (dit jaar van 14-17 september in Denver, USA), en - in samenwerking met Infocomm en NSCA - de Europese ISE beurs (begin volgend jaar in Amsterdam RAI).

Centerspeaker
Een centerspeaker maakt onderdeel uit van een surroundsysteem, en is hoofdzakelijk bedoeld voor het weergeven van dialogen.
De centerspeaker behoort geplaatst te worden tussen de linker- en rechter luidsprekers aan de voorzijde. De centerspeaker geeft feitelijk datgene weer, wat je op het scherm van de TV of filmscherm ziet.

Cinch
In Nederland de meest gebruikte connector voor (huiskamer) audio. Ook bekend als RCA, of tulpstekker.

Clipping
Clipping treedt op bij versterkers (zowel voor- als eindverkers, maar ook uitgangsversterkers van bijvoorbeeld cd-spelers) als het in- of uitgangs signaal zo sterk is, dat het niet meer verwerkt kan worden. De pieken van de golfvormen worden afgekapt, wat resulteerd in een bijzonder onaangenaam geluid, wat bovendien slecht is voor de versterker, omdat deze vlakke vorm gelijkspanning is, waar apparatuur en luidsprekers slecht tegen kunnen.

Codec
Een codec is een stuk soft- of hardware dat toelaat data te coderen-decoderen of te comprimeren-decomprimeren. Er bestaan codecs om bijvoorbeeld geluid of beeld te coderen in een handelbaar formaat met behoud van een zeker kwaliteitsniveau. Codecs worden toegepast voor datacompressie van bestanden. Ook worden codecs gebruikt bij het real-time versturen van audiogeluid over een ISDN-telefoonlijn. Dit wordt veel toegepast bij radio-interviews waarbij de te interviewen persoon niet fysiek aanwezig hoeft te zijn in de radio-studio.
Hoe de codering precies te werk gaat hangt af van het doel en is vaak te vinden bij de beschrijving van de desbetreffende codec.

Compact Disc (CD)
De compact disc is een optische schijf, die oorspronkelijk voor de opslag van muziek werd gebruikt (als vervanger van de grammofoonplaat van vinyl), maar die sinds een paar jaar na de introductie ook voor opslag van andersoortige gegevens wordt ingezet zoals de cd-rom en cd-video. De cd werd door Sony geïntroduceerd in Japan in het najaar van 1982. In het voorjaar van 1983 werd, ook door Philips, de cd in de Verenigde Staten en Europa geïntroduceerd. De cd-rom (waarbij ‘rom’ staat voor ‘read only memory’) wordt vrijwel uitsluitend in computers gebruikt.

Component Video
Component video is samen met RGB de beste manier om analoog video-signalen over te dragen. Bij component video wordt het videosignaal in 3 aparte signalen verzonden, die Y, Pb en Pr worden genoemd. Het Y-signaal wordt gebruikt voor de luminantie (de helderheidsinformatie) en Pb en Pr zijn kleurverschilsignalen op de zwart-wit-informatie (respectievelijk blauw en rood).
Groen hoeft niet verstuurd te worden, omdat deze berekend kan worden uit waarden van Y, B-Y en R-Y. De brightness is bekend via het Y component, en omdat we al weten hoeveel blauw en rood er aanwezig zijn, moet de rest wel groen zijn.
De synchronisatie van het beeldsignaal wordt meegestuurd op het Y-kanaal.

Composite video
Bij dit analoge videosignaal worden luminantie (helderheid) en chrominantie (kleur) in één kabel samengevoegd getransporteerd, wat resulteert in een matige beeldkwaliteit vergeleken met andere analoge mogelijkheden als S-video, RGB(-scart) en Component video.

cross-over scheidingsfilter
Een cross-over filter is het type filter dat in de luidspreker-boxen wordt gebruikt. Het scheidt het signaal op separate signalen voor de de luidspreker-units, zoals woofer en tweeter.

DAB
Digital Audio Broadcasting is een (Europees) systeem voor digitale radiouitzendingen. DAB maakt niet alleen een storingsvrije ontvangst mogelijk, maar kan ook meer zenders in dezelfde etherfrequentie bieden. Bovendien biedt het diverse mogelijkheden om extra informatie mee te zenden.
Het grootste probleem met DAB is het feit, dat er geen ‘tussenoplossing’ is: voor de ontvangst ervan is een DAB-radiotoestel noodzakelijk. In Nederland is momenteel alleen de publieke omroep als DAB te beluisteren, maar binnenkort zullen ook commerciële zenders gelanceerd worden in de digitale ether.
Naast landelijke publieke zenders (hoewel DAB nog geen volledige dekking voor Nederland heeft) zijn er in Amsterdam ook proeven met locale DAB-zenders, waaronder Radio Noord-Holland, City FM en een kanaal met DMB-video.

Decibel
De decibel (meervoud decibels), afgekort tot dB, is geen eenheid, maar een logaritmische schaal om een verhouding aan te duiden.
De verhouding 1, dus evenveel of gelijk, is daarbij 0 dB. Elke verhoging met 10 decibel betekent een vergroting met een factor 10. Een verhoging met 20 dB betekent dus een factor 100, een verhoging met 30 dB een factor 1000 enz. Vooral vermogensverhoudingen worden uitgedrukt in dB.
De decibel dankt zijn naam aan de bel (meervoud bels, genoemd naar Graham Bell). Eén decibel is namelijk één tiende van een bel. De bel is echter een weinig gebruikte aanduiding.

Dempingsfactor
De verhouding tussen de uitgangs-impedantie van een versterker en de impedantie van een luidspreker bij een bepaalde frequentie.
Heeft een versterker een dempingsfactor van ‘1000`, dan betekent dit dat bij een nominale luidspreker-impedantie van 4O de inwendige weerstand van de versterker (gezien vanaf de luidspreker) 0,004O bedraagt.
Over het algemeen hebben ‘goede’ versterkers een eindtrap met een hoge dempingsfactor.
Luidsprekers hebben de neiging om na een uitslag (beweging) na te trillen en na stilstand moeilijk op gang te komen. Een hoge demping van de versterker voorkomt deze uit- en inslingerverschijnselen.
Het gebruik van luidsprekerkabels van mindere kwaliteit (met een hogere weerstand) verslechtert de dempingsfactor ook, omdat de weerstand naar de versterker toe groter is geworden. Een slechte dempingsfactor is meestal te herkennen aan het gebrek van een ’strak’ laag, dit wordt dan rommelig en ‘wollig’.
Als minimale dempingsfactor - van zowel versterker en bekabeling opgeteld - wordt meestal de waarde 50 aangehouden.
Buizenversterkers hebben bijna altijd een lage dempingsfactor. ‘Moderne’ versterkers hebben vrijwel allemaal een hoge dempingsfactor.

Digitaal Signaal
Een digitaal signaal is strict gezien een reeks getallen, dat een analoog signaal representeerd, zoals een geluid of beeld. Het vertalen van analoog naar digitaal noemt met AD conversie, het weer terugvertalen DA conversie.
Het opslaan van een analoog signaal in een digitale getallenreeks heeft veel voordelen: zowel de opslag, de verwerking als het versturen van het digitale signaal kan in principe foutloos gebeuren. Maar omdat een digitaal signaal altijd een benadering blijft van het origineel, zijn fouten bij het converten van analoog naar digitaal onvermijdelijk.
Digitalisatie
Bij het omzetten van een analoog signaal naar een digitaal signaal moet onder andere worden bepaald, in hoeveel stappen het signaal zal worden verdeeld (verticaal in de grafiek), en hoe vaak per seconde er een ’sample’ genomen wordt van het signaal (horizontaal).
Natuurlijk is voor beide waarden een zo hoog mogelijke waarde mogelijk (de nauwkeurigheid wordt hiermee voorhoogt), maar stand van techniek, geld en redelijkheid bepalen de uiteindelijke waarde.
Bij een compact disc bijvoorbeeld, wordt muziek opgeslagen als een serie van geluidsmonsters op een lineaire schaal van 65536 stappen (16 bits). Dit beperkt de dynamiek van het signaal (het sterkste signaal dat op een CD kan worden gezet relatief ten opzichte van het zwakst-mogelijke signaal) tot een factor 65536. Natuurlijk kon er gekozen worden voor een hogere factor, maar aangezien bij de introducties de 16 bits converter nog niet eens bestond, was het toch een gewaagde keuze.

DisplayPort
DisplayPort is een VESA standaard voorde digitale audio en video-verbinding tussen een computer en het beeldscherm, of een computer en een thuistheater-systeem.
De DisplayPort connector ondersteund 1 tot 4 datastromen, inclusief audio en kloksignalen, met een snelheid van 1,62 of 2,7 Gigabit per secdonde. Videosignalen over deze lijn kunnen 8 tot 10 bit per kleurkanaal zijn.
Een extra kanaal is aanwezig om met 1 Megabit per seconde datagegevens zowel heen als terug te sturen, voor Link Management en de aansturing van bepaalde apparaatfuncties.
Het videosignaal van Displayport is niet compatible met DVI of HDMI. Oorspronkelijk gebruikt DisplayPort DPCP als optionele kopieerbeveiliging (van Philips), maar inmiddels heeft Intel ook het HDCP protocol hiervoor geschikt gemaakt.

DivX
DivX is een standaard om digitale videobestanden compact op te slaan door gebruik te maken van een compressiealgoritme dat geoptimaliseerd is voor videobeelden.
Om bestanden in DivX-formaat te kunnen opnemen of afspelen, hebben multimediaprogramma’s een zogenaamde codec voor dit algoritme nodig. In steeds meer hardware wordt een DivX-codec ingebouwd. Aan de codec zelf wordt doorgaans ook gerefereerd met het woord DivX.
Geschiedenis
DivX begon aanvankelijk als een hack van de Microsoft MPEG4-codec. Deze codec was aanvankelijk beschermd zodat het niet mogelijk was om op hoge resolutie films te coderen. Afspelen kon daarentegen wel, zodat degene die genoeg geld betaalde voor een betere encoder wel hogekwaliteitfilms kon encoderen. Op deze manier trachtte Microsoft misbruik van hun codec oninteressant te maken. De gekraakte codec kon wel hogekwaliteitfilms coderen en ging door het leven als DivX 3. De Microsoft MPEG4-codec was een implementatie van MPEG4. Het codeerformaat week op belangrijke punten af van de officiële MPEG4-implementatie.

DLP
DLP - Digital Light Processing - is een door Texas Instruments ontwikkelde techniek voor projectie (gebruikt in projectoren en projectietelevisies, zoals de SIM2 Grand Cinema RTX). Het beeld wordt gemaakt door middel van microscopisch kleine spiegeltjes op een electronica-chip, genaamd Digital Micromirror Device, DMD. Ieder spiegeltje komt overeen met een pixel van het geprojecteerde beeld. Deze spiegeltjes kantelen razendsnel, waardoor ze het licht weerkaatsen, of juist niet. Om kleur weer te kunnen geven wordt er gebruik gemaakt van een kleurenwiel bestaande uit de primaire kleuren. Door op het juiste moment een lichtstraal te lichtstraaltjes door te spiegelen wordt er kleur verkregen. Een mooie demo van deze techniek is te vinden op www.dlp.com (klik op ‘Launch the Demo’).

Dolby Digital
Dolby Digital, of AC3, is een techniek voor de weergave van digitale audio via zes kanalen. Hierbij treedt het surround sound-effect op. De luisteraar heeft het gevoel midden in de actie te staan.
De zes kanalen zijn bij Dolby Digital als 5.1. gegroepeerd. De 5.1 staat voor de 5 geluidskanalen die 5 normale luisprekers aansturen (right front, center, left front, right rear en left rear) en 1 kanaal voor de subwoofer oftewel de LFE. Dolby Digital ondersteunt ook de weergave van mono- en stereogeluidsopnamen.
De drie frontkanalen (left-centre-right) zorgen voor een zuivere weergave van de dialogen en de on-screen geluiden, terwijl de surroundkanalen (left surround-right surround) de toeschouwers omringen met geluid en de beleving intensiveren. Het LFE centre (Low-Frequency Effects) kanaal draagt bij aan een natuurgetrouwe beleving van explosies en andere geluidseffecten, die zowel gevoeld als gehoord kunnen worden, omdat lage tonen niet richtingsgevoelig zijn. Het menselijk oor hoort niet van welke kant de lage tonen komen, zodoende kan met 1 LFE-kanaal worden volstaan.
Dolby Digital wordt toegepast in geluidsfilm voor vertoning in een bioscoop, bij dvd, DVB en HDTV-uitzendingen via kabel en satelliet. Het kan ook gebruikt worden voor 5.1 surround radiouitzendingen.

Dolby Headphone
Technologie voor het simuleren van multikanaals, 5.1 geluid via hoofdtelefoons. Bekijk de demo op de Dolby Headphone website om het effect te beluisteren

Dolby Pro logic IIx
Het Dolby Pro Logic IIx bouwt voort op Dolby Pro Logic II en heeft als extra mogelijkheid om het stereomateriaal in 6.1 of 7.1 surroundgeluid weer te geven. Het nieuwe formaat is in staat om ook 5.1-geluid naar een 6.1 of 7.1-weergave te tillen. Dolby Pro Logic IIx is ook samen met SACD en DVD-Audio te gebruiken. Naast de bij Pro Logic II bekende modi `Movie` en `Music` komt er als extraatje een `Game`-modus bij. De `Music`-modus kan op drie manieren ingesteld worden: Dolby Center Width regelt de balans van de main vocals in de center- en frontkanalen; Dolby Panorama zorgt voor een surround effect rondom de ruimte; Dolby Dimension geeft een dieper surroundveld weer.

DRM
Digital Rights Management is de benaming om het beheer van rechten van makers of uitgevers van werken (b.v. muziek, afbeeldingen, teksten) van digitale media te vereenvoudigen. Deze kunnen hierdoor aangeven welke handelingen zijn toegestaan, zonder dat daar apart toestemming voor hoeft te worden verkregen door de gebruiker.
Zo kan een uitgever een aantal prints of kopieen toestaan, of bepalen dat een muziekstuk gratis vijftig keer beluisterd kan worden. Een belangrijk punt van kritiek is dat de rechthebbende middels de toepassing van beveilingstechnieken die gekoppeld zijn aan DRM de wettelijke rechten van gebruikers zou kunnen inperken.
De toepassing van DRM geschiedt lang niet altijd door de rechthebbende. Meestal wordt DRM toegepast door een intermediair, een online distributeur bijvoorbeeld. De directe relatie met de eindgebruiker is typerend voor DRM; ze manifesteert zich in een ‘gebruikslicentie’, waarin de rechten en plichten van de gebruiker van de content contractueel zijn vastgelegd. De gebruikslicentie is idealiter geïntegreerd in het DRM-systeem; de licentie zit als het ware in het product of de dienst ‘ingebakken’. Voor het goed functioneren van DRM is het dus belangrijk dat de licentievoorwaarden, tezamen met andere zogeheten metadata, aan de ‘content’ vast verbonden blijven. Het sluitstuk van ieder DRM-systeem wordt gevormd door de techniek. Er vindt ‘automatische handhaving’ plaats door toepassing van technische maatregelen.
Enkele problemen i.v.m. DRM zijn:
Interoperabiliteit.

DSD
Direct Stream Digital is het 1-bit coderingssysteem van SuperAudio CD. Via dit systeem wordt niet iedere - zoals bij een normale compact disc - gekeken hoe het muzieksignaal er uitziet, maar hoe het verschil is met de vorige situatie. Dit gebeurt 2.8 miljoen keer per seconde - waar de cd ‘maar’ 44.1 duizend maal per seconde een sample neemt. Dit is een van de verklaringen van de theoretisch hoge kwaliteit van SACD.

DTS
DTS, ofwel Digital Theatre System is een digitaal systeem voor surround sound (meerkanaals geluid). Het wordt zowel professioneel gebruikt als in consumentenelektronica: het kan zowel op film als op dvd, laserdisc en cd opgeslagen worden. Het formaat werd ontwikkeld door het bedrijf Digital Theater Systems.
[bewerk]
DTS-varianten
Standaard 5.1: Dit is de meest gebruikte versie met 5 primaire luidsprekers en 1 subwoofer.
DTS-ES, ofwel 6.1, met 6 primaire luidsprekers en 1 subwoofer.
DTS NEO:6 waarbij, zoals bij Dolby Pro Logic IIx, stereo geluid geconverteerd wordt naar 5.1 of 6.1
DTS 96-24: 5.1 kanalen met 24-bit, 96kHz gesampled geluid, wat ook op DVD-Audio kan geplaatst worden.
DTS HD
Een ander systeem voor meerkanaals geluid is Dolby Digital.

Dual-mono
Dual - of dubbel - mono wil zeggen dat in een stereo-versterker beide kanalen volledig gescheiden van elkaar worden versterkt. Geen versterkermodules die gedeeld worden, net zo min als het voedings-circuit, zelfs de transformator is dubbel uitgevoerd.
Alleen het netsnoer, en de behuizing is gedeeld. Als zelfs deze gescheiden zijn, dan heb je twee mono-blokken.

DVD
Een DVD is een schijfje met een diameter van 12 centimeter waarop met behulp van optische technologie digitale gegevens duurzaam kunnen worden opgeslagen.
Het systeem werd ontwikkeld onder de naam Digital Video Disc maar bleek al snel meer toepassingen te kennen dan video alleen. Een populaire verklaring van de letters dvd is daarom ook wel Digital Versatile Disc (’versatile’ = veelzijdig). Officieel hebben de letters echter geen betekenis.
De dvd wordt zowel gebruikt voor het distribueren van speelfilms als voor het distribueren en opslaan van computersoftware en gegevens. Het is de opvolger van het VHS-videosysteem. In computers is het de opvolger van de cd-rom-technologie (inclusief cd-r en cd-rw) in combinatie met het gebruik van het video-cd-formaat. Of de dvd ook de audio-cd zal vervangen is nog niet duidelijk aangezien er ook de Super Audio Compact Disc bestaat als alternatief voor de dvd-audio. Een dvd wordt meestal opgeborgen in een dvd-box.
De opslagcapaciteit van een single layer dvd is 4,7 gigabyte. Deze dvd kan ongeveer 90 minuten beeld en geluid bevatten afhankelijk van de beeldkwaliteit en het aantal geluidssporen. De eenheidssnelheid (1x) voor het lezen van een dvd is 1,38 megabyte per seconde.
Er kunnen drie typen dvd’s worden onderscheiden:
voorbespeeld: na productie niet beschrijfbaar
beschrijfbaar: één keer beschrijfbaar met een dvd-recorder
herschrijfbaar: meerdere keren beschrijfbaar met een dvd-recorder
De opmars van de dvd werd in 2003 nog gehinderd door:
de relatief hoge prijs van de dvd-recorders, en
de strijd tussen fabrikanten om de standaard voor het formaat voor beschrijfbare en herschrijfbare dvd’s.

DVD-Audio
DVD-Audio is een digitaal formaat voor een hoge kwaliteit audio op een DVD. De eerste schijfjes met dit formaat werden in 2000 ge-released. Een ‘formaten-oorlog’ met SACD heeft een tijdje gewoedt, maar het lijkt erop dat beide formaten naast elkaar kunnen bestaan, met de introductie van spelers die zowel SACD als DVD-A kunnen afspelen. Een groot marktaandeel hebben beide echter niet, en de aandacht voor hoge resolutie video is vele malen groter dan die voor audio.

DVI
Digital Visual Interface
DVI (Digital Visual Interface) is ontworpen in 1998 door DDWG (Digital Display Working Group), en was oorspronkelijk bedoeld als interface voor monitoren. Sindsdien is het gebruik echter zodanig uitgebreid dat het een standaard in wording is voor digitale gegevensoverdracht. Het hoofdkenmerk aan dit type interface is dat het een verbinding tot stand kan brengen tussen computer en monitor, met een zeer hoge bandbreedte. Hierdoor kan men ongecomprimeerde videosignalen doorsturen naar de monitor, zodat niet enkel de beeldprestaties veel hoger zijn, maar eveneens de snelheid van update en reactie. DVI brengt een volledig digitaal signaal zonder enig gegevensverlies. Bovendien wordt elke pixel gedefinieerd door 24-bits RGB gegevensstroom. Hierdoor is het mogelijk de maximale prestaties uit de monitor te halen.
Men kan deze interface echter opdelen in 4 verschillende types:
DVI-A: Deze interface stuurt enkel een analoog signaal door, met als nut om een gewone connector-overgang te maken. Dit type is gelijkwaardig met DVI-I, zoals onderstaande:
DVI-I: Dit was de oorspronkelijke interface, die een combinatie maakte van een digitaal en analoog signaal dat compatibel was met Pc’s voorzien van een CRT (of eventueel een digitale) monitor. Kortom, een oplossing om de weg tussen analoog en digitaal onzichtbaar te maken.
DVI-D: De interface die enkel een digitaal signaal draagt. De opmars van DVI-D is nog volop bezig en vele consumentenproducten (zoals digitale televisie en monitors of Tv-toestellen) dragen deze interface al met zich mee.

Edge Enhancement
Edge enhancement wordt geintroduceerd bij het omzetten (‘transfer’) van film naar video-DVD.
Om het beeld scherper te laten lijken, worden contrastovergangen versterkt, waardoor er randjes om objecten onstaan. Dit geeft op kleinere schermen inderdaad de indruk van meer scherpte, maar ook een groter scherm wordt dit effect storend zichtbaar en doet af aan de filmische kwaliteit van de transfer. Edge Enhancement geeft vaak ook het bijeffect dat beeldruis wordt versterkt.
Een uitgebreid artikel over Edge Enhancement, inclusief ‘real movie’-voorbeelden, kun je lezen op Videophile

EICTA
European Information, Communications and Consumer Electronics Technology Industry Associations
De European Information, Communications and Consumer Electronics Technology Industry Associations (beter gekend in de afkorting EICTA) is een Europese handelsorganisatie gevestigd in Brussel. Ze groepeert bedrijven in de elektronica- en telecommunicatiesector.

Eindversterker
De eindversterker levert het vermogen dat wordt doorgestuurd naar de luidsprekers. Het grote verschil tussen een geintegreerde versterker en een losse eindversterker is de afwezigheid van een volumeregelaar op de laatste.
Een eindversterker wordt in de meeste gevallen aangestuurd door een voorversterker, maar het is in veel gevallen ook mogelijk om een bron - zoals een cd-speler - direct aan te sluiten op een eindversterker, zolang deze bron maar de mogelijkheid heeft om het uitgangsvolume te regelen.

Electrostatische luidsprekers
Electrostatische luidsprekers (Electrostaten) gebruiken een dun folie (meestal plastic met een geleider) tussen twee electrisch geladen grid, met een kleine ruimte tussen het folie en het grid.
De voordelen van een electrostaat zijn het extreem lichte gewicht van het membraan (dit is lichter dan de meeste tweeters), en het uitmuntende frequentie gedrag - zowel in amplite als fase - omdat een dergelijke luidspreker lang niet zoveel resonanties veroorzaakt in de eigen behuizing, zoals dit wel het geval is bij gewone - electrodynamische luidsprekers.

Equalizer
Een hulpmiddel dat het mogelijk maakt de vorm van het geluidsspectrum aan te passen aan de geluidskarakteristieken van een auto of kamer.

EVD: Enhanced Video Disc
In China wil men niet te zeer het Westen volgen, en ontwikkelt continue eigen technologieen. Als tegenhanger van DVD, maar ook van de nieuwe HD formaten HD-DVD en Blu-Ray heeft met EVD ontwikkeld, en als standaard goedgekeurd.
Het verantwoordelijke Chinese ministerie wil Chinese fabrikanten vrijwaren van de licentiekosten die normaal gesproken voor dvd-apparatuur betaald moet worden. Helemaal zonder Amerikaanse invloeden is dit systeem overigens niet: voor de compressie van beeld en geluid wordt gebruik gemaakt van On2. Per EVD-speler moet twee dollar betaald worden aan On2, maar er hoeven geen rechten betaald te worden per EVD-schijf.
Een grotere opslagcapaciteit heeft EVD niet (net als DVD 9Gb), en ook de laser is nog rood (in tegenstelling tot de blauwe laser van zowel Blu-Ray als HD-DVD), maar door de gebruikte compressie kan het toch voor HD-video materiaal gebruikt worden.
Helemaal vrij van buitenlandse invloed is EVD overigens niet. Voor de compressie van beeld en geluid wordt technologie van het Amerikaanse On2 gebruikt. Voor het gebruik van de compressieformaten, VP5 en VP6, moet twee dollar per speler aan On2 betaald worden. Schijfjes zijn verder royalty-vrij. Spelers maken nog gebruik van een rode laser, maar zijn door de gebruikte compressie en de beschikbare schijfruimte van 9GB wel geschikt voor high definition video.

Faseverschil
Het verschil in tijd tussen het originele signaal en het gereprocudeerce signaal

FLAC
FLAC is een afkorting van Free Lossless Audio Codec. Het is een methode om zonder kwaliteitsverlies (lossless) audio te comprimeren. Hierdoor wordt wel een minder grotere compressie behaald als bij lossy formaten, zoals MP3. Waar MP3 een origineel audiobestand tot 80% kleiner kan maken, haalt FLAC ongeveer 30-50%.
FLAC (en alle andere lossless formaten) kan het beste worden omschreven als een ‘zip-programma’ speciaal voor audio. Ter vergelijking: zip maakt van een audiobestand slechts een 10 tot 20% kleiner bestand.

Flutter
Flutter is electronisch gezien een snelle verandering van het signaal (in tegenstelling met het langzamere wow), op het gebied van fase, amplitude en-of fase. Meestal wordt dit veroorzaakt door mechanische defecten, zoals het niet perfect ronde capstan-as van een cassettedeck of een slechte voeding. Digitale bronnen hebben hier geen last van.

Frequentiebereik
Het frequentiebereik geeft de laagste en de hoogste frequentie aan die verwerkt worden door een versterker, waarbij de versterking ongeveer gelijk blijft.
Bij hoogfrequent versterkers (bijvoorbeeld voor radiosignalen) wordt meestal van bandbreedt gesproken in plaats van frequentiebereik. Elektronische versterkers zijn slechts in staat om een ingangssignaal te versterken binnen een bepaald frequentie gebied. Voor frequentie komponenten die buiten dit gebied vallen zal de versterkingsfactor geleidelijk verminderen in grootte, bovendien ontstaat een fase verschil tussen ingangs- en uitgangssignaal. Het frequentie gebied waar binnen de versterkingsfactor constant blijft binnen een vooropgestelde marge noemt men de bandbreedte.

FVD
De ‘Forward Versatile Disc’ is net als hd-dvd, blu-ray en evd een nieuw formaat voor de opslag van hoge-resolutie filmbeelden. Net als evd maakt het gebruik van een rode laser: goedkoop, maar een hoge capaciteit zoals blu-ray of hd-dvd is niet mogelijk.
De fvd kan maximaal drie lagen gebruik (dvd twee), wat een maximale capaciteit geeft van 15 Gb. Omdat er gebruik gemaakt wordt van WMV-9 (VC1), is deze ruimte genoeg voor 135 minuten video van 1080p kwaliteit.
Voor fvd zouden fabrikanten geen licenties hoeven te kopen, omdat het met name is ontwikkeld om grote spelers als Toshiba en Sony wind uit de zeilen te nemen. Van daadwerkelijk prijzen van schijven en spelers zijn nog geen gegevens bekend.

Galm
Galm is het verschijnsel waarmee wordt aangegeven dat geluid nog hoorbaar is, nadat de geluidsbron al gestopt is.
Galm (en echo) ontstaat door herhaalde reflecties van geluid tegen de wanden en objecten. Bij echo vinden er weinig (of slechts één) reflecties plaats. Bij galm ontstaan talrijke reflecties. Door de verschillende afstanden tussen de bron en de weerkaatsingspunten ontstaat - in tegenstelling tot een echo - een complex reflectiepatroon.

Geintegreerde versterker
Bij een geintegreerde versterker zijn de voor- en eindversterker in een behuizing ondergebracht.

Goud
Chemisch gezien is goud scheikundig element met symbool Au en atoomnummer 79. Het is een geel metalliek overgangsmetaal.
In de audio-video wereld is het bekend, omdat het een goede geleider is. Het wordt daarom gebruikt in kwalitatief hoogwaardige elektrische schakelaars, connectoren, etcetera

Harman Kardon
In de loop der jaren heeft Harman Kardon zich steeds sterker geprofileerd als kwaliteitsmerk in de audio-video wereld. Computer-produkten met het label van Harman Kardon er op - zoals een aantal ‘gecertificeerde’ luidsprekers voor de iPod, zijn ook duidelijk gericht op de kwaliteits-bewuste consumenten.
Met name de audio-video receivers zijn bekend: de reeks bestaat op het moment uit de AVR140, de AVR240, AVR340, AVR135, AVR235, AVR335, AVR435, AVR635, AVR7300 en AVR745. Zoals zoveel merken (Marantz bijvoorbeeld) niet echt informatieve produktnamen, maar met name de duurdere staan goed bekend bij de enigszins kostbewuste video-liefhebber.

HD-DVD
De High Density DVD is een opslagmedium voor High Definition Video en andere data. Het werd commercieel voor het eerste beschikbaar op 18 april 2006 in de Verenigde Staten.
Het DVD Forum, de instantie die zich bezighoudt met het vastleggen van de standaardspecificaties voor DVD, heeft de specificaties voor deze potentiële opvolger van de herschrijfbare DVD opgesteld. Op deze disc kan tot 30 GB aan data opgeslagen worden. Het formaat wordt ondersteund door Toshiba, NEC, Intel en Microsoft.
Voor het lezen van de HD DVD wordt gebruikt gemaakt van een blauwe laser met een golflengte van 405 nm. CD-lezers gebruiken een rode laser met een golflengte van 780 nm en DVD-lezers gebruiken er een van 650 nm.
Als opvolger van de DVD moet HD DVD concurreren met een ander formaat: Blu-ray Disc, dat ontwikkeld werd door Sony en Philips.
HD DVD’s kunnen zowel meerdere zijden als meerdere lagen bevatten. Op elke laag kan 15 GB worden opgeslagen, waardoor er tot 90 GB aan data op een HD DVD kan worden opgeslagen.

HD-Ready
HD ready is een logo voor televisietoestellen die beantwoorden aan een reeks voorwaarden voor het afbeelden van HDTV programma’s.
Het betekent niet dat daarmee rechtstreeks HDTV signalen kunnen worden ontvangen, maar dat beelden van een toestel (settop-box, DVD-speler) met HD-uitgang getoond kunnen worden, maar niet noodzakelijkerwijs in de maximale resolutie.
Het logo is geïntroduceerd door EICTA.

HDCD
High Definition Compatible Digital - een methode om 20-bit informatie op te slaan en weer te geven op een 16-bit systeem. Voor de betere kwaliteit is een cd-speler nodig die deze informatie kan extraheren, maar de schijfjes zijn wel afspeelbaar op iedere cd-speler.
HDCD is veel aanwezig op de ‘betere’ audio-cdspelers, maar weinig cd’s gebruiken deze techniek.
De techniek is ontworpen en gepromoot door het kwaliteitslabel Reference Recordings.

HDCP
High-Bandwidth Digital Content Protection - een specificatie, ontwikkeld door Intel, voor de bescherming van digitale audio- en videoinhoud die verstuurd wordt over DVI- of HDMI-verbindingen. Het is een vorm van digitaal rechtenbeheer (DRM).
HDCP codeert het digitale signaal tussen de videobron (zoals computer, DVD-speler, set-top box) en het digitale display (monitor, televisie, projector). HDCP is niet ontworpen om copieren van digitale signalen te voorkomen, maar om het sigaal tijdens het versturen ‘integer’ te houden.

HDMI
High-Definition Multimedia Interface, oftewel HDMI, is een techniek om digitale audio- en video-signalen van de bron naar een weergever over te brengen. In tegenstelling tot DVI kan HDMI ook audiosignalen versturen, daarnaast ligt de maximale datadoorvoer bij HDMI veel hoger dan bij DVI, waardoor het transporteren van bijvoorbeeld High-Definiton video en High-Resolution Audio over één enkele verbinding mogelijk wordt.
Lees een uitgebreide beschrijving over de mogelijkheden van de individuele HDMI-versies (1.0 tot en met 1.3) in ‘2007 wordt het jaar van HDMI 1.3‘

HDTV
High Definition teleVision; een televisietechniek met een betere kwaliteit dan het huidige analoge PAL-, NTSC- en SECAM-systemen.
In Europa begint HDTV nog maar net van de grond te komen, maar met name in de VS is de belangstelling voor HDTV groot. In 2004 zijn de eerste succesvolle HDTV uitzendingen in europa begonnen volgens de huidige standaarden.. Vanaf 1 januari 2004 zijn er, vanuit België, in Europa de eerste commerciële proefuitzendingen in HDTV kwaliteit gestart. Deze uitzendingen worden verzorgd door Euro1080 onder de namen HD1 t-m HD5. In Oktober 2004 zijn de duitse satelliet kanalen Sat.1 en Pro7 begonnen met eerste HDTV uitzendingen.
Het grote voordeel van HDTV is het grotere aantal beeldlijnen, wat een aanmerkelijk scherper beeld mogelijk maakt, vooral duidelijk te zien op de huidige steeds groter wordende televisies. Een televisie met het HD ready-logo voldoet minimaal aan de laagste HDTV specificaties. In het kort houdt dit in: kan minimaal 720 beeldlijnen weergeven en heeft een digitale ingang, in de praktijk een HDMI- of DVI-ingang en ondersteunt de kopieerbeveiliging HDCP. De HDMI aansluiting is de beste vermits dan ook het geluid digitaal is in tegenstelling tot bij een DVI aansluiting.

Hertz
De hertz (symbool: Hz, geen meervoud) is de SI-eenheid van frequentie. De hertz wordt gebruikt bij periodieke (zich herhalende) verschijnselen. 1 Hz komt daarbij overeen met een periode van 1 seconde.
In de audio en video branche wordt de hertz voor veel specificaties gebruikt, zoals voor frequentiebereik: welke frequenties kan een apparaat weergeven (bijvoorbeeld een versterker).

HiFi
High-fidelity, Hi-Fi of HiFi is een term die overeenkomt met hoge getrouwheid in het Nederlands. Er wordt in principe mee bedoeld dat de geluidskwaliteit van de apparatuur een grote getrouwheid vertoont met het origineel en weinig vervorming en ruis veroorzaakt in het signaal
Voor geluidsapparatuur zijn in de DIN 45.500 norm eisen vastgelegd. Door de technische ontwikkelingen in de loop der tijd raakten veel van deze eisen echter verouderd. Het kost weinig moeite meer om apparatuur aan deze eisen te voldoen, hoewel deze term nog wel onterecht gebruikt wordt bij spotgoedkope audiosetjes die niet aan deze DIN norm voldoen.
Een tegenhanger van High fidelity is Low fidelity, waarbij een muziekstuk bewust niet met optimale kwaliteit is opgenomen. Niet verbazingwekkend wordt hier nooit mee geadverteerd.

HRTF
De head-related transfer function HRTF (ook wel de anatomical transfer function ATF genoemd), beschrijft hoe een bepaalde geluidsgolf is gefilterd door de diffractie- en reflectie-eigenschappen van het hoofd, oorschelp en lichaam, voordat het geluid het gehoorcentrum bereikt.
HRTF’s kunnen gebruikt worden in de akoustiek om de indruk van surround sound te creeeren, zonder meerdere luidsprekers.

HVD: Holographic Versatile Disc
Terwijl de opvolgers van DVD nog lang geen gemeengoed zijn, zijn onderzoekers al bezig met de generatie daarna (en mogelijk verder).
Een Japans consortium van zes bedrijven (waaronder Fuji) is bezig om het de Holographic Versatile Disc (HVD) als standaard te verheffen. Door nieuwe optische technieken kan uiteindelijk 1 Terabyte aan gegevens opgeslagen worden op een HVD, hoewel het de bedoeling van deze alliantie is om eerst schijven met van 100 Gb en 200Gb te produceren.
Niet alleen de opslagcapaciteit van van HVD is groter, maar het systeem is ook veel sneller: gegevens kunnen tot veertig keer sneller uitgelezen worden dan van de hedendaagse DVD’s.

Impedantie
De impedantie is de weerstand die een wisselstroom in een spoel of een condensator ondervindt. Op dit principe is bijvoorbeeld ook de toonregeling gebaseerd.

Ingangsgevoeligheid
Het minimaal benodigde signaal voor het maximaal te bereiken uitgangssignaal

Interferentie
De invloed van een golfvorm op een andere golfvorm. Dit is een hele brede term, want interferentie is onder andere:
De beinvloeding van gereflecteerd op direct geluid (akoustiek)
het horen van het linker- in het rechterkanaal
De ’storing’ van een sterke radiozender in een zwakkere
Interlaced

Interlinks
Interlinks (of interconnects, interconnectoren) zorgen dan het signaal (op lijnniveau) wordt doorgegeven van een bron naar een ontvanger. Dit kan zijn van cd-speler naar voorversterker, of van dvd-speler naar surround-versterker, of van voor-versterker naar eindversterker, …

ISF
De ‘Imaging Science Foundation’ (ISF afgekort), houdt zich bezig op vier vlakken:
Consultancy naar fabrikanten met betrekking tot produktontwikkeling.
Training van dealers m.b.t. calibratie en installeren van weergevers.
Promoten van video verbetering via de reguliere media.
ISF Licenties verstrekken aan producten met een hoge performance standaard.

Jack-connector
Een ‘jack plug’ is een veel voorkomende audio-connector. Oorspronkelijk werden ze gebruikt in telefooncentrales, maar tegenwoordig kent iedereen ze als universele verbinding voor koptelefoons en stroom-adapters.

Jitter
Het op negatieve wijze beinvloeden van het oorspronkelijke kloksignaal in digitale apparatuur

Kanaalscheiding
De kanaalscheiding geeft de mate van scheiding aan tussen het linker en rechter kanaal, of tussen de meerdere kanalen bij een surround systeem. Aangezien de versterkers voor de verschillende kanalen meestal in hetzelfde apparaat zitten, is er altijd sprake van overdracht van een signaal naar een ander kanaal. Deze waarde wordt in decibel (dB) opgegeven. Een kanaalscheiding van 60dB wil zeggen dat als een signaalniveau op 0 dBV op het linker kanaal wordt aangeboden, dat dat signaal dan in het rechterkanaal niet sterker meetbaar zal zijn dan -60dBV.

Klasse A versterker
Een klasse A-versterker versterkt de ingangs-wisselspanning ongewijzigd door tot een uitgangs-wisselspanning.
Zowel de positieve- als de negatieve helft van het signaal wordt door hetzelfde versterkingselement (bijvoorbeeld transistor of buis) versterkt. Een hele hoge kwaliteit wordt hiermee bereikt, maar door de inefficiëntie wordt deze techniek niet veel toegepast. Slechts 10% van de verbruikte energie wordt gebruikt voor de versterking.
Omdat de versterkende transistor of buis voortdurend ‘aan’ staan, is het elektriciteitsverbruik altijd maximaal - ongeacht of het volume zacht of hard staat.

Klasse AB versterker
Klasse AB is het beste van de klassen A en B gecombineerd. Het grootste gedeelte van het signaal wordt zoals bij klasse B versterkt door twee seperate versterkermodulen, maar rondom de nullijn werken beide modulen simultaan - Hiermee wordt de overnamevervorming voorkomen.

Klasse B versterker
In een klasse B versterker worden twee transistoren of buizen gebruikt, iedere voor de helft van de spanning. Na de afzonderlijke versterking van beide gedeelten wordt het signaal weer samengevoegd.
Het grootste voordeel hiervan vergeleken met klassa A is, dat het stroomverbruik veel lager is. Theoretisch zou dit geen verschil hoeven uit te maken met klasse A, maar door imperfecties kan deze techniek dramatisch zijn voor het geluid. Als de twee transistoren of buizen niet exact gelijk functioneren, zullen er lichte verschillen zijn in beide versterkte signaalhelften waardoor ze niet meer goed bijeen zullen passen. Bovendien werken transistoren rond de ‘nullijn’ minder nauwkeurig. Dit levert een vervorming op, die overname- of nullijnvervorming wordt genoemd.

LCD
Liquid Crystal Display. LCD displays gebruiken 3 glazen LCD-paneeltjes voor rood, groen en blauw. Het witte licht van een lamp wordt door filters in deze drie kleuren opgedeeld en door de panelen gevoerd. De LCD-panelen bevatten vloeibare kristallen (één per ‘pixel’), die naarmate het voltage op de pixel wordt verhoogd, meer licht blokkeren. Het beeld dat uit de drie paneeltjes komt, wordt via een prisma samengevoegd en door een lens geprojecteerd.

LCOS
LCOS staat voor Liquid Crystal On Silicon. Bij LCOS worden vloeibare kristallen aangebracht op een chip van silicium, die voorzien is van een spiegelend oppervlak. De chip regelt of de vloeibare kristallen moeten openen of sluiten. Wanneer de vloeibare kristallen openen wordt het licht doorgelaten door het spiegelend oppervlak. Wanneer de vloeibare kristallen sluiten word het licht geblokkeerd.

Letterbox
De term Letterbox wordt gebruikt om de techniek aan te geven die gebruikt wordt om breedbeeld films af te beelden op een scherm met een andere hoogte-breedte verhouding. Om het complete brede beeld correct op zo’n scherm af te beelden moet de breedte ervan worden gereduceerd tot het past op de breedte van het scherm. Als gevolg daarvan is de hoogte van het beeld veelal smaller dan de hoogte van het scherm. Dit resulteert dan in zwarte balken boven en onder het beeld. Daarmee lijkt het geprojecteerde beeld op een smalle sleuf zoals een brievenbus: de letterbox.
Het omgekeerde van letterbox is de pillarbox hetgeen twee zwarte balken links en rechts van het beeld op het scherm geeft.

LFE
LFE staat voor Low Frequency Effects en is het ‘.1’ effect-kanaal bij discrete geluidsformaten, als Dolby Digital 5.1, DTS, DVD-Audio en SA-CD. Bij muziek-geörienteerd materiaal ondersteunt het kanaal het laag van de andere kanalen, bij film-geörienteerd materiaal zal het kanaal voornamelijk effecten als ontploffingen etc. weergeven.
De termen LFE en subwoofer worden vaak door elkaar gebruikt, hoewel het verschillende dingen zijn: LFE is een apart signaal vanuit een surround-processor, een subwoofer is een luidspreker die gespecialiseerd is in lage tonen. In een surroundopstelling wordt het LFE signaal vaak regelrecht doorgevoerd naar een subwoofer, maar in een hifi-opstelling kan het lage-tonen gedeelte van een stereo-signaal ook door een subwoofer worden weergegeven.

Losse Componenten
Geluidsinstallatie waarbij niet alle apparatuur in een enkele behuizing zit verwerkt, maar de diverse functionaliteiten ook in diverse behuizingen zitten.
Dat wil niet zeggen dat iedere kast maar voor een enkele toepassing gebruikt wordt: een geintegreerde versterker bevat zowel de electronica voor het regelen (voorversterker) als het daadwerkelijke versterken (eindversterker), en receivers bevatten zowel een versterker als een tuner.
Een van de voordelen van de ‘losse’ aanpak is, dat de losse componenten allemaal hun eigen voeding hebben, wat de stabiliteit ten goede komt. Dit integenstelling tot een miniset.

LZW Algoritme
Het LZW of Lempel-Ziv-Welch algoritme is een lossless compressie-algoritme dat door Abraham Lempel, Jacob Ziv en Terry Welch is uitgevonden. Het algoritme werkt volgens het principe dat alle veelvoorkomende tekenreeksen worden vervangen door een aparte code. Door deze manier kunnen bestanden aanzienlijk verkleind worden, hoewel dit sterk afhankelijk is van het soort bestand. Voor audio- en video toepassingen is dit algoritme niet geschikt, daarvoor zijn formaten als flac en ape veel beter geschikt. Maar deze zijn weer onbruikbaar voor het comprimeren van ‘normale’ computerbestanden.
Het ZIP-programma is de meest bekende toepassing van het algoritme.

Marantz
Marantz heeft naast een bijzonder breed scala aan ‘consumenten’ produkten (versterkers, projectoren, cd--dvd spelers, etc.) ook een professionele tak.
De laatste jaren heeft Marantz zich steeds meer geprofileerd als ‘high-end’ merk (in ieder geval voor de meeste consumenten), door het uitbrengen van kwalitatief hoogstaande produkten, met een relatief mild prijskaartje.

Miniset
Een ‘miniset’ is een stereo-installatie waarin alle componenten in een enkele, compacte behuizing zitten. Dit in tegenstelling tot losse componenten die seperaat gekoppeld staan, en eventueel ook uitwisselbaar.
Dergelijke minisetjes kosten zelden meer dan € 1000, meestal veel minder.