Begrippenlijst internationale integratie II

Categorie: Economie en financiën > internationale integratie II
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 37

acquisitie
is het aankopen van nieuwe aandelen (of bedrijven) door een bedrijf. Ook het winnen van een nieuwe klantenkring wordt soms een acquisitie genoemd.

afslag (op een veiling)
betekent dat vanaf een hoge prijs geveild wordt, waarna de prijs steeds lager wordt gesteld. Wie het eerste biedt is de koper.

afwenteling
is sprake van waarneer men (een onderneming) geheel of gedeeltelijk lasten door anderen laat betalen.

aid by trade
is de opvatting dat de beste ontwikkelingshulp het openstellen is van de westerse markten voor de producten uit de ontwikkelingslanden.

algemene rekenkamer
is een instelling die toezicht uitoefent op de Staat en op de besteding van de overheidsgelden door de verschillende overheidsinstanties en zij voor de overheid wettelijke taken vervullen.

arbeidsbureau
is een instelling die zich bezig houdt met registratie van werklozen (c.q. werkzoekenden) en bemiddelt bij het zoeken naar een baan. Om als werkloze in aanmerking te komen voor een uitkering dient men bij een arbeidsbureau ingeschreven te staan.

arbodienst
is een instelling die contrôle uitoefend op het ziekteverzuim van werknemers.

bureaucratisering
betekent een (vaak een onnodige) toename van de regelgeving.

communisme
is een vorm van socialisme waarbij de productiefactoren namens het volk beheerd worden door de staat. Particuliere eigendom is (in principe) niet toegestaan.

crowding out
is het verschijnsel dat bepaalde uitgaven andere gaat verdringen. bijvoorbeeld kan een verhoging van de overheidsbestedingen de particuliere investeringen verdringen, omdat de overheid door het lenen de kapitaalmarkt verkrapt.

decentralisatie
betrekent dat de uiteindelijke beslissingen omtrent de uitvoer van een beleidstaak niet door de centrale overheid worden genomen.

doelvariabele
is de grootheid in een model die doormiddel van de instrumentvariabele wil beinvloeden.

economische vrijheid
is de mate waarin individuen en ondernemingen vrij zijn om hun eigen doelstellingen na te streven.

economisering (van de samenleving)
is het vergroten van de rol van markten en contracten als coördinatiemechanismen, zodat een minder groot beroep hoeft te worden gedaan op normen bij het coördineren van activiteiten. (Dit is de definitie van acht Tilburgse wetenschappers: G. Berns, L. Bovenberg, E. van Damme, F. van der Duyn Schouten, F. van der Heuvel, Th van de Klundert, N. Noorderhaven en H. Weigand). Voorbeelden van economisering is het vervangen van (overheids)monopolies door markten zoals bij de telecommunicatie.

Euratom
is een in 1966 opgerichte organisatie ter bevordering van het vreedzaam gebruik van kernenergie in Europa. In 1967 ging deze organisatie bestuurlijk op in de EG.

Ginicoëfficiënt
is een maatstaf van de ongelijkheid in de inkomensverdeling. De Ginicoëfficiënt wordt gemeten door de oppervlakte tussen de Lorenz-curve en de 45 gradenlijn te delen door de totale oppervlakte tussen de 45 gradenlijn en de assen. De waarde zal zich altijd bevinden tussen 0 en 1 (of tussen 0% en 100%). Enkele actuele waarden zijn voor 1995 (Bron: OESO) voor Nederland 25,3% , België 27,2% , Duitsland 28,2% , Denemarken 21,7% , Zweden 23,0% , Verenigd koninkrijk 36% , Verenigde Staten 34,4%.

globalisering
houdt in dat de industriële productie zich steeds meer over de wereld verspreid. Dit komt vooral tot uiting in de stijging van de industiële exporten uit de lage lonenlanden naar de OESO-landen.

handelsoorlog
is een situatie dat landen elkaar bestrijden met protectionistische maatregelen.

handelsverruiming
betekent dat de handel tussen lidstaten van een economische integratievorm wordt gestimuleerd door het wegvallen (of verlagen) van de tarieven (protectionistische maatregelen).

handelsverschuiving
dat als gevolg van een economische integratievorm de handel met de niet-lidstaten zal afnemen.

herbezetting
is het vervullen van (meestal door arbeidstijdverkorting) ontstane vacatures.

herintreder
is iemand die (tijdelijk) zijn baan heeft opgegeven, maar na enige tijd toch weer op zoek is naar een nieuwe (betaalde) baan.

herstructureringsbeleid
is een groeibeleid betreffende de herstructurering van een bedrijfstak.

indirecte ontwikkelingshulp
is sprake van als het donorland financiële middelen overdraagt aan het ontwikkelingsland.

instrument variabele
is een grootheid in een model, die gebruikt (veranderd) wordt om een gewenste verandering in de doelvariabele te realiseren.

jaargangenmodel
is en model dat de invloed van de stijging van de arbeidskosten beschijft op de productiecapaciteit. Met het stijgen van de arbeidskosten worden oudere jaargangen onrendabel en worden afgestoten, waardoor er werkloosheid ontstaat.

Kennedy-ronde
is de handelsconferentie in het kader van de GATT, die als resultaat een aanzienlijke vermindering van de invoertarieven heeft gehad. Het idee hiervoor kwam in 1962 van president Kennedy, en in 1967 werd een accoord bereikt over verlaging van de tarieven met ongerveer 35% in vijf jaar tijd.

loongrens
wordt het jaarinkomen meen bedoeld, waaronder een werknemer verzekerd is krachtens de ziekenfondswet. Boven dit inkomen moeten werknemers zich particulier verzekeren tegen ziektekosten.

marktconform
betekent dat een (overheids)maatregel het marktmechanisme intact laat. Een voorbeeld van marktconform ingrijpen door de overheid is de milieuheffing.

niet-marktconform
betekent dat een (overheids)maatregel het marktmechanisme (deels) uitschakeld. Een voorbeeld van niet-marktconform ingrijpen is het instellen van een maximimum- of minimumprijs. De overheid is dan ook gedwongen aanvullende maatregelen te nemen.

overeenkomst van Lomé
is een overeenkomst van de EG en de ACP-landen. Deze overeenkomst staat belastingvrije invoer toe van de meeste producten uit de minst ontwikkelde landen.

private-eigendom
is hetzelfde als particuliere eigendom.

socialisme
is de maatschappijvisie dat de productiefactoren in principe eigendom zijn van het volk en ook door het volk beheerd moeten worden.

Tokio-ronde
is de handelsconferentie in het kader van de GATT, die als resultaat een vermindering van de non-tarifaire belemmeringen heeft gehad. Deze besprekingen zijn in 1973 gestart naar aanleiding van de succesvolle Kennedy-ronde.

transfer
is een overheveling van koopkracht van het ene land naar het andere land.

Verdrag van Rome
is het in 1957 gesloten verdrag door de zes EGKS-landen, wat leidde tot de oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG). Het aanvankelijke doel was het vormen van een gemeenschappelijke markt.

ziekenfonds
is een instelling die op grond van de ZFW en de AWBZ werknemers verzekert tegen ziektekosten., indien hun inkomen beneden de loongrens ligt.