Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA)

Categorie: Medisch
Datum & Land: 15/02/2007, BE offline
Woorden: 194

Klinische farmacologie
Farmacologie houdt zich bezig met de bestudering van de wisselwerking tussen biologisch actieve stoffen (geneesmiddelen) en levende organismen, zoals de mens.

Larynx
Strottehoofd

Laryngectomie
Bij een laryngectomie wordt het strottenhoofd met de daarin liggende stembanden verwijderd. De ademhalingsweg en de voedselweg zijn gescheiden. Men ademt dan door het stoma in de hals. Doordat met het strottenhoofd ook de stembanden verwijderd zijn moet men ook op een andere manier leren spreken. Veel gelaryngectomeerden spreken met een spraakbutton, anderen met de slokdarmstem of de electrolarynx.

Laparoscopie
Een laparoscopie is een kijkoperatie, een ingreep waarbij de arts met een laparoscoop in de buikholte kijkt. Een laparoscoop is een lange dunne holle buis met aan het uiteinde een lens. Naast de laparoscoop maakt de arts ook gebruik van een hulpinstrument. Een laparoscopie wordt uitgevoerd om de oorzaken van verschillende klachten in de buikholte op te sporen (diagnostische laparoscopie) en zo mogelijk direct te behandelen (therapeutische of operatieve laparoscopie), of om vast te stellen of een andere operatie nodig is.

Lineaire ablatie
Het lijnvormige verwijderen van een gezwel of een lichaamsdeel.

Longmetastasen
Een dochtergezwel, ontstaan uit deeltjes van het primair gezwel, die door het bloed of de lymfe meegevoerd zijn en in de longen blijven steken, waar ze hung groei ook voortzetten.

Locomotorisch
Met betrekking tot het zich verplaatsen.

Mandibular advancement device
Een plastiek bescherming te dragen tijdens het slapen om beschadiging van de tanden te voorkomen. De beugel houdt gedurende de nacht de onderkaak en tong naar voren zodat de keel niet wordt afgesloten tijdens de slaap. De beugel wordt op maat gemaakt door een team van de tandarts.

Mammotomie
Een vorm van borstonderzoek, meestal door middel van röntgenstraling, dat wordt toegepast voor het opsporen en diagnosticeren van borstkanker.

Maxillofaciaal
Betreffende de kaak en het aangezicht. Zaken in verband met de kaak en het aangezicht zijn maxillofaciale zaken.

Metabole ziekten
Stofwisselingsziekten. Het proces waarbij voedsel wordt omgezet, weefsels worden afgebroken tot afvalstoffen en energie ontstaat werkt niet meer voldoende.

Mesothelioom
Longvlieskanker, ook wel asbestkanker genoemd. Voor zover bekend is blootstelling aan asbest de enige oorzaak van mesothelioom. Anders dan bij asbestose, kan mesothelioom reeds ontstaan na kortdurende blootstelling aan asbest of regelmatige blootstelling aan relatief lage asbestverzelconcentraties. Lange dunne asbestvezels die in het lichaam intact blijven, spelen de belangrijkste rol bij het ontstaan van deze ziekte.

MEP
Motorisch geëvoceerde potentialen.

Mediastinale
Mediastinale zaken zijn alle zaken die te maken hebben met het gebied in het midden van de borstkas, boven het middenrif en tussen de longen gelegen complex van weefsels en orgaanstructuren

Mecenaatfonds
Fonds voor klinisch wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling van nieuwe behandelingsmethoden. Zowel bedrijven als particulieren kunnen giften of legaten overmaken, hetzij op naam, hetzij toegewezen aan een specifiek onderzoeksdomein.

Mitralisklep
Een tweeslippige klep die zich bevindt tussen de linker hartboezem en de hartkamer. Deze klep voorkomt dat het bloed terug het atrium in stroomt en zo de pompwerking vermindert.

Morfometrie
Het verrichten van metingen van de vormen der organismen.

MRI
Een MRI-apparaat kan een beeld van het inwendige van het lichaam voortbrengen, maar MRI maakt gebruik van magnetische en radiogolven in plaats van röntgenstralen of contraststoffen om het beeld tot stand te brengen. Dit beeld is duidelijker dan een gewone röntgenfoto. Ook wordt geen gebruik gemaakt van ioniserende straling, zoals bij conventionele röntgenstralen en CT-scans.

MSLT
Multiple Sleep Latency Test.

Mucoviscidose
Taaislijmziekte, een erfelijke ziekte die zowel de luchtwegen als het spijsverteringskanaal aantast, dit laatste kan leiden tot ondervoeding. Het is ongeneeslijk en op termijn dodelijk, maar het is niet besmettelijk.

Narcolepsie
Een slaapstoornis met verschijnselen als: slaapaanvallen overdag, soms bepaalde spierverslappingen bij emoties als lachen of woede, zeer heftige en levensechte dromen en tal van andere verschijnselen. Narcolepsie is een neurologische aandoening die tot op heden niet te genezen is. Wel zijn er medicijnen die de symptomen kunnen verminderen.

Neuromusculair
Met betrekking tot de zenuwbanen en de spieren.

Neuromodulator
De medische modulator is een klein apparaatje. Via een geleidingsdraadje en huidelektroden geeft het apparaatje kleine elektrische signalen af aan een zenuw bij de enkel. Deze zenuw, de nervus tibialis, geeft vervolgens de signalen door aan zenuwen in het onderste deel van het ruggenmerg, de zgn. sacrale zenuwen, die op hun beurt weer verantwoordelijk zijn voor controle en aansturen van de blaas. Het is gebleken dat door middel van een bepaalde vorm van elektrische prikkeltjes bij veel mensen de blaas positief reageert, waardoor problemen kunnen worden opgelost of worden verminderd.

Neurologie
Zenuwziekten.

Neonatale zorg
De zorg met betrekking tot een pasgeborene die niet ouder is dan vier weken.

Nefrologie
Behandeling van nierziekten.

Niet-invasief
Alle ingrepen die niet als belastend voor de patiënt kunnen worden beschouwd. Bijvoorbeeld een echografie.

Nierinsufficiëntie
Een verminderde filtratiesnelheid die leidt tot een ontoereikende verwijdering van de bij stofwisseling gevormde afbraakproducten uit het bloed.

Nierdialyse
Tijdens een nierdialyse wordt het bloed op kunstmatige wijze gefilterd. Afvalstoffen worden verwijderd, terwijl nuttige stoffen achterblijven. Er zijn twee vormen van dialyse. De behandelend arts bepaalt altijd in overleg met de patiënt welke vorm van dialyse het meest geschikt is.

NMRC
Neuromusculair Referentiecentrum

Nucleaire geneeskunde
Op de afdeling Nucleaire Geneeskunde kan met behulp van een kleine hoeveelheid van een radioactieve stof een afbeelding gemaakt worden van de werking van verschillende organen in het lichaam. De radioactieve stof in uw lichaam zendt straling uit die met behulp van een speciale gamma-camera gemeten kan worden.

Nutritiepathologie
Ziektekunde met betrekking tot voeding.

Oedemen
Vochtophopingen in lichaamsweefsel. Er kan in één bepaald deel, één orgaan of over het hele lichaam sprake zijn van oedemen. Een oedeem is te herkennen aan het kuiltje dat achterblijft als er gedurende tien seconden met de duim druk is uitgeoefend op gezwollen extern weefsel.

Oftalmologie
Oogheelkunde. Behandeling van oogziekten.

Oncologie
De wetenschap betreffende gezwellen.

Orthopedie
Een onderdeel van de heelkunde dat zich specifiek bezighoudt met voorkoming en behandeling van ziekelijke vorm- en functieveranderingen van het bewegingsapparaat. Het is ook gericht op de behandeling van abnormaliteiten en ziekten.

Osteo-articulaire
Met betrekking tot het beenweefsel en de gewrichten.

OSAS
Obstructief slaapapneu syndroom.

OSA
Obstructieve slaapapneu.

Otosclerose
Verharding van het midden- en binnenoor waardoor het binnenste gehoorbeentje (stijgbeugel) verstijfd en er doofheid optreedt.

Otologie
Oorheelkunde.

Ovarium
Eierstok, de vrouwelijke geslachtsklier. De eierstokken zijn twee ongeveer 4 tot 5cm lange en 1 tot 2 cm brede klierachtige lichamen, die aan beide zijden van de uterus in het bekken liggen en door een bindweefselachtige band met het bovenste deel van de baarmoeder zijn verbonden. In de eierstokken worden de eicellen gevormd en ze produceren de vrouwelijke geslachtshormonen oestron en progesteron.

Pathologische anatomie
Ziektekunde met betrekking tot de bouw en samenstelling van het lichaam.

Parasomnie
Een lichte vorm van slaapeloosheid, dat zich uit in ongewenste fysieke en psychologische verschijnselen die tijdens de slaap optreden zoals angst, bedwateren, slaapwandelen, nachtmerries, slaapverlamming, restless legs, tandenknarsen, slaaphallucinaties... Het treedt frequent op bij kinderen.

Paramedisch
Geassocieerd met de medische wetenschap of praktijk.

Paraffine
Een olie met een goed glijvermogen, zij geeft een vettende werking aan crèmes, zij werkt huidverzachtend en heeft een ontstekingsremmende invloed. Paraffine is zeer zuiver en wordt zelfs gebruikt als laxans. Paraffine-olie is verkrijgbaar in vloeibare vorm en vaste vorm met verschillende smeltpunten.

Peritoneaal
Een operatiewond die gemaakt is in de buikholte en bedekt is met buikvlies, dit buikvlies dient dan als filter.

Perifere vasculaire
Alle aandoeningen van de slagaders en aders in het lichaam, buiten het hart.

Percutane facetdenervatie
Het, via de huid, doorsnijden van alle zenuwen die naar een bepaald orgaan lopen.

PLMD
Periodic Limb Movement Disorder. De benen (maar soms ook de armen) bewegen heftig schokkerig tijdens het slapen.

Pleuroscopie
Een ingreep onder plaatselijke of algemene verdoving. Na het maken van een kleine opening in de borstkaswand tussen twee ribben wordt een starre kijkbuis in de pleuraholte gebracht. Op die manier kan de arts onderzoeken of er uitzaaiing van de tumor op de longvliezen aanwezig is, en kan hij hiervan eventueel biopsies nemen.

Plasmaferese
De scheiding van plasma en vaste bloedbestanddelen. Hierdoor is het mogelijk bij één donatie een grotere hoeveelheid plasma tegelijk af te nemen, zonder de gezondheid van de donor in gevaar te brengen. Tijdens het proces wordt het donorbloed onmiddellijk na afname gescheiden in plasma en bloedcellen, waarna we de bloedcellen direct aan de donor teruggeven. Plasmaferese wordt gedaan om een antistof tegen een ziekteverwekker te bekomen.

Pneumologie
Behandeling van longziekten.

Polikliniek
Het deel van het ziekenhuis waar ambulante (=niet gehospitaliseerde) patiënten worden behandeld. Patiënten die wel gehospitaliseerd zijn(en dus blijven slapen) worden in het hospitaal behandeld.

PPROM
Preterm Premature Rupture of the Outer Membranes, `het voortijdig breken van de vliezen`. Wanneer dit het geval is, kan dit aanleiding geven tot vroeggeboorte.

Prothese
Een kunstmatig lichaamsdeel dat dient als vervanging van een verloren gegaan lichaamsdeel (bv. kunstbeen, -arm, -gebit, -oog, -slagader).

Progotische factoren
Met betrekking tot de voorspelling of verwachting van de loop die een ziekte gaat nemen.

Preterm
Een vroeggeboorte, de bevalling heeft plaats tussen een periode van 16 weken na de laatste menstruatie of na een zwangerschapsduur van maximum 37 weken. De vrucht moet ook meer dan 500 gr. wegen.

Preoperatief gesprek
Een gesprek dat plaats heeft voor een operatie. De patiënt heeft dan een gesprek met een anesthesiemedewerker en een anesthesioloog. Aan de hand van een vragenlijst en een beperkt lichamelijk onderzoek bekijken zij hoe het met de lichamelijke conditie van de patiënt is gesteld. Verder wordt besproken welk type anesthesie (verdoving) in dat specifieke geval de voorkeur heeft.

Prenatale diagnose
Onderzoek tijdens de zwangerschap naar eventuele afwijkingen van het kind.

Predictieve factoren
Positief en negatief voorspellende factoren.

Pre-eclampsie
Toxicose (zwangerschapsvergiftiging) is een ernstige aandoening die zich in de laatste maanden van de zwangerschap kan voordoen. De verschijnselen ervan zijn (te) hoge bloeddruk, eiwit in de urine en het vasthouden van vocht, wat zich uit in een opgezwollen gezicht en opgezwollen handen. Wanneer toxicose niet onder controle gebracht wordt, kan ze overgaan in pre-eclampsie (een voorstadium van eclampsie).

Psoriasis
Schruftigheid. Grotendeels erfelijk bepaalde chronische huidaandoening voorkomend bij ongeveer 2% van de bevolking. Het wordt gekenmerkt door een schilferende, droge, niet besmettelijke die over het hele lichaam kan voorkomen, maar het meest aan de armen en de benen. Het is een huidziekte die steeds terugkeert. De ziekte is niet besmettelijk, wel bestaat er een erfelijke aanleg.

Radiotherapie
Een behandeling door middel van röntgenstralen of andere stralen. Hierbij worden de tumorcellen vernietigd of in hun groei vertraagd.

Restless legs
Of rusteloze benen is een afwijking waarbij de benen zeer prikkelbaar aanvoelen, behalve wanneer ze bewogen worden. Dit ongemak begint meestal kort na het naar bed gaan. Deze kwaal is niet gevaarlijk, maar kan vervelend zijn en de slaap verstoren.

Respiratoire tumoren
Tumoren met betrekking tot de ademhaling.

Reproductieve geneeskunde
Behandeling met betrekking tot het voortplantingsproces.

REM-slaap
Rapid-eye-movement-slaap: slaapfase aan het einde van de slaapcyclus, gekenmerkt door snelle oogbewegingen, verlies van spiertonus, levendige dromen, onregelmatige hartslag en bloeddruk en peniserecties.

Refertilisatie
Na sterilistatie weer doorgankelijk maken van de eileider bij de vrouw of bij het afvoerkanaal van de man.

Ritmechirurgie
Chirurgie die verbetering geeft aan de regelmatige beweging van het hart.

Roboticachirurgie
Machinegestuurde chirurgie.

RX-opname
Radiologisch onderzoek of beeldvorming via röntgenstralen.

Scoliose
Scoliose is een abnormale bocht in de wervelkolom. Het is een zijwaartse verkromming van de wervelkolom, hetzij C-, hetzij S-vormig. Dit leidt tot een houding die doet denken aan iemand die wat opzij leunt en daarbij één schouder laat zakken en eventueel ook de heup wat uitsteekt. De afwijking aan de wervelkolom is het duidelijkst te zien wanneer men voorover buigt. Eén zijde van de rug is dan duidelijk hoger dan de andere zijde. De gewone lenden- en borstkrommingen zijn vaak ook groter dan normaal. Scoliose is een veel voorkomende afwijking bij jongeren, vooral dan bij meisjes.

Slaapapneu
Het herhaaldelijk optreden van perioden van ademstilstand tijdens de slaap.

Spinale chirurgie
Chirurgie aan de wervelkolom of ruggengraat.

Spina
De wervelkolom, ruggengraat.

SSEP
Somato-sensory evoked potentials. Het SSEP-onderzoek kan zowel vanuit de handen als vanuit de voeten worden gemeten. Het geeft met informatie over dat deel van de gevoelszenuwbaan dat in het ruggenmerg en de schedel loopt. Tijdens dit onderzoek wordt uw reactie op gevoelsprikkels gemeten en geregistreerd.

Stereotaxi
Een methode van lokalisering in de hersenen die wordt toegepast in geval van bewegingsstoornissen, pijn, epilepsie en ernstige psychiatrische ziektebeelden

Stent
Een kokervormige prothese die wordt ingebracht om de doorgankelijkheid te bevorderen in een bloedvat.

STAN-monitor
Medisch toestel om tijdens weeën de baby nauwkeuriger te bewaken en zo het aantal gevallen van zuurstoftekort te verminderen.

Sympathectomie
Operatief doorknippen van een deel van het autonoom zenuwstelsel.

TBC
Tuberculose, een infectie-ziekte op de longen. TBC is een zeer besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie, de Kochbacil of Mycobacterium tuberculosis of kochbacil. De meest voorkomende vorm van deze ziekte is longtuberculose. Soms worden ook andere organen zoals de nieren, beenderen, hersenen, klieren, ... aangetast. Wanneer de afweer tekort schiet, treedt er weefselbeschadiging op. In dit stadium van tuberculose kunnen (vage) klachten ontstaan zoals moeheid, hoesten en gebrek aan eetlust.

Thorax
Borstkas, gevormd door het borstbeen, thoracale wervels en ribben. In de borstholte bevinden zich het hart, de grote vaten en de longen, de luchtpijp, een deel van de slokdarm. De Thorax is door het middenrif van de buikholte gescheiden. De inademing gebeurt door verwijding van de borstkas.

Tinnitus
Oorsuizen; niet hallucinatoire gewaarwording van geluid zonder dat hieraan een geluidsprikkel van buitenaf ten grondslag ligt. Het kan optreden bij aandoeningen van uitwendig oor en trommelholte, bij hypertensie, psychogeen of reflectorisch doch is het meestal het gevolg van irritatie van het binnenoor.

Triple test
Drieledige diagnostiek, bestaande uit lichamelijk onderzoek, beeldvormende diagnostiek en cytologisch onderzoek.

Tricuspidalisklep
Een drieslippige klep tussen rechter hartboezem en hartkamer.

UPPP
Uvulo-Palato-Pharyngoplastiek of chirurgische wegname van de huig, de amandelbogen en een deel van de wand van het keelslijmvlies.

Uterus
Baarmoeder. Het orgaan bij de vrouw, gelegen tussen blaas en endeldarm in het kleine bekken, waarin het jonge embryo zich ontwikkelt. Het bestaat uit het baarmoederlichaam en de zich hieruit naar beneden toe voortzettende baarmoederhals die in de schede uitmondt.

Varices
Spataders, afwijkingen die veelvuldig voorkomen, meer bij vrouwen dan bij mannen. Onder spataders wordt iedere abnormale verwijding van een ader verstaan. In het algemeen wordt pas over spataders gesproken wanneer aan de benen duidelijk zichtbare blauwe en verdikte of voelbare, wat kronkelig verlopende aderen aanwezig zijn. Al naar gelang de vorm en de grootte van deze abnormale aderen kunnen verschillende typen onderscheiden worden.

Veneuze en arteriële aandoeningen
Aderlijke en slagaderlijke aandoeningen.

VEMP
NKO onderzoek

Vestibulair
Met betrekking tot de gehoorgang.

Vlokkentest
Een vorm van prenataal onderzoek. Bij een vlokkentest wordt als het ware een stukje genomen uit het weefsel dat de moederkoek gaat vormen; dit wordt nader onderzocht. Een vlokkentest kan worden uitgevoerd vanaf de tiende week. Een vlokkentest kan op twee manieren worden gedaan: via de buikwand of via de vagina. Bij een vlokkentest via de vagina schuift de gynaecoloog onder echografische geleiding een heel dunne tang of buis tot in de moederkoek. Zonder de vruchtzak aan te raken neemt hij wat weefsel van de moederkoek af voor onderzoek onder de microscoop.

Vulva
Alle uitwendige schaamdelen van de vrouw. Het is de huid rond de schede en bestaat uit de kleine en grote schaamlippen en de clitoris.