GEWOP - glossarium

Categorie: Politiek > Brussel
Datum & Land: 15/02/2007, BE offline
Woorden: 150

randverstedelijking
Fenomeen van de uitbreiding van de steden en de verdunning van het stedelijke landschap. De randverstedelijking is te wijten aan de concentratie van de tewerkstelling in de stedelijke polen en de nood aan ruimte van de inwoners die steeds meer in de rand zijn gaan wonen, waardoor de grenzen van de stad uitgebreid worden.

rand
Extern gedeelte van de stad, beschouwd als zijnde onder invloed van het centrum.

renovatie
Procedure gericht op het herstellen van een lokaal, een gebouw, een huizenblok of een wijk.

reconversie
De transformatie van activiteiten teneinde zich aan te passen aan de economische en sociale evolutie.

recht van voorkoop
Recht dat een overheidsinstantie zoals bepaald in de ordonnantie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 18 juli 2002 (BS 17 augustus 2002) de macht geeft om zich in de plaats van een mogelijke koper te stellen wanneer een eigenaar te kennen geeft dat hij een goed wil verkopen.

semi-verkeersvrije straat
Zone waar de toegang voor gemotoriseerde voertuigen beperkt is tot voertuigen van het openbaar vervoer, taxi`s en voertuigen van bedrijven, handelzaken en bewoners van de zone, en waar de wegen aangelegd zijn om voorrang te verlenen aan de voetgangers over de hele breedte van de rijweg.

shift and share (-analyse)
Toepassing van de gemiddelde sectorale groei die wordt waargenomen voor het Koninkrijk op de economische structuren van een Gewest.

sociale economie
Sector van de economie die economische activiteiten omvat die worden uitgeoefend door ondernemingen (voornamelijk coöperatieven), mutualiteiten en verenigingen waarvan de ethiek is gestoeld op de volgende principes

sociaal-ruimtelijke polarisatie
zie sociaal-ruimtelijke segregatie.

sociaal-ruimtelijke segregatie
Tendens waarbij de ruimte wordt georganiseerd in zones met een sterke interne sociale homogeniteit en met een grote onderlinge sociale ongelijkheid. Deze ongelijkheid mag niet enkel begrepen worden in termen van verschil maar ook qua hiërarchie.

sociaal-demografische structuur
Samenstelling van een bevolking volgens leeftijd, geslacht, nationaliteit, sociaal-professionele categorie enz.

sociaal woningbureau
Rechtspersoon, erkend en gesubsidieerd door de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met als opdracht huurwoningen toegankelijk te maken voor personen in moeilijkheden. Het sociaal woningbureau heeft als doelstelling het aantal huurwoningen, zowel in de openbare als de privé-sector, uit te breiden door het behoud, de herinvoering of de oprichting van een maximum aantal woningen.

spin-off
Bedrijf dat voortkomt uit een overdracht van technologie, in het bijzonder uitgaande van universiteiten en-of hogescholen.

straatcode
Wegcode die herschreven werd met de nadruk op de veiligheid en het comfort van de voetgangers, fietsers en mindervaliden in de stedelijke ruimte.

stormbekken
Reservoir dat tijdelijk de afvloeiing van een gedeelte van het regenwater moet vertragen door het afvoerdebiet van het water te regelen om zo lozingen te verminderen en een beperkte hoeveelheid verontreinigende stoffen te verwijderen. Het stormbekken heeft als voornaamste doelstelling het tegengaan van hoogwater. Naast deze rol als tijdelijke opslag van water moet het bekken ook verschillende secundaire rollen vervullen die rechtstreeks in verband staan met waterzuivering.

stedenbouwkundige vergunning
Administratieve vergunning, vroeger ` bouwvergunning ` genoemd, vereist voor het aanvatten van alle werken (bijv. bouw, afbraak, verbouwing, .) of de verandering van de bestemming van een goed.

stedelijke marketing
Geheel van middelen die ingezet worden voor de bevordering van het imago van de stad.

stedelijke barrière
Fysisch obstakel (spoorweg, waterloop, weginfrastructuur, groot niveauverschil) of symbolisch obstakel (arrondissementsgrens, ingesloten woonwijk.) dat de toegang tot een gebied, een wijk, een voorziening enz. belemmert.

stedelijk bedrijvencentrum
Centrum dat verscheidene kleine en middelgrote ondernemingen huisvest en hen een aantal gemeenschappelijke diensten ter beschikking stelt.

startfonds
Fonds bestemd om een bedrijf te helpen bij het halen van de `kritische kaap` van de eerste maanden van zijn ontwikkeling.

starterscentra
(Eng.incubators) Organismen die nieuwe ondernemingen helpen bij het opstarten door hen lokalen, allerhande diensten, advies en opleidingen ter beschikking te stellen tot ze op eigen benen kunnen staan, alsook door de uitwisseling met reeds gevestigde ondernemingen te bevorderen.

starters
Jonge (startende) ondernemingen of individuele ondernemers die nieuwe producten of diensten op de markt willen brengen.

start-up
Vernieuwend bedrijf dat in zijn beginfase zit, doorgaans op het domein van de nieuwe en opkomende technologieën, in het bijzonder op het domein van de nieuwe informatie- en communicatietechnologieën.

stadswandelingen
Benaming van een project voor de inrichting van verschillende openbare ruimten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit project, dat in 1990 van start ging, bestaat uit 5 trajecten (die samen bijna 6 km weg omvatten), voornamelijk binnen de Vijfhoek. Deze trajecten omvatten wegen evenals enkele pleinen en belangrijke plaatsen van het Brusselse stadsweefsel. De inrichtingen die voorzien zijn in het kader van de ` Stadswandelingen` worden uitgevoerd op basis van een charter dat de grote principes bepaalt die nageleefd of ingevoerd moeten worden. De voornaamste doelstellingen van dit project bestaan erin een gestructureerde en coherente visie te bieden op de trajecten en het imago van Brussel te verbeteren - met name door de verbinding tussen de bovenstad en de benedenstad te verbeteren.

stadsvlucht
Residentiële migratie van individuen die zich van de stad naar een andere bestemming verplaatsen (rand of platteland).

stadskanker
Terrein en-of gebouw in het stadsweefsel dat verlaten is of een overgangsbestemming toegekend kreeg in afwachting van een nieuw gebruik.

stadsaudit
Grootschalige enquête met betrekking tot de levenskwaliteit, uitgevoerd in achtenvijftig grote Europese steden op initiatief van de Europese Commissie.

structurerende ruimten
Openbare ruimten die bijdragen tot de leesbaarheid en de identiteit van de stadsstructuur. Zo worden de historische trajecten van de Vijfhoek, de voornaamste historische wegen, de grote stedelijke en landschapsassen, de belangrijkste wegen, de grootste groene ruimtes en de as van het kanaal van het Gewest vermeld als `Structurerende ruimtes` in het gewestelijk bestemmingsplan. In deze ruimtes moeten handelingen en activiteiten die leiden tot een wijziging in de bestaande feitelijke situatie van deze ruimtes en hun zichtbare omgeving vanuit ruimtes die toegankelijk zijn voor het publiek de kwaliteit van het stedelijke landschap behouden en verbeteren. De structurerende ruimtes met bomen moeten op regelmatige wijze beplant worden.

suburbanisatie
Opeenvolgend proces van de ontwikkeling van de stadsrand. Verspreide ontwikkeling buiten de stadskernen en dorpen langs wegen en in landelijke gebieden.

transitparkeerplaatsen
In principe kleiner dan de ontradingsparkeerplaatsen en gelegen binnen het Gewest. Ze zijn verbonden met het stedelijk openbaar vervoer en-of met het GEN.

tweede kroon
Gedeelte van het grondgebied van het Brussels HoofdstedelijkGewest gelegen tussen de lanen van de grote ring en de gewestgrenzen dat de dichte kern van de tweede kroon en de groene stad van de tweede kroon bevat.

uitkeringsgerechtigde werkzoekenden
Werklozen die een vervangingsinkomen ontvangen en aangegeven staan als werkzoekenden.

verkeersvrije straat
Gebied gevormd door één of meerdere openbare wegen waarvan de voetganger volledig gebruik kan maken en waar hij voorrang heeft op al het andere toegelaten verkeer. Sommige voertuigen (bijv. voor leveringen) kunnen op bepaalde tijdstippen toegang hebben tot deze zone. De toegestane bestuurders dienen er evenwel te allen tijde stapvoets te rijden. Indien fietsers er toegelaten zijn, moeten zij van de fiets stappen wanneer er veel volk is.

verkeersascontract
Contract tussen het Gewest, de gemeente(n) en de MIVB dat tot doel heeft maatregelen toe te passen die kunnen bijdragen tot de verbetering van de reissnelheid van een bepaalde as van het bovengronds openbaar vervoer.

verhuizing
Verlaten van een vorige locatie ten voordele van een nieuwe.

verbrusseling
Term die verwijst naar de afbraak van het traditionele Brusselse stadsweefsel ten gunste van bijvoorbeeld de bouw van wegennetwerken of kantoortorens.

veiligheidscontract
Contract gericht op het verbeteren van de veiligheid in bepaalde wijken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze contracten werden in 1991 door de federale overheid geïntroduceerd en worden ontwikkeld rond een partnerschap tussen de Staat, het Gewest en 10 van de meest `gevoelige` gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De veiligheidscontracten omvatten een politieluik, een sociaal luik en een luik rond preventie. Het luik rond preventie bepaalt een betere sociale omkadering en begeleiding. Het politieluik voorziet de financiering voor de rekrutering van bijkomende politieagenten of personeel dat een aantal politieagenten van de administratieve taken kan ontlasten.

vijver(s)
Ondiepe wateroppervlakken, al dan niet van natuurlijke oorsprong, met regelmatige waterbevoorrading

vijfhoek
Het historische centrum van Brussel waarbinnen de stad zich ontwikkeld heeft tot midden de 19de eeuw. De term Vijfhoek verwijst naar de vorm van de tweede omwalling (14de eeuw) van Brussel waarop de huidige lanen van de kleine ring gebouwd werden.

vochtig gebied
Gebied waar het grondwater regelmatig tot aan het oppervlak komt of zelfs overstroomt (ook brongebieden). Het kan hier ook gaan om gebieden waar het water lang blijft staan als gevolg van de toevloed in de omgeving en-of als gevolg van specifieke omstandigheden van de grond.

waterbekken
Natuurlijke geografische regio, gedraineerd door één of meerdere waterlopen en hun zijrivieren.

waarborgfonds
Fonds bestemd voor het toekennen van een bijkomende waarborg voor kredieten waarvan de borg onvoldoende geacht wordt door de instelling die de lening financiert.

werklozen
Volledig vergoede werklozen en personen die vrijgesteld zijn van het zoeken naar werk en dus niet mogen stempelen (mensen met brugpensioen, mensen die geen werk zoeken en waarvan de echtgeno(o)t(e) werk heeft, ` oudere werklozen `).

winkelwandelen
Trend in de distributiesector die erin bestaat om de aankoophandeling te koppelen aan een recreatieve activiteit, door de klanten een aangenaam kader aan te bieden - dat aanspoort tot rustig wandelen -, met kinderopvang, een café-restaurant enz.

wijknet
Geheel van plaatselijke verkeerswegen met een gering debiet. Het wijknet bestaat uit wijkverzamelwegen die het binnenkomend verkeer in een wijk opvangen en geleiden naar een weg van het interwijkennet of het hoofdnet en uit plaatselijke wegen die naar de woningen van de bewoners leiden.

wijkcontracten
Contracten die bepaalde wijken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest nieuw leven moeten inblazen. De wijkcontracten worden beheerd door de ordonnantie houdende organisatie van de herwaardering van de oude wijken van 7 oktober 1993 en hebben als voornaamste doelstelling het herstellen van de stedelijke, economische en sociale functies van de achtergestelde wijken. Deze contracten omvatten meerdere luiken voor interventie op het vlak van huisvesting, openbare ruimte en sociale problemen. Zij voorzien in gewestelijke subsidies voor investeringen die de gemeenten moeten uitvoeren in het kader van vierjarenplannen.

zachte mobiliteit
Verplaatsingen te voet, met de fiets of elke andere niet-gemotoriseerde vervoerswijze, waarbij de nadruk gelegd wordt op het comfort en de veiligheid van de zwakke weggebruikers.

zone 30
Gebied dat wordt begrensd door de verkeersborden F4a en F4b en waar de snelheid beperkt is tot 30 km-u. Die zones 30 dragen in ruime mate bij tot de verkeersveiligheid en de levenskwaliteit. Een zone 30 kan worden ingevoerd door infrastructuurmaatregelen (aanleg van verbrede voetpaden ter hoogte van bushaltes, kruispunten, scholen, belangrijke diensten of de installatie van fietsenstallingen) of door de organisatie van het verkeer (invoering en-of omkering van eenrichtingsverkeer, bussen in tegengestelde richting, afbakening van bredere fietspaden, afsluiten van een doorgang) en van het parkeren (afbakening van brede parkeerstroken, schuin of haaks parkeren).

zwakke weggebruikers
Voetgangers of fietsers.

zwakke functie
Bestemming of activiteit die stap voor stap ` verjaagd ` wordt uit een ruimte onder druk van een sterkere functie. De bedreigingen die wegen op de residentiële markt (bijv. verhoging van de woningprijzen ten gevolge van de steeds toenemende inplanting van kantoren in een residentiële wijk) kunnen van die aard zijn dat men de huisvesting er gaat beschouwen als een zwakke functie.