De Berkel - Biologie termen voor VWO
Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen.
De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd.
We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Medisch > Biologie
Datum & Land: 31/10/2007, NL
Woorden: 219
Ionen
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DIFFUSIE EN OSMOSE -
Johann Mendel
GENETICA > MONOHYBRIDE KRUISINGEN - grondlegger van de genetica.
Karyogram/chromosomenportret
GENETICA > CHROMOSOMEN - als de chromosomen volgens bepaalde regels gegroepeerd zijn.
Kernporiën
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DE SUBMICROSCOPISCHE BOUW VAN CELLEN - opening in het kernmembraan. Afb. 56 blz. 28
Kernlichaampjes
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DE SUBMICROSCOPISCHE BOUW VAN CELLEN - komen in kern voor.
Klievingsdeling
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - deling waarbij geen groei plaatsvind
Kleine schaamlippen
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN VROUW - zie afb. 11, blz. 68
Koolhydraatketens:
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DE SUBMICROSCOPISCHE BOUW VAN CELLEN -
Kruisingen
GENETICA > MONOHYBRIDE KRUISINGEN - als twee individuen met ongelijk genotype zich voortplanten.
Lactatie
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - productie van melk door de melkklieren
Levensverschijnselen
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > WAT IS BIOLOGIE - stofwisseling,
Levenloos
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > WAT IS BIOLOGIE - dingen die nooit hebben geleefd.
Leukoplasten
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > PLANTAARDIGE EN DIERLIJKE CELLEN - zijn kleurloos en kunnen zich ontwikkelen tot chloro-, chromo-, en amyloplasten.
Letale factoren
GENETICA > SPECIALE MANIEREN VAN OVERERVING - als er bij de overerving een lallel is betrokken dat in homozygote toestand geen levensvatbaar individu oplevert.
LH
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > DE HORMONALE REGELING VAN DE VOORTPLANTING - luteïniserend hormoon, stimuleert aanmaak testosteron bij man,
Locus
GENETICA > GENENPAREN - de plaats van een gen in een chromosoom.
Lysosomen
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DE SUBMICROSCOPISCHE BOUW VAN CELLEN - in dierlijke cellen, eiwitten in lysosomen zijn enzymen.
Masturbatie
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN MAN - zelfbevrediging
Maagdenvlies
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN VROUW - plooi in slijmvlies die vagina gedeeltelijk afsluit.
Menstruatiecyclus
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > DE HORMONALE REGELING VAN DE VOORTPLANTING - samenhangende processen die zich ongeveer iedere 4 weken herhalen (als er geen zwangerschap optreed)
Miskraam
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - ook wel spontane abortus, kan worden veroorzaakt door onvoldoende progesteron of erfelijke afwijking
Milieufactoren
GENETICA > FENOTYPE EN GENOTYPE - niet-erfelijke factoren die ook bepalend zijn voor het fenotype. Bijvoorbeeld voeding, ziekte, verwondingen, licht.
Mitochondriën
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DE SUBMICROSCOPISCHE BOUW VAN CELLEN - ronde of boonvormige organellen, bestaande uit een dubbel membraan, hierin vindt verbranding plaats. Afb. 59 blz. 29
Morning-afterpil
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > GEBOORTEREGELING - tabletten van zware combinatie pil
Monohybride kruising
GENETICA > MONOHYBRIDE KRUISINGEN - een kruising waarbij op de overerving van één eigenschap gelet wordt.
Modificatie
GENETICA > FENOTYPE EN GENOTYPE - een verandering van een individu die veroorzaakt is door milieufactoren.
Multipele allelen
GENETICA > SPECIALE MANIEREN VAN OVERERVING - als er voor één erfelijke eigenschap drie of meer verschillende allelen zijn.
Natuurwetenschappelijk onderzoek
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK - hierbij gaat men steeds op dezelfde wijze te werk. Zie afb. 16, blz. 12.
Natrium-kaliumpomp
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > MEMBRANEN EN HET TRANSPORT VAN STOFFEN - transportenzymen die Na+-ionen uit de cel halen en K+-ionen de cel binnen.
Navelstrengslagaders
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - bloed naar placenta, embryo heeft er twee
Navelstrengader
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - bloed stroomt terug naar het embryo
Navelstreng
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - hierin ontwikkelt de hechtsteel zich
Neuronen
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > ORGANEN, CELLEN EN WEEFSELS - zenuwcellen.
Neuraal netwerk
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > ORGANEN, CELLEN EN WEEFSELS - wordt gevormd door de verbindingen in de hersenen.
Nettoverplaatsing
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DIFFUSIE EN OSMOSE -
Needham
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK - deed bouillonproef resultaat
Oestrogeen
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > DE HORMONALE REGELING VAN DE VOORTPLANTING - vrouwelijk geslachtshormoon, bijv. oestradiol en oestron, zorgen voor secundaire geslachtskenmerken bij vrouwen
Ontwikkeling
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > WAT IS BIOLOGIE - het optreden van veranderingen in de bouw en het functioneren van een individu of bepaalde delen ervan.
Ongewenste intimiteiten
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > SEKSUALITEIT - lichte seksuele handelingen tegen zin
Onafhankelijke overerving
GENETICA > SPECIALE MANIEREN VAN OVERERVING - als de genenparen waar je naar kijkt op verschillende chromosomenparen liggen.
Onvolledig dominant
GENETICA > GENENPAREN - als het recessieve allel toch een beetje tot uiting komt.
Oplossing
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DIFFUSIE EN OSMOSE - bestaat uit een oplosmiddel en één of meer opgeloste stoffen.
Orgasme
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN MAN - klaarkomen
Organismen
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > WAT IS BIOLOGIE - levende wezens
Organenstelsel
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > ORGANEN, CELLEN EN WEEFSELS - groep van samenwerkende organen.
Organel
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > PLANTAARDIGE EN DIERLIJKE CELLEN - elk deel van een cel met een eigen functie
Osmotische waarde
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DIFFUSIE EN OSMOSE - afhankelijk van aantal opgeloste deeltjes per volume-eenheid. Van belang bij stoffen die in ionen uiteenvallen.
Osmose
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DIFFUSIE EN OSMOSE - de verplaatsing van water door een semipermeabel membraan, van een plaats met een lage osmotische waarde naar een plaats met een hogere osmotische waarde.
Overtijdsbehandeling
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > GEBOORTEREGELING - bij uitblijven menstruatie > baarmoeder schoongemaakt en leeggezogen
Overgangsjaren
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN VROUW - ook wel menopauze, ongeveer 50 jarige leeftijd
Ovulatie
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN VROUW - ook wel eisprong, hierbij verlaat de eicel het follikel en gaat eileider in
Oxytocyne
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - veroorzaakt weeën, gemaakt door hypofyse
Pasteur
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK - toonde aan dat de theorie van generatio spontanea niet klopt door aan te tonen dat er overal in lucht, bodem en water microörganismen aanwezig zijn.
Passarium
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > GEBOORTEREGELING - zacht rubber koepeltje dat baarmoedermond bedekt
Paren
GENETICA > CHROMOSOMEN - chromosomen komen altijd in paren van twee voor.
Permeabele/doorlatende wand
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DIFFUSIE EN OSMOSE - wand waar alle moleculen doorheen kunnen. Afb. 71 blz. 34
Periodieke onthouding
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > GEBOORTEREGELING - geen seks tijdens vruchtbare periode
Pinocytose
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > MEMBRANEN EN HET TRANSPORT VAN STOFFEN - Fagocytose waarbij een vloeibare stof word opgenomen. Zo werkt de voedsel opname van eencelligen (het blaasje versmelt dan met een lysosoom, en dmv actief transport worden bruikbare stoffen dan opgenomen).
Plasmolyse
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > OSMOSE BIJ PLANTEN - als de osmotische waarde buiten de cel groter wordt dan die binnen de cel, stroomt er door osmose water de cel uit, totdat de osmotische waarden binnen en buiten gelijk zijn. De cel word dan kleiner maar de cel wand niet, de cel laat dus los van de celwand. Kan cellen onherstelbaar beschadigen.
Plasmastroming
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > MEMBRANEN EN HET TRANSPORT VAN STOFFEN - als het cytoplasma in zijn geheel stroomt.
Placenta
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN VROUW - ook wel moederkoek, is na drie maanden ontwikkeld, speciaal orgaan waar uitwisseling van stoffen tussen bloed van moeder en bloed embryo plaatsvindt
Polygeen overerven
GENETICA > SPECIALE MANIEREN VAN OVERERVING - als er meerdere genenparen zijn die samen één erfelijke eigenschap bepalen.
Ppm
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DIFFUSIE EN OSMOSE - parts per million.
Prostaat
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN MAN - voegt voedingsstoffen toe voor zaadcellen. > mengsel
Proplastiden
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > PLANTAARDIGE EN DIERLIJKE CELLEN - kleine korrels die zich tot plastiden kunnen ontwikkelen.
Prolactine
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - hormoon dat lactatie stimuleert, komt uit hypofyse
Progesteron
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > DE HORMONALE REGELING VAN DE VOORTPLANTING - zwangerschapshormoon, gemaakt door gele lichaam
Primaire geslachtskenmerken
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > DE HORMONALE REGELING VAN DE VOORTPLANTING - zijn al vanaf geboorte aanwezig
Resorberen
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN VROUW - opnemen van onbevruchte eicel door eileider
Redi
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK - twijfelde als eerste aan de theorie van generatio spontanea, en toonde dmv experimenten aan, dat het niet klopte, niemand geloofde hem.
Recessief
GENETICA > GENENPAREN - dit allel komt niet tot uiting in het fenotype van een heterozygoot. Een recessief allel word aangegeven met een kleine letter.
Receptoreiwitten
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > MEMBRANEN EN HET TRANSPORT VAN STOFFEN - speciale eiwitten die aan de buitenkant stoffen kunnen binden. Verschillende soorten.
Ribosomen
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DE SUBMICROSCOPISCHE BOUW VAN CELLEN - bolvormige organellen met functie bij synthese (vorming) van eiwitten.
Semipermeabel/halfdoorlatend
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DIFFUSIE EN OSMOSE - als de moleculen van de opgeloste stof er niet doorheen kunnen. Afb. 72 blz. 34
Selectief transport
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DE SUBMICROSCOPISCHE BOUW VAN CELLEN - transport waarbij alleen bepaalde stoffen worden doorgelaten.
Selectief permeabel
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > MEMBRANEN EN HET TRANSPORT VAN STOFFEN - als bepaalde stoffen niet worden binnengelaten en andere wel, zoals celmembraan doet.
Seksueel overdraagbare aandoeningen
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN - ook wel SOA of geslachtsziekte, kan allen worden over gedragen door intiem lichamelijk contact met besmette persoon
Seksualiteit
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > SEKSUALITEIT - speelt rol vanaf puberteit, speelt rol bij voortplanting en-of lustbeleving, en onderhoud relaties
Secundaire geslachtskenmerken
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > DE HORMONALE REGELING VAN DE VOORTPLANTING - baardgroei, zwaardere stem, haargroei rond geslachtsorganen en in oksels.
Secretie
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > DE SUBMICROSCOPISCHE BOUW VAN CELLEN - afgifte van stoffen door een cel. Afb. 57 blz. 28
Smegma
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN MAN - smeer dat onder voorhuid word geproduceerd
Spiraaltje
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > GEBOORTEREGELING - ook wel ankertje, plastic met koperdraad-geïmpregneerd met hormoon
Spermatogenese
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN MAN - vorming van zaadcellen
Spallanzani
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK - herhaalde de proef van Needham, maar sloot de stolp luchtdicht af voordat hij hem van het vuur haalde, resultaat
Stofwisseling
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > WAT IS BIOLOGIE - alle scheikundige (chemische) reacties in een organisme.
Sterilisatie
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > GEBOORTEREGELING - operatie voor onvruchtbaar maken > zaadleider onderbreken-eileider onderbreken
Syfilis
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN - soa, te merken aan zweertje aan geslachtsorganen
Tegenstroomprincipe
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > ORGANEN, CELLEN EN WEEFSELS - warmte uitwisseling om warmteverlies te voorkomen.
Teelballen
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN MAN - ook wel testis, produceren sperma en testosteron
Testosteron
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > DE HORMONALE REGELING VAN DE VOORTPLANTING - mannelijk geslachtshormoon, maakt botten-spieren zwaarder beïnvloed uiterlijk van jongen in de puberteit. Remt LH secretie
Trofoblast
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - beschermt de embryoblast, zorgt voor innesteling
Transportenzymen
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > MEMBRANEN EN HET TRANSPORT VAN STOFFEN - eiwitten die bijv. glucosemoleculen of c1-ionen door het celmembraan heen transporteren. Afb. 80 blz. 37 kost geen energie.
Turgor
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > OSMOSE BIJ PLANTEN - de druk die de cel gaat uitoefenen op de celwand als er door osmose water vanuit de celwand water de cel in gaat.
Turgecent
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > OSMOSE BIJ PLANTEN - een plant met turgor.
Twee-eiige tweeling
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > EMBRYONALE ONTWIKKELING - tweeling uit verschillende eitjes
Urinebuis
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN MAN - buis van blaas naar buiten
Van Leeuwenhoek
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK - ontdekte met microscopen eencelligen, waardoor de theorie van generatio spontanea nog meer aanhang kreeg.
Van Helmont
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK - ontwikkelde recept om muizen uit vuil wasgoed te laten ontstaan.
Vagina
VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING > HET VOORTPLANTINGSSTELSEL VAN EEN VROUW - ook wel schede, wand is zeer rekbaar
Vacuolevocht
INLEIDING IN DE BIOLOGIE > PLANTAARDIGE EN DIERLIJKE CELLEN - bestaat uit water met opgeloste stoffen, o.a. zouten, glucose en andere reservestoffen, afvalstoffen en kleurstoffen.