Encyclopex - De mini encyclopedie

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 22/11/2012, NL
Woorden: 831

Aartsbisdom
Stelsel binnen de kerk dat bestuurd wordt door een aartsbisschop. Dit komt het meeste voor in de Rooms-Katholieke Kerk en is samen met één of meer onderhorige, de zogenaamde suffragaanbisdommen een kerkprovincie. Er zijn ook aartsbisdommen die op zichzelf staan en geen deel uitmaken van een kerkprovincie. Deze zijn dan rechtstreeks ondergschikt aan de Heilige stoel, juridisch zijn deze wel verbonden aan de dichtsbijzijnde kerkprovincie. Geschiedenis: Het aartsbisdom is een voortvloeisel van de door Diocletianus vernieuwde en door Constantijn de Grote vervolmaking van het Romeinse Rijk. De kerk heeft zich hieraan aangepast.

Aap verslaat de knekelgeest
Is een stripopera voor acteurs, solisten en acrobaten in twee bedrijven van Schat. Dit stuk is een libretto van de componisten Wu Cheng-en en Wang Hsing pei. De première van deze opera vond op 7 juni 1980 te Amsterdam plaats. Het was een virtuoos geconstrueerde opera op basis van een beeldverhaal uit China omstreeks de 16e eeuw. Aap verslaat de knekelgeest was oorspronkelijk niet voor het theater geschreven, maar was eerder als een circusachtige entourage bedoeld. De muziek werd door veertien musici voortgebracht, welke voor het grootste deel uit blazers bestonden. Synopsis van het verhaal: Het zijn mythische tijden in China. De slimme aap zal samen met zijn vrienden op bedevaart naar het Westen vertrekken, maar ze worden door de knekelgeest belaagd. Deze wil het vlees van de monnik Hsuan...

Aanloopkleur
De aanloopkleur is de kleur die blanke metalen bij verhitting zullen aannemen. Deze lichtgele tot donkerblauwe verkleuring ontstaat door interferentie van wit licht in het oxidehuidje dat op het metaal wordt gevormd. Vroeger werd de temperatuur van het metaal door de kleur bepaald maar tegenwoordig krijgen meer precieze metingen de voorkeur. Bronnen: Encyclopedie HLN/Spectrum 2005

Aanhangwagen
Voertuig dat niet op eigen kracht kan worden voortbewogen. Het is de bedoeling om de aanhangwagen aan een ander voertuig te koppelen zodoende dit meer kan vervoeren. Moderne aanhangwagens bezitten eigen remmen en achterlichten alsook worden ze door een nummerplaat voorzien. In principe mag in de meeste landen maar één of twee aanhangwagens achter een slepend voertuig worden voorzien. Afhankelijk van de laadcapaciteit zal de aanhangwagen al dan niet eigen remmen moeten bezitten. Bronnen: Encyclopedie HLN/Spectrum 2005

Aangifte der belastingen
Verplichte opdracht om de verschuldigde belasting te kunnen vaststellen. Hiervoor worden aangifteformulieren ter beschikking gesteld en de betrokkene zal rekening moeten houden met de tijdspanne waarbinnen de indiening moet geschieden. In principe wordt er voor elke soort belasting een aangifte gedaan. De juistheid van de gegevens wordt door de fiscus nagegaan en het is dan ook de plicht van de aangestelde ambtenaar der belastingen om onjuistheden te weerleggen. Het niet of te laat indienen van de belastingaangifte zal in de eerste regel met een geldboete kunnen worden voldaan doch moeten we hier opmerken dat men met dit gedrag een strafbaar feit aan het plegen is. Strafvervolging kan men vermijden door de aangifte alsnog in te dienen. Bronnen: Encyclopedie HLN/Spectrum 2005

Aandachtsstoornis - attention disorder
Wanneer een individu zich slechts op een beperkte mate kan concentreren of wanneer men duidelijk kan vaststellen dat men niet langer het vermogen heeft om zich te focussen spreken we over een aandachtsstoornis. Wie zich makkelijk laat afleiden zal dus een aandachtsstoornis kunnen ontwikkelen. ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) is hier één der markantste voorbeelden van. Medicijnen en drugs kunnen het concentratievermogen ook danig de war in sturen. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Aandacht
Onder aandacht verstaan we het mentaal bewustzijn van het hier en nu. Het is een moeilijk te voorspellen fenomeen, men kan zich namelijk met aandacht concentreren op iets maar men kan tevens van zijn aandacht onttrokken worden. Volgens Wundt wordt hiermee de apperceptie of de selectie van bewustzijnselementen bedoeld. De cognitieve psychologie ziet aandacht meer als een bron voor selectieve informatieverwerking. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Aambeeld
Dient als gereedschap als ondersteuning voor een nog te smeden werkstuk dat uit giet- of smeedstaal bestaat en waarvan de bovenkant is vlakgeslepen. Aan de uiteinden bevindt zich een hoorn wat bij bepaald smeedwerk van pas komt. Er zijn ook twee gaten in de baan waarin staken, bruggen of schrooien kunnen worden vastgemaakt. Een aambeeld kan 20kg tot 300 kg wegen. Een horlogeaambeeld van 0.1kg tot 0.8kg. Bronnen: Encyclopedie HLN/Spectrum 2005

Aalten
Gemeente in Nederland, provincie Gelderland. Het is een waar onderwijs- en industriecentrum waar men allerhande werktuigen vervaardigt. Er bevindt zich ook een Gotische kerk uit de 12e eeuw. Momenteel wonen er iets minder dan 28000 inwoners. De gemeente Aalten bestaat uit 4 woonplaatsen met name Aalten, Dinxperlo, Bredevoort en De Heurne. De buurtschappen zijn Barlo, Dale, Haart, Heurne, ’t Klooster, Lintelo en IJzerlo. Er zijn 15 reguliere basisscholen, 2 scholen voor speciaal onderwijs, alsmede 3 locaties voor voortgezet onderwijs. Bronnen: Encyclopedie HLN/Spectrum 2005

Aal
De aal behoort tot de familie van de Palingen. De term aal en paling betekenen eigenlijk hetzelfde doch zijn er gebieden in Noord -en Zuid Holland die hiertussen een wezenlijk verschil zien. Volgens hun is de vissoort die tot de familie der Palingen behoort een Paling wanneer deze geslachtsrijpheid vertoont en hierdoor verder de zee in gaat. In België spreken we enkel van Paling. Bronnen: Encyclopedie HLN/Spectrum 2005

Aalmoezenier
De Aalmoezenier is een geestelijke die als taak het uitdelen van liefdegaven tot doel heeft. Was oorspronkelijk aan vorstenhoven verbonden. In de latere middeleeuwen hadden bepaalde steden ook een Aalmoezenier die zich met de armenzorg zou bezighouden. De dag van vandaag is een Aalmoezenier iemand die zich langs het rooms-katholiek geloof inzet voor zielzorg onder de militairen. Priesters die zich over jeugdbewegingen en arbeidersmiddens ontfermen worden vaak ook Aalmoezenier genoemd. In Nederland spreken we van een vlootpredikant. Bronnen: Encyclopedie HLN/Spectrum 2005

Aacidexam
Aacidexam is een geneesmiddel dat tot de groep glucocorticoïden behoort. De werkingskracht van dit geneesmiddel is gelijk aan de werking van de natuurlijk voorkomende glucocorticosteroïden. (ook wel glucocorticoïden of corticosteroïden genoemd). Deze hormonen remmen ontstekingsreacties en overgevoeligheidsreacties. Glucocorticoïden worden vaak gebruikt bij de behandeling van een aantal verschillende aandoeningen, zoals asthma, reuma, ernstige overgevoeligheidsreacties en ontstekingen. Gebruik: Aacidexam wordt door een arts of verpleegkundige toegediend. Afhankelijk van de aandoening zal dit geneesmiddel in een ader, in een spier, in slijmbeurzen, peesscheden, in een gewricht of per clysma. De injectie kan ook worden toegevoegd aan een infusievloeistof. Bronnen: Bijsluiter AACID...

Aacifemine
Aacifemine behoort tot de geneesmiddelen die oestrogenen bevatten. Aacifemine bevat estriol, een natuurlijk hormoon dat behoort tot de oestrogenen. Als de menopauze intreedt maakt het lichaam geen oestrogenen meer aan. Bij een aantal vrouwen kan dit leiden tot klachten (zoals opvliegers, irritatie van de vagina, steeds terugkerende urineweginfecties en problemen met het ophouden van de plas). Aacifemine vult het verlies van oestrogenen aan waardoor de klachten afnemen. Aacifemine wordt gebruikt voor de behandeling van klachten (zoals opvliegers, irritatie van de vagina, steeds terugkerende urineweginfecties en problemen met het ophouden van de plas) veroorzaakt door oestrogeentekort bij vrouwen in de postmenopauze. Ook kan Aacifemine gebruikt worden bij vaginale ingrepen en bij het maken...

AA of Anonieme alcoholiekers
Dit is een gemeenschap dat uit zowel mannen als vrouwen bestaat met als doel anderen van alcohol te verhelpen. De werkwijze van een AA is zoals groepstherapie, een alcoholist deelt zijn ervaringen uit met andere alcoholisten en omgekeerd. Door die uitwisselingen kunnen ze gevaarlijke momenten herkennen en in geval van nood helpen of geholpen worden. ONTSTAAN: 10-06-1938 Bill W. en Dr. Bob S.waren twee Amerikaanse alcoholisten. Zij stonden individueel machteloos ten opzichte van alcohol maar kwamen tot inzicht dat alcoholisten elkaar kunnen helpen dmv groepstherapie en kwamen samen tot een idee om een herstelprogramma te ontwikkelen dat later “de 12 stappen tot herstel” werd genoemd. Waar? Het hoofdkwartier bevindt zich in New York. Ook heeft de AA buiten de lokale werkgroepen, ...

Absolutisme
Het absolutisme is een regeringsvorm waar het staatshoofd alle macht bezit, dit systeem is gebaseerd op een algemene onderwerping aan het staatsbelang. In de oudheid was dit de meest voorkomende vorm, het was daar dat meestal de koning de absolute monarch was die gelinkt werd aan goddelijkheid. De democratie van Athene vormde een pioniersrol met als doel het absolutisme te kunnen doorbreken wat vooral tot grote buitensporigheid leidde. Het Amerika voor Columbus, Azië en Europa leefden al eeuwen onder het absolutisme dat meestal op een godsdienst was gebaseerd. De koning nam zowel de wetgevende als uitvoerende macht voor zijn rekening, hij was dus oppermachtig. De belastingen werden voor hem opgehaald, hier betaalde hij het leger, ambtenaren en lakeien mee. Vanaf de 18e eeuw werd er meer r...

Abominable Snowman - 2013
(Film) Actiefilm van regisseur Marko Mäkilaakso met Adrian Paul, Chuck Campbell en Lauren O’Neil in de hoofdrollen. Synopsis: De ervaren skiër Luke Tanner wordt in 1992 vermist op een berg in de staat Washington. Vermoedelijk is hij overleden. Zijn zoon Brian weet dat het geen ongeluk geweest kan zijn en besluit op zoek te gaan naar de moordenaar. Als dan ook hij vermist wordt, besluiten zijn zus Nina en haar vriend, die beroepssoldaat is, om hem op te sporen voordat een dodelijke storm zal toeslaan.

Abreise, Die, eenakter
(‘Musikalisches Lustspiel’) Is een libretto van Ferdinand von Sporck dat op een toneelstuk van August von Steigentesch gebaseerd was. De première van het stuk vond op 20 oktober 1898 in Frankfurt plaats. Het werd een komische vertoning met een serie pianowerken die door d’Albert op zestienjarige leeftijd gecomponeerd werden. Synopsis: Duitsland in de late 18e eeuw. Omdat Trott de vrouw van Gilfen het hof wil maken, probeert deze de reis van zijn vriend te versnellen. Dit leidt uiteindelijk tot de raad van Luise aan Trott om zelf maar op reis te gaan. Bronnen: Winkler Prins Encyclopedie van de opera

Absenteïsme
Het meermaals of voortdurend, al dan niet rechtmatig afwezig zijn van personen op een plaats waar ze zouden moeten zijn. Hiervoor kunnen zowel tijdelijke als aanhoudende oorzaken het gevolg zijn. Het absenteïsme komt veelal voor tijdens drukke periodes, vakanties en feestdagen. Het begin en einde van de week zorgt meestal voor een piek van absenteïsme. In de politiek komt deze vorm ook voor hetzij als politiek individu, hetzij collectief. Deze vorm kan dan als wapen gebruikt worden om een belemmering te vormen tegen een ander politiek gedachtengoed. In de bedrijfseconomie spreekt men van absentëisme als een grote groep aandeelhouders niet aanwezig verschijnt op de algemene vergadering. De grote spreiding van het aantal aandelen en het niet bewust zijn van hun rechten kan hier als oorzaa...

Ablutofobie
Ablutofobie is de angst om zichzelf te wassen of in bad te gaan. Deze angst komt vooral bij bepaalde culturen in woestijnstreken en poolstreken voor, daar deze cultuurvolkeren zich meestal enkel vanbinnen bevochtigen. In de moderne Westerse wereld zal dit minder frequent voorkomen. Achter ablutofobie vinden we vaak een narcistische angst voor inbreuk op het eigen lichaam. In die mate dat het vuile lichaam zelfs als heilig wordt ervaren. In sommige streken is het water besmet of vuil, het spreekt dan ook voor zich dat men hier van het wassen van het eigen lichaam zal afzien. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Abencérages, ou Létendard de Grenade, Les
Opera in drie bedrijven van Luigi Cherubini. Het was een Frans libretto van Etienne de Jouy naar de gelijknamige roman ‘Gonzalve de Cordoue’ van auteur Jean-Pierre Claris de Florian. Op 6 april 1813 ging het voor de eerste maal te Parijs in première. Later zou dit stuk omwille van de instrumentatie en harmonie als één van Cherubini’s beste werken worden aanzien. Door de val van Napoleon werd het land aan verscheidene politieke veranderingen blootgesteld, waardoor deze opera onterecht snel werd afgevoerd. Synopsis: Granada omstreeks 1492. De leider van de Moorse Abencerrajes Almanzor moet Granada voor een aanval van de Spanjaarden behoeden. Ondanks zijn overwinning, zou hij door enkele jaloerse edelen ten val worden gebracht. Tegen het einde wordt hij echter door de l...

Abel
Abel is een figuur uit de Bijbel. Het is de tweede zoon van Adam en Eva en hij had een zeer kort leven. De naam Abel betekent ‘vluchtig’ wat achteraf een zeer toepasselijke naam bleek te zijn. In tegenstelling tot zijn familie was Abel geen akkerbouwer, maar ging als schaapsherder door het leven(Gn:4:2). Samen met zijn broer Kaïn brachten ze offers aan God, hetzij een deel van de oogst; hetzij vette stukken van de eerstgeboren lammeren. Dierenoffers werden als het meest belangrijk gezien en zouden later ook steeds weer de voorkeur krijgen boven de zogeheten eerstelingen van de oogst. Naarmate de tijd vorderde werd het duidelijk dat God de offers van Abel aanvaardde, maar niet die van zijn broer Kaïn. Om die reden lokte Kaïn zijn broer naar een open veld om hem dood te sla...

Abdoel Salam Mohammed Aref
Aref was een Iraaks politicus en maarschalk die samen met generaal Kassem aan de staatsgreep van 1958 had deelgenomen. Deze staatsgreep maakte een einde aan de Hasjemitische monarchie. Hierna had Aref een conflict met de generaal, omdat deze als dictator zou fungeren en tevens banden met het communisme onderhield. Men had hem ter dood veroordeeld, doch kreeg hij in 1961 genade. Als lid van de Baathpartij maakte hij een einde aan het dictoriaal regime van Kassem. In 1963 liet Aref Kassem terechtstellen. Als staatshoofd zocht hij toenadering tot Egypte en ging hij zich met de hulp van zijn broer Abdoel Rahman, meer van zijn vroegere bondgenoten verdistantiëren. Een ongeval met een helikopter maakte in 1966 een eind aan zijn leven en hij heeft hierdoor het vraagstuk van de Koerden niet kunne...

Abdon
Abdon is een figuur uit de Bijbel en was de zoon van een zekere Hillel. Hij was één van de kleinere richters van Israël. Afkomstig uit Piraton wat zich ten westen van Sichem bevond, op het heuvelland dat op de Amalekieten was veroverd en zo aan de stam Efraïm toegewezen. Men vermoedt dat Abdon een rijkelijk leven had, daar hij acht jaar als richter van Israël heeft gefungeerd en veertig zonen en dertig kleinzonen naliet. Bronnen: Who is who in the Bible

Acts of Worship - 2001
(Film) Drama van regisseur Rosemary Rodriguez met Ana Reeder, Michael Hyatt en Nestor Rodriguez in de hoofdrollen. Synopsis: Alix is een drugsverslaafde die in de straten van Manhattan leeft. Digna is een befaamde fotografe in dezelfde stad. Hun levens kruisen elkaar wanneer Digna Alix bewusteloos in een trappenhuis aantreft. Digna besluit Alix mee te nemen en haar te helpen. In eerste instantie lijkt het er op dat het contrast tussen de twee vrouwen niet groter zou kunnen zijn, maar als ze elkaar leren kennen, blijken ze dezelfde drijfveren te hebben en groeit er een sterke band tussen de twee.

Acromegalie
Acromegalie is een groeistoornis dat door een zwelling in de hypofyse wordt veroorzaakt. De productie van het groeihormoon geraakt zo in versnelling waardoor een overmatige groei van het skelet en weefsel kan worden waargenomen. Deze stoornis kan zowel bij mannen als vrouwen optreden en in uitzonderlijke gevallen kan dit bij kinderen ook voorkomen. In dat geval spreken we van gigantisme. Acromegalie is een zeer zeldzame ziekte met 3 tot 4 nieuwe gevallen per miljoen mensen. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Achromatopsia
Achromatopsia wordt ook wel ‘echte kleurblindheid’ genoemd. Het is een niet veel voorkomende aandoening die bij slechts 1 op 30.000 mensen wordt waargenomen. De stoornis manifesteert zich omdat er een ernstige verstoring tussen het aantal staafjes (waarneming helderheid) en het aantal kegeltjes (waarneming kleur) ontstaat. De circa 100.000.000 staafjes die zich in het midden van de retina bevinden worden overdag nauwelijks gebruikt. Wanneer de lichtintensiteit groter wordt zal de mens automatisch op de 6 à 8 miljoen kegeltjes overschakelen. Patiënten die aan achromatopsia lijden kunnen niet tegen veel licht en zullen daarom donkere brilglazen dragen. Hun gezichtsvermogen is bovendien ondermaats. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & ...

Acrofobie - Hoogtevrees
Acrofobie of hoogtevrees is een angst die we bij patiënten vaststellen wanneer ze zich op een zekere hoogte van de begane grond bevinden. Het is een begrijpelijke angst daar er echt gevaar schuilt, moest de persoon in kwestie vallen. Hoewel de meesten zich zonder veel moeite op een hoogte in evenwicht kunnen houden, deinzen ze er toch voor terug om op een smalle balk een afgrond over te steken. Als acrofobie ondanks veiligheidsmaatregelen toch blijft bestaan, kunnen er onbewuste doodsverlangens in het spel zijn. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Achlyofobie
Achlyofobie stellen we vast als de mens of het kind bang van het donker is. Het is een natuurlijke angst die tijdens de schemering of het donker ontstaat, omdat men zich niet langer ten volle met de ogen kan oriënteren. Hierdoor kan men onaangename verrassingen niet langer de baas, mede omdat men bepaalde zaken niet van enige afstand kan herkennen. Mensen voelen zich ook sneller alleen tijdens het donker. Hoewel ze vaak makkelijk overdag alleen kunnen zijn, verkiezen de meesten om ’s nachts met een ander persoon door te brengen. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Acetylcholine
Rond 1921 werd de eerste neurotransmitter acetylcholine door de wetenschapper Otto Loewi benoemd. Deze neurotransmitter wordt zowel in het centrale- als perifere zenuwstelsel teruggevonden. Het neuron neemt Choline op waarna het door het enzym ‘choline acetyltransferase’ aan acetyl coenzyme A wordt gekoppeld zodat acetylcholine wordt gevormd. Vanaf het ogenblik dat acetylcholine gevormd is zal een spiercel contraheren of wanneer we over het autonome zenuwstelsel spreken het volgende neuron een prikkel geven. Zolang het aanwezig blijft zullen prikkels worden doorgegeven. Het afbreken van acetylcholine gebeurt door het enzym acetylcholinesterase dat rond de synaps aanwezig is. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, IS...

Adrenaline
Adrenaline heeft als hormoon een sterk stimulerende werking op het sympathisch zenuwstelsel waarmee het menselijk lichaam in een staat van paraatheid zal evolueren. Men kan een verhoogde hartslag, vaatvernauwing, spierspanning, verwijding van de pupillen en een algemene verlaging van de darmfunctie vaststellen. Als neurotransmitter heeft het eveneens een stimulerende werking daar het aan het einde van de sympathische zenuwvezels van het perifeer zenuwstelsel zal vrijkomen. Alsook bij een diversiteit aan neuronen van het centraal zenuwstelsel. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Adronogenitaal
Adronogenitaal of ‘adronogenital’ is een afwijking waarbij kinderen van het vrouwelijke geslacht en dus XX chromosomen bevatten met mannelijke geslachtsorganen worden geboren. Dit is aan een hormonale stoornis te wijten en hebben hierdoor geen vaginale opening en een clitoris die meer van een penis weg heeft. Aan de andere kant kunnen kinderen van het mannelijke geslacht en dus XY chromosomen bevatten ook met vrouwelijke geslachtsorganen geboren worden. Dit wordt ook wel testiculaire feminisatie genoemd. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Adolescentie
De adolescentie volgt op de puberteit bij mensen en zal van het zestiende tot het eenentwintigste levensjaar duren. Het is als het ware het eigenlijke ‘volwassen worden’. Tijdens deze jaren exploreert men zijn eigen individualistisch karakter waaruit men een eigen zelfbeeld zal aannemen. Bij de Angelsaksen duurt de adolescentie van het twaalfde tot het eenentwintigste jaar. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Adolf Hitler
Hitler was Duits staatsman, rijkskanselier en in feite een van de grootste dictators die de mensheid ooit heeft gekend. Als hoofd van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij(NSDAP)wordt hij als één van de machtigste en vooral wreedste heersers van de 20e eeuw aanzien. Het was zijn bedoeling om van Duitsland een wereldrijk te maken, ook beter bekend als de periode van het Derde Rijk. Met dit idee werd de start gegeven tot de tweede wereldoorlog die begon in 1939 en een einde nam in 1945. Vroege jaren: Hitler wordt geboren in Braunau-am-Inn (Oostenrijk-Hongarije) in 1889, hij was de zoon van een Oostenrijks tolbeambte met name Alois Schicklgruber die in 1877 zijn naam veranderde in Hitler. Zijn vader werkte als douane-beambte maar is overleden in 1903, zijn moeder Klara Hitler-...

Adoptianisme
Wordt gekenmerkt als een vroeg christologische opvatting waarbij Jezus Christus door adoptie zou verwant zijn met God de Vader. Hiermee wou men de Godheid van Christus tegengaan wat uiteindelijk door de kerk verworpen werd. Volgers van deze theorie waren Elipandus van Toledo en Felix, bisschop van Urgel. Ook Karel de Grote en zijn theoloog Alcuin zouden zich met deze theorie hebben versterkt. Bronnen: Encyclopedie HLN/Spectrum 2005

Adiós Miami -1984
(Film) Venezuelaanse komedie van regisseur Antonio Llerandi met Tatiana Capote, Alicia Plaza en Gustavo Rodríguez in de hoofdrollen. Synopsis: Een rijke zakenman merkt bij zijn terugkeer naar huis dat zijn dochter zwanger is en besluit zich in Miami te vestigen om zich van haar geliefde te ontdoen. De zaken lopen echter niet zoals hij had verwacht. Al snel gaat zijn bedrijf failliet.

Aderverkalking
We spreken over aderverkalking of atherosclerose wanneer de slagaders geheel of gedeeltelijk vernauwd raken. De oorsprong ligt meestal bij een cholesterolrijke aanslag welke de flexibiliteit van de slagaders zal afremmen. Slagaders zorgen ervoor dat ons lichaam van zuurstofhoudend bloed wordt voorzien. De vernauwing van de slagaders zal onopgemerkt kunnen plaatsvinden. Bij een te grote hoeveelheid cholesterol kan aderverkalking ontstaan. Ook een te hoge bloeddruk, roken, erfelijke aanleg, obesitas etc. kunnen tot een beroerte of ‘cerebrovasculair accident’ leiden. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Aerofobie - Angst voor lucht
We spreken over aerofobie wanneer de patiënt een angst voor lucht of tocht vertoont. Deze psychische aandoening ontstaat omdat lucht iets onzichtbaar is, waardoor we als mens niet kunnen inschatten welke gevaren het inademen van lucht met zich meebrengt. Tijdens een epidemie kunnen mensen aerofobische angsten ontwikkelen. Het is tevens een milieu afhankelijke aandoening die vooral in het Westelijk halfrond voorkomt. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Afzuiginstallatie
Medische installatie die wordt gebruikt voor verschillende doeleinden. Het concept bestaat uit een pomp om de lucht weg te zuigen en een reservoir van glas of metaal waarin twee leidingen uitkomen, een voor het luchtledig maken van het reservoir en een voor de afzuiging. Het naar de patiënt gekeerde einde van deze afzuigleiding kan voorzien worden van een canule, katheter of naald. De opgezogen vloeistof komt terecht in het reservoir dat na elk gebruik gesterliseerd wordt. De afzuiginstallatie wordt vooral in het operatiekwartier gebruikt om het gebied waarin men werkt schoon te houden. Als de patiënt bewusteloos is kan dit gebruikt worden om de mond -en keelholte vrij te houden van slijm of andere vochten.

Aflossingstabel
Een aflossingstabel is een schematische weergave voor het aflossen van een lening. Deze geeft voor elke maand of jaar de te betalen rente weer. De tabel wordt voor de hele periode van de lening opgesteld, dit gebeurt op basis van een aflossingsannuïteit. Indien men kiest voor een lening met variabele rentevoet dan kan de aflossingstabel in de loop ter tijd waar nodig worden aangepast. Het is dan slechts een schatting van het mogelijk te betalen bedrag.

Affectiviteit
Affectiviteit is het geheel van aangeboren of verworven banden die een persoon aan zijn omgeving doet binden en hem in staat stelt om hiermee te handelen. Het gemoedsgevoel is vooral verantwoordelijk bij veranderingen van het algemene bewustzijn zoals bij liefde en haat. De uitingen van affectiviteit dienen daarom zo beperkt mogelijk te worden gehouden al leidt dit soms tot psychische afwijkingen. Op het belang van affectiviteit werd er door grote filosofen zoals Aristoteles en Spinoza al veel eerder nadruk gelegd.

affect bridging
Affect bridging is een term uit de psychotherapie waarbij men iemands meest nare momenten gaat opzoeken die dan als target of doel voor een latere therapie kunnen dienen. Ongewild worden er andere affectief met het doel verbonden herinneringen geactiveerd. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Affectieve verwaarlozing
Men spreekt van affectieve verwaarlozing of ‘affective neglection’ wanneer kinderen tijdens hun jeugdjaren emotioneel tekort gedaan zijn geweest. Volgens Sigmund Freud waren kinderen vooral in hun eerste vijf levensjaren ontzettend kwetsbaar en zou men als ouder of opvoeder in een voldoende aan liefde, aandacht, veiligheid en begrip tijdens deze eerste jaren moeten voorzien. Zo niet kan het kind in kwestie hier traumatische gevolgen aan overhouden. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Afasie
Afasie is een stoornis in iemands taalvaardigheid ten gevolge van een hersenbeschadiging. In de meeste gevallen zal dit het linker gedeelte van de hersenen zijn omdat daar het taalcentrum gelegen is. Men spreekt enkel van afasie als de taalstoornis geen afgeleide is van een andere stoornis zoals bv. slechthorendheid. Door afasie kan het spreken, lezen en schrijven in kleine of grote mate zijn aangetast. Een verscheidenheid aan mogelijke gevolgen van deze stoornis spreken voor zich. Hierbij denken we bv. aan ontstekingen, vergiftigingen, operaties etc. De wisselvalligheid van de taalstoornis kan een patiënt de ene keer wel en de andere keer niet laten presteren op het vlak van taalvaardigheid. Onmiddellijk na de hersenbeschadiging lijkt de afasie zijn hoogtepunt te bereiken waarna het in d...

Afasie van Broca
Afasie van Broca wordt ook wel motorische of expressieve afasie genoemd en de algemene benaming vindt oorsprong bij de Franse chirurg Paul Broca (1824-1880). Deze ontdekte als eerste het taalgebied. Wanneer de linker frontaalkwab beschadigt is ontstaat er een taalstoornis waarbij de patiënt vooral spraakproblemen zal ondervinden. Zijn articulatie en snelheid van spreken zullen minder vloeiend gebeuren waarnaast er ook nog is schrijfproblemen kunnen ontstaan. In ernstige gevallen kan de patiënt niet langer praten. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Afasie van Wernicke
Afasie van Wernicke wordt ook wel sensorische of receptieve afasie genoemd. Men spreekt ervan als het Wernicke hersengebied is beschadigd. De patiënt zal taal minder goed verstaan doch blijft zijn spreekvaardigheid meestal onaangetast. Men heeft een algemeen slecht taalbegrip en ondervindt moeilijkheden met het vinden van de correcte woordenschat. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Ageren
Ageren is een term uit de psychologie waarbij de patiënt zijn vaak onbewuste wensen en fantasieën naar de therapeut gaat overbrengen. Zijn gevoel wordt door een gevoel van actualiteit beheerst zodat er een interactie met de therapeut in kwestie ontstaat. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Agorafobie - Angst voor open ruimten
Agorafobie is een psychische aandoening die ontstaat wanneer de patiënt in kwestie angst vertoont om zich in open ruimten te begeven. Door bepaalde omstandigheden is de persoon die aan agorafobie lijdt vastgeroest, zodat men het eigen huis niet zal verlaten, of dit enkel onder begeleiding van de partner. Vaak gaat dit gepaard met de wens om de eigen partner te verlaten, doch wekt dit bij de patiënt tegenstrijdige gevoelens op. Wie zich bedreigd voelt zal niet snel vluchten. Daarom wordt het ouderlijk huis of onderkomen als veilige haven aanzien. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Ailurofobie - Angst voor katten
Hoewel de meeste mensen katten als relatief, onschuldige huisdieren beschouwen, zijn er patiënten waarbij het beeld van katten de wildste verhalen doet oproepen. Het uitkrabben van de ogen wordt veelal gevreesd. Katten zijn minder afhankelijk van mensen dan honden. Een ailurofobie kan dus wijzen op de behoefte aan egocentrisme en onafhankelijkheid van de patiënt. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Aids
Aids is een verschrikkelijke ziekte die de laatste jaren meer en meer opkomt. Het humaan immunodeficiëntievirus of kortweg HIV zal in de meeste gevallen aids teweegbrengen. Dagelijks komen er vele aidspatiënten bij die voor het overgrote deel uit ontwikkelingslanden afkomstig zijn. Over het ontstaan van aids is men het niet eens al denkt men dat zijn oorsprong bij apen in Afrika ligt waar een soortgelijk virus bestaat. De verspreiding van aap op mens zou dmv beten gebeurd zijn. Vanaf 1981 begonnen de eerste gevallen van aids bekend te raken. Het was in deze tijd dat vele homoseksuele mannen toen nog niet bekende vormen van longontsteking en huidkanker kregen. Een echt vaccin voor aids bestaat nog steeds niet doch zijn er efficiënte ziekteremmers op de markt die de ziekte proberen dra...

Aichmofobie - Angst voor spitse voorwerpen
Aichmofobie ontstaat wanneer de patiënt de angst vertoont, een bepaalde persoon met een mes of ander scherp voorwerp te willen verwonden. Dit dwangbeeld manifesteert zich vooral bij de personen die ze liefhebben. Omdat men de agressieve aanvallen moeilijk kan beheersen ontwikkelt men reële angsten voor gevaarlijke voorwerpen. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Aka Albert Walker - 2002
(Film) Thriller van regisseur Harry Hook met Jordon Gordon Sinclair, Alan Scarfe en Sarah Manninen in de hoofdrollen. Synopsis: Als vissers een lijk in hun net vinden, gaat rechercheur George Meyrick (John Gordon Sinclair) proberen om de identiteit van de dode te achterhalen. Het lijkt op een ongeluk, maar het slachtoffer blijkt te zijn verzwaard. Eerst werd de uit Canada afkomstige Albert Walker van de moord verdacht, maar Meyrick ontdekt dat een zekere Paul Morrow (Alan Scarfe) een vermeende vriend van het slachtoffer, nu diens identiteit heeft aangenomen. Meyrick begint een speurtocht naar de oplichter. Bronnen: moviemeter

Algofobie - angst voor pijn
We lijden allemaal wel eens aan algofobie. Van kindsbeen af hebben we geleerd om pijn zoveel mogelijk te vermijden. Het dreigement om iemand pijn aan te doen is vaak voldoende om angst bij die persoon op te wekken. Deze prikkels worden door sterkere emoties verdoofd. De behandeling van chronische pijn houdt veelal in dat men dmv oefeningen de patiënt laat beseffen, dat een normale vrees voor pijn meer dan voldoende is. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Alien Opponent - 2010
(Film) Actiefilm van regisseur Colin Theys met Jeremy London, Roddy Piper en Jessica Alexandra Green in de hoofdrollen. Synopsis: Een buitenaards wezen stort met zijn ruimteschip neer op een vuilnisbelt. De eigenares looft een beloning uit aan de persoon die het wezen ombrengt. Verscheidene geschifte figuren uit de omgeving willen de beloning maar al te graag in ontvangst nemen. Ze begeven zich naar de vuilnisbelt. Een bloederig gevecht begint.

Aliens vs. Avatars - 2011
(Film) Sciencefictionfilm van regisseur Lewis Schoenbrun met Cassie Fliegel, Jason Lockhart en Dylan Vox in de hoofdrollen. Synopsis: Een groepje van zes schoolvrienden gaat kamperen om even tot rust te komen. Ze komen echter terecht in een kat-en-muisspel met een buitenaards wezen. Ze weten niet wat ze moeten doen of wie ze kunnen vertrouwen en doen er alles aan om in leven te blijven. De vrienden ontmoeten Ava, een vriendelijk buitenaards wezen, en besluiten om samen te werken.

Almost Christmas - 2013
(Film) Komedie van regisseur Phil Morrison met Paul Rudd, Paul Giamatti en Sally Hawkins in de hoofdrollen. Synopsis: Rene (Paul Rudd) en Dennis (Paul Giamatti), twee onverantwoordelijke Frans-Canadezen, reizen naar New York met het plan om snel geld te verdienen door kerstbomen te gaan verkopen. De relaxte charmeur Rene krijgt echter een aanvaring met de ex-gevangene Dennis, wiens vrouw hem net heeft verlaten voor Rene.

Alvar
Alvar is een benaming die men gaf aan rondtrekkende, religieuze barden. Ze waren vooral actief tussen de 2de en de 10de eeuw in Zuid-Indië en predikten in hoofde hun sterk geloof in Visjnoe. De naam Alvar werd vooral gegeven aan een groep van twaalf heiligen met name Poykayalvar, Poetattalvar, Peyalvar, Tiroemalisaippiran, Matoerakaviyalvar, Nammalvar, Koelasjecharaperoemal, Periyalvar, Andal, Tondaradippodiyalvar, Tiroeppanalvar en Tiroemankayalvar. De enige vrouwelijke alvar was Andal. De groep zou in de 6de tot 8ste eeuw geleefd hebben, al is hier weinig tot geen historisch bewijs van overgbleven. In de 10de eeuw werd hierover door Nadamoeni een werk gemaakt die de naam “De Goddelijke vierduizend” kreeg. De godsdienstige groep bhakti werd enorm populair door toedoen van de Alvar....

Alzheimer
Is een vorm van dementie waarbij de hersencellen om onbekende reden gaan degenereren, het is de meest gekende aandoening die dementie teweegbrengt. Binnen enkele jaren kan de ziekte de dood tot gevolg hebben, het begint met geheugenstoornissen, in een latere fase onstaat dan afasie en het niet kunnen volbrengen van simpele handelingen. Mensen die Alzheimer kennen als een familiale aandoening lopen grotere kans om de ziekte te krijgen, zeker in beschavingen met een hogere levensverwachting treedt de aandoening op bij de ouderen. Geschiedenis: De ziekte van Alzheimer werd ontdekt door Alois Alzheimer in het jaar 1907. Hij werd geboren in het Beierse stadje Marktbreit in Duitsland. Hij studeerde aan de universiteiten van Aschaffenburg, Tübingen, Berlijn, en Würzburg, waar hij een medische ...

Alfacellulose
Uit beta-d-glucose opgebouwd polysaccharide dat bij behandeling met een natriumhydroxydeoplossing van 18% bij 20°C als restant achterblijft terwijl de beta- en gammacellulose in oplossing gaan. De hoeveelheid alfacellulose is van belang voor de chemische verwerking van celstof. Bij de productie van viscoseproducten gaat men voorrang geven aan een grondstof die 90 à 95% alfacellulose bevat. Met als reden dat bij het merceriseren de rayoncellulose behandeld wordt met natronloog van eerstgenoemde concentratie zodat enkel het alfacellulosegedeelte van de grondstof na gebruik overblijft en verder behandeld kan worden.

Alexithymie
Alexithymie of alexithymia is een psychische stoornis waarbij het affectief en cognitief functioneren wordt aangetast. Belangrijke symptomen kan men herkennen wanneer de patiënt de eigen emoties niet langer kan bevatten alsook een beperking in diens mogelijkheid tot fantaseren. Komt vooral voor bij PTSS ( post traumatische stresstoornis). Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Alexandrië
Alexandrië is de belangrijkste havenstad en badplaats van Egypte, ongeveer 200 km ten noordwesten van Caïro met circa 2,70 miljoen inwoners. De op een na grootste stad van Egypte is genoemd naar Alexander de Grote. Geschiedenis: Alexandrië werd gesticht in 330 v.Chr. door Alexander de Grote. De bouwmeester van Alexander, Deinokrates van Rhodos maakte de ontwerpen voor de aanleg. Het was één van de vele projecten die hij voor Alexander de Grote heeft uitgevoerd. Ptolemaeus I maakte van Alexandrië de hoofdstad van Egypte, dit is ongeveer 1000 jaar onveranderd gebleven. Ptolemaeus II voorzag de stad van indrukwekkende gebouwen waaronder het Mouseion, de academie die later een beroemd centrum van wetenschap zou worden. Alsook heeft deze de Alexandrijnse bibliotheek gesticht welke op een ...

Alexandre Delcommune
Alexandre Delcommune was een Waals ontdekkingsreiziger die werd geboren te namen in 1855 en is overleden te Brussel in 1922. In 1874 is hij de eerste Belg die zich in Kongo vestigde en er tal van reizen maakte. Tijdens deze tochten stelde hij de loop van de Kasai en haar zijrivieren vast. Ook werd de Lawami, de Itimbiri, de Aroewimi en de Roeki door hem vastgesteld. In 1892 bereikte hij langs de bovenloop van de Loelaba de Nsilowatervallen. Het was datzelfde jaar waarin hij Roemaliza verdreef die een Arabische heerser was van het Tanganjikameer en keerde hierna naar het Zuiden terug. Hij is de auteur van “Vingt années de vie africaine”.

Alexander Archipenko
Was een beeldhouwer en aquarellist van Russische afkomst. Archipenko was een student beeldhouwkunst in Kiev en Moskou, waarna hij zich in 1908 te Parijs zou vestigen. Vermoedelijk sloot hij zich bij de kubisten aan. Tegen 1914 ging hij zichzelf met veelkleurige composities uiten. Hij gaf er zelf de naam sculpto-peintures aan. Omdat hij zich verder in het kubisme ging verdiepen, werd hij later als één van de meest moderne beeldhouwers aanschouwd. Zijn grafisch talent kon men trouwens ook in zijn tekenwerk terugvinden. In 1920 verhuisde hij naar Berlijn om later tegen 1923 naar de Verenigde Staten te emigreren. Het was hier dat hij een academie heeft geopend. Bronnen: Grote Nederlandse Larousse Encyclopedie. Samenstellers: L. Nagels en L. Vandeschoor. 25 dln. A-Z 1972-79. Atlas, 1979.4 s...

Aldus Libelle - 2011
(Docu) Documentaire van regisseur Juul Bovenberg Synopsis: De Libelle bestaat al bijna tachtig jaar en is nog steeds een van de meest gelezen bladen van Nederland. Tijd voor een kijkje in de keuken bij de redactie, vond filmmaker Juul Bovenberg. Want waarom is dit blad zo succesvol? En belangrijker nog: is de Nederlandse vrouw een product van de Libelle of is de Libelle een product van de Nederlandse vrouw? Bronnen: moviemeter

Aleksandr Malenkiy - 1981
(Film) Drama van regisseur Vladimir Fokin met Torsten Naleppa, Boris Tokarev en Yuriy Nazarov in de hoofdrollen. Synopsis: In een provesorisch kindertehuis in het naoorlogse Duitsland ontbreekt het allernodigste. Alleen de soldaten van het Sowjet-leger kunnen enige hulp bieden en de mannen van commandant Zvetov brengen voedsel, medicamenten en kleding. Bij enkele kinderen zit echter de Nationaal-Socialistische haat nog in het hart. Ze bewapenen zich in de bossen en richten ‘de Weerwolven’ op, met als doel onrust te stoken.

Albert Einstein
Albert Einstein is geboren te Ulm op 14 maart 1879 en is overleden in het Princeton ziekenhuis op 18 april 1955, hij was een Duits-Zwitsers-Amerikaanse theoretisch wiskundige, natuurkundige en uitvinder. Zijn ouders heetten Hermann Einstein en Pauline Koch. Einstein was nogal bescheiden en noemde Newton als een veel belangrijker natuurkundige dan hijzelf. Newton deed dan ook grote experimentele ontdekkingen. Als men tegenwoordig de naam Einstein hoort is dit meestal met grote intelligentie vergelijkend. Hij begon zijn scholing aan het Luitpold Gymnasium, later verhuisde de familie naar italië en Einstein vervolgde zijn studies in Aurau te Zwitserland. In 1896 trad hij tot de Swiss Federal Polytechnic School in Zurich toe om getraind te worden als leraar in de fysica en de wiskunde. In 190...

Albrecht Altdorfer
Albrecht Altdorfer kwam uit de streek van Regensburg(1480-1538), Beieren, waar hij zijn gehele leven heeft doorgebracht. Oorspronkelijk had hij een opleiding als architect genoten en was een geliefd persoon in zijn gemeente, waar hij trouwens ook als gemeenteraadslid zijn plicht voldeed. Een hele reeks gebouwen in Beieren zijn van zijn hand. Als graveur werd hij door Dürer beinvloedt en hij was een baanbreker in het vervaardigen van etsen door middel van kopergravures. Als we daar nog eens zijn onvergetelijke landschappen in olieverf bijrekenen spreekt het voor zich, dat we over een gerenommeerd kunstenaar mogen spreken. Bijbelse en historische taferelen genoten zijn voorkeur, doch heeft in 1511 een lange tocht in de Alpen en het Donaubekken ervoor gezorgd dat hij meer realistische landsc...

Amfetaminen
We spreken over amfetaminen of ‘amphetamines’ wanneer een stimulerend middel op het centraal zenuwstelsel inwerkt. Hierbij denken we bv. aan nicotine, cafeïne, cocaïne etc. Bij kleine innames zijn de bijverschijnselen redelijk maar wie verslaafd is aan amfetaminen kan van hartkloppingen, hoofdpijn, misselijkheid, slapeloosheid en braken last hebben. Ook zal de gebruiker van amfetaminen sociaal onaangenaam worden. Deze middelen zijn vaak onbewust zeer verslavend en worden dan ook best ten alle tijde vermeden. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

American Maniacs - 2010
(Film) Horrorfilm van regisseur C.M. Downs met Ashlynn Yennie, Shawn G. Smith en Tamara Frapasella in de hoofdrollen. Synopsis: In een klein stadje in Kansas is het landelijke leven allesbehalve eenvoudig of veilig. De bewoners zijn een mengeling van gevaarlijke boeven, gewelddadige ex-criminelen, drugsverslaafde strippers, perverse agenten en psychopatische moordenaars die vlees-etende honden opvoeden. Het enige probleem is dat ze elkaar allemaal onderschatten, en voor dat zullen ze allemaal boeten! Bronnen: moviemeter

Amnesiefobie - Angst voor geheugenverlies
Patiënten die aan amnesiefobie lijden denken ten onrechte dat ze het syndroom van Alzheimer of een andere aandoening die geheugenverlies opwekt zullen krijgen. Het menselijk brein vergeet dagelijks gebeurtenissen, wie zich hier dus op gaat focussen heeft een grotere kans om zichzelf in deze angst te gaan herkennen. De geheugentheorie van Freud wordt niet langer erkend, we weten naderhand wel dat herinneren een dynamisch proces vormt waarbij het brein in feite voortdurend wordt herbewerkt. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

American Girls - 2013
(Film) Horrorfilm van regisseur Eric Pereira met Jessica Sonneborn, Devanny Pinn en Chriss Anglin in de hoofdrollen. Synopsis: Twee middelbare schoolmeisjes worden ontvoerd, verkracht en vermoord. Het stadje in het Midwesten van Amerika waar dit alles plaatsvindt, komt in de nasleep volledig op zijn kop te staan. De politie probeert alle puzzelstukjes aan elkaar te passen, maar daardoor komen lang bewaarde geheimen aan het licht. Zowel de betrokken families als de daders krijgen met grote gevolgen te maken.

Ambulofobie - Angst om te lopen
Men spreekt over ambulofobie wanneer de patiënt bij het lopen angst vertoont. Vaak is dit niet de angst om te lopen, maar de angst om te vallen. Dit kan zover gaan, dat mensen met een normale fysiologische toestand, zich alleen nog in een rolstoel durven te verplaatsen. De gedachte alleen om te lopen kan een paniekaanval opwekken. Na onderzoek heeft men vastgesteld dat ambulofobie vaker na een ongeluk voortkomt. Dit is echter ook mogelijk door narcistische angsten. Freud had in één van zijn studies een vrouw die aan hysterie leed omdat ze na de dood van haar zus, geplaagd werd met de gedachte, dat ze nu met haar schoonbroer zou kunnen trouwen op wie ze eigenlijk al jaren stiekem verliefd was. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Ambivalentie
Over Ambivalentie of ‘ambivalence’ spreekt men wanneer een gevoelsrelatie tussen bv. moeder en kind uit gevoelens van woede, ergernis, liefde etc. is samengesteld. Het is een staat van besluiteloosheid die gemengde gevoelens met zich meebrengt. Het omgaan met ambivalenties zoals hechting/scheiding en agressie/seks is een belangrijke stap in de zoektocht naar een gelukkig, psychisch welzijn. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Ambidextrie
Ambidextrie of tweehandigheid geeft een persoon de behendigheid om met zowel zijn linker -als rechterhand gelijke vaardigheden te kunnen uitoefenen. Men is dus niet rechtshandig of linkshandig, maar zit langs de twee kanten op een gelijke hoogte. Men kan ervan uitgaan dat ambidextrie geen aangeboren eigenschap is, maar dat dit meer te maken heeft met een persoon zijn opvoeding. Daar de meeste personen toch een voorkeur hebben om linkshandig of rechtshandig te zijn komt dit uiterst zelden voor. Sommige mentors gaven hun leerlingen de taak om beide handen in gelijke mate te oefenen, volgens wetenschappers is dit schadelijk voor de verdere ontwikkeling van een kind.

Amathofobie - Angst voor stof
De mens is stof en zal tot stof wederkeren. Stof nestelt zich in alle hoekjes en spleten. Het zal steeds wederkeren en er is weinig aan te doen. De angst voor stof laat zich door deze mentale voorstelling vaak gelden. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Amazons - 1984
(Film) Thriller van regisseur Paul Michael Glaser met Jack Scalia, Stella Stevens en Madeleine Stowe in de hoofdrollen. Synopsis: Een invloedrijk lid van het Congres komt onder geheimzinnige omstandigheden om het leven. Daardoor stuit de vrouwelijke chirurg, die hem heeft behandeld, op een geheime organisatie van vrouwen die proberen de macht te krijgen. De vrouw komt hierdoor in gevaarlijk vaarwater.

Antropologie
Antropologie of ‘antropology’ is de wetenschap van de mens en volkenkunde. Stamt uit de periode van de kolonisaties waarbij men dacht de gekolonialiseerde bevolking beter te kunnen beheersen. In eerste fase werden rapporten van wereldverkenners en missionarissen als onderzoeksbronnen gehanteerd om later naar eigen veldonderzoek te evolueren. Die evolutie is het gevolg omdat men niet langer kon afgaan op gegevens van amateurs. De aard van het antropologisch onderzoek liet ook niet langer toe om dit aan anderen te gaan uitbesteden. Het is een meer participerende observatie waarbij men langs de ene kant een cultuur observeert om er tegelijkertijd ook deel van uit te maken. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, I...

Antonio Maria Abbatini
Antonio Maria Abbatini (Città di Castello circa 1597 – aldaar, circa 1679) was een Italiaans componist en kapelmeester aan verschillende kerken binnen en buiten Rome. Hij was dan ook vooral voor zijn kerkmuziek bekend, waarvan Dal male il bene in 1654 één der vroegste der komische opera’s was. Bronnen: Winkler Prins Encyclopedie van de opera

Antopomorfisme
Wanneer men menselijke eigenschappen of gevoelens gaat verlenen aan niet menselijke wezens of aan levenloze zaken spreekt men over antropomorfisme. Men vindt dit vooral aan bij de mythologie en in stripverhalen of andere fictieve werken. In het Christendom kan men antopomorfisme toewijzen aan de verkondiging van God die een menselijke gedaante zou aangenomen hebben. Velen wijzen menselijke gedachten en gevoelens toe aan dieren wat kan rusten op een antropomorfe voorstelling van dieren.

Antiviral - 2012
(Film) Canadese horrorfilm van regisseur Brandon Cronenberg met Malcolm McDowell, Sarah Gadon en Caleb Landry Jones in de hoofdrollen. Synopsis: Antiviral volgt Syd March, een medewerker van een instelling die injecties met levende virussen van zieke beroemdheden aan geobsedeerde fans verkoopt. Syd levert ook illegale monsters van deze virussen aan criminele organisaties, door ze via zijn eigen lichaam uit de kliniek te smokkelen. Als hij besmet raakt met de ziekte die superster Hannah Geist heeft geveld, wordt Syd het doelwit van verzamelaars en fanatieke fans. Hij moet het mysterie rond haar dood ontrafelen, voordat hem hetzelfde lot wacht.

Antipsychotica
Antipsychotica of ‘antipsychotics’ zijn medicijnen ter behandeling van psychosen. Hiermee zou de opwinding, agressie en angst van de patiënt in belangrijke mate moeten worden getemperd. Manies, wanen en hallucinaties zouden aanzienlijk moeten verminderen. Het spreekt voor zich dat een medisch expert de behandeling moet opvolgen alsook zal dit steeds met een therapeutische behandeling moeten gepaard gaan. Antipsychotica kan men in butyrofenonen, thioxantenen, difenylbutylaminen, fenothiazinen, butyrofenonen en andere onderverdelen. Hun belangrijkste taak blijft dat ze de receptoren voor dopamine blijven afsluiten. Belangrijke bijwerkingen zijn de remming in bewegingsvrijheid alsook het sterk verminderen van de algehele psychische activiteit. Sufheid en gewichtstoename zijn zeke...

Anorexia nervosa
Anorexia nervosa betekent letterlijk en enigszins misleidend ‘gebrek aan eetlust’. De patiënten die aan Anorexia nervosa lijden hebben echter helemaal geen gebrek aan eetlust. Eigenlijk hebben ze steeds honger maar onthouden zichzelf aan het nuttigen van voedsel. Deze psychische stoornis laat de patiënt in kwestie geloven dat hij of zij veel te dik is. Ze tellen de calorieën van al hun voedsel en er zal geen dag voorbij gaan zonder op de weegschaal te gaan staan. Het is niet ongewoon dat deze patiënten dagelijks weer hetzelfde dieet aanhouden en vinden een gevarieerd voedselpatroon minder relevant. De angst tot bijkomen is zo groot dat men er een strak bewegingsprogamma op nahoudt. Af en toe krijgen ze wel eetbuien maar voelen hun hierna ongelooflijk schuldig. Omdat de pati...

Anosognosie
Anosognosie of ‘anosagnosia’ is een aandoening waarbij de patiënt het eigen ziek of gehandicapt zijn niet wil erkennen. Hierbij denken we bv. aan blinde mensen die aan het ‘syndroom van Anton‘ lijden en hierbij in geen enkel geval konden bevatten hoever hun handicap gevorderd was. Deze aandoening kan een organische -of psychische oorzaak hebben. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Anoop and the Elephant - 1972
(Film) Familiefilm van regisseur David Eady met Anoop Singh, Linda Robson en Phil Daniels in de hoofdrollen. Synopsis: Twee Engelse kinderen ontmoeten Anoop en zijn baby olifant Ranee in een zomerkamp. Een circusdirecteur wil Ranee voor in zijn circus en de kinderen willen dit voorkomen. Ze trekken zich het lot aan van Anoop en Ranee en verstoppen het dier in een kampement. Bronnen: moviemeter

Animals - 2012
(Film) Spaans drama van regisseur Marçal Forés met Oriol Pla, Augustus Prew en Martin Freeman in de hoofdrollen. Synopsis: Pol lijkt een doorsnee 17-jarige; hij zit op de middelbare school en hij woont samen met zijn broer bij zijn moeder. Maar Pol heeft een geheime vriend; Deerhoff, een teddybeer die Engels spreekt. Hij voelt zich zielsgelukkig wanneer hij bij hem is. Het leven gaat zijn gangetje, totdat hij een nieuwe klasgenoot krijgt genaamd Ikari. Deze raadselachtige Ikari lijkt een duister geheim te verbergen. Pol raakt door hem gefascineerd en voelt zich aangetrokken tot zijn duistere kant. Na een onopgeloste moord en een serie vreemde gebeurtenissen transformeert zijn saaie leventje in een fantastisch avontuur. Bronnen: moviemeter

Anginofobie - Angst voor benauwdheid
Een anginofobie ontwikkelt zich doordat de patiënt zich gaat inbeelden dat er ‘een brok in diens keel’ zit. Het gevoel van slecht te kunnen slikken, waardoor men soms zelfs denkt te stikken kan sociale angsten oproepen. Mensen die aan anginofobie lijden eten veelal liever alleen, daar ze in groep bang hebben om zich te verslikken. Bronnen: Het Angsten boek/Das Buch der Ängste

Anhedonie
Anhedonie of ‘anhedonia’ is een term die men gebruikt wanneer een patiënt bij zaken die normaal een plezierig gevoel geven niet langer de vreugde hiervan kan ervaren. De oorzaken van anhedonie kunnen bij schizofrenie, burn-out, depressie of aan een middel gebonden stoornis gezocht worden. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Andrea Del Sarto
Omdat de vader van Andrea Del Sarto als kleermaker door het leven ging, kreeg deze kunstenaar de bijnaam Sarto. Aanvankelijk dacht men hem het beroep van goudsmid aan te leren, maar omdat zijn aanleg tot tekenen zich op een vroege leeftijd manifesteerde, stuurde men hem naar Piero di Cosimo. Omdat zijn werk zo exceptioneel was, kreeg hij al snel de bijnaam ‘Andrea de Onfeilbare’. De broederschap van de servieten huurde hem van 1509 tot 1514 in om een serie fresco’s te schilderen die het bestaan van de heilige Filippo Benizzi in beeld moesten brengen. Het duurde dan ook niet lang meer voordat zijn reputatie tot grootmeester bombardeerde. Velen beschouwen hem als de beste frescoschilder van zijn generatie. Hij kreeg ondermeer opdrachten van Frans I van Frankrijk en zou alvo...

Andaz Apna Apna - 1994
(Film) Indiaanse komedie van regisseur Rajkumar Santoshi met Aamir Khan, Salman Khan en Raveena Tandon in de hoofdrollen. Synopsis: Amar en Prem, twee tasjesdieven, horen dat de prachtige en rijke Raveena uit Engeland naar India komt om een man te zoeken. De twee besluiten haar hart te veroveren. Ze krijgen daarbij echter te maken met een andere crimineel die op het geld van haar oom uit is.

Analytische psychologie
Analytische psychologie of ‘analytical psychology’ is de klinische psychologie die door Carl Gustaf Jung werd bedacht. Het is niet zozeer een empirisch gestaafde kennis maar wordt meer als een overtuiging aanzien. Hiermee wou Jung een fundamenteel verschil ten opzichte van Sigmund Freud aantonen. Jung gaat uit van het collectief onbewuste terwijl de psychoanalyse van het persoonlijk onbewuste uitgaat. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Anarchija Zirmunuose - 2010
(Film) Drama uit Litouwen van regisseur Saulius Drunga met Lina Budzeikaite, Simas Buziliauskas en Evelina Dumasiute in de hoofdrollen. Synopsis: Een jonge provinciale meid, Vile, verhuist naar de grote stad. Dit met de ambitie om daar een hogere opleiding te volgen. Ze huurt een appartement waarin ze een handgemaakte sticker met anarchistische symbolen opmerkt. Tevens ontmoet ze haar huisbaas Sandra. Sandra is een jongensachtig meisje dat altijd T-shirts draagt met anarchistische symbolen. De twee meisjes kunnen het gelijk al goed met elkaar vinden. Bronnen: moviemeter

April Showers - 1948
(Film) Muziekfilm van regisseur James V. Kern met Jack Carson, Ann Sothern en Robert Alda in de hoofdrollen. Synopsis: Joe en June Tyme zijn een getrouwd stel die een zang-en-dans act hebben. Ze zitten in de problemen omdat hun optreden nergens meer aanslaat. Ze zijn bijna failliet en ze moeten iets doen om weer terug aan de top te komen. Ze besluiten om hun jonge zoon Buster in te zetten in de hoop dat hun act weer aandacht zal trekken. Buster blijkt een groot talent, het publiek houdt van hem en hun act is hard op weg naar de top. Maar dan krijgt het trio te maken met een organisatie die wil verhinderen dat kinderen niet op het podium verschijnen voor optredens. Bronnen: moviemeter

Apraxie
Apraxie of ‘apraxia’ is een term die men hanteert wanneer de patiënt een probleem in zijn handelingen vaststelt. Het automatisme van een handeling kan bij patiënten met apraxie soms nog uitgevoerd worden, maar dan wel op een onbewuste manier. De volgorde van diens handelingen geven vaak ook grote problemen omdat de opgeslagen schema’s in de hersenen die men gebruikt, om bv. te eten, scheren enz. niet langer meer kunnen worden opgeroepen. Men kan dit wel enigszins verhelpen door op voorhand de te volgen orde klaar te leggen. Bronnen: Encyclopedisch woordenboek van de psychologie, Piet van der Ploeg & Garant-Uitgevers nv, ISBN: 9789044118483

Armband
Een armband is een cirkelvormig sieraad dat om de pols wordt gedragen, ze bestaan in vele soorten en maten naargelang de wens van de consument. Zowel vrouwen als mannen dragen armbanden, de kleinsten onder ons krijgen meestal een zilvervormig armbandje bij het doopsel. In de loop van de geschiedenis heeft de armband er al een lange weg opzitten. Egyptenaren en Grieken sierden al met de armband al werden deze in die tijd enkel door de vrouwen gedragen, zowel aan de pols als aan de arm, meestal uitlopend in een slangekop. De Romeinen waren eerder sceptisch tov de armband maar gaven deze wel als beloning aan hun militairen. Het gebruik van de armband door vrouwen hield vrijwel een constante aan in de loop van tijd daar het bij mannen gestopt werd aan het begin van de 17e eeuw. Rond 1820 waren...

Arizona Cyclone - 1941(Film)
Western van regisseur Joseph H. Lewis met Johnny Mack Brown, Fuzzy Knight en Nell O’Day in de hoofdrollen. Synopsis: Crenshaw en Randolph zijn vrachtvervoerders en concurrenten van elkaar. Tom Baxter, de voorman van Randolph, zorgt voor een voordeel voor Randolph door een groot contract binnen te slepen. Crenshaw laat Randolph vermoorden en zijn baas, de plaatselijke bankier, weigert vervolgens een lening aan diens dochter. Bronnen: moviemeter

Argo - 2012
(Film) Thriller van regisseur Ben Affleck met Ben Affleck, Bryan Cranston en Alan Arkin in de hoofdrollen. Synopsis: Op 4 November 1979, wanneer de Iraanse revolutie zijn hoogtepunt bereikt, bestormen militanten de ambassade van de VS in Teheran en gijzelen 52 Amerikanen. Te midden van deze chaos slagen zes Amerikanen er echter in om weg te glippen en onder te duiken in het huis van de Canadese ambassadeur. Zich bewust zijnde dat het slechts een kwestie van tijd is voor de zes gevonden en waarschijnlijk vermoord worden, bedenkt CIA-specialist Tony Mendez (Ben Affleck) een risicovol plan om hen veilig het land uit te krijgen. Een plan zo onwaarschijnlijk dat het enkel mogelijk zou zijn in een film.

Ariovistus
Ariovistus was tijdens de 1e eeuw voor Christus opperbevelhebber van de Sueven. Om tegen de Aeduërs te kunnen winnen, riepen de Sequanen Ariovistus als hulp in. Niet goed wetende dat hij later beide stammen zou onderdrukken. Om dit enigszins te kunnen tegengaan zouden de Aeduërs de hulp van Caesar vragen, die stante pede tussenbeide kwam om het conflict te kunnen oplossen. Na een verschrikkelijke veldtocht overwon Caesar het leger van Ariovistus in 58 voor Christus zodat deze laatste zich noodgedwongen achter de Rijn moest terugtrekken. Bronnen: Grote Nederlandse Larousse Encyclopedie.

Arsaciden
Dit was een Parthische dynastie die door Arsaces werd opgericht. Deze dynastie zou Perzië 38 koningen geven die in de meest moeilijke omstandigheden, zoals interne strubbelingen en moordpartijen moesten regeren. Dit zou van 250 v.C. tot 226 n.C. duren. Er is een ander vorstenhuis die dezelfde naam droeg. Deze waren uit het Parthische koningshuis afkomstig en zouden van 60 v.C. tot 450 n.C. over een deel van Armenië regeren.

Area Q. - 2011
(Film) Sciencefictionfilm van regisseur Gerson Sanginitto met Isaiah Washington, Ronnie Gene Blevins en Daniel Zykov in de hoofdrollen. Synopsis: Thomas Matthews, een onderzoeksjournalist, heeft een jaar na het verdwijnen van zijn zoon nog steeds geen aanknopingspunten, en begint zijn eigen obsessieve zoektocht. Echter, deze obsessie kost hem het verlies van zijn huis en baan. Zijn baas stuurt hem vervolgens weg voor een speciale opdracht in Brazilië. Daar onderzoekt hij waarnemingen van buitenaards leven die zouden hebben plaatsgevonden in de kleine steden Quixada en Quixeramobim, ook wel bekend als ‘Area Q.’. Bronnen: moviemeter

Arditi
Arditi is een naam die men tijdens de eerste wereldoorlog aan speciale eenheden binnen het Italiaanse leger gaf. Ze stonden vooral in om de meest gevaarlijke opdrachten uit te voeren. Hieronder verstaan we vooral overvallen en dergelijke. Men gaf ze de bijnaam ‘stoutmoedigen’ en ze opereerden in ware commando stijl. Bronnen: Grote Nederlandse Larousse Encyclopedie. Samenstellers: L. Nagels en L. Vandeschoor. 25 dln. A-Z 1972-79. Atlas, 1979.4 supplementen 1980, 1983, 1991, 2002. ‘s-Gravenhage: Scheltens en Giltay (vanaf dl. 17: Hasselt: Heideland-Orbis / ‘s-Gravenhage: Scheltens en Giltay).

Ardahan
Ardahan behoort als stad in Turkije tot de provincie Kars. Is aan de bovenloop van de Kura gesitueerd en kwam door het verdrag van Berlijn in 1878 onder de soevereiniteit van de Russen. Met het verdrag van Kars in 1921 werd het terug aan Turkije toebedeeld. De eerste overwinning van de Russen vond hier aan het Kaukasische front plaats. Bronnen: Grote Nederlandse Larousse Encyclopedie. Samenstellers: L. Nagels en L. Vandeschoor. 25 dln. A-Z 1972-79. Atlas, 1979.4 supplementen 1980, 1983, 1991, 2002. ‘s-Gravenhage: Scheltens en Giltay (vanaf dl. 17: Hasselt: Heideland-Orbis / ‘s-Gravenhage: Scheltens en Giltay).