Patiëntveiligheid

Categorie: Medisch > Kwaliteit en veiligheid in de zorg
Datum & Land: 03/06/2013, NL
Woorden: 46

Adverse event
(internationale definitie) Een adverse event is dus niet het (logische) gevolg is van de ziekte- aandoening of van een goed afgewogen risico of ingecalculeerd neveneffect van een behandeling (complicatie), maar het gevolg van een of meer fouten van de hulpverlener of tekortkomingen in de organisatie van de zorg. Fouten en dus adverse events zijn in principe vermijdbaar. (onbedoelde gebeurtenis met schade) Een onbedoelde gebeurtenis ontstaan door het onvoldoende handelen volgens de professionele standaard en-of tekortkomingen van het zorg-systeem met schade voor de patiënt zodanig ernstig dat er sprake is van tijdelijke of permanente beperking en-of een verlengd verblijf of overlijden

Best practice
Elders succesvol gebleken zorgpraktijken en succesvolle veranderinterventies met een grote impact voor de patiënt.

Beredeneerde afwijking
Al dan niet in overleg met de patiënt kiest de hulpverlener voor een behandeling die afwijkt van de geplande, verwachte of vereiste behandeling. Hierbij worden soms bewust risico's genomen.

Benchmarking
Het vergelijken van prestaties van organisaties met de (beste) prestaties in de branche.

Bijna-incident
Een onbedoelde gebeurtenis ontstaan door het onvoldoende handelen volgens de professionele standaard en-of tekortkomingen van het zorg-systeem, die a) niet nadelig is voor de patiënt omdat de gevolgen op tijd zijn onderkend en gecorrigeerd (near miss), of b) waar de gevolgen niet van invloed zijn op het fysiek, psychisch of sociaal functioneren van de patiënt.

Calamiteit
Een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis in de gezondheidszorg, die tot de dood of een ernstig schadelijk gevolg voor een patiënt heeft geleid, optredende bij een (para)medische, verpleegkundige of verzorgende handeling of bij de toepassing van een product of apparaat in de gezond-heidszorg danwel voortkomend uit een manco in een voorziening of een kwaliteitsafwijking van een product of apparaat dat toepassing vindt in de gezondheidszorg.

Calculated risk
Een door de hulpverlener goed afgewogen risico of ingecalculeerd neveneffect van een behandeling, waarvan de ernst van de schade of de kans op het ontstaan daarvan opweegt tegen het beoogde effect van de behandeling.

Complicatie
Een onbedoelde en ongewenste uitkomst tijdens of volgend op het (niet) handelen van een hulpverlener, die voor de gezondheid van de patiënt zodanig nadelig is dat aanpassing van het medisch (be-)handelen nood-zakelijk is dan wel dat er sprake is van (onherstelbare) schade.

Doelmatig
De zorg waarbij de geleverde inspanningen in termen van geld, middelen en tijd zich verhouden tot, in termen van baat van zorg uitgedrukte opbrengsten.

Doeltreffend
Het gestelde doel bereikend.

Dood
De toestand die intreedt bij het eindigen van het leven.

Fout
Het niet uitvoeren van een geplande actie (fout in de uitvoering) of het toepassen van een verkeerd plan om het doel te bereiken (fout in de planning).

Gezondheidsrisico
Een verhoogde kans op het optreden van een voor de patiënt ongewenste uitkomst ten aanzien van het fysiek, psychisch of sociaal functioneren.

Incident
Een onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces die tot schade aan de patiënt heeft geleid of zou kunnen leiden.

Indicator
Een meetbaar element van de zorgverlening, dat functioneert als een mogelijke aanwijzing voor de kwaliteit van zorg.

Klacht
Uiting van ontevredenheid of smart.

Kwaliteit
De mate waarin een geheel van eigenschappen en kenmerken (onderscheidende karakteristiek) voldoet aan de eisen (behoefte of verwachting die kenbaar gemaakt, vanzelfsprekend of dwingend voorgeschreven is).

Kwaliteit van leven
De opvatting van professionals en individuen over hun positie in het leven, in de context van de cultuur en waardensystemen om hen heen en in relatie tot hun doelen, verwachtingen, standaarden en belangen.

Kwaliteit van zorg
Empirische definitie

Kwaliteitssysteem
De organisatorische structuur, bevoegdheden, verantwoordelijkheden, procedures, processen en voorzieningen nodig voor de uitvoering van het kwaliteitsbeleid en het bereiken van de vastgestelde kwaliteitsdoelstellingen.

Kwaliteitszorg
Alle systematische en geplande activiteiten die gericht zijn op continue beheersing, bewaking en verbetering van de kwaliteit van zorg.

Medicatieveiligheid
Alle activiteiten die zijn gericht op juiste voorschrijving en aflevering en juist gebruik van geneesmiddelen.

Ongemak
Kwaal of gebrek aan het lichaam, last, hinder.

Ongeval
Een ongeval is een ongewenste gebeurtenis of reeks van ongewenste gebeurtenissen, welke leidt tot verwonding, beroepsziekte of schade aan, dan wel verlies van apparatuur of eigendom (synoniem: ongeluk).

Ongewenste medicatie gebeurtenis
(adverse drug reaction) Een schadelijke en ongeplande reactie op medicatie die optreedt bij doseringen die normaal in de mens gebruikt worden voor behandeling, profylaxe, diagnose of fysiologische functie.

Patiëntveiligheid
Het (nagenoeg) ontbreken van (de kans op) schade aan de patiënt ontstaan door het niet volgende de professionele standaard handelen van hulpverleners en-of door een tekortkoming van het zorgsysteem.

Patiënttevredenheid
Het voldaan, niet meer begerend zijn [van de patiënt].

Prestatie-indicator
Is een meetbare grootheid die een aanwijzing geeft voor de geleverde kwaliteit. Te denken valt aan doorlooptijden, tevredenheid van medewerkers en patiënten, aantal klachten, wachtlijsten en wachttijden, gebruik protocollen, etc. Het kan gaan om indicatoren over zowel bedrijfsprocessen als over zorgprocessen en de uitkomsten daarvan (bijvoorbeeld niet-geplande heropnames complicaties, infecties).

Proces
De interactie tussen zorgverleners en patiënten, een opeenvolging van handelingen of gebeurtenissen in de tijd.

Procesafwijking
Afwijking van het geplande, verwachte of vereiste proces door handelen of niet handelen van een hulpverlener.

Procesindicator
Maat die bruikbaar is om de kwaliteit van het proces van zorg te beoordelen.

Risico
Een functie van de mogelijkheid op een ongewenst effect en de grootte van dat effect, voortvloeiend uit geva(a)r(en).

Risico communicatie
(risk communication)Een interactief proces van uitwisseling van informatie en opvattingen over risico's tussen risicoschatters, risicomanagers en andere actoren.

Risico karakterisering
(risk characterization) Integratie van de identificatie van het gevaar, karakterisering van het gevaar en inschatting van de blootstelling naar een inschatting van de ongewenste effecten die mogelijk in een bepaalde populatie kunnen voorkomen, met inbegrip van de aanwezige onzekerheden.

Risico management
(risk management) Het proces van afweging van beleidsalternatieven om geschatte risico's te accepteren, minimaliseren of reduceren en de geschikte mogelijkheden te selecteren en uitvoeren.

Risico-inschatting
(risk assessment) De wetenschappelijke analyse van bekende of potentiële ongewenste gezond-heidseffecten die het gevolg zijn van blootstelling aan gevaar. Het proces bestaat uit de volgende stappen: (1) identificatie van gevaar, (2) karakterisering van het gevaar, (3) inschatting van de blootstelling, en (4) karakterisering van het risico. Bij de definitie zijn inbegrepen kwantitatieve risicoschatting, waarbij de nadruk ligt op getalsmatige onderbouwing, en ook kwalitatieve uitdrukking van risico, evenals een indicatie van de aanwezige onzekerheden.

Schade
Een nadeel voor de patiënt dat dusdanig ernstig is dat verlenging of verzwaring van de behandeling noodzakelijk is, tijdelijk of blijvend fysiek, psychisch of sociaal functieverlies optreedt, of overlijden tot gevolg heeft.

Structuur
De voorwaardenscheppende factoren van gezondheidszorg.

Structuurindicator
Meet in hoeverre bepaalde faciliteiten aanwezig zijn op bijvoorbeeld een afdeling.

Uitkomst
De uiteindelijk tot stand gekomen verandering in een toestand van patiënt of

Uitkomstindicator
Geeft weer of de zorg ook tot daadwerkelijke resultaten heeft geleid, zoals een vermindering van het percentage diabetespatiënten dat blind is door retinopathie.

Verwijtbaar
(blameworthy) Het incident was verwijtbaar, als na systematische analyse van de gebeurte-nis(sen) blijkt dat het (para)medisch-verpleegkundig (niet)handelen in ernstige mate tekort is geschoten en-of onzorgvuldig is geweest in vergelijking met wat van een gemiddeld ervaren en bekwame beroepsgenoot in gelijke omstandigheden had mogen worden verwacht.

Vermijdbare sterfte
De bij de huidige stand van kennis voor preventie en zorg theoretisch te vermijden sterfte.

Vermijdbaar
(preventable) Een incident was vermijdbaar als na systematische analyse van de gebeurtenis(sen) blijkt dat bepaalde maatregelen het incident hadden kunnen voorkomen.

Verantwoorde zorg
Zorg van goed niveau, die in ieder geval doeltreffend, doelmatig en patiënt-gericht wordt verleend en die afgestemd is op de reële behoefte van de patiënt.

Ziekte
Toestand waarbij de levensprocessen niet regelmatig en ongestoord verlopen.