Good Advice Books

Categorie: Taal en literatuur > spiritualiteit
Datum & Land: 14/06/2013, NL
Woorden: 485

Collectivisme
stroming die het collectieve belang boven het belang van individuen stelt.

Communisme
vorm van socialisme waarbij de klassenmaatschappij in theorie helemaal afgeschaft is en er maximaal sprake is van sociaal-economische gelijkheid.

Compassie
mededogen.

Complementair
aanvullend.

Confessioneel
verbonden aan een confessie, religieuze overtuiging.

Constructionisme
(ook wel constructivisme) stroming die stelt dat onze opvattingen van de werkelijkheid niet overeenkomen met de werkelijkheid, maar zuiver berusten op onze eigen constructies.

Consultatieve waarheidsvinding
vorm van overleg waarbij iedereen zijn of haar waarheid mag uiten, ook als die niet overeen zou komen met de verwachte consensus. Techniek van de Bahá’i-gemeenschap.

Consumentisme
het nastreven van een zo groot mogelijke consumptie als belangrijk persoonlijk en maatschappelijk doel.

Contemplatie
beschouwing, vaak gebruikt in de betekenis van mystieke beschouwing van spirituele thema’s.

Contextueel
gebonden aan de context

Contractie
samentrekking

Contraproductief
leidend tot het tegenovergesteld van wat men beoogt.

Crimes passionels
letterlijk: misdaden gepleegd uit passie, met name moorden uit jaloezie.

Cultus
eredienst

Cyclisch
verlopend in een cyclus of kringloop.

Cynisme
(hier) wantrouwen tegenover de oprechtheid van mensen.

Dammo
beheersing van de geest (Sanskriet).

De blinde horlogemaker
materialistische theorie dat de hele fysieke wereld en met name het leven volkomen blind is voortgekomen uit basale natuurkundige wetten. Dat wil zeggen zonder vooropgezet plan of schepper.

Deïficatie
God-wording.

Demagogie
volksmennerij.

Demiurg
bovennatuurlijk, maar onzuiver wezen dat volgens de Gnosis de aardse werkelijkheid schiep

Demonisch
afkomstig van demonen of duivels, d.w.z. van het Kwaad.

Desubjectivering
ontindividualisering.

Devotiehoek
plek waar men zijn devotie tegenover God kan uitdrukken.

Dhamma- socialisme
boeddhistische vorm socialisme waarbij socialisme en boeddhisme als complementair gezien worden. (Dhamma is Pali voor het Sanskriet-woord dharma.)

Dhâranâ
concentratie (Sanskriet).

Dharma
de juiste levensweg, de innerlijke natuur van de kosmische orde (Sanskriet).

Dhî
cultiveren van kennis en wijsheid (Sanskriet).

Dhriti
geduld en standvastigheid.

Dhyâna
meditatie (Sanskriet).

Dialectiek
het doelgericht omgaan met (schijnbare) tegenstellingen.

Dichotomie
tegenstelling tussen twee principes.

Diepte-ecologische beweging
beweging die het milieu of de natuur vooropstelt en vaak misantropisch lijkt uit te pakken.

Dierenrechten
basale rechten die worden toegekend aan individuele dieren.

Dingmatig denken
denken over de werkelijkheid als een verzameling dingen.

Dionysisch
door vervoering bewogen.

Dogma
vaste leerstelling, waar niet van afgeweken mag worden.

Dualisme
stroming die stelt dat er twee onreduceerbare principes in het spel zijn of moeten zijn. Bijvoorbeeld lichaam en geest, goed en kwaad of kabinet en parlement.

Dualiteit
verbinding van twee principes.

Dubbelheid
Gnostische term voor het feit dat de mens zowel geest als lichaam is; de notie is dat de mens terug moet gaan op Het Pad naar De Eenheid.

Dvaita
hindoe stroming met dualistische kijk op de werkelijkheid. Zij gaat uit van twee eeuwige entiteiten

Ecologisch paradigma
manier van denken waarin het ecologische geheel centraal staat.

Egalistisch
gericht op gelijkheid.

Ego
zelfbeeld. In de psychoanalyse ook realiteitsprincipe dat onderscheid maakt tussen wensen en de werkelijkheid.

Egocentrisch
gericht op zichzelf als centrum van de objectieve werkelijkheid.

Ego-gericht
gericht op de eigen belangen, met name op het imago dat men heeft bij anderen.

Egoïsme
alleen denken aan het eigenbelang.

Egologie
leer, woord van het ik (ego).

Emancipatie
(maatschappelijke) vrijmaking.

Emanentie
proces waarbij een deel van de werkelijkheid voortvloeit uit een ander deel.

Emotioneel Quotiënt
getal waarmee men iemands emotionele ontwikkeling aangeeft.

Engagement
sociale of morele betrokkenheid bij anderen.

Enneaden
Boek van de Griekse filosoof Plitinus waarin de gnostische leer herkenbaar is.

Epinoia
hogere kennis, die het aardse begrip te boven gaat.

Epistemologie
kenleer, leer van de manier(en) waarop we tot betrouwbare kennis kunnen komen.

Es
Freudiaanse term voor het lustprincipe, d.w.z. alle blinde drijfveren naar lust.

Escapisme
drang om uit de werkelijkheid te ontsnappen.

Esoterisch
voorbehouden aan ingewijden. Vaak gebruikt als synoniem voor occult.

Ethica
de oud-Griekse leer over 'het goede handelen', dus de moraal.

Ethiek
filosofische leer van het goede handelen of goede leven, reflectie op de moraal.

Existentiefilosofie
filosofische stroming die de nadruk legt op de menselijke existentie, het individuele bestaan.

Existentiële angsten
angsten om het bestaan, bijvoorbeeld doodsangst.

Expansie
uitbreiding van macht of bezit.

Extase
verrukking, vervoering.

Extravert
gericht op (interactie met) de buitenwereld.

Fair trade
eerlijke handel, waarbij meer rekening wordt gehouden met de rechten van producenten uit ontwikkelingslanden.

Fairuz
beroemde Libanese zangeres.

Fantoom
spookbeeld.

Fascisme
totalitaire, ultrarechtse politieke stroming die gepaard gaat met brute onderdrukking van minderheden. In het nationaal-socialisme ook nog met volkerenmoord.

Felotin
De Arabische naam van Plotinus; zie aldaar.

Feuerbach
materialistische filosoof die het fenomeen religie verklaarde vanuit de projectie van menselijke behoeften op een fictief hoger wezen.

Fir'aun
Farao (Arabisch).

Fixatie
psychoanalytische term voor stilstand in de psychologische ontwikkeling door een vasthoudende gerichtheid op een bepaald object.

Flows
ontwikkelingsprocessen

Fundamentalisme
gerichtheid op de fundamenten van een religie, in plaats van op de historische ontwikkeling daarvan. Gaat vaak gepaard met intolerantie tegenover liberalere gelovigen en andere religies.

Fysica
natuurkunde.

Fysiologisch
lichamelijk

Gechannelde entiteit
meestal hoger onstoffelijk wezen dat contact zoekt met mensen via een ‘channel’, een soort spiritistisch medium.

Geëngageerd denken
denken dat rekening houdt met de belangen van anderen.

Geest- of spookverschijningen
paranormale verschijningen van overledenen.

Gegenwart
aanwezigheidsbetrekking

Geïnstitutionaliseerd
psychologisch en gedragsmatig afhankelijk van een instituut.

Genesis
eerste boek van de Bijbel waarin onder meer het scheppingsverhaal wordt verteld.

Gnosis
oeroude kennis, bewustzijn die in de ban is gedaan door de Katholieke Kerk

Goddelijk mysterie
het mysterie van de goddelijke aanwezigheid in de wereld.

Govswami
dichter uit de bhakti-traditie.

Grefo’s
populaire aanduidingen voor gereformeerden.

Grot van Plato
bekende metafoor van de Griekse filosoof Plato voor de relatie tussen de aardse wereld en een hogere spirituele wereld.

Groupthink
beslissingsproces waarbij ieder lid van een groep vanuit sociale wenselijkheid probeert om zich aan een veronderstelde consensus binnen de groep te conformeren.

Guru
spiritueel leraar

Hadith
De overleveringen over de profeet

Hedonisme
stroming die het najagen van genot als het hoogste levensdoel ziet.

Heilig
spiritueel zuiver en heel.

Heilsleer
leer over de manier waarop men verlossing of spirituele vervulling kan bereiken.

Helend
genezend.

Henoch
mythisch Joods mysticus of profeet.

Hermetisch, Hermenistiek
In de lijn van Hermes Trismegistos

Heterotopie
plaats waar het andere zich manifesteert.

Hindoeïsme
verzamelnaam voor Indiase tradities gebaseerd op de Veda’s.

Hippy’s
aanhangers van de alternatieve Flower Power-scene uit de jaren ’60 en ’70 gericht op liefde en vrede.