Kiesbeter.nl

Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen. De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd. We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Medisch
Datum & Land: 01/12/2015, NL
Woorden: 258


elektroconvulsietherapie
(Syn: elektroconvulsietherapie, ECT, elektroshockbehandeling) Elektroconvulsietherapie (ECT) is een therapie voor mensen met een ernstige depressie. Met een korte stroomstoot wordt een epileptische aanval opgewekt. Wat er precies in de hersenen gebeurt, is niet bekend. Waarschijnlijk heeft de therapie effect op stoffen in de hersenen die de stemming beïnvloeden (neurotransmitters en hormonen). ECT was ooit een omstreden therapie. Tegenwoordig is er veel ervaring met deze behandeling. Ook is de apparatuur sterk verbeterd. Dit maakt elektroconvulsietherapie veilig en doeltreffend.Verberg

elektroshockbehandeling
(Syn: elektroconvulsietherapie, ECT, elektroshockbehandeling) Elektroconvulsietherapie (ECT) is een therapie voor mensen met een ernstige depressie. Met een korte stroomstoot wordt een epileptische aanval opgewekt. Wat er precies in de hersenen gebeurt, is niet bekend. Waarschijnlijk heeft de therapie effect op stoffen in de hersenen die de stemming beïnvloeden (neurotransmitters en hormonen). ECT was ooit een omstreden therapie. Tegenwoordig is er veel ervaring met deze behandeling. Ook is de apparatuur sterk verbeterd. Dit maakt elektroconvulsietherapie veilig en doeltreffend.Verberg

epilepsie
Epilepsie is een hersenaandoening. Normaal communiceren hersencellen met elkaar door elektrische signalen af te geven. Bij epilepsie is er plotseling een ongecontroleerde elektrische ontlading van de hersencellen. Er ontstaat dan een soort kortsluiting. De plaats waar de kortsluiting plaatsvindt, bepaalt het soort aanval. Dit heet ook wel insult. Er zijn twee soorten aanvallen:

ernstig astma
(Syn: ernstig astma, acute astma) Astma is bij de meeste mensen goed te behandelen met medicijnen. Bij een klein deel van de patiënten lukt dat niet. Zelfs niet met hoge doseringen. Deze mensen hebben ernstig astma. Zij staan meestal onder controle bij een longarts. Soms belanden ze zelfs op de spoedeisende hulp. Ernstig astma kan levensbedreigend zijn.Verberg

erysipelas
(Syn: wondroos, cellulitis, erysipelas, belroos) Bij wondroos is de huid ontstoken. De ontsteking zit rond of vlak bij een wondje. Via het wondje zijn bacteriën naar binnen gekomen. Wondroos komt vooral voor aan de benen, maar bijvoorbeeld ook aan de armen of het gezicht. Door de ontsteking is de huid rood, warm, pijnlijk en wat gezwollen. Ook is er vaak koorts. Wondroos is besmettelijk. Was daarom uw handen als u de ontstoken plek hebt aangeraakt. Er zijn verschillende soorten wondroos: Erysipelas (belroos). Dit een plotselinge infectie van de bovenliggende huidlaag. Cellulitis. Hierbij zit de ontsteking dieper dan bij erysipelas. Ook de dieper liggende huidlagen en vetlaag zijn ontstoken. Cellulitis is niet hetzelfde als ‘sinaasappelhuid’. Daarbij verschijnen er putje...

galblaasverwijdering
(Syn: galblaasverwijdering, cholecystectomie) De dunne darm heeft galvloeistof nodig om vetten te verteren. Gal wordt aangemaakt in de galblaas. Die ligt tegen de voorkant van de lever aan. Als galvloeistof te veel indikt, kunnen galstenen ontstaan. Als een galsteen klem komt te zitten in de galgang, kunt u pijn krijgen. Een galsteenkoliek veroorzaakt zelfs heftige pijn. Soms schieten galstenen vanzelf los en verlaten ze het lichaam via de ontlasting. Als klachten echter aanhouden en verergeren, kan het nodig zijn om de galblaas operatief te verwijderen.Verberg

GBS
(Syn: Guillain-Barré syndroom, GBS) Het Guillain-Barré syndroom is een zeldzame aandoening. Het is een auto-immuunziekte. Daarbij valt het eigen afweersysteem de zenuwen aan. De oorzaak is onbekend. Vaak gaat aan de ziekte een infectieziekte vooraf, bijvoorbeeld buikgriep. Maar een direct verband tussen een infectieziekte en Guillain-Barré is nooit bewezen. GBS kent verschillende vormen. In Nederland komt de variant AIDP het meest voor. Er bestaat ook een chronische vorm, deze wordt afgekort met CIDP. Het Miller-Fisher syndroom (MFS) is een variant vanuit de hersenzenuw. De spierzwakte begint hier in de oogleden, waardoor ze laag gaan hangen.Verberg

gewrichtsaandoeningen
(Syn: reumatoïde artritis, reuma, gewrichtsaandoeningen) Bij reumatoïde artritis ontstaan gewrichtsontstekingen. Het is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam keert. De ziekte heeft een grillig verloop. Perioden met veel klachten en rustige perioden wisselen elkaar af.Verberg

geslachtsziekte
(Syn: seksueel overdraagbare aandoening, soa, geslachtsziekte) Soa is de afkorting van ‘seksueel overdraagbare aandoening’. Een soa is een besmettelijke ziekte. U kunt besmet raken als u seks hebt zonder condoom. Er zijn verschillende soa’s. De meest voorkomende zijn: Chlamydia Gonorroe Hepatitis A en B Herpes aan de geslachtsdelen HIV Syfilis Trichomonas Genitale wratten Schaamluis Op de lange duur kunnen soa’s ernstige gevolgen hebben. Bijvoorbeeld onvruchtbaarheid. Daarom is het belangrijk dat u zich op tijd laat behandelen.Verberg

gegeneraliseerde angststoornis
(Syn: angststoornis, paniekstoornis, obsessief-compulsieve stoornis, gegeneraliseerde angststoornis, posttraumatische stressstoornis) Een angststoornis is een psychische aandoening waarbij angst een hoofdrol speelt. De angst is zo groot dat die de dagelijkse activiteiten verstoort. Er zijn veel verschillende angststoornissen: Paniekstoornis: onverwachte, heftige angstaanvallen. Obsessief-compulsieve stoornis: terugkerende dwanggedachten of beelden (obsessies) en dwanghandelingen (compulsies). Steeds hetzelfde doen om de angst te onderdrukken, bijvoorbeeld handen wassen. Gegeneraliseerde angststoornis: voortdurend piekeren over kleine dagelijkse dingen. Posttraumatische stressstoornis (PTSS): dezelfde gebeurtenis steeds opnieuw beleven via nachtmerries of herinneringen. Specifieke fobi...

glutenintolerantie
(Syn: coeliakie, glutenintolerantie) Als u coeliakie (spreek uit als seu-lia-kíé) hebt, verdraagt u geen gluten. Daarom wordt coeliakie ook wel glutenintolerantie genoemd. Gluten is een eiwit dat in granen zit. Bijvoorbeeld in tarwe, rogge, haver, gerst, kamut en spelt. Bij coeliakie is de dunne darm intolerant voor gluten. De dunne darm raakt beschadigd door het contact met gluten.Verberg

goedaardige prostaatvergroting
(Syn: prostaatvergroting, goedaardige prostaatvergroting, benigne prostaat hyperplasie, BPH) De prostaat is een klier, zo groot als een kastanje. Deze klier zit onder de blaas. De plasbuis loopt vanuit de blaas door de prostaat en penis naar buiten. De prostaat produceert het vocht waar de zaadcellen in zwemmen. Op oudere leeftijd (50 plus) verandert de prostaat. Vaak wordt de prostaat groter en kan dan de plasbuis gedeeltelijk dichtdrukken. Op oudere leeftijd werken de spieren van de blaas vaak minder goed. Ook kunnen de spieren onder de blaas, de bekkenbodemspieren, veranderen. Door deze veranderingen kunnen plasproblemen ontstaan.Verberg

goede voeding
Gezonde voeding bevat alle voedingsstoffen die iemand nodig heeft. Gezonde voeding gaat ook over de juiste verhouding van voedingsstoffen. Een goede energiebalans kan helpen bij het omgaan met een chronische ziekte. Het kan ook ziekte voorkomen. U moet op de juiste manier de goede dingen eten. Dat vereist een specifieke aanpak. Soms is een kleine verandering in het voedingspatroon al genoeg. Soms is een speciaal dieet nodig.Verberg

grijze staar
(Syn: staar, cataract, grijze staar) Staar is het troebel worden van de ooglens. Iedereen die ouder wordt krijgt daarmee te maken. Ouderdomsstaar is de meest voorkomende vorm van staar.Verberg

Guillain-Barré syndroom
(Syn: Guillain-Barré syndroom, GBS) Het Guillain-Barré syndroom is een zeldzame aandoening. Het is een auto-immuunziekte. Daarbij valt het eigen afweersysteem de zenuwen aan. De oorzaak is onbekend. Vaak gaat aan de ziekte een infectieziekte vooraf, bijvoorbeeld buikgriep. Maar een direct verband tussen een infectieziekte en Guillain-Barré is nooit bewezen. GBS kent verschillende vormen. In Nederland komt de variant AIDP het meest voor. Er bestaat ook een chronische vorm, deze wordt afgekort met CIDP. Het Miller-Fisher syndroom (MFS) is een variant vanuit de hersenzenuw. De spierzwakte begint hier in de oogleden, waardoor ze laag gaan hangen.Verberg

haemoptoe
(Syn: haemoptoe, ophoesten van bloed uit de longen) Het ophoesten van bloed uit de luchtwegen heet met een medische term haemoptoe. Als het om een klein beetje bloed gaat, is dit meestal niet ernstig. Als u vaker bloed ophoest en in grotere hoeveelheden, is het wel ernstig. Het is dan belangrijk om zo snel mogelijk de oorzaak te achterhalen.Verberg

helicobacter pylori-infectie
(Syn: helicobacter pylori-infectie, H. pylori-infectie) De helicobacter pylori is een bacterie die bij veel mensen in de maag leeft. Om precies te zijn: in het slijmvlies van de maagwand. Bij sommige mensen veroorzaakt de bacterie een ontsteking van het maagslijmvlies. Dit kan maagklachten geven en soms een maagzweer.Verberg

hemochromatose
(Syn: ijzerstapelingsziekte, hemochromatose) Het menselijk lichaam heeft ijzer nodig. Dit mineraal komt het lichaam binnen via de voeding. Het lichaam haalt net zoveel ijzer uit de voeding als het nodig heeft. Het teveel aan ijzer verlaat het lichaam weer via de urine en ontlasting. Bij ijzerstapelingsziekte blijft er te veel ijzer achter in het lichaam. De overschotten worden ‘gestapeld’ in de organen. Eerst in de lever, later onder meer in het hart, de schildklier en de huid. Het ijzer richt op die plekken schade aan. Daardoor kunnen veel verschillende klachten ontstaan.Verberg

hematurie
(Syn: hematurie, bloed in de urine, bloedplassen) Hematurie betekent dat er bloed in de urine zit. Er zijn twee soorten hematurie: Macroscopische hematurie.

hernia inguinalis
(Syn: liesbreuk, hernia inguinalis) In de buikholte liggen de darmen en verschillende andere organen, zoals de lever en de milt. Ze worden omgeven door het buikvlies. Daaromheen zit de buikwand. Die bestaat uit spieren en pezen. Bij een liesbreuk zit er een zwakke plek in de buikwand. Hierdoor kan het buikvlies naar buiten stulpen, en soms ook een stukje darm. U ziet dan een bobbel in uw lies. Een liesbreuk komt veel vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Verberg

hernia van de onderrug
(Syn: lage rughernia, hernia van de onderrug, lumbale hernia) Een lage rughernia is een uitstulping van de tussenwervelschijf in de onderrug. De uitstulping kan op de zenuw drukken, die van de wervelkolom naar de benen loopt. Dan ontstaan pijnklachten.Verberg

hersenbloeding
(Syn: beroerte, CVA, Cerebro Vasculair Accident, herseninfarct, hersenbloeding) Een beroerte kan twee dingen zijn: De verstopping van een bloedvat (een infarct). Het stuk gaan van een bloedvat (een bloeding). Een infarct komt het meeste voor. Bij een TIA heeft de patiënt tijdelijk de verschijnselen van een beroerte.Verberg

herseninfarct
(Syn: beroerte, CVA, Cerebro Vasculair Accident, herseninfarct, hersenbloeding) Een beroerte kan twee dingen zijn: De verstopping van een bloedvat (een infarct). Het stuk gaan van een bloedvat (een bloeding). Een infarct komt het meeste voor. Bij een TIA heeft de patiënt tijdelijk de verschijnselen van een beroerte.Verberg

hersenletsel
(Syn: niet-aangeboren hersenletsel, NAH, hersenletsel) In de loop van het leven kan schade (= letsel) aan de hersenen ontstaan. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor schade. Bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een harde klap op het hoofd, een beroerte of een infectie. Ook bij de geboorte kan schade aan de hersenen ontstaan. Bij niet-aangeboren hersenletsel gaat het echter om hersenletsel dat niet met de zwangerschap of bevalling te maken heeft. De schade ontstaat tijdens het leven.Verberg

hersenletsel door zuurstoftekort
(Syn: coma na zuurstoftekort, post-anoxisch coma, hersenletsel door zuurstoftekort) Post-anoxisch coma is een coma na zuurstoftekort of bloedtekort in de hersenen. Het komt vaak voor na reanimeren. Hersenen zijn erg gevoelig voor zuurstoftekort. Na drie tot negen minuten zonder zuurstof ontstaat er al onherstelbare schade. Daarom is het erg belangrijk om binnen twee minuten te reanimeren bij een hartstilstand. Helaas gebeurt dat vaak te laat. Acht op de tien ‘gelukte’ reanimaties hebben hersenletsel tot gevolg.Verberg

hersenschudding
(Syn: hersenschudding, licht traumatisch hersenletsel en licht traumatisch schedelletsel) Een hersenschudding is het gevolg van een dreun of botsing tegen het hoofd. De hersenen zijn letterlijk door elkaar geschud. Ze zijn niet blijvend beschadigd. Maar bij een tiende deel van de hersenen kan wel sprake zijn van lichte kneuzingen of kleine bloedingen. Een schedel kan veel hebben. Toch moet u bij letsel aan het hoofd altijd oppassen. Na een heftige klap kan een zwelling of bloeding binnen de schedel ontstaan. Dat gebeurt zelden, maar als het gebeurt is het levensgevaarlijk. Zo’n bloeding of zwelling is van buiten niet te zien. Hij kan ook langzaam ontstaan. Daarom moet u de eerste 24 uur na het ongeval goed in de gaten worden gehouden.Verberg

hersenvliesontsteking
(Syn: hersenvliesontsteking, meningitis, nekkramp) Bij een hersenvliesontsteking zijn de vliezen (meningen) om de hersenen en het ruggenmerg ontstoken. Een hersenvliesontsteking komt overal ter wereld voor. Iedereen kan het krijgen, maar het komt vaker voor bij: Baby’s. Kinderen onder de vijf jaar. Pubers. Mensen boven de zestig. Een bacteriële hersenvliesontsteking is gevaarlijk en moet snel worden behandeld. Een aantal vormen van meningitis kan voorkomen worden met een vaccinatie. In het Rijksvaccinatieprogramma zijn de veroorzakers meningokokken C (sinds 2002), pneumokokken (sinds 2006) en hemofilus influenza (1987) opgenomen. Lees meer over het Rijksvaccinatieprogramma.Verberg

heupprothese
Hebt u een pijnlijk en slecht bewegend heupgewricht? Een heupprothese zorgt dat u weer normaal en zonder pijn kunt bewegen. Verberg

hidradenitis suppurativa
(Syn: hidradenitis, hidradenitis suppurativa, acne inversa) Bij hidradenitis raken de haarzakjes ontstoken. De ontstekingen zitten vooral in de huidplooien. Bijvoorbeeld in de oksels en de liezen. De ontstekingen komen steeds weer terug op dezelfde plekken. Bij de meeste mensen beginnen de klachten tussen het 20e en 25e jaar. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen en bij mensen die roken.Verberg

hidradenitis
(Syn: hidradenitis, hidradenitis suppurativa, acne inversa) Bij hidradenitis raken de haarzakjes ontstoken. De ontstekingen zitten vooral in de huidplooien. Bijvoorbeeld in de oksels en de liezen. De ontstekingen komen steeds weer terug op dezelfde plekken. Bij de meeste mensen beginnen de klachten tussen het 20e en 25e jaar. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen en bij mensen die roken.Verberg

Hodgkinlymfoom
(Syn: lymfeklierkanker, Hodgkinlymfoom, non-Hodgkinlymfomen, Ziekte van Hodgkin) Bij lymfeklierkanker ontstaat de kanker in het lymfestelsel. Dit is een tweede vaatstelsel naast het bloedvatenstelsel. Het lymfestelsel voert afvalstoffen in het lichaam af via het lymfevocht. Dit vocht bevat een bepaald soort witte bloedcellen (lymfekliercellen of lymfocyten). Zij spelen een belangrijke rol bij de afweer en de bestrijding van ziekteverwekkers: virussen en bacteriën. Kanker van het lymfestelsel ontstaat als de witte bloedcellen abnormaal groeien. Deze afwijkende cellen heten lymfomen. Ze verspreiden zich door het lichaam via lymfevocht en bloed. Daarom komen lymfomen ook buiten het lymfestelsel voor, bijvoorbeeld in de lever, milt en longen. Er zijn twee hoofdvormen van lymfeklierkanker: Hodg...

huidkanker
(Syn: huidkanker, basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom, melanoom, BCC, PCC) Huidkanker ontstaat vrijwel altijd in de bovenste laag van de huid: de opperhuid. Er zijn verschillende vormen van huidkanker. De meeste mensen met huidkanker hebben een basaalcelcarcinoom (ruim 70%). Ongeveer 20% van de mensen met huidkanker heeft een plaveiselcelcarcinoom. Bij ongeveer 10% is het een melanoom. Het aantal mensen met huidkanker neemt sterk toe. Lees meer over de verschillende soorten huidkanker:

hydrocephalus
(Syn: waterhoofd, hydrocephalus) Waterhoofd is een chronische aandoening. Er wordt te veel hersenvocht (liquor) aangemaakt of het hersenvocht wordt niet goed afgevoerd. Hersenen drijven in hersenvocht. Het beschermt de zachte hersenen tegen de harde schedel. Door de verstoorde aanmaak of afvoer van het hersenvocht worden de hersenkamers vergroot. Het teveel aan hersenvocht oefent druk uit op de hersenen. Hierdoor kunnen hersenfuncties beschadigd raken. Een waterhoofd kan aangeboren zijn en al tijdens de zwangerschap bij de baby ontstaan. Het kan ook niet-aangeboren zijn en later ontstaan. Er is ook nog een bijzondere vorm die op hogere leeftijd ontstaat. De normale-drukhydrocephalus. Deze vorm ontstaat zo langzaam dat het erop lijkt alsof de druk niet is verhoogd....

IBD
(Syn: chronische darmontstekingen, Inflammatory Bowel Diseases, Crohn en colitis ulcerosa, IBD) Chronische darmontstekingen (of IBD) is de verzamelnaam voor twee darmaandoeningen: de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het zijn allebei chronische ontstekingen (of zweren) van de darmwand. Bij de ziekte van Crohn kan het hele maagdarmkanaal ontstoken raken, van mond tot anus. De ontstekingen komen meestal voor in de dunne darm en een gedeelte van de dikke darm. Bij colitis ulcerosa ontstaan de ontstekingen vooral in de dikke darm. Een ander verschil is de ernst van de ontsteking. Bij Crohn dringen de zweren door in alle lagen van de darmwand. Bij colitis ulcerosa is alleen de oppervlakte aangetast. Chronische darmontstekingen komen met name voor bij jong volwassenen en mensen van middelbare leeftijd, zelden bi...

ICD
(Syn: ICD, inwendige defibrillator) ICD is de afkorting voor Implanteerbare Cardioverter Defibrillator. Het is een hulpmiddel voor mensen die ernstige hartritmestoornissen hebben. Het hart kan zo van slag raken dat zij een hartstilstand kunnen krijgen. De ICD zit in het lichaam. Net als een pacemaker geeft de ICD impulsen als het hart te langzaam klopt. Impulsen zijn lichte elektrische schokken. Het verschil met een pacemaker is dat een ICD ook een zwaardere elektrische schok kan geven. Dat gebeurt als het hart heel snel of onregelmatig gaat slaan. Door de schok gaat het hart weer in een normaal ritme kloppen.Verberg

ijzerstapelingsziekte
(Syn: ijzerstapelingsziekte, hemochromatose) Het menselijk lichaam heeft ijzer nodig. Dit mineraal komt het lichaam binnen via de voeding. Het lichaam haalt net zoveel ijzer uit de voeding als het nodig heeft. Het teveel aan ijzer verlaat het lichaam weer via de urine en ontlasting. Bij ijzerstapelingsziekte blijft er te veel ijzer achter in het lichaam. De overschotten worden ‘gestapeld’ in de organen. Eerst in de lever, later onder meer in het hart, de schildklier en de huid. Het ijzer richt op die plekken schade aan. Daardoor kunnen veel verschillende klachten ontstaan.Verberg

inwendige defibrillator
(Syn: ICD, inwendige defibrillator) ICD is de afkorting voor Implanteerbare Cardioverter Defibrillator. Het is een hulpmiddel voor mensen die ernstige hartritmestoornissen hebben. Het hart kan zo van slag raken dat zij een hartstilstand kunnen krijgen. De ICD zit in het lichaam. Net als een pacemaker geeft de ICD impulsen als het hart te langzaam klopt. Impulsen zijn lichte elektrische schokken. Het verschil met een pacemaker is dat een ICD ook een zwaardere elektrische schok kan geven. Dat gebeurt als het hart heel snel of onregelmatig gaat slaan. Door de schok gaat het hart weer in een normaal ritme kloppen.Verberg

Inflammatory Bowel Diseases
(Syn: chronische darmontstekingen, Inflammatory Bowel Diseases, Crohn en colitis ulcerosa, IBD) Chronische darmontstekingen (of IBD) is de verzamelnaam voor twee darmaandoeningen: de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het zijn allebei chronische ontstekingen (of zweren) van de darmwand. Bij de ziekte van Crohn kan het hele maagdarmkanaal ontstoken raken, van mond tot anus. De ontstekingen komen meestal voor in de dunne darm en een gedeelte van de dikke darm. Bij colitis ulcerosa ontstaan de ontstekingen vooral in de dikke darm. Een ander verschil is de ernst van de ontsteking. Bij Crohn dringen de zweren door in alle lagen van de darmwand. Bij colitis ulcerosa is alleen de oppervlakte aangetast. Chronische darmontstekingen komen met name voor bij jong volwassenen en mensen van middelbare leeftijd, zelden bi...

jeugdpuistjes
(Syn: acne, jeugdpuistjes) In de puberteit krijgt bijna iedereen last van puistjes. Een puistje is een opeenhoping van talg in een haarzakje (porie). De talg mengt zich met dode huidcellen en ‘vuil’. Zo raakt de porie verstopt en kan gaan ontsteken. Dat is een puistje.Verberg

jicht
(Syn: jicht, artritis urica) Jicht is een reumatische aandoening. De ziekte ontstaat door urinezuurkristallen die neerslaan in gewrichten. Dat veroorzaakt pijnlijke ontstekingen. Jicht komt vaker voor bij mannen. Het ontstaat meestal na het veertigste levensjaar. Jicht komt meestal in aanvallen. Die kunnen binnen één tot drie weken genezen. Maar jichtaanvallen kunnen ook chronisch worden. Bij chronische jicht zitten de ontstekingen vaker in meerdere gewrichten. Sommige mensen hebben een grotere kans op jicht: Als jicht in de familie voorkomt. Bij een hoog lichaamsgewicht. Bij hoge bloeddruk. Bij hart- en vaatziekten. Verberg

kanker met een onbekende primaire tumor
(Syn: kanker met een onbekende primaire tumor, kanker van onbekende oorsprong) Soms worden in het lichaam uitgezaaide kankercellen gevonden. Ze zitten meestal in organen zoals de lever en de longen. Of in de botten of de hersenen. Met verschillende onderzoeken proberen de artsen de oorsprong van de uitzaaiingen te vinden. Die oorsprong heet de primaire tumor. Bij ongeveer 2000 personen per jaar lukt dat niet. De diagnose is dan ‘primaire tumor onbekend’. Deze vorm van kanker is lastig te behandelen. Het aantal patiënten met primaire tumor onbekend is de laatste jaren iets gedaald. Primaire tumor onbekend komt net zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen, vooral in de leeftijdsklasse 65-85 jaar. Lees meer over kanker met onbekende primaire tumor.Verberg

kanker van onbekende oorsprong
(Syn: kanker met een onbekende primaire tumor, kanker van onbekende oorsprong) Soms worden in het lichaam uitgezaaide kankercellen gevonden. Ze zitten meestal in organen zoals de lever en de longen. Of in de botten of de hersenen. Met verschillende onderzoeken proberen de artsen de oorsprong van de uitzaaiingen te vinden. Die oorsprong heet de primaire tumor. Bij ongeveer 2000 personen per jaar lukt dat niet. De diagnose is dan ‘primaire tumor onbekend’. Deze vorm van kanker is lastig te behandelen. Het aantal patiënten met primaire tumor onbekend is de laatste jaren iets gedaald. Primaire tumor onbekend komt net zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen, vooral in de leeftijdsklasse 65-85 jaar. Lees meer over kanker met onbekende primaire tumor.Verberg

Keltische klauw
(Syn: ziekte van Dupuytren, Keltische klauw, Vikingsziekte, koetsiershand) De ziekte van Dupuytren (spreek uit du–pwie–trang) is een aandoening van het bindweefsel in de hand. Tussen de huid en de handbotjes groeit extra bindweefsel. Het bindweefsel vormt strengen en die trekken als een soort pezen de vingers naar de handpalm. De ziekte komt in sommige families vaker voor en is waarschijnlijk erfelijk. Dupuytren komt vooral voor bij blanke Noord-Europese mannen van 40 jaar en ouder. Er zijn maar weinig vrouwen die het krijgen. Dat gebeurt dan meestal op latere leeftijd. Dupuytren komt vaker voor bij mensen die: Suikerziekte of epilepsie hebben. Middelen tegen epilepsie gebruiken. Een leveraandoening hebben. Een te hoog cholesterol hebben. Handletsel hebben gehad. HIV hebben. Roken. Overmatig...

keel- of neusamandelontsteking
(Syn: amandelontsteking, keel- of neusamandelontsteking) De amandelen zitten op de overgang van mond en neus naar de keel. Het is weefsel in de vorm van een amandel. Daar komt de naam vandaan. De amandelen spelen een rol in de afweer tegen ziekten, vooral bij kinderen. Als de amandelen de binnendringende ziekteverwekkers niet meer de baas kunnen, raken ze ontstoken. Meestal zwellen ze daarbij flink op.Verberg

kijkoperatie van de knie
(Syn: kijkoperatie van de knie, artroscopie van de knie) Een artroscopie is een kijkoperatie. Via een klein sneetje, niet groter dan een knoopsgat, brengt de chirurg een buisje met een minicamera in de knie. Op een tv-scherm kan de chirurg nu in de knie kijken zonder een grote snee te maken. Via een tweede sneetje brengt hij vloeistof in de knie. Hierdoor zet het gewricht iets uit en is er meer ruimte voor de behandeling. De chirurg kan tijdens een kijkoperatie kleine beschadigingen aan bijvoorbeeld kraakbeen direct behandelen. Hij maakt dan een paar extra sneetjes voor de chirurgische instrumenten.Verberg

klompvoet
(Syn: klompvoet, talipes equinovares, clubfoot) Een klompvoet is een aangeboren afwijking. De voet en het onderbeen zijn met elkaar vergroeid. Daardoor staat de voet in een afwijkende stand. De behandeling zorgt ervoor dat de voet goed komt te staan. In Nederland worden ieder jaar tussen de 210 en 280 kinderen met een klompvoet geboren. De helft daarvan heeft twee klompvoetjes. De afwijking komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes.Verberg

klaplong
(Syn: klaplong, pneumothorax) Om de longen zitten twee vliezen. In de ruimte tussen deze twee vliezen zit geen lucht. Het is een vacuüm. Daardoor blijven de longen ‘uitgeklapt’. Als er een lek in het longvlies komt, stroomt er lucht tussen de twee vliezen. De long kan dan naar binnen klappen. Dat is een klaplong. De ruimte tussen de longvliezen kan ook vollopen met vocht of bloed. Dat heet spanningspneumothorax. Bij een klaplong kunt u niet goed ademen en krijgt het benauwd. Ook voelt u pijn op de borst. In Nederland krijgen per jaar ongeveer 1500 mensen een klaplong.Verberg

knieprothese
Hebt u een pijnlijk en slecht bewegend kniegewricht? Een knieprothese zorgt dat u weer normaal en zonder pijn kunt bewegen. Verberg

koetsiershand
(Syn: ziekte van Dupuytren, Keltische klauw, Vikingsziekte, koetsiershand) De ziekte van Dupuytren (spreek uit du–pwie–trang) is een aandoening van het bindweefsel in de hand. Tussen de huid en de handbotjes groeit extra bindweefsel. Het bindweefsel vormt strengen en die trekken als een soort pezen de vingers naar de handpalm. De ziekte komt in sommige families vaker voor en is waarschijnlijk erfelijk. Dupuytren komt vooral voor bij blanke Noord-Europese mannen van 40 jaar en ouder. Er zijn maar weinig vrouwen die het krijgen. Dat gebeurt dan meestal op latere leeftijd. Dupuytren komt vaker voor bij mensen die: Suikerziekte of epilepsie hebben. Middelen tegen epilepsie gebruiken. Een leveraandoening hebben. Een te hoog cholesterol hebben. Handletsel hebben gehad. HIV hebben. Roken. Overmatig...

koemelkallergie
Bij een allergie reageert het afweersysteem op ‘normale’ stoffen alsof het ziekteverwekkers zijn. Die stoffen noem je allergenen. Bij een koemelkallergie reageert het afweersysteem op de eiwitten in koemelk. Koemelkallergie komt vooral voor bij zuigelingen. De meeste kinderen groeien eroverheen. Als ze drie of vier jaar oud zijn, hebben ze geen klachten meer. Koemelkallergie bij volwassenen is zeer zeldzaam. Koemelkallergie is de meest voorkomende vorm van voedselallergie. Een voedselallergie is iets anders dan een intolerantie. Bij een intolerantie is het afweersysteem niet actief.Verberg

koorts
Koorts betekent dat de lichaamstemperatuur hoger is dan 38 graden. Het is een teken dat het lichaam bezig is met de bestrijding van ziekteverwekkers. Dit zijn bijvoorbeeld virussen, bacteriën of schimmels. Door de hoge lichaamstemperatuur gaat het bestrijden sneller en beter. Koorts is dus een natuurlijke reactie van het lichaam. Kinderen krijgen snel koorts, zeker kinderen die jonger zijn dan vier jaar. De temperatuur loopt vaak ook hoog op, tot rond de 40 graden. Hierover hoeft u zich geen zorgen te maken.Verberg

kraamzorg
Kraamzorg is de zorg voor moeder en kind in de eerste acht dagen na de bevalling (bij complicaties maximaal tien dagen).Verberg

lage rughernia
(Syn: lage rughernia, hernia van de onderrug, lumbale hernia) Een lage rughernia is een uitstulping van de tussenwervelschijf in de onderrug. De uitstulping kan op de zenuw drukken, die van de wervelkolom naar de benen loopt. Dan ontstaan pijnklachten.Verberg

laryngitis subglottica
(Syn: pseudokroep, laryngitis subglottica, valse kroep) Pseudokroep is een ontsteking van de bovenste luchtwegen (de neus en de keel). De ontsteking wordt veroorzaakt door een virus. Vaak gaat er een verkoudheid aan vooraf. Vandaar dat de ziekte vooral voorkomt in de herfst en winter. Door de ontsteking zwellen de slijmvliezen in de neus en keel op. Dit zorgt voor een ‘blafhoest’ en aanvallen van benauwdheid. Zo’n aanval is binnen een paar uur over. Pseudokroep komt veel voor bij jonge kinderen. Meestal gaat het vanzelf over. Pseudokroep heeft verder niets te maken met kroep (difterie), een ernstige infectieziekte.Verberg

leeftijdgebonden maculadegeneratie
(Syn: maculadegeneratie, leeftijdgebonden maculadegeneratie, MD, LMD) Maculadegeneratie is een oogaandoening. Er ontstaat schade aan het centrale deel van het netvlies. Dit deel heet ‘macula’ of ‘gele vlek’. Door de schade aan de macula kunt u niet meer scherp zien. De meest voorkomende vorm is leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD). Deze vorm komt vooral voor na de vijftig. Mensen met een licht huidtype hebben een hoger risico. Vrouwen krijgen het vaker dan mannen.Verberg

leukemie
(Syn: leukemie, beenmergkanker) Leukemie is de naam voor verschillende soorten bloedkanker. Bloedcellen worden aangemaakt in het beenmerg. Beenmerg zit in de platte botten, zoals het borstbeen en het bekken. Bij bloedkanker gaat er iets fout in de aanmaak of groei van witte bloedcellen. Die witte bloedcellen bestrijden ziekteverwekkers. Als ze niet goed kunnen functioneren, neemt de weerstand van het lichaam af. Bij leukemie ontstaan te veel witte bloedcellen. Ze zijn niet volgroeid en kunnen daardoor hun werk niet doen. Er zijn verschillende soorten leukemie: Acute leukemie. Er komen snel veel witte bloedcellen bij en die groeien niet goed uit. Chronische leukemie. De cellen groeien nog redelijk uit, maar ze werken niet meer helemaal normaal. Er is ook nog een onde...

lichen planus
(Syn: lichen planus, lichen ruber planus) Lichen planus is een huidaandoening. Op de huid verschijnen paars-rode bultjes die vaak (bij 80% van de patiënten) hevig kunnen jeuken. De bultjes kunnen overal op de huid voorkomen. Bij de meeste mensen zitten ze op de enkels en de binnenkant van de polsen. Ook komen problemen met de slijmvliezen voor. Er kunnen blaren en open plekken ontstaan, bijvoorbeeld in de mond en op de geslachtsdelen. Iedereen kan lichen planus krijgen. Maar de aandoening komt vooral voor bij mensen tussen de 40 en 60 jaar.Verberg

lichen ruber planus
(Syn: lichen planus, lichen ruber planus) Lichen planus is een huidaandoening. Op de huid verschijnen paars-rode bultjes die vaak (bij 80% van de patiënten) hevig kunnen jeuken. De bultjes kunnen overal op de huid voorkomen. Bij de meeste mensen zitten ze op de enkels en de binnenkant van de polsen. Ook komen problemen met de slijmvliezen voor. Er kunnen blaren en open plekken ontstaan, bijvoorbeeld in de mond en op de geslachtsdelen. Iedereen kan lichen planus krijgen. Maar de aandoening komt vooral voor bij mensen tussen de 40 en 60 jaar.Verberg

lichen sclerosus
(Syn: lichen sclerosus, anogenitale lichen sclerosus) Lichen sclerosus is een huidaandoening. Rond de anus en op de geslachtsdelen verschijnen witte, jeukende plekken. Op de lange duur wordt de huid daar minder elastisch. De aandoening heeft een wisselend beloop. Er zijn perioden met veel en perioden met weinig klachten. Zowel mannen als vrouwen kunnen lichen sclerosus krijgen. Maar de aandoening komt het meest voor bij vrouwen die in de overgang zijn geweest.Verberg

licht traumatisch hersenletsel en licht traumatisch schedelletsel
(Syn: hersenschudding, licht traumatisch hersenletsel en licht traumatisch schedelletsel) Een hersenschudding is het gevolg van een dreun of botsing tegen het hoofd. De hersenen zijn letterlijk door elkaar geschud. Ze zijn niet blijvend beschadigd. Maar bij een tiende deel van de hersenen kan wel sprake zijn van lichte kneuzingen of kleine bloedingen. Een schedel kan veel hebben. Toch moet u bij letsel aan het hoofd altijd oppassen. Na een heftige klap kan een zwelling of bloeding binnen de schedel ontstaan. Dat gebeurt zelden, maar als het gebeurt is het levensgevaarlijk. Zo’n bloeding of zwelling is van buiten niet te zien. Hij kan ook langzaam ontstaan. Daarom moet u de eerste 24 uur na het ongeval goed in de gaten worden gehouden.Verberg

liesbreuk
(Syn: liesbreuk, hernia inguinalis) In de buikholte liggen de darmen en verschillende andere organen, zoals de lever en de milt. Ze worden omgeven door het buikvlies. Daaromheen zit de buikwand. Die bestaat uit spieren en pezen. Bij een liesbreuk zit er een zwakke plek in de buikwand. Hierdoor kan het buikvlies naar buiten stulpen, en soms ook een stukje darm. U ziet dan een bobbel in uw lies. Een liesbreuk komt veel vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Verberg

LMD
(Syn: maculadegeneratie, leeftijdgebonden maculadegeneratie, MD, LMD) Maculadegeneratie is een oogaandoening. Er ontstaat schade aan het centrale deel van het netvlies. Dit deel heet ‘macula’ of ‘gele vlek’. Door de schade aan de macula kunt u niet meer scherp zien. De meest voorkomende vorm is leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD). Deze vorm komt vooral voor na de vijftig. Mensen met een licht huidtype hebben een hoger risico. Vrouwen krijgen het vaker dan mannen.Verberg

longdrainage
(Syn: longdrainage, thoraxdrainage) Om de longen zitten twee vliezen. De vliezen zitten dicht tegen elkaar aan. Soms komt er vocht of lucht tussen de twee vliezen, en heel soms ook bloed of pus. Bijvoorbeeld na een operatie of bij een klaplong. Het kan pijnlijk zijn als er iets tussen de vliezen zit. U krijgt het dan ook benauwd. De arts kan een buisje (drain) in de ruimte tussen de longen plaatsen. Via de drain kan hij het vocht of de lucht weghalen. Dit heet ‘drainage’. Soms zijn meerdere drains tegelijk nodig.Verberg

longcarcinoom
(Syn: longkanker, longcarcinoom) Er zijn verschillende soorten longkanker. Globaal worden die ingedeeld in twee typen: het kleincellige type het niet-kleincellige type Deze indeling is gebaseerd op het soort cellen waaruit de tumor bestaat. De meeste mensen met longkanker, ongeveer 80%, hebben het niet-kleincellige type. Er zijn twee vormen van kleincellige longkanker. Bij de limited vorm beperkt de tumor zich tot een kant van de borstkas. Bij de extended vorm is de kanker daarbuiten uitgezaaid. Lees meer over de typen longkanker. Verberg

longproblemen na een operatie
(Syn: longproblemen na een operatie, postoperatieve pulmonale complicaties) Na een operatie kunnen longproblemen ontstaan, zoals benauwdheid of een longontsteking. Dit komt doordat mensen die onder narcose zijn, minder diep ademhalen. Er blijft dan meer slijm in de longen achter. Dit kan tot problemen leiden. Vooral als u lang in bed moet blijven of als u door pijn niet goed durft door te ademen. Het risico op complicaties is groter bij mensen die al een longaandoening hebben, zoals astma of COPD. En bij mensen met hartproblemen of een spierziekte. Verder geldt: hoe ouder u bent, hoe groter de kans op complicaties. Mensen met een slechte weerstand zijn extra vatbaar voor complicaties. Behoort u tot een risicogroep? Dan neemt uw arts extra voorzorgsmaatregelen. Zo kan hij longproblemen voorkomen of verminderen.Ve...

longkanker
(Syn: longkanker, longcarcinoom) Er zijn verschillende soorten longkanker. Globaal worden die ingedeeld in twee typen: het kleincellige type het niet-kleincellige type Deze indeling is gebaseerd op het soort cellen waaruit de tumor bestaat. De meeste mensen met longkanker, ongeveer 80%, hebben het niet-kleincellige type. Er zijn twee vormen van kleincellige longkanker. Bij de limited vorm beperkt de tumor zich tot een kant van de borstkas. Bij de extended vorm is de kanker daarbuiten uitgezaaid. Lees meer over de typen longkanker. Verberg

lumbale hernia
(Syn: lage rughernia, hernia van de onderrug, lumbale hernia) Een lage rughernia is een uitstulping van de tussenwervelschijf in de onderrug. De uitstulping kan op de zenuw drukken, die van de wervelkolom naar de benen loopt. Dan ontstaan pijnklachten.Verberg

lymfeklierkanker
(Syn: lymfeklierkanker, Hodgkinlymfoom, non-Hodgkinlymfomen, Ziekte van Hodgkin) Bij lymfeklierkanker ontstaat de kanker in het lymfestelsel. Dit is een tweede vaatstelsel naast het bloedvatenstelsel. Het lymfestelsel voert afvalstoffen in het lichaam af via het lymfevocht. Dit vocht bevat een bepaald soort witte bloedcellen (lymfekliercellen of lymfocyten). Zij spelen een belangrijke rol bij de afweer en de bestrijding van ziekteverwekkers: virussen en bacteriën. Kanker van het lymfestelsel ontstaat als de witte bloedcellen abnormaal groeien. Deze afwijkende cellen heten lymfomen. Ze verspreiden zich door het lichaam via lymfevocht en bloed. Daarom komen lymfomen ook buiten het lymfestelsel voor, bijvoorbeeld in de lever, milt en longen. Er zijn twee hoofdvormen van lymfeklierkanker: Hodg...

mammacarcinoom
(Syn: borstkanker, mammacarcinoom) Borstkanker kan op alle plaatsen in de borst ontstaan. Één op de acht vrouwen krijgt borstkanker. Dat zijn vooral vrouwen van 50 jaar en ouder, in westerse landen. Bijna een kwart van de vrouwen met borstkanker is jonger dan 50 jaar als de ziekte wordt ontdekt. Ook mannen kunnen borstkanker krijgen. Lees meer over de verschillende vormen van borstkanker.Verberg

maculadegeneratie
(Syn: maculadegeneratie, leeftijdgebonden maculadegeneratie, MD, LMD) Maculadegeneratie is een oogaandoening. Er ontstaat schade aan het centrale deel van het netvlies. Dit deel heet ‘macula’ of ‘gele vlek’. Door de schade aan de macula kunt u niet meer scherp zien. De meest voorkomende vorm is leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD). Deze vorm komt vooral voor na de vijftig. Mensen met een licht huidtype hebben een hoger risico. Vrouwen krijgen het vaker dan mannen.Verberg

maagkanker
(Syn: maagkanker, maagcarcinoom, adenocarcinoom) Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag. Er zijn verschillende soorten maagkanker. Dit heeft te maken met het type weefsel waaruit de tumor ontstaat. Het adenocarcinoom ontstaat uit de klierbuisjes in het slijmvlies van de maag. Dit is de meest voorkomende vorm van maagkanker. In 5% van de gevallen gaat het om een andere zeldzame tumor. Maagkanker komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. In Nederland krijgen jaarlijks zo’n 1.400 mensen de diagnose maagkanker. De meeste mensen zijn ouder dan 65 jaar. Lees meer over maagkanker.Verberg

maagcarcinoom
(Syn: maagkanker, maagcarcinoom, adenocarcinoom) Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag. Er zijn verschillende soorten maagkanker. Dit heeft te maken met het type weefsel waaruit de tumor ontstaat. Het adenocarcinoom ontstaat uit de klierbuisjes in het slijmvlies van de maag. Dit is de meest voorkomende vorm van maagkanker. In 5% van de gevallen gaat het om een andere zeldzame tumor. Maagkanker komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. In Nederland krijgen jaarlijks zo’n 1.400 mensen de diagnose maagkanker. De meeste mensen zijn ouder dan 65 jaar. Lees meer over maagkanker.Verberg

Marfansyndroom
(Syn: Marfansyndroom, syndroom van Marfan) Het Marfansyndroom is een aangeboren en erfelijke aandoening. Het bindweefsel wordt niet goed aangemaakt. Het woord syndroom geeft aan dat het om een verzameling van symptomen gaat. Bij mensen met het Marfansyndroom is het bindweefsel minder flexibel. Ook scheurt het gemakkelijk. Bindweefsel is belangrijk omdat het steun geeft aan organen, gewrichten en het skelet. Bij mensen met het Marfansyndroom worden vooral het skelet, de ogen, het hart en de bloedvaten aangetast. In Nederland hebben ongeveer 1500 mensen het Marfansyndroom.Verberg

MD
(Syn: maculadegeneratie, leeftijdgebonden maculadegeneratie, MD, LMD) Maculadegeneratie is een oogaandoening. Er ontstaat schade aan het centrale deel van het netvlies. Dit deel heet ‘macula’ of ‘gele vlek’. Door de schade aan de macula kunt u niet meer scherp zien. De meest voorkomende vorm is leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD). Deze vorm komt vooral voor na de vijftig. Mensen met een licht huidtype hebben een hoger risico. Vrouwen krijgen het vaker dan mannen.Verberg

MD type 1
(Syn: myotone dystrofie type 1, MD type 1, ziekte van Steinert) Myotone dystrofie type 1 is een erfelijke spierziekte. De spieren verouderen veel sneller dan bij andere mensen. Daardoor worden de spieren steeds zwakker (dystrofie). Ook is het lastig om aangespannen spieren weer te ontspannen (myotonie). Daarnaast kunnen klachten in andere organen voorkomen. Bijvoorbeeld darmen, hart en longen, zintuigen en het centrale zenuwstelsel. De klachten worden langzaam erger. Artsen onderscheiden vier vormen van myotone dystrofie type 1: Milde vorm (patiënten ouder dan 50 jaar). Volwassen of klassieke vorm (begint tussen de 10 en 50 jaar). Kindervorm (begint tussen 1 en 10 jaar). Aangeboren vorm. De indeling is dus op basis van leeftijd waarop klachten beginnen. Hoe eerder de klachten begin...

meniscusletsel
De meniscus is een schokdemper in de knie. Iedere knie heeft er twee: een binnenmeniscus en een buitenmeniscus. Een scheur in de meniscus kan ontstaan door de knie te verdraaien. Bij ouderen kan de meniscus makkelijker beschadigen.Verberg

meningitis
(Syn: hersenvliesontsteking, meningitis, nekkramp) Bij een hersenvliesontsteking zijn de vliezen (meningen) om de hersenen en het ruggenmerg ontstoken. Een hersenvliesontsteking komt overal ter wereld voor. Iedereen kan het krijgen, maar het komt vaker voor bij: Baby’s. Kinderen onder de vijf jaar. Pubers. Mensen boven de zestig. Een bacteriële hersenvliesontsteking is gevaarlijk en moet snel worden behandeld. Een aantal vormen van meningitis kan voorkomen worden met een vaccinatie. In het Rijksvaccinatieprogramma zijn de veroorzakers meningokokken C (sinds 2002), pneumokokken (sinds 2006) en hemofilus influenza (1987) opgenomen. Lees meer over het Rijksvaccinatieprogramma.Verberg

melanoom
(Syn: huidkanker, basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom, melanoom, BCC, PCC) Huidkanker ontstaat vrijwel altijd in de bovenste laag van de huid: de opperhuid. Er zijn verschillende vormen van huidkanker. De meeste mensen met huidkanker hebben een basaalcelcarcinoom (ruim 70%). Ongeveer 20% van de mensen met huidkanker heeft een plaveiselcelcarcinoom. Bij ongeveer 10% is het een melanoom. Het aantal mensen met huidkanker neemt sterk toe. Lees meer over de verschillende soorten huidkanker:

MIC
(Syn: minimaal invasieve chirurgie, MIC) Bij minimaal invasieve chirurgie opereert de chirurg via een zo klein mogelijke snede. De chirurg brengt een dun buisje in met een minicamera en kijkt op een videoscherm mee in het lichaam. Via extra snedes kan hij instrumenten inbrengen om te opereren. Met de LESS-techniek opereert de chirurg zelfs via één kleine snee. Deze techniek wordt bij sommige buikoperaties gebruikt. Een minimaal invasieve operatie van de buik heet een laparascopie. Die gebeurt onder volledige narcose. Vaak spuit de chirurg ook onschuldig koolzuurgas naar binnen. Hierdoor ontstaat meer ruimte om te opereren. Chirurgen gebruiken steeds vaker minimaal invasieve chirurgie. Ook bijvoorbeeld bij operaties aan handen en voeten (artroscopie). Het gewricht wordt...

migraine
Migraine is een aanval van heftige hoofdpijn. Samen met spanningshoofdpijn is het de meest voorkomende vorm van hoofdpijn. Migraine is bijna nooit een teken van een ernstige aandoening. Spanningshoofdpijn ontstaat door spanningen of een verkeerde lichaamshouding. Bij migraine is mogelijk sprake van erfelijke aanleg of uitlokking. Uitlokking betekent dat een aanval bijvoorbeeld kan onstaan door het eten van bepaald voedsel. Of door vermoeidheid, stress of een naderende menstruatie. Verberg

minimaal invasieve chirurgie
(Syn: minimaal invasieve chirurgie, MIC) Bij minimaal invasieve chirurgie opereert de chirurg via een zo klein mogelijke snede. De chirurg brengt een dun buisje in met een minicamera en kijkt op een videoscherm mee in het lichaam. Via extra snedes kan hij instrumenten inbrengen om te opereren. Met de LESS-techniek opereert de chirurg zelfs via één kleine snee. Deze techniek wordt bij sommige buikoperaties gebruikt. Een minimaal invasieve operatie van de buik heet een laparascopie. Die gebeurt onder volledige narcose. Vaak spuit de chirurg ook onschuldig koolzuurgas naar binnen. Hierdoor ontstaat meer ruimte om te opereren. Chirurgen gebruiken steeds vaker minimaal invasieve chirurgie. Ook bijvoorbeeld bij operaties aan handen en voeten (artroscopie). Het gewricht wordt...

MS
(Syn: multiple sclerose, MS) MS is een aandoening van het centrale zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Uit zenuwcellen dus. Aan het eind van de zenuwcellen zitten uitlopers. Dit zijn axonen. Om de axonen zit een beschermende laag. Die heet myeline. Myeline zorgt ervoor dat de zenuwprikkels de lichaamsdelen goed kunnen bereiken. Bij MS is de myeline beschadigd. Of hij wordt afgebroken. Daardoor kunnen de zenuwprikkels hun bestemming niet goed bereiken. Door de afbraak van myeline ontstaan ontstekingen. Die plekken worden littekens. Ze heten ook wel harde plekken of plaques. MS is waarschijnlijk een auto-immuunziekte. Daarbij valt het afweersysteem de eigen zenuwcellen aan. MS begint meestal tussen het twintigste...

multiple sclerose
(Syn: multiple sclerose, MS) MS is een aandoening van het centrale zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Uit zenuwcellen dus. Aan het eind van de zenuwcellen zitten uitlopers. Dit zijn axonen. Om de axonen zit een beschermende laag. Die heet myeline. Myeline zorgt ervoor dat de zenuwprikkels de lichaamsdelen goed kunnen bereiken. Bij MS is de myeline beschadigd. Of hij wordt afgebroken. Daardoor kunnen de zenuwprikkels hun bestemming niet goed bereiken. Door de afbraak van myeline ontstaan ontstekingen. Die plekken worden littekens. Ze heten ook wel harde plekken of plaques. MS is waarschijnlijk een auto-immuunziekte. Daarbij valt het afweersysteem de eigen zenuwcellen aan. MS begint meestal tussen het twintigste...

myotone dystrofie type 1
(Syn: myotone dystrofie type 1, MD type 1, ziekte van Steinert) Myotone dystrofie type 1 is een erfelijke spierziekte. De spieren verouderen veel sneller dan bij andere mensen. Daardoor worden de spieren steeds zwakker (dystrofie). Ook is het lastig om aangespannen spieren weer te ontspannen (myotonie). Daarnaast kunnen klachten in andere organen voorkomen. Bijvoorbeeld darmen, hart en longen, zintuigen en het centrale zenuwstelsel. De klachten worden langzaam erger. Artsen onderscheiden vier vormen van myotone dystrofie type 1: Milde vorm (patiënten ouder dan 50 jaar). Volwassen of klassieke vorm (begint tussen de 10 en 50 jaar). Kindervorm (begint tussen 1 en 10 jaar). Aangeboren vorm. De indeling is dus op basis van leeftijd waarop klachten beginnen. Hoe eerder de klachten begin...

NAH
(Syn: niet-aangeboren hersenletsel, NAH, hersenletsel) In de loop van het leven kan schade (= letsel) aan de hersenen ontstaan. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor schade. Bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een harde klap op het hoofd, een beroerte of een infectie. Ook bij de geboorte kan schade aan de hersenen ontstaan. Bij niet-aangeboren hersenletsel gaat het echter om hersenletsel dat niet met de zwangerschap of bevalling te maken heeft. De schade ontstaat tijdens het leven.Verberg

nekkramp
(Syn: hersenvliesontsteking, meningitis, nekkramp) Bij een hersenvliesontsteking zijn de vliezen (meningen) om de hersenen en het ruggenmerg ontstoken. Een hersenvliesontsteking komt overal ter wereld voor. Iedereen kan het krijgen, maar het komt vaker voor bij: Baby’s. Kinderen onder de vijf jaar. Pubers. Mensen boven de zestig. Een bacteriële hersenvliesontsteking is gevaarlijk en moet snel worden behandeld. Een aantal vormen van meningitis kan voorkomen worden met een vaccinatie. In het Rijksvaccinatieprogramma zijn de veroorzakers meningokokken C (sinds 2002), pneumokokken (sinds 2006) en hemofilus influenza (1987) opgenomen. Lees meer over het Rijksvaccinatieprogramma.Verberg

niercelcarcinoom
(Syn: nierkanker, niercelkanker, niercelcarcinoom) Bij nierkanker zit er een kwaadaardige tumor in een van de nieren. Een tumor kan op verschillende plaatsen in de nier ontstaan. Bij de meeste mensen begint de tumor in de wand van de nierbuisjes. Deze buisjes helpen om het bloed te filteren. Deze vorm van nierkanker heet niercelkanker of niercelcarcinoom. Lees meer over de bouw en werking van de nieren. In Nederland krijgen ongeveer 2.500 mensen per jaar nierkanker. De kans op nierkanker neemt toe met de leeftijd. Meestal gaat het om mensen ouder dan 60 jaar. Nierkanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Verberg

nierstenen
(Syn: nierstenen, urinestenen) Als afvalstoffen niet helemaal oplossen in de urine, kunnen kristallen of steentjes ontstaan. Dat zijn nierstenen. Sommige zijn zo klein als een zandkorrel, andere zo groot als een kastanje. Heel soms zijn ze nog groter.Verberg

niet-aangeboren hersenletsel
(Syn: niet-aangeboren hersenletsel, NAH, hersenletsel) In de loop van het leven kan schade (= letsel) aan de hersenen ontstaan. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor schade. Bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een harde klap op het hoofd, een beroerte of een infectie. Ook bij de geboorte kan schade aan de hersenen ontstaan. Bij niet-aangeboren hersenletsel gaat het echter om hersenletsel dat niet met de zwangerschap of bevalling te maken heeft. De schade ontstaat tijdens het leven.Verberg

nierkanker
(Syn: nierkanker, niercelkanker, niercelcarcinoom) Bij nierkanker zit er een kwaadaardige tumor in een van de nieren. Een tumor kan op verschillende plaatsen in de nier ontstaan. Bij de meeste mensen begint de tumor in de wand van de nierbuisjes. Deze buisjes helpen om het bloed te filteren. Deze vorm van nierkanker heet niercelkanker of niercelcarcinoom. Lees meer over de bouw en werking van de nieren. In Nederland krijgen ongeveer 2.500 mensen per jaar nierkanker. De kans op nierkanker neemt toe met de leeftijd. Meestal gaat het om mensen ouder dan 60 jaar. Nierkanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Verberg

niercelkanker
(Syn: nierkanker, niercelkanker, niercelcarcinoom) Bij nierkanker zit er een kwaadaardige tumor in een van de nieren. Een tumor kan op verschillende plaatsen in de nier ontstaan. Bij de meeste mensen begint de tumor in de wand van de nierbuisjes. Deze buisjes helpen om het bloed te filteren. Deze vorm van nierkanker heet niercelkanker of niercelcarcinoom. Lees meer over de bouw en werking van de nieren. In Nederland krijgen ongeveer 2.500 mensen per jaar nierkanker. De kans op nierkanker neemt toe met de leeftijd. Meestal gaat het om mensen ouder dan 60 jaar. Nierkanker komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Verberg

non-Hodgkinlymfomen
(Syn: lymfeklierkanker, Hodgkinlymfoom, non-Hodgkinlymfomen, Ziekte van Hodgkin) Bij lymfeklierkanker ontstaat de kanker in het lymfestelsel. Dit is een tweede vaatstelsel naast het bloedvatenstelsel. Het lymfestelsel voert afvalstoffen in het lichaam af via het lymfevocht. Dit vocht bevat een bepaald soort witte bloedcellen (lymfekliercellen of lymfocyten). Zij spelen een belangrijke rol bij de afweer en de bestrijding van ziekteverwekkers: virussen en bacteriën. Kanker van het lymfestelsel ontstaat als de witte bloedcellen abnormaal groeien. Deze afwijkende cellen heten lymfomen. Ze verspreiden zich door het lichaam via lymfevocht en bloed. Daarom komen lymfomen ook buiten het lymfestelsel voor, bijvoorbeeld in de lever, milt en longen. Er zijn twee hoofdvormen van lymfeklierkanker: Hodg...

Noonan Syndroom
(Syn: Noonan Syndroom, NS) Het Noonan Syndroom is een aangeboren aandoening. Kinderen met dit syndroom hebben verschillende klachten. Vaak hebben ze een hartafwijking. Ook hebben ze een opvallend uiterlijk. Bijvoorbeeld een kleine lengte en ver uit elkaar staande ogen. De combinatie van klachten zorgt dat de diagnose gesteld kan worden. Maar het verschilt van persoon tot persoon welke verschijnselen er precies zijn. Het syndroom is vernoemd naar een Amerikaanse cardioloog. Deze schreef voor het eerst over deze combinatie van klachten en uiterlijke kenmerken. Het Noonan Syndroom komt voor bij jongens en meisjes. Het is de meest voorkomende zeldzame aandoening. Ongeveer 1 op de 1000 tot 2500 mensen heeft het.Verberg

NS
(Syn: Noonan Syndroom, NS) Het Noonan Syndroom is een aangeboren aandoening. Kinderen met dit syndroom hebben verschillende klachten. Vaak hebben ze een hartafwijking. Ook hebben ze een opvallend uiterlijk. Bijvoorbeeld een kleine lengte en ver uit elkaar staande ogen. De combinatie van klachten zorgt dat de diagnose gesteld kan worden. Maar het verschilt van persoon tot persoon welke verschijnselen er precies zijn. Het syndroom is vernoemd naar een Amerikaanse cardioloog. Deze schreef voor het eerst over deze combinatie van klachten en uiterlijke kenmerken. Het Noonan Syndroom komt voor bij jongens en meisjes. Het is de meest voorkomende zeldzame aandoening. Ongeveer 1 op de 1000 tot 2500 mensen heeft het.Verberg

Obstructief Slaap Apneu Syndroom
(Syn: slaapapneu, OSAS, Obstructief Slaap Apneu Syndroom) Bij slaapapneu stokt de ademhaling even tijdens de slaap. Deze pauze in de ademhaling duurt langer dan tien seconden. U schrikt even wakker of de slaap wordt minder diep. De ademhaling herstelt zich en u slaapt weer verder. Dit gebeurt minstens vijf keer per uur. Het gevolg is dat u niet diep genoeg slaapt. Daardoor kunt u zich overdag erg moe voelen.Verberg

obsessief-compulsieve stoornis
(Syn: angststoornis, paniekstoornis, obsessief-compulsieve stoornis, gegeneraliseerde angststoornis, posttraumatische stressstoornis) Een angststoornis is een psychische aandoening waarbij angst een hoofdrol speelt. De angst is zo groot dat die de dagelijkse activiteiten verstoort. Er zijn veel verschillende angststoornissen: Paniekstoornis: onverwachte, heftige angstaanvallen. Obsessief-compulsieve stoornis: terugkerende dwanggedachten of beelden (obsessies) en dwanghandelingen (compulsies). Steeds hetzelfde doen om de angst te onderdrukken, bijvoorbeeld handen wassen. Gegeneraliseerde angststoornis: voortdurend piekeren over kleine dagelijkse dingen. Posttraumatische stressstoornis (PTSS): dezelfde gebeurtenis steeds opnieuw beleven via nachtmerries of herinneringen. Specifieke fobi...

obesitas
Obesitas is een ernstige vorm van overgewicht, waardoor de gezondheid in gevaar komt. Mensen met obesitas kunnen met verschillende lichamelijke problemen te maken krijgen: Verhoogde kans op diabetes Hart en vaatziekten Gewrichtsklachten Brandend maagzuur Leververvetting Galstenen Longaandoeningen Bepaalde vormen van kanker Verberg

oesofaguscarcinoom
(Syn: slokdarmkanker, slokdarmcarcinoom, slokdarmtumor, oesofaguscarcinoom) De slokdarm loopt van de keelholte tot aan de maag. Het is een gespierde buis van ongeveer 30 cm lang. Bij slokdarmkanker ontstaat een kwaadaardige tumor in de slokdarm. Er zijn verschillende soorten slokdarmkanker. Dit heeft te maken met het type weefsel waaruit de tumor ontstaat.

onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten
Soms kan de huisarts geen duidelijke oorzaak vinden van een klacht. Dit komt vooral voor bij klachten zoals buikpijn, hoofdpijn, langdurige vermoeidheid en hartkloppingen. Van de 10 mensen die bij de huisarts komen, krijgen er ongeveer vier geen diagnose. Het advies is dan meestal om een bepaalde periode af te wachten. Vaak blijken de klachten na een tijdje vanzelf te verdwijnen. Maar bij sommige mensen verdwijnen ze niet. Zij houden klachten en hebben daar veel last van in hun dagelijks leven. Als nog steeds geen oorzaak wordt gevonden, stelt de arts de diagnose ‘SOLK’. Dit staat voor Somatisch (= lichamelijk) Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. Soms is de oorzaak van de klachten wel bekend, maar gaat h...

ontsteking van een darmuitstulping
(Syn: diverticulitis, ontsteking van een darmuitstulping) Een divertikel is een uitstulping in de dikke darm. Dit is op zichzelf volkomen onschuldig. Er ontstaan pas klachten als de uitstulping gaat ontsteken. Dat heet dan diverticulus. Soms ontstaan divertikels in de slokdarm en de dunne darm. Divertikels komen vooral voor bij mensen boven de vijftig. Verberg