WikiWijs lesmateriaal - Aardrijkskunde

Categorie: Aardrijkskunde
Datum & Land: 18/08/2022, NL
Woorden: 208

Aardlekschakelaar
deze voorkomt dat iemand onder stroom komt te staan

Absolute nulpunt
de laagste temperatuur die mogelijk is

Accommoderen
het vermogen om een ooglens platter en boller te maken

Adhesie
de aantrekkingskracht tussen verschillende moleculen

Alfa-straling
deze straling bestaat uit kleine deeltjes die uit de kern van een instabiel atoom worden geschoten

Alternatieve energiebronnen
energiebronnen die geen gebruik maken van fossiele brandstoffen of van kernenergie

Ampèremeter
een apparaat waarmee je de stroomsterkte meet

Amplitude
deze geeft de hoogte (de sterkte) van een trilling weer

Ampère
de elektrische stroomsterkte

Anemometer
een apparaat om de windsnelheid te meten

Atmosfeer
een dunne luchtdeken om de aarde

Atoom
het kleinste deeltje van een stof, dat met gewone scheikundige hulpmiddelen niet deelbaar is. Bouwstenen van molekulen

Atoomkern
het midden van een atoom, bevat protonen en neutronen

Atoommodel
de voorstelling hoe een atoom eruitziet

Atoomnummer
het aantal protonen in de kern van een atoom. Het is gelijk aan het aantal elektronen in een neutraal atoom

Bewegingsenergie
een ander woord voor kinetische energie. Ieder voorwerp dat beweegt bezit energie

Becquerel
(Bq) de eenheid van activiteit

Beweging
een energiesoort

Bijziend
iemand is bijziend als hij voorwerpen in de verte niet goed kan zien

Bimetaal
twee strookjes van verschillende metalen die op elkaar zijn gewalst

Broeikaseffect
koolstofdioxide zorgt ervoor dat de zonne-warmte niet de ruimte in wordt gekaatst. De temperatuur op aarde zal daardoor stijgen

Brandpunt(F)
het punt waar alle lichtstralen van een evenwijdige bundel door een lens samenkomen. Wordt aangegeven met de letter F

Brandpuntsafstand
(f) de afstand van het midden van de lens tot het brandpunt. Wordt aangegeven met de letter f

Brandstoffen
de vaste, vloeibare of gasvormige stoffen die chemische energie bevatten

Broeikas
een glazen kas waarin de temperatuur hoog kan oplopen

Celsius
de Zweedse geleerde (1627-1691) die de naar hem genoemde thermometerschaalverdeling heeft ontworpen

Cesium
een radioactieve stof die long-, borst-, maag- en darmkanker kan veroorzaken

Chemische energie
de energie die opgeslagen zit in bijv. aardgas, kolen, hout enz.

Cohesie
de aantrekkingskracht van moleculen van dezelfde soort

Componenten
de verschillende onderdelen op een printplaat

Condensatiewarmte
de hoeveelheid warmte die vrijkomt als een gas condenseert tot een vloeistof

Convergent
lichtstralen die allen in één punt samenkomen

Convergerend
het bij elkaar komen van lichtstralen

Dampkring
de lucht die om de aarde zit

Dichtheid
de massa van een stof per volume-eenheid

Diffuse terugkaatsing
verstrooiing van licht als het teruggekaatst wordt door een ruw oppervlak

Divergent
lichtstralen die uit elkaar gaan

Divergerend
het uit elkaar gaan van lichtstralen

Diafragma
een instelbare lichtopening voor een lens

Doordringend vermogen
de mate waarin een straling in een stof dringt

Donderglas
een glazen apparaat om de luchtdruk te meten

Dracht
zie Doordringend vermogen

Drijven
boven de vloeistofspiegel uitsteken en de bodem niet raken

Eenparig versnelde beweging
als de snelheid constant toeneemt

Eenparig vertraagde beweging
als de snelheid constant afneemt

Elektronenwolk
het aantal elektronen dat om een kern draait (een wolk van elektronen) bepaalt de chemische eigenschappen van dat atoom

Elementaire magneten
uiterst kleine magneetjes waaruit een magneet is opgebouwd

Elementen
stoffen die niet verder chemisch of natuurkundig gesplitst kunnen worden. Er zijn ongeveer 100 van zulke stoffen bekend

Elektrisch neutraal
als er evenveel protonen als elektronen in een atoom aanwezig zijn

Elektrische energie
een andere naam voor elektriciteit. Het is één van de energiesoorten

Elektrische inductie
als een magnetisch veld wordt omgezet in elektrische stroom

Elektrische stroom
een stroom van vrije elektronen

Elektronen
negatieve deeltjes die rond de kern van een atoom draaien

Energiebron
een stof die energie bij zich draagt. Aardgas, benzine, voedsel enz.

Evenwijdig
een gelijke afstand tussen twee lichtstralen

Fase-overgangen
het veranderen van de stof van vast naar vloeibaar, vloeibaar naar gasvormig enz.

Fossiele brandstoffen
de brandstoffen die chemische energie bezitten. Deze energie is verkregen uit versteende planten of dierlijke resten. De dieren en planten hebben miljoenen jaren geleden geleefd. Een fossiele brandstof kan voorkomen in vaste (kolen), vloeibare (aardolie) of in gasvormige toestand (aardgas)

Fossielen
stoffen die ontstaan zijn uit dode planten- en dierenresten

Frequentie
het aantal trillingen per seconde

Frequentiekarakteristiek
een grafiek waarin de frequentie tegen de geluidssterkte is afgezet

Gamma-straling
straling die niet uit deeltjes maar uit speciale golven bestaat

Galilei-thermometer
een thermometer genoemd naar de Italiaanse geleerde (1564-1642). Berust op de dichtheid van voorwerpen in een vloeistof

Getijdencentrale
een elektrische centrale die werkt op de verschillen tussen eb en vloed

Geabsorbeerd
opgenomen

Geigerteller
een apparaat waarmee je de activiteit van een radioactieve stof meet

Geleiders
stoffen (draden) die de elektrische stroom goed doorlaten

Geluid
alles wat onze oren kunnen waarnemen

Geluidsmuren
muren die geluid moeten tegenhouden

Geluidssterkte
(A) de sterkte van het geluid waargenomen door het oor

Gemiddelde snelheid
de totaal afgelegde weg gedeeld door de totale tijdwaarin die weg werd afgelegd

Golflengte
de lengte van één golfbeweging van een geluidstrilling

Halveringstijd
de tijd waarin het aantal instabiele atomen totde helft is afgenomen

HectoPascal(hPa)
de eenheid voor luchtdruk, lhPa = 1 mbar

Hertz
de eenheid van frequentie

Hoge luchtdruk
waar de druk van de lucht op het aardoppervlak groot is

Hogedrukgebied
de plaats waar de druk van de lucht op het aardoppervlakgroot is

Hoofdschakelaar
een schakelaar waarmee je alle groepen kunt uitzetten

IJkpunten
twee vaste punten waarmee een temperatuurschaal wordt vastgelegd

Influentie
beïnvloeding

Infraroodlicht
warmtestraling (licht) die niet door de mens kan worden waargenomen

Instabiel
een atoom dat vervalt tot ander atomen

Isotopen
atomen met gelijk aantal protonen maar met een verschillend aantal neutronen

Isolatoren
stoffen die de elektrische stroom niet of zeer slecht doorlaten

Jodium
een chemisch element dat in de schildklier wordt opgeslagen

Kernsplitsing
een splitsing van atoomkernen waarbij veel energie vrijkomt

Kelvin
de Engelse geleerde (1824-1907) die de naar hem genoemde thermometerschaal heeft ontworpen

Kerncentrale
een elektrische centrale waar als energiebron kernenergie wordt gebruikt

Kerndeeltjes
de deeltjes die zich in de kern van een atoom bevinden: de protonen en de neutronen

Kinetische energie
een ander woord voor bewegingsenergie

Kleurenspectrum
het kleurenbeeld dat ontstaat door ontleding van licht

Km/h
de eenheid van snelheid

KNMI
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Koolstofdioxide
een chemisch gas dat wij uitademen C02

Koufront
de voorzijde van een koude luchtmassa

Koken
verdamping waarbij door de hele vloeistof dampbellen ontstaan. Koken is verdampen op zijn snelst

kWh
(Kilo-watt-uur) de hoeveelheid energie die in één uur wordt verbruikt (opgenomen)

kWh-meter
een meter die de hoeveelheid elektrische energie meet

Lage luchtdruk
waar de druk van de lucht op het aardoppervlak laag is

Lagedrukgebied
de plaats waar de druk van de lucht op het aardoppervlaklaag is

Lawaaidoofheid
een blijvende gehoorbeschadiging