Zoek het eens op

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld > Gebruikerswoordenboek
Datum & Land: 12/82/2145, NL/BE
Woorden: 373

Mammoet
Mammoeten leefden in een periode die zo`n 1,65 miljoen jaar geleden begon en 12.000 jaar geleden ophield. Het klimaat op aarde wisselde toen heel sterk. Soms was het kouder dan nu, maar soms ook wel warmer. In de koude perioden, ijstijden, was het in onze streken extreem koud. De ijzige wind joeg sn...

Maarten Luther King
Een christelijke dominee uit Montgomery, Alabama, in de Verenigde Staten leidde in augustus 1963 een vredesmars van 250 000 mensen naar de stad Washington, waar hij een bezielde toespraak hield. Martin Luther King jr. zag het als zijn levenstaak om langs vreedzame weg vrijheid en gelijkheid voor de ...

Maansverduistering
Wat is het ?Het kleine broertje van de zonsverduistering is de maansverduistering. Eigenlijk is dit verschijnsel hetzelfde als een zonsverduistering, maar dan voor waarnemers op de maan. Net zoals de maan een kleine schaduw op het aardoppervlak kan werpen en we van een zonsverduistering spreken, kan...

Maya
De Maya waren een zeer omvangrijke groep volken die grote delen van Midden-Amerika bewoonden.Sociale organisatieDe Mayasamenleving was onderverdeeld in verschillende standen:- de bovenste laag bestond uit priesters,- de middenlaag werd gevormd door ambtenaren, tempeldienaars e.d., - de onderste laag...

Meteorieten
Elke dag wordt de aarde vanuit de ruimte bestookt met meteorieten: brokstukken van steen of ijzer. Sommige zijn zo groot dat ze kraters in de bodem slaan. Waar komen die meteorieten vandaan ?Meteoroïden, meteoren en meteorietenIn ons zonnestelsel zweven veel brokstukken van steen of metaal. De ...

Merel
KenmerkenDe mannetjes kleuren zwart, hebben een gele snavel. De vrouwtjes zijn donkerbruin, hebben onderdelen met in elkaar overlopende vlekken en een donkerbruine snavel.Habitat of woonplaatsMerels komen overal waar bomen en struiken zijn voor, zelfs in de grote stad. Tegenwoordig komt de merel het...

Mercurius
Mercurius wordt ook wel de sombere planeet genoemd en dit om verschillende redenen. Bijna alles aan Mercurius is fout. Ofwel is het er te heet, of het is er te koud en bovendien is de planeet bezaaid met gaten.Van alle planeten staat Mercurius het dichtst bij de Zon namelijk op een afstand van 57 mi...

menselijk skelet
In het lichaam grijpen botten en beenderen in elkaar en vormen zo het geraamte. Zonder geraamte zou het lichaam in elkaar zakken. Het geeft vorm aan het lichaam en aan de zachte lichaamsdelen. Ook beschermt het de organen. Zo beschermt de schedel de hersenen en de ribben vormen een beschermende kast...

Metro en tram
Wie zich vroeger wilde verplaatsen deed dat lopend of te paard. Wegen waren over het algemeen niet meer dan karrensporen. Reizen was vermoeiend, gevaarlijk en weinig comfortabel.Metro`sDe eerste ondergrondse trein werd in 1863 geopend in Londen, in 1904 gevolgd door een trein in New York. In 1930 ha...

Middeleeuwse kunst
In 395 n. Chr. wordt het oostelijk deel van het Romeinse rijk (Byzantium) definitief gescheiden van het westelijk deel. De kunstvormen in onze gebieden worden vanaf dan volledig beïnvloed door kunststromingen vanuit Constantinopel, de hoofdstad van Byzantium (330 n. Chr. - 1450 n. Chr.).Centraa...

Middeleeuwen
Na de val van het Romeinse rijk begonnen de Middeleeuwen. Vroeger noemde men deze periode ook wel de `duistere periode`. Een tijd vol vechtjassen, uitbundige feesten en toernooien op de kastelen. Een tijd van beulen die handen afhakten en heksen verbrandden. We weten nu dat dit beeld niet helemaal k...

Micro-organismen
Rondom ons leven organismen die zo klein zijn dat we ze niet kunnen zien. We noemen ze micro-organismen. Ze zweven in de lucht, zwemmen in poeltjes en oceanen en ze groeien op rotsen, aarde, planten en dieren. Micro-organismen zijn bacteriën en virussen, ééncellige diertjes zoals ...

Michelangelo
Zijn schilderkunstMichelangelo Buonarotti werd op 06 maart 1475 te Caprese geboren en overleed te Rome op 18 februari 1564. Hij wordt door kenners beschouwd als de grootste kunstenaar aller tijden. Naast schilder was hij ook een zeer begaafd beeldhouwer, architect en dichter.In tegenstelling tot vel...

Mohandas Ghandi
De leider van de onafhankelijheidsbeweging in India was Mohandas Gandhi (1869-1948). Men noemde hem Mahatma wat `grote bezieler` betekent. Gandhi probeerde alle verschillende godsdiensten en volkeren in India bij elkaar te brengen. Hij benadrukte het belang van `satyagraha`: het geweldloze en vreedz...

Moederdag
De tweede zondag van de maand mei zetten we onze moeders in de bloemetjes. We vieren dan `moederdag`. Om te weten waarom we precies op deze dag moederdag vieren moeten we een stap terug in de tijd.GeschiedenisMoederdag wordt al heel lang gevierd. Ten tijde van de Oude Grieken werden er feesten gehou...

Mustafa Kemal Atatürk
Mustafa Kemal werd in 1881 geboren. Zijn wieg stond in de huidige Griekse stad Thessaloniki. De naam Atatürk, vader van de Turken, kreeg hij in 1934. Kemal was legerofficier in het Osmaanse leger, dat in de Eerste Wereldoorlog aan de kant van Duitsland meevocht.Na de oorlog werd Turkije verdeel...

Muziekinstrumenten
SoortenMuziekinstrumenten kunnen we in drie grote groepen onderverdelen: snaarinstrumenten, slaginstrumenten en blaasinstrumenten.SnaarinstrumentenBij snaarinstrumenten wordt het geluid voortgebracht door de trilling van één of meer snaren. Deze snaren worden aan het trillen gebracht d...

Napoleon Bonaparte
Tijdens een luxueuze plechtigheid kroonde Napoleon Bonaparte zichzelf in 1804 tot keizer van Frankrijk. Bonaparte kwam uit een eenvoudig gezin van het eiland Corsica, maar toch werd hij één van de meest briljante veldheren uit de geschiedenis. Hij maakte in korte tijd carrière i...

Neushoorns en tapirs
De eerste neushoorns kwamen 30 miljoen jaar geleden voor en sommige ontwikkelden zich tot de grootste zoogdieren die ooit leefden. Tegenwoordig hebben weinig dieren het zo moeilijk als de neushoorn. Duizenden werden gedood om hun hoorns en alle soorten staan op de lijst van bedreigde diersoorten. Ne...

Neptunus
Neptunus dankt z`n naam aan zijn kleur: blauw als de zee. Daarom kreeg de planeet bij haar ontdekking in 1846 de naam van de God van de zee: Neptunus.Neptunus en Uranus lijken veel op elkaar omdat ze allebei uit gassen bestaan. Wat Uranus niet heeft, en Neptunus wel, zijn wolken, wolkenbanden en gro...

Neil Armstrong
Neil Alden Armstrong werd op 5 augustus 1930 geboren. Al van toen hij klein was, had hij een grote interesse voor alles wat met vliegen te maken had. Het verwonderde dan ook niemand dat hij in 1950 piloot werd bij de Amerikaanse marine. Twaalf jaar later, in 1962, werd hij astronaut.In maart 1966 kr...

Nederlandse politie
De politie in Nederland bestaat uit 25 regionale politiekorpsen. Daarnaast is er ook het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD). Het KLPD is er speciaal voor het toezicht op de autowegen, het water en in de lucht. Het KLPD heeft verder een afdeling die de Koningin en haar familie, maar ook andere b...

Nederlandse overheid
In Nederland hebben we een parlementaire democratie. Daarin heeft de volksvertegenwoordiging, het parlement, het laatste woord. Verder bestaat de overheid uit een regering met een staatshoofd. Dat is in Nederland de koning of de koningin. Ook de gekozen volksvertegenwoordigers in de provincie (de Pr...

Nederlands leger
De taak van het legerHet leger is in deze tijd veel meer dan een leger dat het land verdedigt in geval van oorlog. Als volwaardig lid van de NAVO heeft het leger taken in internationaal verband.Het takenpakket kan in drie hoofdtaken onderverdeeld worden:1. het verdedigen van het Nederlands grondgebi...

Nederlands - Indië
Vroeger heette Indonesië Nederlands-Indië. Het was een kolonie van Nederland. Het was wel gek, Nederland was klein en Indonesië heel groot. Rond 1600 voeren er veel Nederlandse schepen naar Indonesië, om daar specerijen te kopen. In Indonesië groeide namelijk peper, kruidnag...

Nederland
In het buitenland wordt Nederland vaak Holland genoemd omdat het land vroeger uit zelfstandige provincies bestond, waarvan de provincie Holland de belangrijkste was. Nederland ligt in West-Europa en net als alle West-Europese landen heeft Nederland een democratisch ingerichte samenleving, een hoog o...

Neanderthaler
De NeanderthalerIn 1857 werd in het Duitse plaatsje Neanderthal het skelet teruggevonden van de Homo sapiens. Men noemde hem de Neanderthaler naar de vindplaats van het eerste skelet. Ook in ons land, in de grotten van Spy bij Namen, zijn Neanderthalers teruggevonden.De Neanderthaler was de volgende...

Nijlpaard
Het nijlpaard is het grootste zoogdier dat leeft in zoetwater. Het brengt het grootste deel van zijn leven in het water door. `s Nachts verlaat het nijlpaard het water om te grazen. Een mannetjesnijlpaard wordt de stier genoemd, de vrouw is de koe, en het jong is het kalf. Het nijlpaard leeft in Afr...

Nieuw-Zeeland
Nieuw-Zeeland ligt in de Grote Oceaan en behoort bij het werelddeel Oceanië. De totale landoppervlakte is 267.515 km2, de totale kustlijn bedraagt 15.134 kilometer. Nieuw-Zeeland bestaat uit verschillende eilanden en is ongeveer zo groot als Groot-Brittanië. Het meest noordelijke punt van ...

Normandiërs
De grote kastelen in Engeland, Frankrijk en op Sicilië herinneren nog aan de Normandiërs, een krijgsvolk uit Noord-Frankrijk dat in de 11de en 12de eeuw voor grote veranderingen in Europa zorgde. De Normandiërs waren rechtstreekse afstammelingen van de Vikingen. Het waren uitstekende ...

Noorwegen
Noorwegen ligt aan de westkant van Scandinavië en wordt aan de zuidkant begrensd door het Skagerrak. In het noorden en westen liggen de Noordzee, de Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee. Aan de landzijde grenst Noorwegen aan Zweden, Finland en Rusland. Voor de kust van Noorwegen liggen d...

Noordzee
De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De noordgrens wordt gevormd door een denkbeeldige lijn tussen de Schotse Shetland- en Orkney eilanden en het Noorse vasteland. De ondergrens van de Noordzee is de lijn tussen Ca...

Noordamerikaanse Indiaan
Meer dan 20 000 jaar geleden kwamen de eerste bewoners vanuit Azië in Noord-Amerika aan. Tijdens de jacht volgden ze wilde dieren en trokken ongemerkt over de huidige Beringstraat die nu Azië en Noord-Amerika van elkaar scheidt, maar waar toen nog een landengte was. In de 16de eeuw kwamen ...

Ocelot
AlgemeenDe ocelot wordt ook wel pardelkat genoemd. Het is een uitstekende klimmer, maar geen woudbewoner. Hij komt juist veel voor in rots- en struikgebieden. De ocelot is een goede jager die vooral `s nachts actief is. Zijn prooi bestaat uit konijnen, knaagdieren, reptielen, vogels, kikkers, kleine...

Oceanen
Meer dan twee derde van onze aarde bestaat uit water. Oceanen en zeeën beïnvloeden ons klimaat en voorzien ons van voedsel en mineralen. Daarnaast vormen ze ook een leefgebied voor duizenden dieren en planten. Oceanen en zeeën ontstonden miljoenen jaren geleden toen de nog vloeibare a...

Oehoe
De oehoe, wiens wetenschappelijke naam `Bubo bubo` is, heeft een groot verspreidingsgebied. Hij leeft in Europa ( behalve in Denemarken waar het laatste paartje in 1891 door een jachtopziener werd gedood en Engeland), Noord-Afrika en `Eurazië`.De oehoe vrouwtjes zijn bij deze nachtroofvogel gro...

Olifanten
Eén van de meest indrukwekkende dieren op de aarde is vast en zeker de olifant. Met zijn grote slagtanden, enorme oren en sterke slurf imponeert hij iedereen. De olifant is het grootste en oudste levende landzoogdier. Hij is bijzonder sterk en heel intelligent. Al duizenden jaren wordt de oli...

Olielamp
Rond 57 v. Chr. werden onze streken door Julius Caesar veroverd en aan het Romeinse Rijk toegevoegd. Rijke Romeinse herenboeren bouwden hier villa`s. In de kleinere huizen rond de hoeve woonden de boeren, ambachtslieden en slaven. Vele Romeinse gebruiken werden in onze streken overgenomen. De eerste...

Ontstaan van de aarde
Berekeningen hebben uitgewezen dat de aarde bijna 4,6 miljard jaar oud is. Omdat er maanstenen en meteorieten (brokstukken uit de ruimte) van dezelfde leeftijd teruggevonden zijn neemt men aan dat ons zonnestelsel tegelijk gevormd is. De zon en de planeten ontstonden uit een wolk kosmisch gas en sto...

Ongewervelden
Het dierenrijk kun je verdelen in twee grote groepen. De eerste groep zijn de gewervelde dieren. Deze naam dankt deze groep aan de botten in de rug, de wervels. De wervels vormen samen de wervelkolom. De andere groep noemen we de ongewervelde dieren. Ze worden ook wel lagere dieren genoemd. Deze die...

Oog
Wat zien we aan de buitenkant van ons oog ?Er is heel wat waar te nemen. Boven de ogen vinden we onze wenkbrauwen. Deze hebben een beschermende functie. Ze zorgen ervoor dat zweet van ons voorhoofd niet in de ogen kan komen. Vervolgens hebben we de oogleden (1). Naast een beschermende functie, ze ku...

Optische instrumenten
De lens, ontdekking of uitvinding ?Waarschijnlijk is het pricipe van de gebogen lens ontdekt door waarneming. Waterdruppels vormen namelijk natuurlijke lenzen. Als we een waterdruppel op een blad nauwkeurig bekijken zien we dat het oppervlak van het blad vergroot wordt. De kunstmatige lens zelf werd...

Orkanen
Orkanen hebben verschillende benamingen. Zo worden ze ook vaak tyfoon en cycloon genoemd. Deze benamingen hangen af van de streek waar de orkaan voorkomt. Orkanen rond de Golf van Mexico en het Caribisch gebied noemen we tyfoons. Woedt de orkaan in de Indische Oceaan of langs de oostkust van China e...

Parijs
Parijs is de hoofdstad van de republiek Frankrijk. De stad telt 11 miljoen inwoners en heeft een bevolkingsdichtheid van 22.000 inwoners per km2. De agglomeratie telt 12 miljoen inwoners met een bevolkingsdichtheid van 850 per km2. Parijs wordt door veel mensen beschouwd als de mooiste stad van de w...

Panter
LevenswijzeDe luipaard leeft het grootste deel van de tijd solitair (alleen) binnen een vast omlijnd territorium. Alleen de paartijd en de periode dat de vrouwtjes jongen hebben vormen uitzonderingen hierop. Bij een teveel aan luipaarden in een bepaald gebied zou op de lange termijn het gevaar van v...

Panda
Voor de panda bestaan nogal wat namen. De bekendste zijn gewoon panda, of reuzenpanda. Niet omdat hij zo groot is, maar omdat er ook een kleine panda bestaat. De panda heet ook wel bamboebeer, vanwege zijn woonplaats. De Chinezen noemen hem ook wel witte beer of grote beerkat. Zijn maten en gewichte...

Paddestoelen
Wezens die tot de verbeelding spreken zijn zeker de opvallende paddestoelen en de kleine schimmels. Het zijn wonderlijke verschijningen die met een zekere geheimzinnigheid omweven zijn. Dat merk je als je hun namen bekijkt: elfenbankje, eekhoorntjesbrood, heksenboleet, vliegenzwam, ...BouwEen zwam b...

Paaseiland
De beroemdste beelden ter wereld vind je niet in één of ander vermaard museum maar wel op een klein eiland in de Grote Oceaan: Paaseiland. Zeshonderd stenen wachters of `moai`s` turen al eeuwenlang naar de verre horizon. Hoe ze daar gekomen zijn en wie ze maakte is tot vandaag niet gew...

Paardenkastanje
De gewone en bekendste paardenkastanje heet voluit Aesculus hippocastanum. De paardenkastanje komt oorspronkelijk uit de Balkan. Pas in de zeventiende eeuw is de boom ingevoerd in onze streken. Ze sierden buitenplaatsen en landgoederen.

Paarden, zebra`s en ezels
Voor de uitvinding van de auto en de trein waren paarden een snel en doelmatig vervoermiddel. Deze snelle, sierlijke wezens behoren tot de intelligentste dieren en zijn gemakkelijk door mensen af te richten. Er zijn nu meer dan 75 miljoen gedomesticeerde (tamme) paarden, verdeeld over meer dan 100 r...

Paul Gaugin
Gauguin, Paul(officieel:Eugène Henri Paul) (Parijs 7 juni 1848 – Atuona, Îles Marquises, 8 mei 1903), Frans schilder, beeldhouwer en keramist, gaf in 1883 zijn veelbelovende carrière in de bankwereld op en reisde met zijn Deense vrouw, Mette Sophie Gad, naar Kopenhagen, van...

Pest
De eerste pestepidemie trof Europa in 1347. Turkse soldaten die een Italiaanse handelspost bezetten katapulteerden de lijken van hun overleden strijdmakkers in de stad. In geen tijd werd het aantal inwoners in de stad tot een minimum herleid en verspreidde de ziekte zich vanuit de handelssteden rond...

Piramides
Aan het hoofd van de oude Egyptische samenleving stond de farao. Onder hem bevonden zich belangrijke priesters, ambtenaren en mannen van adel. Daaronder kwamen de schrijvers en gewone priesters. In de volgende laag zaten de mensen die het handwerk deden. En daarna kwam de grootste laag: de boeren en...

Pinguïn
ZwemkampioenenDe pinguïn is de absolute wereldkampioen zwemmen onder de vogels. Een pinguïn is helemaal aangepast aan het leven in de zee. De vleugels zijn vinnen en worden als roeispanen gebruikt. Met de poten sturen ze. Tussen de tenen zitten zwemvliezen. Dankzij het gladde, gestroomlijn...

Pieter Paul Rubens
Pieter Paul Rubens werd geboren op 28 juni 1577 te Siegen en overleed te Antwerpen op 30 mei 1640.Omdat zijn ouders welstellend waren, zijn vader was advocaat, kreeg hij een verzorgde opvoeding. Eerst in Keulen, waarheen zijn vader omwille van zijn protestantse overtuiging was uitgeweken, en later t...

Pieter Breughel de Oude
Pieter Breughel de Oude werd waarschijnlijk in Eindhoven geboren rond 1525 en overleed te Brussel op 5 september 1569. Zijn artistieke loopbaan was vrij kort. Er zijn ongeveer een vijftigtal schilderijen van hem bekend. In tegenstelling tot al zijn voorgangers werkte Breughel niet voor opdrachtgever...

Planten krijgen bloemen
Mensen krijgen kinderen en dieren krijgen jongen. Ze planten zich voort. Daarvoor hebben ze speciale voortplantingsorganen. Ook planten zorgen voor nakomelingen. Hun voortplantingsorganen zijn hun bloemen. Die zorgen voor het zaad waaruit nieuwe planten kunnen groeien.Mannelijke en vrouwelijke bloem...

Pluto
Pluto is het lelijke eendje uit ons Zonnestelsel. Het is de laatste planeet uit ons Zonnestelsel en is niet groter dan onze maan. Pluto bevindt zich op 4425 miljoen kilometer van de Zon. Daardoor daalt de temperatuur er tot - 230°C.Pluto is opgebouwd uit zand en stenen en de planeet heeft &eacut...

Postzegel
De postdienst bestaat al van in de Romeinse tijd. De Romeinen heersten over een uitgestrekt rijk. De keizers moesten hun richtlijnen naar alle garnizoenen, die in de uithoeken van dat rijk gevestigd waren, kunnen doorsturen. Langs de Romeinse heirbanen werden daarom poststations opgericht. Deze stat...

Poolexpedities
De koudste streken op aarde zijn ook de streken die het laatst werden ontdekt. De Noordpool en de Zuidpool worden geteisterd door ijskoude winden die over de sneeuwmassa`s waaien en sommigen van de eerste Europese ontdekkingsreizigers zijn nooit van hun poolreis teruggekomen. Ze hadden een primitiev...

Poema
De poema staat ook bekend als cougar, bergleeuw of Amerikaanse leeuw. Er bestaan niet minder dan 30 ondersoorten van de poema waarvan er 14 in Noord-Amerika leven.De poema komt vrijwel in heel Amerika voor. Het dier voelt zich kennelijk thuis zowel in de bergen als in de savannen (grasvlakten), in m...

Primitieve kunst
De eerste vorm van schilderkunst dateert van ± 40 000 v. Chr. Het zijn schilderingen door de eerste mensen aangebracht op rotswanden en zolderingen van grotten.Men vermoedt dat deze kunst iets met het geloof van de mensen uit die tijd te maken had. Dit leidt men af uit het feit dat de `kunstg...

Prehistorie
De termHet woord `prehistorie` betekent letterlijk `voorgeschiedenis`. De prehistorie behandelt dat deel van onze geschiedenis waarover geen geschreven bronnen zijn terug gevonden.Wanneer begon de prehistorie ?Dit is niet zo eenvoudig vast te stellen. Wetenschappers hebben uitgerekend dat de aarde o...

Putter
KenmerkenDe distelvink (hij peutert heel behendig de zaadjes uit distelhoofdjes) is één van de meest kleurrijke inheemse vogels. De kop is wit-zwart met een rood masker, de rug bruin, de stuit wit, de staart en de vleugels zwart, met een brede gele band over de vleugels. De jongen zijn...

Raphaël
Zijn schilderkunstRaphael werd in Urbino geboren op 06 april 1483 en overleed in Rome op 06 april 1520. Hij was niet alleen schilder, maar ook tekenaar en architect.In 1494 werd hij leerling van Il Perugino die hem de knepen van het vak leerde. Precies tien jaar later, in 1504, verlaat hij het ateli...

Ransuil
Zeer opvallende kenmerken zijn de lange, vaak steil omhoog gerichte oorpluimen en de oranjegele ogen. De oorpluimen kunnen echter, wanneer de vogel niet gestoord wordt, bijna helemaal plat gelegd worden. Het verenkleed is aan de bovenkant geelbruin met donkere, op boomschors lijkende tekening, aan d...

Ramadan
De profeet MohammedIn 621 na Chr. trekt de zakenman Mohammed zich op veertigjarige leeftijd terug in een grot in de woestijn nabij Mekka om te bezinnen en over zijn verdere leven na te denken. Daar verschijnt de engel Gabriël om hem boodschappen van Allah (= de Arabische naam voor God) mee te d...

Ratten
In België en in Nederland komen er twee rattensoorten voor: de bruine rat of rioolrat (Rattus norvegicus) en de zwarte rat (Rattus rattus). Er zijn ook nog andere knaagdieren, bijvoorbeeld de muskusratten (Ondatra zibethica), die niet tot het geslacht der ratten behoren, maar wel vaak in &eacut...

Reptielen
Dieren met een verhoornde huid met schubben en schilden noemen we reptielen. Sommige leven in het water, andere op het land, meestal in warmere delen van de wereld. We kunnen de reptielen onderverdelen in zes hoofdgroepen: hagedissen, slangen, wormhagedissen, schildpadden, krokodillen en alligators ...

Renaissance kunst in de Nederlanden
De 15de eeuw was de eerste bloeiperiode van de Vlaamse schilderkunst. Dit kwam vooral door de grote welvaart die er toen in onze streken heerste. De Vlaamse steden waren het middelpunt van de handel en de economie. De Vlaamse Primitieven waren toonaangevend.De `Vlaamse Primitieven` zijn een groep sc...

Renaissance kunst
De renaissance in ItaliëHet woord `renaissance` betekent `wedergeboorte`. De kunstenaars uit deze periode (15de en 16de eeuw) zorgden voor een wedergeboorte van de kunst uit de klassieke oudheid (Rome en Griekenland). Ze hadden heimwee naar de periode voor de middeleeuwen. De renaissance bloeid...

Rembrandt van Rijn
Rembrandt, voluit: Rembrandt Harmensz. van Rijn (Leiden 15 juli 1606 – Amsterdam 4 okt. 1669), Noord-Nederlands schilder, tekenaar en etser, algemeen beschouwd als de grootste schilder van de Nederlandse Gouden Eeuw.Zijn levenRembrandt was de zoon van de molenaar Harmen Gerritsz van Rijn en va...

Regenboog
De naam zegt het al: een regenboog is een boog van regen(druppels). De regenboog ontstaat als waterdruppels door de zon (of maan) worden beschenen. Omdat de druppels rond zijn is ook de boog rond. De boog kan ook in een fontein of in het water uit een tuinslang zichtbaar zijn. De regenboog is altijd...

Regen en sneeuw
Het water dat als regen of sneeuw naar beneden valt, maakt deel uit van een kringloop, die begint als water op het aardoppervlak verdampt of verdroogt en in de vorm van waterdamp in de lucht terechtkomt. De lucht stijgt op waarbij de waterdamp afkoelt en kleine waterdruppels vormt. Deze zijn zo klei...

Reuk
Hoe is de neus opgebouwd ?De neus bestaat uit het neusbeen en het kraakbeen. Aan beide kanten van het neustussenschot bevinden zich de twee neusholten die met slijmvlies bekleed zijn. De neusholten lopen van de neusgaten tot de keel.De neus speelt een belangrijke rol bij de ademhaling. De weg van de...

Rivieren
Stromen en rivieren zijn voor alle levende wezens onmisbaar. Ze bepalen het uiterlijk van een landschap, ze zijn belangrijke transportmiddelen, ze vormen natuurlijke grenzen, ze zijn van onschatbare waarde als voedselbron en als waterreserve voor irrigatie en ze maken opwekking van energie mogelijk....

Roofvogels
Tot de roofvogels behoren alle vogels die van andere dieren leven. Belangrijke kenmerken zijn vooral de haakvormig gebogen, scherpgepunte bovensnavel, die samen met de scherpe klauwen buitengewoon geschikt is om een prooidier te grijpen en in stukken te scheuren.Wat de klauwen betreft merken we op d...

Roodborstje
Het roodborstje heeft een rode borst, een rood voorhoofd en een effen olijfbruine bovenkant. Mannetje en vrouwtje zien er hetzelfde uit. Ze hebben een lange dunne snavel, die uitstekend geschikt is om insecten mee te vangen. Zaadjes kunnen ze er echter niet mee openbreken. Het roodborstje zingt bij ...

Romeinse rijk
Tweeduizend jaar geleden behoorde het grootste deel van West-Europa, het Midden-Oosten en de noordkust van Afrika tot één groot rijk. Alle steden in dit uitgestrekte gebied werden volgens een zelfde voorbeeld gebouwd en door een netwerk van verharde wegen (waar nog steeds overblijfsele...

Romeinse kunst
De Romeinse schilderkunst (400 v. Chr. - 400 n. Chr.) is vooral bekend van de wandschilderingen die teruggevonden werden op de muren van de talrijke villa`s. De fresco`s zijn rechtstreeks afgeleid van de Grieken en de Etrusken.De Etrusken waren een onafhankelijk volk binnen het grote Romeinse rijk. ...

Roest
Wat is ijzer ?Zuiver ijzer vind je in de natuur niet. Meestal is het gemengd met zuurstof. Dit mengsel noemen we ijzererts en vind je diep in de grond.Hoe wordt ijzer gemaakt ?Nadat het ijzererts in de vorm van grote brokken steen uit de grond gehaald is komt het terecht in gloedhete ovens. Deze heb...

Russische Revolutie
In 1917 ontketende het Russische volk een revolutie die de moderne geschiedenis zou veranderen. De bevolking snakte naar verandering. Rusland leed enorme verliezen in de Eerste Wereldoorlog tegen Duitsland. Voedsel en brandstof waren schaars, veel mensen stierven van de honger. Tsaar Nicolaas II wer...

Ruigpootuil
In West-Europa is het voorkomen van deze uil voornamelijk beperkt tot de uitgebreide bosgebieden van de Duitse Midden-Gebergten.BiotoopDe ruigpootuil houdt van hoogopgaande, oude naaldbossen met enkele loofbomen. Hij broedt in boomholten.KenmerkenDe opvallende, lichte gezichtssluier is aan de kanten...

Ruwe berk
De berk is een inheemse boom. Dit wil zeggen dat hij van nature in onze streken groeit. Berken zijn heel gemakkelijk te herkennen aan de opvallende witte kleur van hun stam. De wilde soorten groeien in moerassen, bossen, op heidevelden en... tot in de dakgoot toe. Eén ding heeft de berk wel n...

Saturnus
Saturnus wordt ook wel het wonder met de ringen genoemd. Deze ringen zijn een enorme verzameling stenen en ijs, grote brokken dus, die bij elkaar worden gehouden door de aantrekkingskracht van Saturnus. Met een goede telescoop kun je deze ringen en de manen (30 in totaal) van de planeet zien. E&eacu...

Schrift
Rotstekeningen in de prehistorieZo`n 10 000 jaar geleden, in de prehistorie, leefden de mensen in grotten. Het schrift zoals wij dat nu kennen bestond toen nog niet. Ontdekkingen van deze grotten bracht wel aan het licht dat de prehistorische mens zeer creatief bezig was met het beschilderen van de ...

School
Door de uitvinding van de boekdrukkunst gingen steeds meer mensen boeken lezen. Katholieke koningen vonden dit belangrijk. In de middeleeuwse kloosters en abdijen werd daarom onderwijs in de christelijke leer voor kinderen georganiseerd. Zo kwamen ze in contact met het christelijk geloof en zouden z...

Schild
Omdat vuurwapens in de middeleeuwen nog niet bestonden vochten de ridders met zwaarden, pijlen en lansen. Om zich te beschermen, gebruikten ze een schild. Hierop werden allerlei tekens aangebracht die ons heel wat over de middeleeuwen vertellen.OntstaanReeds vroeg hebben mensen ontdekt dat een stuk ...

Schelpen en schelpdieren
Schelpdieren behoren net als de slakken tot de groep van de weekdieren. In de zee komen duizenden verschillende soorten schelpdieren voor, zoals mossels, oesters en strandschelpen. Veel schelpdieren, zoals de alikruik, hebben kleine, tere, schelpen. Anderen, zoals de grote doopvontschelp, hebben gro...

Scheikunde
Heb je je ooit afgevraagd waarom rauw en hard voedsel smakelijk wordt na het koken ? Koken is maar een voorbeeld van een chemische reactie waarbij ruwe stoffen in nieuwe stoffen veranderen. Een chemicus maakt gebruik van chemische reacties om plastic, medicijnen, verf en tal van andere materialen te...

Scarabee
De Egyptenaren geloofden dat hun overledenen na de dood verder reisden naar een nieuw en eeuwig leven. Om hun te beschermen op deze tocht kregen ze een amulet mee. Het meest bekende is de scarabee.Egypte bestaat voor het grootste deel uit woestijn. Het droge woestijnzand zorgt ervoor dat dode licham...

Sir Winston Churchill
Churchill wordt in 1874 te Oxfordshire (Engeland) geboren. In 1893 treedt hij toe tot de Koninklijke Militaire Academie. In 1899 wordt hij tijdens de Boerenoorlog in Zuid-Afrika, toen een Britse kolonie, gevangen genomen maar hij ontsnapt. In 1900 wordt hij verkozen als lid van het Britse Lagerhuis ...

Sijs
KenmerkenDe sijs is ongeveer 12 cm lang. Het verenkleed is groenig. Het mannetje heeft een zwarte bovenkop en zwarte kinvlek, het vrouwtje is meer grijsgroen.Habitat of woonplaatsDe sijs leeft in open bosrijk gebied met loofhout, struikgewas met onkruidrijke terreinen en tuinen.VoedselDe sijs is een...

Slavernij
Een beetje geschiedenisSlavernij is bijna zo oud als de mensen op aarde. De bijbel vertelt ons dat er al rond 3500 voor Christus slaven waren. Ook in het Oude Egyptische rijk, de Griekse oudheid en in het Romeinse rijk kende men slaven. In de eeuwen na de Romeinse overheersing tot ongeveer de 15e ee...

Slangen
Geen poten, lang, geschubd en glibberig. Toch zijn slangen heel geslaagde reptielen. Ze komen overal voor, behalve in de zeer koude streken, op heel hoge bergtoppen en op een paar eilanden. De meeste slangen kunnen goed zwemmen en klimmen. Het zijn allemaal jagers. Sommige, zoals de pythons en de bo...

Slakken
De slijmerige, langzame huisjes- en naaktslakken horen tot de groep gastropoden, wat buikpotigen betekent. Het lijkt of deze dieren op hun buik glijden, maar in werkelijkheid is de onderkant zelf een speciaal orgaan waarmee ze zich voortbewegen. Er zijn ongeveer 70 000 soorten slakken die allen tot ...

Smaak
Het smaakzintuigDe smaakzintuigen zitten in de bovenkant van de tong. Het zijn de smaaktepels of smaakpapillen, kleine bobbeltjes die de tong ruw maken. Als stoffen met een smaak de papillen prikkelen, worden over twee smaakzenuwen signalen naar de hersenen geleid, waar we de smaak ervaren.Alle stof...

Sneeuwuil
De sneeuwuil is een uil met een grootte van zo`n 53-66 cm. De soort heeft een ronde kop met een eigenaardige katachtige uitdrukking. De seksen verschillen aanzienlijk in grootte. De vrouwtjes zijn 20 procent groter dan de mannetjes. Het mannetje is haast helemaal wit terwijl het vrouwtje veel zwarte...

Spinnen
Zeg nooit `insect` tegen een spin.Spinnen zijn géén insecten. Het lichaam van een spin bestaat uit twee delen - het kopborststuk en het grote ronde achterlijf - terwijl een insectenlijf uit drie delen bestaat. Aan het kopborststuk van een spin zitten vier paar poten. Insecten daarenteg...

Spanje
Lid van de Europese Unie sedert 1986 Oppervlakte: 504.782 km² Aantal inwoners: 39.551.000 Staatsvorm: monarchie Staatshoofd: Koning Juan Carlos I Hoofdstad: Madrid Munt: EURO Taal: Spaans, Catalaans, Galicisch, Baskisch Bevolking: 73% Castilianen, 18% Catalanen, 6% Galiciërs, 1,5% Basken, ...