PhotoPlaza - Fotografische Begrippen

Categorie: Sport, welzijn en vrije tijd > Fotografie
Datum & Land: 10/03/2007, NL offline
Woorden: 266

Hoekzoeker
Hulpmiddel bij het fotograferen dat je op de zoeker van je camera zet. Onder moeilijke omstandigheden, zoals vlak bij de grond kun je hiermee toch goed door de zoeker kijken.

IF
Internal Focussing.
Scherpstelling bij objectieven met IF gebeurt volledig inwendig. Hij het scherpstellen heb je dus geen last meer van uitschuivende onderdelen.

Image-tank
Mobiele harde schijf.
Een mobiel opslagmedium waarop foto`s (en andere data) opgeslagen kunnen worden, door middel van het verplaatsen van data van een geheugenkaart naar de image-tank. Wanneer er bijvoorbeeld tijdens een vakantie zodanig veel foto`s zijn gemaakt, dat de geheugenkaarten vol zijn, kun je de data tijdelijk opslaan op een image-tank. De geheugenkaarten kunnen dan weer gebruikt worden voor het maken van nog meer foto`s. De image-tank heeft vaak de aansluitpunten voor diverse typen geheugenkaarten. Thuis kun je de afbeeldingen weer van de image-tank halen en ze bekijken op een computer.

Image stabiliser (Zie ook IS)
Techniek voor videocamera`s – en tegenwoordig ook voor fotocamera’s en –lenzen - om het effect van trillingen tegen te gaan. Een apparaat met beeldstabilisator maakt gebruik van gyroscopen om de lens snel te bewegen en zo de trillingen van de hand te compenseren.

Interpolatiefilters
Deze filters werken in x- en y-richting en voorkomen pixel-stucturen in gezoomde vensters.

Interpolatie
Samenvoeging.
Procedure bij afbeeldingen die wordt gebruikt om pixels toe te voegen of te verwijderen bij het groter of kleiner maken van een afbeelding. Wanneer het aantal pixels wordt verhoogd, vult de interpolatie de gaten op door de waarden van de aangrenzende pixels te vergelijken.
Methode om met behulp van een algoritme meer beeldpunten te berekenen, zodat het totale aantal megapixels omhoog kan. Op die manier kan een camera met een 1-megapixel-ccd toch opnamen maken van 3 megapixels. Sommige camerafabrikanten vermelden die geïnterpoleerde waarde in grote letters op de verpakking, alsof het de echte cameraresolutie is.

Inschakeltijd
De tijd die verstrijkt tussen het aanzetten van de camera en het afronden van de eerste opname. Voor het maken van snelle snapshots is deze ideaal wanneer de tijd onder de twee seconden ligt.

Ingebouwde flitser
Een ingeboude flits zit tegenwoordig op vrijwel elke digitale camera. Doordat deze meestal dicht bij de lens zit en een laag richtgetal heeft, mag men daar over het algemeen niet veel van verwachten.

Infraroodfilter
Voorzetfilter voor een camera. Het gekleurde glas houdt stralen tegen van het zichtbare licht. Naar gelang van de kleur van het filter vallen slechts bepaalde lichtgolven op de sensor. Zo ontstaan buitengewone zwart-wit opnamen: blaadjes van bomen worden wit en `s nachts zie je meer, omdat het filter nevel reduceert en restlicht versterkt. Bij daglicht krijg je interessante effecten wanneer je groene landschappen fotografeert: het ziet eruit alsof er sneeuw is gevallen in de zomer.
Bij het maken van de keuze voor een filter zul je rekening moeten houden met de gevoeligheid van de camera of film. Een te sterk filter zal te weinig licht doorlaten om een fatsoenlijke foto te maken. Een te zwak filter zal weinig infraroodeffect vertonen.
De keus is groot en daarom is het raadzaam om je eerste goed te verdiepen in de materie van Infrarood voordat je filters gaat aanschaffen.
Goedkope tip: Probeer eens een stuk onbelichte dia (wel ontwikkeld) dit werkt prima als infraroodfilter
(Bron: DPZ)

Infrarood
Infraroodfotografie.
1] Fotografie met behulp van infrarood licht, waarmee bv. in het donker warmte uitstralende objecten kunnen worden gefotografeerd.
2] Met infrarood in de fotografie wordt meestal bedoeld het vastleggen van licht dat niet zichtbaar is voor het menselijk oog. Het menselijk oog is gevoelig voor slechts een beperkt deel van het licht.
Hoewel infraroodlicht dus niet zichtbaar is voor het menselijk oog, kunnen de meeste digitale camera’s en sommige typen films het wel zichtbaar maken. Met behulp van filters is het mogelijk foto`s te maken waarop alleen infraroodlicht toonbaar wordt gemaakt.
De zwart-wit-variant van infraroodfoto’s vallen op doordat bladergroen wit lijkt op te lichten en water en lucht nagenoeg zwart lijkt. Dit komt doordat bladergroen veel infrarood licht reflecteert en water en lucht praktisch geen infrarood licht reflecteren. Het resultaat is een contrastrijke foto. Bij verschillende kleurvarianten hebben de foto’s veelal een pasteltint. Dit wordt gedaan door te schuiven met de kleurkanalen van een foto in een fotobewerkingsprogramma.

Indirect flitsen
Bouncen.
Hiervan is sprake als de flitser niet direct op het te fotograferen object wordt gericht, maar via het plafond of de muur flitst (als het maar reflecteert). Het resultaat is dat het object minder harde schaduwen krijgt en de foto meer diepgang. Doordat de flits niet rechtstreeks in de ogen van de persoon valt, wordt ook het effect van rode ogen voorkomen.

Inzoomen/Uitzoomen
Weergave op het scherm vergroten-verkleinen. Inzoomen op een plaatje betekent bijvoorbeeld dat er meer detail zichtbaar wordt.

Invulflits
Als de flitser gebruikt wordt wanneer de zon achter het te fotograferen object staat, is er sprake van een invulflits. Wanneer de fotograaf geen invulflits gebruikt, zal het object als een soort zwarte vlek tegen een felle achtergrond op de foto verschijnen. Bij gebruik van een invulflits kunnen schaduwen worden ingevuld met extra licht.

Isofoot
[foto.] lijn van gelijke helderheid.

Isochromatisch
[foto.] kleurgevoelig.

ISO-waarde
Filmgevoeligheid
Filmsnelheid
De mate van gevoeligheid voor licht van de film wordt ook wel filmgevoeligheid genoemd. De waarde wordt uitgedrukt in ISO. Hoe hoger de waarde, hoe gevoeliger de film. De norm is vastgesteld door de International Standards Organization. Bij gevoelige films kun je voor de juiste belichting veel kortere sluitertijden gebruiken. Een laag getal betekent dat de film weinig lichtgevoelig is. Bij deze films heb je een langere sluitertijd nodig voor de juiste belichting.
Bij digitale camera`s is de ISO-waarde variabel in te stellen.

ISO-gevoeligheid
De lichtgevoeligheid van een chemische film wordt uitgedrukt in ISO-waarden (50, 100, 200 of 400) Hoe gevoeliger de film, hoe minder licht er nodig is om een goede opname te maken. De CCD-chip in een gewone digitale camera heeft een gemiddelde lichtgevoeligheid die equivalent is aan ISO 100.
Lees ook ISO-waarde.

ISO
ISO is een standaard van de International Standardisation Organisation die de lichtgevoeligheid van de beeldsensor van de camera weergeeft. Deze standaard is de opvolger van de oude ASA standaard. ISO 100 of ISO 200 is de meest gebruikte instelling. Bij digitale compact camera`s kan je vaak maar de ISO waarde tot 400 of 800 instellen. Bij digitale spiegelreflex camera`s heb je vaak een maximum ISO waarde van 1600 of 3200. Hoe hoger de gebruikte ISO-waarde, hoe minder licht de camera nodig heeft (kortere sluitertijd en-of kleiner diafragma). Het nadeel van een hogere ISO waarde is dat er vaak digitale ruis te zien is op de foto.
Zie voor meer uitleg: dit artikel in Fotopedia.

IS (Zie ook Image Stabiliser)
Image Stabilization (Ook VR- Vibratee Reductie van Nikkor en OS- Optische Stabilisatie van Sigma)
In het objectief ingebouwde beeldstabilisator om (beperkte) trillingen weg te werken.
Oftwel het stabiliseren van het beeld dat je bekijkt-opneemt. Eigenlijk niets meer en niets minder.
Bij grote zoomlenzen is de kans dat er bewegingsonscherpte op je foto ontstaat vrij groot. Dat ontstaat doordat je de camera (en dus de lens) enigsins beweegt (tenzij je een statief gebruikt). Doordat de brandpunts afstand van de lens groot is, is het bewegings effect ook groot. Vergelijk het maar met het heen en weer bewegen van een lucifer en een satestokje. De laatste beweegt bij een zelfde beweging van je vingers veel verder heen en weer.
Nu is door een aantal fabrikanten een systeem ontwikkeld waarbij de lens elementen `tegen bewegen` op de beweging van de camera en de lens. Hierdoor wordt het beeld uiteindelijk scherper.
Het gebruik van een IS-VR-OR lens kan een paar stops schelen in de belichting. Normaal geldt grofweg de stelregel 1-brandpunts afstand = sluitertijd (bijv voor een 300 mm lens is dat 1-300 wat dus betekent dat je een scherp beeld hebt bij 1-300 sec). Zou je echter een IS-VR-OR lens gebruiken, dan kan dit nog 1-150 of 1-100 seconde zijn. Dit kan in lichtzwakke situaties net zoveel schelen dat je de foto nog wel kunt maken.

JPEG
De afkorting staat voor Joint Photographic Experts Group, de organisatie die dit digitale bestandsformaat ontwikkelde. JPEG comprimeert digitale beelden zodat die minder ruimte innemen, maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld TIFF-compressie gaat hierbij informatie verloren.
Elke keer als je een JPEG-beeld opent en bewerkt, wordt het opnieuw gecomprimeerd. Als je een beeld intensief wilt bewerken, bewaar het dan als TIFF of in RAW-formaat. Is de bewerking klaar, sla je het definitieve bestand daarna wel alsnog als JPEG op.
Lees ook hier: artikel over JPeg in Fotopedia.
en Dit topic op PhotoPlaza.

Kalibratieset
Hulpmiddel waarmee je de meest neutrale weergave op een monitor kunt krijgen.
De neutrale weergave zorgt ervoor dat je de foto`s goed op kleur en densiteit kunt beoordelen.
Zie ook bij de A: afsteloog.

Kalibratie
Het instellen van een apparaat, bijvoorbeeld een monitor, zodat het goed werkt in combinatie met andere apparaten als scanners.
Kalibreren van je systeem is belangrijk om goede en betrouwbare (en reproduceerbare) resultaten te krijgen. Op het beeldscherm beoordeel je tijdens de nabewerking je foto`s. Als deze bijvoorbeeld te groen en te donker lijken, zul je ze bij het bewerken minder groen en wat lichter maken. Maar als alleen je monitor teveel groen weergeeft en te donker is? Dan pas je je foto`s aan terwijl dat niet nodig is; nog sterker, je verslechtert de originele bestanden, die je aanpast op basis van een onbetrouwbare weergave op een niet correct ingesteld beeldscherm. Als je deze bewerkte foto`s daarna opstuurt naar een afdrukcentrale en terugkrijgt met te weinig groen en te licht afgedrukt, dan is dat niet verwonderlijk en jammer.
Als je zelf uw foto`s afdrukt, is het niet alleen belangrijk dat de monitor, maar ook de printer gekalibreerd is. Ook printers hebben, zeker in bepaalde combinaties van inkt en papier, afwijkingen. Als de gebruikte combinatie (bij bepaalde inkt en papiersoort) bijvoorbeeld te geel afdrukt, kun je een printerprofiel toepassen bij het afdrukken, waarbij de printer als het ware wordt geïnstrueerd minder geel te printen.

Kader
1] Omlijning van afbeeldingen => lijst, omkadering. De rand om de foto.
2] Het uiteindelijke deel van de omgeving dat op de foto zal verschijnen.

Kelvin
1] SI-eenheid van thermodynamische temperatuur [symbool K]
2] De eenheid om de temperatuur van licht aan te geven heet Kelvin. Warm licht, zoals bij de ondergaande zon, heeft een lage temperatuur. Het koude licht op een zwaarbewolkte dag heeft een hoge temperatuur

Kikkerperspectief
Bij een foto in kikkerperspectief (kikker standpunt) wordt de foto van onderaf genomen. Het onderwerp van de foto bevindt zich hoger dan de maker van de foto. (Zoals een kikker omhoog kijkt tegen een mens).

Kiekje
Amateurfoto, gelegenheidsfoto => snapshot.

Kitlens
Digitale spiegelreflexcamera`s worden vaak aangeboden met een kitlens. Deze objectieven blinken doorgaans niet uit qua scherpte of lichtsterkte, maar bieden de koper wel de mogelijkheid om voor relatief weinig geld in de wondere wereld van de spiegelreflexfotografie te stappen.
Als je echt voor de hoogste kwaliteit wilt gaan, kun je beter de kitlens laten schieten en meer geld investeren in een goede lens.

Klonen
In een beeldbewerkingsprogramma (zoals Photoshop) het dupliceren van pixels uit een bepaald deel van de afbeelding naar een ander deel.

Kleurzweem
Een bepaalde tint die over de gehele afbeelding ligt. Kleurzwemen ontstaan vaak door scannen. Je kunt ze meestal met software voor het bewerken van foto`s verwijderen.

Kleurverzadiging
Term uit de analoge fotografie: een aanduiding van de intensiteit van een kleur. Diep groen is verzadigd, een groene weide is onverzadigd groen.
Lees verder hier: topic kleurverzadiging op PhotoPlaza.

Kleurprofiel
Zowel Windows als beeldbewerkingsoftware beschikt over een groot aantal kleurprofielen.
Lees hier meer over: Digidoc, kleurprofiel beeldscherm
en Digidoc, kleurprofielen.

Kleurmeter
In een digitale camera zit een automatische kleurmeter, die zo goed mogelijk inspeelt op de menselijke kleurgevoeligheid. Dit lukt doorgaans aardig, maar we kunnen de camera door het selecteren van de juiste `witbalans` helpen. Elke digitale camera heeft een aparte knop waarmee je kan aangeven bij wat voor soort lichtbron we fotograferen. Meestal kan je kiezen uit zonlicht, tl-licht, schaduw of kunstlicht.

Kleurenfilter
Kleurfilters kunnen dienen om een subtiele verandering aan te brengen, zoals in het geval van kleurcorrectiefilters, of een dramatische zoals kleureffect filters.
Lees ook: Artikel over filters in Fotopedia.

Kleurencontrast
Verhouding van de intensiteit van twee kleuren.

Kleurdiepte
Zie: Bitdiepte
Het aantal bits per pixel (gewoonlijk per kanaal, soms voor alle kanalen samen) dat het aantal kleuren bepaalt dat een pixel kan weergeven. Acht bits per kanaal zijn minimaal vereist voor beelden van fotografische kwaliteit.

Kleur
1] De bijzondere eigenschap van dingen om van licht stralen van een bepaalde golflengte terug te kaatsen of door te laten, waardoor het oog een bepaalde indruk krijgt.
2] Kleur is een eigenschap van licht die wordt bepaald door zijn golflengte (of de samenstelling van verschillende golflengtes waaruit het licht is samengesteld).
De kleur op een foto hangt af van 3 dingen:
*a. De spectrale verdeling van de lichtbron (de zon midden overdag heeft het breedste spectrum en dus de meeste kleuren)
*b. De eigenschappen van het licht reflecterend oppervlak (een hele rij eigenschappen, zoals glans, absorptie etc.)
*c. De 3 of 4 karakteristieke curven van de gevoelige laag: hoe lopen die en in welk stuk gebruik je ze.
Lees verder: Dit Topic op PhotoPlaza.

Korrel
Korrelige structuur van een oppervlak, m.n. van kleurenfoto`s => korrel.
Een beeld wordt op film geregistreerd in laagjes zilverbromidekristallen en gevoelige kleurlagen. Het patroon van de deeltjes (de korrel) wordt bij sterke uitvergroting zichtbaar. Hoe sterker de uitvergroting, hoe meer ze opvallen; bijvoorbeeld bij enorme uitvergrotingen van prints en dia`s. Laaggevoelige films hebben een veel fijnere korrel dan hooggevoelige films.
Digitale korrelverschijnselen worden ruis genoemd.

Laserholografie
Fotografische methode om 3D-beelden met behulp van laserstralen op folie weer te geven.

Laag
(Layer) Een niveau in een beeldbestand, gescheiden van de rest, zodat verschillende elementen apart kunnen worden bewerkt.

LCD-monitor
(Liquid Crystal Display)
De meeste digitale camera`s hebben een klein plat beeldschermpje, een zogenaamd Liquid Crystal Display, waarop gemaakte foto`s gecontroleerd kunnen worden.
Soms vervult het schermpje daarnaast de functie van zoeker.

Lensflare
Spookbeelden die ontstaan door spiegelingen binnen lenzen van mindere kwaliteit. Lensflare ontstaat door meervoudige reflectie aan de lucht-glas overgangen in een objectief. De reflectie kan zo uiteindelijk weer de film of chip bereiken zonder direct van het object te komen. Het is vaak een indirecte (gereflecteerde) afbeelding van de lichtbron, waarbij de vorm van de diafragma opening zichtbaar is.
Hoewel fotografen dit verschijnsel proberen te vermijden, kan het ook creatief gebruikt worden.
Lees het artikel: Lensflare in de praktijk in Fotopedia.
Lees ook hier: Het Artikel Lensfouten in Fotopedia.

Lenscoating
Een of meer dunne lagen aangebracht op het glas van een objectief waardoor het breken van het licht soepeler verloopt.
Zie ook: het hoofdstuk Lenzen in Fotopedia.

Lijnperspectief
Met een lijnperspectief is het mogelijk om diepte in afbeeldingen weer te geven. Dit valt ook te herkennen in foto`s. De schuine lijnen verdwijnen hierbij altijd naar een gezamelijk `verdwijnpunt` dat ligt op een horizontale lijn aan de horizon.
Verticale lijnen worden over het algemeen in het midden van de foto rechtopstaand gehouden. Verticale lijnen voorin de foto lijken groter dan verticale lijnen in de achtergrond (in werkelijkheid kunnen ze bijvoorbeeld even hoog zijn, maar door de perspectiefwerking lijkt het alsof hetgeen op de voorgrond staat groter is dan hetgeen in de achtergrond van de foto.

Liggend Kader
Bij een liggend kader wordt het voorwerp van je foto liggend (horizontaal) gefotografeerd. De breedte van de foto is dus groter dan de hoogte van de foto. Ook Landscape genoemd.

Lichtsterkte
1] Helderheid van kleur. Heeft geen invloed op tint of kleurverzadiging.
2] De grootste praktisch bruikbare relatieve diafragmaopening van een objectief.
In de fotografie wordt de lichtsterkte van een objectief uitgedrukt in een getal dat de maximale diafragma-opening weergeeft. Voor verdere uitleg zie: Diafragma

Lichtsterk objectief
Objectief (lens) met een grote maximale diafragma-opening, bijv. F1.2. Voor de juiste belichting kunnen daardoor kortere sluitertijden gebruikt worden.

Lichtmeter
Apparaat waarmee het licht - opvallend of gereflecteerd - gemeten wordt om de instelling van de camera te helpen bepalen.
Lees ook Dit Topic op PhotoPlaza.

Lichtbak
Om negatieven en vooral dia`s te bekijken alvorens ze bijvoorbeeld te scannen leg je die op een juist verlichte lichtbak.
Lees ook De Lichtbak op PhotoPlaza.

Licht
Fotograferen is spelen met licht, wordt gezegd.
Lees hier: Een Artikel over Licht op PhotoPlaza.

Lossy (met verlies)
Type beeldcompressie waarbij informatie en dus beeldkwaliteit verloren gaat. Hoe meer een beeld gecomprimeerd is hoe groter het verlies. Zie ook: Jpeg.

Lossless (zonder verlies)
Type beeldcompressie waarbij geen informatie verloren gaat.

Lomografie
Een fenomeen in de analoge fotografie. De naam komt van een cameraatje, de Lomo, die werd gemaakt in St. Petersburg, Rusland. Deze camera is in 2005 uit productie genomen. Lomografie heeft een nonchalante, terloopse manier van fotograferen: zonder te kijken, vanuit de heup en zonder na te denken. Het doet er niet toe of de foto nu scherp of bewogen is.

Low-key
Term waarmee aangeduid wordt dat een afbeelding (meestal een foto) hoofdzakelijk donkere tinten bevat. Dat kan komen door de aard van het onderwerp, maar ook door kunstgrepen na de opname. De foto`s hebben vaak een duistere sfeer. Tegenovergesteld is High Key.
Zie ook: Dit Topic op PhotoPlaza.

Masker
Een van de belangrijkste gereedschappen van een beeldbewerkingsprogramma is het maken van maskers, waarmee delen van een afbeelding worden uitgesloten van een bewerking.

Macroslede
Op een statief kun je een slede monteren, waarop vervolgens weer de camera wordt geschroefd. Met de slede blijft de statief gewoon op zijn plaats en kun je de camera naar voren en naar achteren schuiven. Heel geleidelijk en precies, net zolang totdat je de juiste kadering en scherpstelling hebt gevonden.

Macro lens
Macro-objectief
Een lens die speciaal is gemaakt voor close-up fotografie. Een klein object wordt met deze fotografie sterk vergroot; bijvoorbeeld de meeldraden van een bloem.

Macro
1] Een enkele opdracht, gewoonlijk een sneltoets, die een reeks instructies uitvoert. Bepaalde handelingen die frequent worden verricht, zijn eenvoudig met macro`s uit te voeren.
In Photoshop wordt dit een Action genoemd.
2] Ter aanduiding dat het genoemde zeer groot is of betrekking heeft op iets groots.
3] Op het gebied van fotografie betekent Macro strikt genomen dat een onderwerp op de film (bij digitale film dus op de CCD) in ware grootte wordt afgebeeld, maar de term wordt in het dagelijks spraakgebruik gebezigd als synoniem voor dichtbij-fotografie (close-ups).
Een macro-objectief is dus een objectief waarmee het onderwerp zeer dicht kan worden genaderd. Digitale camera`s hebben meestal een speciale macro-stand, waarin dichterbij kan worden scherpgesteld dan in de normale stand. De macromodus op een camera stelt je in staat om close-upopnames te maken, soms al op een afstand van twee cm van de lens.
Lees ook Dit Artikel Macro-opnamen met tussenringen op PhotoPlaza.

Memory Stick Select
Een flashgeheugenkaart met twee banken, waarbij je met een schakelaar kunt kiezen welke geheugenbank je wilt gebruiken. De Memory Stick Select is ontwikkeld door Sony.

Memory Stick Pro
Een geheugenkaart van Sony en Sandisk, waarbij ten opzichte van de oudere varianten (Memory Stick, Memory Stick Duo) de snelheid en opslagcapaciteit is opgekrikt. Daarmee is de kaart niet meer compatibel met de oudere varianten.

Memory Stick Duo
Een geheugenkaart van Sony. De Memory Stick Duo is half zo groot als de normale Memory Stick, maar kan dezelfde capaciteit hebben. De flashgeheugenkaart is speciaal ontwikkeld voor mobiele telefoons, met een adapter kan de kaart ook gebruikt worden in digitale camera`s.

Meetzoeker
Systeem waarbij de afstand van het voorwerp tot de camera bepaald wordt door het vanuit twee verschillende standpunten te bekijken. Als het voorwerp niet scherp is gesteld, zijn beide beelden zichtbaar in de zoeker van dergelijke camera`s. Als het wel scherp staat, overlappen de beelden elkaar en verschijnt het beeld in de zoeker. Deze term wordt ook vaak toegepast bij compact-camera`s zonder een echt beeldzoeksysteem.
Lees ook: Artikel over Meetzoekercamera op PhotoPlaza.

Meerveldsmeting
Meetvorm met kunstmatige intelligentie, die het licht meet dat door verschillende onderdelen van het voorwerp gereflecteerd wordt. De belichting wordt door middel van algoritmen uitgerekend. Deze meetvorm is ontworpen om automatisch een meer accurate belichting te bepalen in meer verschillende omstandigheden dan mogelijk in andere meetvormen.

Miniatuur
(Thumbnail) Zeer sterk verkleinde afbeelding van een beeld.

Midshot
Bij een midshot foto staat het onderwerp van de foto er gedeeltelijk (meestal voor de helft) op. Er wordt niet ingezoomd op een gezicht (zie bijv. ook close up), er wordt niet een persoon in geheel genomen (zie bijv. totaalshot), maar er wordt bijv. iemands buste gefotografeerd.

Middentonen
Die delen in een beeld die ongeveer dezelfde toon hebben, halverwege tussen hooglichten en schaduwen.

Middenformaat
Zoals de term al aangeeft ligt het formaat film voor MF camera`s tussen kleinbeeld en vlakfilm (voor de technische camera, grootformaat) in. Ook de handzaamheid valt in deze categorie te plaatsen. Het past niet in een jaszak maar het is buitenhuis en in de studio wat makkelijker te gebruiken dan een technische camera.
Hierdoor is het een veel gebruikte camera geworden, goed door ontwikkeld en vooral met prachtig glas verkrijgbaar.
Omdat het negatief bijna 3x zo groot is als kleinbeeld, zulk je met name verschillen zien in scherpte en scherptediepte. Gevolg van het grotere negatief is ook dat een 50mm lens, die op een kleinbeeld camera als standaard lens gebruikt wordt, op een MF camera groothoek is.
Lees ook: middenformaat workshop op PhotoPlaza.
Er zijn verschillende versies in omloop, ze gebruiken dezelfde rolfilm (120 en 220 film). Een 6X4,5 camera haalt 15 foto`s uit een 120 film, een 6x6 12 foto`s en een 6x7 10 foto`s. Er zijn nog meer versies, maar die laat ik even buiten beschouwing. De 120 film is goed verkrijgbaar, in kleur, zwart-wit negatief en dia; de 220 film wordt schaars.
Door het digitale geweld van de laatste jaren is er een ruime beschikbaarheid van 2e hands MF camera`s, voor soms verleidelijk lage prijzen. Bedenk wel dat je de plaatjes met slechts een usb kabel NIET op je computer krijgt.

MicroDrive
Een door IBM ontwikkelde miniatuur harde schijf met een capaciteit van 340 MB of 1 GB. Ze past in elk CompactFlash Type II-slot, maar de software in de camera moet compatibel zijn. Een MicroDrive bevat bewegende onderdelen en gebruikt dus meer stroom dan de andere types geheugenkaartjes.

Monopod
Een soort statief is de Monopod (eenbeenstatief). Dit is de ideale oplossing wanneer een normaal statief te groot en te zwaar is. Dit statief is echter wel minder stabiel. In kleine ruimtes en bij sport- en natuurfotografie is de monopod een uitkomst. De monopod bewijst vooral zijn waarde als het statief snel gebruikt-verplaatst moet worden.
Lees ook hier: vraag en antwoord op PhotoPlaza.

ND Filter
Neutral Density, ook wel grijsfilter.
Absorbeert resp. 1, 2 of 3 stops. Zorgt voor uitgebanceerde belichtingen met behoud van scherptediepte-controle. Vermijd overbelichte `uitgevreten` opnamen.
Het vermindert het licht van alle golflengten en kleuren. Hierdoor krijgt de fotograaf meer mogelijkheden om het diafragma of de sluitertijd aan te passen.
Er zijn ook graduele ND (Neutral Density) filters. Die zijn er in een aantal sterktes
(stops) om meer of minder licht af te vangen. Welke het meest geschikt is hangt af van de contrastverschillen en de mate van overgang daarvan in het te registreren beeld.

Noise
(Ruis) Een willekeurig patroon van kleine vlekken op een digitaal beeld die doorgaans ongewenst zijn.
Veroorzaakt door elektrische signalen die geen beeld vormen. Het is de digitale equivalent van korrel bij film.
Treedt o.a. bij gebruik van hoge ISO waarden.

Objectmeting
Een meting verrichten van een gemiddelde helderheid zoals een grijskaart. De belichtingswaarde (sluitertijd - diafragmacombinatie) wordt vastgehouden terwijl de compositie gemaakt wordt.

Objectief
Lens of lenzenstelsel van een optisch instrument, dat het dichtst bij het voorwerp is gelegen
Lens van een camera.

Oculair
Een oculair (of ooglens) is een lens of groep lenzen waarmee het door het objectief van een fototoestel gevormde beeld kan worden waargenomen met het oog.

Omnibounce
Een omnibounce, ook wel een diffuser genoemd, is een mat plastic kapje dat over de kop van een externe flitser wordt geschoven. Dit met het doel het flitslicht te verzachten, zodat er minder harde (scherpe) schaduwen ontstaan. Een omnibounce zorgt voor een betere verspreiding van het licht, dit gaat echter wel ten koste van de lichtopbrengst van de flitser.
Het meest voorkomende type is wit, er zijn echter ook licht bruine (gold) en groenige te krijgen. De eerste om foto`s een iets warmere kleur te geven en de groenige als men bij TL-licht fotografeert.
Bij het gebruik van een omnibounce moet de externe flitser in een hoek van 45 graden worden geplaatst om het beste resultaat te krijgen.

Onscherpte
Onscherpte op een foto kan verschillende oorzaken hebben: Beweging van het onderwerp, beweging van de camera, scherpstelfout, lenskwaliteit.

Onscherp masker
Usm, unsharp mask.
Met behulp van digitale beeldbewerkingsprogramma`s kan de schijnbare scherpte van het beeld verbeterd worden. Wordt meestal gebruikt om scans tot het niveau van het origineel op te krikken. Als een foto niet correct scherp is ingesteld, kan dit met deze techniek min of meer gecorrigeerd worden.

Onderwaterbehuizing
Met de komst van digitale camera is het fotograferen onder water veel eenvoudiger geworden. Dankzij het tft-scherm hoef je niet in de zoeker te kijken, wat met een duikbril bijna onmogelijk is. Bovendien heb je volledige controle over de belichting en de beelduitsnede. Veel fabrikanten van camera`s hebben voor hun camera`s speciale onderwaterbehuizingen gebouwd. De camera`s passen precies in de vorm en zijn voorzien van grote bedieningselementen. Vaak zijn de onderwaterbehuizingen doorzichtig en kunnen soms wel tot op 30 meter diepte gebruikt worden.

Ooghoogte
Bij een foto op ooghoogte bevindt het onderwerp van de foto zich op een gelijke hoogte zoals een normaal mens tegen het onderwerp aankijkt.

Opvallend-lichtmeting
Meetvorm waarbij de hoeveelheid licht die op het voorwerp valt, gemeten wordt. De aanbevolen sluitertijd-diafragmacombinatie wordt vervolgens op de camera of het objectief ingesteld.

Optische zoom
Zoomen is het veranderen van de brandpuntsafstand van een objectief. Je zoomt van groothoek naar tele en terug. Je kunt voorwerpen dichterbij halen door maximaal in te zoomen. Bij optische zoom wordt dit gedaan door een zoomobjectief van een camera. Er treedt geen kwaliteitsverlies op.

Overbelichting
Overexposure
Een foto is overbelicht wanneer deze te bleek is en te weinig details vertoont. Dit gebeurt als er te veel licht door de lens wordt doorgelaten. Overbelichting kan met opzet worden toegepast om een bepaald effect te krijgen.

Parallax
1] hoek, gevormd door twee rechte lijnen die vanuit een object getrokken zijn naar twee verschillende observatiepunten, bv. sterren
2] Effect dat optreedt als de camera een aparte zoeker heeft en de fotograaf dus niet door de lens zelf kijkt. Omdat de lens en de zoeker niet precies dezelfde hoek naar het onderwerp kijkt, ziet de fotograaf een iets ander beeld dan uiteindelijk op de foto komt. Bij normaal fotograferen is dit verschil zo miniem dat we het
kunnen negeren, maar bij macro-fotografie (dichtbij) niet. Als we formaatvullend fotograferen en geen rekening houden met de parallax, zal een deel van het onderwerp niet op de foto komen. Bij een digitale camera is dit op te lossen door in zo`n geval niet de optische zoeker te gebruiken, maar het lcd-schermpje.

Panorama
1[Vergezicht naar verschillende kanten over een landschap
2]Een zeer brede foto, die veel van de omgeving laat zien, oftewel een `panoramisch` overzicht geeft.

Perspectiefcorrectie
Perspectiefcorrectie is een systeem dat er voor zorgt dat 3D-objecten die ver weg zijn kleiner lijken. Voor een goede weergave is het van belang dat niet alleen complete objecten in het juiste perspectief ten opzichte van elkaar worden weergegeven. Ook de polygonen (veelhoeken) waaruit ze bestaan moeten worden bewerkt, evenals de texturen en kleurverlopen, om te voorkomen dat vervorming optreedt.

Perspectief
1] Manier waarop voorwerpen zich van een bepaald punt uit aan het oog vertonen.
2] De onderlinge formaatverhouding tussen objecten op de voor- en achtergrond. Bij gebruik van een telelens komen de objecten dichter bij elkaar dan wanneer er een groothoeklens wordt gebruikt.

Penta-prisma
prisma van doorschijnend materiaal voor het breken of afbuigen van lichtstralen
Wordt ook dakkantprisma genoemd.
Een vijfkantig prisma vangt het beeld van de spiegel op en reflecteert dit, waardoor het beeld recht gezet wordt.

Photoshoppen
Het bewerken van een foto of een ander grafisch beeld met een beeldverwerkingsprogramma, meestal Adobe Photoshop.
Ook wel Photostyling genoemd.

Pinhole Camera
Een pinhole camera is een camera zonder lens. In plaats van een lens wordt een klein gaatje (Engels: pinhole) gebruikt. Een pinhole camera is zelf te maken van allerlei materiaal. Zie ook de link onderaan de hoofdpagina van PhotoPlaza.
De scherpte van de foto hangt af van de grootte van het gaatje en van de afstand tussen het gaatje en de film. Over het algemeen geldt dat hoe kleiner het gaatje is hoe scherper het beeld is, totdat diffractie (het afbuigen van de lichtgolf) een rol gaat spelen en weer meer onscherpte veroorzaakt.Het beeld is wel overal even (on)scherp, zodat de scherptediepte oneindig is en er niet scherpgesteld hoeft te worden, niet kan worden.
Door het kleine gaatje kan maar weinig licht komen en dat betekent lange belichtingstijden. De pinhole-camera lijkt daarmee erg op de camera obscura. Zie bij de C.

Picture Angle (Beeldhoek)
Hoek tussen de stralen die het scherpe beeld bij een lens begrenzen.
Als wij recht vooruit kijken beslaat de beeldhoek ongeveer 45 graden. Objectieven kunnen door hun optische constructie totaal andere beeldhoeken zichtbaar maken. Hierdoor kan er dus een grotere of kleinere hoek dan die 45 graden op de foto worden geprojecteerd. De beeldhoek is mede afhankelijk van het standpunt van waaruit de foto wordt genomen.

Pictorialisme
Het pictorialisme was de eerste echte stroming uit de geschiedenis van de fotografie. Zij beoogde de erkenning van een artistiek statuut, en de esthetische ontplooiing van het medium. De bedoeling was de eenvoudige weergave van de realiteit voorbij te streven door het gebruik van bepaalde opname- en afdruk technieken die een persoonlijke `touch` aan het beeld moesten geven, rekening houdend met de esthetische regels van die tijd. Een filosofie die eigenlijk niet zó verwijderd is van hetgeen de aanhangers van digitale beeldverwerking vandaag nog nastreven..

PictBridge
Techniek waarmee je vanaf een digitale fotocamera de foto`s direct op een printer te kunnen afdrukken, zonder tussenkomst van een computer.

Pixelresolutie
1] Eenheid voor de scherpte van een beeld, uitgedrukt in aantal beeldpunten per inch of centimeter.
2] Bij digitale camera`s worden twee soorten resolutie onderscheiden. Er is de hardwareresolutie van de CCD-sensor, die aangeeft hoeveel honderdduizenden of miljoenen sensoren de CCD bevat. Hoe meer sensoren, hoe scherper het beeld dat de CCD kan vastleggen. Het licht dat de CCD registreert, wordt dan omgezet in een digitaal beeld dat opgebouwd is uit pixels, bijvoorbeeld 1.600 x 1.200 pixels of 640 x 480 pixels.

Pixelfouten
Dode pixels (dead pixels): Dit zijn sensoren die geen data meer inlezen en dus altijd uit zijn op alle foto`s. Je kunt dit zien als een zwarte pixel op de afbeelding;
Stuck Pixels (Vastzittende pixels): deze sensoren staan altijd aan. Ze zullen op alle afbeeldingen een maximale waarde, in de vorm van een heldere witte pixel, aangeven;
Hot Pixels (Hete pixels): dit zijn sensoren die rood, oranje of groen (geelgroen) oplichten bij langere belichtingstijden. Wanneer een hot pixel slechter wordt en ook bij de kortste belichtingstijd waarneembaar is spreken we van een stuck pixel;

Pixel Beeldpunt.
Pixels (picture elements) zijn de bouwstenen van digitale beelden. Elke pixel heeft een bepaalde kleur, die bepaald wordt door de hoeveelheid groen, rood en blauw (RGB) in de pixel.

Pose
Bepaalde houding van een model die aangenomen wordt voordat een foto gemaakt wordt.

Polaroid
Een Polaroidcamera is een camera die direct na het maken van een opname een fotoafdruk levert. De camera maakt gebruik van het polaroidprocédé. Door het bedrijf Polaroid, opgericht door Edwin Land zijn meerdere procédé`s ontwikkeld, het originele procédé stamt uit 1948. De meeste hiervan geven een afgewerkte foto binnen enkele minuten.
Zie ook: Deze topics op PhotoPlaza:
polaroid simulatie
polaroid transfers

Polarisatiefilter
1] Filter met een polariserend vlies tegen ongewenste glimlichten enz.
2] Voorzetfilter voor een camera. Met een polarisatiefilter voor een cameralens worden alleen lichtstralen vanuit één richting doorgelaten. Je draait het filter totdat je geen ongewenste reflecties op glasvlakken, wateroppervlakken of metalen oppervlakken meer ziet. Met dit filter haal je het beste resultaat wanneer het licht onder een hoek van ongeveer 35 graden invalt. Hoeveel licht tegengehouden wordt, hangt af van de positie van het polarisatiefilter. Filter dat ongewenste reflecties elimineert en blauwe luchten blauwer en donkerder maakt. Het nadeel van polarisatiefilters is dat ze veel licht opslokken (één tot twee stops).
Lees ook hier:
artikel over filters in Fotopedia.
en hier de werking van een polarisatiefilter op PhotoPlaza.
en hier: Dit topic op PhotoPlaza.

Point and shoot camera
Fotocamera waarbij men richt en een plaatje schiet (automatische camera).

PRO-modus
Methode om het oplossend vermogen van een CCD te verhogen. De grote truc bij deze methode is de dubbelopname; de interpolatie is gebaseerd op twee opnamen van hetzelfde onderwerp. Uiteraard is dat alleen mogelijk als er wordt gewerkt met een statief en een stilstaand onderwerp. Dat zijn belangrijke restricties, want daardoor is deze PRO-modus eigenlijk alleen goed toe te passen bij studiowerk met stillevens en misschien ook bij het vastleggen van architectuur. Iedere windbewogen boom, passant, fietser, auto of trein zal het gebruik van dubbelopnamen verraden.

Pro Still-modus
Techniek op een camera. Met deze techniek kan, door het combineren van twee opnames, een grotere resolutie worden bereikt, een te grote contrastomvang worden bedwongen of de hoeveelhuid ruis in de opname verminderd worden. Voor het verhogen van de resolutie wordt de tweede opname één beeldpunt verschoven ten opzichte van de eerste, waarna beide opnames gebruikt worden om tussenliggende beeldpunten te berekenen.