Katinka Hesselink - Islamitische Terminologie

Categorie: Religie en filosofie > Islam
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 6

Commerciële software
Commerciële software is software die geproduceerd wordt door een bedrijf, met de bedoeling winst te maken. Het geld wordt verdient met ondersteuning en in sommige gevallen aanpassing van de software. Ook een groot deel van de software die door de bedrijven RedHat, S.u.S.E. en Mandrake gemaakt wordt is vrije software, vaak copylefted vrije software.
Vaak, maar zeker niet altijd, is commerciële software niet-vrije software. Dit komt omdat veel bedrijven meer winst denken te maken op software waarvan de broncode niet vrij verspreid en aangepast kan worden.

Copyleft
Copyleft is de eis dat gebruikers van vrije software eventuele aanpassingen ook vrij beschikbaar maken, zodat ook een aangepaste versie van de software vrije software blijft.
De copyleft maatregel is nodig omdat PD software de gebruikers geen blijvende vrijheid garandeert: elke gebruiker kan het programma immers aanpassen, en op het resulterende programma een copyright naar keus laten werken.
Omdat copyright de rechten van de gebruikers gewoonlijk beperkt, wordt deze maatregel copyleft genoemd, om de tegenstelling goed duidelijk te maken (`Copyleft -- all rights reversed`). Een voorbeeld van Copylefted Free Software is de GNU General Public License (GNU GPL), ontworpen door Richard M. Stallman (RMS), die ook de term Copyleft bedacht heeft.

Free Software
Free Software of vrije software is software waarvan de broncode beschikbaar is en die gebruikt, veranderd en opnieuw verspreid mag worden met of zonder veranderingen, al dan niet tegen betaling.
Uit de definitie van vrije software blijkt dat vrije software niet gratis hoeft te zijn, en dat zeker niet alle gratis software vrije software is. Toch wordt in het Engels voor beide soorten software de term `Free` gebruikt. Overigens is het wel zo dat software niet vrij is als de software niet gratis verspreid mag worden.
Free Software heeft niets met freeware te maken. Met freeware wordt vaak software bedoelt die zonder kosten gekopieerd mag worden. Voor freeware geldt niet de eis dat de broncode beschikbaar is, en het is dus geen vrije software.

Niet-vrije software
Niet-vrije software is software waarvan modificatie, gebruik of distributie niet vrij kunnen gebeuren. Bijna alle software die van commerciële softwarebedrijven afkomstig is, is niet-vrije software. Ook software die vrij gebruikt mag worden, maar waarvan aangepaste versies niet vrij verspreid mogen worden, is niet-vrije software. Shareware hoort ook in deze categorie thuis.
Voor deze software zou `gesloten software` niet de goede term zijn omdat dat zou suggereren dat de broncode van de software niet beschikbaar is, wat bij niet-vrije software niet het geval hoeft te zijn.
Ook `commerciële software` is niet het goede woord, omdat een persoon of bedrijf zonder winstoogmerk niet-vrije software kan produceren. Ook kan vrije software geproduceerd worden door een commercieel bedrijf. Commerciele software kan dus vrije software zijn.
In het Engels geldt voor niet-vrije software de spraakverwarring dat software zowel Free als Non-Free is; Free in de betekenis van prijs en Non-Free in de betekenis van vrijheid. Of andersom: Free in de betekenis van vrijheid en Non-Free in de betekenis van prijs. In plaats van Non-Free wordt voor deze categorie software door de Free Software Foundation de term `Proprietary software` gebruikt.

Open Source Software
De term Open Source Software (OSS) is bedacht als marketing term voor free software. Anders dan `free software` is `Open Source` precies gedefiniëerd. `Open Source` is namelijk geregistreerd als certificationmark (door Software in the Public Interest); software die `Open Source` heet moet een licentie hebben die voldoet aan de Open Source Definition (OSD). Deze definitie is afgeleid van de Debian Free Software Guidelines (DFSG).
De bedoeling van OSS is dat het meer aanspreekt bij bedrijven dan de term `vrije software` of copyleft licenties. Bedrijven willen graag broncode van anderen in hun software gebruiken; dat vermindert de kosten en verhoogt de snelheid waarmee een produkt gemaakt kan worden. Bedrijven willen echter niet de resulterende software vrijgeven, dus gebruik van `Copylefted Free Software` is vaak geen optie.
De Open Source Definitie maakt het mogelijk een licentie te schrijven voor software die voor Open Source doorgaat, en die in gesloten software gebruikt kan worden. Dat soort software is voor bedrijven erg aantrekkelijk.
De hoop van ESR en Bruce Perens is dat bedrijven wat terug gaan doen voor de Free Software-OSS gemeenschap als ze gebruik hebben gemaakt van Open Source Software. Dit lijkt op dit moment redelijk te lukken.

Public Domain Software
Public Domain software is software waar geen copyright op zit. Gewoonlijk is van deze software de broncode beschikbaar. Dat maakt PD software vrije software; omdat op PD software geen copyright zit, heeft de gebruiker het recht de software te gebruiken, te veranderen en te distribueren zoals dat met vrije software gedaan kan worden.
PD software geeft elk persoon of bedrijf ook het recht aanpassingen aan de software te doen en zo een nieuw programma te maken, met daarop een beperkend copyright. De gebruikers van dit nieuwe programma hebben dan niet meer beschikking over de broncode of het recht het programma vrij te kopiëren.