WaterkansenkaartDe waterkansenkaart is een instrument om inzichtelijk te maken waar bepaald gebruik van de grond (woonbebouwing, akkerbouw of droge natuur) goed, redelijk of slecht past, bezien vanuit het belang van waterkwaliteit of -kwantiteit. Dat kan over oppervlaktewater gaan, maar ook over grondwater of het belang van afvalwater(zuivering).
Het is geen wettelijk instrument, waterschappen kunnen er vrijwillig gebruik van maken. De waterkansenkaart wordt door de waterschappen gebruikt als een soort onderlegger in het overleg met provincies en gemeenten over ruimtelijke ordeningsvraagstukken, zoals bij de ontwikkeling van een <
watertoets.
Watergebruik, Beperking vanBeperking van het gebruik van drinkwater is een van de doelstellingen van duurzaam bouwen, omdat het bereidingsproces van schoon water steeds kostbaarder wordt. Voor dat bereidingsproces zijn chemicaliën nodig, maar ook energie, gebouwen en ruimte. Tweederde van het drinkwater wordt bereid uit grondwater, dat schaarser wordt en waardoor de grondwaterstand op veel plaatsen te laag is geworden.
Naast beperking van het watergebruik wordt de toepassing van water van mindere (secundaire) kwaliteit gestimuleerd om drinkwater voor hoogwaardige toepassingen te bewaren. Toepassingen van water van secundaire kwaliteit zijn bijvoorbeeld:
Warmteterugwinning (WTW) WTW is een algemeen principe waarbij de warmte van afgevoerde lucht, water (of eventueel een ander medium) wordt overgedragen aan verse, nog niet opgewarmde lucht of water.
WarmtepompEen warmtepomp onttrekt warmte aan een bron, bijvoorbeeld grondwater, verhoogt de temperatuur en staat die hogere temperatuur weer af aan een ruimte, bijvoorbeeld via de vloerverwarming.
Meer info:
Warmtekrachtkoppeling (WKK)Naast de klassieke levering van elektriciteit en warmte is het ook mogelijk om warmte en elektriciteit gelijktijdig lokaal te produceren: een motor drijft een generator aan voor de productie van elektriciteit; de vrijkomende warmte wordt gebruikt voor verwarming. We spreken dan van
warmtekrachtkoppeling of
WKK. Met een goed uitgevoerde WKK kan 10 tot 20 % energiebesparing gerealiseerd worden. WKK is dus energiezuinig, maar is niet hetzelfde als <
duurzame energie.
In sommige duurzame woningbouwprojecten worden nu kleinschalige WKK systemen toegepast; voorbeeld hiervan is de wijk
Nieuw Terbregge in Rotterdam.
Warmte- /koude-opslag (WKO)Het opslaan van warmte of koude ten behoeve van respectievelijk verwarming of koeling van een gebouwen of bouwwerk.
WadiVoorziening voor de infiltratie van regenwater. Een wadi is een laagte waarin het regenwater zich kan verzamelen en in de bodem kan infiltreren. Meestal is een wadi beplant met gras of biezen. Een wadi helpt verdroging van de bodem tegen te gaan, vormt een buffer bij overvloedige regenval, en draagt bij aan de zuivering van het water.
Wattpiek (Wp)Eenheid om het nominaal vermogen van een <
zonnepaneel uit te drukken.
WattDe eenheid van vermogen is Watt (W).
Waterzijdig inregelen (WZI)Bij waterzijdig inregelen gaat het om de vraag `Krijgt elke radiator de juiste hoeveelheid warm water toegevoerd?`. Waterzijdig inregelen (WZI) is het optimaliseren van de volumestromen naar radiatoren op een zodanige wijze, dat naar elke radiator de juiste hoeveelheid water stroomt die nodig is om de ontwerptemperatuur in de betreffende ruimte te realiseren.
WatertoetsToets die bij ruimtelijke plannen moet worden uitgevoerd om na te gaan wat de gevolgen zijn voor de waterhuishouding.
Op 20 december 2002 heeft het kabinet besloten de watertoets wettelijk verplicht te stellen bij het vaststellen van streekplannen en gemeentelijke bestemmingsplannen. Meer info zie Infoblad
Water en ruimtelijke ordening.
WKO<
Warmte- -koude -opslag
WoonWijzerWizardDe WoonWijzerWizard is een softwareproduct (wizard) waarmee een gebruiksaanwijzing (woonwijzer) voor een woning gemaakt kan worden. Doel is onder andere om het gebruik van duurzaam gebouwde woningen, veelal uitgerust met nieuwe technieken, in goede banen te leiden.
WoonschipEen woonschip is volgens art. 1 van de Huisvestingswet een ‘schip dat uitsluitend of in hoofdzaak gebezigd wordt of bestemd is voor bewoning’.
Andere benamingen zoals woonboot, woonark, waterwoning of watervilla worden niet in de Huisvestingswet gebruikt; alles wat drijft en wordt bewoond wordt woonschip genoemd.
ZonnewoningEen Zonnewoning is een woning met het gelijknamige Certificaat die voldoet aan een aantal kwaliteitseisen:
- de woning is goed geïsoleerd en de EP-coëfficiënt is maximaal 0,75
- toepassing van duurzame energie
- toepassing van het Nationaal Dubo-pakket (eisen groene financiering)
- oververhitting in de zomerperiode wordt voorkomen
- optimaal gebruik van daglicht
- gebruik van FSC-gecertificeerd hout
- schriftelijke bewonersinstructie
Zonnepaneel
Paneel met PV cellen; wekt elektriciteit op.
Meer info zie: <PV cellen.
Zonnehaardwoning
Energiezuinig woningconcept, gebaseerd op zeer goede isolatie van de buitenschil en <zuid-oriëntatie, waardoor het mogelijk is door middel van zonne-energie en een (moderne) gashaard de woning te verwarmen, zonder al te hoge meerkosten.
Zonneboiler
Een zonneboilersysteem zorgt ervoor dat het maken van warm tapwater minder energie kost. Er zijn systemen die tevens bijdragen aan de ruimteverwarming, bijvoorbeeld in combinatie met een lage-temperatuur afgifte systeem (<LTV).
Zongerichte verkaveling
Zongericht verkavelen is het zodanig inrichten van een gebied dat zoveel mogelijk zonlicht op minimaal één van de gevels valt, waardoor <passieve zonne-energie optimaal benut wordt. Ook heeft de verkaveling (deels) invloed op de mogelijkheid <actieve zonne-energie toe te passen.
Het Nationaal Pakket Duurzame Stedebouw geeft in hoofdstuk 3.5.4 en 3.5.5 richtlijnen voor zongericht verkavelen (wijkniveau) en zongericht bouwen (gebouwniveau).
Zie <Oriëntatie (op de zon), alsook de publicatie Optimaal zongericht bouwen en de Veelgestelde vraag over duurzaam bouwen in <Bestemmingsplannen.
ZOAB
Zeer open asfalt beton.
ZOAB is asfalt met ten minste 20% holle ruimte en wordt gekenmerkt door een open structuur. Daardoor heeft ZOAB een aantal voordelen ten opzichte van <DAB:
• geluidsreductie
• geen aqua-planning
• geen spat- en stuifwater
• goede zichtbaarheid markering bij nat wegdek, ook bij nacht
• minder spoorvorming
ZSAZeer stil asfalt.
Een speciale, zeer fijne <
ZOAB, die de geluidsproductie van de band op het wegdek minimaliseert. De ZSA-laag absorbeert, eventueel in combinatie met een onderliggende ZOAB, het bandengeluid.
ZTADe zontoetredingsfactor of ZTA-waarde van een raam of beglazingssysteem geeft de verhouding tussen de binnenkomende en de opvallende zonnestraling (zowel directe als diffuse straling). Voor blank enkel glas bedraagt de ZTA-waarde 0,8; voor HR
++ glas bedraagt de ZTA-waarde tussen de 0,6 en 0,7.
Zwart waterZwart water is afvalwater verontreinigd met faecaliën, dus afkomstig van toilet. Na enige tijd kleurt dit water zwart van kleur. Zie ook <
grijs water.
G30De dertig grootste gemeenten van Nederland.
In de G30 bevinden zich onder meer de 56 wijken die met prioriteit worden aangepakt in de <
stedelijke herstructurering; meer info in het
Dossier 56-Wijkenaanpak van VROM.
Q-woning Eigennaam voor een duurzame en betaalbare starterswoning.