SOS NUCHTERHEID

Categorie: Medisch
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 46

Anemie (bloedarmoede)
tekort aan rode bloedcellen, die instaan voor het transport van zuurstof via het bloed naar de weefsels. Dit tekort kan leiden tot moeheid, kortademigheid, duizeligheid e.d.

Beeldvorming
voorstellen of in beeld brengen van te onderzoeken organen met behulp van röntgenstralen (radiologie), ultrasone geluidsgolven (echografie), magnetische velden (NMR), of radioactieve stoffen (radio-isotopen, nucleaire geneeskunde) .

Biopsie
wegnemen van een stukje weefsel uit de tumor voor anatomopathologie.

Botscan (beenderscan)
nucleair-geneeskundig onderzoek waarbij een kleine hoeveelheid radioactieve stof (radio-isotoop), die zich in de beenderen kan fixeren, wordt ingespoten. Na een drietal uur laat dit toe met een specifieke scan (isotopen camera) haarden van abnormale beenderombouw in het skelet op te sporen (o.a. litteken na een breuk, maar ook bijv. uitzaaiing in het beenderstelsel).

Chirurgie (heelkunde)
lokale behandeling waarbij de tumor tijdens een operatie verwijderd wordt. Deze behandeling wordt enkel voorgesteld als men verwacht dat de longtumor volledig zal kunnen verwijderd worden.

Chemotherapie
systemische of algemene behandeling waarbij de tumorcellen door gebruik van celdodende medicatie vernietigd of in hun groei vertraagd worden.

CT-scan (computertomografie scan)
toestel dat met röntgenstralen van een deel van het lichaam (bijv. de borstkas) doorsneden maakt, die daarna met een computer in fotografische doorsneden van dit lichaamsdeel worden omgezet. Deze opnames geven een gedetailleerd beeld van de tumor waarop de uitgebreidheid of de evolutie onder behandeling kan worden nagegaan.

Echografie
opname van de ligging, de samenstelling en de eventuele afwijkingen van inwendige organen door middel van ultrasone geluidsgolven.

Echocardiografie
opname van de hartkamers en hartklepbewegingen bewegingen door middel van ultrasone geluidsgolven.

Echo-oesofagoscopie
EUS (Oesophageal Ultra Sound, echografie via de slokdarm) met behulp van een echo-endoscoop - een flexibel kijkbuisje met op het uiteinde daarvan een echosonde - worden lymfeklieren of structuren die gelegen zijn tussen de longen gelokaliseerd en beoordeeld. Klieren kunnen met een dunne naald worden aangeprikt, en celmateriaal aldus verkregen wordt vervolgens microscopisch onderzocht om aantasting van lymfeklieren te beoordelen.

Echo-bronchoscopie
EBUS (Endobronchial Ultra Sound, echografie via de luchtwegen) met behulp van een echo-endoscoop - een flexibel kijkbuisje met op het uiteinde daarvan een echosonde - worden lymfeklieren die gelegen zijn rond de luchtwegen gelokaliseerd en met een dunne naald aangeprikt. Celmateriaal aldus verkregen wordt vervolgens microscopisch onderzocht om aantasting van lymfeklieren te beoordelen.

Elektrocardiogram (ECG)
meting van de elektrische stroom geproduceerd door het hart. Verandering in deze stromen geeft informatie over het ritme en de werking van het hart.

Endoscopie
onderzoek van de lichaamsholten door middel van inbrengen een flexibel kijkbuisje, meestal onder plaatselijke verdoving.

Klinisch-wetenschappelijk onderzoek
onderzoek van nieuwe diagnose technieken of systemen van behandeling, die mogelijk de vooruitzichten van patiënten met longtumoren kunnen verbeteren.

Leukopenie
daling van de witte bloedcellen, waardoor een verhoogde vatbaarheid voor infecties, zoals bijv. longontsteking of bronchitis, ontstaat.

LLCG
Leuven Lung Cancer Group

Longfunctie
testen waarbij door blazen in een toestel de longvolumes en de zuurstofopname capaciteit van de longen worden bepaald. Dit geeft een idee van de long reserve, wat van belang is bij behandelingen zoals chirurgie of radiotherapie.

Lobectomie
operatie waarbij één longkwab wordt weggenomen. Rechts bestaat de long uit drie kwabben, links uit twee.

Metastasen (uitzaaiingen)
neerzetting van kwaadaardige cellen op een andere plaats dan deze waar de tumor ontstaan is.

Mesothelioom
kwaadaardige aandoening van de longvliezen of pleurabladen.

Mediastinum
ruimte in de borstkas gelegen tussen de beide longen, waarin zich o.a. de centrale luchtpijp (trachea), de slokdarm, lymfeklieren, bloedvaten en zenuwen bevinden.

Mediastinoscopie
heelkundig onderzoek waarbij onder algemene verdoving een starre kijkbuis in het mediastinum wordt gebracht, waardoor de chirurg uitzaaiingen van de longtumor in de klieren aan de uitgang van de long kan opsporen en biopsies ervan kan nemen.

Moleculair-biologische therapie
systemische of algemene behandeling waarbij de tumorcellen, door gebruik van medicaties die ingrijpen in één of meerdere schakels van de cel controlesystemen (groei, celdeling, beweging, bloedaanvoer of tendens naar uitzaaiing) vernietigd of in hun groei vertraagd worden.

Neutropenie
daling van één bepaalde soort witte bloedcellen, waardoor een verhoogde vatbaarheid voor infecties, vooral door bacteriën, ontstaat.

NSCLC
niet kleincellige longkanker

Perfusiescintigrafie
nucleair-geneeskundig onderzoek waarbij de longbloedvaten worden in beeld gebracht na het inspuiten van een kleine hoeveelheid specifieke radioactieve stof of radio-isotoop in de bloedbaan. Dit onderzoek wordt o.a. gebruikt om longembool (bloedklonter in de longbloedvaten) op te sporen, of om na te gaan hoeveel de rechter respectievelijk linker long bijdraagt in de totale longwerking. Dit laatste kan van belang zijn in de functionele cardiopulmonale evaluatie.

Pleuroscopie (thoracoscopie)
ingreep onder plaatselijke of algemene verdoving. Na het maken van een kleine opening in de borstkaswand tussen twee ribben wordt een starre kijkbuis in de pleuraholte gebracht, waarbij de arts kan onderzoeken of er uitzaaiing van de tumor op de longvliezen aanwezig is, en hiervan biopsies kan nemen.

Pleurapunctie
inbrengen van een naald in de pleuraholte (de ruimte tussen de twee pleurabladen) na plaatselijke verdoving van de huid. Op die manier kan vocht dat zich in pleuraholte bevindt worden bekomen voor laboratorium onderzoek.

Pleura (borstvlies)
vlies dat zowel de binnenzijde van de borstkaswand als de long zelf bekleedt (binnenste en buitenste longvlies of pleurablad).

Pneumectomie
operatie waarbij een ganse long wordt weggenomen.

Poortkatheter
bestaat uit 2 delen namelijk een toegangspoort en een katheter. Het geheel wordt onderhuids ingeplant. De toegangspoort bestaat uit titanium en is voorzien van een zelfsluitend siliconen membraam. Vanuit de poort vertrekt een soepele katheter waarvan het uiteinde in een bloedvat (ader) wordt gebracht. Door middel van een naald wordt de poort aangeprikt.

Punctiebiopsie
techniek waarbij na lokale verdoving van de huid een biopsienaald tot in een letsel wordt geschoven om een biopsie ervan te verkrijgen (bijv. in de long of de lever). Dit gebeurt veelal onder geleide van beeldvorming zoals doorlichting, CT-scan of echografie.

Radiotherapie (bestraling)
lokale behandeling waarbij de tumorcellen door gebruik van hoogenergetische stralen vernietigd of in hun groei vertraagd worden.

REO (Respiratoire Oncologie)
specialisme dat zich toelegt op alle aspecten van de zorg voor patiënten met respiratoire tumoren (longtumoren, longvliestumoren).

Rookstopkliniek
is een geïndividualiseerd rookstop programma, onder leiding van een pneumoloog en een psychologe, dat aangeboden wordt aan personen die wensen te stoppen met roken.

RX-thorax
röntgenfoto van de longen.

SCLC
kleincellige longkanker

Simulatie
proefbestraling waarbij wordt nagegaan of de echte bestraling nadien zal toegediend worden aan het juiste deel van het lichaam, precies waar de tumor gelegen is.

Spiroergometrie
meten van de longcapaciteit en het zuurstofverbruik in rust en tijdens inspanning op een fiets. Dit geeft een nog beter idee van de long reserve dan de klassieke longfunctie in rust.

Stadiumbepaling (stadiëring)
bepalen van de uitgebreidheid van de ziekte door middel van verschillende onderzoeken zoals lichamelijk onderzoek, endoscopie of beeldvorming.

Thrombo(cyto)penie
daling van het aantal bloedplaatjes (thrombocyten) waardoor een verhoogde bloedingtendens kan ontstaan.

Thoraxheelkunde
specialisme dat zich toelegt op de chirurgische aspecten van de zorg voor patiënten met respiratoire tumoren (longtumoren, longvliestumoren).

Thorax (borstkas)
deel van het lichaam waarin het hart en de longen zich bevinden, omgeven door de beschermende borstkaswand.

Thoracotomie
ingreep waarbij de borstkas geopend wordt, meestal via een insnede tussen twee ribben, waarbij de organen in de borstkas kunnen bereikt worden voor heelkunde zoals lobectomie of pneumectomie.

Weefseltypering
onderzoek dat tot doel heeft de tumorcellen te identificieren.

Zorgprogramma
samenwerkingsverband tussen artsen van diverse specialismen en paramedici met als doel een optimale zorg te bieden voor alle aspecten van patiënten met respiratoire tumoren, zoals het geheel van de onderzoeken en de diverse fasen van de behandeling.