Dokterdokter.nl

Categorie: Medisch > korte omschrijvingen
Datum & Land: 18/04/2007, NL
Woorden: 11490

Conjugatie
(1) vereniging van zaad- en eicel(2) chemische koppeling(3) koppeling van bij elkaar behorende bewegingen en/of waarnemingen, bijvoorbeeld die van beide ogen(4) paring

Conjunctiva
slijmvlies dat de binnenzijde van de oogleden en de voorkant van de oogbol bekleedt

Conjunctivaal
met betrekking tot het oogbindvlies

Conjunctivitis
oogbindvliesontsteking als gevolg van bacteriële, virale, chemische, traumatische of allergische oorzaken; gaat gepaard met zwelling en roodheid, tranenvloed, afscheiding van slijm en soms etter, brandende pijn, jeuk en lichtschuwheid

Consanguïen
bloedverwant

Consanguïniteit
bloedverwantschap

Conscientia mentalis
het bewustzijn

Conscientia moralis
het geweten; sociaal en geestelijk besef van goed en kwaad , recht en onrecht

Consensueel
overeenkomend

Consensuele pupilreflex
vernauwing van de pupil bij verlichting van de andere pupil (die zich ook vernauwt: dit is een normale reactie van een pupil op licht)

Consistentie
dichtheid, vastheid van een voorwerp of vloeistof; bijvoorbeeld waterig, dun, dik of brijachtig

Constipatie
verstopping van de darm met ontlasting

Constitutieziekten
ziekten die op een geërfde of verworven abnormaal eigenschap berusten, bijvoorbeeld astma, eczeem

Constitutionele trombopathie
erfelijke vorm van hemofilie (bloederziekte), waarbij de samenklontering van bloedplaatjes bij de bloedstolling gestoord is. Hierdoor komen bloedingen voor onder andere in de spieren, gewrichten, huid- en slijmvliezen

Consumptie
verbruik (van voedsel, maar ook van weefsel, bijvoorbeeld bij uitputtende ziekten)

Contact dermatitis
huidontsteking, als gevolg van langdurige of herhaalde blootstelling aan giftige of irriterende stoffen

Contact urticaria
netelroos die ontstaat door (meestal herhaaldelijk) contact met bepaalde stoffen, waarvoor een allergische reactie kan ontstaan waarbij de bloedvaten zo ver open gaan staan, dat de bloeddruk te laag wordt. Onbehandeld kan dit tot de dood leiden

Contactallergie
overgevoeligheidsreactie van de huid, bij contact van de huid met een stof waar men overgevoelig voor is (bijvoorbeeld bij horloges of sieraden)

Contacteczeem
eczeem dat ontstaat doordat iemand allergisch is geworden voor een stof, die enige tijd met de huid in aanraking is geweest bijvoorbeeld nikkel in sieraden of parfum

Contagiositeit
besmettelijkheid

Contaminanten
verontreinigde stoffen die in eet- en drinkwaren kunnen voorkomen en ziekte kunnen veroorzaken

Continent
in staat om urine of ontlasting op te houden

Continentie
het vermogen om iets, bijvoorbeeld de urine of de ontlasting op te houden; het tegenovergestelde van incontinentie

Contraceptie
voorbehoeding tegen een zwangerschap

Contractie
samentrekking van spieren, schrompeling van littekens

Contractuur
blijvende samentrekking, schrompeling of verkorting van weefsels, waardoor verkromming ontstaat door dwangstand van één of meer gewrichten

Contractuur van Dupuytren
het verschrompelen van een deel van de hand, waardoor de vingers gebogen blijven

Contra-indicatie
tegenaanwijzing; een aanwijzing dat een bepaalde behandeling beter niet kan worden gedaan

Contralateraal
aan de andere (lichaams)zijde; tegenovergestelde van homolateraal (aan dezelfde zijde)

Contrastmiddel
voor röntgenstralen minder doorgankelijke stof die op röntgenfoto's een contrast oplevert tussen het orgaan en de omgeving van dat orgaan

Contusio cerebri
hersenkneuzing, beschadiging van hersenweefsel (bloedingen, vocht) door stomp geweld op het hoofd

Convergentie
het naderen van de bliklijnen voor de ogen (bijvoorbeeld bij het naar je eigen neus kijken), tegenovergestelde van divergentie

Conversie
(1) omzetting, omkering(2) psychische stoornis, waarbij lichamelijke klachten of uitvalsverschijnselen zijn op te vatten als een uiting van een psychisch probleem

Convex
bol, bijvoorbeeld van de ooglenzen, tegenovergestelde van concaaf

Convoluut
in elkaar gekronkelde massa

Cooling-down
herstelbevorderende maatregelen na het sporten door bijvoorbeeld uitlopen

Coördinatie
samenwerking van verschillende spieren voor het tot stand komen van een bepaalde beweging

COPD
afkorting van chronic obstructive pulmonary disease; verzamelnaam voor langdurig bestaande, niet te herstellen vernauwingen van de luchtwegen; hiertoe behoren chronische bronchitis, chronische bronchiolitis en emfyseem

Cophosis
doofheid

Copieus
overvloedig

Coping
aanpassing aan (relatief) moeilijke omstandigheden (stress); de inspanningen die een persoon verricht bij een dreigende overbelasting

Copremese
het braken van ontlasting

Coproantistoffen
antistoffen in het slijmvlies van de darmen

Coprostase
is de ophoping van harde ontlasting (faeces, poep) bij obstipatie (verstopping van de darm). De behandeling van coprostase kan bestaan uit het toedienen van laxeermiddelen.

Cor
hart

Cor pendulus
laagstand van het hart

Cord bladder
blaasstoornis als gevolg van een aandoening in het ruggenmerg (bijvoorbeeld bij een dwarslaesie)

Cordocentese
aanprikken of doorsteken van de navelstreng bij de ongeboren baby

Core-
met betrekking tot het centrum (bijvoorbeeld de pupil)

Corectopie
het niet in het midden van de iris staan van de pupil

Cornea
hoornvlies van het oog; doorschijnend slijmvlies dat de iris en de pupil bedekt

Cornea-chagrijn
dof hoornvlies door zwelling, veroorzaakt door een acute verhoging van de oogdruk

Cornea-erosie
Cornea-erosie is een beschadiging van het buitenste laagje cellen van de cornea. De cornea is het glasheldere voorste deel van het oog. Door de cornea komt het licht het oog binnen. Het buitenste deel van de cornea is bedekt door een dun laagje 'huid'. Dit heet het epitheel.

Corneareflex
sluiten van de oogleden, wanneer het hoornvlies wordt aangeraakt of als iets in het oog dreigt te komen

Corona
krans, kroon

Coronair
kransvormig; de kransslagaderen (kleine slagaderen om het hart die het hartweefsel van bloed voorzien) betreffend

Coronaire bypass
omlegging van een afgesloten of sterk vernauwd bloedvat van het hart

Coronaire insufficiëntie
onvoldoende bloeddoorstroming van de kransslagaderen (slagaderen op het hart), waardoor de hartspier onvoldoende voedingsstoffen en zuurstof krijgt. Hierdoor kunnen klachten ontstaan van pijn op de borst tot een hartinfarct

Coronaire sclerose
verharding van de kransslagaderen die de hartspier van zuurstof en energie voorzien

Coronaire trombose
vorming van een bloedstolsel in een van de kransslagaderen van het hart, waardoor er een hartinfarct ontstaat

Corpulentie
zwaarlijvigheid

Corpus alienum
vreemd lichaam, voorwerp dat van buiten af in het lichaam is gekomen

Corpus callosum
grootste verbinding tussen de twee hersenhelften (linker en rechter hersenhelft)

Corpus ciliare
straalvormig lichaam van het oog dat om de lens heen ligt; hierin ligt een cirkelvormige spier die ervoor zorgt dat de lens van vorm kan veranderen en dat men scherp kan stellen

Corrosie
aanvreting, verwoesting, bijvoorbeeld van beenderen en slijmvliezen door zweren of bijtende stoffen

Cortex
schors, bast, omringende laag van een orgaan

Cortex cerebri
hersenschors, buitenste laag grijze stof van de hersenen die de witte stof omringt

Corticaal hormoon
hormoon van de bijnierschors, corticosteroïd

Corticobulbair
met betrekking tot de hersenschors en de hersenstam

Corticoïd
hormoon dat door de bijnierschors wordt gemaakt

Corticospinaal
met betrekking tot de hersenschors en het ruggenmerg

Corticosteroïden
hormonen die door de bijnierschors worden gemaakt

Cortisol
hormoon dat door de bijnierschors wordt gemaakt; de productie van dit hormoon wordt gestimuleerd door stress. Het hormoon onderdrukt de reactie van het lichaam op stress, infectie, ontsteking en weefselbeschadiging; een tekort aan dit hormoon is levensbedreigend

Corvisart des Marets gelaat
angstige gezichtsuitdrukking met open mond en bleke en blauwe huid bij ernstige hartzwakte

Coryza
neusverkoudheid

Costa
rib

Costaal
de ribben betreffend

Costaal ademen
borst- of ribademhaling

Costale respiratie
borstademhaling

Costoclaviculair syndroom
pijn in de arm, afname van de handspieren en tintelingen in de vingers door een afklemming van de slagader en zenuw, die liggen tussen het sleutelbeen en de eerste rib

Cot death
het onverwacht overlijden tijdens de slaap van een kind jonger dan twee jaar, dat gezond leek te zijn en waarbij geen oorzaak van het overlijden kan worden gevonden

Cotton wool exsudaten
wolkachtige, vaag begrensde neerslagen van eiwitten op het netvlies als gevolg van plaatselijke veranderingen bij aandoeningen van het netvlies door vaataandoeningen

Couperose
roodheid en ontsteking van huidklieren in het gezicht

Couveuse
ventileerbaar kastje waarin te vroeg geboren of zwakke kinderen de eerste weken na de geboorte bij een bepaalde temperatuur, vochtigheidsgraad en zuurstofomgeving kunnen worden verpleegd

Coxagra
heupjicht; ontsteking van het heupgewricht (artritis) door neerslag van urinezuur in dit gewricht, door een verhoogd gehalte van urinezuur in het bloed door verhoogde productie van urinezuur of verminderde uitscheiding van urinezuur in de urine (bij nieraandoeningen)

Coxalgie
pijn in de heup

Coxartritis
ontsteking van het heupgewricht

Coxartrose
slijtage van het heupgewricht

Crampus
spierkramp, pijnlijke gespannen samentrekking van spieren

Cranialgie
schedelpijn

Craniocervicaal
met betrekking tot de schedel en de nek (hals)

Craniofaciaal
met betrekking tot de schedel rond de hersenen en het gezicht

Craniofaryngeoom
gezwel van de hypofyse (klein orgaan dat onder aan de hersenen 'hangt' en een soort schakel is tussen de hersenen en hormoonproducerende klieren)

Cranioscopie
onderzoek van de schedel

Craniostenose
voortijdige sluiting van de schedelnaden. Normaal gesproken sluiten deze zich pas als de groei van de schedel klaar is. Nu wordt deze groei belemmerd en ontstaat een abnormale vorm van de schedel

Craniotabes
zacht worden van de schedel door een verkeerde botvorming door een tekort aan vitamine D. Hierdoor ontstaan dunne plekken in de schedel

Craniotomie
(1) operatie waarbij de schedel wordt geopend(2) onthoofding van het ongeboren kind

Craurosis
huidaandoening met vorming van kleine of grotere verhevenheden op de huid met een grove structuur

Creatinefosfokinase
enzym dat aanwezig is in de hersenen, de hartspier en de overige spieren. Aan de structuur van het enzym is te herkennen waar het vandaan komt; zo is het gedeelte dat normaal in de hartspier aanwezig is, sterk verhoogd in het bloed bij een hartinfarct

Creatinine
stof in het bloed; de hoeveelheid creatinine in het bloed en de hoeveelheid creatinine in de urine zeggen iets over de nierfunctie