RKK - Lijst [Encyclopedie Katholiek Nederland

Categorie: Religie en filosofie > Katholicisme
Datum & Land: 07/10/2007, NL
Woorden: 407

Katholiek worden
Toetreding tot de rooms-katholieke gemeenschap, officieel bekrachtigd door de sacramenten van het doopsel en het vormsel, en het ontvangen van de eerste communie.

Kerststal
In kerken en huiskamers wordt met kerstmis een namaakstalletje neergezet, met daarin de belangrijkste figuren uit het kerstverhaal. Hiermee wordt de boodschap dat God in het kerstkind mens is geworden, tastbaar gemaakt.

Kerstmis
Kerstmis is het feest waarbij de geboorte van Jezus Christus wordt herdacht.

Kerstboom
Een kerstboom is een versierde en verlichte dennenboom, die met kerstmis in kerken en huizen wordt geplaatst. De kerstboom is waarschijnlijk verwant met zowel de Germaanse heilige boom als de middeleeuwse katholieke paradijsboom.

Kerkgeschiedenis Nederland
De huidige indeling van Nederland in zeven bisdommen dateert van 1853. Tussen 1853 en 1963 emancipeerden de katholieken zich succesvol van de protestanten. Na 1963 ontstond verdeeldheid over de hervormingen van Vaticanum II. Deze bereikte rond 1985 een hoogtepunt en verdween daarna geleidelijk.

Kerkgeschiedenis Europa
Van ‘Europa’ als samenhangend geheel in de geschiedenis is pas sprake op het moment dat een aanwijsbare samenhang tussen alle bevolkingsgroepen van het continent kan worden waargenomen. Het christendom heeft de benodigde samenhang gebracht; voor het grootste deel van Europa was die samenhang een feit zo rond het begin van de eerste kruistocht in het jaar 1097.

Kerk der Friezen
De Kerk der Friezen, officieel de Kerk van de Heiligen Michaël en Magnus, is begin 2005 het officiële pastorale centrum voor Nederlanders in Rome geworden, een functie die de kerk in feite al vanaf 1985 vervulde.

Kinderdoop
Het doopsel is het fundamentele sacrament van christelijke initiatie en maakt een kind tot lid van de Kerk, de gemeenschap van gedoopten; de kinderdoop vindt plaats op grond van het geloof van de ouders.

Kloosterleven
In het klooster verenigen mensen zich om het voorbeeld van Jezus op bijzondere en strikte wijze na te leven, vrij van de compromissen van het gewone leven. De dagindeling, geheel gericht op godsdienst, wordt doorgaans bepaald door het bidden van de getijden.

Koorgebed
Het officiële gebed van de Kerk, het zogenaamde officie, wordt ook wel koorgebed genoemd, naar de plaats waar de uitvoerenden zich in het kerkgebouw bevinden: het koor.

Koningen
Binnen het Oude Testament vormen het eerste en tweede boek Koningen (1 en 2 Koningen) eigenlijk één boek. Zij verhalen de geschiedenis van het koningschap in Israël vanaf de laatste dagen van koning David tot aan de Babylonische ballingschap in 587 voor Christus.

Kolossenzenbrief
De Brief aan de Christenen van Kolosse maakt deel uit van het Nieuwe Testament en is vooral beroemd om zijn christologie. Dit document is door de traditie toegeschreven aan Paulus, maar daarover bestaat veel twijfel.

Kolbe, Maximilliaan Maria
Maximilliaan Kolbe (1894-1941) was franciscaan, priester, missionaris, kloosterstichter en journalist. Vanwege zijn verzet tegen de nazi-overheersing werd hij naar Auschwitz gestuurd. In 1982 werd hij heilig verklaard.

Kruisheren
De Orde van het Heilig Kruis ontstond in de 13e eeuw. De leden ervan, voornamelijk priesters, noemen zich Kruisbroeders. In Nederland staan ze ook bekend onder de naam Kruisheren. Hun voornaamste bezigheden in de loop der eeuwen zijn onderwijs, zielzorg en maatschappelijk werk. De spiritualiteit van deze kleine orde kenmerkt zich door protest tegen onechtheid, pleidooi voor authenticiteit, nabijheid bij mensen, tolerantie en democratie.

Kruisweg
De kruisweg is een godsdienstoefening waarbij gelovigen al biddend en zingend langs de veertien afbeeldingen van de lijdensweg van Christus trekken.

Lauden
De lauden maken deel uit van het officiële gebed van de Kerk, het zogenoemde officie; de lauden worden bij dageraad gebeden. Het is onder meer een lofprijzing van Christus, die wordt bezongen als 'heraut der dageraad', 'drager van het licht', 'hemels licht', 'stralende zon' en 'Gods stralend aangezicht'.

Lapsi
Lapsi is de benaming voor christenen die tijdens de vervolgingen door de Romeinse keizers publiekelijk verklaarden niet meer in Christus te geloven. Dat deden ze om te ontkomen aan folteringen, doodstraf of verlies van bezit. Over het algemeen betrof het geen personen die echt van hun geloof waren afgevallen.

Lex orandi lex credendi
Het Latijnse adagium 'Lex orandi, lex credendi' betekent letterlijk 'de wet van het bidden is de wet van het geloven'. Het is een klassiek katholiek principe.

Leviticus
Leviticus is het derde boek van de Pentateuch, het eerste deel van het Oude Testament. Het gaat vooral over de cultische voorschriften van het verbond van Jahweh met Israël.

Limbus
De limbus oftewel het voorgeborchte was in vroegere katholieke voorstellingen een plek aan de marge van de hel waar de zielen van de ongedoopte aartsvaders en de ongedoopte kinderen verbleven. De Kerk heeft het bestaan van het voorgeborchte echter nooit bevestigd.

Liefdewerken
De werken van barmhartigheid worden ook wel liefdewerken genoemd; volgens Jezus zelf draagt namelijk een tweezijdige liefde de werken: een liefde voor de naaste die tegelijkertijd een liefde voor God is.

Liber horarum
Een boek dat het mogelijk maakt om het officiële gebed van de Kerk, het zogenaamde officie, in afzondering op de juiste uren oftwel horae te bidden, wordt liber horarum genoemd; de Nederlandse term is getijdenboek.

Logos
Het Griekse begrip Logos kan onder meer getal, woord, rede, ratio, wetmatigheid, uitspraak en redenering betekenen. Sommige antiek-filosofische scholen gebruikten het woord als aanduiding voor het vormend oerprincipe van de kosmos of voor het Intellect van God. Het begrip Logos speelt een grote rol in de christologie, de leer over Christus. Dat komt omdat Christus in het Johannes-evangelie de Logos genoemd wordt.

Lucas-evangelie
Het evangelie van Lucas is één van de vier heilige boeken die de grote betekenis van Jezus’ levensloop voor het heil van de mensen schetsen. Dit evangelie benadrukt dat Jezus’ heil bestemd is voor alle mensen, jood en niet-jood, arm en rijk.

Martyrion
De term martyrion wordt gebruikt om de sterfplaats of het graf van een martelaar aan te duiden.

Martyrologium
Een martyrologium is een martelarenboek, waarin steeds de naam, de feestdag, de plaats van herkomst en soms een paar regels over leven en sterven van de martelaar of andere heilige vermeld staan.

Martelaren
Martelaren zijn mensen die standvastig van hun geloof hebben getuigd, en hierom gepijnigd en ter dood zijn gebracht.

Martelaar
Een martelaar is iemand die standvastig van zijn geloof heeft getuigd, en hierom gepijnigd en ter dood is gebracht.

Martelaarsakte
Een martelaarsakte bevat het protocol van het door de wereldse rechtbank tegen de geloofsgetuige gevoerde proces in vraag- en antwoordvorm, met daarnaast korte notities over de feitelijke gebeurtenissen.

Mariamaand
Mei is in de Katholieke Kerk de Mariamaand. De Romeinen noemden de meimaand naar de moedergodin Maia. In de Middeleeuwen ontstond in Italië het gebruik om mei toe te wijden aan Maria, de Moeder Gods.

Maria Visitatie
Maria Visitatie is het rooms-katholieke feest dat op 31 mei wordt gevierd. Het is de gedachtenis aan het bezoek dat de Moeder Gods bracht aan haar nicht Elisabeth. Daarbij werden volgens het Evangelie van Lucas belangrijke woorden gesproken.

Maria van de Rozenkrans
De liturgische gedachtenis van Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans op 7 oktober eert de Heilige Maagd Maria als de beschermster van de christenheid. Daarbij wordt het gezamenlijk bidden van de rozenkrans beschouwd als krachtig middel van de gelovigen om groot onheil af te weren.

Maria van de Berg Karmel
'Heilige Maagd Maria van de berg Karmel', zo luidt de naam van de liturgische gedachtenis op 16 juli. Op die dag gedenkt en viert de Rooms-Katholieke Kerk de Mariaverschijning aan Sint Simon Stock (ca. 1165-1265). Deze ziener was lid van de Karmelieten, een religieuze orde genoemd naar de bijbelse berg Karmel.

Maria Teresa van de Heilige Jozef
Kloosternaam van Anna Maria Tauscher (1855-1938). Deze Duitse kloosterstichteres werd in 2006 in Roermond zalig verklaard. Zij heeft veel betekend voor de zorg van dakloze kinderen, armen en zieken in Duitsland.

Maria ter Sneeuw
Het feest van Maria-ter-Sneeuw wordt ieder jaar op 5 augustus in Rome gevierd. Volgens een middeleeuwse legende werd de Romeinse basiliek Santa Maria Maggiore gebouwd op de plek die de Maagd Maria zelf had aangewezen door het er in augustus te laten sneeuwen.

Maria Tenhemelopneming
Maria-Tenhemelopneming is het katholieke hoogfeest van 15 augustus waarop de Kerk gedenkt dat de Maagd Maria door God in de hemel werd opgenomen.

Maria Lichtmis
Maria Lichtmis is de naam voor het feest van de Opdracht van Christus in de Tempel. Het wordt op 2 februari gevierd, veertig dagen na Kerstmis. Aan het begin van de mis van die dag vindt een processie met gezegende kaarsen plaats.

Margaretha Maria Alacoque
De heilige Margareta Maria Alacoque (1647-1690) was een Franse kloosterzuster die bijzondere openbaringen van Jezus zou hebben ontvangen. Ze wordt vereerd als de Apostel van het Heilig Hart.

Marcus-evangelie
Het evangelie van Marcus is één van de vier heilige boeken, die de grote betekenis van Jezus’ levensloop voor het heil van de mensen schetsten. Dit evangelie benadrukt dat Jezus zich juist in zijn lijden als Zoon van God zichtbaar heeft gemaakt.

Maximilliaan Kolbe
Maximilliaan Kolbe (1894-1941) was franciscaan, priester, missionaris, kloosterstichter en journalist. Vanwege zijn verzet tegen de nazi-overheersing werd hij naar Auschwitz gestuurd. In 1982 werd hij heilig verklaard.

Matteüs-evangelie
Het evangelie van Matteüs is één van de vier heilige boeken die de grote betekenis van Jezus’ levensloop voor het heil van de mensen schetsen. Dit evangelie benadrukt dat Jezus de Messias is, de Zoon van David in wie de woorden van de profeten tot volle betekenis zijn gekomen.

Messias
'Messias’ betekent ‘gezalfde’. Bij de Joden is zalving een teken van goddelijke uitverkiezing. Aan de Joden is een bijzondere Messias beloofd, geroepen om een rijk van vrede en gerechtigheid te vestigen. Christenen geloven dat de beloofde Messias daadwerkelijk is verschenen in de persoon van Jezus van Nazaret.

Metten
De metten maken deel uit van het officiële gebed van de Kerk, het zogenaamde officie; de metten worden in de nacht gebeden.

Mis
‘Heilige Mis’ is een synoniem voor ‘eucharistieviering’. Het is afgeleid van de Latijnse formule die de priester of diaken aan het slot van de eucharistie uitspreekt: Ite, missa est. Het is niet duidelijk hoe deze formule exact vertaald moet worden. Soms vertaalt men het met: ‘Gaat, dit is de wegzending’. Missa wordt dan in verband gebracht met missio, dat ‘zending’ betekent. De aanduiding Sancta Missa (Heilige Mis) benadrukt dat de gelovigen aan het einde van de Mis weer de wereld worden ingezonden om het geloof dat ze in de eucharistie hebben beleden, in praktijk te brengen.

Michaël
De aartsengel Michaël is volgens de christelijke traditie de aanvoerder van de hemelse legers in de strijd tegen de duivel.

Motu proprio
Een motu proprio is een pauselijke document dat een paus op zijn eigen initiatief uitvaardigt. Het behandelt een onderwerp dat de paus persoonlijk ter harte gaat. Een dergelijk document is niet aangevraagd of behandeld door een afdeling van de Romeinse Curie, het apparaat dat het pauselijk leergezag ondersteunt en uitoefent.

Mystagogie
De mystagogie is de vierde en laatste periode van de doopcatechese; in deze periode nemen mensen die katholiek zijn geworden onder meer de tijd om de werking van de sacramenten te beleven en dieper te leren verstaan.

Neo-Vulgaat
De herziene versie van de oude bijbelvertaling, de Vulgaat. De Nieuwe Vulgaat of Neo-Vulgaat verscheen in 1979 op gezag van paus Johannes Paulus II. Hij bepaalde dat deze Latijnse bijbelvertaling voortaan in de katholieke eredienst gebruikt moet worden.

Nederlandse kerkgeschiedenis
De huidige indeling van Nederland in zeven bisdommen dateert van 1853. Tussen 1853 en 1963 emancipeerden de katholieken zich succesvol van de protestanten. Na 1963 ontstond verdeeldheid over de hervormingen van Vaticanum II. Deze bereikte rond 1985 een hoogtepunt en verdween daarna geleidelijk.

Nieuwe Testament
Het Nieuwe Testament is het tweede deel van de christelijke Bijbel. Het is een verzameling van 27 geschriften, die allemaal getuigen van het geloof in Jezus als de door God gezonden Messias.

Nieuwe Theologie
De Nieuwe Theologie is een theologische stroming uit de jaren ‘60 die gericht was op herbronning. Volgens deze stroming moest de Kerk zich in haar liturgie, catechese en diaconie meer baseren op de Bijbel, op de leer van de apostelen en hun eerste opvolgers en op de geschriften van de kerkvaders.

Nieuwe katholieken
Ieder jaar kiezen in Nederland zo’n acht- tot negenhonderd volwassenen ervoor om katholiek te worden; deze ‘nieuwe katholieken’ worden ook wel bekeerlingen genoemd.

Nieuwe Katechismus
In 1966 verscheen in opdracht van de Nederlandse bisschoppen de Nieuwe Katechismus, een geloofsboek waarin de door Vaticanum II gemoderniseerde kerkleer voor gewone gelovigen is uitgewerkt. Een katechismus is een boek waarin een overzicht wordt gegeven van de beginselen en voornaamste waarheden van de kerkleer.

Noon
De noon of none maakt deel uit van het officiële gebed van de Kerk, het zogenaamde officie; de noon wordt om drie uur ‘s-middags gebeden.

Nooddoop
In geval van nood kan eenieder, ook een ongedoopte ongelovige, het sacrament van het doopsel bedienen; deze zogenaamde ‘nooddoop’ is geldig als de bedienaar de bedoeling van de Kerk tot zijn recht wil laten komen, en doopt in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

Nolens, W. H.
De Limburgse priester Wiel Nolens (1860–1931) was leider van de katholieke Tweede-Kamerfractie. Hij maakte zich sterk voor sociale wetgeving en kwam op voor de belangen van de mijnwerkers. Tegenwoordig herinnert de zogenoemde Nolens-doctrine nog aan zijn politieke invloed: alleen in uiterste noodzaak mogen christendemocraten met socialisten regeren, mits een derde partij zich bij de coalitie voegt.

Novemdiales
Periode van negen aaneengesloten dagen van officiële rouw, na het overlijden van een paus.

Numeri
Numeri is het vierde boek van de Pentateuch, het eerste deel van het Oude Testament. Het gaat vooral over de belevenissen van Israël op weg naar het Beloofde Land.

Officium divinum
Het 'Officium divinum', 'Goddelijk officie', is het officiële gebed van de Katholieke Kerk, gebeden op geregelde uren.

Officie
Het Officie is het officiële gebed van de Katholieke Kerk, gebeden op geregelde uren.

Ontkerkelijking
We spreken van ontkerkelijking als steeds meer mensen zich niet langer als lid van een kerkgenootschap beschouwen. Ontkerkelijking is meestal onderdeel van een proces van secularisatie, maar valt er niet mee samen.

Ontkerstening
Ontkerstening is een proces dat leidt tot een toestand waarin de christelijke boodschap niet langer grondslag van cultuur en moraal is.

Onthouding
Onthouding is tegenwoordig het zich in eten en drinken, in roken of in andere genoegens aanmerkelijk beperken. Van oudsher werd op vrijdag en op de overige onthoudingsdagen, afgezien van het eten van vlees of jus.

Onnozele Kinderen
De Katholieke Kerk viert op 28 december het feest van de Onnozele Kinderen. Met 'onnozele kinderen' worden de onschuldige jongetjes van Bethlehem bedoeld die op gezag van koning Herodes werden vermoord. Omdat zij stierven in de plaats van het Kerstkind worden zij als martelaren vereerd.

Onze Vader
Het Onze Vader is het bekendste gebed uit de christelijke traditie; het wordt ook wel Gebed des Heren genoemd omdat Jezus Christus, de Heer, het aan de Kerk gegeven heeft.

Oosterse Kerken
Het oosters christendom is een complex geheel van kerken die zich onderscheiden van de katholieke en protestantse traditie van het Latijnse Westen. De Oosterse Kerken zijn globaal onder te verdelen in de Byzantijns-orthodoxe kerken, de oriëntaals-orthodoxe kerken en de oosters-katholieke kerken.

Oosters Schisma
Het Oosters Schisma of Grote Schisma is de tragische kloof die bestaat tussen de Latijnse (katholieke) en de Byzantijnse (orthodoxe) Kerk. Officieel dateert deze kerkscheuring van 1054, maar ze bestond eigenlijk al veel langer. In 1965 werd het schisma door paus Paulus VI en patriarch Athenagoras I van Constantinopel opgeheven. Dat betekende echter niet dat de Rooms-Katholieke Kerk en de Oosters-Orthodoxe Kerken daardoor één werden. Hoewel de theologische geschillen nagenoeg zijn opgelost, bestaat er vooral bij de Oost-Europese orthodoxe patriarchaten nog steeds groot wantrouwen jegens de Katholieke Kerk. De positie van de paus blijkt nog altijd het grootste struikelblok te zijn.

Opus operatum
Volgens de leer van het opus operatum hebben sacramenten een objectieve werking; een sacrament werkt als het ware ‘vanuit zichzelf’, mits de bedienaar de intentie heeft ‘te doen wat de Kerk doet’.

Openbaring van Johannes
De Apokalyps of Openbaring van Johannes is het laatste boek van de Bijbel. Het gaat over de eindtijdelijke strijd tussen het goede en het kwade. De overwinnaar is Christus, voorgesteld als het Lam Gods. De traditie wijst de apostel en evangelist Sint Jan aan als de auteur.

Openbaring des Heren
Het hoogfeest van Openbaring des Heren of Epifanie herdenkt drie belangrijke momenten uit het leven van Jezus: dat Hij als kind aanbeden werd door wijzen uit het Oosten; dat God Hem bij zijn doopsel in de Jordaan zijn zoon noemt; dat Hij als gast op een bruiloft water in wijn veranderde. Dit belangrijke feest wordt op 6 januari gevierd. In de Nederland rk-kerkprovincie kan het ook gevierd worden op de zondag tussen 2 en 8 januari.

Oude Testament
Het Oude Testament is een grote verzameling van verschillende joodse geschriften, door de christenen overgenomen en erkend als het eerste deel van hun bijbel.

O-antifonen
O-antifonen zijn kenmerkende gezangen uit de liturgie van de laatste week van Advent. De naam verwijst naar het woord ‘O’ waarmee ze alle zeven beginnen.

Passionisten
De Passionisten zijn leden van de Congregatie van het Lijden van Christus. Deze kloostergemeenschap werd gesticht door Paulus van het Kruis (1694-1775). In de spiritualiteit van de passionisten staat het lijden van Jezus Christus centraal. Hun doel is de christelijke betekenis van het lijden te verduidelijken door gebed, prediking en dienst aan de lijdende medemens. Tegenwoordig telt de Congregatie van het Lijden wereldwijd ruim 2400 leden, werkzaam in 59 landen.

Passio
Passio is behalve de aanduiding voor het lijden van Christus, ook de benaming van een ooggetuigeverslag van het lijden en sterven van een martelaar. Soms betreft het een martelaarsakte die met een stichtelijk oogmerk is bewerkt.

Passiezondag
Passiezondag, ook wel Palmzondag of Palmpasen genoemd, is de laatste zondag voor Pasen, waarop de blijde intocht van Jezus Christus in Jeruzalem wordt gevierd.

Pasen
Pasen is het feest ter herdenking van Christus’ Verrijzenis uit de dood. Gelovigen vieren de toegang tot een nieuw en eeuwig leven. In de viering van Pasen vallen twee belangrijke onderdelen te onderscheiden: de Paaswake in het duisternis van de paasnacht en de dagmis van Paaszondag. De Paaswake is het belangrijkst en wordt doorgaans ook het drukst bezocht.

Pascha
Pascha, het Joodse pasen, is het lentefeest waarmee de Joden de uittocht uit Egypte en daarmee de bevrijding van slavernij herdenken. Het is tevens de aanduiding voor het paaslam dat tijdens dit feest werd geslacht.

Parochie
Een parochie is een gemeenschap van christelijke gelovigen met een eigen kerkgebouw; de zielzorg is toevertrouwd aan een pastoor.

Palmzondag
Palmzondag, ook wel Palmpasen of Passiezondag genoemd, is de laatste zondag voor Pasen, waarop de blijde intocht van Jezus Christus in Jeruzalem wordt gevierd.

Palmpasenstok
Een palmpasenstok of palmpaasje is een met groene takjes en lekkernijen versierde stok, in de vorm van een kruisje, die kinderen ter gelegenheid van Palmzondag maken en in optocht meedragen.

Palmpasen
Palmpasen, ook wel Palmzondag of Passiezondag genoemd, is de laatste zondag voor Pasen, waarop de blijde intocht van Jezus Christus in Jeruzalem wordt gevierd.

Palmpaasje
Een palmpaasje of palmpasenstok is een met groene takjes en lekkernijen versierde stok, in de vorm van een kruisje, die kinderen ter gelegenheid van Palmzondag maken en in optocht meedragen.

Pallium
Een pallium is een wollen schouderband die geldt als symbool van bijzonder kerkelijk gezag. Ieder jaar legt de paus het pallium op bij nieuwe aartsbisschoppen.

Padre Pio
Pater Pio (1887-1968) is een populaire Italiaanse heilige. Hij ontving de zogeheten stigmata. Van geen enkele heilige uit de moderne tijd zijn zoveel verslagen over wonderbaarlijke verschijnselen opgetekend als van Pio. Zijn herdenkingsdag is 23 september.

Paaszondag
Paaszondag staat in het teken van de vreugde over Christus’ Verrijzenis uit de dood. Gelovigen vieren de vergeving der zonden en de toegang tot een nieuw en eeuwig leven.

Paaszaterdag
Paaszaterdag, ook wel Stille Zaterdag, is de zaterdag die voorafgaat aan Pasen. De Kerk herdenkt Jezus’ verblijf in zijn graf. Het is een dag van stille bezinning die eindigt bij aanvang van de vreugdevolle Paaswake.

Paaswake
De Paaswake is een van de meest oorspronkelijke diensten van de christelijke traditie en bestaat uit vier onderdelen: de lichtritus, de dienst van het woord, de viering van het doopsel en de eucharistieviering.

Paastriduüm
Het Paastriduüm is de periode die begint met de avondmis van Witte Donderdag en loopt tot en met de vespers van Paaszondag, waarin lijden, dood en verrijzenis van Christus worden herdacht.

Paasfeest
Tijdens het Paasfeest viert de Kerk dat Jezus Christus door zijn lijden, sterven en verrijzen, ons van onze zonden heeft bevrijd. Het feest in ruime zin begint op Palmzondag en eindigt met Pasen. In enge zin is er sprake van een Driedaags Paasfeest, het zogeheten Paastriduüm.

Pauskiezer
Pauskiezers zijn alle kardinalen die deelnemen aan het conclaaf ter verkiezing van een nieuwe paus; voorwaarde is dat zij op de sterfdag van de paus nog niet de leeftijd van 80 jaar hebben bereikt.

Pausen
De heilige apostel Petrus heeft volgens de traditie tot en met Benedictus XVI 264 opvolgers als hoofd van de Kerk van Rome.

Pauselijke uitvaart
De paus wordt na zijn overlijden enige dagen opgebaard en daarna, aansluitend op een uitvaartmis op het Sint-Pietersplein, in de crypte van de Sint-Pieter in de grond worden begraven ónder de plaats die ooit bezet werd door de tombe van de Zalige Johannes XXIII.

Pauselijk overlijden
Bij het pauselijk overlijden neemt het college van kardinalen het bestuur van kerk en Vaticaanstad in handen; tot de keuze van een nieuwe paus is de camerlengo de belangrijkste functionaris van de kerk.

Paus
De paus, opvolger van Petrus, is bisschop van Rome, hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk, en sinds 1929 ook staatshoofd van Vaticaanstad.

Paulus van het Kruis
De heilige Paulus van het Kruis (1694-1775) was een Italiaanse mysticus, kloosterling en volksprediker. Centraal in zijn spiritualiteit stond de overweging van het Lijden van Christus. Hij is de stichter van de Passionisten en Passionistinnen.

Paulus
De apostel Paulus heeft in zijn Brieven een theologie uiteengezet, die het bekeerde joden en bekeerde heidenen mogelijk maakte om samen één christelijke gemeenschap te vormen, waarin de oude joodse Wet wel geldig bleef, maar niet meer naar de letter hoefde te worden nageleefd.

Pesach
Pesach, het Joodse pasen, is het lentefeest waarmee de Joden de uittocht uit Egypte en daarmee de bevrijding van slavernij herdenken.

Pentateuch
De Pentateuch (letterlijk: ‘de vijf rollen’) omvat de eerste vijf boeken van het Oude Testament, in de christelijke traditie aangeduid met hun Grieks-Latijnse namen: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium.

Peetouders
Peter en meter, tezamen aangeduid als ‘peetouders’, stellen zich bij de doop garant voor het geloofsonderricht en de christelijke opvoeding van de dopeling, hun ‘petekind’.

Pinksternoveen
De Pinksternoveen is het kerkelijk gebed om de werking van de Heilige Geest, gebeden gedurende de negendaagse periode tussen Hemelvaart en Pinksteren.