Dierenwoordenboek

Categorie: Planten en dieren > Dieren
Datum & Land: Pl/an/ten , NL
Woorden: 3446

AID
Algemene Inspectie Dienst; controlerende dienst van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij op het gebied van wetgeving, met name soort- en gebiedsbescherming. Houdt toezicht op de agrarische sector, visserij, natuurbeheer en soms particulieren..

AI
Artificial Insemination; kunstmatige inseminatie, KI..

Alpaca
Gedomesticeerde lama-achtige uit Zuid-Amerika, bekend om zijn kostbare kwaliteitswol (z.o. lama)..

Alopecia
Kaalheid na uitval van haar..

Allopatrisch
Gescheiden zijn van bepaalde (dier)soorten (i.t.t. sympatrisch)..

Allometrie
Verandering van de onderlinge grootte verhouding van de lichaamsdelen tijdens de groei..

Allergie
Overgevoeligheid voor bepaalde stoffen (z.o. atopie, voedingsallergie)..

Allergeen
Stof die overgevoeligheid opwekt..

Allantoïs, allantoïsblaas
Urineblaas van het embryo, waterblaas bij de geboorte..

Allantochorion
Vergroeiing tussen embryonaal urineblaas (allantoïs) en het buitenste vruchtvlies (chorion)..

Alkalose
Ophoping van alkali (base, loog) in het bloed, waardoor de pH-waarde van het bloed stijgt (i.t.t. acidose)..

Alkaloïd
Giftige, plantaardige verbinding..

Alkalische fosfatase
Enzym dat o.a. in lever en bot voorkomt. Gehalte in het bloed is vaak verhoogd bij o.a. leverziekten..

Alkali
Loog (i.t.t. zuur); kleurt in oplossing het rode lakmoespapier blauw (basische reactie)..

Alimentaire glucosurie
Glucose in urine t.g.v. een te hoge suikeropname uit voedsel (z.o. diabetes mellitus)..

Alimentair
M.b.t. het voedsel..

Algemene Inspectie Dienst
Zie AID.

Aleutian ziekte
Virusziekte (parvo) bij de nerts..

Aldosteron
Hormoon van de bijnierschors, dat de elektrolytenhuishouding regelt..

Albumine
Eiwit, voorkomend in bloedserum en ei (z.o. hypoalbuminemie)..

Albino
Dier lijdend aan albinisme..

Albinisme
Aangeboren afwezigheid van pigment in huid, haren en ogen, daarom meestal wit van kleur (met rode ogen) (z.o. hypopigmentatie, melanisme, Chediak-Higashi syndroom)..

Alba
Wit, b.v. linea alba (witte lijn in het midden van de buikpezen)..

Alarmroep
Waarschuwingssignaal, vaak typerend per soort, om soortgenoten te waarschuwen bij dreigend gevaar, b.v. een naderende roofvogel..

Alvleesklier
Pancreas, buikspeekselklier; klier gelegen in de buikholte die o.a. verteringssappen en insuline maakt. (z.o. amylase, EPI)..

Alveolus
Longblaasje..

Amputeren
Afsnijden; operatief wegnemen van een ledemaat of deel van het lichaam..

Ampul
Dichtgesmolten glazen flesje met steriele inhoud, vaak medicijnen..

Amplitude
Variatiebreedte..

Amphibia
Zie amfibie.

Amoebiasis
Amoebendysenterie; ziekte veroorzaakt door amoeben (b.v. bij reptielen)..

Amoebe
Eencellig diertje, protozo, voortbewegend door uitstulpingen van het cellichaam..

Amnion
Binnenste van de vliezen die een vrucht omgeven, met vloeistof gevulde pootjesblaas (bij de geboorte)..

Ammoniak
Sterk ruikend gas; verbinding van waterstof en stikstof (NH3). Eén van de eindafbraakproducten van de eiwitstofwisseling o.a. bij vissen en (darm-)bacteriën..

Amivedi
Stichting met landelijke organisatie, die vermiste en gevonden huisdieren registreert, met als doel dier en eigenaar bij elkaar te brengen..

Aminozuur
Bouwstof van eiwitten..

Amfibie
Amphibia; koudbloedig, gewerveld dier. Normaal gesproken leven de larven in water en hebben uitwendige kieuwen, zij metamorfoseren tot volwassen dieren die door hun longen en huid ademen en op het land kunnen leven. Er zijn soorten die een deel van of de gehele larvale periode in het ei of in het ouderdier doorbrengen. Ook zijn er soorten die in hu...

Ambulant
Lopend (z.o. polikliniek)..

Amber
Abnormale afscheiding uit de darm van een walvis, vaak gevormd rond een vreemd lichaam. Zeer kostbaar en gebruikt in de parfumindustrie..

Amandel
Tonsil; lymfatisch weefsel achter in de neus-keelholte..

Amalgaam
Verbinding van kwikzilver met metaal; wordt gebruikt als tandvulling..

Amyloïdose, vasculaire
Stapeling van amyloïd in de longbloedvaten, erfelijke afwijking beschreven bij het hondenras Springer spaniel..

Amyloïdose, renale
Stapeling van amyloïd in de nier, beschreven als erfelijke afwijking bij o.a. de shar-pei en beagle..

Amyloïdose
Ziekelijke ophoping van amyloïd, een eiwitsubstantie, vaak in de lever, milt of nier..

Amylase
Zetmeelsplitsend enzym, aanwezig in speeksel en alvleeskliersap..

Amyloïd
Op zetmeel lijkend eiwit, dat soms neerslaat in organen, zoals lever en milt (z.o. amyloïdose)..

Antiserum
Serum dat antistoffen bevat tegen een specifiek bacterieel of viraal antigeen of gif, b.v. dat toegediend wordt na een slangenbeet (z.o. antidoot)..

Antioxidant
Stof die oxidatie en bederf tegengaat, waardoor ranzigheid en onaangename geuren minder snel optreden (z.o. vitamine E en selenium)..

Antimycoticum
Middel tegen schimmelziekten..

Antilichaam
Zie antistof.

Antihistaminica
Stoffen die de werking van histamine tegengaan..

Antigeen
Lichaamsvreemde stof, die het lichaam van dier of mens aanzet tot de vorming van antistoffen, b.v. tegen bacteriën en virussen..

Antidoot
Tegengif; heft de werking van b.v. een medicijn, narcosemiddel of giftige stof op (z.o. antiserum)..

AntiDiuretisch Hormoon
ADH; hormoon uit de hypothalamus dat de terugwinning van water uit de urine in de nier bevordert..

Anticonceptie
Voorbehoeding, contraceptie, geboorteregeling; tegengaan of voorkomen van bevruchting (z.o. implantaat, IUD)..

Anticoagulans
Stof die de stolling van het bloed tegengaat, b.v. heparine..

Antibioticum, mv. antibiotica
Geneesmiddel gebruikt bij bacteriële infecties. Remt de groei van bacteriën..

Antibiogram
Overzicht van de gevoeligheid van een (pathogeen) micro-organisme voor verschillende antibiotica (z.o. resistentie)..

Anti-emeticum
Middel tegen braken..

Anti-bacterieel
Gericht tegen bacteriën, b.v. antibiotica..

Anthrax
Miltvuur; meestal dodelijk verlopende bacterieziekte, veroorzaakt door Bacillus anthracis, m.n. bij runderen; zoönose..

Anthracosis
Mijnwerkerslong, rokerslong; afzetting van koolstofdeeltjes in de longen..

Anthelminticum
Geneesmiddel dat (parasitaire) wormen bestrijdt..

Anterior
Voorste, aan de voorkant liggend. (i.t.t. posterior)..

Antagonist
Een geneesmiddel dat de werking van een ander opheft..

Antagonisme
Elkaar opheffende werking van spieren, geneesmiddelen, organismen (vgl. synergisme)..

Antacidum
Zuurbindend middel..

Ant-, anti-
Tegen..

Anoxie
Zuurstoftekort in de weefsels..

Anorganische stoffen
Chemische stoffen die geen koolstof bevatten, zoals water en zouten (i.t.t. organische stoffen)..

Anorexie
Gebrek aan eetlust..

Anomalie
Afwijking, abnormaliteit..

Anofthalmie
Aangeboren afwijking, waarbij één of beide oogbollen ontbreken, vaak erfelijk, b.v. bij Pyreneese berghond (z.o. microphthalmie)..

Anoestrus
Bij dieren met één oestrus per jaar: de lange rustperiode die op deze oestrus volgt..

Annulus
Ring..

Annulus fibrosus
Ring die de kraakbeenschijf van de tussenwervelschijf omgeeft..

Ankylose
Gewrichtsverstijving; verbinding tussen twee gewrichten door bindweefsel, kraakbeen en botweefsel, uiteindelijk leidend tot een volledige verstijving van het gewricht..

Anisocytose
Ongelijke grootte van de rode bloedcellen..

Anisokaryose
Ongelijke vorm en grootte van celkernen, b.v. in een bloeduitstrijkje (z.o. anisocytose)..

Anisakis marina
Haringworm (z.o anisakiasis)..

Anion
Negatief geladen deeltje (i.t.t. kation) (z.o. ionen)..

Anisakiasis
Haringwormziekte; nematoden infectie met Anisakis marina, bij de mens na het eten van rauwe haring, die niet ingevroren is geweest..

Aneurysma
Plaatselijke verwijding van een slagader..

Anestheticum
Een stof die gevoelloosheid teweegbrengt (z.o. inhalatie anesthesie)..

Anesthesie
Gevoelloosheid; ongevoelig maken, b.v. voor een operatie (z.o. diagnostische anesthesie)..

Anemie, anaemie
Bloedarmoede; verlaagd aantal rode bloedcellen in het bloed..

Androgeen
Verzamelnaam voor de mannelijke geslachtshormonen..

Andro-
Man-, mannelijk, mens- (z.o. gyn-)..

Ancylostoma
Mijnworm; nematode die in de darm leeft bij mens en dier, geeft mijnwormziekte..

Anconeus
Zie processus anconeus.

Anatomie
Ontleedkunde; kennis van de bouw van het lichaam (z.o. morfologie)..

Anastomosis
Natuurlijke of kunstmatige verbinding tussen darmen, vaten, zenuwen, enz..

Anasarca
Zeer veel oedeem in alle weefsels, m.n. onderhuids..

Anaplasmose
Ziekte bij runderen met bloedarmoede, geelzucht en bloedafbraak. Vroorzaakt door een bloedparasiet..

Anamnese
Voorgeschiedenis van een ziekte..

Analgetisch
Pijnstillend, pijnloos..

Analgeticum
Pijnstillend geneesmiddel..

Analepticum
Opwekkend middel..

Anafylaxie
Overgevoeligheid, b.v. op een medicijn of vaccinatie..

Anaëroob
Levend zonder vrije zuurstof..