Dierenwoordenboek

Categorie: Planten en dieren > Dieren
Datum & Land: Pl/an/ten , NL
Woorden: 3446

Contrastvloeistof
Een stof die tijdens het röntgenonderzoek een orgaan of lichaamsdeel duidelijk laat afsteken tegen de omgevende weefsels..

Contractiel
Samentrekbaar, b.v. van spieren..

Contractie
Samentrekking, b.v. van het hart..

Contraceptie
Anticonceptie; voorkomen van bevruchting, b.v. prikpil bij de hond..

Contra-
Tegen-, tegenovergestelde..

Contaminatie
Besmetting (z.o. contagiositeit)..

Contagieus
Besmettelijk..

Contagiositeit
Mate van besmettelijkheid van een ziekte bij direct of indirect contact. Niet iedere infectieziekte is besmettelijk, b.v. gele koorts, malaria en tetanus zijn niet besmettelijk, varkenspest en mond- en klauwzeer wel..

Constitutie
Gestel, gesteldheid..

Constipatie
Verstopping van de stoelgang (z.o. obstipatie, obstructie)..

Consistentie
Mate van stevigheid, vastheid..

Conjunctivitis
Bindvliesontsteking in het oog..

Conjunctivaal
Betrekking hebbend op het bindvlies van het oog..

Conjunctiva
Bindvlies van het oog; het slijmvlies aan de binnenkant van de oogleden en aan de voorkant van de oogbol (doorzichtig)..

Congestie
Stuwing, overmatige bloedtoevoer naar een orgaan in het lichaam, b.v. congestief hartfalen..

Congenitale hypotrichosis
Zie hypotrichosis..

Congenitaal
Aangeboren..

Condyloom, condyloma
Huidwoekering, met name rond de geslachtsopening en anus, komt regelmatig op de penis voor bij reuen en stieren..

Conditie
Lichamelijke gesteldheid, m.n. bespiering en vetreserve..

Concrement
Samengegroeid, versteend, verkalkt..

Conceptie
Bevruchting, samensmelting, drachtig worden bij zoogdieren..

Concaaf
Hol, met holle zijde (i.t.t. convex)..

Compressie
Samendrukking, het uitoefenen van druk..

Complement
Enzymen, nodig voor de immunologische afweer (antilichaam binding) (z.o. C3-deficiëntie)..

Compacta
Vast, massief..

Commensaal
Een organisme dat met een ander organisme samenleeft, zonder dit te schaden (vgl. parasiet, parasitair, symbiose)..

Coma
Diepe bewusteloosheid, met de sterkste prikkels niet wekbaar (i.t.t. excitatie) (vgl. sopor, stupor)..

Columnarisziekte bij vissen
Zie stip.

Colostrum
Biest; eerste melk na het baren. Zeer rijk aan antilichamen, bevat veel eiwitten en immunoglobulinen. Het bevat minder caseïne en meer vet dan normale moedermelk en daarnaast de zgn. colostrumlichaampjes (leukocyten) en moederlijke antistoffen..

Colon
Dikke darm..

Coloboma
Spleet; b.v. colomba iridis is een aangeboren afwijking van de iris, omdat de oogbol niet volledig ontwikkeld is..

Collageen
Eiwitachtige stof in het bindweefsel..

Colitis
Ontsteking van de dikke darm (z.o. ulcera)..

Coïtus
Geslachtelijke vereniging, paring..

Coeloom
Embryonale lichaamsholte. Bij zoogdieren met middenrif wordt deze opgedeeld in borst- en buikholte, bij niet-zoogdieren, b.v. vogels, is deze holte meestal blijvend..

Coecum
Zie caecum..

Cocon
Omwindsel, omhulsel, b.v. bij spinnen die hun eipakket inspinnen en met zich meedragen..

Coccidiostatica
Geneesmiddelen die de groei van coccidiën afremmen..

Coccidiose
Ziekte veroorzaakt door coccidiën, geeft vaak diarree..

Coccidiën
Eencellige darmparasieten, behorend tot de klasse der Sporozoa, levend in de darmwand, die vaak diarree en soms sterfte geven, vooral bij jonge herkauwers, kippen en konijnen..

Coccen
Bolvormige bacteriën, zoals streptokokken, vaak pathogeen (z.o. kokken)..

Coagulatie
Stolling, b.v. van bloed..

Coördinatie
Mate waarin bewegingen op elkaar zijn afgestemd. Een verminderde coördinatie geeft ataxie..

Coxa
Heup, heupgewricht..

Cowperse klieren
Glandulae bulbo-urethrales; één van de accessoire geslachtsklieren van het mannelijk dier, die vocht levert aan het sperma (z.o. prostaat, ampullen)..

Couperen
Verwijderen van een deel van de oren en-of staart (meestal van honden) om schoonheidsredenen..

Coupe
Dun plakje weefsel voor histologisch onderzoek..

Cotyledonen
Vlokken op het buitenste vruchtvlies bij o.a. runderen. Hechten zich aan de baarmoederwand..

Costale ademhaling
Zie ademhaling.

Costa
Rib..

Cryo-
Koude-, koude betreffend..

CRT
Apillary Refill Time; geeft een indruk hoe snel de haarvaten in b.v. het mondslijmvlies zich weer vullen, nadat ze leeg gedrukt zijn. Is een maat voor de vulling van de bloedvaten en de circulatie..

Crohn, ziekte van
Chronische ontsteking van de dikke darm bij de mens, mogelijk een relatie met paratuberculose..

Crista sterni
Borstbeenkam, bij vogels vaak zeer groot (= carina)..

Crista
Lijst, kam, rand..

Creuzfeldt Jacob, ziekte van
Hersenziekte bij de mens, mogelijk een relatie met BSE bij het rund. Verwekker is mogelijk een prion..

Cretinisme
Ziekte waarbij het lichaam sterk in groei achterblijft en die met achterlijkheid gepaard gaat, als gevolg van onvoldoende werking van de schildklier in de jeugd. Vaak door jodiumtekort in de voeding (z.o. struma, hyperthyroïdie)..

Crepitatie
Beenstukken bij een beenbreuk die tegen elkaar schuiven..

Cranium
Schedel (vgl. cauda)..

Craniofaciaal
M.b.t. hersen- en aangezichtschedel..

Craniaal
In de richting van het hoofd..

Cryptosporidiose
Protozoaire darminfectie met de eencellige parasiet Cryptosporidium..

Cryptorchisme
Afwijking, waarbij één of beide teelballen niet zijn afgedaald in de balzak (z.o. monorchidie, binnenbeer, klophengst)..

Cryptorchidie
Zie cryptorchisme.

Cryptokarion irritans
Trilhaardiertje dat bij vissen de ziekte "grove zeestip" veroorzaakt..

Cryptococcose
Infectie met een gist..

Cryochirurgie
Opereren met vloeibare stikstof, b.v. om tumoren weg te "branden"..

Ctenocephalides
Geslacht van honden- en kattenvlooien. C. canis = hondenvlo en C. felis = kattenvlo..

Cushing, ziekte van
Overproductie van bijnierschorshormoon, b.v. cortison, met als gevolg vetzucht van romp-buik, kaalheid en verhoogde urineproductie. Vaak bij oudere honden (z.o. hypercorticisme)..

Curettage
Het wegnemen van overtollig weefsel of ongeboren vrucht..

Curatief
Genezend (vgl. preventie)..

Curare
Bepaalde plantaardige stof met een verlammende werking (zit ook in pijlgif van sommige indianen)..

Cultuurvolger
(Dier)soort die zich aanpast aan de door de mens veroorzaakte veranderingen in het milieu, b.v. Bruine rat..

Cultuur
Kweek, b.v. van bacteriën (z.o. antibiogram, kolonie)..

Cuff
Manchet, gebruikt o.a. bij het meten van de bloeddruk..

Cuffed tube
Manchetbuis, gebruikt bij de endotracheale narcose, waarbij de opblaasbare manchet de ruimte tussen de buis en de wand van de luchtpijp afdicht..

Cub
Welp, jonge beer..

Cutis
Huid, lederhuid; deel van de lederhuid dat direct onder de epidermis ligt..

Cuticula
Harde buitenlaag, buitenste laag cellen van dieren, b.v. bij insecten en wormen..

Cutane asthenie
Aplasia cutis, epitheliogenesis imperfecta (z.o. asthenie)..

Cutaan
Betrekking hebbend op de huid (z.o. subcutaan, cutis)..

CVA
CerebroVasculair Accident; plotselinge storing in de bloedvoorziening van de hersenen, geeft vaak hersenbeschadiging..

Cystinurie
Voorkomen van een te hoog gehalte aan cystine in de urine, soms door een aangeboren stofwisselingsziekte, meestal in de vorm van een "overflow" door een hoog gehalte van cystine in het bloed..

Cystitis
Blaasontsteking (z.o. blaassteen)..

Cystoscopie
Bekijken van de blaas met een optisch instrument, een scoop (z.o. endoscoop)..

Cyto-
Cel(len) betreffende..

Cystine
Zwavelbevattend aminozuur, ontstaan door koppeling van twee moleculen cysteïne..

Cysticercus
Blaasworm, larve van een lintworm (z.o. vinnenziekte)..

Cysticercose
Ziekte door de lintworm Cysticercus (z.o. vinnenziekte)..

Cystadenocarcinoom
Kanker met kliervormige bouw en vorming van cysten (z.o. dermatofibrose)..

Cyste
Afgegrensd ruststadium van diverse eencellige organismen..

Cycluslengte
Vrij vaste periode tussen twee ovulaties, b.v. bij runderen 21 dagen..

Cyclus
In de tijd terugkerende gebeurtenis, b.v. bronstigheid bij runderen (z.o. acyclisch)..

Cyclops
Eenoogkreeftjes, onderdeel van waterplankton, veel gebruikt als voer voor vissen en amfibieën..

Cyanose
Blauwe verkleuring van de huid, (meestal) door zuurstoftekort..

Cytoplasma
Celplasma; celvocht buiten de kern..

Cytologie
Wetenschap van de cellen..

CZS
Centraal Zenuw Stelsel; omvat zowel hersenen als ruggenmerg..

Das en Boom
Vereniging gevestigd in Beek-Ubbergen, die zich inzet voor behoud van de das en zijn omgeving, inclusief opvang van gewonde en verweesde dassen..

Darwinisme
Evolutietheorie volgens Darwin over het ontstaan der soorten door natuurlijke selectie en overleven van de beter aangepaste individuen..