Dierenwoordenboek

Categorie: Planten en dieren > Dieren
Datum & Land: Pl/an/ten , NL
Woorden: 3446

Catgut
In het lichaam oplosbaar hechtmateriaal, gemaakt van (schapen)darm..

Catarraal
Met verschijnselen van ontstoken slijmvliezen en met dunne, vloeibare afscheiding (z.o. Boosaardige Cattaraal Koorts)..

Cataract
Staar; troebeling van de ooglens, deels met erfelijke aanleg. Komt voor bij veel hondenrassen..

CC
Cubieke Centimeter, kubieke centimeter; ml, 1-1000 liter..

CDI
Centraal Diergeneeskundig Instituut; onderzoekslaboratorium voor dierziekten in Lelystad. Voortgezet onder ID-DLO..

Cerebrum
Grote hersenen..

Cerebrovasculair
De bloedvaten van de hersenen betreffend (z.o. CVA)..

Cerebraal
De grote hersenen betreffend..

Cerebellum
Kleine hersenen..

Cerebellair
Betreffend de kleine hersenen (= cerebellum)..

Centromeer
Plaats waar de chromosomen bij deling het langst aan elkaar vast blijven zitten..

Centraal zenuwstelsel
Hersenen en ruggenmerg (z.o. CZS)..

Centraal
In het midden gelegen..

CEM
Contagious Equine Metritis; besmettelijke baarmoederontsteking bij het paard..

Cement
Beenweefsel om de tandwortel (z.o. dentine, email)..

Celmembraan
Zie membraan.

Celgetal
Hoeveelheid witte bloedcellen per ml melk, indicatie voor uiergezondheid. Bij ontsteking (mastitis) is het celgetal verhoogd..

Celkern
Centrale deel van de cel, bevat o.a. de chromosomen..

Cel
Bouwsteen; basiseenheid van al het dierlijke en plantaardige weefsel..

Cefaal
Met betrekking tot de kop..

Cestode
Lintworm; enkele mm tot enige meters lange worm, opgebouwd uit een kop (scolex), gevolgd door segmenten (proglottiden). In de ontlasting zijn deze segmenten als kleine (soms bewegende) "rijstkorreltjes" te zien..

Cervix
Hals, baarmoederhals (= cervix uteri)..

Cervix uteri
Baarmoederhals (z.o. corpus uteri)..

Cervicaal
Betrekking hebbend op de hals of de baarmoederhals..

Cerumen
Oorsmeer..

Certificeren
Geven van een kwaliteitskenmerk, b.v. aan dierenartsenpraktijken..

Chromosoom
Staafvormig lichaam in de celkern, dat de erfelijke informatie draagt en zich bij celdeling verdubbelt (z.o. DNA, RNA)..

Chromosomale afwijking
Afwijking door teveel of te weinig chromosomen..

Choroidea
Vaatvlies..

Choroïd
Vaatvlies van het oog, bestaande uit twee vaatlagen en een buitenste pigmenthoudende laag..

Chorioptes
Groep van schurftmijten..

Chorion
Buitenste omhulsel van de dooierzak..

Chorda
Dunne streng..

Chondrodysplasie
Abnormale groei van het kraakbeen, geeft dwerggroei. Erfelijk bij bepaalde hondenrassen..

Chondroblast
Kraakbeenvormende cel..

Chondritis
Kraakbeenontsteking..

Chondro-
M.b.t. het kraakbeen..

Cholinesterase
Enzym dat aan de zenuwuiteinden acetylcholine splitst..

Cholesterol
Vetachtige stof, die in de meeste weefsels, lichaamsvloeistoffen en eidooiers voorkomt..

Cholera
Ziekte door de bacterie Vibrio cholerae veroorzaakt, met heftige, waterdunne diarree..

Chlorofyl
Bladgroen; groene kleurstof van planten, pigmenten in groene planten..

Chlamydia
Kleine bacterie, die o.a. papegaaienziekte kan veroorzaken bij vogels (kromsnavels) en mensen; zoönose..

Chitine pantser
Uitwendig skelet bij geleedpotigen (z.o. chitine)..

Chitine
Bouwstof waaruit het uitwendig skelet van geleedpotige dieren, zoals insecten, spinnen en schaaldieren, opgebouwd is..

Chirurgie
Heelkunde, operatieve (dier-)geneeskunde..

Chip
Transponder; onderhuids aangebrachte microchip met een unieke cijfercode, ter identificatie..

Chilodinella cyprini
Uitwendige parasiet (ciliaat), op kieuwen en huid van zoetwatervissen. Veroorzaakt huidtroebeling en soms sterfte..

Chiemen
Afwijkende geluiden bij auscultatie van longen, door slijm in de bronchi (z.o. crepitatie)..

Chiasma
Kruising, b.v. van de oogzenuwen (= chiasma opticum)..

Cheyne-Stoke ademhaling
Afwijkend ademritme, waarbij complete ademstilstand wordt afgewisseld met hyperventilatie..

Chemotherapeutica
Chemisch bereide geneesmiddelen, vaak met dezelfde werking als antibiotica..

Cheliceren
Kaken, b.v. van insecten..

Chediak-Higashi syndroom
Erfelijke afwijking bij jonge dieren en mensen met albinisme door afwijkende witte bloedcellen. Gekenmerkt door gevoeligheid voor licht en verminderde afweer,..

Chylus
Melkkleurige vloeistof met vetdruppeltjes, opgenomen uit het voedsel in de darm (z.o.chylomicronen)..

Chylomicronen
Kleine vetdruppels in het bloed, voor het grootste gedeelte bestaande uit triglyceriden. Transporteren na de maaltijd vet uit het maagdarmkanaal naar de lever en de rest van het lichaam (z.o. chylus, hyperchylomicronaemia)..

CHV
Canine Herpes Virus; herpesvirus bij de hond..

Chronisch
Van lange duur, met slepend verloop (vgl. acuut)..

CITES
Convention on the International Trade in Endangered Species; internationaal verdrag, met voor lidstaten verplichte regelgeving, die de internationale handel in (bedreigde) planten en dieren controleert..

Cirrose
Ziekte waarbij het leverweefsel schrompelt en het steunend bindweefsel in de lever in omvang toeneemt..

Circulatie
Zich in een kring voortbewegend, stroom, kringloop, b.v. bloedsomloop (z.o. CRT)..

CIN
Chronische Interstitiële Nefritis; nierontsteking, veelal leidend tot schrompelnier (z.o. schrompelnier, nefrose)..

Cilium, mv cilia
Trilhaar, trilhaartjes (z.o. ciliaat)..

Ciliaat; mv ciliaten
Trilhaardiertjes; eencellige diertjes, die zich d.m.v. trilharen voortbewegen, waarvan een deel pathogeen is..

Clostridium
Geslacht van anaërobe bacteriën, waaronder Clostridium botulinum, die botulisme veroorzaakt en Clostridium tetani, die kaakklem (tetanus) veroorzaakt..

Clonische krampen
Kortdurende onwillekeurige spiercontracties..

Cloacasfincter
Kringspier van de cloaca..

Cloaca
Bij bevalling ontstane verbinding bij zoogdieren tussen anus en vulva, veroorzaakt door trauma..

Clitoris
Rudimentaire penis; zwelorgaan bij een vrouwelijk zoogdier aan de buikzijde van de vulva..

Clavicula
Sleutelbeen..

CL
Zie Caseous Lymfadenitis.

Cosmopolitisch, kosmopolitisch
Over vrijwel de hele aarde voorkomend ( i.t.t. endemisch)..

Cortison
Eén der bijnierschorshormonen (z.o. Cushing, corticosteroïden)..

Corticosteroïden
Een groep van de door de bijnierschors gevormde hormonen (stresshormonen) (z.o. adrenaline, bijnierschorshormonen, cortison)..

Cortex
Schors; buitenste laag van een orgaan, b.v. van de hersenen..

Correctiereflexen
Natuurlijke herstelreflexen van een dier, b.v. als een been kruislings onder het lichaam wordt geplaatst (kruisreflex), zal het gezonde dier dit corrigeren (= herstellen) (z.o.dubbeltreden)..

Corpus vitreum
Glasachtig lichaam..

Corpus vertebrae
Wervellichaam (z.o. vertebra)..

Corpus uteri
Baarmoederlichaam (z.o. cervix uteri)..

Corpus luteum
Geel lichaam, dat ontstaat in de eierstok na de eisprong, dat het hormoon progesteron (zwangerschapshormoon) afscheidt..

Corpus cavernosum
Zwellichaam in de penis..

Corpus alienum
binnengedrongen (z.o. scherp in)..

Corpus
Lichaam..

Coronoïdeus
Zie processus coronoïdeus.

Coronair
M.b.t. de kransslagaders van het hart, b.v. Coronair sclerose (= vernauwing van de kransslagaders), Corona virus (= groep virussen die luchtweginfecties (verkoudheid) bij verschillende diersoorten en diarree bij jonge kalveren kunnen geven)..

Corneur
Paard met cornage..

Corneareflex
Onwillekeurig sluiten van de oogleden bij aanraken van het hoornvlies..

Corneadystrofie
Vaak aangeboren afwijking van het hoornvlies met troebeling..

Corneal sequestrum
Bruin-zwarte plek van pigment in het hoornvlies. Erfelijke afwijking bij sommige kattenrassen..

Cornea
Hoornvlies van het oog..

Cornage
Verlamming van één van de stembanden (meestal links) van het paard, waardoor een piepend geluid wordt gemaakt bij het inademen (z.o. corneur)..

Corium
Lederhuid; een bindweefsellaag onder de epidermis.

Cor
Hart, bestaand uit twee boezems en twee kamers (z.o. atrium, ventrikel)..

Copulatie
Geslachtelijke vereniging, paring..

Coprologie
Onderzoek van de ontlasting, meestal controle op wormeieren (z.o. fecesonderzoek)..

Coprofagie
Het eten van ontlasting, normaal bij konijnen, cavia's en chinchilla's (z.o. nachtontlasting, caecotrofie)..

Copr-, copro-
Met ontlasting te maken hebbend..

COPD
Chronic Obstructive Pulmonary Disease; chronische ziekte van de luchtwegen, vaak met astma-achtige verschijnselen en bronchitis bij het paard, ook wel dampigheid genoemd. Bij uitademing wordt door de buikspieren actief nageperst, waardoor de "dubbelslag" ontstaat..

Convulsie
Kramp, b.v. bij een epileptische aanval..

Convex
Bol, met bolle zijde (i.t.t. concaaf)..

Contusie
Letsel door stomp of schok, b.v. hersenschudding..