Architectenweb - Archipedia
Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen.
De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd.
We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Bouw en Constructie > Architectuur
Datum & Land: 16/10/2008, NL
Woorden: 1806
Falling Water
[ beroemde gebouwen]
Façade
[ architectonische termen] In de oorspronkelijke betekenis is een façade de voornaamste gevel van een gebouw en zodoende in de meeste gevallen de voorgevel. De architectonisch uitgewerkte en versierde façade zet de toon voor het uiterlijk van het gehele gebouw. Tegenwoordig wordt...
Festoen
[ architectonische termen] Een festoen is een type decoratie in de vorm van een slinger van bladeren (meestal acanthus of laurier), vruchten en bloemen. Daarnaast worden er ook soms emblemen en attributen in het festoen opgenomen. Andere benamingen zijn feston of guirlande. Ook e...
Felsnaad
[ bouwkundige termen] De naad die ontstaat door dakbedekking in elkaar te vouwen of te zetten. Felsnaden worden vooral toegepast bij dakbedekkingen van metaal zoals zink, koper en lood. Bij een felsnaad wordt geen gebruik gemaakt van soldeer, klinknagels of andere bevestigingsmid...
Felsverbinding
[ bouwkundige termen] Verbinding die gemaakt is met een felsnaad
Felix Meritis
[ beroemde gebouwen] Felix Meritis ('Gelukkig in Verdiensten') is een Amsterdams grachtenpand (Keizersgracht 324) in de Lodewijk XVI-stijl. Het werd door architect Jacob Otten Husly (1738-1796) ontworpen als centrum voor concerten, debatten en literaire bijeenkomsten. Voor de bou...
Félix Candela
[ invloedrijke architecten]
Firth of Forth Bridge
[ beroemde gebouwen] De Firth of Forth Bridge overspant de monding van de Schotse rivier de Forth, bij Edinburgh. De spoorbrug is bijna 2,5 kilometer lang en wordt nu nog altijd gezien als een constructief hoogstandje. Het was de eerste brug die hoofdzakelijk werd gebouwd in staa...
First Church of Christ Scientist
[ beroemde gebouwen] De First Church of Christ, Scientist is een kerk gelegen aan de Andries Bickerweg in Den Haag. De Nederlandse architect Berlage kreeg in 1925 de opdracht van het kerkgenootschap Church of Christ, Scientist voor het ontwerp van deze kerk en in 1926 werd het bo...
Fioel
[ architectonische termen] Een gotische bekroning in de vorm van een toren met uitsteeksels, ook wel fiaal genoemd. Het werd als decoratief element boven een venster of portaal geplaatst, of als extra verzwaring voor een steunbeer.Een meer gangbare benaming is pinakel
Finlandia Hall
[ beroemde gebouwen]
Filippo Brunelleschi
[ invloedrijke architecten]
Fiat fabriek
[ beroemde gebouwen] De Italiaanse stad Turijn is onlosmakelijk verbonden met het automerk Fiat: Fabbrica Italiana Automobil Torino. Tussen 1915 en 1921 werd in deze stad de beroemde Fiat fabriek gebouwd. Het langwerpige gebouw heeft een testcircuit op het dak en was lang de mees...
Fiaal
[ architectonische termen] Een gotische bekroning in de vorm van een toren met uitsteeksels, ook wel fioel genoemd. Het werd als decoratief element boven een venster of portaal geplaatst, of als extra verzwaring voor een steunbeer.Een meer gangbare benaming is pinakel.
Florentijnse boog
[ architectonische termen] De Florentijnse (venster-)boog is een boog die aan de onderzijde, op de binnenbooglijn, halfrond is en waarvan de buitenbooglijn flauw spitsboogvormig is. De Flortijnse boog werd vooral toegepast in Florence, ten tijde van de renaissance.
Floor Space Index
[ bouwkundige termen] De Floor Space Index, kortweg FSI, is de maat die het totale aantal vierkante meters bebouwing, inclusief de verdiepingen, binnen een plangebied vergelijkt met het totale, zowel bebouwde als onbebouwde, oppervlak van datzelfde plangebied.De index is dus zowe...
Flatiron Building
[ beroemde gebouwen]
Forum van Caesar
[ beroemde gebouwen] Het forum van Caesar (in het Latijn Forum Iulii Caesaris of Forum Iulium) is een van de fora in Rome, zoals het forum van Trajanus en het forum van Augustus. bouw Al in 54 v. Chr. werd het plan voor dit forum opgevat, toen de grond werd aangekocht doo...
Forum des Halles
[ beroemde gebouwen]
Forum Romanum
[ beroemde gebouwen] Het Forum Romanum is het oudste forum van Rome. Het vormde het hart van het Rome uit de Oudheid en fungeerde als het politieke, juridische, religieuze en commerciële centrum van de stad. Qua ligging wijkt het significant af van vergelijkbare fora in andere Ro...
Forum (typologie)
[ gebouwtypologieën] Plein waar het Romeinse volk bijeenkwam om algemene zaken te bespreken. Het forum vormde het centrum van het openbare Romeinse leven. Soms had een forum een specifieke functie, bijvoorbeeld als handelsplaats, vaak werd er ook recht gesproken en gedebatteerd. ...
Fort
[ gebouwtypologieën] Een fort is een gesloten, naar alle zijden verdedigbaar, vestingwerk. Een fort heeft in de regel geen burgerbevolking, maar wordt uitsluitend bezet door een garnizoen. Als het fort dicht bij een enceinte van een vestingstad ligt, is het bestemd om deze te bes...
Formeel
[ bouwkundige termen] Een formeel is een houten constructie waarop een boog of gewelf gemetseld wordt. Met behulp van een formeel kan bijvoorbeeld een koepel op een gebouw worden gerealiseerd. Bij de bouw van een bakstenen gewelf wordt het formeel direct na de voltooiing ...
Fondazione Sandretto Re Rebaudengo
[ beroemde gebouwen] Fondazione Sandretto Re Rebaudengo is een minimalistisch vormgegeven museum voor hedendaagse kunst in Turijn, ontworpen door de architect Claudio Silvestrin in 2002. gebouw Het gebouw is ontworpen in de vorm van een 130 meter lange rechthoek, opgetrokk...
Folly
[ gebouwtypologieën] Folly in Parc de la Villette
Fronton
[ architectonische termen] De bekroning van een gevel, venster of entree in de vorm van een driehoek. Het fronton bestaat meestal uit een gedecoreerd veld (timpaan) dat is omrand door lijstwerk. Frontons werden veel geplaatst op tempels uit de klassieke oudheid (v...
Fritz Schumacher
[ invloedrijke architecten]
Frits van Dongen
[ invloedrijke architecten] Frits van Dongen (Den Bosch, 1946) is een Nederlands architect die onder andere een aantal grote woongebouwen heeft gerealiseerd met het bureau de Architekten Cie. levensloop Na zijn studie Bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft in 1980 t...
Friese huisgroep
[ gebouwtypologieën] De Friese huisgroep is een type boerderij, waarbinnen vele varianten bestaan. Dit type is vooral terug te vinden in de provincies Noord Holland, dat tot de vorming van de Zuiderzee met Friesland verbonden was, Friesland en delen van Zeeland en Groningen.stolp...
Fries
[ architectonische termen] Een fries is het horizontale gedeelte tussen de architraaf en de kroonlijst en vormt daarmee een onderdeel van het hoofdgestel. Friezen kwamen vooral voor in klassieke bouwwerken, specifiek in de Corinthische orde, en waren meestal beschilderd of met be...
Friedensreich Hundertwasser
[ invloedrijke architecten]
Frei Otto
[ invloedrijke architecten]
Franse vorst
[ architectonische termen] De holle Franse vorst is een halfronde nokvorst die machinaal vervaardigd werd. Er zijn ook Franse vorstpannen met een driehoekige doorsnede.
Frans verband
[ bouwkundige termen] Het Frans verband is een metselverband waarbij elke laag opgebouwd is uit een herhaling van één strek en twee koppen.
Frans balkon
[ architectonische termen] Een Frans balkon is een veelal ijzeren hekwerk voor een naar binnen draaiend deel. Dit draaiend deel loopt tot de vloer zoals bijvoorbeeld een deur.
Frank Lloyd Wright
[ invloedrijke architecten]
Frank Owen Gehry
[ invloedrijke architecten]
François Mansart
[ invloedrijke architecten]
Franco Albini
[ invloedrijke architecten]
Francine Houben
[ invloedrijke architecten]
Francesco Borromini
[ invloedrijke architecten]
Funderingsbalk
[ bouwkundige termen] Een funderings- of fundatiebalk is een balk die wordt toegepast in een grondslag van een bouwwerk, de fundering. Omdat de funderingsbalk moet zorgen voor de afvoer van krachten naar de funderingspalen of de funderingsplaat, is deze meestal van beton. ...
Fundering op staal
[ bouwkundige termen] Een fundering op staal is een fundering die direct op voldoende dragende onderlaag staat.Vroeger werden funderingen op staal volledig gemetseld. Tegenwoordig bestaan de meeste funderingen op staal uit gewapend beton, die gegoten worden binnen piepschuim elem...
Fundering
[ bouwkundige termen] De ondersteuningsconstructie waarop het gebouw geplaatst wordt. De fundering ligt meestal onder het maaiveld. Er zijn drie typen funderingen te onderscheiden, te weten: funderingen op staal, roosterfunderingen en paalfunderingen.
Fundatie van Renswoude te Utrecht
[ beroemde gebouwen] De Fundatie van Renswoude te Utrecht is een achttiende-eeuws pand aan de Agnietenstraat in Utrecht dat is gebouwd als onderwijsinstituut voor kinderen afkomstig uit weeshuizen. Door de bijzondere middenpartij, dat nadrukkelijk is georiënteerd op het stratenpa...
Functionalisme
[ architectuurstromingen] Functionalisme is een architectonisch concept, waarbij de vorm van een bouwwerk het gevolg is van de functie die het moet vervullen. Het begrip wordt echter vaak gebruikt om de stroming die zich aan het begin van de 20e eeuw ontwikkelde aan te duiden of ...
Fumihiko Maki
[ invloedrijke architecten]
Futurisme
[ architectuurstromingen] L'architettura futurista, manifest
Future Systems
[ invloedrijke architecten] Future Systems is de naam van het architectenduo Jan Kaplicky (Praag, 1937) en Amanda Levete (Bridgend,1955). Kaplicky heeft onder andere samengewerkt met Richard Rogers en Norman Foster. Samen met David Nixon richtte hij in 1979 Future Systems op en b...
Gargouillle
[ architectonische termen] Een gargouille is een ander woord voor een spuwer. Zie voor meer informatie het artikel Spuwer.
Galilea
[ architectonische termen] Voorportaal, ook wel voorkerk genoemd, van een hoofdgebouw, vaak een grote kloosterkerk. In de Durham Cathedral werd de galilea gebruikt door pelgrims die niet werden toegelaten in het hoofdgebouw en toch een onderkomen zochten.
Galerij
[ architectonische termen] Een galerij is een overdekte gang, maar kent vele gedaantes en definities. In de meest gangbare betekenis is een galerij een gang die wordt gescheiden van de straat door een arcade of colonnade, vaak overbouwd door woningen. Een bekende variant hierop i...
Gaetana Aulenti
[ invloedrijke architecten]
Gasuniegebouw
[ beroemde gebouwen]
Gewelfsleutel
[ architectonische termen] Een gewelfsleutel is een sluitsteen van een gewelf.De steen bevindt zich op het punt waar de ribben van een gewelf elkaar raken of op het hoogste punt van een ribloos gewelf en geeft de bogen en het metselwerk stevigheid. Vaak heeft de steen de vorm van...
Gewelf (beeldenreeks)
[ beroemde gebouwen]
Gewelfd
[ architectonische termen] Een gewelfde ruimte is een ruimte die voorzien is van een gewelf.
Gewelf
[ architectonische termen] Een gewelf is een gebogen constructie die een ruimte overspant. Oorspronkelijk waren gewelven helemaal van baksteen.techniekDe stenen steunen zijdelings tegen elkaar. Hierdoor kan de constructie uitsluitend drukkrachten opnemen. Gewelven veroorzaken nie...
Gevel
[ architectonische termen] Het verticale vlak aan de buitenzijde van een bouwwerk dat de scheiding tussen binnen en buiten vormt en dat het aanzicht bepaalt. Andere woorden voor gevel zijn: buitenmuur en buitenwand.
Getoogd
[ architectonische termen] De term getoogd wordt gebruikt om aan te geven dat (een onderdeel van) een deur, kozijn of nis van een toog voorzien is en dus boogvormig is overspannen. Als iets met toognagels is vastgezet wordt dit ook wel 'getoogd' genoemd.
Geschifte steen
[ bouwkundige termen] Er wordt gesproken van een geschifte steen wanneer een metselsteen, bijvoorbeeld een baksteen, in de lengte horizontaal is doorgezaagd. Indien de steen verticaal is doorgezaagd, wordt dit een klisklezoor of klitsklezoor genoemd.
Gerrit Rietveld
[ invloedrijke architecten]
Gerrit Rietveld Academie
[ beroemde gebouwen] zuidgevel nieuwbouw, door Benthem Crouwel
Gerrit van Arkel
[ invloedrijke architecten] Gerrit van Arkel (1858 - 1918) was een Nederlandse architect, met erg gevarieerde ontwerpen. Tijdens zijn carrière liet deze architect zich beïnvloeden door zeer uiteenlopende stijlen, van negentiende-eeuwse neostijlen tot aan de Nieuwe Kunst. Van Arke...
Gerard Holt
[ invloedrijke architecten] Gerard Holt werd progressief katholiek opgevoed, maar bouwde niet volgens het katholicisme. Dat was in die tijd opmerkelijk te noemen, omdat de architectuur in die tijd verzuild was, evenals de rest van het leven. Holt koos de moderne richting van...
Georgie Wolton
[ invloedrijke architecten] Georgie Wolton studeerde aan de Architectural Association. In 1963 maakte zij deel uit van de oorspronkelijke formatie van het architectenbureau Team 4, samen met haar zus Wendy Cheesman, Wendy's echtgenoot Norman Foster en Richard Rogers. Volgens de o...
Geometrisch
[ architectonische termen] Meetkundig, betrekking hebbend op de geometrie.Niet alleen over vormen op zich kan worden gezegd dat ze geometrisch zijn; men kan ook de gehele bouwwijze als geometrisch bestempelen. In dat geval wordt in het gehele bouwwerk uitgegaan van wiskundige vor...
Geometrie
[ architectonische termen] Geometrie, ook meetkunde genoemd, is het deel van de wiskunde dat zich bezighoudt met het bepalen van de afmetingen en andere eigenschappen van figuren.In de architectuur wordt veel uitgegaan van geometrische vormen. Met name in de gotiek spelen de afme...
Genius loci
[ architectonische termen] In de oudheid werd met 'genius loci' de beschermende geest van een bepaald gebied bedoeld; tegenwoordig gebruikt men het vooral in overdrachtelijke zin, om de 'eigenheid' van een locatie te benadrukken. De genius loci duidt in dat geval op de kenmerkend...
Gendarmenmarkt
[ beroemde gebouwen] De Gendarmenmarkt is een plein in de Duitse hoofdstad Berlijn waaraan de Duitse Dom, de Franse Dom en het Konzerthaus zijn gelegen. De combinatie van deze gebouwen maakt het tot een van de mooiste pleinen van Europa. De drie voornaamste bouwwerken hebben alle...
Gemeentemuseum Den Haag
[ beroemde gebouwen] Het Haagse Gemeentemuseum (1927-1935) is het laatste grote gebouw van de architect H.P. Berlage. Een jaar na zijn overlijden werd het opgeleverd. geschiedenisDe plannen voor het Gemeentemuseum ontstonden in het tweede decennium van de twintigs...
Gelijkzijdige spitsboog
[ architectonische termen] Een gelijkzijdige of normale spitsboog is opgebouwd uit twee cirkelsegmenten, waarbij het middelpunt van het ene cirkelsegment samenvalt met het aanzetpunt van het andere segment. Door de middelpunten en het hoogste punt van de boog met elkaar te verbin...
Gehry House
[ beroemde gebouwen] Frank Gehry's woonhuis in Santa Monica (1977-1978), wordt wel een deconstructivistische herbouw van een conventioneel huis in een Californische suburb genoemd. Het Gehry House is een voorbeeld op het gebied van de toepassing van goedkope materialen en su...
Gefestonneerde boog
[ architectonische termen] Vorm van een waaierboog, waarbij enkel het binnenwelfvlak is opgebouwd uit een reeks kleine boogjes. Het buitenwelfvlak bestaat uit één grote boog
Gedrukte spitsboog
[ architectonische termen] Bij een gedrukte spitsboog liggen de middelpunten van de twee cirkelsegmenten (die samen de boog vormen) ongeveer op de punten die de voetlijn in drieën delen. Hoe verder de twee punten uit elkaar komen te liggen, hoe hoger de punt van de spitsboog komt...
Gebouwtypologie
[ architectonische termen] Bij een gebouwtypologie worden gebouwen ingedeeld in een groep op basis van één of meer overeenkomstige kenmerken. functie of vormIn de architectuur worden gebouwen vaak op twee manieren ingedeeld: Ten eerste wordt een indeling gemaakt op basis van de f...
Gebouw
[ architectonische termen] Een bewust ontworpen en gerealiseerd bouwwerk, met als doel onderdak te bieden aan bepaalde bezigheden van een mens.eigenschappenEen gebouw heeft fysieke eigenschappen (het uiterlijk, maar ook duurzaamheid), functionele eigenschappen (afstemming op het ...
Geboorte
[ architectonische termen] De aanzet van een boog of gewelf wordt de geboorte genoemd. Het is de plaats waar de loodrechte wand ophoudt en de ronding van een gewelf begint.
Gebintbalk
[ bouwkundige termen] Een gebintbalk is een balk, toegepast in een gebint. Verschillende soorten gebintbalken zijn de tussenbalk, ankerbalk of dekbalk. Het verschil tussen deze balken is de wijze waarop ze in het gebint zijn bevestigd. Indien de balk aan beide einde is ingel...
Gebint
[ bouwkundige termen] Het gebint is een samenstel van een bint met twee vrijstaande stijlen en bijbehorende hoekverstijvingen. De gehele constructie van balken, die de verbinding is van de hoofddelen van een gebouw, wordt ook wel een gebint genoemd.Het skelet of gebint werd vroeg...
Giovanni Fontana
[ invloedrijke architecten] Giovanni Fontana is een Italiaans architect uit de zestiende eeuw die zich vooral bezig hield met hydrauliek. Hij is de broer van de veel bekendere Domenico Fontana. Giovanni Fontana werd in 1546 in Melide geboren. Zijn belangrijkste werken schi...
Giovanni Battista Soria
[ invloedrijke architecten] De Italiaanse architect Giovanni Battista Soria werd in 1581 in Rome geboren. In zijn werken komt een laat maniëristische stijl naar boven. Santa Maria della Vittoria, voorgevel
Giovanni Battista Piranesi
[ invloedrijke architecten]
Giorgio Grassi
[ invloedrijke architecten]
Giorgio Vasari
[ invloedrijke architecten]
Gio Ponti
[ invloedrijke architecten]
Gianlorenzo Bernini
[ invloedrijke architecten]
Giacomo della Porta
[ invloedrijke architecten] Giacomo della Porta was een van de belangrijkste architecten van het late zestiende eeuwse Italië. Met zijn vele werken was hij een voorafspiegeling van de barokke architectuur van het begin van de 17e eeuw. Il Gesù, voorgevel
Giacomo Barozzi da Vignola
[ invloedrijke architecten] Zonder daadwerkelijk een prominent architect van de Italiaanse renaissance te zijn geweest, heeft Giacomo Barozzi da Vignola via zijn bouwwerken en geschriften veel invloed uitgeoefend. Hij was een van de leidende architecten tijd...
Giuseppe Terragni
[ invloedrijke architecten] Giuseppe Terragni werd in 1904 in Meda (Italië) geboren en studeerde aan de Politecnico van Milaan. Daarna had hij van 1927 tot 1939 samen met zijn broer een architectenbureau, waarvan hij de meeste projecten uitvoerde in samenwerking met Pietro Linger...
Giulio Romano
[ invloedrijke architecten]
Glasgow tower
[ beroemde gebouwen] Het ontwerp van de Glasgow Tower door Richard Horden Associates is controversieel; sommigen vinden het een prachtig bouwwerk, terwijl anderen het verafschuwen. De toren is 122 meter hoog en daarmee het hoogste vrijstaande bouwwerk in Schotland.
Gouden Piramide
[ overig]
Gouden Paviljoen
[ beroemde gebouwen]
Gottfried Semper
[ invloedrijke architecten]
Gottfried Böhm
[ invloedrijke architecten]
Gotisch basement
[ architectonische termen] Het Gotisch basement kenmerkt zich door een dunne bovenste ring en de brede onderste ring. De trochilus wordt steeds kleiner en is uiteindelijk niet meer dan een spleet. In de gotiek krijgen de schachten van de zuil vaak een andere en complexe vor...
Gotiek
[ architectuurstromingen] De gotiek bestrijkt grofweg de periode tussen 1130 en 1530 en volgde op de romaanse bouwkunst. De term gotiek werd voor het eerst gebruikt in 1546 door de Italiaanse architect Giorgio Vasari en is afgeleid van de Goten, een Germaanse volk. Omdat de Goten...
Gordingsteun
[ bouwkundige termen] Gordingsteunen dienen ter bevestiging van de gordingen op de spanten, dragende muren of andere onderconstructie. Gordingsteunen zorgen voor het overbrengen van de dakschuifkrachten naar de onderconstructie.
Gordingenkap
[ bouwkundige termen] Een kap, waarbij gordingen de kepers of het dakbeschot ondersteunen.