Architectenweb - Archipedia

Categorie: Bouw en Constructie > Architectuur
Datum & Land: 16/10/2008, NL
Woorden: 1806

Karolingische bouwkunst
[ architectuurstromingen] De val van het Romeinse Rijk in 476 betekende een periode van grote instabiliteit. Pas vanaf 750 vond er een opleving van de cultuur en wetenschap in West-Europa plaats. Vanaf dat moment ontwikkelde zich de Karolingische bouwkunst, als voorloper op de Ro...

Karl Friedrich Schinkel
[ invloedrijke architecten]

Kariatide
[ architectonische termen] Een kariatide of caryatide is een gebeeldhouwde vrouwenfiguur die dienst doet als kolom. Volgens de Romeinse architect Vitruvius beeldden Kariatiden de meisjes van Karyai uit, een volk dat vanwege hun samenwerking met de Perzen door de oude Grieken tot ...

Karel Petrus Cornelis de Bazel
[ invloedrijke architecten]

Karel de Vijfde huis
[ beroemde gebouwen]

Karbouw en Schipper Bosch
[ beroemde gebouwen] Het bedrijfsgebouw Karbouw en Schipper Bosch (tegenwoordig Schipper Bosch) ligt aan een T-kruising op bedrijventerrein De Hoef in Amersfoort. In 1990 kreeg het Nederlandse architectenbureau UNStudio de opdracht dit gebouw te ontwerpen en in 1992 werd het opge...

Kapspant
[ bouwkundige termen] Synoniem voor kapgebint.

Kaprichting
[ bouwkundige termen] De kaprichting is de richting waarin het dakvlak of de kap is gebouwd. Dit komt meestal overeen met de richting van de nok.Omdat de kaprichting zeer beeldbepalend kan zijn, worden eisen hieraan vaak opgenomen in welstandsnota´s.

Kapittelkerk
[ gebouwtypologieën] Een kapittel- of collegiale kerk is een kerk waaraan een college van kanunniken of koorheren (kapittel) verbonden is. Een kapittel is een stichting binnen een al bestaande geestelijke instelling, zoals een abdij, een kathedraal of een parochiekerk. Kapittels ...

Kapiteel
[ architectonische termen] Een kapiteel is de bekroning van een zuil, pijler of pilaster, in het algemeen om de gedragen last op een smaller draagvlak over te brengen. Een kapiteel bestaat uit een astragaal, lijf en abacus of dekplaat. ordesDe kapitelen zijn ook een ondersch...

Kapgebint
[ bouwkundige termen] Een kapgebint, ook wel een dakgebint, kapspant of dakstoel geheten, is een steunconstructie van balken en eventuele verbindingselementen, die dient ter ondersteuning van het dak. Een kapgebint staat haaks op het dakvlak of de dakvlakken die het ondersteunt. ...

Kapellbrücke
[ beroemde gebouwen] De Kapellbrücke (kapelbrug) in Luzern is een overdekte houten voetgangersbrug uit de veertiende eeuw. De brug is 204,7 meter lang en vormt een belangrijke attractie van de Zwitserse stad.

Kapbint
[ bouwkundige termen] Een kapbint of kapbalk is een balk in een kapgebint.

Kapbalk
[ bouwkundige termen] Kapbalk is een synoniem voor kapbint.

Kantoorgebouw Centraal Beheer
[ beroemde gebouwen] geschiedenisHet kantoorgebouw van Centraal Beheer is gelegen aan de Prins Willem Alexanderlaan 651 te Apeldoorn. Het gebouw is in opdracht van Centraal Beheer gebouwd tussen 1967 en 1972. Het ontwerp is van de Nederlandse architect Herman Hertzberger. Hij kre...

Kantoor Cepezed/Wubbe
[ beroemde gebouwen] Kantoor Cepezed-Wubbe is het gebouw waarin het architectenbureau Cepezed, Wubbe Creative, Bouwteam General Contractors en Cepezedsystems gehuisvest zijn. Het pand bevindt zich in de Phoenixstraat in Delft en is in 1999 gerealiseerd.

Kansai International Airport
[ beroemde gebouwen] Voor de kust van de Japanse stad Osaka ligt het internationale vliegveld Kansai. Het is een ontwerp van de architecten Renzo Piano en Noriaki Okabe. In 1990 werd begonnen met de bouw van het vliegveld, dat op 4 september 1994 werd geopend.

Kandelaber
[ architectonische termen] Een kandelaber, ook wel kandelaberzuil genoemd, is een kandelaarvormig element dat in de vroege renaissance in de bouwkunst werd toegepast. Een kandelaber heeft een dragende, maar vooral een decoratieve functie. kenmerken De kandelaber wordt geke...

Kamer Hoorn Verenigde Oost-Indische Compagnie
[ beroemde gebouwen]

Kalot
[ architectonische termen] Een kalot (ook wel bolkap genoemd) is de benaming voor het bovenste deel van een bolvormig gewelf in de vorm van een het bovenste kwart van een bol en wordt daarmee vaak gebruikt om een bepaald soort koepel aan te duiden.Bolkappen werden onder andere in...

Kazuyo Sejima
[ invloedrijke architecten] Kazuyo Sejima is een Japanse architect die bekend staat om haar baanbrekende creaties die de Japanse architectuur een andere vorm hebben gegeven. Momenteel deelt ze samen met Ryue Nishizawa het partnerschap van het architectenbureau SANAA in Tokio, wer...

Kavel
[ bouwkundige termen] Een kavel (ook wel bouwkavel of perceel genoemd) is een stuk grond, soms fysiek begrensd doormiddel van een omheining of een natuurlijke afscheiding (zoals een heg of een sloot). De afmetingen zijn vastgelegd in het Kadaster.

KesselsKramer
[ beroemde gebouwen] KesselsKramer is een communicatiebureau in Amsterdam, waarvan het gebouw is ontworpen door Fat (Fashion Architecture Taste) in 1998. kerkHet gebouw was oorspronkelijk een 19e eeuwse kerk, maar is door Fat ingrijpend veranderd. Er zijn nog een orgel, pilasters...

Kerk van Santa Susanna
[ beroemde gebouwen]

Kerk van Hyvinkää
[ beroemde gebouwen]

Ker-Ka-Ré
[ beroemde gebouwen]

Keperboogfries
[ architectonische termen] De keperboogfries, ook wel de keperfries genoemd, is een Romaans siermotief in de vorm van een boogfries met zigzagmotief. Indien keperfriezen door elkaar gemetseld worden, ontstaat een ruitvormig patroon.

Keperboog
[ architectonische termen] Een keperboog is een boog waarvan de rechte schenkels schuin tegen elkaar gesteld zijn. De zijden lijken daarbij op de openstaande zijden van een gelijkbenige driehoek.De keperboog kwam al in de 8e en 9e eeuw in Ierland en West-Frankrijk voor en werd in...

Kenzo Tange
[ invloedrijke architecten]

Kengo Kuma
[ invloedrijke architecten] Kengo Kuma is een van de toonaangevendste architecten in Japan. Hij is geboren in 1954 in Kanagawa en studeerde in 1970 af aan de universiteit van Tokio als Master in architectuur. In 1985 ontving hij van het Asian Cultural Council een beurs en bezocht...

Kelkkapiteel
[ architectonische termen] Een kelkkapiteel is een kapiteel waarvan het lijf de ingebogen vorm van een kelk heeft. Een kelkkapiteel kan onbekleed zijn of voorzien van bladwerk, figuren en dergelijke, waarmee het tot de bladwerkkapitelen behoort. Het type kapiteel is afgel...

Kelder
[ bouwkundige termen] Een kelder is een ruimte in een gebouw die geheel of gedeeltelijk ondergronds gelegen is. Indien de ruimte slechts gedeeltelijk ondergronds gelegen is, wordt deze ook kelderverdieping genoemd. Vaak is een kelder overdekt door gewelven.

Kisho Kurokawa
[ invloedrijke architecten] Kisho Kurokawa werd op 8 april 1934 in Nagoya geboren. In 1957 voltooide hij een studie architectuur in Kyoto. Hij vervolgde zijn opleiding in Tokio, waar hij les kreeg van Kenzo Tange. Geïnspireerd door diens ideeën, richtte Kurokawa in 1960 de b...

Kinderbint
[ bouwkundige termen] Kinderbinten of kinderbalken zijn dunne en korte evenwijdige balken, ingelaten, gekeept over of opgelegd op de zwaardere moerbalken van een balklaag.

Kinderbalk
[ bouwkundige termen] Synoniem voor kinderbint

Kiyonori Kikutake
[ invloedrijke architecten]

Klooster
[ gebouwtypologieën] het klooster van het Escorial in Spanje

Klokgevel
[ architectonische termen] Een klokgevel behoort tot de topgevels. De top van deze gevel ontstaat uit de halsgevel doordat de klauwstukken nu één geheel vormen met de hals. Zo ontstaat een vorm die overeenkomsten vertoont met de doorsnede van een klok. Klokgevels zijn doorgaans v...

Klisklezoor
[ bouwkundige termen] De helft van een metselsteen, die in de lengte verticaal is doorgezaagd. Indien de steen horizontaal is doorgezaagd, spreekt men van een geschifte steen

Klimaatgevel
[ bouwkundige termen] Een klimaatgevel is een gevel die reageert op het binnenklimaat en opgebouwd is uit een buitenblad met onder andere helder dubbelglas, een binnenblad van enkelglas en een spouw (veelal voorzien van zonwering). De spouw wordt geventileerd middels mechanische ...

Klezoorverband
[ bouwkundige termen] Het klezoorverband is een variant op het halfsteensverband. De verspringing tussen de stootvoegen van twee opeenvolgende lagen is echter geen halve steen, maar slechts een klezoor. Wanneer de verspringing wisselend naar recht en naar links wordt gemaakt is ...

Klezoor
[ bouwkundige termen] Kwart van een metselsteen.

Klauwstuk
[ architectonische termen] Een klauwstuk is een vorm van een vleugelstuk, een versiering van zandsteen die is aangebracht naast een hals- of trapgevel. Het klauwstuk is waarschijnlijk vernoemd naar de poten van een leeuw of adelaar, die tijdens de Amsterdamse Renaissance werden v...

Klassieke zuilenorden
[ architectonische termen] In de klassieke oudheid zijn vijf verschillende zuilenorden opgesteld, de klassieke zuilenorden. De Dorische, Ionische en Corinthische orde zijn geïntroduceerd door de Grieken, de Toscaanse orde en Composiete orde door de Romeinen. In de Romeinse bouwku...

Klassieke stijl
[ architectuurstromingen] Met de benaming klassieke stijl wordt vaak gedoeld op het classicisme.

Knorrenkapiteel
[ architectonische termen] Een knorrenkapiteel of knobbelkapiteel is een kapiteel dat een overgangsvorm is tussen een tektonisch kapiteel en een kelkkapiteel. Het type is ontstaan uit onderverdeling van het teerlingkapiteel. De horizontale doorsnede van het knorrenkapitee...

Knopkapiteel
[ architectonische termen] Een knopkapiteel of knoppenkapiteel is een type kapiteel dat is voorgekomen uit het bladwerkkapiteel door het vereenvoudigen van het (oorspronkelijk) Corinthische type. De punten van de hoekbladen werden knopvormig ingerold, waardoor dit type minder uit...

Knipvoeg
[ architectonische termen] Een knipvoeg is een voeg die vervaardigd wordt door middel van knipwerk, waarbij langs de zogeheten rei, een houten of metalen liniaal, de specie in de lintvoegen tweezijdig schuin afgeknipt wordt. De knipvoeg wordt net een paar millimeter voor de steen...

Knip- en snijwerk
[ bouwkundige termen] Knip- en snijwerk is de afwerking van metselwerk waarbij de voegen volgezet worden. Langs de zogeheten rei, een houten of metalen liniaal, wordt de specie in de voegen tweezijdig schuin afgeknipt of afgesneden. Hierdoor ontstaan knipvoegen of snijvoegen. Omd...

Korenbeurs Groningen
[ beroemde gebouwen] Aan de Vismarkt in Groningen staat de neoclassicistische Korenbeurs. De bouw van de Korenbeurs, naar ontwerp van stadsbouwmeester J.G. van Beusekom, werd in 1865 afgerond. drie korenbeurzen Op de plaats van de huidige Korenbeurs stonden twee kleinere...

Kordonlijst
[ architectonische termen] Een kordon(lijst) of kordonband is een uitspringende horizontale lijst in de gevel van een gebouw. De band geeft aan waar de verdiepingen zijn gescheiden (al dan niet door schaduwwerking) en loopt soms rondom het hele gebouw. De lijst is vaak ter versie...

Kopwoning
[ gebouwtypologieën] Een kopwoning is een hoekwoning die een rij geschakelde woningen afsluit. De kopwoning kan aaneengeschakeld zijn met deze rij of hier los van staan. Vaak onderscheidt de kopwoning zich qua uiterlijk van de aaneengeschakelde huizen door middel van een extra ve...

Kopshout
[ bouwkundige termen] De term kopshout wordt gebruikt om de oriëntatie van een stuk hout te beschrijven. De Kopshout is het vlak dat ontstaat wanneer er haaks op de groeirichting zaagtwordt, zodat de jaarringen van het hout als cirkels te zien zijn. Het tegenovergestelde van kops...

Koppenverband
[ bouwkundige termen] Het koppenverband bestaat uit lagen met alleen maar koppen. De koppen verspringen steeds een klezoor ten opzichte van elkaar. Dit verband is praktisch bij het maken van rondlopend metselwerk en wordt ook wel patijtsverband genoemd.

Koppelpoort
[ beroemde gebouwen]

Kopgevel
[ architectonische termen] De eerste en laatste gevels aan weerszijden van een huizenrij worden kopgevels genoemd. Kopgevels worden vaak van karakteristieke kenmerken voorzien, omdat deze het gezicht van de gehele huizenrij vormen.Bij vrijstaande woningen worden de gevels aan de ...

Kopbalk
[ bouwkundige termen] Een kopbalk is een gebintbalk die aan beide einden gedeeltelijk op de kop van de stijl ligt. De balk kruist de stijl halfhouts of met een open pen-en-gatverbinding

Kop (bouwkundig)
[ bouwkundige termen] De korte zijde van een baksteen wordt kop genoemd.

Kooromgang
[ architectonische termen] Een kooromgang of deambulatorium is een gang om het priesterkoor of de koorsluiting, veelal met kapellenkrans. Een kooromgang is meestal halfrond of veelhoekig gebroken van vorm, afhankelijk van de vorm van de koorsluiting. Meestal is de kooromgang gesc...

Koorhek
[ architectonische termen] Een koorhek is een afsluiting, vaak een traliehek, dat het koor afscheidt van het schip of dwarsschip in een kerk. In deze afscheidende functie is het te vergelijken met de Byzantijnse iconostase. Het koorhek kwam aan het eind van de middeleeuwe...

Koor
[ architectonische termen] Een koor is afzonderlijk gedeelte van een kerk dat meestal aan de oostelijke langszijde van het gebouw te vinden is. In het koor bevindt zich het (hoofd)altaar. Aan beide zijden van het koor is soms een koorgestoelte te vinden als zitplaats voor de lede...

Koninklijke Bibliotheek Den Haag
[ beroemde gebouwen] Koninklijke Bibliotheek Den Haag

Koninklijk Theater Carré
[ beroemde gebouwen] In 1887 werd het huidige Theater Carré gebouwd in opdracht van de Duitse circusdirecteur Oscar Carré. Het gebouw aan de Amstel in Amsterdam werd gebouwd naar een ontwerp van de architecten J.P.F van Rossem en W.J. Vuyk.

Koninklijk Paleis op de Dam
[ beroemde gebouwen] Het Koninklijk Paleis op de Dam, ook wel Koninklijk Paleis Amsterdam of Stadhuis van Amsterdam genoemd, is ontworpen door Jacob van Campen en gebouwd in de classicistische stijl. bouwproces In 1639 werd door de stadsregering besloten het oude bestaande...

Kolumba Kunstmuseum
[ beroemde gebouwen]

Kolomstructuur
[ bouwkundige termen] Een kolomstructuur is het patroon waarin de dragende kolommen geordend zijn.

Koepelgewelf
[ architectonische termen] Een koepelgewelf is een gewelf of dak met gewoonlijk een cirkelvormige plattegrond en een doorsnede die vrijwel een halve cirkel vormt. In de meeste gevallen wordt een koepel opgebouwd in horizontale lagen steen.De koepelbouw verspreidde zich over Europ...

Koepelgevangenis Arnhem
[ beroemde gebouwen]

Koepel
[ architectonische termen] de moderne koepel op de Reichstag in Berlijn

Koen van der Gaast
[ invloedrijke architecten]

Koekoek
[ bouwkundige termen] Een koekoek is een voorziening om licht binnen te laten. De term wordt het meest gebruikt voor een uitgebouwde bak aan de kelderwand, die zorgt voor lichttoetreding in de kelder. Een dergelijke koekoek wordt ook wel vossengat genoemd.Ook een kleine, hoog aan...

Kozijn
[ architectonische termen] De omlijsting van een deur of raam. Een kozijn kan zijn gemaakt van kunststof, hout, steen of ijzer en bestaat uit een boven- en een onderdorpel en twee of meer verticale stijlen.Kozijnen kunnen worden ingedeeld naar hun architectonische verschijningsvo...

Koud dak
[ bouwkundige termen] Bij een koud dak is de isolatie onder de dragende constructie aangebracht. De dragende constructie is hierdoor ongeïsoleerd, dus koud. De waterkerende dakbedekking bevindt zich direct op de dragende constructie. Deze opbouw wordt nog zelden toegepast, omdat ...

Kruiskozijn
[ architectonische termen] Een kruiskozijn is een kozijn dat in vieren gedeeld is door een houten of stenen kruis. De middenstijl en tussendorpel vormen het kruis dat het kozijn in vieren deelt. De bovenste twee vlakken waren vaak voorzien van glas-in-lood en voor de onderste twe...

Kruisingstoren
[ gebouwtypologieën] Een toren die is gebouwd op de plaats waar het midden- en dwarsschip van een kerk elkaar kruisen wordt kruisingstoren of vieringtoren genoemd.Bij gebouwen met een centrale aanleg is de kruisingstoren veelal een hooggeplaatste koepel op een tamboer met bovenli...

Kruisgewelf
[ architectonische termen] Een kruisgewelf ontstaat als twee gelijke tongewelven elkaar snijden. De lijnen van de 'botsende' halve cilinders treffen elkaar in het midden, waardoor een kruis ontstaat. De snijlijnen worden wel graten genoemd. Dit type gewelf werd reeds in de Romein...

Kroonlijst
[ architectonische termen] Een kroonlijst is het bovenste deel van een klassiek hoofdgestel, dat verder bestaat uit een architraaf en een fries. Dit horizontale, uitspringende element van een Griekse tempel was oorspronkelijk bedoeld om de balken (metopen) eronder te beschermen t...

Kreupele balk
[ bouwkundige termen] Een kreupele balk is een balk die met één eind op een muur rust en aan de andere kant bewerkt is om met een andere balk, bijvoorbeeld een raveelbalk, vergaard te worden. Een kreupele balk kan ook aan twee zijden op een raveelbalk rusten.

Kremlin
[ beroemde gebouwen] Het Kremlin is het geografische en historische centrum van de Russische hoofdstad Moskou. ontstaansgeschiedenisOoit ontstond er een nederzetting op de Borovitski-heuvel nabij een riviertje dat uitmondde in de rivier de Moskou. De archeologische vondsten ...

Kröller-Müller Museum
[ beroemde gebouwen] Het Kröller-Möller Museum, gelegen in Nationale Park de Hoge Veluwe, is gebouwd in opdracht van de familie Kröller-Möller. In het museum staan de grote collectie werken van Vincent van Gogh en de beeldentuin centraal.eerste bouwperiode

Kruisverband
[ bouwkundige termen] Bij het kruisverband wordt een laag strekken steeds afgewisseld met een laag koppen. De strekken op de ene laag verspringen hierbij ten opzichte van de strekken op onderliggende en bovenliggende laag. Dit verband wordt ook het Hollands verband genoemd.

Kurhaus
[ beroemde gebouwen] Het Kurhaus, waar tegenwoordig het 'Steigerberger Kurhaus Hotel' in is gevestigd, is één van de beeldbepalende gebouwen van de badplaats Scheveningen.KurhausHet Kurhaus was oorspronkelijk een houten badhuis, in 1818 gesticht door Jacob Pronk, waar men in...

Kunsthistorisch Instituut (KHI)
[ beroemde gebouwen] Het Kunsthistorisch Instituut, meestal kortweg KHI genoemd, is een van de gebouwen van de Universiteit van Amsterdam. In het grachtenpand zijn verschillende faciliteiten voor de opleiding kunstgeschiedenis ondergebracht. In het gebouw zijn onder andere kantor...

Kunsthaus Bregenz
[ beroemde gebouwen] Kunsthaus Bregenz (KUB) is een museum voor de kunsten in de Oosterijkse stad Bregenz. In 1989 werd er door de gemeente Bregenz een competitie uitgeschreven voor het ontwerp van het nieuwe museum, welke werd gewonnen door de Zwitserse architect Peter Zumthor. ...

Kunsthal Rotterdam
[ beroemde gebouwen]

Kultur- und Kongresszentrum Luzern
[ beroemde gebouwen]

Kuif
[ architectonische termen] Met een kuif wordt een sculpturale kuifvormige versiering bedoeld waarmee met name in de achttiende eeuw gevels, deuren of ramen bekroond werden. De kuif wordt vooral geassocieerd met de verschillende Lodewijkstijlen. herkomst De kuif is voorgek...

Kubuswoningen Helmond
[ beroemde gebouwen]

Kubuswoningen Rotterdam
[ beroemde gebouwen]

Kubuswoning
[ gebouwtypologieën]

Kubisme
[ architectuurstromingen] Het kubisme slaat met name op een in Parijs ontstane stroming in de schilderkunst, die begin twintigste eeuw opkwam. Deze stroming werd begin 1900 geïnspireerd op het idee van de schilder Paul Cézanne om het weergeven van een object terug te br...

Kwartiers gezaagd
[ bouwkundige termen] Kwartiers of rift gezaagd hout is hout waarbij loodrecht op de jaarringen wordt gezaagd, waardoor een patroon van evenwijdige lijnen op het hout ontstaat.toepassingDe boom wordt bij deze zaagwijze eerst in vier kwarten gedeeld, waarna in plakken naar het har...

Latijns kruis
[ architectonische termen] Een Latijns kruis is een kruis waarbij de armen niet even lang zijn. Anders dan bij een Grieks kruis, snijden de lijnen elkaar niet precies in het midden, maar daar boven. Hierdoor ontstaat er aan de bovenkant één korte en aan de onderkant één lange arm...

Latei
[ bouwkundige termen] Een houten, stenen, betonnen of stalen balk die boven een opening (bijvoorbeeld een raam, ingang of poort) overspant om de krachten van bovenliggend metselwerk op te kunnen vangen.

Lars Spuybroek
[ invloedrijke architecten]

Langston Hughes Library
[ beroemde gebouwen] De Langston Hughes Library, in Clinton, Tennessee, de Verenigde Staten (1999) is een van de meest opmerkelijke creaties van Maya Lin. De Amerikaanse architect en beeldhouwster liet een honderd jaar oude schuur demonteren en vervolgens herbouwen bovenop twee k...

Langshout
[ bouwkundige termen] De term langshout wordt gebruikt om de oriëntatie van een stuk hout te beschrijven. De Langshout is het vlak dat ontstaat wanneer een stuk hout in de groeirichting wordt doorgezaagd, zodat de vlammen van het hout te zien zijn. Het tegenovergestelde van langs...

Langsgevel
[ architectonische termen] Bij vrijstaande woningen worden de gevels aan de lange kant van het gebouw de langsgevels genoemd. Deze gevels zijn meestal niet voorzien van een lijst of een top. De gevels aan de korte kanten worden de kopgevels genoemd.Ook de lange zijde van een gehe...

Langgevelboerderij
[ gebouwtypologieën] De langgevelboerderij is een kenmerkend type boerderij op de zandgronden van Noord-Brabant. In de provincie Noord-Brabant en in het noorden van Limburg staan de woning en de bedrijfsruimten achter elkaar en ook uitbreidingen werden achter het al bestaande dee...

Landhuis
[ gebouwtypologieën] Een landhuis is een royaal opgezet woonhuis. Meestal gaat het om een vrijstaand huis, maar twee onder een kap komt ook voor. Als synoniem voor landhuis wordt vaak de typologie villa gebruikt. De benaming landhuis heeft echter een sterkere rurale connotatie en...