Vins de France

Categorie: Landbouw, voedsel en voedselverwerking > Wijn lexicon
Datum & Land: 18/04/2012, NL
Woorden: 297

AANGENAAM
Zonder fouten.

AFHEVELEN
Het hevelen van een wijn uit één wijnvat in een ander, om hem van het sediment te scheiden.

AGRESSIEF
Wordt gezegd van een wijn die te veel kracht toont en een aanslag op de slijmvliezen vormt. Dit komt of door een te hoog zuurgehalte of doordat de zuren versterkt worden door te harde tannines.

ALCOHOLISCHE GISTING
Het proces dat het druivensap in wijn omzet, dankzij de werking van gisten die de suiker in alcohol veranderen. In deze fase wordt eveneens CO2 geproduceerd.

ALCOHOLGEHALTE
Hoeveelheid alcohol die de wijn bevat en die meestal wordt uitgedrukt in volumeprocenten (vol.%)

ALCOHOL
Na water het belangrijkste bestanddeel van wijn. Ethylalcohol verleent de wijn zijn warme karakter. Maar te veel alcohol maakt de wijn branderig. Alcohol draagt bij tot de zalvendheid van de wijn en stabiliseert het zuurgehalte.

AMPÉLOGRAPHIE
Wetenschap die de verschillende druivenrassen, hun vorm, groeipatronen en herkomst bestudeert.

AMBER
Als ze lang worden bewaard of vroegtijdig oxideren, krijgen witte wijnen soms een kleur die op amber lijkt, dat wil zeggen oud goud met een diepbruine weerschijn. In likeurachtige wijnen is deze tint een bewijs van lange oudering op fles, die zeer gewaardeerd wordt.

APPELZUUR
Appelzuur is in natuurlijke toestand in veel wijnen aanwezig en gaat door de malolactische gisting over in melkzuur .

ARRUFIAC
Vrij verfijnd wit druivenras dat gebruikt wordt bij de bereiding van sommige wijnen uit Béarn (Zuidwesten van Frankrijk).

AROMA
Dit is de combinatie van geuren in jonge wijnen (in tegenstelling tot bouquet, de geur die bij het ouderen wordt verkregen). Er zijn twee typen aroma's: - Er zijn twee typen aroma's: De primaire aroma's en de secundaire aroma's. De primaire aroma's zijn de aroma's van het druivenras die al in de druif aanwezig zijn. Zij geven de wijn zijn karakter...

ARAMON
Blauw druivenras uit het zuiden van Frankrijk, bij de Middellandse Zee. Was zeer in trek na de phylloxera-epidemie, maar tegenwoordig is die populariteit sterk teruggelopen. Wordt niet meer gebruikt voor kwaliteitswijnen.

ASTRINGENT
Wordt gezegd van een wijn die een beetje wrang en ruw in de mond is. Dit is vaak het geval bij jonge, tanninerijke wijnen die nog wat ronder moeten worden. Astringentie wordt veroorzaakt door het effect van tannines op de eiwitten in het speeksel, waardoor een zeer droog gevoel onstaat op het tandvlees en de binnenkant van de snijtanden. Met het o...

ASSEMBLAGE
Melange van verschillende wijnen van eenzelfde domein, die apart bereid zijn op basis van de bodem, het druivenras, de leeftijd van de wijnstokken en dergelijke, teneinde unieke wijnen te verkrijgen. Assemblage is de kunst van het samenstellen van een wijn van hoge kwaliteit uit deze afzonderlijke partijen. Deze vullen elkaar aan en leveren samen ...

AUXERROIS
Druivenras uit Lotharingen waarvan de Alsace-Pinot of de Alsace-Klevner gemaakt worden. Het is ook een andere naam voor de Malbec in Cahors.

BARRIQUE
Eikenhouten vat waarin men bewaarwijnen laat rijpen. De barrique is een fust waarvan de inhoud per streek verschilt: 225 liter in Bordeaux, 228 liter in Bourgondië, 215 liter in de Beaujolais.

BAROQUE
Wit druivenras uit Béarn.

BAN DES VENDANGES
Officiële datum voor het begin van de oogst, die door de plaatselijke overheid (de prefect) is vastgesteld. Dit is vaak een aanleiding tot feesten.

BALANS
Duidt bij een wijn op een goed evenwicht tussen zuur, zacht en vol (voor rode wijn tellen ook de tannines mee). Zie ook UIT BALANS.

BEET
Een wijn met beet is een wijn die dikte en volume heeft, die de indruk geeft dat erop gekauwd kan worden.

BITTERHEID
Deze eigenschap is normaal voor sommige jonge, tanninerijke rode wijnen (bitter en astringent zijn twee smaken die elkaar versterken). In alle andere gevallen is bitterheid een fout die veroorzaakt wordt door een bacteriële infectie tijdens de malolactische gisting.

BLANC DE NOIRS
Uitdrukking die gebruikt wordt voor witte wijnen die van blauwe druivenrassen zijn gemaakt. Meestal zijn dit Champagnes die gemaakt zijn van de druivenrassen Pinot Noir en-of Pinot Meunier. Het is mogelijk witte wijn van blauwe druiven te krijgen door het sap, dat altijd kleurloos is, van de schillen van de blauwe druiven te scheiden. Een beheerst...

BOURRU
Wijn aan het eind van de gisting, die nog suikers en koolzuurgas bevat en die nog niet geklaard is. Deze wijn wordt gedronken in sommige streken waar men de jonge wijn graag feestelijk inhaalt.

BOURBOULENC
Wit kwaliteitsdruivenras uit de streek rond de Middellandse Zee, waarvan aromatische en fruitige wijnen worden gemaakt. Synoniem: Malvoisie du Languedoc.

BOURBES
Zie débourbage.

BOUQUET
Combinatie van geuren die de wijn na een fase van oudering op fles ontwikkelt, ook bekend onder de naam tertiair aroma. Men onderscheidt twee typen bouquets. Het oxidatiebouquet is gewild bij sommige wijnen die rijk aan alcohol zijn (Vins Doux Naturels). De wijnen zijn geoxideerd (bijvoorbeeld omdat ze worden bewaard in niet helemaal volle fusten)...

BOUCHONNÉ
Wordt gezegd van een wijn die naar kurk smaakt. Deze smaak wordt veroorzaakt door een schimmelinfectie van de kurk en kan door een slechte hygiëne of door het middel waarmee de kurken worden ontsmet versterkt worden.

BOUCHE
Term die alle kenmerken die in de mond (bouche) worden waargenomen aanduidt. Het gaat over het algemeen om zintuiglijke indrukken (temperatuur, zuurgehalte, astringentie, bitterheid, zout, zoet enz.) die bijdragen aan de balans van een wijn.

BOTRYTIS CINEREA
Naam van de schimmel die rotting van de druiven (pourriture grise) veroorzaakt aan het einde van de rijping, wanneer de schil van de druif zeer gevoelig is geworden voor vocht en regen. Meestal is dit rampzalig, maar in sommige klimatologische omstandigheden kan deze schimmel een concentratie in de druiven teweeg brengen die de basis vormt voor de...

BORDEAUSE PAP
Kopersulfaat bestemd voor de bestrijding van parasieten in de wijngaarden.

BOOGVENSTERTJES
Synoniem voor tranen (zie aldaar).

BONDEL
Stop bovenin een fust.

BODY
Eigenschappen van een wijn die een goede structuur (robuustheid en vlezigheid) combineert met warmte (alcoholpercentage).

BRETON
Naam die in het Loiredal gegeven wordt aan de Cabernet franc.

CARIGNAN
Blauw druivenras van wijngaarden in de buurt van de Middellandse Zee, dat zeer robuuste wijnen met een hoog suikergehalte en een dieprode kleur opleveren. Druivenras dat een slechte reputatie had omdat het werd geassocieerd met tafelwijnen die in het laagland werden geproduceerd, maar dat echter prima blijkt te voldoen als het zorgvuldig wordt gep...

CABERNET SAUVIGNON
Belangrijkste blauwe druivenras van van Médoc en Graves, dat echter ook gebruikt wordt in andere regio's en in sommige Vins de Pays van Zuidwest-Frankrijk en de Languedoc. Door het hoge tanninegehalte geeft hij de wijn een royaal bewaarpotentieel. De belangrijkste aroma's van deze druif zijn zoethout, groene paprika en rood en zwart fruit.

CABERNET FRANC
Blauw druivenras dat in de Bordeauxstreek gecombineerd wordt met Cabernet Sauvignon en Merlot en dat de rode wijnen uit het Loiredal typeert. Het levert een verfijnde bewaarwijn op met een kenmerkend frambozenaroma.

CAUDALIE
Van caudal (staart). Meeteenheid die de lengte van de afdronk aangeeft. Eén caudalie is één seconde. De afdronk van een grote wijn kan tot 8 caudalies bedragen.

CÉSAR
Zeer tanninerijk druivenras dat in combinatie met de Pinot Noir in kleine hoeveelheden gebruikt wordt in Irancy en dat de wijnen een bijzonder karakter verleent.

CHENIN BLANC
Andere naam voor Pineau de Loire, een wit druivenras dat het belangrijkste druivenras is in Anjou, Saumur en Touraine. Kan bereid worden tot een droge, zachtzoete of mousserende wijn. Druivenras met aroma's van kweepeer, peer, acacia en gekonfijte vruchten. Is bekend door de grote likeurachtige wijnen van de Coteaux du Layon bijvoorbeeld.

CHASSELAS
Wit druivenras dat voornamelijk als tafeldruif wordt gekweekt, maar dat in enkele streken, zoals Savoie, Elzas en in de appellation Pouilly-sur-Loire, ook in de wijnbereiding wordt toegepast. Voor Pouilly-Fumé, een appellation in de buurt, wordt echter gebruikt gemaakt van de Sauvignon blanc bereid. Belangrijkste aroma: lindebloesem

CHARDONNAY
Bourgondisch wit druivenras van hoge kwaliteit. Wordt vanwege zijn aanpassingsvermogen eveneens in andere streken verbouwd, vooral in Champagne en Franche-Comté, maar ook in Languedoc, voor het bereiden van met name Vins de Pays. De Chardonnay-wijnen zijn verfijnd en elegant en hebben een hoog zuurgehalte dat verzacht wordt door een aangename zal...

CHAPTALISATIE
Toevoeging van suiker aan de most om een wijn met een goede balans te krijgen door verhoging van het alcoholpercentage als dat te laag is. De chaptalisatie wordt jaarlijks per decreet vastgesteld afhankelijk van het oogstjaar, maar is in de zuidelijke streken over het algemeen verboden.

CHAPEAU
Vaste deeljes van de druif die een korst op het oppervlak van de most in de gistkuip vormen. De chapeau wordt niet meteen gevormd. Deze tweedeling in de kuip ontstaat pas na een paar dagen: de chapeau bovenin en het sap onderin. Aan het eind van de gisting wordt de chapeau geperst om perswijn te krijgen.

CINSAUT
Blauw druivenras van wijngaarden bij de Middellandse Zee, dat heel fruitige, lichtgekleurde wijnen oplevert. Wordt vaak toegepast voor rosés. Maakt de geassembleerde wijnen uit die streek soepel en harmonieus. Hij tempert het bittere karakter en de tannines van de Carignan, evenals het teveel aan alcohol van de Grenache.

CLOS
Term die in Bourgondië wordt gebruikt om ommuurde wijngaarden aan te duiden (Clos de Vougeot). Tegenwoordig heeft de term een veel ruimere betekenis en wordt hiermee zelfs een heel wijnbedrijf aangeduid. Mag uitsluitend gebruikt worden voor de AOC-wijnen.

CLONE
Wijnplanten die voortgekomen zijn uit één enkele wijnstok, een zogenoemde moederstam, die wordt vermenigvuldigd (door stekken of enten).

CLIMAT
Franse term voor een klein nauwkeurig omschreven wijngebiedje in Bourgondië. Bijvoorbeeld: Corton.

CLAVELIN
Fles met een bijzondere vorm en een inhoud van 62 cl die alleen gebruikt wordt voor de wijnen van de Jura.

CLARET
Naam die de Engelsen hebben gegeven aan de rode wijn van Bordeaux.

CLAIRETTE
Wit druivenras van de wijngaarden bij de Middellandse Zee, dat verfijnde wijnen oplevert met mooie aroma's van witte bloemen en tonen van grapefruit en appel. Weinig zuur, maar met een verfrissend bittertje in de afdronk.

CLAIRET
Lichte, fruitige rode wijn, maar vooral een rosé uit de streek van Bordeaux. Zie ook CLARET.

CORDON
Methode voor het geleiden van wijnstokken op spaliers.

COOPÉRATIVE
Wijnbereidingscentrum (of kelder) waarvan het kapitaal in handen is van de in de coöperatie verenigde wijnboeren. Wordt ook wel Vignerons réunis (Verenigde Wijnboeren) of Union de producteurs (Unie van Wijnproducenten) genoemd. De coopérative heeft dankzij de geïntegreerde technische dienstverlening gezorgd voor de grootschalige verbreiding va...

CONGÉ
Fiscaal document dat alle wijntransporten in Frankrijk hoort te vergezellen om aan de geven dat de belasting erop is betaald.

COLOMBARD
Wit druivenras uit Zuidwest-Frankrijk, met een zeer goede reputatie vanwege het gebruik in Cognac en Armagnac en in de Vins de Pays van die streek. Het levert wijnen op die in hun jeugd fruitig en aromatisch zijn.

COLLAGE
Zie KLAREN

COURTIER
Wijnmakelaar: tussenpersoon tussen de producent-verkoper en de handelaar-opkoper die grote partijen samenstelt of verhandelt. De courtier kent de wijngebieden, de kwaliteit van de geproduceerde partijen en het werk van de wijnboeren door en door en zo kan hij heel precies op zoek gaan naar wijnen van de gewenste prijs en kwaliteit. De makelaar is ...

COURBU
Wit druivenras uit Béarn en Baskenland.

COULURE
Franse term voor een slechte vruchtzetting. Dit kan verschillende oorzaken hebben (regen, koude, fysiologische oorzaken). Is niet alleen van grote invloed op het rendement maar zorgt ook voor een ongelijkmatige rijping van de druiven op dezelfde tros. Sommige druivenrassen zijn hier heel gevoelig voor (Merlot), andere minder (Cabernet sauvignon).

COT
Blauw druivenras, ook Malbec genaamd, hoofdzakelijk gebruikt in het zuidwesten. De wijnen hebben een dieprode kleur en veel tannines. In assemblages geeft dit druivenras kleur en zachtheid (of vet).

CRU BOURGEOIS
Het begrip Cru Bourgeois is gebaseerd op een classificatie uit 1932 van de Kamer van Koophandel van Bordeaux en op een door het ministerie van Landbouw erkende erelijst. Deze lijst is onlangs herzien en onderscheidt negen Cru's Bourgeois Exceptionnels (die met de Grands Cru's Classés strijden om de eerste plaats), 87 Cru's Bourgeois Supérieurs, ...

CRÉMANT
Appellation die in 1974 een wettelijke status heeft verkregen en die in de plaats kwam van de oude regionale mousserende wijnen, die toen wisselend van kwaliteit waren. De Crémants beschikken over een AOC in verschillende regio's, zoals Languedoc, Bordeaux, Loire, Elzas en Bourgondië.

CUVÉE
Inhoud van een vat. In Champagne is het de wijn afkomstig van de eerste persing van de hoogste kwaliteit.

CUVAISON
De periode dat de vaste bestanddelen na de oogst in contact blijven met het gistende sap in de kuip om rode wijn te verkrijgen. De duur van deze periode bepaalt de kleur en het tanninegehalte van de wijn.

DEPOT
Bezinksel in wijn, vooral in oude wijnen (Of wordt voor het proeven verwijderd door de wijn te decanteren; zie decanteren).

DEMI-SEC
Mousserende wijn die 35 tot 50 gram suiker per liter bevat.

DELICAAT
Wordt gezegd van een verfijnde en harmonieuze wijn.

DECANTEREN
Het voorzichtig overschenken van een wijn uit de fles in een karaf. Zo stabiliseert de wijn zich of raakt hij zijn sediment kwijt. Brengt een wijn die verscheidene jaren op fles heeft doorgebracht in aanraking met zuurstof, waardoor hij geuriger wordt, maar kan ook een jonge wijn soepeler maken door de tannines enigszins te verzachten.

DEBOURREMENT
Uitbotten van de bladknoppen, ook de eerste blaadjes van de wijnstok verschijnen.

DEBOURBAGE
Eerste afheveling van het ongegiste druivensap dat wordt ontdaan van ongerechtigheden (grond, bladresten en dergelijke). Door de toevoeging van bentoniet, een fijne klei, ontstaat een natuurlijke uitvlokking waardoor de zwaarste bestanddelen door de zwaartekracht neerslaan.

DISTILLATIE
De bestanddelen van een vloeistof scheiden met behulp van warmte.

DIK
Wordt gezegd van een dieprode wijn die een zware, dikke indruk geeft in de mond.

DIERLIJK
Deze term duidt de serie aroma's aan die aan het dierenrijk doen denken, zoals muskus, wild en leer, en die vaak in oude rode wijnen voorkomen. Deze aroma's onstaan in de fles en bij het ouderen van de wijn.

DOUX
Term die wordt gebruikt voor wijnen die natuurlijke restsuikers bevatten. Bijvoorbeeld Vin Doux Naturel.

DRUIVENRAS
Variëteit van de wijnstok. Er zijn talloze druivenrassen ontstaan door ontwikkeling en natuurlijke selectie van de wijngaard. Een klein deel van de wijnstokken is door de mens geselecteerd, maar deze selectie maakt wel 80% van de aanplant in de wereld uit. De samenstelling van druivenrassen wordt in Frankrijk tegenwoordig streng gecontroleerd. De...

DURIF
Blauw druivenras uit Dauphiné.

DURAS
Blauw druivenras dat in Gaillac wordt verbouwd.

DUN
Wordt gezegd van een wijn met weinig tannines die het aan body en balans ontbreekt.

EERLIJK
Wordt gezegd van een wijn of van een van de aspecten hiervan (kleur, bouquet, smaak, enz.), als hieraan geen fouten of onduidelijkheden kleven.

ENTEN
Methode die sinds de phylloxera-epidemie wordt gebruikt : op een onderstam die resistent is tegen deze ziekte wordt een ent van plaatselijke origine gehecht. De ent geeft zijn karakter door aan de wijn en de onderstam is slechts de drager.

ESTERS
Chemische verbinding van alcohol en zuur. Zorgt tijdens de opvoeding en de rijping voor het ontstaan van een deel van de complexe en subtiele aroma's van wijn.

EXTRA DRY
Mousserende wijn die 12 tot 20 gram suiker per liter bevat.

FILTERING
Het klaren van de wijn door middel van filters of met andere meer of minder drastische technieken.

FIER
Wordt gezegd van een uitgesproken, originele wijn.

FONKELEND
Wordt gezegd van een zeer heldere wijn die sterk fonkelt in het licht. Teken dat een wijn van goede kwaliteit is.

FOLLE BLANCHE
Druivenras dat ook wel Gros Plant genoemd wordt en dat een zeer levendige wijn oplevert. Wordt ook gebruikt bij de bereiding van Armagnac.

FOEDER
Ton met een grote inhoud (200 tot 300 hectoliter), bestemd voor het opvoeden van de wijn.

FOULAGE
Het kneuzen van de druiven. De term stamt uit de tijd dat de druiven nog met de voeten werden gekneusd.

FRIS
Wordt gezegd van een licht zure wijn, die een aantrekkelijke koele indruk maakt en die gewild is vanwege zijn dorstlessende karakter.

FRUITIG
Wordt gezegd van een wijn die aroma's van vruchten heeft. Alle jonge wijnen zijn fruitig, maar sommige druivenrassen zijn meer fruitig (Syrah) en andere meer bloemig (Viognier).

FUMET
Eertijds synoniem voor bouquet, maar wordt niet meer voor wijn gebruikt.

GARDE
Vin de garde: een wijn met een groot vermogen tot ouderen vooral vanwege de aromatische kracht, de tanninestructuur en de zuurgraad.

GAMAY NOIR
Vroeg blauw druivenras, licht zuur, met aangename vruchtenaroma's (aardbei, rode bes, framboos) en een verfrissende balans, zeer prettig om te drinken. Groeit voornamelijk in de Beaujolais, waar hij op de granietbodem goed gedijt, maar ook in de Auvergne en in het Loiredal.

GEVOILEERD
Wordt gezegd van een licht troebele wijn.

GEURIG
Serie tertiaire aroma's die uit de parfumindustrie afkomstig zijn: onder andere vanille, wierook, sandel, dennenhars, maar ook bijenwas of kamfer. Deze ouderingsaroma's ontstaan in de fles, in een reductieve omgeving.

GEUR
De geur van de wijn wordt direct door de neus waargenomen, in tegenstelling tot aroma's die in de mond worden geproefd. De geuren kunnen zeer divers zijn. Ze doen denken aan vruchten of bloemen, specerijen, kruiden, toast, wild enz.

GESTOFFEERD
Wordt gezegd van een weelderige, volle wijn, een wijn met inhoud.

GENEREUS
Wordt gezegd van een alcoholrijke wijn, die in tegenstelling tot een koppige wijn echter geen vermoeidheid teweegbrengt.

GEMAKKELIJK
Zie toegankelijk