Zorgcontext - woordenboek

Categorie: Medisch > Verpleging en Verzorging
Datum & Land: 26/05/2012, NL
Woorden: 1286

stoma
(meervoud: stomata) opening (natuurlijke of kunstmatig)

stimulerende middelen
psychoactieve stoffen die de activiteit van hete centrale zenuwstelsel verhogen, waardoor waakzaamheden en uithoudingsvermogen toenemen; cocaïne, cafeïne, nicotine en amfetaminen behoren ertoe; synoniem = psychoanaleptica

steriliseren
verhitting tot 100 °C en een snelle afkoeling daarna

steriel
kiemvrij, onvruchtbaar

stereotypieën
regelmatige, zinloos herhaalde bewegingen

stemmingsstoornis
aandoening met verstoorde stemming; onderscheiden worden: depressie, manie, bipolaire (manisch-depressieve) stoornis, hypomanie, dysthymie en cyclothyme stoornis

steatorroe
vetontlasting

starvation treatment
onthouden van voedsel of drank en terughevelen van maaginhoud

stages of change-model
ook wel het transtheoretisch model. Het beschrijft vijf fases van gedragsverandering. In de beschrijving staat het begrip contemplatie (overwegen van gedragsverandering) centraal

stafylokokken
ronde bacteriën in een tros gerangschikt

struma
vergroting van de schildklier

supracondylair
vlak boven de knie of elleboog gelegen

superior
hoger

sulcus
gleuf, spleet

suïcide
zelfdoding of `zelfmoord`

subluxatie
onvolkomenheden ontwrichting

sublinguaal
onder de tong

subfrenisch
onder het middenrif gelegen

subcutis
onderhuids bindweefsel

SVES
supraventriculaire extrasystole

synthetisch
kunstmatig gemaakt product, bijvoorbeeld van aardolie

syndroom van Gilles de la Tourette
tic-stoornis met meerdere motorisch tics en een of meer verbale tics

syndroom
groep van verschijnselen die bij verschillende ziekten kan voorkomen

synaps
contactplaats tussen zenuwcellen, waar de overdracht van prikkels door tussenkomst van neurotransmitters plaatsvindt

symptoom
ziekteverschijnsel of teken van een stoornis

sympathectomie
onderbreking van de nervus sympathicus

symfyse
schaamvoeg

symbiose
het in nauw contact samenleven van twee totaal verschillende organismen

systole
samentrekking

systematische desensitisatie
vorm van gedragstherapie, waarbij de gevreesde situatie in gedachten of in werkelijkheid wordt opgeroepen, terwijl men ontspannen probeert te blijven

tardieve dyskinesie
bewegingsstoornissen ten gevolge van langdurig gebruik van antipsychotica

taenia
band

tachy
voorvoegsel, betekent te snel

tbs
terbeschikkingstelling; vorm van gedwongen psychiatrische behandeling

TBG
thyroxine binding globuline

terminale fase
laatste fase van het leven vlak voor het sterven

tenesmus
pijnlijke krampachtige spanning in de sphincter ani of urinea

tendo
pees

tempus
slaap

tetanustoxoïd
verzwakt gif van de tetanusbacil

tetanos
kramp

testis
zaadbal

THT-datum
tenminste-houdbaar-tot-datum; tot die datum garandeert de fabrikant de kwaliteit van het (ongeopende) product

thorax
borstkas

theatrale persoonlijkheidsstoornis
persoonlijkheidsstoornis met overdreven emotioneel en aandachttrekkend gedrag

thanstheoretisch model
zie stages of change-model

thalamos
kamer

thuiszorg
organisatie die hulp biedt aan zorgvragers in een thuissituatie

tijdsplanning
inschatten van de tijd die nodig is voor de verschillende werkzaamheden

ticstoornis
stoornis met onvrijwillige, herhaalde bewegingen of uitspraken

tibiaplateau
scheenbeenknop

tibia
scheenbeen

TIA
transient ischemic attack = vorm van CVA

TLC
totale longcapaciteit

TLA
translumbale aortografie

TNM-classificatie
indeling voor tumoren waarbij ze ingedeeld worden naar tumorgrootte, de aanwezigheid van klieren (nodus) en metastasen

totaalwasmiddel
wasmiddel voor alle soorten wasgoed

tolerantie
gewenning; aanpassing van het lichaam aan herhaald gebruik van een psychoactieve stof, waardoor steeds meer van deze stof moet worden gebruikt

toxine
giftige stof

tourniquet
knevelverband

tourettesyndroom
syndroom van Gilles de la Tourette

trombose
in een bloedvat gevormd stolsel, aan de vaatwand vastzittend

tricpes
driehoofdig

trichotillomanie
impulscontrolestoornis met een onweerstaanbare drang de eigen haren uit te trekken

TRH
thyroid-releasing hormoon

tremor
trilling

travestiet-fetisjisme
parafilie, waarbij men seksueel opgewonden raakt van het dragen van klaren van de andere sekse; synoniem = transvestitisme

traumatisch
meestal de tweede betekenis (`psychotrauma`) bedoeld

trauma
verwonding-ongeval-letsel

trauma
1 lichamelijk letsel door een kracht van buiten af (bijv. hersenletsel na ongeval); 2 een voorval of ervaring van emotioneel schokkende of overweldigende aard (bijv. verkrachting); in de psychiatrie wordt met de term

transvestitisme
travestiet-fetisjisme

transversus
dwarsverlopend

transsudaat
vloeistof die t.g.v. een verandering in drukverhouding een of andere membraan is gepasseerd

transseksualiteit
gender-identiteitsstoornis

transplantatie
overplaatsing van weefsel- of orgaandelen

transpireren
zweten

tranquillizers
rustgevende medicijnen; belangrijkste groep zijn de benzodiazepinen

tracheotomie
luchtpijpsnede

trachea
luchtpijp

truncus
stam

TSI
thyroid-stimulerend immunoglobuline

tunica
mantel

tumor in situ
gezwel dat de normale grenzen van het weefsel nog niet heeft doorbroken

tumor
gezwel-zwelling

tubulus
buisje, kanaaltje

tuba uterina
eileider (tuba Fallopii)

tuba
(L., trompet) buis van Eustachius

T4
thyroxine = schildklierhormoon

ulnaris
m.b.t. ulna (ellepijp)

ulna
ellepijp

ulcus cruris
`open been`, chronische zweer aan het onderbeen

ulcus
zweer

urethra
urinebuis

ureter
urineleider

urticaria
netelroos, jeukende verhevenheden aan de huid als gevolg van overgevoeligheid

utriculus
zakje

uterus
baarmoeder

UVD
uiterste verkoopdatum; product mag na die datum niet worden verkocht

uvula
huig

vasculaire dementie
vorm van dementie veroorzaakt door een verminderde doorbloeding van de hersenen