programmacodeEen stuk tekst, geschreven in computertaal, die ervoor zorgt dat een computer een bepaalde actie gaat uitvoeren.
progressive networksFabrikant van Real Audio
preformatted textTekst in een HTML-pagina die niet wordt opgemaakt door een browser maar letterlijk en in een niet-proportioneel lettertype wordt weergegeven. De tekst wordt voorafgegaan door de HTML-tag:
De tekst tussen deze code laat ook spaties en enters zien.
prodigy
Commerci?le informatiedienst, vergelijkbaar met CompuServe, die tevens toegang biedt tot het Internet.
private channel
IRC-channel voor een besloten gebruikersgroep.
push button
(keuzeknop) Knop in een grafische gebruikersinterface, waarmee een bepaalde functie wordt geactiveerd op het moment dat deze wordt ingedrukt met een muisklik of met de Enter-toets.
pulskiezen
(pulse dailing) Een telefoonnummer kiezen op basis van pulsen waarbij het cijfer corresponeert aan een vast aantal pulsen, tikken. Deze methode is verouderd en vervangen door tone dailing.
public key encryptie methode
Bij public key encryptie (versleuteling) wordt gebruik gemaakt van een key pair (sleutelpaar). Een key pair bestaat uit een public key en een private key. De public key mag iedereen hebben en wordt gebruikt om een tekst te versleutelen. De private key is geheim en alleen in het bezit van de eigenaar van het key pair. Een tekst die versleuteld is met een public key kan alleen met de bijbehorende private key weer leesbaar gemaakt worden.
public key encryptie
Bij public key encryptie (versleuteling) wordt gebruik gemaakt van een key pair (sleutelpaar). Een key pair bestaat uit een public key en een private key. De public key mag iedereen hebben en wordt gebruikt om een tekst te versleutelen. De private key is geheim en alleen in het bezit van de eigenaar van het key pair. Een tekst die versleuteld is met een public key kan alleen met de bijbehorende private key weer leesbaar gemaakt worden.
quicktime
Techniek van apple voor het ontwikkelen, opslaan en afspelen van multimedia-informatie. Quicktime-bestanden zijn te herkennen aan de extensie .mov, .moov of .qt
quarantine
Het verplaatsen van een ge?nfecteerd bestand, bijvoorbeeld een virus, naar een bestandslocatie waar het geen verder kwaad kan. Door sommige antivirussoftware wordt deze mogelijkheid aangeboden om te loggen welke virusactiviteiten er zijn geweest.
query
(opvraging) synoniem: zoekopdracht. Zoekvraag, of resultaat ervan, bijvoorbeeld in SQL op een database of in een zoekmachine. Een query op een database levert een selectie van gevonden records op die voldoen aan de zoekcriteria. Deze selectie, het resultaat van de query, wordt eveneens aangeduid met query.
quote
(citaat) Tekstgedeelte dat is overgenomen uit een ander bericht, bijvoorbeeld in een antwoord op een e-mail. Zo voegt de verzender zijn reactie toe aan het oorspronkelijke bericht.
qwerty
Toetsenbordindeling waarbij de bovenste lettertoetsen, van links naar rechts gelezen, het woord qwerty vormen.
record
Aantal bij elkaar horende gegevens in een database.
reply
Antwoord op een e-mailbericht, waarin vaak de tekst van het oorspronkelijke bericht wordt ingesloten en dat vaak te herkennen is aan de aanduiding Re: voor het onderwerp. De Re: is van reply.
registrant
Bedrijf dat, of organisatie-persoon die een naam heeft geregistreerd in het (cc)TLD Domain Name Register.
rec
Verkorting van recreation, categorie nieuwsgroepen in Usenet met vrije tijd- en hobbyonderwerpen.
red hat
Naam van het bedrijf dat een commerci?le versie van het besturingssysteem Linux uitbrengt.
real life
De fysieke werkelijkheid, als tegengestelde van cyberspace.
realtime
Directe communicatie waarbij het uitwisselen van tekst, geluid en-of beeld plaatsvindt zonder wachttijden.
redirect
Uitvoering van een programma herleiden naar een andere bestemming dan de gebruikelijke, bijvoorbeeld de output wordt naar de printer gestuurd in plaats van naar het scherm.
remote access
Toegang tot een computer op afstand, bijvoorbeeld via een modem.
replication
Techniek die ervoor zorgt dat bij elkaar horende gegevens die op verschilende locaties zijn opgeslagen en worden bewerkt, consistent blijven, zodat elke gebruiker kan beschikken over de meest recente gegevens. Replicatie is een ingebouwde functie van veel databasesystemen en groupwareproducten.
read-only
Kenmerk van bestanden die alleen mogen worden gelezen (door bepaalde gebruikers) en niet gewijzigd of verwijderd.
request
Verzoek van een client-programma aan een server, bijvoorbeeld om bepaalde gegevens uit een database te selecteren en te zenden.
retransmission
Het opnieuw verzenden van data over een netwerk ten gevolge van een fout bij eerdere verzending. Een negative acknowledgement van de ontvanger of het uitblijven van een acknowledgement is voor de zendende computer aanleiding tot retransmission.
release
Nieuwe uitgave van een standaardprogramma. De nieuwe release kenmerkt zich ten opzichte van de oude versie door een hoger versienummer. Bijvoorbeeld Netscape Communicator is de opvolger van Netscape Navigator.
registar
Service provider die domeinnamen als .com, .org en .net uitgeeft. Deze Service provider registreert de domeinnaam bij een NIC (Network Information Center).
read.me
(LEES.MIJ) Benaming van een bestand dat bij een programma wordt geleverd met laatste aanwijzingen en waarschuwingen die niet in de handleiding worden vermeld.
re-mailer
synoniem: anonymous mailer. Internetsite die e-mail doorstuurt zonder de gegevens van de afzender mee te sturen.
retouringstabel
Tabel van Internet-adressen die een router gebruikt voor het doorzenden van pakketjes naar een volgend knooppunt op het Internet.
register
Het register is een onmisbaar onderdeel van het Windows besturingssysteem. In het register staat belangrijke informatie opgeslagen over onder andere de programma's die ge?nstalleerd zijn op een computer, de instellingen van de gebruikers, en de hardware die in de computer zit en op de computer is aangesloten.
reply
Antwoord op een e-mailbericht. In een reply wordt vaak de tekst van het oorspronkelijke bericht ingesloten.
rerouting
Gegevens omleiden binnen een netwerk.
redundant
Overtollig, dubbel. Bij databases wordt van redundatie gesproken als gegevens meer dan ??n keer worden vastgelegd. Redundatie leidt tot extra handelingen en fouten en dient dus te worden vermeden. Bij datacommunicatie worden redundante gegevens bewust aan de te verzenden gegevens toegevoegd om fouten tijdens de transmissie aan de zijde van de ontvanger te kunnen vaststellen.
rmi
Remote Method Invocation. Set van protocollen van Sun voor de communicatie tussen Java-objecten.
rn
Nieuwslezer
routing
(routering) Bepalen welke route de pakketjes via de knooppunten van het Internet nemen. Dit wordt gedaan door een router.
robot
Programma dat een participant aan een MUD of een IRC-kanaal simuleert. De term wordt ook gebruikt voor spiders, die zelfstandig het Internet afspeuren naar trefwoorden voor een zoekprogramma.
root
synoniem: super user. Beheerder op een UNIX-systeem die alle rechten heeft op het systeem. Root wordt ook gebruikt als aanduiding van de hoogste directory, de root directory, in de hi?rarchie van directory's in een UNIX- of MS-DOS-systeem.
rootkit
Een rootkit is een verzamelnaam voor een aantal programma's die gebruikt worden om illegaal toegang te krijgen tot een computer en daar beheerdersrechten (root rechten) te verkrijgen. De programma's kunnen onder andere worden gebruikt om een backdoor te installeren of andere computers aan te vallen. Een rootkit wijzigt de software op de aangevallen computer zodanig dat detectie moeilijk is.
router
Een schakelapparaat op de knooppunten in een netwerk zoals het internet. Een router zorgt voor de verzending van gegevens naar de juiste bestemming.
routering
Bepaling welke route de pakketjes via de knooppunten van het internet moeten nemen. Dit wordt gedaan door een router.
rtf
-Rich Text Format- Formaat van Microsoft voor tekstopmaakcodes, op een aantal punten vergelijkbaar met HTML.
satelliettelefoon
Telefoon die communiceert via een satelliet die in een geostationaire baan om de aarde zweeft, op ongeveer 36.000 kilometer hoogte.
satan
Programma om beveiligingslekken op te sporen in TCP-IP-netwerken.
screening router
Router die fungeert als firewall tussen een LAN en Internet. De router filtert ontvangen pakketjes door te bepalen welke worden toegelaten tot het LAN.
sci
Verkorting van scientific, categorie nieuwsgroepen in Usenet met onderwerpen gerelateerd aan computertechnologie.
sco unix
-Santa Cruz Operation Unix- Unix-versie van het bedrijf SCO(=Santa Cruz Operation).
scheduling system
(elektronische agenda) synoniem: calendar system. Systeem voor het beheer van agenda's van groepen medewerkers van een organisatie, meestal onderdeel van een groupwareproduct.
script
Een script is een verzameling opdrachten voor een programma. Scripts zijn geschreven in programmeertalen die over het algemeen relatief gemakkelijk te lezen zijn. Met behulp van scripts is het mogelijk om snel en makkelijk simpele programma's in elkaar te zetten of simpele acties uit te voeren. Scripts worden ook vaak in webpagina's gebruikt.
script kiddies
Dit zijn hackers-crackers die met een minimum aan kennis in staat zijn veel schade aan te richten door het gebruik van programma?s (scripts) waarmee andere computers kunnen worden bekeken en waarmee kwetsbaarheden kunnen worden misbruikt om toegang te krijgen op een computer.
scoot
Zoekmachine
scroll bar
Balk aan de rand van een venster in het scherm, waarmee met de muis tekst horizontaal of verticaal over het scherm kan worden verschoven.
scratch
In de vaste uitdrukking: start from scratch. Vanaf het begin opnieuw opbouwen, ontwikkelen, bijvoorbeeld van een computerprogramma.
screendump
synoniem: screen capture. Opslaan van het scherm of een deel daarvan (bijvoorbeeld het actieve venster in Windows) en als bestand bewaren, tijdelijk opslaan in het Windows-clipboard of op de printen afdrukken. In MS-DOS of Windows kan dit met de toets PrintScreen.
schaalbaar
Aanpasbaar in capaciteit aan een in omvang veranderende gebruikersomgeving, een eigenschap van bijvoorbeeld databases of processoren.
sendmail
Message Transfer Agent voor UNIX-systemen.
set-top box
Kastje bij de televisie dat de interactieve diensten, zoals het Internet, via het kabeltelevisienetwerk mogelijk maakt.
server
Een computer die informatie levert (serveert). Wordt in relatie tot internet vaak gebruikt als omschrijving van de computer waarop websites staan (?gehost? worden). De term server wordt echter ook vaak als afkorting voor een webserver gebruikt, een computerprogramma. Dit kan nog wel eens verwarrend werken.
sgi
-Silicon Graphics- Leverancier van computersystemen, met name webservers en grafische werkstations.
sgml
-Standardised General Markup Language- Soort metataal, die aangeeft aan welke specificaties een markup-language moet voldoen. SGML is de standaard voor de uitgeverswereld.
shell script
Opsomming van computeropdrachten binnen een bepaalde UNIX-shell in een bestand.
shareware.cnet.com
Zoeksysteem op het Internet, waarmee gezocht kan worden naar shareware.
shepherd
UNIX-hulpprogramma dat controleerd of een server nog actief is. Als dat niet het geval is, start het programma de server opnieuw.
shell
Interface tussen gebruiker en besturingssysteem, herkenbaar aan de zogenoemde prompt, het teken waarachter een gebruiker een opdracht invoert. De DOS-shell onder Windows en de interpreter in UNIX-systemen zijn voorbeelden; UNIX kent de C-shell, de bourne-shell en de Korn-shell.
shading
Techniek in Virtual Reality waarmee de lichtreflectie op bepaalde delen van een afgebeeld object wordt berekend.
shared map
Nederlands: Gedeelde map. Een gedeelde map is een map met bestanden die niet alleen op een bepaalde computer, maar ook via een netwerk te bekijken is. In bedrijven worden op servers vaak mappen gedeeld waarop gezamenlijke bestanden staan.
shareware
Software die gedurende een proefperiode gratis gebruikt mag worden. Bij langer gebruik moet de gebruiker zich registreren, meestal door aan de auteur een bepaald bedrag over te maken.
sitesweeper
Programma dat controleert of de links in een HTML-pagina (nog) geldig zijn.
sillicon alley
Parodi?rende benaming van Sillicon Valley voor de computerindustrie in New York, met name gevestigd tussen de Broadway en 5th Avenue.
simplexverbinding
Verbinding waarbij datacommunicatie slechts in ??n richting mogelijk is. Zie ook: duplexverbinding.
simple mail transfer protocol
-SMTP: Simple Mail Transfer Protocol- Internetprotocol voor het verzenden en ontvangen van e-mail. Waar POP en IMAP het lezen van e-mail vanaf een mailserver regelen, regelt SMTP de verzending van e-mail over het internet.
site
Verzameling internetpagina's van een persoon, bedrijf of organisatie met een eigen 'thuis'pagina (homepage).
sld
-second level domain- Onderdelen van een URL die de eigenaar van een IP-domein uniek identificeert. zo is 'weblessen' in www.weblessen.nl een second level domain.
smart card
Pasje met ingebouwde chip dat wordt gebruikt in betalingsverkeer en als identiteitsbewijs.
smtp server
De Simple Mail Transfer Protocol server brengt verzonden berichten op de plaats van bestemming.
smurf
Vorm van Denial-of-Service attack. De veroorzaker van een smurf stuurt een ping-request naar een broadcastadres. Het adres van de verzender is echter niet het adres van de aanvaller, maar van het beoogde slachtoffer van de smurf. Het broadcastadres is een speciaal adres dat de ping-request naar maximaal 255 onderliggende hosts doorstuurt. Deze sturen hun antwoord op de request naar het slachtoffer. Door duizenden ping-requests op deze manier te versturen, raakt de server van het slachtoffer overbelast en daardoor onbereikbaar.
smtp
-SMTP: Simple Mail Transfer Protocol- Internetprotocol voor het verzenden en ontvangen van e-mail. Waar POP en IMAP het lezen van e-mail vanaf een mailserver regelen, regelt SMTP de verzending van e-mail over het internet.
snooper
Gopher-hulpprogramma dat controleert of een server nog actief is.
sniffer
(snuffelaar) Programma dat het netwerkverkeer controleert en analyseert, om knelpunten te signaleren. Deze informatie wordt door de netwerkbeheerder aangewend om de performance van het netwerk te verbeteren.
sna
-Systems Network Architecture- Communicatiearchitectuur van IBM, vergelijkbaar met het OSI-model.
sniffing
(afluisteren) Het onderscheppen en lezen van informatie, zoals bijvoorbeeld e-mailberichten of gebruikersnamen en wachtwoorden. Afluisteren wordt ook wel ?sniffing? genoemd. Met de opkomst van draadloos internetten en zaken zoals Bluetooth is het gemakkelijker geworden om te kunnen afluisteren omdat fysieke toegang tot het netwerk niet meer nodig is. Om afluisteren te voorkomen, kan versleuteling (encryptie) worden gebruikt.
soft bounce
E-mail met een onjuist e-mailadres van de geadresseerde die toch op de plaats van bestemming komt doordat de beheerder van het geadresseerde domein het bericht doorstuurt naar het juiste adres.
softseek
Zoeksysteem op het Internet, waarin kan worden gezocht naar shareware, freeware en evaluationsoftware.
source code
Nederlands: Broncode. Programma?s en besturingssystemen zijn oorspronkelijk in een programmeertaal geschreven die voor mensen leesbaar en begrijpelijk is. Dit wordt de broncode of ?source code? genoemd. Computers kunnen deze broncode alleen maar gebruiken wanneer de broncode is vertaald naar een taal die begrijpelijk is voor een computer. Deze taal wordt ook wel machinetaal genoemd.
software
Alle programma's die op een computer werken zoals de webbrowser, tekstverwerker en spelletjes zijn software, maar ook het besturingssysteem van uw computer. Standaard is er veel software ge?nstalleerd op een computer, maar het is ook mogelijk om extra programma's (software) te installeren.
source code
NL: Broncode Computerprogramma in leesbare vorm. De source code (broncode) bevat de programma-instructies zoals ze zijn beschreven door de programmeur.
spam
Ongewenste e-mail, bijvoorbeeld reclamemail of dusdanig omvangrijke berichten dat de elektronische postbus verstopt raakt.
spamindexing
synoniemen: spoofing, spamming. Geheel van technieken en trucs die ten doel hebben de vermelding van een site in een lijst van vindplaatsen bij een zoekmachine gunstig te be?nvloeden. Bijvoorbeeld: het onzichtbaar opnemen van populaire trefwoorden op een pagina die niets met deze trefwoorden te maken heeft. Veel zoekmachines passen technieken toe die spamindexing proberen tegen te gaan.
spamvertize
Adverteren met behulp van spam. Een ongewenste mailing sturen, een reclame topic openen in een forum. Deze manier van adverteren wordt bijna door niemand gewaardeerd maar toch schijnt het een goed respons te hebben.
spam
E-mail die in grote hoeveelheden en ongevraagd wordt verstuurd. De inhoud van het bericht is verschillend en loopt uiteen van reclame tot het verzoek voor een financi?le bijdrage. Bij spam gaat het niet om de inhoud van het bericht, maar om het grote volume van e-mailberichten dat verzonden wordt.
spamming
Spamming is het versturen van grote hoeveelheden van (ongewenste) e-mail berichten.
spoofing
Je voordoen als een ander. Iemand kan het e-mailadres van een ander gebruiken als zogenaamd afzendadres, zodat de geadresseerde in verwarring raakt. Deze methode kan handig zijn voor de verspreiding van virussen, omdat de ontvanger zou kunnen denken dat de afzender betrouwbaar is. Spoofing gebeurt ook op netwerkniveau, veelal met het doel internetverkeer in de war te schoppen.
spyware
Spyware is elke vorm van technologie die gemaakt is om informatie over personen of bedrijven te verzamelen zonder dat die personen of bedrijven daarvan op de hoogte zijn. Op het internet (waar dit ook wel spybot of tracking software wordt genoemd), gebruiken we de term spyware voor software die op uw pc wordt geplaatst om vervolgens zonder dat u het weet informatie door te sturen naar adverteerders of andere ge?nteresseerden.
spyglass
Leverancier van Mosiac, de eerste browser.
streaming media
Combinatie van streaming sound en streaming video.
streaming sound
Audio die direct wordt afgespeeld tijdens het ophalen en niet eerst wordt opgeslagen op de schijf.
statisch ip-adres
Vast IP-adres, unieke hostnaam voor een computer en soms ook eigen domein.
