Vereniging Balans - ontwikkelingsproblemen

Categorie: Mens en samenleving > ontwikkelingsproblemen
Datum & Land: 29/08/2022, NL
Woorden: 400

AB
Ambulante Begeleiding

ACTB
Adviescommissie Toelating en Begeleiding. Voorloper van de Geschillencommissie Passend Onderwijs.

ADD
Attention Deficit Disorder, een vorm van ADHD waar aandachtsproblemen centraal staan en hyperactiviteit ontbreekt.

ADHD
Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ofwel aandachtstekortstoornis mét hyperactiviteit en impulsiviteit.

Adaptief onderwijs
Onderwijs met afstemming op de behoefte van de leerling.

AGGZ
Ambulante Geestelijke GezondheidsZorg

Agressieve gedragsstoornis
Op jeugdige leeftijd voorkomende stoornis waarbij een kind of jongere zich opstandig, agressief en kwetsend naar anderen gedraagt. Zie ODD en CD.

AIC
Autisme InformatieCentrum (onderdeel van de NVA)

AKA
Arbeidsmarkt geKwalificeerd Assistent

Ambulante begeleiding
Hulp van leerkrachten uit het speciaal (basis)onderwijs voor kinderen met een beperking, die naar een gewone school gaan. De manier waarop ambulante begeleiding wordt georganiseerd en beschikbaar is zal per regio verschillen door de invoering van passend onderwijs.

AMK
Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, sinds 1-1-2015 samengevoegd met Steunpunt Huiselijke Geweld tot Veilig Thuis.

Antisociale gedragsstoornis
Herhalend en aanhoudend gedragspatroon dat op kinderleeftijd voorkomt, waarbij de elementaire rechten van anderen of bij de leeftijd behorende regels of normen worden overtreden, met als kenmerken vormen van agressie tegen mens en dier, vernielingen, liegen of stelen en het overtreden van allerlei gedragsregels. Zie CD.

AOb
Algemene Onderwijsbond

AOC
Agrarisch OpleidingsCentrum

APZ
Algemeen Psychiatrisch Ziekenhuis

ASS
Autisme Spectrum Stoornis

Asperger
Contactstoornis behorende tot de autismespectrumstoornissen (ASS), waarbij sprake is van een gemiddelde tot hoge intelligentie.

Atomoxetine
De werkzame grondstof van Strattera, het medicijn dat sinds 2004 is geregistreerd voor de behandeling van ADHD, wanneer het eerste-keuzemedicijn problemen oplevert.

Autisme
Kinderen met autisme ervaren heftiger wat ze horen, zien, ruiken, proeven en voelen. Ze hebben meer moeite met veranderingen en sociaal contact. Het kan ook sterke kanten met zich meebrengen: zo zijn kinderen met autisme vaker creatief en goed in logisch denken en precies werken.

Autoriteit Persoonsgegevens
Houdt toezicht op de naleving van de Wet bescherming persoonsgegevens.

Autismeteams
Multidisciplinaire teams bij (voormalig) Riagg’s of gefuseerde GGZ-instellingen die de diagnose autisme of stoornissen van het autistisch spectrum kunnen stellen; ze maken behandelplannen en geven cliënten, ouders, leerkrachten en anderen advies over omgaan met autisme.

AWBZ
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Sinds 1-1-2015 is deze wet ondergebracht bij andere wetten, namelijk de Wet langdurige zorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Zorgverzekeringswet en de Jeugdwet.

Basisondersteuning
Dit is de door het samenwerkingsverband afgesproken onderwijszorg die een school aan alle leerlingen moet kunnen bieden. De basisondersteuning wordt vastgelegd in het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband. De basisondersteuning is niet landelijk vastgesteld; samenwerkingsverbanden bepalen zelf het niveau van basisondersteuning die de scholen binnen het samenwerkingsverband bieden. De basisondersteuning kan dus verschillen per regio. De kwaliteit van de basisondersteuning moet voldoen aan door de onderwijsinspectie vastgestelde normen. Onder basisondersteuning vallen onder andere afspraken met betrekking tot: een aanbod voor leerlingen met dyslexie of dyscalculie toegankelijkheid van schoolgebouwen, aangepaste werkruimtes en hulpmiddelen voor leerlingen die dat nodig hebben programma’s en methodes op het gebied van sociale veiligheid en het voorkomen en aanpakken van gedragsproblemen een protocol voor medische handelingen.

BAO
Basisonderwijs

BB
Basis Beroepsgerichte leerweg

BBL
BeroepsBegeleidende Leerweg

Begeleid
(zelfstandig)

Begeleiding
Ondersteuning aan bijvoorbeeld een kind met een ziekte, beperking of gedragsprobleem. Begeleiding kan zowel individueel als in een groep worden gegeven. Bij de Jeugdwet en de Wet langdurige zorg gaat het vooral om ondersteunen bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en aanbrengen en behouden van structuur.

Begeleidingsplan
Uitgewerkt plan met afspraken over extra ondersteuning/begeleiding

Bewind
Rechtsbescherming voor jongeren die door hun lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of blijvend niet in staat zijn om hun financiële belangen te behartigen of problematische schulden hebben.

BG-ind/gr
Begeleiding individueel of begeleiding groep

BIG
(Wet) op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg

BJZ
Bureau JeugdZorg. Helpt kinderen en ouders met vragen en problemen rond opgroeien en opvoeden.

BOPZ
(Wet) Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen. De Wet Bopz zal naar verwachting worden vervangen door de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten.

BOA
Buitengewoon OpsporingsAmbtenaar

Boekoriëntatie
Mate waarin een kleuter begrijpt dat illustraties en tekst samen een verhaal vertellen, dat een boek van voor naar achter gelezen wordt en dat je vragen kunt stellen over een boek.

BOL
BeroepsOpleidende Leerweg

BOSK
Bond van Ouders van Spastische Kinderen en motorisch gehandicapten

BPV
BeroepsPraktijkVorming, ook wel stage genoemd, is een verplicht onderdeel van iedere opleiding in het middelbaar beroepsonderwijs

Brusjes
Broers en zussen van kinderen met een beperking.

BSO
Buitenschoolse opvang

BVE
Beroepsonderwijs en VolwassenenEducatie

CAK
Centraal Administratie Kantoor

CAL
Centrum Autisme Leiden (Rivierduinen). Ook vestiging in Voorburg.

CBP
College Bescherming Persoonsgegevens, op 1-1-2016 veranderd in Autoriteit Persoonsgegevens

CBT-examen
Bij een CBT- of ‘ComputerBased Testing’ examen verschijnen alle vragen op het beeldscherm. De kandidaat beantwoordt alle vragen op de computer en ook de correctie vindt op de computer plaats. Gesloten vragen worden dan automatisch gecorrigeerd, open vragen door een docent.

CCE
Centrum voor Consultatie en Expertise

Centrale coherentie
Het vermogen om kleine stukjes informatie van bijvoorbeeld een situatie, taak of afbeelding, samen te voegen tot een geheel en hieraan betekenis te geven (context).

Cesar
Oefentherapie, gericht op de behandeling van klachten aan het bewegingsapparaat

CFH
Commissie Farmaceutische Hulp

CG-Raad
Chronisch zieken en GehandicaptenRaad Nederland, op 1-1-2014 opgegaan in Ieder(in).

Cito
Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling. Cito ontwikkelt volgsystemen en toetsen voor basis- en voortgezet onderwijs en school- en centrale examens voor het VO. De CITO-toets wordt door bijna 80% van alle basisscholen gebruikt als eindtoets. Zie ook de alternatieven: ISI en GIVO-toets.

CIZ
Centrum Indicatiestelling Zorg. Het CIZ is een onafhankelijke organisatie die bepaalt welke soort zorg noodzakelijk is.

CJG
Centrum voor Jeugd en Gezin

Clusteronderwijs
De scholen voor speciaal onderwijs zijn verdeeld in vier clusters. Cluster 1: scholen voor visueel gehandicapte kinderen en visueel gehandicapte kinderen met een meervoudige beperking. Cluster 2: scholen voor dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden, mogelijkerwijs in combinatie met een andere handicap. Cluster 3: scholen voor leerlingen met verstandelijke (ZML) en/of lichamelijke beperkingen (Mytyl/Tyltyl) en aan leerlingen die langdurig ziek zijn (LZ). Cluster 4: scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, langdurig zieke kinderen zonder een lichamelijke handicap en onderwijs aan kinderen in scholen die verbonden zijn aan pedologische instituten. Na de invoering van passend onderwijs is het speciaal onderwijs blijven bestaan, maar de term ‘cluster’ wordt niet meer officieel gehanteerd.

CLB
Centrum voor LeerlingenBegeleiding. Vlaanderen.

Clonidine
Derde-keuzemiddel bij ADHD. Het gedrag verbetert meer dan de aandacht. Bijverschijnsel slaperigheid. Heeft een positief effect op slaapproblemen. Valt niet onder de Opiumwet.

CLZ
Commissie LeerlingenZorg. Deze commissie heeft een driedelige bovenschoolse taak: onderzoek, consultatie/advisering en begeleiding.

Commissie van Indicatiestelling
Onafhankelijke commissie die aan de hand van landelijke regels bepaalde of een leerling recht heeft op speciaal onderwijs, of in aanmerking kwam voor een rugzakje binnen het reguliere onderwijs. De commissies warenondergebracht bij de Regionaal Expertise Centra (REC). Op 1 augustus 2014 stopte de indicatiestelling door de CvI. Vanaf die datum werden door de CvI geen indicaties meer afgegeven. Met de inwerkingtreding van de Wet passend onderwijs verdwenen de Commissies voor Indicatiestelling.

Cognitief
Het denken betreffend.

Cognitieve functies
Het geheel van processen die bij het opnemen en verwerken van informatie betrokken zijn.

College voor de Rechten van de Mens
Het College voor de Rechten van de Mens bevordert, bewaakt, beschermt en belicht mensenrechten in Nederland door onderzoek, advies, voorlichting en monitoring. Ook oordeelt het College in individuele gevallen over gelijke behandeling mede in het licht van de gelijkebehandelingswetgeving voor mensen met een beperking (WGBH/GZ). Het College adviseert de overheid gevraagd en ongevraagd, bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat ook leerlingen met een handicap toegang hebben tot onderwijs.

Commissie Farmaceutische Hulp
Een adviescommissie van het Zorginstituut Nederland. Tegenwoordig heet de Commissie Farmaceutische Hulp de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR).

Commissie Gelijke Behandeling
(CGB)

Commissie van Onderzoek
Oordeelt over toelaatbaarheid van een leerling tot cluster 2 onderwijs of begeleiding vanuit cluster 2.

Comorbiditeit
Het meer dan gemiddeld gelijktijdig voorkomen van verschillende stoornissen (dyslexie heeft bijvoorbeeld comorbiditeit met ADHD)

Compenserende maatregelen
Maatregelen die de gevolgen van de lees- en/of spellingproblemen beperken bij het lezen en schrijven van teksten. Voorbeelden hiervan zijn: opgaven in een groter lettertype, extra tijd bij maken van toetsen, niet meetellen van taalfouten en het gebruik van ICT-hulpmiddelen.

Computerexamen of digitaal examen
Algemene term waarmee alle centrale examens worden aangeduid waarbij de computer een rol speelt. Hieronder vallen de CBT-examens en de huidige kunstexamens.

Concerta
Langwerkende medicatie voor ADHD. Zie Methylfenidaat.

Contactstoornis
Niet (goed) met anderen kunnen communiceren.

Curatele
Rechtsbescherming voor meerderjarigen die hun financiële en persoonlijke zaken niet meer kunnen regelen.

CVP
Cliëntvertrouwenspersoon

CVS
Chronisch VermoeidheidsSyndroom

CvO
Commissie van Onderzoek.

CvB
Commissie van Begeleiding

CvI
Commissie van Indicatiestelling, op 1-1-2014 verdwenen vanwege de Wet passend onderwijs.

CvTE
College voor Toetsen en Examens. Kerntaken van het College voor Toetsen en Examens zijn de beschrijving van examenstof, het vaststellen van examenopgaven, het verantwoordelijk zijn voor de afname van staatsexamens en het normeren van de examens. Het CvTE zorgt voor goede examens en toetsen in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs.

CVZ
College voor Zorgverzekeringen. Sinds 1-1-2014 Zorginstituut Nederland.

Daisy-cd
Digital Accessible Information System. CD met gesproken boeken.

Daisyspeler
Apparaat waarmee daisy-cd’s afgeluisterd kunnen worden.

Dalton
Onderwijs dat wordt gekenmerkt door taken. De taak dient als middel om zelfstandig te leren werken. Deze taken zijn dan ook toegesneden op het kennisniveau en de werkhouding van iedere leerling afzonderlijk.

DAMP
Dysfuntion of Attention and Motor Perception. Door Gilberg e.a. in Scandinavië geïntroduceerde en daar ook veel gebruikte terminologie voor kinderen met de combinatie van aandachtsproblemen met motorische disfuncties.

DBC
Diagnise Behandeling Combinatie. De basis van het betalingssysteem voor de ziekenhuiszorg en de geneeskundige gezondheidszorg. Elke DBC heeft een eigen code die zorgverleners gebruiken in de administratie.

DBD
Disruptive Behavior Disorder, ontwrichtende gedragsstoornis, een overkoepelende term voor ODD en CD met oppositionele, agressieve en antisociale gedragsverschijnselen. Bij CD komen alle drie de groepen gedragsverschijnselen terug.

DCD
Developmental Coordination Disorder is een ontwikkelingsprobleem met de coördinatie van bewegingen.

Dedicon
Stichting die toegankelijke leesvormen maakt voor scholieren, studenten en vakbeoefenaren met een leeshandicap. Dedicon levert onder meer gesproken schoolboeken voor het voortgezet onderwijs.

Depressie
Bij een depressie is er sprake van een intense en verdrietige stemming die lang aanhoudt. Een depressie kan een jongere somber of prikkelbaar maken, maar ook onrustig of bang.

Dexamfetamine
(Dexedrine)

DGM
Denkstimulerende GespreksMethodieken

Disharmonisch intelligentieprofiel
Groot verschil in uitkomst tussen de twaalf onderdelen van een intelligentietest (zie Performale vaardigheden en Verbale vaardigheden).

Dispenserende maatregelen
Maatregelen waarbij het kind vrijstelling (ontheffing) krijgt van bepaalde taken en vakken, zoals voorleesbeurten, spellingtoetsen -beoordeling, vermindering van het aantal boeken op de boekenlijst en mondeling in plaats van schriftelijk overhoren.

Disruptieve gedragsstoornis
Een overkoepelende term voor ODD en CD met oppositionele, agressieve en antisociale gedragsverschijnselen. Bij CD komen alle drie de groepen gedragsverschijnselen terug. Ook wel DBD genoemd.

DLE
Didactische LeeftijdsEquivalent. Het DLE drukt uit op welk niveau een leerling staat met het beheersen van de leerstof. Eén DLE is wat de gemiddelde leerling na één maand onderricht op de basisschool onder de knie heeft. Een DLE van 10 komt overeen met wat de gemiddelde leerling op het einde van het eerste leerjaar of groep 3 heeft bereikt.

DSM
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders

DUO
Dienst Uitvoering Onderwijs

Dyscalculie
Een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen om rekenfeiten en afspraken snel en juist uit het geheugen op te roepen en toe te passen in grotere bewerkingen.

Dyscalculiepas- of kaart
Document voor leerlingen met dyscalculie in het VO, waarin de gemaakte afspraken over voorzieningen en hulpmiddelen staan.

Dyscalculieverklaring
Verklaring die beschrijft welke ernstige belemmeringen de leerling ondervindt bij het volgen van onderwijs en/of bij het functioneren in de samenleving en geeft aan welke behandeling, materiële voorzieningen, begeleiding en compensaties/dispensaties in het onderwijs noodzakelijk zijn.

dyslexie
Een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau.

Dyslexiecoach
(of -coördinator)