Digischool Begrippenlijst `Spanje`

Categorie: Aardrijkskunde > Spanje
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 243

Hercynisch Gebergte
Gebergte dat is ontstaan tijdens de Hercynische plooiingsfase. Dit gebeurde ongeveer 300 miljoen jaar geleden. Gebergtes uit die tijd zijn door verwering en erosie deels weggesleten.

High-Tech-Industrie
Vorm van industrie die op zeer moderne wijze nieuwe producten ontwikkelt en maakt. Voorbeelden zijn de computerindustrie en de micro-electronica.

Hooggebergte
Gebied dat een hoogte heeft van tenminste 1500 meter.

Huerta
Tuinbouwgebied met irrigatie. De landbouwbedrijven zijn hier meestal kleiner dan in de vega`s. Ze hebben meerdere oogsten per jaar en liggen dichter bij de steden.

Humus
Afgestorven resten van planten en bomen. Het zorgt voor voeding in de bodem.

Iberisch Schiereiland
Spanje en Portugal samen.

Illegalen
Veelal Afrikaanse immigranten die op oneigenlijke wijze het land zijn binnengekomen. Als ze worden opgepakt, worden ze het land weer uitgezet.

Immigratie
Het binnenkomen in een land met als doel je daar te gaan vestigen.

Indirecte Werkgelegenheid
Banen die niet direct ontstaan door een bepaalde activiteit, maar die leveren aan bedrijven die wel direct profiteren. Bij het toerisme gaat het om bouwbedrijven (hotels), reclamebureaus (folders), enz.

Informele Sector
Hieronder vallen alle werkzaamheden die `zwart` en zonder officiële boekhouding gedaan worden. Voorbeelden schoenpoetser, loten- of krantenverkoper, straathandel, enz.

Infrastructuur
Het geheel aan verbindingen die aanwezig zijn in een gebied. Voorbeelden zijn vliegveld, wegen en telefoonlijnen.

Innovatie
Het vernieuwen en verbeteren van een gebied of een product.

Insecticiden
Chemische gifstoffen die gebruikt worden om schadelijke insecten die de gewassen ziek maken of aanvreten te verdelgen.

Intensivering
Het verbeteren van de productie door meer aandacht te besteden aan kunstmest, teeltmethodes, het gebruik van insecticiden en beter zaaigoed of beter fokvee te gebruiken.

Investeringen
Geld dat in een bedrijf of bedrijfstak wordt gepompt om de productie te vergroten of op peil te houden.

Invloedssfeer
Gebied dat binnen de invloed ligt van een stad of een land.

Irrigatie
Het kunstmatig bevloeien van land. Er wordt gebruik gemaakt van het via buizen van elders aanvoeren van water. Dit water komt vaak uit speciaal hiervoor aangelegde stuwmeren.

Isbiliyah
Arabische benaming voor Sevilla.

Kapitaalsextensief
Vorm van werken waarbij weinig machines en andere technische hulpmiddelen worden ingezet bij de productie.

Kapitaalsintensief
Er is veel geënvesteerd in gebouwen, teeltmethodes en machines. Vorm van werken waarbij veel machines en andere technische hulpmiddelen worden ingezet bij de productie.

Kavel
Een aaneengesloten stuk land, meestal omgeven door een haag, muur, sloot of prikkeldraad.

Klimaat
Periode van tenminste 30 jaar waarvan het gemiddelde weer van die periode is berekend. Een klimaat kan veranderen, maar dit geschiedt langzaam omdat het over zo`n lange periode gaat.

Korstvorming
Het samenkoeken van de bovenste laag van de bodem onder invloed van het uitdrogen van de grond.

Lage-lonenlanden
Landen, vooral gelegen in de Derde Wereld, waar de lonen laag zijn. Veel arbeidsintensieve industrie heeft zich hier in de loop van de laatste decennia (tientallen jaren) gevestigd.

Landarbeiders
Arbeiders die tijdelijk werk hebben in de landbouw tijdens bijvoorbeeld de oogsttijd.

Landhervorming
Het opnieuw verdelen van het land. Land van grootgrondbezitters wordt aan landloze boeren `gegeven`.

Landklimaat
Klimaattype met koude winters en zeer warme zomers.

Las Ramblas
Beroemde winkelstraat in Barcelona.

Las Rozas
Het nieuwste en meest moderne kantorenpark van Madrid.

Latifundia
Grote landbouwbedrijven met een overwegend extensieve bedrijfsvoering.

Leasen
Het verhuren van bijvoorbeeld auto`s aan een bedrijf.

Leeftijdsopbouw
De samenstelling van de bevolking naar leeftijd en geslacht. Wordt weergegeven in een bevolkingspiramide.

Leeftijdspiramide
Grafiek waarin per geslacht is aangegeven hoeveel (%) personen er zijn van iedere leeftijdsgroep.

Malaqah
Arabische benaming voor Malaga.

Manana-cultuur
De ontspannen kijk op het leven van veel Spanjaarden. `Morgen (manana) komt er altijd weer een dag om zaken te regelen`.

Massatoerisme
Hiervan is sprake als heel veel mensen in vrijwel dezelfde periode naar hetzelfde gebied op vakantie gaan.

Mechanisatie
Het vervangen van menselijke arbeid door machines. Het leidt tot werkloosheid onder veelal ongeschoolde arbeidskrachten.

Mediterrane Vegetatie
Vegetatie die goed tegen een langdurige droge zomer kunnen. De vegetatie laat over het algemeen de bladeren niet vallen. Voorbeeld is de kurkeik.

Melilla
Spaanse stad in Marokko, in Noord-Afrika.

Meseta
Afgevlakt oud gebergtegebied (Hercynisch) met een hoogte tussen de 600-1000 meter en bestaande uit hard gesteente (graniet). Het vormt de kern van West- en Noord-Spanje.

Metropolitaan Gebied
Het gehele verstedelijkte gebied van een wereldstad en de daaraan vastgegroeide omliggende gemeenten.

Middelgebergte
Gebergte met een hoogte tussen de 500 en 1500 meter.

Middellandse-Zeeklimaat
Klimaat met als kenmerken zachte en natte winters en droge en warme zomers.

Migratie-overschot
Het aantal mensen dat overblijft als je de emigratie vermindert met de immigratie in een bepaalde periode.

Minifundia
Kleine landbouwbedrijven (kleiner dan 10 ha). Het kleine bedrijfsoppervlak probeert men vaak door een intensieve manier van productie te compenseren.

Modernisering
Het gebruik gaan maken van nieuwe technieken en teeltmethodes. Doel is de opbrengst te verhogen.

Modernismo
Bouwstijl van o.a. Gaudi. Ook wel `Art Nouveau`.

Monocultuur
Het in grote gebieden verbouwen van maar één soort gewas.

Moorse Periode
Tijdperk van 710 tot 1492 waarin moslims de macht in Spanje hadden. Ze kwamen vanuit Noord-Afrika Spanje binnen.

Movimiento
Letterlijk `De Beweging`. Partij van Franco die als enige was toegestaan na de overwinning van de nationalisten in de Spaanse Burgeroorlog.

Muchos Gracias
Spaans voor `dank u wel`.

Nationalisten
Groep die strijd voerde met de nationalisten tijdens de Spaanse burgeroorlog van 1936-1939. Het ging om conservatieven en rechtse officieren. Onder leiding van generaal Franco behaalden zij de overwinning.

Natuurlijke Bevolkingsgroei
De veranderingen in de omvang van de bevolking als gevolg van geboorte en sterfte. Ook wel natuurlijke aanwas.

Olijfteelt
Extensieve vorm van landbouw. In een groot gebied staan bomen waaraan de olijf groeit. De olijf wordt gebruikt voor de productie van olijfolie.

Olympische Spelen
In 1992 werden in Barcelona deze spelen gehouden. De stad werd fors opgeknapt terwijl de infrastructuur en de bebouwing werden uitgebreid.

Ongeschoolde Arbeidskrachten
Groep arbeiders die vaak alleen of zelfs geen lagere school hebben doorlopen in het land van herkomst. Ze verrichten vaak zware en minder geliefde arbeid.

Ontbossing
Het verdwijnen van grote stukken bos door boskap of bosbranden. Hierdoor wordt het proces van bodemerosie bevorderd.

Onteigening
Grond van bijvoorbeeld een grootgrondbezitter wordt van de eigenaar afgenomen en verdeeld onder coöperaties of landloze boeren.

Ontgroening
Het kleiner worden van de groep jongeren in de bevolkingsopbouw.

Overproductie
Het meer produceren dan waar vraag naar is. Dit leidt tot overschotten.

Overwinteraars
Buitenlanders die tijdens de relatieve zachte winters in Spanje wonen. Daarna vertrekken ze weer naar hun eigen land terug.

Pachtboeren
Kleine boeren die hun land huren van grootgrondbezitters.

Plan Badajoz
Grootschalig irrgatieproject in de Extramadura met water uit de Guadiana.

Plateau
Een relatief plat hooggelegen gebied. Ze werden in Spanje opgeheven tijdens een periode van plooiing. Voorbeelden het Taag-Guadianaplateau en het Douroplateau.

PNV
Letterlijk `Partido Nacionalista Vasco`. Een in 1894 opgerichte partij die de belangen van Baskenland binnen Spanje wilde behartigen. Uit ontevredenheid over het behaalde succes werd in 1953 de ETA (zie aldaar) opgericht.

Poligono Industrial
Een na 1974 aangelegd bedrijventerrein bij Barcelona, bedoeld voor de opvang van de snel groeiende bedrijvigheid bij de stad.

Politieke Vluchtelingen
Vluchtelingen die hun land zijn ontvlucht omdat hun leven gevaar loopt in hun eigen land. Vaak zijn ze het niet eens met het beleid van hun regering.

Por Favor
Spaans voor `alstublieft`.

Primaire Sector
Landbouw, visserij en mijnbouw.

Primeur
producten die als eerste op de markt komen in het seizoen. Voorbeelden zijn aardbeien, herfsttomaten. Bekend zijn ook de primeurwijnen.

Pullfactoren
Omstandigheden in een gebied die als prettig worden ervaren en waardoor migranten worden aangetrokken.

Pushfactoren
Omstandigheden in een gebied die als onprettig worden ervaren en waardoor mensen worden aangezet om te gaan migreren.

Putirrigatie
Vorm van bevloeien van landbouwgrond waarbij het water afkomstig is uit putten in het gebied.

Quotum
Vastgestelde maximum van toegestane productie. Produceert men meer dan wordt een strafheffing geheven over het te veel geproduceerde. Die gebeurt binnen de EU o.a. bij melk.

Regadio
Geïrrigeerde landbouw.

Regenrivier
Rivier die z`n water ontvangt van de neerslag en dus niet van smeltend ijs.

Regenschaduw
Het verhoudingsgewijs droge gebied aan de lijzijde (luwte) van een gebergte. Dit is de zijde waar de wind niet vandaan komt. Aan de andere kant (loefzijde) is het juist vaak nat.

Regio
Landsdeel.

Regionale Autonomie
Van een land of natie deel uitmakende regio met een grote mate van bestuurlijke zelfstandigheid ten aanzien van interne aangelegenheden.

Reisbalans
Een balans die de uitgaven van een bevolking (Bijv. Spanjaarden) in het buitenland vergelijkt met de bestedingen van buitenlandse toeristen en zakenreizigers in.

Reliëf
De hoogteverschillen die in een gebied voorkomen.

Remigratie
Het terug-verhuizen naar het land waar je vroeger uit bent vertrokken. Tijdens de economische recessie na 1972 keerden veel gastarbeiders terug naar Spanje.

Republikeinen
Groep die strijd voerde met de nationalisten tijdens de Spaanse burgeroorlog van 1936-1939. Het ging voornamelijk om arbeiders en landarbeiders.

Retourmigratie
Het terug-verhuizen naar het land waar je vroeger uit bent vertrokken. Tijdens de economische recessie na 1972 keerden veel gastarbeiders terug naar Spanje.

Rota de Cerveza
Letterlijk `bierroute`. Benidorm staat bekend om z`n grote aantallen jonge toeristen die vooral `s nachts tot leven komen.

Ruilverkaveling
Het opnieuw inrichten van een gebied waarbij kleine stukken grond worden samengevoegd tot grote gehelen. Doel hierbij is te komen tot een efficiëntere bedrijfsvoering.

Sagrada Familia
Het nog steeds niet voltooide bouwwerk van Gaudi in Barcelona dat jaarlijks door een miljoen toeristen wordt bezocht.

Salmonellabacterie
Bacterie die voorkomt in ontlasting. Door het ontbreken van rioolwaterzuiveringsinstallaties komt veel vervuiling terecht in de Middellandse Zee. Zwemmen kan zo leiden tot het oplopen van maag- en darmproblemen.

Schaalvergroting
Proces waarbij een bedrijf gaat uitbreiden en moderniseren. Hierbij wordt vaak gemechaniseerd, intensiever gewerkt en specialiseert men zich vaak in één of meerdere producten.

Seat
In Spanje geproduceerde auto.

Secano
Landbouw in droge gebieden.

Secundaire Sector
Industrie en mijnbouw.

Seizoenswerkloosheid
Veel arbeiders in de landbouw hebben alleen werk tijdens de oogsttijd. Binnen de toeristenindustrie is tijdens de winter sprake van een gebrek aan werk.

Sierra
Spaans voor gebergte.

Siësta
Periode midden op de dag waarop het zo warm is dat veel bewoners een rustpauze houden.

Sociale Bevolkingsgroei
Veranderingen in de omvang en opbouw van de bevolking door migratie (emigratie en immigratie).

Sociale Voorzieningen
Het geheel van uitkeringen waar mensen van gebruik kunnen maken als ze ziek, werkloos of oud zijn.

Spaanse Burgeroorlog
Periode van 1936-1939 waarin Spanje was verwikkeld in een strijd tussen republikeinen en nationalisten. De laatste groep behaalde in 1939 de overwinning. Generaal Franco werd de leider van het land.

Spaanse Wonder
Periode van 1960-1974 waarin de economie van Spanje sterkt groeide.

Spanje.
Het is een onderdeel van de betalingsbalans.