Digischool Begrippenlijst `Verkeer en vervoer`

Categorie: Transport en verkeer > Verkeer en vervoer
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 179

aanvoer
Alle goederen die een haven binnenkomen. Letterlijk betekent aanvoer `naar de bestemde plaats brengen`.

absolute afstand
De afstand hemelsbreed gemeten in kilometers.

achterland
De gebieden die voor hun invoer en uitvoer zijn aangewezen op een haven.

afvoer
Alle goederen die de haven verlaten.

agribulk
Dit zijn alle agrarische massagoederen, zoals granen, oliehoudende zaden en veevoedergrondstoffen (sojaschroot, citruspulp).

agrobulk
Agrarische producten die als massagoed vervoerd worden, zoals granen en veevoeders.

Air France
Franse internationale luchtvaartmaatschappij.

Air Inter
Franse binnenlandse luchtvaartmaatschappij

allochtone forenzen
Mensen die in de stad werken, maar om een of andere reden op het platteland zijn gaan wonen.

autochtone forenzen
Mensen die door gebrek aan werkgelegenheid buiten hun dorp werken, maar wel in hun oorspronkelijke dorp blijven wonen.

automobiliteit
Door de toegenomen welvaart na 1960 is het autobezit in ons land geweldig gegroeid. Door dit autobezit kunnen de mensen zich verplaatsen op elk moment dat men dat wil.

betuwelijn
Een afzonderlijke goederenspoorlijn die zal worden aangelegd tussen Rotterdam en Duitsland, door het rivierengebied (vandaar de naam).

boulevard peripherique
Ringweg rond het centrum van Parijs.

bulktransport
Transport in grote hoeveelheden, opgeslagen in tanks of los gestort in laadruimten.

bulkvervoer
Vervoer van droge massalading

buurtbus
Ook wel `belbus` genoemd. Een vorm van openbaar vervoer. Een buurtbus rijdt volgens een vast schema in een bepaalde wijk of dorp; de belbus komt alleen na een telefonische oproep.

cargadoor
Vertegenwoordiger van een of meerdere rederijen. Zorgt er onder andere voor dat schepen een ligplaats aangewezen krijgen, dat ze gelost worden, dat de goederen door de douane komen en dat er weer nieuwe lading voor een schip is.

cargonautsysteem
Informatiesysteem op luchthavens, waardoor de afhandeling van luchtvracht sneller gaat.

carpoolen
Forenzen die met elkaar meerijden in plaats van elk afzonderlijk met de auto naar het werk te gaan. Daardoor kan het aantal files of de lengte van de files afnemen.

centrumfunctie
Centrale plaats in een netwerk. Schiphol neemt bijvoorbeeld een centrale plaats in omdat mensen zowel gebruik kunnen maken van een netwerk van Europese luchtlijnen als van een wereldnetwerk van luchtlijnen.

chartermaatschappij
Luchtvaartmaatschappij die ongeregelde diensten onderhoudt naar bepaalde bestemmingen. In bepaalde tijden van het jaar, bijvoorbeeld de zomervakantieperiode, hebben zij aanzienlijk meer vluchten dan in andere tijden.

chartervlucht
Een reisorganisatie huurt een vliegtuig voor zijn klanten. Naar bekende vakantiebestemmingen in bv. Zuid-Europa gaan veel chartervluchten. Maar ook het Ned. Rode Kruis kan een vliegtuig huren voor een extra vlucht naar bv. Afrika.

chunnel
De Kanaaltunnel: onderzeese verbinding tussen Frankrijk en Groot-Brittannië. Zowel goederen als personen (en auto`s) worden per trein door deze tunnel vervoerd.

Chunnel
De Kanaaltunnel, ongeveer 50 km lang, waarvan 37 km onder zee, tussen Frankrijk en Engeland.

collectie
Het ophalen van de goederen bij de producent.

collectienetwerk
Onderdeel van een transportnetwerk waarover goederen bij de producent worden opgehaald.

commissionair
Iemand die in opdracht van anderen goederen inkoopt.

container
Laadkist met een vaste afmeting (8 voet hoog, 8 voet breed en 10, 20 of 40 voet lang), zodat deze gemakkelijk is te transporteren, zowel per schip, per trein als per vrachtauto. Geschikt voor allerlei goederen. Minder beschading, minder kans op diefstal, geautomatiseerd laden en lossen mogelijk (o.a. bij de ECT-terminal in Rotterdam)

container
Grote metalen laadbak voor opslag of transport van goederen (stukgoederen).

containerisatie
Het gebruik van containers voor transport van allerlei goederen (stukgoederen).

containervervoer
Goederen (stukgoederen) die vervoerd worden in laadkisten die bepaalde standaardafmetingen hebben.

deepsea containerschip
Containerschepen die intercontinentale routes bevaren. De containers van een deep-sea containerschip worden in de grote havens overgeladen op een veel kleiner short-sea schip om naar de verschillende kleinere havens te worden verscheept.

degroeperen
Het splitsen van een laadeenheid in de oorspronkelijke zendingen.

diffuse lozingen
Situatie waarbij afvalstoffen op zeer veel verschillende plaatsen in het milieu worden gebracht (bijv. bij het verkeer en in de landbouw).

distributie
Het brengen van goederen van producent naar consument.

distributiecentrum
Een plaats (scheepshaven of luchthaven) waar goederen uit de verre omtrek naar toe worden gebracht om vandaar naar alle mogelijke bestemmingen te worden vervoerd.

distributieland
Een distributieland is een land waar in de transportsector minstens een kwart van de werkgelegenheid te vinden is; met een goed ontwikkeld netwerk van eerstelijns en tweedelijns knooppunten; met niet alleen een of meer mainports, maar ook een groot aantal EDC`s.

distributienetwerk
Onderdeel van een transportnetwerk waarover goederen bij de eindgebruiker worden afgeleverd.

distripark
Een groot distributiecentrum gebouwd in de buurt van de grote containerterminals en vlakbij de verbindingen met het achterland.

doorvoer
Dit is hetzelfde als transito. Dit betekent het vervoer van goederen waarvan zowel de herkomst als de bestemming in het buitenland ligt; die in een zee- of luchthaven worden overgeladen (na eventueel te zijn opgeslagen) en die in de zee- of luchthaven geen bewerking hebben ondergaan.

doorvoerhandel
Buitenlandse goederen worden door een land vervoerd naar een ander gebied. Soms worden die goederen eerst overgeladen.Ook transitohandel genoemd.

douane-unie
Samenwerking tussen twee(of meer) landen waarbij die landen onderling geen invoerrechten heffen. De EU (Europese Unie) kan zo bijvoorbeeld landen die geen lid van de EU zijn, toch voorrechten geven.

duwvaart
Een aantal laadbakken (4 of 6) wordt over de rivieren voortgeduwd. Via een uitgekiende dienstregeling, zonodig met gebruik van de boordcomputer en satellieten, zortg men ervoor dat de lading exact op tijd arriveert. Veel tegelijk en snelle afhandeling.

duwvaart
Voortduwen van vaartuigen zonder eigen stuwkracht door een motorschip.

edc
Europees Distributie Centrum: hier worden goederen of onderdelen opgeslagen, bestemd voor klanten in heel Europa. Het EDC zorgt voor snelle levering namens de fabrikant; zorgt soms ook voor wat extra`s: het in elkaar zetten van onderdelen of het bijvoegen van een handleiding in de juiste taal.

edc
Europees distributiecentrum. Een (of een uiterst gering aantal) locatie(s) waar producten worden opgeslagen en vandaaruit over heel Europa gedistribueerd.

eerstelijns knooppunten
Het is een knoopunt in een internationaal netwerk van verkeers- en vervoersstromen van goederen, personen en informatie.

entrepot
Magazijnen die nog voor de douane liggen en voor de belasting en invoerrechten als `buitenland` worden beschouwd. Hierdoor kunnen verschillende goederen voor heel Europa in een keer worden aangevoerd; vervolgens worden ze zonder te veel papieren rompslomp verdeeld over de verschillende bestemmingen.

entrepotgebouw
Gebouw waar tijdelijk de goederen worden opgeslagen die het land binnenkomen. Van hieruit worden de goederen verder doorgevoerd naar het buitenland, zonder douanebehandeling.

europese distributiecentra
EDC. Een (of een uiterst gering aantal) locatie(s) waar producten worden opgeslagen en van daaruit over heel Europa gedistribueerd.

expeditiebedrijf
Bedrijf dat voor verzending (van goederen) zorgt.

feeder
Een luchthaven die zijn passagiers toelevert aan en ontvangt van een mainport, maar zelf niet over een (uitgebreid) net van intercontinentale verbindingen beschikt.

files
Door de toegenomen automobiliteit en het woon-werkverkeer, ontstaan dagelijks in de ochtend- en avondspits veel files. Vooral bij tunnels en bruggen waar veel verkeer samenkomt.

forenzen
Mensen die dagelijks of enkele keren per week heen en weer reizen tussen woonplaats en werkgemeente.

groepage
Het samenvoegen van meerdere zendingen tot een te verzenden laadeenheid.

grossier
Groothandelaar, deze koopt goederen in grote hoeveelheden en verkoopt ze door aan derden.

hoge snelheidslijn
De HSL is een verbinding van Amsterdam met het spoorwegnet van hoge snelheidslijnen in België, Duitsland en Frankrijk. De trajecten is vastgesteld; de aanleg moet nog beginnen. De HSL moet mensen eerder de trein laten nemen dan het vliegtuig.

home-carrier
Een grote luchtvaartmaatschappij die een bepaalde luchthaven als thuishaven heeft. Voor Schiphol is de home-carrier de KLM.

hoofdstuk 2 vliegtuigen
Om de geluidshinder van de vliegtuigen te verminderen probeert Schiphol de H2-vliegtuigen (lawaaiige vliegtuigen) te weren.

hoofdtransportas
Dit is een hoofdlijn, met name gericht op het achterland, waarlangs vervoer over spoorlijn, weg of water plaatsvindt.

hub
`Hub` betekent letterlijk spil of as. Vanuit de `hub` lopen diverse spaken (`spokes`). De spaken staan voor de transportwegen die vanuit de `hub` uitstralen.

hulpdienst
Bedrijf dat havenactiviteiten ondersteunt, bijvoorbeeld loodsen, slepers, verhuurbedrijven van transportmiddelen.

ica-gateway
Een opstapplaats naar intercontinentale bestemmingen.

imer
De verschillende uitbreidingsvarianten van Schiphol zijn onderworpen aan de Imer (Integraal Milieu-Effect Rapportage). Tot de onderzochte milieu-criteria behoren geluid, externe veiligheid, luchtverontreiniging en gezondheid.

immersat-systeem
Communicatiesysteem met behulp van satellieten, grondstations, telefoons en computers, tussen bedrijven en vervoermiddelen.

incidentele files
Files die ontstaan als gevolg van een tijdelijke situatie: onderhoud aan de wegen, een verkeersongeluk. Ze komen dus af en toe voor.

informatie verwerkend systeem
Informatie Verwerkend Systeem (I.V.S.). Opslag van informatie van alle schepen die de Rotterdamse haven aandoen, met behulp van computers.

infrastructuur
1. Alles wat nodig is om een land goed te laten draaien. Meestal wordt de verkeersinfrastructuur bedoeld, wegen, vliegvelden, spoorlijnen, enzovoort. 2. Het geheel van land- en waterwegen, lucht- en zeehavens en van leidingen voor telefoon, water, gas, electriciteit en riolering.

infrastructuur
De verkeersvoorzieningen die nodig zijn om een bedrijf te laten functioneren.

integraal milieu effect rapportage
De verschillende uitbreidingsvarianten van Schiphol zijn onderworpen aan de Imer (Integraal Milieu-Effect Rapportage). Tot de onderzochte milieu-criteria behoren geluid, externe veiligheid, luchtverontreiniging en gezondheid.

intercity
Trein die grote steden met elkaar verbindt. Stopt nooit op tussengelegen kleinere stations. Meestal extra voorzieningen zoals verkoop van consumpties en aanwezigheid van telefooncel.

intercontinentaal vervoer
Vervoer van goederen en personen tussen de werelddelen (continenten).

intermodaal vervoer
Vervoer met behulp van verschillende transportmodaliteiten (vervoerwijzen), die bewust op elkaar zijn afgestemd.

ivs
Informatie Verwerkend Systeem. Opslag van informatie van alle schepen die de Rotterdamse haven aandoen, met behulp van computers.

just-in-time-levering
Het leveren van producten in de gewenste hoeveelheid op het moment dat een klant ze nodig heeft.

ke
De kosteneenheid (Ke) is een meeteenheid om de geluidszones rondom Schiphol te bepalen. De Ke drukt de geluidsbelasting uit in een getal door landende en stijgende vliegtuigen over het gehele etmaal voor een bepaalde plaats te meten.

knooppunt
Plaats waar goederen of laadeenheden tussen de verschillende modaliteiten worden uitgewisseld.

kosteneenheid
De kosteneenheid (Ke) is een meeteenheid om de geluidszones rondom Schiphol te bepalen. De Ke drukt de geluidsbelasting uit in een getal door landende en stijgende vliegtuigen over het gehele etmaal voor een bepaalde plaats te meten.

laeq
De Laeq is een meeteenheid om de geluidszones voor de nachtvluchten rondom Schiphol te bepalen. De Laeq is gebaseerd op het gemiddelde geluidsniveau van vliegtuigen binnenshuis, berekend over alle nachten van een geheel jaar. De Laeq wordt uitgedrukt in decibels.

land bridge vervoer
Dit is het transport van een container die deels via spoorlijnen verloopt.

lash-transport
Lash staat voor lighter aboard ships: schepen met aan boord geladen kleinere schepen die op binnenwateren kunnen varen.

lijndienst
Een geregelde verbinding (op vaste dagen en vaste tijden) tussen twee gebieden of plaatsen.

lijndienstmaatschappij
Luchtvaartmaatschappij die geregelde diensten onderhoudt naar bepaalde bestemmingen. Deze vluchten kunnen dagelijks, wekelijks of maandelijks zijn. De vluchten gaan volgens een vast dienstschema.

logistiek
De gestructureerde koppeling van alle vervoeronderdelen (collectie, degroepage, groepage, intermodaal transport, extra handelingen, distributie), zodat een efficiënt transportgeheel ontstaat.

logistiek centrum
Plaats waar de koppeling van de verschillende vervoeronderdelen plaatsvindt. Er vinden ook waardetoevoegingen plaats.

logistieke keten
Het productieproces van goederen via grondstoffen, productie, halffabrikaten, productie, eindproducten, gebruikers.

loods
Iemand die goed bekend is met de ondiepe en gevaarlijke plaatsen in een vaarwater en de schepen er veilig doorheen brengt.

luchtvaartverdrag
Overeenkomst tussen twee landen om het vliegverkeer tussen die landen te regelen. (landingsrechten)

mainport
Een mainport is een zeer belangrijk verkeersknooppunt waar goederen en-of mensen binnenkomen of vertrekken. Zo is Rotterdam een mainport (toegangspoort) voor veel goederen naar en uit Europa.

mainport
Dit is een knooppunt in een internationaal netwerk van verkeers- en vervoersstromen van goederen, personen en informatie.

mammoettanker
Zeer grote tanker voor het vervoer van aardolie. De Rotterdamse haven heeft voorzieningen om zulke grote tankers te ontvangen.

massagoed
Onverpakte goederen die in grote hoeveelheden vervoerd worden, bijvoorbeeld olie (=nat massagoed) of graan (= droog massagoed).

massagoederen
Onverpakte goederen die in grote hoeveelheden worden vervoerd, zoals aardolie, tarwe, ertsen en steenkool.

massamotorisering
De situatie dat heel veel mensen over een auto beschikken en daarvan zeer regelmatig gebruikmaken. Allerlei voorzieningen worden daarop aangepast: winkelcentra met grote parkeerruimte en buiten het stadscentrum bv.

megahub
Mainport van eenzame klasse.

metro
Stedelijke railverbinding. Vaak gedeeltelijk ondergronds. Snelle, lichte treinen die vaak rijden. In Nederland vinden we een metro in Amsterdam en Rotterdam. Daar zorgen ze ook voor verbindingen met de voorsteden en randgemeenten.

metro
De ondergrondse spoorweg in de oude Parijse binnenstad.

mobiliteit
Beweeglijkheid: mensen kunnen zich door de vele soorten vervoermiddelen, steeds gemakkelijker van de ene plek naar de andere verplaatsen.

monoport
Concentratie in de stroom van goederen, mensen of informatie via een (lucht-) haven. Bijvoorbeeld: situatie waarbij maar een haven een dominante positie zou hebben in West-Europa.

multihub systeem
Gebied met meerdere `hubs` (mainports) in een netwerk van transportlijnen naar verschillende bestemmingen.