Filahome - Podtzegel encyclopedie

Categorie: Sport, welzijn en vrije tijd > Filatelie
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 506

John Dickinson
Uitvinder van speciaal beveiligd papier John Dickinson was de uitvinder van speciaal beveiligd papier waarin een zijden draad werd aangebracht. Dit papier werd o.a. gebruikt voor de Mulready envelop, de eerste envelop met waarde-indruk.

Katapultpost
Vliegtuig afgeschoten van een schip op zee Katapultpost is de verzending van post door middel van een vliegtuig dat wordt afgeschoten van een schip op zee. Hierdoor kon de bezorgtijd van de poststukken aanmerkelijk worden bekort. Deze manier van postvervoer vond plaats in een tijd, waarin men trachtte allerlei snelheidsrecords te breken en transatlantische vluchten, zoals wij die kennen, waren in die tijd nog niet gebruikelijk. Katapultpost werd het eerst toegepast door de Franse postale autoriteit in 1928. Een vliegtuig werd gekatapulteerd vanaf het schip `Ile de France`. De brieven droegen speciale volgnummers en een extra luchttoeslag moest worden betaald.
Duitse schepen Deze methode werd ook veel door Duitse schepen gebruikt. Meestal werden de vliegtuigen gelanceerd als de schepen nog 1000 km moesten afleggen. Op 22 juli 1929 vond de eerste Duitse katapultvlucht plaats naar New York vanaf `SS Bremen`, terwijl het schip nog 500 km moest varen.
Katapultpostvluchten Katapultpostvluchten werden gestaakt in 1935, omdat Zeppelins en vliegtuigen meer en meer werden gebruikt voor posttransport over lange afstanden. Bovendien was katapultpost een dure manier om post te vervoeren.
Op kleine schaal toegepast Omdat deze wijze van postvervoer slechts op kleine schaal in gebruik is geweest, zijn katapultpoststukken schaars en kostbaar.

Kantonale postzegels
Postzegels van de Zwitserse Federatie Met de term Kantonale postzegels worden de postzegels van de Zwitserse Federatie bedoeld, die werden uitgegeven tot er zegels verschenen die in geheel Zwitserland gebruikt werden.
Deze kantons waren - Bazel - Geneve - Zurich

Kalkpapier
Behandeld met een oplossing van kalk en gom Kalkpapier is een papiersoort die aan de drukzijde is behandeld met een oplossing van kalk en gom. De inkt zal op dit papier een iets schitterende indruk geven, maar de kleuren zijn zeer watergevoelig. Zegels gedrukt op kalkpapier moeten niet in water gelegd worden, want de kalklaag zal oplossen in water en het postzegelbeeld zal verdwijnen.
Postzegels gedrukt op kalkpapier In Oostenrijk, Frankrijk, Rusland en sommige Engelse koloniën hebben postzegels gedrukt op deze papiersoort. Het papier is ongeschikt voor kleurendruk en wordt daardoor bijna niet meer gebruikt.

Kalkopdrukken
Voorkoming vervalsingen Om het afwassen van stempels en het maken van vervalsingen tegen te gaan gebruikte men in Rusland papier dat van een onderdruk van kruisende kalklijnen was voorzien.
Kalk lost op in water Kalk lost gemakkelijk op in water en hierdoor werd het onmogelijk om het stempel weg te wassen.

Kader
Omlijsting van een postzegel Het kader is de gedrukte omlijsting van een postzegel. Hiermee wordt de hoofdafbeelding omsloten.
Typen omlijstingen Met de term `diverse kaders`, die men soms in postzegelcatalogi tegenkomt, wordt aangegeven dat een postzegel werd uitgegeven met diverse typen omlijstingen. Binnen deze omlijstingen wordt dan meestal steeds het zelfde beeld (een portret, cijfer of andere afbeelding) weergegeven.
Tentoonstelling Een kader op een tentoonstelling is een waarin een twaalftal albumbladen tentoongesteld kan worden.

Kerstzegels
De eerste kerstzegel De eerste kerstzegel verscheen in 1898 in Canada. Op de zegel was een Mercator-kaart afgebeeld en de zegel was voorzien van de inscriptie `XMAS 1898` (Kerst 1898). Overigens moesten de Canadese verzamelaars wachten tot 1964 voordat jaarlijks een kerstzegel werd uitgegeven.
De eerste kerstzegels - Canada (1898) - Oostenrijk (1937) - Brazilië (1939) - Hongarije (1941) - De Verenigde Staten van Amerika (1962) - Nederland (1987)
Aantrekkelijk lager tarief Tegenwoordig geven de meeste landen jaarlijks kerstzegels uit en meestal kunnen de afzenders van kerstgroeten deze poststukken verzenden tegen een aantrekkelijk lager tarief. Zelfs landen met een laag percentage christelijke gelovigen geven soms kerstzegels uit. Vaak zijn kerstzegels voorzien van een christelijk motief, maar dit is niet altijd het geval.
Nederlandse Decemberzegels In 1987 werd de Nederlandse PTT gedwongen om kerstzegels uit te gaan geven, nadat in het voorgaande jaar in veel steden door stadspostdiensten tegen aanmerkelijk lagere tarieven veel post werd afgehandeld. PTT Post verloor terrein en wist met de uitgifte van de jaarlijkse kerstzegels veel terrein terug te winnen.

Kilowaar
Verkoop postzegels per gewicht Deze term wordt gebruikt door handelaren om partijtjes postzegels op papier of reeds afgeweekt te verkopen. In de meeste gevallen worden hiermee moderne postzegels verkocht in hoeveelheden van een halve kilo tot 9 kilo of meer. Meestal bevatten deze partijen veel dubbele postzegels.

Kleurproeven
Kwaliteitsproeven voor drukker Kleurproeven zijn afdrukken van bijvoorbeeld postzegelbeelden door een drukker. Deze afdrukken kunnen door de drukker gebruikt worden om te bepalen of het gewenste resultaat wordt behaald of als voorbeeld voor de postale autoriteiten, zodat een keus met betrekking tot de definitieve kleur van de beoogde uitgifte kan worden gemaakt.

Klemstrook
Om postzegels in een album te bevestigen Om een postfrisse postzegel in een album te bevestigen kunt u een klemstrook of een plakker gebruiken. Een klemstrook is een dubbele plastic strook, die u op de gewenste maat kunt snijden. De postzegel dient u tussen de twee plastic laagjes te bevestigen. De achterzijde van de strook is voorzien van gom. Na bevochtiging hiervan kunt u de strook op uw albumblad plaatsen.
Postfrisse postzegels Hoewel plakkers goedkoop zijn en veel worden gebruikt door postzegelverzamelaars om postzegels op albumbladen te bevestigen, kunt u voor postfrisse postzegels beter klemstroken gebruiken, want door gebruik van een plakker wordt de gomlaag beschadigd en kunnen we niet langer meer spreken van `postfris`.

Klassieke postzegels
Postzegels uit de 19e eeuw Postzegels uit de 19e eeuw worden in het algemeen aangemerkt als klassieke postzegels. Sommigen beschouwen postzegels die van 1900 tot 1940 werden uitgegeven ook tot de klassieke postzegels. Filatelisten die zich hebben toegelegd op deze postzegels noemen zichzelf klassieke verzamelaars.
Redelijke prijzen U kunt nog steeds veel klassieke postzegels tegen redelijke prijzen bemachtigen, maar het zal toch niet lang duren tot u aan de duurdere postzegels toe bent.
Kwaliteit van klassieke postzegels De kwaliteit of de conditie van klassieke postzegels zal altijd problemen blijven opleveren. Een mindere kwaliteit zal de prijs altijd negatief beïnvloeden. Verlies van kwaliteit door slechte centrering, beschadigde gom, hergomming, korte tandjes, verkleuringen etc. heeft een sterk prijsverlagend effect.
Keuring Daarom adviseer ik iedereen die dure klassieke postzegels wil kopen dit te doen bij een vertrouwd adres en om de postzegels desnoods door een derde (keuring) te laten beoordelen. Gespecialiseerde vervalsers hebben zoveel goedgelukte valse postzegels in omloop gebracht, dat zelfs specialisten moeite hebben om ze als valse postzegel te ontmaskeren.

Kolom
Verticale strook postzegels in postzegelvel Een kolom is de verticale strook postzegels van een postzegelvel. De horizontale strook is een rij.

Koeienogen
Eerste postzegels van Brazilië De eerste postzegels van Brazilië (1843) worden Koeienogen genoemd. Dit vanwege de ovale vorm van het ontwerp van deze postzegels.

Krantenzegels
Postzegels voor verzending van kranten Krantenzegels zijn speciale postzegels voor de verzending van kranten. Soms staat dit doel aangegeven op de postzegel. Gewoonlijk hebben krantenzegels een lage frankeerwaarde.
Oostenrijk Eén van de bekendste krantenzegels is de Oostenrijkse uitgifte uit 1856, waarop de god van de kooplieden, Mercurius, is afgebeeld.

Landsverzameling
Postzegelcollectie van één land Een verzameling van postzegels met betrekking tot één land noemen we een landsverzameling. Dit is nog steeds de meest gebruikelijke vezamelwijze voor filatelisten, hoewel het thematisch verzamelen steeds meer in zwang is gekomen.

Laatste dag
Laatste datum van geldigheid Meestal wordt de term laatste dag gebruikt om de laatste dag aan te geven waarop een postzegel postaal gebruikt mag worden, maar deze term kan ook toegepast worden op de laatste dag van geldigheid van een tarief, sluiting van een postkantoor of een andere gebeurtenis.

Lijnperforatie
Lijntanding Lijnperforatie (of lijntanding) is een manier van perforeren. Bij lijnperforatie vindt horizontale en verticale perforatie niet tegelijkertijd plaats, maar wordt de perforatie in twee fasen aangebracht.
Onregelmatige hoektanden Lijnperforatie veroorzaakt onregelmatige hoektanden waardoor de gebruikte methode gemakkelijk te onderscheiden is van andere toegepaste technieken, zoals kamperforatie.

Lijngravure
Diepdrukproces Een lijngravure of gravure is een diepdrukproces en wordt ook wel plaatdruk genoemd.

Lichte plakker
Licht plakkerspoor Voor een ongebruikte postzegel met slechts een licht plakkerspoor op de verder nog geheel aanwezige originele gom wordt de term `lichte plakker` gebruikt.
Eerste plakker Een vergelijkbare term die ook wel wordt gebruikt is `eerste plakker`.

Lithografie
Vlakdrukmethode Lithografie is een vlakdrukmethode die wordt uitgevoerd met behulp van een drukplaat van zink of aluminium) of druksteen.
W. Rubel De lithografie is een betrekkelijk nieuwe drukmethode, die werd voor het eerst grootschalig gebruikt door de Amerikaan W. Rubel in 1904. Rubel maakte voor zijn uitvinding gebruik van het feit dat water en vet elkaar afstoten. Hij baseerde zijn techniek, die offset heette op de uitvinding in 1796 van A. Senefelder uit München.
Fotografie De platen die voor lithografie worden gebruikt worden vervaardigd met behulp van fotografie. Het ontwerp wordt door fotografie op het drukoppervlak aangebracht en vervolgens met chemische middelen behandeld. Hierdoor zullen de gedeelten van de plaat die afgedrukt moeten worden de inkt vasthouden en de rest van de plaat niet.
Drukproces Tijdens het drukproces wordt de plaat eerst met een roller natgemaakt, hierdoor zullen die gedeelten van de plaat die niet bedrukt dienen te worden geen inkt opnemen. Vervolgens worden de te bedrukken delen met inktrollers van inkt voorzien en wordt de afdruk gemaakt. In het algemeen is de kleur bij lithografie iets minder sprankelend en iets minder duidelijk, maar deze techniek laat geen sporen na op de achterzijde van de postzegel.
Offset Als rollen worden gebruikt om de inkt van de drukplaat naar het papier over te brengen, spreken we van `offset lithografie` of kortweg `offset`. Bij moderne offsetdruk wordt de oudere lithografiemethode gebruikt op rotatiepersen waardoor per uur aanzienlijk meer afdrukken gemaakt kunnen worden.

Lorenz Koschier
Europese posthervorming In 1835 stelde Lorenz Koschier (1804-1879) uit Ljoebljana voor opplakbare postrechtstempels te laten vervaardigen. Hij deed zijn voorstel aan de minister in Wenen in het kader van een ontwerp voor een Europese posthervorming.
Opplakbare stempels Deze opplakbare stempels zouden aan de adreskant of aan de achterkant, in plaats van het lakstempel, kunnen worden aangebracht.

Luminescentie
Voor automatisering postverwerking Om de postverwerking te automatiseren zijn postdiensten vanaf de jaren vijftig gaan experimenteren met het toevoegen van chemische stoffen aan postzegels, die door ultraviolette straling worden herkend door apparaten waarmee de post mechanisch gestempeld of gesorteerd wordt. Postzegels, die op de één of andere manier zijn voorzien van een chemische stof noemen filatelisten luminescerende postzegels. De belangrijkste vormen van luminescentie zijn fluorescentie en fosforescentie. Deze twee soorten luminescentie worden veel door elkaar gebruikt, ook in naslagwerken.
Op postzegels Fluorescentie en fosforescentie zijn in verschillende landen op verschillende manieren op postzegels aangebracht: - Door stoffen aan de papierbrij toe te voegen - Door stoffen aan de inkt toe te voegen - Door stoffen op het papier te drukken en daar overheen de inkt te drukken - Door na het drukken van postzegels alsnog een luminescerende stof te drukken - Door luminescerende vezels aan de papierbrij toe te voegen
Fluorescentie in Nederland De eerste in Nederland toegepaste techniek is fluorescentie. In 1962 werden drie Nederlandse frankeerzegels herdrukt voor een proef in Gouda. In deze plaats werd een proef uitgevoerd met een opzet-stempelmachine, de zgn. facer. Deze postzegels lichten sterk geel op, als ze onder een ultraviolette lamp worden gehouden. Later in de jaren zestig begon de Nederlandse postdienst met de uitgifte van fosforescerende postzegels. Fosforescerende postzegels lichten zwak geel op onder de ultraviolette lamp.

Luchtpostzegel
Postzegel voor vervoer van post per vliegtuig Een luchtpostzegel is een postzegel speciaal uitgegeven voor post die per vliegtuig wordt vervoerd. Toen de eerste luchtlijnen tot ontwikkeling kwamen rond 1930 gaven sommige landen grote reeksen van deze postzegels uit. Tegenwoordig zijn meestal nog slechts enkele luchtpostzegels in gebruik.
Extra toeslag Soms werden luchtpostzegels gebruikt om een extra toeslag te betalen en in andere gevallen mochten uitsluitend luchtpostzegels worden gebruikt voor post verzonden per vliegtuig.
Nederland In Nederland werden slechts 16 luchtpostzegels uitgegeven, meestal met de tekst `bijzondere vluchten` of `luchtpost`. De eerste Nederlandse luchtpostzegels werden uitgegeven in 1921, zij werden gebruikt om een extra toeslag (luchtrecht) te betalen. Later konden ook `gewone` postzegels worden gebruikt om het porto van luchtpostzendingen te betalen. Op het ogenblik zijn in Nederland geen luchtpostzegels in gebruik.

Luchtpostblad
Aérogramme Luchtpostbladen worden meestal voorzien van een postzegelbeeld. Een luchtpostblad kan worden gebruikt om een bericht te schrijven naar het buitenland. Een luchtpostblad wordt internationaal aangegeven met het Franse woord `Aérogramme`.
Luchtpostblad is goedkoper dan brief Omdat luchtpost duurder is werd het luchtpostblad een groot succes. Er wordt geen envelop gebruikt (de brief wordt samengevouwen en dichtgeplakt), waardoor een luchtpostblad licht van gewicht is en de benodigde porto lager is dan het geval zou zijn indien een envelop zou worden verstuurd.
Nederland De eerste luchtpostbladen werden in Nederland uitgegeven in 1894. In 1947 verscheen in Nederland het eerste officiële luchtpostblad.

Luchtpost verzameling
Het verzamelen van luchtpostzegels De studie en het verzamelen van luchtpostzegels, enveloppen enz. wordt luchtpostverzameling genoemd. Verzamelaars trachten onder andere de verkeerslijnen in beeld te brengen met poststukken.

Luchtpost
Verzending van post door de lucht Luchtpost is de verzending van post met behulp van een vliegtuig. De eerste succesvolle vlucht vond plaats in 1911 in India, toen een vlucht was georganiseerd tijdens de opening van een tentoonstelling in Allahabad. De vlucht ging van Allahabad naar het tien kilometer zuidelijker gelegen Naini en werd gevlogen met een Humber tweedekker. Voor deze gelegenheid werden zelfs speciale stempels vervaardigd, waarop een vliegtuig is afgebeeld. In 1961 gaf India een serie van drie postzegels uit ter herinnering aan deze gebeurtenis.
Officiële luchtpostdiensten In september 1911 werden officiële luchtpostdiensten opgericht in Denemarken, Engeland, Italië en de Verenigde Staten van Amerika.

Massavernietigingsstempels
Gestempelde postzegels om aan vraag te voldoen Postzegels die afgestempeld worden om verzamelaars `een plezier` te doen, noemen we een postzegel met massavernietigingsstempel. Het woord `massa` geeft aan, dat hierbij veelal een grote partij vellen gelijk van een stempel wordt voorzien.
Let op de stempeldatum Veel landen hebben postzegels afgestempeld om de vraag uit filatelistische hoek te kunnen beantwoorden en op deze wijze extra geld te verdienen. Meestal worden deze postzegels door de postale autoriteiten aangeboden met een prijs beneden de nominale waarde. Deze postzegels zijn niet altijd gemakkelijk te onderscheiden van postzegels die normaal werden gebruikt. Indien een speciaal stempel voor de vernietiging werd gebruikt is dit uiteraard wel mogelijk. Indien een postzegel voorzien is van gom en toch is gestempeld, kunt u ervan uitgaan dat de postzegel niet op een brief heeft gezeten en het stempel op `verzoek` is aangebracht.
Gebruikte postzegels als abonnement Tegenwoordig verkopen vele postale diensten gebruikte postzegels. Door een abonnement af te sluiten wordt het u misschien gemakkelijk gemaakt een gestempelde verzameling op te bouwen. Fraai is iets anders!
Kwestie van geld In sommige landen worden meer postzegels gedrukt dan de inwoners brieven kunnen schrijven (Dominicana, Gambia, St. Vincent). Echt gelopen postzegels van dit soort landen kunnen zelfs zeer zeldzaam zijn! Deze postale diensten zijn alleen geïnteresseerd in uw geld. Verzamelaars financieren de staatsuitgaven van dit soort landen door deze postzegels aan te schaffen.

Mancolijst
Lijst met postzegels die je nog zoekt Een door een verzamelaar opgestelde lijst van postzegels of ander filatelistisch materiaal die door de verzamelaar wordt gezocht om zijn verzameling te completeren wordt mancolijst genoemd.
Het gebruik van mancolijsten Een verzamelaar verstrekt mancolijsten aan een handelaar of aan een andere verzamelaar in de hoop dat een aantal gaten in zijn verzamelaar worden gedicht. Bij uw handelaar kunt u handige boekjes kopen waarin u uw manco`s op overzichtelijke wijze kunt bijhouden.

Machins
Britse postzegels Machins zijn Britse postzegels met een ontwerp dat is gebaseerd op een gipsprofiel gemaakt door Arnold Machin van het hoofd van Koningin Elizabeth II. De eerste Machin postzegels werden in 1967 uitgegeven. In 1971 verschenen nieuwe oplagen i.v.m. de introductie van het decimale stelsel. Door de jaren zijn deze postzegels verschenen in vele waarden en vele variaties. Er kunnen vele verschillen worden aangetroffen in kleuren, gom, papier, fosforbanden, beeld, formaat en perforatie.
Drukkerijen Machins zijn niet alleen gedrukt bij Harrison & Sons. In 1979 werd besloten ook andere drukkerijen in te schakelen bij de productie van deze postzegels. Dit om de werkdruk bij Harrison & Sons te verminderen. Enschede in Haarlem, Waddington en The House of Questa drukten daardoor ook Machin postzegels.
Regionaal gebruik Machins werden ook gedrukt voor regionaal gebruik op het Eiland Man en in Noord Ierland, Schotland en Wales. De regionale uitgaven werden voorzien van een lokaal symbool in de linker bovenhoek. Voor de hogere waarden werden postzegels uitgegeven op een groter formaat.

Maximumkaart
Geïllustreerde kaart met postzegels en stempels Een maximumkaart is een geïllustreerde kaart die is voorzien van één of meer postzegels en stempels. De illustratie, postzegels en stempel hebben allemaal het zelfde onderwerp. De datum van het stempel hoeft niet persé de eerste dag van uitgifte van de postzegels te zijn.

Miniatuurvel
Klein velletje postzegels Een miniatuur- of souvenirvelletje is een klein velletje met doorgaans kleurrijk bedrukte marges. Vaak loopt de postzegelafbeelding door in de marges of wordt de aanleiding voor de postzegeluitgifte in de marge opgenomen.
Postzegels niet los verkrijgbaar In tegenstelling tot een loketvel zijn postzegels uit miniatuurvelletjes doorgaans niet los verkrijgbaar.

Modelvel
Goedgekeurd proefvel postzegels Voordat de drukker de pers laat lopen om de benodigde oplage te drukken, worden vaak proefdrukken gemaakt. In Nederland wordt de goedgekeurde proef modelvel genoemd.
Afwijkingen In het buitenland worden proefdrukken niet altijd gedrukt op het postzegelpapier dat voor de uiteindelijke druk gebruikt zal worden. Ook worden deze vellen niet altijd geperforeerd en wordt soms in een andere kleur gedrukt dan het geval zal zijn bij de druk van de oplage.

Mobiel postkantoor
Sorteercentrum in trein In sommige landen werden rijdende postkantoren ingezet waarbij tijdens de tocht post werd gesorteerd. In de V.S. waren dergelijke rijdende postkantoren in gebruik in de periode 1930-1970.
Rijdende postkantoren in Nederland In Nederland zijn ook rijdende postkantoren in gebruik geweest, maar deze werden gebruikt om op een speciale plaats tijdens bijvoorbeeld een tentoonstelling een postkantoor beschikbaar te hebben. Ook werden rijdende postkantoren ingezet om in afgelegen gebieden bijvoorbeeld eens per week de diensten van een postkantoor te kunnen aanbieden.

Mulready
Eerste geïllustreerde envelop De eerste geïllustreerde envelop die door een postdienst werd uitgegeven werd ontworpen door William Mulready. Twee enveloppen werden in 1840 uitgegeven in Engeland: 1d en 2d.
Rowland Hill Rowland Hill verstrekte de opdracht aan Mulready om een envelop te ontwerpen die kenmerken droeg waaruit zou zijn op te maken dat de porto reeds was voldaan. Mulready beeldde Britannia af die gevleugelde boodschappers uitzendt naar alle uithoeken van de wereld.
Mulready enveloppen belachelijk gemaakt Pers en publiek gaven de enveloppen een slecht ontvangst. Bedrijven drukten enveloppen die waren voorzien van humoristische afbeeldingen waarmee de officiele Mulready enveloppen belachelijk werden gemaakt. Uiteraard is bij deze karikaturen geen porto vooraf betaald en moesten deze enveloppen wel van postzegels worden voorzien. Reeds snel werden de Mulready enveloppen uit de verkoop genomen.

Nummerstempel
Nummer- of Puntstempel Een nummerstempel is een stempel waarin de stad, regio of postkantoor niet wordt aangegeven door letters, maar door nummers. De eerste nummerstempels werden door Groot-Brittannië uitgegeven in mei 1844. Verschillende typen nummerstempels werden geïntroduceerd. Elke regio gebruikte een eigen nummerreeks en de stempelvormen verschilden per regio. In plaats van stippen werden strepen gebruikt om de postzegels grondig te vernietigen.
In andere landen werden ook nummerstempels gebruikt - België - Canada - Denemarken - Duitse Staten: Baden, Beieren, Brunswijck, Pruisen, Saxen en Schleswig-Holstein - Frankrijk - Griekenland - India - Nederland - Noorwegen - Polen - Portugal - etc.
Nummer geeft plaats van verzending aan De stempels van deze landen hebben gemeen dat het nummer de plaats van verzending aangaf. De gebruikte vormen verschillen nogal van elkaar. In het algemeen werd het nummer omgeven door een patroon van lijnen en-of strepen, waardoor vernietiging werd gewaarborgd. Het in Frankrijk gebruikte stempel lijkt het meest op het in Nederland gebruikte `Puntstempel` en moet zeker als voorbeeld hebben gediend. In Frankrijk werden twee series gebruikt. De eerste proef-serie met kleine cijfers `Losange petits chiffres` werd gevolgd door een stempel met veel grotere cijfers: `Losange gros chiffres`.
Nummerstempel in Nederland In 1869 werd het nummerstempel in Nederland ingevoerd. Dit stempel lijkt verdacht veel op het Franse voorbeeld. Kennelijk had men in Nederland niets gehoord over de slechte ervaringen, die men in Frankrijk met dit stempel had opgedaan.

Numismatisch poststuk
Uitgave met postzegel en munt Sommige postale diensten geven numismatische poststukken uit. Hierin zijn één of meer postzegels en een munt opgenomen.
Meestal uitgegeven voor een bijzondere gebeurtenis Een numismatisch poststuk wordt meestal uitgegeven ter herdenking van een bepaald feit. Zij zijn meestal fraai van vormgeving, maar niet echt interessant voor de serieuze verzamelaar.
Doorgaans een slechte belegging Dit soort producten wordt uitgegeven om inkomsten te genereren voor de postale dienst en wordt, in het algemeen, niet als een verstandige belegging voor filatelisten beschouwd.

Ongetand
Postzegels zonder perforatie In de begintijd werden postzegels ongetand uitgegeven omdat de techniek nog niet was uitgevonden of omdat de drukker nog niet bekend was met de techniek van het perforeren.
Eerste Nederlandse postzegels waren ongetand De eerste Nederlandse postzegels werden ongetand uitgegeven. De techniek van het perforeren werd in Engeland reeds gebruikt, maar dit nieuws was kennelijk nog niet tot Nederland doorgedrongen.
Zelfklevers Jaren lang waren ongetand uitgegeven postzegels een rariteit. Vaak werden ze in kleine oplagen uitgegeven en duurder dan de geperforeerde exemplaren. Tegenwoordig worden postzegels steeds meer ongeperforeerd maar meestal met een nagebootste tanding als zelfklevers aangeboden.

Ongebruikt
Ongestempelde postzegel Een postzegel noemen we ongebruikt als deze ongestempeld is en niet meer geheel is voorzien van de originele gom (vergelijk: postfris). Als de originele gom is verwijderd of beschadigd door een plakker noemen we de postzegel `ongebruikt`.
Eerste plakker Soms komen we op prijslijsten de term `plakker` of `eerste plakker` tegen. Hiermee wordt aangegeven dat de originele gom nog wel aanwezig is, maar dat de postzegel is voorzien van een plakker om de postzegel in een verzameling onder te brengen. Een postzegel die van een plakker is voorzien, is aanzienlijk minder waard dan dezelfde postzegel in postfrisse conditie.

Onderwerpverzameling
Postzegels verzameld volgens onderwerp Een verzamelwijze waarbij de postzegels worden verzameld en geordend volgens onderwerp. De technische bijzonderheid van opgenomen items is niet van belang.
Geen thematische verzameling Een verzameling die bestaat uit postzegels waarop een hond is afgebeeld is een voorbeeld van een onderwerpverzameling. Maar ook een verzameling die bestaat uit postzegels, afstempelingen etc. met betrekking tot een bepaalde gebeurtenis (oprichting Verenigde Naties) rekent men tot de onderwerpverzameling (vergelijk: Thematische verzameling).

Oorlogzegels
Postzegels in oorlogstijd uitgegeven Postzegels die tijdens oorlogstijd worden uitgegeven en waarbij dit feit op de postzegel wordt vermeld noemen we oorlogzegel.
War Tax Tijdens de eerste Wereld Oorlog werden in Engelse gebieden postzegels uitgeven met de opdruk `War Tax` (Oorlog Toeslag). Deze werden uitgegeven om extra geld te vergaren ten behoeve van de oorlogsvoering.

Opruimingsopdruk
Opdruk wijzigt postale waarde Een opruimingsopdruk is een opdruk die de oorspronkelijke postale waarde van de postzegel wijzigt.
Opmaken voorraden Dit soort opdrukken worden gewoonlijk toegepast als veel postzegels op voorraad zijn ten tijde van een tariefsverandering. In het verleden werden opruimingsopdrukken ook aangebracht als een land te maken had met een lange leveringstermijn. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de Nederlandse kolonies Suriname en Nederlands Indië. Als een tekort aan een bepaalde waarde ontstond werden andere postzegels voorzien van een opdruk.

Opdruk
Extra drukgang nadat postzegel klaar was Een opdruk is een extra druk die op een postzegel wordt aangebracht nadat de postzegel reeds klaar was. Deze opdruk maakte geen onderdeel uit van het originele ontwerp. Opdrukken kunnen bestaan uit letters, cijfers, punten, strepen en figuren.
Redenen voor opdruk Er zijn veel redenen waarom opdrukken worden aangebracht, de belangrijkste zijn: - Om de waarde van een postzegel te wijzigen. - Om de nieuwe of veranderde landsnaam op de postzegel te vermelden. - Om de functie van de postzegel te wijzigen (bijvoorbeeld van frankeerzegel naar dienstzegel). - Om een extra slogan aan de postzegel toe te voegen (bijvoorbeeld ter gelegenheid van een filatelistische tentoonstelling). - Om een gedeelte van de postzegel af te dekken (bijvoorbeeld omdat de afgebeelde koning buiten gratie is).
Opruimingsopdruk Als de waarde van een postzegel wijzigt door de opdruk noemen we een dergelijke opdruk een opruimingsopdruk.

Oscar Berger Levrault
Eén van de eerste verzamelaars Eén van de eerste verzamelaars was Oscar Berger Levrault. In 1861 bezat hij 671 verschillende postzegels; in de drie jaren die volgden groeide dit aantal tot 1142, 1553 en 1857.
Weinig postzegels Dit aantal lijkt klein, maar u moet rekening houden met het feit dat in deze jaren nog slechts weinig postzegels waren verschenen. In Nederland waren in 1861 slechts 3 verschillende postzegels uitgegeven.
Vreemde verzamelwijze Oscar Berger Levrault hield er een voor ons vreemde visie op na. Hij beschouwde een postzegel als beschadigd indien de postzegel uit het vel gescheurd was, omdat de originele perforatie dan was aangetast. Oscar Berger Levrault knipte daarom uit een blok van 9 postzegels de middelste postzegel met behoud van de perforatie, waarbij de omringende postzegels onherstelbaar verminkt werden.

Oude postdiensten
Postdiensten ontstonden duizenden jaren geleden De oudste postdiensten ontstonden duizenden jaren geleden in China. Ook de farao`s beschikten in Egypte al over een postdienst. In die tijd konden nog maar heel weinig mensen lezen. De postdiensten in de oudheid werden dan ook vooral gebruikt door ambtenaren en hovelingen. Mogelijk zijn echter de postdiensten in Assyrië ook gebruikt door kooplieden.
Egypte en Assyrië Waarschijnlijk bestond een zeer geregelde postdienst tussen Egypte en Assyrië en tussen de plaatsen Assyrië en Babylon. De oudst bewaarde brieven zijn niet van papier, maar van klei. Ze werden 3000 jaar voor Christus verstuurd. Deze kleitabletten met spijkerschrift werden gebakken en door kooplieden in Klein-Azië verstuurd.
Postvoorschriften De Tsjechische archeoloog Bedrich Hrozny vond in 1925 bij Kültepe in Turkije een groot aantal van deze kleitabletten. De oudst bekende postvoorschriften dateren uit de 4e eeuw na Christus. De voorschriften van de Romeinse Cursus Publicus, of keizerlijke postdienst, verschaffen ons een inzicht in de organisatie van de postdienst destijds in Italië.

Parachute post
Post afwerping uit een vliegtuig Parachutes zijn gebruikt om post af te werpen uit een vliegtuig. Eens per jaar vloog de geregelde luchtpostdienst van Qantas met een watervliegtuig, op haar weg naar Sydney, laag over het eiland Mornington, zodat met kleine parachutes de kerstkaarten en pakketjes konden worden gedropt voor de Australische missie op het eiland.

Paquebot
Op schepen geposte brieven Met deze Franse term worden op schepen geposte brieven aangeduid. Na aankomst worden de poststukken in de haven aan de postale autoriteit overgedragen. Meestal worden op zee geposte brieven gestempeld met speciale `paquebot` stempels.
Paquebots Postzegels en brieven die zijn voorzien van de term `paquebot` worden door verzamelaars `paquebots` genoemd.

Pakket
Verschillende betekenissen voor pakket Filatelisten kennen het woord pakket verschillende betekenissen toe. Allereerst is een pakket of pakketje een pakje dat per post is verzonden.
Hoeveelheid postzegels Bovendien wordt pakket door filatelisten gebruikt om een hoeveelheid postzegels aan te duiden. De term pakket wordt gebruikt voor een gesorteerde hoeveelheid verschillende postzegels. Deze term wordt vaak aangetroffen in kleine advertenties waarin verzamelaars andere verzamelaars zoeken om mee te ruilen. Op deze wijze worden, bijvoorbeeld, 100 Nederlandse postzegels geruild tegen 100 Duitse postzegels.

Paar of paartje
Twee postzegels aan elkaar De term paar wordt gebruikt voor twee postzegels die nog met elkaar verbonden zijn. Gewoonlijk wordt met een paar een horizontaal paar bedoeld, tenzij het als `vertikaal-paar` wordt aangeduid. Verzamelaars hebben meer belangstelling voor horizontale paren dan voor verticale paren.
Aanzienlijk meer waard Vooral bij zeldzame postzegels zal een combinatie van meerdere postzegels aanzienlijk meer waard zijn, omdat hiervan minder exemplaren bestaan.

Paul Citroen
Berlijn De schilder, graficus, fotograaf, schrijver en leraar Paul Citroen werd geboren te Berlijn in 1896. Zijn vader, die uit Amsterdam kwam, had in Berlijn een bontzaak. Citroen beschreef het milieu waarin hij opgroeide als burgerlijk. `Voor mij gaat er van de burger een zekere stabiliteit uit, een zekere rust, want hoe burgerlijk ik zelf ben kan ik niet helemaal overzien, maar ik ben een gematigd mens omdat ik zo goed weet wat voor verleiding er in fanatisme zit.`
Jeugdjaren In het gezin werd veel aandacht aan kunst en cultuur, vooral literatuur, geschonken. Reeds vroeg in zijn leven begin Citroen veel te tekenen. Dit werd door zijn ouders gestimuleerd. Met een schoolvriend - Erwin Blumenfeld, die later een bekend fotograaf zou worden - voerde hij later fotografische experimenten uit. Citroen studeerde aan de Kunsthochschule te Berlijn. Hij kreeg belangstelling voor de avant-garde die zich in Berlijn ontwikkelde. Hij legde ook zelf een verzameling aan van eigentijdse kunst, gekocht van een door zijn vader geschonken geldbedrag.
Der Sturm Na enige rijd in een boekhandel te hebben gewerkt, werd Citroen door Herwart Walden, eigenaar van de beroemde galerie Der Sturm, benaderd om een kunstboekhandel op te zetten. Dit was niet gemakkelijk, want er waren nauwelijks boeken over moderne kunst in die tijd. Via Walden maakte Citroen kennis met kopstukken uit de Berlijnse Dada-beweging als George Grosz, Walter Mehring en John Heartfield. Citroen begon weer te tekenen en ging een opleiding volgen aan het Bauhaus te Weimar.

Perforatie
Geponste gaten tussen postzegels Perforatie is een rij geponste gaten tussen de postzegels, zodat de postzegels gemakkelijk uit een vel gescheurd kunnen worden. De ier Henry Archer wordt beschouwd als de uitvinder van perforatie. Archer verkocht zijn patenten aan het Britse Ministerie van Financiën.
Ongeperforeerde postzegels Er zijn een aantal redenen waarom postzegels ongeperforeerd uitgegeven zijn: - Perforatie was nog niet uitgevonden - Het gebruik van doorsteek - Nooduitgave - Drukuitschot - Bewust ongetand uitgegeven postzegel
Verschillende perforatiematen Verzamelaars onderscheiden verschillende perforatiematen, die worden vastgesteld door het aantal gaten per 2 centimeter vast te stellen. De perforatiemaat kan worden vastgesteld met een tandingmeter.
Tandingmeter is een onmisbaar instrument Soms is een bepaalde perforatiekam slechts kort in gebruik geweest, terwijl van postzegels met een andere tandingmaat veel meer postzegels in omloop zijn gekomen. Een tandingmeter is daarom een onmisbaar instrument voor de serieuze postzegelverzamelaar.

Perfins
Bedrijfsperforatie Bedrijven en staatsdepartementen hebben soms gaten in postzegels geponst om diefstal van de postzegels te voorkomen. Deze gaten kunnen zowel letters als een figuur vormen. De postzegels worden ook wel aangeduid als `bedrijfsperforatie`, hetgeen de lading niet helemaal dekt, omdat ook overheidslichamen perfins hebben aangemaakt.
John Sloper Oorspronkelijk drukten firma`s de naam van hun bedrijf op de postzegel. Later, na de uitvinding door de Brit John Sloper van een machine waarmee gaten in postzegels konden worden aangebracht, werd de bedrijfsnaam voornamelijk met behulp van gaten aangebracht.
Ook Nederlandse postzegels met bedrijfsperforatie In de meeste landen moesten bedrijven en instellingen toestemming vragen aan de postale autoriteit om een perfins aan te brengen. Perfins zijn ook gebruikt om filatelistische souvenirs te maken (zie bijv.: Nederland, Rode Kruis 1944). Ook Nederlandse postzegels kunnen voorkomen met bedrijfsperforatie.
Serieus verzamelgebied Tot 1950 werden postzegels die van perfins waren voorzien als waardeloos beschouwd door de serieuze verzamelaar. Volgens deze filatelisten werden de postzegels waardeloos als ze door bedrijven van gaten werden voorzien. Tegenwoordig zijn deze postzegels zeer gezocht door filatelisten, die zich hebben gespecialiseerd in het verzamelen van perfins, terwijl anderen de postzegels zien als een welkome aanvulling van hun verzameling.

Penny Black
Eerste postzegel in de wereld Door de inspanning van onder meer Rowland Hill werd in mei 1840 de eerste postzegel uitgegeven in Groot-Brittannië. Het was zelfs de eerste postzegel ter wereld. Deze postzegel was zwart (black) en had een waarde van een penny en daarom wordt de postzegel `Penny Black` genoemd. Op de postzegel is Koningin Victoria afgebeeld en de postzegels werden gedrukt in vellen van 240 stuks. Ze werden gedrukt van gegraveerde stalen platen met een drukmethode die we plaatdruk noemen.
Portret van koningin Victoria Een herinneringsmedaille die aan het begin van haar regeringsperiode werd geslagen diende als voorbeeld voor het portret op de postzegel. In de volgende zestig jaar werd dit portret nooit gewijzigd, zodat Victoria op postzegels al die jaren haar jeugdige uitstraling behield.
Altijd een koningin op een Britse postzegel Het besluit om de koningin op de postzegel af te beelden was het begin van een lange traditie. Sinds de eerste postzegel is op elke postzegel die Groot-Brittannië uitbracht het staatshoofd afgebeeld.
Geen schaarse postzegel De Penny Black is geen schaarse postzegel omdat er miljoenen werden gebruikt, maar omdat het de eerste postzegel was wordt hij door veel verzamelaars begeerd.

Pincet
Pak postzegels alleen met een pincet aan Gebruik altijd uw pincet als u een postzegel pakt. Uw handen lijken misschien schoon, maar zelfs als u uw handen zojuist heeft gewassen kunnen hierop schadelijke deeltjes aanwezig zijn. Zelfs uw eigen lichaam stoot elementen uit die schadelijk zijn voor uw postzegels.
Voorkom beschadiging Als u postzegels regelmatig met uw handen aanpakt zullen restanten op de postzegels achterblijven en deze zullen vlekken achterlaten en het papier beschadigen. Goed gebruik van uw pincet voorkomt verzuring van uw postzegels en ook de kostbare gomlaag blijft behouden. Gebruik geen pincet met een scherpe punt. Hiermee voorkomt u dat u een gat in de postzegel prikt.

Pijlen
Markeringsteken voor de drukker Pijlen en soortgelijke tekens worden in de marges van vellen gedrukt als markeringsteken voor de drukker en ten behoeve van de perforatie. Dergelijke tekens worden ook gebruikt om aan te geven waar het vel gesneden moet worden.

Pierre Marie Mahé
Franse postzegelverzamelaar Pierre Marie Mahé (ca1832-1913) was een Franse postzegelverzamelaar en een van de eersten, die een catalogus maakte. Hij begon in 1862 te verzamelen en behoorde tot de eersten die samenkwamen in het park Tuilleries in Parijs om te ruilen. Op dat moment werkte hij bij een drukkerij en de correspondentie, die daar binnenkwam, wekte zijn belangstelling voor postzegels op.
Van verzamelaar tot handelaar Op een bepaald moment probeerde Pierre Marie Mahé enkele honderden postzegels van 6 cuaertos van Spanje te verkopen aan een handelaar. Deze handelaar bood hem 6 frank per 100 postzegels, denkende dat Mahé toch geen idee had over de waarde van de postzegels. Na het bezoek aan deze handelaar besloot Pierre Marie Mahé zelf handelaar te worden. `Ik werd verschrikkelijk kwaad`, zei hij later.
Postzegelwinkel in Parijs Spoedig hierna opende Pierre Marie Mahé zijn eigen bescheiden winkeltje aan de Rue des Canettes en stopte met het werk op de drukkerij. Mahé had speciaal belangstelling voor de postzegels van de diverse Italiaanse staatjes. Mahé hield van postzegels, maar ook van verzamelaars. Pierre Marie Mahé bezat inzicht in en eerbied voor de mens achter de hobby.

Plebisciet postzegels
Tijdelijke postzegels Plebisciet postzegels zijn tijdelijke postzegels die worden uitgegeven in een stad of streek waar de nationale en politieke toekomst nog moet worden bepaald door middel van stemming.
Voorbeelden Dergelijke postzegels werden uitgegeven in: - Allenstein (1920) - Marienwerder (1920) - Opper-Silezië (1920-`22) - Sleeswijk (1920)

Platen
Kenmerkende verschillen Op het oog lijkt elke postzegel op zijn broertje of zusje in het postzegelvel. Toch blijken er, als we iets beter kijken, kenmerkende verschillen te bestaan. Bij het platen van een postzegel probeert de verzamelaar aan de hand van paren, strippen en losse postzegels vast te stellen, welke bijzondere kenmerken elke positie op de oorspronkelijke drukplaat had, zodat van een losse postzegel kan worden vastgesteld op welke plek deze in het vel moet hebben gezeten.
Plaatfouten Soms bezit een bepaalde postzegel uit een vel of boekje een afwijking die zeer opvallend is en door menig filatelist wordt opgemerkt. Dergelijke postzegels noemt men ook wel `plaatfouten`, hoewel deze benaming eigenlijk onterecht is.
Eerste Emissie De heren Warren en G.C. van Balen Blanken zijn twee bekende verzamelaars van Nederlandse postzegels die zich bezig hielden met het platen van de Eerste Emissie.
Klassieke postzegels Meestal houden verzamelaars die het platen beoefenen zich bezig met klassieke emissies, maar het is zeker mogelijk om dit ook bij moderne postzegels te doen. Uiteraard is het wel moeilijker bij moderne dan bij klassieke uitgaven, omdat de drukkers tegenwoordig de kwaliteit van het drukwerk beter beheersen.
Tijdrovende bezigheid Het platen is een tijdrovende bezigheid, waarmee een verzamelaar doorgaans jaren bezig is en waarvoor men veel geduld dient te kunnen opbrengen. Bovendien moet men natuurlijk over heel veel materiaal beschikken.

Plakker
Pergamijnpapier met gom Een postzegelplakker is een strookje pergamijnpapier, dat aan één zijde is gegomd en wordt gebruikt om postzegels in een album te plakken.
Werkwijze Leg de postzegel met het beeld naar onderen gekeerd neer, pak een plakker met uw pincet. Maak het kortste gedeelte van de plakker iets vochtig met uw tong en druk de plakker voorzichtig, bovenaan de postzegel, vast. Bevochtig vervolgens het uiteinde van de andere kant van de plakker en plaats de postzegel op het albumblad. U dient de plakker aan de bovenzijde van de postzegel aan te brengen, zodat de postzegel omgeklapt kan worden en de achterzijde kan worden bekeken.
Klemstroken Hoewel plakkers goedkoop zijn en veel worden gebruikt door verzamelaars om gebruikte postzegels in een album te bevestigen kunt u voor ongebruikte postzegels beter klemstroken gebruiken. Klemstroken zijn duurder, maar in tegenstelling tot bij het gebruik van plakkers, blijft bij gebruik van een klemstrook de gom intact.

Plaatselijke uitgave
Postzegel voor gebruik binnen een bepaald gebied Een plaatselijke uitgave is een postzegel die bestemd is voor gebruik binnen een bepaald gebied.

Plaatfout
Bijzonder kermerk van een bepaalde postzegel uit een vel Onder een plaatfout wordt een postzegel verstaan, die een kenmerk bezit die het gevolg is van een afwijking of beschadiging van de drukplaat. Eigenlijk is de benaming `plaatfout` niet erg gelukkig gekozen, omdat bijna elke postzegel bepaalde kenmerken bezit waaruit is vast te stellen welke positie de postzegel in het vel (en dus op de drukvorm) innam.
Opvallende verschillen Soms worden opvallende verschillen reeds opgemerkt voordat de postzegel wordt verkocht en besluit de post delen van het vel, waarin deze afwijkingen voorkomen, te verwijderen. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de plaatfout `zonder c van 55 ct` van de zomerzegels 1990. Na ontdekking verwijderde de Nederlandse post bij de onverkochte voorraad het veldeel waarin deze afwijking voorkwam. Hierdoor staan postzegels met dit kenmerk nu hoog geprijsd, als variëteit, in de catalogus vermeld.
Zeldzaamheid De waarde van een postzegel is o.a. afhankelijk van de zeldzaamheid. Daarom is een postzegel met een zgn. `plaatfout` doorgaans meer waard dan de overige postzegels uit het vel. Bij moderne postzegels is de waarde van een plaatfout meestal tien à twintig keer de normale cataloguswaarde.

Plaatdruk
Diepdrukprocédé Plaatdruk is een diepdrukprocédé. Dit betekent dat de te drukken lijnen en vlakken verdiept in de drukplaat zijn aangebracht, zoals bijvoorbeeld ook het geval is bij een ets.
Drukplaat Er zijn twee manieren om een drukplaat te verkrijgen (zie ook: Transfer): - Mechanisch - Etsing
Werkwijze De drukplaat is dun en als gevolg daarvan buigzaam. De verchroomde drukplaten worden op de pers om een cilinder gespannen. Door rollen wordt de stroperige inkt op de plaat aangebracht, waardoor de gehele plaat met inkt wordt bedekt. Een veegsysteem verwijderd de overtollige drukinkt van de plaat. Het papier wordt tussen de drukplaat en de tegendrukcilinder doorgevoerd. Dit gebeurt onder hoge drukspanning. Het papier zuigt de inkt gedeeltelijk op. Een gedeelte blijft op het papier liggen en veroorzaakt inktribbels die meestal voelbaar zijn als met de vingertop over de postzegel wordt gewreven. Plaatdruk wordt in de regel gebruikt om in één kleur te drukken, maar ook druk in meerdere kleuren is mogelijk.

Postzegelvereniging
Word lid van een postzegelvereniging Als je een tijdje postzegels verzamelt kun je overwegen om lid te worden van een postzegelvereniging. Je leert veel van andere leden en bovendien kun je met ze ruilen.
Voordelen Door lid te worden van een postzegelvereniging bespaar je veel tijd, want daar leer je snel de basisbeginselen van het postzegelverzamelen. De meeste verenigingen zullen je gratis postzegels geven en soms zelfs een catalogus of postzegelalbum, maar het belangrijkste is, dat ze je kunnen vertellen hoe je het beste kunt verzamelen. Gewoonlijk moet je een laag jaarlijks lidmaatschapsgeld betalen. Hiervoor mag je de bijeenkomsten van de vereniging bezoeken en krijg je meestal een geregeld verschijnend nummer van een postzegeltijdschrift, waardoor je gemakkelijk op de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen.

Postzegels kopen
Kopen in plaats van ruilen Op een gegeven moment ben je als verzamelaar uitgeruild en wordt het tijd om eens te kijken hoe de verzameling verder uitgebreid kan worden de manco postzegels te kopen. De meeste verzamelaars zitten dan met de vraag, waar kan ik het beste postzegels kopen? Welke adressen zijn vertrouwd en welke niet? Is het wel verstandig om de duurdere postzegels op een postzegelbeurs te kopen of moet ik een adresje op het internet opzoeken?
Nederlandse handelaren De meeste officiële Nederlandse handelaren zijn verenigd in de vereniging, de NVPH. Deze handelaren dienen zich te houden aan de afspraken, die ze hebben gemaakt over bijvoorbeeld garanties. Dit wil niet zeggen, dat handelaren die geen lid zijn, per definitie slechte handelaren zijn. Want ook bij niet leden van de NVPH kunt u doorgaans goede postzegels kopen.
NVPH-handelaren Ook op het internet zijn NVPH-handelaren herkenbaar aan het bekende vignet, dat u ook op de door hen uitgegeven speciale catalogus van Nederland aantreft. Dit vignet staat doorgaans borg voor kwaliteit en een dergelijke postzegelwinkel is dan ook een prima plaats om uw postzegels te kopen. Ik raad verzamelaars altijd aan om niet op beurzen bij onbekende handelaren te kopen, want het licht op een beurs is doorgaans zo slecht, dat je niet kunt zien wat je koopt. Als iets niet klopt kun je later geen verhaal halen, want wie was de handelaar? En waar woont deze handelaar?
Kwaliteit kost geld Kwaliteit kost geld en goedkoop is meestal duurkoop.

Postzegels en de belastingdienst
Uw postzegelverzameling Als u er geen gewoonte van heeft gemaakt om te handelen in postzegels, heeft het verzamelen van postzegels geen gevolgen voor de belastingdienst. De waarde van uw postzegelverzameling hoeft u niet aan te geven in box 3 onder de noemer Overige Bezittingen. Normaal gesproken zal uw postzegelverzameling niet door de belastingdienst worden aangemerkt als Overige bezittingen in Box 3, omdat verzamelvoorwerpen zijn buitengesloten. Hierbij gaat de belastingdienst uit van een postzegelverzameling, geordend volgens handboeken en catalogi.
Wanneer vermogen (Box 3) Indien u een partij postzegelvellen heeft gekocht met het doel om deze met winst te verkopen, dient dit bezit wel als belastbaar aangemerkt te worden. Het regelmatig aan- en verkopen van postzegels wordt door de belastingdienst beschouwd als vermogensbeheer. Het is echter wel zo dat dit geheel van aan- en verkopen niet moet gaan lijken op de wijze waarop een postzegelhandelaar zijn bedrijf uitoefent (zie hiervoor onder Postzegelhandel). In dit geval moet u uw voorraad bijtellen in Box 3. De winst die u heeft gemaakt hoeft u niet aan te geven in Box 1, omdat in Box 3 reeds een forfaitair bedrag aan inkomen is bijgeteld.
Postzegelhandel Als u geregeld koopt en verkoopt met het oogmerk van winst en op nagenoeg dezelfde manier werkt als een postzegelhandelaar en u dus een inkomen vergaard met uw postzegelhandel komt de fiscus wel in beeld: het inkomen, opbrengst minus kosten, wordt dan als inkomen aangemerkt in Box 1 en er dient inkomstenbelasting over te worden afgedragen.

Postzegelboekje
Postzegels in een handig boekje Postzegels die worden uitgegeven in een handig boekje worden gemaakt uit grote vellen. Voor uw gemak worden de vellen versneden en in boekjes gehecht.
Postzegelboekjes in Nederland Vanaf 1964 werden boekjes gebruikt bij de uitgifte van postzegels door middel van automaten, deze worden automaatboekjes genoemd. De eerste Nederlandse postzegelboekjes verschenen echter in 1902. Zij werden uit normale vellen gesneden. Tot 1922 moest een cent extra betaald worden voor de aanmaak van de boekjes. Deze boekjes zijn zeldzaam.
Postzegelboekjes worden in veel landen uitgegeven Veel landen hebben postzegelboekjes uitgeven: o.a. Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Verenigde Staten van Amerika en Zweden. Sommige landen hebben advertenties (postaal en niet postaal) toegevoegd aan een boekje. Sommige verzamelaars zijn alleen geïnteresseerd in postzegelboekjes.

Postzegel benodigdheden
Het gereedschap van de postzegelverzamelaar Een serieuze verzamelaar maakt gebruik van gereedschap en hulpmiddelen, die hem zijn hobby vergemakkelijken.
Benodigdheden - Pincet (om postzegels op te pakken zonder ze te beschadigen) - Vergrootglas (om foutjes op te sporen en de postzegel beter te kunnen bekijken) - Album (om de verzameling in op te bergen) - Stockboek (om postzegels in te bewaren) - Benzine (een speciale vloeistof om watermerken in postzegels te ontdekken) - Watermerkzoeker (een bakje dat samen met benzine wordt gebruikt) - Plakkers (om postzegels in een album te plakken) - Klemstroken (om postzegels in een album te bevestigen) - Tandingmeter (meetinstrument om de perforatiemaat te bepalen) - Catalogus (om de waarde en datum van verschijning van een postzegel vast te stellen)

Postzegel
Postzegel is een bewijs van betaling Een postzegel is een bewijs van betaling. De dienst die voor deze betaling wordt verricht is de bezorging van een brief of pakketje aan de geadresseerde. De betaling van deze dienst wordt ook wel `porto` genoemd.
Vroeger betaalde de ontvanger Voordat de postzegel was uitgegeven werd het porto veelal betaald bij aflevering. Na de invoering van postzegels waren veel mensen verontwaardigd als ze een brief ontvingen waarvoor het porto reeds was betaald, want ze waren immers rijk genoeg om een brief te ontvangen!

Postwaardestuk
Kaart of envelop met waarde-indruk Een postwaardestuk is een kaart of envelop waarin een indruk of opdruk van een postzegelbeeld is aangebracht. Postwaardestukken worden uitgegeven door een postale autoriteit. Vaak is dit een zegelbeeld, dat door de postdienst ook gebruikt werd voor postzegels, maar er zijn ook andere ontwerpen gebruikt. Ook in Nederland zijn speciaal ontworpen waardestempels gebruikt.
Eerste postwaardestuk De eerste postwaardestukken voor algemeen gebruik waren Britse enveloppen en postbladen in zwart en blauw met een ontwerp van William Mulready. De afbeelding op het eerste postwaardestuk was een allegorische voorstelling, waarop Brittannia gevleugelde boden uitzendt naar de uithoeken van het Britse imperium. Vreemd genoeg had de Engelse posthervormer Rowland Hill aanvankelijk meer vertrouwen in de Mulready-postwaardestukken, dan de door hem bedachte postzegels. De Mulready`s werden in 1841 ingetrokken en vervangen door enveloppen en postbladen, die alleen een afbeelding van een ingedrukte postzegel hadden. De in 1841 verschenen Britse penny-envelop bleef tot 1902 in gebruik en is het langst in gebruik zijnde postwaardestuk ooit.
Briefkaart De briefkaart is niet de oudste, maar wel de bekendste van de postwaardestukken. In Nederland werd de briefkaart in 1871 in gebruik genomen. Deze briefkaarten waren voorzien van een gebruiksaanwijzing, zodat de gebruiker kon lezen hoe hij of zij de briefkaart diende te gebruiken. Bekend bij verzamelaars van Nederlandse briefkaarten zijn ook de semi-officiële briefkaarten.

Poststuk
Per post is vervoerd item Een poststuk is een envelop, adresbandje, brief, of kaart die per post is vervoerd of daarvoor is bestemd.
Geschiedenis poststuk Voordat de envelop werd uitgevonden werden brieven samengevouwen. In de regel werd de brief met een lakzegel voorzien, zodat de brief niet door onbevoegden kon worden gelezen. Brieven werden ook verzegeld met een ouwel. Een ouwel is een dun schijfje van gebakken meel. In de 19e eeuw kwam de envelop in gebruik.
Op geheel stuk Met de term `op geheel stuk` wordt aangegeven dat de postzegel zich nog op de envelop bevindt. Als slechts een gedeelte van de brief (met postzegel) is bewaard noemen we dit `briefstukje`. Een brief die per luchtpost is verstuurd noemen we `luchtpostbrief`.

Posthistorische verzameling
Verzameling over postale geschiedenis Deze verzameling geeft een gedeelte van de postale geschiedenis weer. De verzameling kan bijvoorbeeld betrekking hebben op postverbindingen, posttarieven of methoden van postvervoer. Ook de geschiedenis van de particuliere postale dienstverlening kan als onderwerp dienen.

Postfris
Conditie van de postzegel De term postfris vertelt iets over de conditie van de postzegel. Een postfrisse postzegel is een postzegel die in dezelfde conditie is als op de dag dat hij werd gedrukt.
Ongebruikt en gom nog geheel in tact Postfrisse postzegels zijn dus niet voorzien van een plakker, want ook de gom is nog geheel in tact. Een postzegel die van een plakker is voorzien is aanzienlijk minder waard dan dezelfde postzegel in postfrisse conditie.

Portzegels
Postzegel voor onvoldoende gefrankeerde stukken Portzegels worden speciaal uitgegeven om poststukken, die door de afzender onvoldoende zijn gefrankeerd, ambtshalve bij te frankeren. Vaak worden deze postzegels ook `strafportzegels` genoemd, maar dat is eigenlijk onjuist, omdat van straf geen sprake is. Wel zal de ontvanger van de brief dit als straf voelen, omdat de port die door de afzender niet werd voldaan nu bij de ontvanger wordt geïnd.
Nederland In Nederland is de portzegel niet meer in gebruik. Tegenwoordig wordt de ontvanger van een onvoldoende gefrankeerd stuk gevraagd normale postzegels te plakken op een bijgevoegd antwoordkaartje. Dit kaartje moet naar het postkantoor worden teruggezonden.

Poreus papier
Zacht postzegelpapier Poreus papier is zacht papier dat gemakkelijk vocht en inkt absorbeert. Meestal is dit papier tamelijk dik.

Propagandazegels
Reclame op postzegels Postzegels zijn zolang zij bestaan gebruikt om propaganda te maken voor het land van uitgifte. Op de eerste postzegels stond meestal het staatshoofd of het wapen van het land, dat de postzegel uitgaf. Later toonde men meer raffinement en werden onderwerpen op postzegels afgebeeld, waardoor de ontvanger van de brief bekend werd gemaakt met de schoonheid of de culturele waarden van het land, dat de postzegel uitgaf. Ook de Nederlandse post heeft in de twintigste eeuw veel gedaan om onze culturele waarden in binnen- en buitenland uit te dragen.
Politiek In mindere mate komen postzegels voor waarop politieke doelstellingen worden uitgedragen. Een voorbeeld van moderne propaganda of reclame op postzegels zijn de uitgiften van bijvoorbeeld Iran. Dit land is zuiver in de religieuze leer en toont dit graag aan u. Bovendien heeft Iran een hekel aan de Verenigde Staten en Israël. Beide landen moeten het op de postzegels van Iran dan ook ontgelden.
Tweede Wereldoorlog Ook in de Tweede Wereldoorlog werd gebruik gemaakt van postzegels om zowel binnen- als buitenland de voordelen van het eigen regime te tonen. Dit gebeurde zowel in Duitsland en Italië als in andere postzegel uitgevende staten. Een mooi Nederlands boek over oorlogspropagandazegels is het geïllustreerde werk `Postzegels schrijven geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog` door G.J. Peelen. Het boek verscheen in 1948 bij D.A. Daamen N.V. te Den Haag. Hierin is onder meer veel te lezen over de beruchte jodenpost uit de Poolse getto`s.

Proefplaat
Controle tijdens het maken van postzegels Een zorgvuldig gemaakte afdruk van een gravure van of door de graveur wordt proefplaat genoemd. Meestal worden er tijdens het graveerproces verschillende afdrukken gemaakt, zodat de graveur tussendoor de kwaliteit van zijn werk kan zien. Vaak zijn deze afdrukken in zwart uitgevoerd.
Geschiedenis Tegenwoordig wordt deze techniek steeds minder toegepast, omdat voor het maken en uitwerken van het postzegelontwerp de computer wordt gebruikt en omdat plaatdruk nog maar zelden wordt toegepast.

Puntstempels Nederland
Voorgeschiedenis Om een goed inzicht te verkrijgen in het gebruik van het puntstempel is enige kennis van de organisatie en de stempelvoorschriften van de posterijen in die tijd noodzakelijk. Reeds voor de invoering van de eerste Nederlandse postzegels waren bij de posterijen stempels in gebruik. Deze hadden ten doel: a) De vertrek- en aankomsttijd van het poststuk vast te leggen. b) Aan te geven of het port reeds was voldaan. c) Andere postale aanwijzingen te geven. Met de ingebruikneming van postzegels kwam daar nog een vierde doel bij: d) Vernietiging van de postzegel(s).
Organisatie postwezen In verband met het verschil in voorschriften en stempeltypen worden onderscheiden: a) Postkantoren b) Bijkantoren In de vorige eeuw bestonden er slechts enkele bijkantoren (Amsterdam en `s-Gravenhage). De bijkantoren stempelden de postzegels af met het stempel van het hoofdkantoor waartoe zij behoorden. c) Hulpkantoren d) Spoorwegpostkantoren e) Kantoren in militaire kampen
Andere voorschriften voor hulpkantoren Voor de behandeling van brieven en de afstempeling daarvan bestonden andere voorschriften voor hulpkantoren dan voor postkantoren. Met het oog op de portberekening naar afstand vond men het nodig de brieven van de hulpkantoren te laten lopen via de postkantoren, waaronder zij ressorteerden. Het personeel op een hulpkantoor bestond in die tijd meestal uit niet bijzonder ontwikkelde `brievengaarders` aan wie men de portberekening liever niet toevertrouwde.
Hulpkantoren In de volgende gevallen werden de poststukken niet via het postkantoor gezonden: 1) Indien de brieven tussen twee hulpkantoren in de omgeving verzonden moesten worden hoefden zij niet eerst naar het postkantoor gestuurd te worden.

Rariteiten
Rariteiten in de filatelie Rariteiten in de filatelie zijn postzegels of poststukken, waarvan slechts een beperkt aantal exemplaren bekend is. Vaak worden rariteiten niet in een catalogus opgenomen, omdat het vaak om afwijkingen of toevalligheid gaat. Over de meeste rariteiten is een interessant verhaal te vertellen. Bovendien zijn rariteiten zeldzaam en soms zeldzaam duur.
Mauritius De Mauritius, waarvan het Museum voor Communicatie, het voormalige Postmuseum, een exemplaar bezit, behoort bijvoorbeeld tot de rariteiten. De Mauritius is niet eens de zeldzaamste postzegel. Er bestaan zelfs twee postzegels waarvan slechts een half exemplaar bekend is!
Brits Guyana In 1866 werden in Brits Guyana postzegels van vier cent gehalveerd, om de nood te lenigen van de waarde van twee cent. Hiervoor werd perforatie aangebracht in de bestaande vier cent vellen, om de postzegels te kunnen halveren. Door onachtzaamheid moet er een vel zijn doorgeglipt, want honderd jaar later, in 1965, werd een envelop gevonden met de combinatie van ongeperforeerde halveringen.
Kotelnitsj In het Russische district Kotelnitsj werden in de negentiende eeuw postzegels gebruikt, die uit twee delen bestonden. De ene helft werd op de brief geplakt en de andere helft bleef op het postkantoor achter als bewijs van de verstrekking. Van de zwarte 3 kopeken postzegel op geel papier uit 1869 is alleen een bewijsstuk bewaard gebleven.
Echte rariteiten Ook bestaan er een aantal postzegels, waarvan slechts één exemplaar bekend is.

Randlijn
Lijnen in de marges van postzegelvellen De lijnen die worden gedrukt in de marges van postzegelvellen worden randlijnen genoemd.
Redenen voor gebruik van randlijnen Er bestaan twee redenen voor het gebruik van randlijnen: - Om vervalsingen te voorkomen. De onbedrukte marges kunnen door vervalsers gebruikt worden voor de vervaardiging van falsificaties. - Om beschadiging van de drukplaat te voorkomen tijdens het drukken in hoogdruk. De opstaande randen op de drukplaat, die de randlijnen vormen, vangen de schok op van de inktrol als deze met de drukplaat in aanraking komt.

Rakel
Rakel veegt inkt van de drukcilinder Een rakel is een metalen blad dat overtollige inkt van de drukcilinder veegt.
Rakelstreep Een vuiltje tussen rakel en cilinder kan een inktstreep op de cilinder achterlaten. De streep zal dan op het volgende gedrukte vel verschijnen.

Reliëfdruk
Drukken zonder inkt Als papier door een gegraveerde cilinder wordt bewerkt zonder dat daarbij het papier van inkt wordt voorzien noemen we dit reliëfdruk. Het ontwerp zal verlaagd ten opzichte van haar omgeving in het papier verschijnen.
Postwaardestukken Deze techniek is veel gebruikt bij de aanmaak van postwaardestukken. Veelal werd deze techniek toegepast samen met een normale drukgang. Hierdoor ontstaat de indruk van officieel waardepapier.
Weinig gebruikt bij postzegels Reliëfdruk is niet veel gebruikt voor de productie van postzegels, want postzegelpapier is veel dunner dan papier dat wordt gebruikt voor postwaardestukken. Dun papier zal snel gaan `werken` (bubbelen) als deze techniek wordt gebruikt, waardoor het afwerken van de postzegel (perforatie) aanzienlijk wordt bemoeilijkt.

Registratiezegels
Postzegels voor geregistreerd postvervoer Sommige landen gaven voor geregistreerd postvervoer speciale postzegels uit. De registratie geeft extra zekerheid voor de verzender dat het poststuk in goede staat bij de geadresseerde aankomt. Registratiezegels kunnen zijn voorzien van gom en komen ook als indruk of opdruk op enveloppen voor. Sommige registratiezegels hebben de vorm van een label en zijn voorzien van een nummer (Colombia).
Nieuw Zuid Wales In 1856 werd in Nieuw Zuid Wales (Australië) de eerste registratiezegel uitgegeven. Deze postzegels waren voorzien van een ovaal medaillon met de afbeelding van Koningin Victoria. De postzegels werden ongeperforeerd uitgegeven.
Speciaal karakter van bestelling Registratiezegels werden uitgegeven om de postale medewerkers te wijzen op het speciale karakter van hun bestelling.

Regionals
Britse postzegels Met dit Engelse woord worden de speciaal voor sommige delen van het verenigd koninkrijk Groot-Brittannië uitgegeven postzegels. Dit soort postzegels zijn uitgegeven in: Guernsey, Jersey, Het Eiland Man, Noord Ierland, Schotland en Wales.
Regionale postzegels Ook andere landen hebben voor een bepaalde streek (regio) postzegels uitgegeven. Zo gaf de Bondsrepubliek Duitsland speciaal voor Berlijn postzegels uit.

Regionale verzameling
Beperking aantal landen Hierbij beperkt de verzamelaar zich tot het verzamelen van een aantal landen die iets gemeenschappelijks hebben, bijvoorbeeld door hun geografische ligging (Scandinavië) of historische eenheid (Britse Gemenebest).

Reclame op postzegels
Effect van massamedia In onze tijd is reclame alom aanwezig, maar ook vroeger kon men er wat van. Verschillende postdiensten experimenteerden in het begin van de twintigste eeuw met reclame-uitingen in combinatie met een postzegel, nadat Nieuw-Zeeland in 1873 dit pad geëffend had. De reclame kreeg na de Eerste Wereld nieuw elan, toen het effect van de massamedia werd ontdekt.
Italië In Italië verschenen tussen 1924 en 1925 postzegelboekjes, waarbij de postzegels van een aanhangsel waren voorzien, waarop reclame was aangebracht voor verschillende gebruiksartikelen. Het aanhangsel, niet door een perforatielijn van het zegel erboven gescheiden, had dezelfde grootte als de postzegel en werd meestal met postzegel op de brief geplakt. Zo konden de Italianen kennismaken met Columbia grammofoonplaten en Campari. De postzegels met reclame-aanhangsel kenden echter maar een kort leven. Vooral bedrijven wilden de postzegels niet gebruiken, omdat ze daarmee tevens reclame maakten voor andere firma`s.

Rijdend postkantoor
Postkantoor op het spoor Een postrijtuig waarin post wordt gesorteerd en gestempeld wordt rijdend postkantoor genoemd. Meestal worden hiervoor speciale spoorwegstempels gebruikt, waaruit is op te maken op welk traject de post is behandeld.
Nederland Reeds snel na de uitvinding van de trein werd dit vervoermiddel ook voor vervoer van post gebruikt. In Nederland werd het eerste contract om post te vervoeren per trein in 1844 afgesloten. In 1856 werd het eerste speciale postrijtuig in dienst genomen. Tussen 1876 en 1889 waren reeds vier rijdende postkantoren in gebruik.
Pec In 1938 werd de eerste serie Pec (elektronische posttrein met wc) in gebruik genomen. De laatste Pec werd in 1979 buiten gebruik gesteld.

Rij
Horizontale strook postzegels Een rij is de horizontale strook postzegels van een postzegelvel. De verticale strook is een kolom.

Rolzegels
Postzegel geleverd op een rol Een rolzegel is een postzegel die op een rol geleverd wordt. Postzegels die aan twee tegenover liggende zijden ongetand zijn worden meestal op een rol geleverd aan het postkantoor of aan derden voor gebruik in een postzegel-plakmachine. Vaak zijn deze postzegels aan de achterzijde, bijvoorbeeld om de vijf of tien postzegels, voorzien van een volgnummer. Met behulp van dit nummer kan de postmedewerker snel bepalen hoeveel postzegels nog op de rol aanwezig zijn. De rol hoeft dus niet geheel te worden afgerold om dit aantal te bepalen.
PTT Post In Nederland worden rolzegels ook met korting geleverd aan maatschappijen die postzegels willen plakken op hun direct-mail post. Deze postzegels zijn soms herkenbaar omdat het `PTT Post` stempel in plaats van het gebruikelijke stempel wordt aangebracht. Dit stempel wordt tijdens het maken van het advertentiemateriaal aangebracht.
Productie Rolzegels worden gedrukt op grote rollen, gesneden in lange linten en vervolgens in de gewenste lengte opgerold op rollen. Daarna worden de rollen verpakt. Postzegels die aan de rol zijn afgeleverd zijn meestal te onderscheiden van soortgelijke postzegels die in vel of boekje werden verspreid.

Ruilclub
Ruilen van filatelistisch materiaal Een ruilclub is een vereniging van verzamelaars die is gericht op het ruilen van filatelistisch materiaal. Een ruilclub organiseert doorgaans geen bijeenkomsten, want het ruilen vindt per post plaats. Meestal worden de postzegels individueel geprijsd in boekjes aangeboden.
Internet Op het internet kunt u ook enkele `trade lists` (verzamel lijsten) vinden. Op deze lijsten staan verzamelaars vermeld met hun verzamelgebied en kunt u zien wat door deze verzamelaars wordt aangeboden. Sommige verzamelaars willen 1 op 1 ruilen (zonder rekening te houden met de cataloguswaarde) en anderen zijn bereid om te ruilen tegen cataloguswaarde. Enige voorzichtigheid is hierbij geboden, want niet iedereen is even eerlijk en zal materiaal leveren van goede kwaliteit.

Samuel Jude
Eerste private postale vervoerder van Engeland De Brit Samuel Jude, ook wel de Traveling Post (Reizende Post) genoemd, wordt als de eerste private postale vervoerder van Engeland beschouwd.
Tussen Londen en Plymouth Samuel Jude begon met zijn dienstverlening in 1625. Jude vervoerde zijn eigen brieven, maar nam ook post van zijn collega`s en bekenden mee. Jude vervoerde post tussen Londen en Plymouth.

Samendruk
Met elkaar verbonden postzegels Met elkaar verbonden postzegels die een strip of blok vormen en die verschillend van ontwerp zijn of verschillende waarden hebben noemen we samendruk.
Reclamestrook Postzegels die verbonden zijn met een reclamestrook vallen hier ook onder.

Scheepsbrief
Per schip verzonden poststuk Een brief die stempels of aantekeningen draagt dat de brief per schip werd verzonden, noemen we een scheepsbrief. In vroeger tijd werden brieven aan de kapitein meegegeven. De kapitein bezorgde de post op het postkantoor in de haven na aankomst van het schip. Vaak kreeg de kapitein hiervoor een vergoeding voor de brieven die hij meenam.
Speciale stempels In sommige havens werden speciale stempels gebruikt voor dit soort poststukken. In de Engelse havens waren deze stempels voorzien van de naam van de haven en de woorden `ship letter` (scheepspost) of de letters `LRE`.
GWC-stempel In Nederland werden brieven van de Westindische Compagnie voorzien van het `GWC`-stempel bij aankomst in Rotterdam en Amsterdam. Deze stempels werden gebruikt van 1718 tot 1747.
VOC-stempel Een `VOC`-stempel werd gebruikt om post te stempelen die door de Verenigde Oostindische Compagnie naar Azië werd vervoerd. De `VOC`-stempels werden gebruikt op de kantoren te Amsterdam, Middelnurg, Delft, Rotterdam, Hoorn en Enkhuizen.

Serie
Complete set postzegels van een uitgave Een serie is een complete set postzegels van een uitgave. De postzegels hebben een verschillende voorstelling of waarde en kunnen gelijktijdig zijn verschenen of gedurende een periode (frankeerzegels).
Belangrijke rol voor catalogi Uitgevers van catalogi hebben een belangrijke taak bij het vaststellen welke postzegels bij elkaar horen. Verzamelaars en handelaren kopen en verkopen meestal postzegels per complete serie volgens de opstelling in de gebruikte catalogus.
Verkoopbeleid Handelaren geven er de voorkeur aan om postzegels per serie te verkopen, omdat op deze wijze niet alleen de moeilijke maar ook de gemakkelijke postzegels, die de verzamelaar meestal reeds bezit, worden verkocht.

Sir Rowland Hill
Britse posthervormer Rowland Hill werd geboren in 1795 te Kidderminster in Worcestershire. Zijn vader was hoofd van de school in Birmingham. In 1807 begon Hill les te geven aan de school van zijn vader. In zijn vrije tijd hield Rowland Hill zich bezig met uitvindingen, maar de meeste van zijn uitvindingen werden nooit gebruikt. In 1827 opende de familie Hill een nieuwe school op Bruce Castle (nu een museum) ten noorden van Londen.
Nieuwe uitdaging In 1833 begon Hill zijn taken als leraar aan de school te verwaarlozen. Hij had een nieuwe uitdaging nodig en raakte geïnteresseerd in een project voor de kolonisatie van Zuid-Australië. Van 1834 tot 1839 was hij secretaris van de Zuid-Australische Commissie, maar hij bleef ook bezig met wetenschappen en mechanica.
Porto moest worden betaald door de ontvanger In Engeland was het versturen van post in die tijd erg duur. De tarieven waren gebaseerd op gewicht en afstand. Per brief moest dan ook het tarief bepaald worden. Het porto moest worden betaald door de ontvanger en dikwijls weigerde de geadresseerde een brief in ontvangst te nemen. De postdienst was aan een hervorming toe.
Postale Hervorming Hill schreef zijn stuk `Postale Hervorming: haar belangrijkheid en uitvoerbaarheid` in 1837 en gaf het aan Lord Melbourne. In zijn hervormingsplan beschreef Hill de noodzaak om enveloppen met waarde-indruk en gegomde postzegels uit te gaan geven. Het manifest riep ook op om een uniform tarief per brief. Het uitgangspunt van Hill was dat het versturen van een brief goedkoop zou moeten zijn.

Sigarettenpapier
Bijna doorzichtig postzegelpapier Dun bijna doorzichtig papier, vaak zonder gom, zoals bijvoorbeeld is gebruikt voor de postzegels van Letland in 1919 wordt sigarettenpapier genoemd.

Siderografie
Diepdrukproces Siderografie is een diepdrukproces, waarbij het postzegelbeeld op een hoogglanzend gepolijste stalen plaat wordt gegraveerd. Nadat de plaat is gehard wordt het cliché in een weke staalplaat geperst.
Pruisen Dit procédé werd onder meer gebuikt voor de eerste postzegels van Pruisen.

Slecht gecentreerd
Afbeelding niet in het midden Een postzegel is goed gecentreerd als de afbeelding precies in het midden van de postzegel te vinden is en dus de marge aan alle kanten precies even groot is. Als de afbeelding niet in het midden zit noemen we de postzegel `slecht gecentreerd`.
Redenen Er zijn verschillende redenen waarom een postzegel slecht gecentreerd kan zijn: - De perforatie is niet op de juiste plaats aangebracht. - Bij ongeperforeerd uitgegeven postzegels kan de postzegel onzorgvuldig uit het vel zijn geknipt.

Speldenprik
Gaatje in postzegels Soms bevestigden de eerste verzamelaars postzegels met een speld aan de muur als vlinders in een insektenverzameling, waardoor een minuscuul gaatje in de postzegel ontstond. Postzegels die een gaatje hebben zijn nu aanzienlijk minder waard, omdat ze als beschadigd moeten worden beschouwd.
Postzegels met een speldenprik In het algemeen wordt de term speldenprik gebruikt voor postzegels die een gaatje hebben, dat niet officieel is aangebracht, ongeacht hoe het gaatje is ontstaan.

Specimen
Proef of voorbeeld Postzegels met de opdruk van het woord specimen worden in het algemeen gebruikt op postzegels die worden verspreid onder de aangesloten postadministraties van de U.P.U. Op deze wijze worden alle aangesloten landen op de hoogte gebracht welke postzegels geldig zijn.
Vergelijkbare termen In sommige landen zijn soortgelijke termen gebruikt in eigen taal: `mali` (Fins), `muestra` (Spaans), `Muster` (Duitsland), `saggio` (Italiaans), etc.
Persberichten en voorlichting Postzegels met dergelijke opdrukken zijn ook verspreid om andere redenen, bijvoorbeeld verspreiding van persberichten. In Frankrijk werden specimen-zegels verspreid onder de loketambtenaren om hen vertrouwd te maken met de nieuwe uitgiften.

Specialist
Verzamelaar die zich gespecialiseerd heeft in een onderdeel Een specialist is een verzamelaar die zich intensief toelegt op een of enkele landen of zich slechts bezig houdt met één serie waarvan hij elke variëteit tracht te bemachtigen.
Thematisch verzamelaar Een thematisch verzamelaar kan ook specialist genoemd worden als hij zich toelegt op een beperkt onderwerp.

Speciaalverzameling
Verzamelen in de breedte In deze verzameling, die met betrekking tot haar omvang van een compleet land tot een bepaalde postzegel kan uiteenlopen, wordt in uitgebreide zin verzameld.
Veel bijzonderheden in de verzameling Hierbij worden alle typen, tandingen, kleurvariëteiten, watermerken, plaatnummers en andere bijzonderheden in de verzameling opgenomen. Bovendien komen (bijzondere) afstempelingen en poststukken in de verzameling voor.