Dierenwoordenboek

Categorie: Planten en dieren > Dieren
Datum & Land: Pl/an/ten , NL
Woorden: 3446

Stamboom
Register, waarin (voor)ouders en nakomelingen in beschreven staan. Hieruit kan de onderlinge verwantschap tussen de individuen worden afgelezen (z.o. stamboek)..

Stamboek
Register waar herkomst en-of verwantschap van een soort, ras of geslacht staat beschreven, "burgerlijke stand voor rasdieren"..

Stam
Fylum; hoofdafdeling van het dierenrijk (z.o. systematiek..

Stalondeugd
Ongewenst en vaak afwijkend gedrag bij paarden (z.o. luchtzuigen)..

Stal
Nacht-winterverblijf voor dieren, hok, nachtverblijf (z.o. ren, potstal)..

Stafyloom
Blauwachtige uitpuiling van het hoornvlies, soms door toename van de druk in de oogbol of ontstekingen..

Stafylokokken, -coccen
Bacteriën, die vaak lokale etterige ontstekingen veroorzaken, b.v. uierontsteking bij runderen en steenpuisten bij mensen, vaak multiresistent tegen antibiotica..

Staffel
Kwantumkorting, b.v. bij de aanschaf van medicijnen..

Staart- en maneneczeem
Overgevoeligheidsreactie bij paarden door stekende insecten..

Staar
Ooglenstroebeling (z.o. cataract)..

Staande hond
Pointer, staander; groep jachthonden die met neus en oren het wild op afstand lokaliseert en met kop en-of poot "aanwijst"..

Stupor
Lusteloosheid, (schijnbaar) verdoofd (vgl. sopor, coma)..

Stuitligging
Positie van het jong in de baarmoeder, met de stuit "naar de uitgang toe"..

Stuitklier
Klier op de staartbasis bij vogels. Scheidt vetachtige stof af om veren waterdicht te houden, zoals bij watervogels (z.o. vetklier)..

Strychnine
"Rattengif"; dodelijk gif, soms illegaal gebruikt voor het doden van katten en honden..

Struviet
Bestanddeel van blaasgruis bij katten. Geeft vaak blaasontstekingen en urinewegafsluitingen..

Struma
Krop, vergroting van de schildklier, vaak door jodiumtekort in de voeding..

Supra-
Boven-, over-..

Suppuratie
Ettering..

Suppuratief
Met ettervorming gepaard gaand..

Supinatie
Beweging in onderarm-onderbeen, waarbij de hand-voet naar buiten wordt gedraaid (vgl. pronatie)..

Superinfectie
Meervoudige infectie met dezelfde ziekteverwekker, waarbij de tweede infectie plaatsvindt, terwijl er nog geen immuniteit voor de eerste is ontstaan..

Super-
Boven-..

Sulfonamiden
Groep van antibiotica, die vooral bij coccidiose gebruikt worden. Behoren tot de zogenaamde vrije diergeneesmiddelen..

Sulcus
Groef, spleet, gleuf..

Suikerziekte
Diabetes mellitus, problemen met de bloedsuikerspiegel (z.o. insuline)..

Sugillatie
Bloedbuil, scherp begrensde bloeduitstorting (z.o. suffusie, petechiën)..

Suffusie
Uitgebreide bloeding onder de huid (z.o. sugillatie, petechiën)..

Substitutie
Vervanging door een gelijkwaardig middel..

Subluxatie
Te gemakkelijk luxeren, uit de kom schieten van een gewicht (z.o. luxatie)..

Subklinische verschijnselen
Zonder dat ziekteverschijnselen te zien zijn (z.o. drager, incubatietijd)..

Subdurale bloeding
Bloeding onder de dura mater..

Subduraal
Onder de dura mater ofwel het buitenste, harde hersenvlies en ruggenmergvlies..

Subcutis
Een bepaald onderdeel van de huid, onderhuids bindweefsel..

Subcutaan
S.c., onderhuids, b.v. een onderhuidse injectie (z.o. intramusculair)..

Sub-
Onder-..

Suspensie
Vloeistof met daarin vaste stof vermengd, die de neiging heeft uit te zakken..

Swab
Wattenstokje, waarmee materiaal wordt verzameld voor laboratoriumonderzoek (b.v. vagina-uitstrijkje)..

Syrinx
Het geluidsorgaan van de vogels, als verwijding gelegen op de overgang van de luchtpijp naar hoofdbronchiën (bij de longen)..

Syringomyelie
Met vocht gevulde holten in de grijze stof van het ruggenmerg, soms met zenuwstoornissen. Geeft uitvalverschijnselen van de achterhand. Erfelijke afwijking bij de Weimaraner hond..

Synovitis
Ontsteking van slijmvormend weefsel in gewrichten en peesscheden..

Synovia
Slijmvliesbekleding van gewrichtsholten, peesscheden en bursae..

Synostose
Niet beweegbare beenverbinding van het bot d.m.v. beenweefsel..

Syngamus trachea
Gaapworm; parasiet in de luchtpijp bij vogels. Veroorzaakt benauwdheid..

Synergisme
De elkaar versterkende werking van spieren, van organen, van geneesmiddelen (i.t.t. antagonisme)..

Synechie, synechia
Vastgroeiing, verkleving..

Syndroom
Complex van (ziekte)verschijnselen dat in dezelfde combinatie voorkomt..

Syndesmofyt
Beenvormige uitgroei naast twee wervels, waarbij de wervels overbrugd worden..

Syncope
Plotselinge bewusteloosheid, flauw vallen, meestal door een circulatiestoring, afwijkende bloedsamenstelling of hersenafwijking..

Synaps
Overgang tussen de uitlopers van twee zenuwcellen of tussen zenuw- en spiercel waartussen m.b.v. acetylcholine informatie wordt doorgegeven..

Symptoomloos
Zonder ziekteverschijnselen (z.o. drager, carrier)..

Symptoom
Verschijnsel, ziekteverschijnsel..

Symptomatisch
Op de symptomen betrekking hebbend, b.v. symptomatische behandeling richt zich op de symptomen, zonder de oorzaak aan te pakken..

Sympatrisch
Samen voorkomen van soorten in een gebied (i.t.t. allopatrisch)..

Sympathisch
Toestand van het autonome zenuwstelsel, waarbij hogere bloeddruk, wijde pupillen en verhoogde activiteit horen (i.t.t. parasympathisch)..

Symfyse, symphysis
Kraakbenige verbinding tussen twee botten, b.v. tussen de beide onderkaakhelften en in het bekken (symphysis pubica)..

Symbiose
Samenlevingsvorm, waarbij beide organismen (de symbionten) voordeel hebben of waarbij één van beide voordeel heeft, maar de ander geen schade ondervindt (vgl. parasiet)..

Sym-, syn-
Samen-..

Symbiont
Organisme dat in symbiose leeft..

Syfilis
Besmettelijke bacteriële geslachtsziekte, b.v. bij konijnen en mensen..

Systole
Hartcontractie; samentrekking van het hart. In deze fase wordt het bloed eruit geperst (z.o. diastole, extrasystole)..

Systematiek
Indelen van dieren en planten volgens een systeem van: dierenrijk, stam, klasse, orde, familie, geslacht en soort (z.o. binominaal stelsel Linnaeus, taxonomie)..

Systeemziekten
Ziekten die een systeem aantasten, b.v. bloedziekten..

Tarsus
Voetwortel..

Tarsel
Mannelijke valk..

Tapetum lucidum
Lichtweerkaatsende laag achter het netvlies in het oog, b.v. bij katachtigen..

Tandsteen
Neerslag van zouten aan de buitenkant van de tand..

Tandkas
Alveolus; instulping in een kaak, waarin een tandwortel bevestigd is..

Tandformule
Gebitsformule; formule die de normale samenstelling van de tanden en kiezen weergeeft in boven- en onderkaak. Bij de mens 2+1+5 onder en boven: twee snijtanden, één hoektand en vijf maalkiezen (2 premolaren en 3 molaren)..

Tandbeen
Dentine; hoofdbestanddeel van de tanden..

Tand
Dens..

Takkeling
Zie nesteling..

Taenia
Geslacht (genus) van lintwormen, b.v. de hondenlintworm Echinococcus granulosus..

Tachypnoe
Verhoogde ademhalingsfrequentie (z.o. bradypnoe, dyspnoe, apnoe)..

Tachycardie
Versnelde hartwerking, te hoge pols (i.t.t. bradycardie)..

Tachy-
Snel-..

Taxus, Taxus baccata
Venijnboom; zeer giftige heesterachtige, behorend tot de familie Taxaceae. Geeft regelmatig acute sterfte o.a. bij geiten en paarden..

Taxonomie
Leer van de systematische indeling van planten en dieren (z.o. systematiek, binominaal stelsel)..

TBC, tbc
Zie tuberculose.

Terugkomer
Dier, opnieuw aangeboden voor dekking of k.i. (z.o. opbreken)..

Tertiair
Derde..

Territorium
Afgebakend gebied dat wordt verdedigd tegen binnendringende soort- of seksegenoten of andere dieren..

Terrestrisch
Op of in de grond levend (z.o. aquatisch)..

Terrarium
Dierverblijf geschikt voor op land levende dieren, zoals de meeste reptielen (z.o. aquarium, paludarium)..

Terminaal
Aan het einde, kort voor de dood..

Teratologie
Wetenschap omtrent de aangeboren misvormingen..

Teratogene stof
Chemische stof die misvormingen kan veroorzaken bij het embryo..

Tepel
Speen, mamilla (z.o. slotgat)..

Tensor
Spanner, spier die aanspant..

Tensie
Spanning, bloeddruk..

Tenotomie
Doorsnijden van een pees..

Tenesmus
Pijnlijke aandrang tot en lozing van ontlasting of urine. Wordt meestal veroorzaakt door ontsteking van het slijmvlies van de endeldarm of van de urineblaas..

Tendovaginitis
Peesschedeontsteking..

Tendovagina
Peesschede..

Tendo
Pees; taai, niet samentrekbaar uiteinde van een spier..

Tendinitis
Peesontsteking..

Temporaal
Betrekking hebbend op de slaapregio, gebied achter de ogen..

Temperatuur
Zie lichaamstemperatuur, koorts, hyperthermie, hypothermie..

Telgang
Bij kamelen, giraffen en beren algemeen voorkomende gang, waarbij tegelijkertijd het linker voor- en achterbeen naar voren wordt gezet. Ook sommige honden- en paardenrassen, zoals de IJslander, kennen deze gang..

Telencephalon
Eindhersenen (cerebrum) met twee hersenhelften..