Dierenwoordenboek

Categorie: Planten en dieren > Dieren
Datum & Land: Pl/an/ten , NL
Woorden: 3446

Reticulose
Ziekten aan het lymfesysteem. Verouderde term voor ziekten aan het macrofagensysteem en lymfoïde-apparaat (het reticulo-endotheliale systeem)..

Rhinopneumonie van het paard
Virusziekte bij het paard, veroorzaakt door een Herpesvirus, dat abortus en griep geeft. Kan tegen geënt worden..

Rhinitis
Ontsteking van het neusslijmvlies (z.o. niesziekte)..

Rhin-, rhino-
Betrekking hebbend op de neus..

RHDV
Rabbit Hemorrhagic Disease Virus, ook VHD genoemd; calicivirus dat bij het Europese konijn een dodelijke ziekte veroorzaakt. Vaccinatie is mogelijk..

Ritsig
Gedrag van een hond, haas, geit in de vruchtbare periode (z.o. oestrus)..

Riparium
Terrarium met een oevergedeelte en een watergedeelte (z.o. paludarium)..

Ringworm
Algemene term voor ronde wormen met geringd lichaam..

Ringschurft
"Ringworm"; ringvormige schimmelinfectie van de huid (geen worm) (z.o. trichofytie)..

RIN
Rijks Instituut voor Natuurbeheer, is o.a. betrokken bij herintroductie projecten van dieren in de Nederlandse natuur..

Rigor mortis
Lijkstijfheid; het stijf worden van de spieren enige uren na de dood, door het stollen van de (spier)eiwitten..

Rickettsia
Groep van kleine bacteriën, waarvan vele bij mens of dier ziekte verwekken..

Ricinusolie
Wonderolie; gebruikt als laxans, gemaakt van zaden van Ricinus communis..

Ribose
Enkelvoudige suiker..

Riboflavine
Zie vitamine B2.

Rib
Costa..

RIVM
Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne, gevestigd in Bilthoven; maakt vaccins en verricht een aantal tests voor (dieren)artsen..

Rituele slachting
Slachten van (hoef)dieren volgens de regels van de Koran (zonder voorafgaande bedwelming)..

RNA
Ribo Nucleic Acid, Ribonucleïnezuur; geeft erfelijke informatie door van de celkern naar het celvocht voor de productie van o.a. eiwitten..

Rotstraal
Aantasting-rotting van de onderkant van de paardenhoef door opgehoopt vuil..

Rotatie
(Rond)draaiing, verdraaiing..

Rot, Rotte
Groep wilde zwijnen, onder leiding van een dominante zeug..

Rostrum
Slurf, snuit, zuigsnuit, bovenlip..

Rostraal
In de richting van de snuit..

Roskammen
Borstelen van een paard..

Ros
Paard, hit..

Roofdier
Zie carnivoor, predator..

Ronchi, rhonchi
Reutelgeluiden, m.n. in de bronchi-longen, meestal veroorzaakt door aanwezigheid van vocht of slijm (z.o. crepetatie en knisteren)..

Roetbig
Zie smeerpokken.

Roesten
Slapen en rusten van vogels..

Roestplaats
Slaap- en rustplaats van (roof)vogels..

Roedel
Troep, groep wolven of herten..

Roede
Uitwendig mannelijk geslachtsorgaan, penis, lid..

Rodentia
Orde van de knaagdieren (z.o. lagomorpha)..

Rode vogelmijt
Zie bloedluis.

Rode bloedluis
Zie bloedluis.

Rut
Periode van verhoogde seksuele activiteit bij mannelijke zoogdieren, b.v. herten, kamelen en olifanten. Gaat samen met een verhoogde sperma-aanmaak en bij herten met een intens geluid en afbakenen van het territorium (z.o. musth)..

Ruptuur
Verscheuring, breuk..

Runderen
Groep van herkauwende zoogdieren, waar de koe, buffel en bizon toe behoren. Bij gedomesticeerde runderen spreekt men meestal van (rund)vee (z.o. koppel, beslag, kudde)..

Rumen
Pens; de grootste voormaag van herkauwers, belangrijk voor de vertering van plantendelen (door bacteriën en andere eencelligen)..

Ruin
Gecastreerde hengst..

Ruimen
In het kader van georganiseerde dierziektenbestrijding alle dieren van een bedrijf euthanaseren, b.v. in het kader van varkenspest (z.o. eradicatie)..

Rui
Periodiek wisselen van veren bij vogels..

Ruggenwervel
Vertebra..

Ruggenmerg
Zenuwweefsel in het ruggenwervelkanaal; vormt een onderdeel van het centrale zenuwstelsel en heeft tevens een functie als reflexorgaan..

Ruggengraat
Wervelkolom, opgebouwd uit ruggenwervels (z.o. ruggenmerg)..

Rudimentair
In ontwikkeling achtergebleven, b.v. lichaamsdelen die nog wel aanwezig zijn maar hun oorspronkelijke functie verloren hebben..

Ructus
Oprisping, "boer"..

Ruber, Rubor
Roodkleuring; één der vijf klinische kenmerken van ontsteking (z.o. dolor, calor, tumor, functio laesa)..

Rubella
Rode hond, virusziekte bij primaten..

RV
Relatieve Vochtigheid van de lucht in procenten, is mede afhankelijk van de temperatuur..

RVV
Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees; overheidsinstelling die zich o.a. met de uitvoering van de vleeskeuring bezig houdt. Is overgegaan in de Keuringsdienst van Waren en Veterinaire zaken..

Sarcoptes
Geslacht schurftmijten van de familie Acaridae..

Sarcoplasma
Stof die de myofibrillen van dwarsgestreepte spiervezels omgeeft..

Sarcoom
Kwaadaardig gezwel van bindweefsel, spier of bepaalde weefselcellen..

Sarcolemma
Dunne, elastische membraan rondom elke spiervezel..

Saprofyt
Organisme; leeft van overblijfselen van mensen, dieren of planten..

Salpinx
Eileider, oviduct; verbinding tussen eierstok en baarmoeder..

Salmonellose
Bacteriële infectieziekte. Geeft o.a. voedselvergiftiging, door het eten van o.a. besmette kip-eieren; zoönose..

Salmonella
Groep van bacteriën, waarvan vele ziekteverwekkend zijn bij dier en mens (z.o. paratyfus)..

Salivatie
Speekselvloed..

Saliva
Speeksel..

Sagittaal
Van voor naar achteren, in het voorachterwaartse vlak (evenwijdig aan het mediane vlak, lengteas van het individu)..

Sacrum
Heiligbeen, bestaand uit aan elkaar gegroeide wervels..

Sacraal
Op het heiligbeen (sacrum) betrekking hebbend..

Saccus
Zak..

Saccharose
Rietsuiker, bestaande uit glucose en fructose..

Sabelbenig
Afwijkende stand van de achterbenen, waarbij het paard te veel door de sprong (= hak) zakt (hoek sprong kleiner dan 145) (z.o. onderstandig)..

Saturatie
Verzadiging..

Sclera
Harde oogrok, buitenste, witte vlies van de oogbol..

Schutkleur
Onopvallende kleur, waardoor een dier niet opvalt in zijn omgeving, camouflage..

Schurft
Zie scabiës.

SC; sc
Sectio caesarea (= keizersnede)..

Scabiës
Schurft; parasitaire, jeukende huidziekte veroorzaakt door schurftmijten (z.o. mijt)..

Schudoor
Othematoom..

Schrompelnier
Harde, door chronische ontsteking te kleine nier. Komt veel voor bij oudere katachtigen, leidt tot uremie..

Schouwen
Controle van eieren op embryonale ontwikkeling m.b.v. een schouwlamp (z.o. bezet zijn)..

Schouwhengst
Hengst voor de controle of een merrie hengstig is, maar die zelf niet dekt (z.o. schouwen)..

Schouwlamp
Lamp voor het schouwen van eieren (z.o. schouwen)..

Schouder
Schoft..

Schouderblad
Scapula..

Schors
Cortex, b.v. van de bijnier..

School
Groep vissen..

Schoft
Schouder..

Schofthoogte
Stokmaat; schouderhoogte van een dier gemeten in een loodrechte lijn vanaf de grond tot aan de hoogte van het meest horizontaal gedeelte van de schoft (pony's zijn kleiner dan 1,57 m, paarden zijn 1,57 m en groter) (vgl. kruishoogte) (z.o. overbouwd paard)..

Schizont
Stadium van de levenscyclus van de malariaparasiet, die in de rode bloedcel ontstaat..

Schizo-
Verdeeld, gespleten..

Schistosoom
Foetus waarvan de buik niet gesloten is. De darmen hangen vrij in het vruchtwater-uterus en de rug is meestal dorsaal gebogen (schistosoma reflexus) en geeft problemen bij de verlossing..

Schistosoma
Bilharziasis; geslacht van trematoden, bloedparasiet m.n. bij de mens..

Schimmelinfectie
Mycose; ziekte met een schimmel, b.v. aspergillus (zie aspergillose)..

Schimmel
Plant zonder bladgroen, fungus (z.o. aspergillose, dermatofyt)..

Schildpadtekening
Zie lapjeskat.

Schildklier
Glandula thyroidea, gelegen vóór de luchtpijp bij zoogdieren en vogels. Produceert het schildklierhormoon (z.o. thyroidea, struma)..

Schijnzwangerschap
Afwijkend gedrag van een vrouwelijk zoogdier, dat alle symptomen van zwangerschap vertoont, zoals nesteldrang en gezwollen melkklieren, terwijl in de baarmoeder geen jongen aanwezig zijn, ook schijndracht genoemd..

Schijndracht
Zie schijnzwangerschap.

Scheurbuik
Scorbuut; ziekte die wordt veroorzaakt door een ernstig gebrek aan vitamine C (z.o. vitamine C)..

Scherpe lepel
Instrument voor het nemen van (diepe) huidmonsters voor b.v. parasitologisch onderzoek naar schurftmijten..

Scherp in
Aandoening bij runderen en kleine herkauwers, waarbij een scherp voorwerp de netmaag heeft beschadigd-doorboord, traumatische reticulitis (z.o. pijnproeven)..

Schenkel
Slagersterm voor scheenbeen..

Scheil
Mesenterium; plooi van het buikvlies waar de darmen en andere buikorganen aan vast zitten..