UMCG - afdeling Hematologie

Categorie: Medisch > Hematologie
Datum & Land: 16/08/2022, NL
Woorden: 116

aferese
Verzameling van de hematopoietische (stam)cellen die zich in de bloedbaan bevinden

ALL
Acute lymfatische leukemie

allogeen
Van een ander

AML
Acute myeloïde leukemie

amyloïd
De naam voor een neerslag van verkeerd gevouwen eiwitten

amyloïdose
Verzamelnaam voor ziekten veroorzaakt door eiwitneerslagen in de weefsels

anemie
Bloedarmoede

anemie, aplastische
Bloedarmoede door onvoldoende aanmaak

anemie, Diamond Blackfan-
Aangeboren vorm van bloedarmoede waarbij de aanmaak van rode bloedcellen ontbreekt

anemie, pernicieuze
Vorm van bloedarmoede veroorzaakt door een tekort aan vitamine B12

antistoffen
Immuunglobulinen: eiwitten die een belangrijke rol spelen in onze afweer

aplastische anemie
Bloedarmoede door onvoldoende aanmaak

apoptose
Gereguleerde celdood

autoloog
Van zichzelf

basofielen
Bepaald type witte bloedcellen

beenmerg
Plaats (in de mergholten van de botten) waar het bloed wordt aangemaakt

blastencrise
De fase waarin de chronische leukemie acuut is geworden. Blasten zijn onrijpe voorlopercellen. Bij acute leukemie worden de kwaadaardige cellen ook wel blasten genoemd.xxx

carpaletunnelsyndroom
Een zenuwaantasting in de pols met verschijnselen in de hand

CEL
Chronische Eosinofiele Leukemie

ciclosporine
Afweeronderdrukkend medicijn

citraat
Stof die werkt als een specifiek bloedverdunningsmiddel

CLL
Chronisch lymfatische leukemie

CML
Chronisch myeloïde leukemie

CMML
Chronisch myelo-monocytenleukemie

consolidatiekuur
Kuur die het bereikte resultaat van de eerste kuur bevestigt/verstevigt

cytogenetica
Chromosomenonderzoek

cytostatica
Medicijnen die in staat zijn kankercellen te doden tijdens hun groei of hun celdeling kunnen remmen

Diamond Blackfan-anemie
Aangeboren vorm van bloedarmoede waarbij de aanmaak van rode bloedcellen ontbreekt

eosinofielen
Bepaald type witte bloedcellen

eosinofilie
Toename van eosinofielen

Epo
Erytropoietine, het hormoon dat rode bloedcellen aanmaakt

erytrocyten
Rode bloedcellen

erytromelalgie
Ernstige pijn in voeten of vingers, waarbij een rood-blauwe verkleuring te zien is

ET
Essentiële trombocytemie, ziekte met een teveel aan trombocyten (bloedplaatjes)

flowcytometrie
Kleurtechniek om witte cellen (bij leukemie of lymfoom) beter te karakteriseren

flowkamer
Kamer met speciale luchtbehandeling om het risico op infecties vanuit de lucht te verminderen

graft-versus-hostziekte
Aandoening na stamceltransplantatie, waarbij cellen uit het transplantaat (de graft) een ontsteking veroorzaken bij de patiënt (de host). Er zijn twee vormen, een acute vorm en een chronische vorm.xxx

granulocyten
Neutrofielen: een specifiek type witte bloedcellen

hartzwakte
Uit zich door kortademigheid na geringe inspanning, vocht vasthouden, nachtelijke benauwdheid

Hb
Hemoglobinegehalte

HES
Hypereosinofiel Syndroom

hematocriet
(Ht) De fractie van rode cellen ten opzichte van het plasmagedeelte van het bloed

hematologie
Leer van het bloed

hematopoiese
Bloedaanmaak

hemoglobine
Uit vier ketens samengesteld eiwit in de rode bloedcel, verantwoordelijk voor zuurstoftransport

Hodgkin-lymfoom
Ziekte van Hodgkin, Morbus Hodgkin: speciale vorm van lymfklierkanker

HOVON
Stichting Haemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland: deze stichting heeft als doel 'de bevordering van de optimale behandeling van volwassen patiënten met hematologische kwaadaardige ziekten'. Dit wordt bereikt door de opzet en uitvoering van klinische studies.xxx

huidbiopt
Het nemen van een klein stukje huid voor het doen van weefselonderzoek

immuunglobulinen
Antistoffen: eiwitten die een belangrijke rol spelen in onze afweer

inductiekuur
De eerste kuur die antileukemiebehandeling in gang zet

intrathecaal
Toediening van medicijnen via injecties in de ruimte bij het ruggenmerg

intraveneus
Toediening van medicijnen via een infuus rechtstreeks in de bloedbaan

JAK2-mutatie
Afwijking in eiwit dat een rol speelt bij celactivatie. Relevant bij ziekten zoals essentiële trombocytemie, polycytemia vera en myelofibrose.xxx

Kahler, ziekte van
Multipel myeloom: woekering van plasmacellen

kappa lichte keten
Lichte keten, als onderdeel van een immuunglobuline

lambda lichte keten
Lichte keten, als onderdeel van een immuunglobuline

leukocyten
Witte bloedcellen

leukocytopenie
Leukopenie: tekort aan witte bloedcellen

leukocytose
Teveel aan witte bloedcellen

leukopenie
Leukocytopenie: tekort aan witte bloedcellen

leukaferese
Techniek om met een aferesetoestel witte bloedcellen uit het bloed te verwijderen; gebeurt meestal bij patiënten met een acute leukemie wanneer het aantal leukemiecellen gevaarlijk hoog is.xxx

leukemie
Woekering van witte bloedcellen. Er zijn veel verschillende soorten leukemie, acute en chronische vormen, uitgaande van myeloïde of lymfatische cellen, zoals AML, ALL, CLL en CML.xxx

lymfocyten
Een specifiek type witte bloedcellen, belangrijk bij de afweer

lymfoom
Woekering van lymfklierweefsel. Er zijn veel verschillende soorten lymfomen.

Maligniteit
Kwaadaardige ziekte

MDS
Myelodysplastisch syndroom

MGUS
Monoclonal gammopathy of unknown significance: toename van een M-proteïne, zonder dat de betekenis duidelijk is, en waarbij een maligniteit zoals non-Hodgkin-lymfoom of multipel myeloom is uitgeslotenxxx

Morbus Hodgkin
Hodgkin-lymfoom, ziekte van Hodgkin: speciale vorm van lymfklierkanker

multipel myeloom
Ziekte van Kahler: woekering van plasmacellen

myeloablatief
Volledig vernietigend voor het beenmerg

myelofibrose
Ziekte met verbindweefseling in het beenmerg

myeloproliferatie
Algemene benaming voor woekering van witte cellen

myeloproliferatieve aandoeningen
Groep van ziekten waaronder vallen: polycytemie, essentiële trombocytose en myelofibrose

neutrofielen
Granulocyten: een specifiek type witte bloedcellen, belangrijk in de afweer tegen bacteriën. Na hoge dosis chemotherapie is het aantal neutrofielen bepalend of een patiënt weer naar huis mag.xxx

NHL
Non-Hodgkin-lymfoom: naam voor een grote groep van verschillende soorten lymfklierkanker

non-myeloablatief
Chemotherapie en bestraling die het beenmerg grotendeels intact houden

nodulair paragranuloom
Variant van Hodgkin-lymfoom

non-Hodgkin-lymfoom
NHL: naam voor een grote groep van verschillende soorten lymfklierkanker

oraal
Toediening van medicijnen als tabletvorm, poeder, capsule of drank via de mond

paraproteïne
M-proteïne: eiwitproduct van één type plasmacellen. Komt meestal voor zonder dat er sprake is van een ziekte, vooral bij ouderen. Kan ook gepaard gaan met een toename of zelfs woekering van plasmacellen, zoals MGUS of multipel myeloom.xxx

pernicieuze anemie
Vorm van bloedarmoede veroorzaakt door een tekort aan vitamine B12

petechiën
Kleine puntbloedingen in de huid

plasma
Vloeistof die overblijft wanneer de cellen uit het bloed zijn verwijderd

plasmaferese
Techniek om via een aferesetoestel plasma uit het bloed te verwijderen

PLL
Prolymfocytenleukemie: vorm van chronische lymfatische leukemie (CLL) die intensievere behandeling behoeft dan de gewone CLL; er zijn twee vormen, uitgaande van B-cellen (B-PLL) of van T-cellen (T-PLL)xxx

polycytemia vera
(PV) Ziekte met een teveel aan bloed

progressie
Toename, verergering van de ziekte

prolymfoyctenleukemie
(PLL) Vorm van chronische lymfatische leukemie (CLL) die intensievere behandeling behoeft dan de gewone CLL; er zijn twee vormen, uitgaande van B-cellen (B-PLL) of van T-cellen (T-PLL)xxx

profylaxe
Voorzorgsmaatregelen

pure red cell aplasia
(PRCA) Selectieve ('pure') aanmaakstoornis ('aplasia') van rode cellen ('red cell')

purpura
Kleine puntbloedingen

PV
Polycytemia vera: ziekte met een teveel aan bloed

radioloog
Medisch specialist die röntgenfoto's en scans (CT-scan of MRI) beoordeelt

radiotherapeut
Medisch specialist verantwoordelijk voor de bestraling van patiënten

randomisatie
Loting (bij indeling in behandelschema van studie)

remissie, complete
Volledig verdwijnen van de ziekte

remissie, partiële
Afname van de ziekte voor meer dan 50 procent

recidief
Terugkomst van de ziekte, nadat deze weg is geweest

reticulocyten
Voorlopers van de rode cellen

relapse
Recidief: terugkomst van de ziekte, nadat deze weg is geweest