KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

toiletblok
Wordt gebruikt voor kamers waarin zich een wastafel en een w.c. bevinden

toiletstellen
Groepen van bij elkaar passend toiletgerei; voor gebruik op de toilet- of kaptafel, meestal met inbegrip van diverse kleine doosjes en flesjes en soms ook een borstel, kam, spiegel of blad

tokkelinstrument
Instrumenten met flexibele tongen of lamellen aan één eind vastzittend; bespeeld met de vingers of met een trilmechaniek

tolkompassen
Navigatie-instrumenten die het noorden zoeken, een gyroscoop bevatten en die worden gebruikt voor de richtingsbepaling van een voertuig

tolramen
Ramen die draaien om een vaste verticale of horizontale spil die in of rond het centrum is geplaatst

tolueentrinitraat
Gele, vaste, kristallijne stof, vrij ongevoelig voor schok of stoot

tolvrije snelweg
Wordt gebruikt voor uit belastingopbrengsten gefinancierde auto(snel)wegen

toneelgezelschappen
Een theaterproductiesysteem gebaseerd op een duurzame verbintenis met acteurs, en vaak met een vaste locatie of theaterstructuur. Professionele toneelgezelschappen kwamen tot ontwikkeling tijdens de Renaissance, met het verstedelijkingsproces in de grote Europese landen als stuwende kracht. Tegenwoordige toneelgezelschappen werken nog op basis van hetzelfde model als de vroegste vormen: een groep acteurs, scenarioschrijvers en technici die zich wijdt aan het verzorgen van toneelvoorstellingen

tong- en groefverbinding
Messing- en groefverbindingen waarvan de messing de vorm van een wig heeft en de groef taps toeloopt zodat de messing erin past

tontrom
Slaginstrumenten met een gebogen klankkast, doorsnede in het midden groter dan aan de uiteinden

toogschaaf
Rechthoekige schaven, die lijken op gladschaven maar een in alle richtingen gekromede zool hebben en een enkele of dubbele steunbeugel van 5 centimeter doorsnede. Deze steunbeugel is op maat gemaakt om op het vat te passen dat wordt schoongemaakt en geschaafd

Toona ciliata
Soort mahonieboom die groeit in heel Zuid-Azië, in het gebied dat reikt van Afghanistan tot Papoea-Nieuw-Guinea en Australië. Hij groeit het beste in een omgeving met veel licht; in de relatieve duisternis van de ondergroei in een regenwoud is de soort kwetsbaar voor aantasting door motten. Wordt gekweekt voor timmerhout en als schaduwboom

toonbank
Benaming die oorspronkelijk werd gebruikt voor kleine tafels en kisten met een bovenkant die is bedoeld om geld te tellen, soms met een kastje eronder. De benaming werd later gebruikt voor kasten of plankachtige oppervlakken die meestal op een zodanige hoogte zitten dat de persoon die ervoor staat, zoals in een keuken of winkel, of op een kruk ervoor zit, zoals in een restaurant of bar, er gemakkelijk bij kan

toorts
Wordt gebruikt voor fakkels van vlasdraden of katoenen lonten die met hars zijn doordrenkt en met een waslaagje zijn bedekt. Er werden vaak vier lonten samengebonden en opnieuw met een waslaagje bedekt om de fakkel groter te maken. De benaming wordt ook gebruikt voor de fakkels die bij een vuurwerkshow worden gedragen, zoals in een optocht

topaas
Een groep kleuren met bruingouden kleurschakeringen die aan het mineraal topaas doen denken

toppelings geblazen trompet
Buisvormige trompetten waarbij het mondgat naar de as wijst

topzeilschoener
Te gebruiken voor schoeners, meestal tweemasters, met topzeilen aan een of meer masten

torchis
Klei die vermengd is met stro of kiezelstenen om een pasta te vormen voor gebruik in de bouw, met name voor primitieve huizenbouw

toren
Wordt gebruikt voor meestal losstaande of afzonderlijke gebouwen of andere structuren die hoog zijn in verhouding tot hun breedte. Gebruik 'torens (delen van gebouwen)' voor delen van gebouwen met muren die verticaal een aanzienlijk stuk boven de rest uitrijzen. Gebruik 'torengebouwen' voor moderne hoogbouw met een torenachtige hoofdmassa die oprijst vanaf een grotere lage basis

torengebouw
Wordt gebruikt voor moderne hoogbouw waarvan de belangrijkste massa verrijst met de lange slanke verhoudingen van een toren, vanaf een grotere lage basis. Gebruik 'torens (gebouwen)' voor meestal losstaande of afzonderlijke gebouwen of andere structuren die hoog zijn in verhouding tot hun breedte

torengraf
Wordt gebruikt voor oude Romeinse begrafenisbouwwerken van enkele verdiepingen hoog, die meestal oprijzen vanaf een vierkante of een rechthoekige basis met trappen en met bovenop een piramidevormig, koepelvormig of plat dak

torenkraan
Soort kraan die bestaat uit een vaste, verticale mast die aan het uiteinde een draaiende laadboom heeft en is uitgerust met een lier om lading te tillen, te laten zakken en op een plek te plaatsen die binnen de diameter van de boom ligt

torsie
De tendens van een kracht die wordt toegepast op een object om het object te laten roteren om een gegeven punt

tortillon
Kleine propjes stevig opgerold grijs of wit papier dat meestal maar aan één kant gepunt is. Worden gebruikt om houtskool en pastelstift te mengen

Tosa-school
Verwijst naar het werk van een school van schilders die zich specialiseerden in de oorspronkelijke Yamoto-e-stijl vanaf de vroege 15de tot de latere 19de eeuw. Schilders van de Tosa-school werkten voornamelijk voor het keizerlijke hof en waren gespecialiseerd in hoofse thema's en scènes uit de klassieke literatuur. De stijl kenmerkt zich door fijne delicate lijnen, aandacht voor details, uitbundige kleuren en platte decoratieve composities. De Tosa-stijl was van grote invloed op andere scholen van schilderkunst, vooral tijdens de Edo-periode (1600-1868)

totalitarisme
Een regeringsvorm waarbij de politieke autoriteit absoluut en gecentraliseerd gezag heeft over alle aspecten van het leven, het individu is onderworpen aan de staat en politieke oppositie en culturele uitingen zijn verboden

toten
De kruising van twee bogen of passen, zoals in gotisch maaswerk

touched proofs
Verwijst naar drukproeven die handmatig door de kunstenaar zijn aangepast

tourniquets
Barrières die om een as draaien en die gewoonlijk zo opgesteld staan dat slechts een persoon tegelijk in een richting er doorheen kan

touwwerk
Beeldende werken, of delen van beeldende werken, maar ook praktische toepassingen bestaande uit complex en decoratief bewerkt en geknoopt touw; meestal een zwaar koord gevormd door gedraaide of gevlochten vezels

toverhoeden
Hoge hoeden gemaakt van bevervilt of een imitatie hiervan. Voor andere soorten herenhoeden van bevervilt wordt 'kastoorhoeden' verkozen

toverspiegel
Wordt gebruikt voor spiegels waar magische eigenschappen aan worden toegeschreven en die met afgewogen hoeveelheden materiaal en onder bepaalde astrologische omstandigheden worden gemaakt

Toxicodendron succedaneum
Japanse boomsoort die wordt gekweekt om zijn wasachtige bessen en stengelsappen die een natuurlijke lak produceren

toy
Schotse hoofdtooien van linnen of wol met flappen die tot de schouders reiken en die vroeger door oudere vrouwen uit de lagere klassen werden gedragen. Geen Nederlands equivalent

tomaat
Bes van de tomatenplant die wordt gekweekt als een tuingroente in gematigde en tropische gebieden. De kleur van de vrucht varieert van rood tot geel

tomato server
Term die wordt gebruikt voor verschillende soorten keukengerei dat voornamelijk wordt gebruikt voor het opdienen van tomaten, met name het gerei dat een plat of rond oppervlak heeft dat soms is doorboord

toogijzer
Vlakke stalen staven met een lengte tussen de 20 en 25 cm, die vaak aan één kant taps toelopen en worden gebruikt om bouten uit gaten te duwen

torenklokken
Grote klokken waarvan de wijzerplaten op een afstand van het mechaniek zijn gezet. Ze worden meestal geplaatst in torens of op andere opvallende plaatsen op openbare gebouwen

tovenaar
Zij die zich bezighouden met het bestuderen en beoefenen van de magie, rituele activiteiten die zijn bedoeld om menselijke of natuurlijke gebeurtenissen te sturen of te beïnvloeden door middel van het oproepen van externe en onpersoonlijke mystieke krachten van buiten het gangbare menselijke domein; kenmerkende rituele activiteiten zijn onder andere het gebruik van speciale voorwerpen en het uitspreken van bezweringsformules. Het verschil met 'illusionisten' is dat deze illusies creëren en manipulatiekunst, goocheltrucs en andere soorten toneelmagie laten zien

Town traliebalk
Wordt gebruikt voor gebinten met dicht bijeen geplaatste, elkaar kruisende delen, meestal van hout, naar een ontwerp waar Ithiel Town in 1820 patent op verkreeg

township
Opgemeten stukken openbare grond van ieder circa 93 km², onderverdeeld in 36 delen van elk circa 2,6 km², in de Verenigde Staten

Toestanden en Invloeden
De hiërarchie Toestanden en Invloeden bevat descriptoren voor fysieke kenmerken die zichtbaar zijn in of op materialen of objecten en die het gevolg zijn van bepaalde fysieke omstandigheden of spontane fysische of chemische veranderingen. Relatie tot andere hiërarchieën: descriptoren voor processen van fysieke verandering zijn te vinden in de hiërarchie Procedures en Technieken. Sommige van die descriptoren kunnen zowel de procedure als het effect aanduiden (bijvoorbeeld corrosie). Descriptoren voor vormen of effecten die opzettelijk zijn toegevoegd aan objecten als ornament (bijvoorbeeld luchtkleppen) zijn te vinden in de hiërarchie Ontwerpelementen

tolerantie
Toelaatbare variaties in enig meetbaar voorwerp

tochtband
Stroken op de deurpost waartegen de deur sluit

toba's
Snaarinstrumenten met 4 groepjes van 3 snaren; bespeeld door met de duimen te tokkelen; Benin

Toby kruik
Bekers of kannen in de vorm van een menselijke figuur, meestal een zittende gezette man met een mok in zijn handen en een steek op zijn hoofd, voor het eerst gemaakt in Engeland in de 18de eeuw

tochtstrip
Stukjes metaal, hout of ander materiaal, die gebruikt worden om de scharnieren rondom deuren en ramen te bedekken zodat tocht geen kans heeft en regen en sneeuw buiten worden gehouden

toegangsbewijzen
Papieren strookjes of kaartjes die aangeven dat de houder voor de toegang of entree heeft betaald of hier anderszins recht op heeft

toegangsweg
Wordt gebruikt voor openbare wegen die direct toegang bieden tot het land, de gebouwen of de snelwegen aan één of aan beide zijden

toerekenen
Het toeschrijven van een handeling of een door de mens vervaardigd object aan een persoon of schepper, plaats of tijd; wordt vooral gebruikt met betrekking tot het toeschrijven van een kunstwerk aan een bepaalde kunstenaar of school

toeristenhut
Eén van de kleine, afzonderlijk bewoonde eenheden in een motel

toeschouwer
Te gebruiken voor personen die bij evenementen aanwezig zijn en deze bekijken. Gebruik 'kijkers (personen)' voor personen die exposities, losse kunst- of architectonische werken, televisieprogramma's of bioscoopfilms bekijken. Gebruik 'publieksgroepen' voor groepen toeschouwers of kijkers

toevoerleidingen
Gleuven of kanalen gemaakt om elektrische geleiders te bevatten

toewijding
Optredens of riten die iets of iemand aan een bepaald gebruik of doel toewijden of ter nagedachtenis aan bepaalde mensen of gebeurtenissen

toga
Gewaden die worden gedragen voor ceremoniële of officiële gebeurtenissen. Meestal met versieringen, stiksels en kleur(accenten)

toilet en papillon
Hartvormige kaptafels met laden die aan beide zijden uitspringen zodat het geheel enigszins op de vleugels van een vlinder lijkt

toiletkamer
Wordt gebruikt voor afsluitbare kamers, waarin zich een afzonderlijk toilet bevindt

toiletspiegel
Kleine, vrijstaande spiegels, meestal in een rechtopstaande omlijsting waarbinnen de spiegel kan worden versteld. Ze zijn bedoeld voor gebruik op de toilettafel en hebben soms een doosachtig onderstuk met kleine laatjes

tokkelidiofoon
Slaginstrumenten, met een lamel, uitgesneden in de buitenkant van een noot, van de peul van een vrucht of ander rond voorwerp als klankbord; bespeeld met de duim

tol
Voeten van meubels in de vorm van draaiende tollen

tolweg
Wordt gebruikt voor auto(snel)wegen of voor achttiende en negentiende-eeuwse verkeerswegen waarvoor de gebruikers tol moeten betalen

toneelkunst
Te gebruiken voor de professionele studie die is gericht op de bestudering van toneel, waarbij training, oefening en studie tijdens het beoefenen van het toneel gebeuren. Gebruik 'theaterwetenschap' voor de academisch georiënteerde bestudering van theater

Tongaans
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het Tongavolk uit de Republiek Tonga. Typische voorbeelden van kunstnijverheid van het Tongavolk zijn gevlochten manden, houtsnijwerk, figuratieve beeldhouwwerken en schorsdoeken

tonrond
Wordt gebruikt om dingen te beschrijven die gewelfvormig zijn gebouwd of dingen die worden afgedekt of afgesloten door een gewelf

Toona sinensis
Soort Toona die inheems is in Oost- en Zuidoost-Azië. Wordt gebruikt als sierplant, als voedsel en door meubelmakers voor zijn harde roodachtige hout

toonkamers
Ruimten bedoeld om produkten te tonen en te verkopen

toonmeter
Instrumenten voor het meten van de frequenties van tonen of de precieze toonhoogte, bijvoorbeeld een reeks gekalibreerde stemvorken

tootboog
Bogen met toten of neuzen (spitse raakpunten) en/of waarbij het binnenwelfvlak bewerkt is met bladmotieven

toreador broeken
Nauwsluitende damesbroeken die tot net beneden de knie reiken, vaak gemaakt van fluweel, zijde of iets dergelijks; van het soort dat traditioneel door stierenvechters wordt gedragen. Geen Nederlands equivalent

toren
Delen van gebouwen die aanmerkelijk hoger zijn dan breed en lang, met een ander bouwwerk verbonden, en die zich hoog hierboven en boven de omgevende bebouwing verheffen. VWB. Gebruik 'torens (gebouwen)' voor soortgelijke vrijstaande bouwwerken

torenmonstrans
Monstrans met een verticale, cilindervormige theca die is gevat in een hoge, torenachtige vorm met versierende architecturale elementen zoals spitsen en bogen met hogels, wimbergen en bladvormen. Van oorsprong laatgotische vormgeving

torentrap
Stenen treden, driehoekig in doorsnede, die wenteltrappen of spiltrappen vormen. Ze lopen schuin af en hebben gevormde uiteinden die, op elkaar gelegd , de centrale zuil of solide wentelspil vormen

toreuriek
Artistieke metaalbewerking, bestaande uit het hameren, graveren, drijven en bosseleren van metalen zoals goud en zilver om reliëfs en graveerwerk te maken

Tori
Verwijst naar de stijl die is vernoemd naar de beeldhouwer Kuratsukuri-no-tori (actief rond 600-630 v. Chr.). De stijl wordt gekenmerkt door geconventionaliseerde, symbolische, symmetrische vormen die een sterke invloed hebben ondergaan van de Chinese noordelijke Wei-stijl

tornado's
Hevige, vernietigende kolkwinden die vergezeld gaan van trechtervormige wolken die zich in een smalle baan over het land voortbewegen

tornatuur
Beeldhouwwerken, waarbij de voorstelling in een hard en meestal glad oppervlak wordt gesneden, vaak dat van een edelsteen of halfedelsteen

torpedo's
Raketten met een explosieve lading die zijn ontworpen om vanaf schepen, onderzeeërs of vliegtuigen het water in te worden gelanceerd, waar ze zichzelf voortstuwen en meestal kunnen worden bestuurd

totempaal
Palen gegraveerd en beschilderd met een serie totemistische symbolen, opgezet voor de huizen van Indianen uit het noordwestelijk kustgebied van Noord-Amerika

Touareg
Te gebruiken om werk te beschrijven dat is vervaardigd door het gelijknamige Berbervolk dat leeft in de Sahara en Noord-Afrika

touches
Wordt gebruikt voor de strepen gemaakt in de verf door de beweging van het penseel van de schilder

toupet
Haarstukjes van kunsthaar die worden gedragen om een kale plek te bedekken

Toxicodendron vernicifluum
Boomsoort die voorkomt in China, Korea en Japan. De boom wordt geteeld en het giftige sap wordt afgetapt voor de vervaardiging van lak voor lakwerk. Een van de werkzame bestanddelen van het sap van de lakboom is urushiol

tondeldoos
Een tondeldoos werd gebruikt voor het ontsteken van vuur. Het bevatte een licht ontvlambaar materiaal, zoals katoen of de hoed van een zwamsoort, de tonderzwam. Hierbij was nog een vuursteen en een metalen ring nodig

toetsinstrument
Muziekinstrumenten met een toetsenbord; bespeeld met hand(en)

traagheidsmoment
De mate van weerstand van een lichaam tegen hoekversnelling

traditioneel
Een met name in interieurontwerp gehanteerde algemene stijl die wordt gekenmerkt door het gebruik van al lang bekende en alledaagse stijlen van meubilair, muren, raamelementen, etc

tralievenster
Openslaande ramen, vast of scharnierend, met diagonale raamstijlen

trampoline
Te gebruiken voor netten of doeken van sterk canvas die strak met touwen in een metalen raamwerk op pootjes zijn gespannen en vastgezet en worden gebruikt als springplank bij gymnastische of acrobatische oefeningen

transpiratie
Vocht dat wordt uitgescheiden via de poriën van de huid van de meeste zoogdieren, meestal als gevolg van lichamelijke inspanning of warmte en bedoeld om het lichaam te laten afkoelen

trappelzakken
Overkleding voor zuigelingen en baby's, die het lichaam in één gesloten zak omhullen, al dan niet met capuchon en mouwen; ééndelig of met sluitingen in de taille

trekbarsten
Een craquelé-patroon in schilderijen dat wordt veroorzaakt door samentrekking in een snel drogende bovenlaag boven een langzaam drogende laag eronder, dat wordt gekenmerkt door een complex geheel van ongewoon brede, wijdvertakte en misvormende scheurtjes

tribhanga
Pose in de Aziatische kunst en dans, specifiek uit India. Het is een staande lichaamshouding die wordt gekenmerkt door drie buigingen, vaak met het gewicht op één been, en met het lichaam gebogen in tegengestelde richtingen bij het middel en de nek. Zo ontstaat een s-vorm, vergelijkbaar met contrapost

triccaballacca’s
Kleppers uit Napels (Italië), bestaande uit drie hamers die in een houten raamwerk zijn bevestigd. De middelste hamer is zo vastgemaakt dat de beide andere deze aan weerszijden kunnen aanslaan

trommelvel
Membranen die zijn uitgerekt over de geraamten of ketels van drumstellen, en die worden bespeeld door te worden geschuurd, geplukt of, wat gebruikelijker is, geslagen met handen of stokken

trompetboom
Genus van grote, voornamelijk bladverliezende bomen die inheems zijn in het oosten van Azië, het oosten van Noord-Amerika en West-Indië. De bomen hebben grote bladeren die voor veel schaduw zorgen en een geschikte habitat vormen voor een groot aantal vogels en andere dieren. De Latijnse naam is afgeleid van de naam van de Catawba-indianen voor deze bomen (de tribale totem). De beschrijvende botanist nam de naam verkeerd over en maakte er 'Catalpa' van

trui
Gebreide of gehaakte kledingstukken voor het bovenlichaam, die over het hoofd worden aangetrokken

trulli
Verwijst naar een type traditionele woning van kalksteen in Zuid-Italië, met name het zuiden van Apulië. Trulli hebben een cirkelvormig grondplan en zijn opgetrokken uit ruw bewerkte rotsblokken van kalksteen, met een kenmerkend dak van gestapeld metselwerk op kraagstenen. Deze specieloze techniek dateert uit de prehistorie maar is nog altijd in gebruik in deze regio. Meerdere trulli kunnen worden samengevoegd tot complexe wooneenheden met allerlei combinaties van platte en kegelvormige daken. De buitenzijde is vaak witgekalkt, de daken zijn bedekt met dakpannen en de hoofdingang is meestal boogvormig; er wordt spaarzaam gebruik gemaakt van ramen, die meestal klein zijn

trapboom
Hellende planken die de aantreden en de optreden van een trap ondersteunen

traptrede
Traponderdelen die bestaan uit één aantrede en één stootbord, of een ander gelijksoortig element dat een horizontaal oppervlak vormt waarop de voet van een stijgend of dalend persoon kan steunen

trede in rechtlopende trap
Treden van een rechte trap, waarvan elke aantrede even breed is