KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

tank
Zichzelf voortstuwende, zwaarbepantserde gevechtsvoertuigen met een volledig gesloten, draaiende geschutkoepel die het belangrijkste wapen van het voertuig bevat en één of meer machinegeweren; ze rijden op rupsbanden

Tarquinisch
Verwijst naar de periode en stijl van de artistieke productie in de Etruskische stad Tarquinia in het bijzonder tussen de 7de en de 2de eeuw v. Chr. toen de stad zich ontwikkelde tot een economisch, politiek en cultureel centrum. De kunstwerken, die meestal in verband worden gebracht met graftomben, bestaan voornamelijk uit muurschilderingen, sarcofagen en reliëfs op deuren

taalonderwijs
De studie van talen anders dan de moedertaal van de studenten, met de bedoeling om een bepaalde mate van vaardigheid in het gebruik van deze talen te verwerven

taalpsycholoog
Zij die zijn geschoold in of beoefenaars zijn van de taalpsychologie of psycholinguïstiek, het bestuderen van de mentale processen en vaardigheden die ten grondslag liggen aan het verwerven, produceren en begrijpen van taal, en de diagnose en klinische behandeling van spraak- of taalproblemen

taalvermogen
De woorden en hun uitspraak en de manier van combineren die door een behoorlijk grote samenleving wordt gebruikt en begrepen, en die door langdurig gebruik is bevestigd

taartvormen
Blikken die voornamelijk bedoeld zijn voor bakken

table ambulante
Franse benaming uit de 18e eeuw voor kleine, makkelijk draagbare tafels

table en crachoir
Benaming voor Franse tafels met een diepe rand of strook rondom het tafelblad

tableaus
20e-eeuwse beeldhouwwerken samengesteld uit figuren en objecten die zijn gerangschikt in een schilderachtig tafereel dat door de toeschouwer niet wordt betreden. Gebruik 'environments' voor werken die omgevingen creëren die de toeschouwer kan betreden. Gebruik 'tableaux vivants' voor de stille onbeweeglijke arrangementen van een of meer gekostumeerde artiesten die scènes uit de kunstwereld, toneel, literatuur, geschiedenis of de verbeelding weergeven

tablet-top Windsorstoel
Square-back Windsorstoelen met een dwarspaneel op de achterstijlen dat meestal buiten de achterstijlen uitsteekt. Zulke stoelen kunnen een rugleuning hebben die bestaat uit lange spijlen, dwarslatten, één of meer dwarslatten met korte spijlen of een verticaal middenblad in de rug

tabor
Trommen, in combinatie met de taborfluit; de trom wordt bespeeld met de rechterhand, de fluit met de linkerhand

taches de beauté
Schoonheidsvlekjes, soms in decoratieve vormen, die voor de sier op het gezicht worden aangebracht

tafel
Meubelstukken met een vlakke, plaatachtige bovenkant die op één of meer poten of dragers steunt

tafelbed
Wandtafels die twee doelen dienen. Ze hebben een scharnierend blad en een front waarachter zich een opklapbed bevindt

tafelland
Betrekkelijk kleine, vlakke of bijna vlakke, meestal geïsoleerde stukken land die duidelijk uitsteken boven het omringende land en zich kenmerken door steile erosiewanden rondom; kleiner dan plateaus, maar groter dan tafelbergen

tafels
Platte oppervlakken of stukken steen met inscripties of daarvoor bedoeld, of dunne, onbuigzame stukken steen bedoeld als schrijfoppervlak

tafelschermen
Verwijst naar kleine decoratieve schermen, meestal van Chinese of Japanse herkomst, die zijn bedoeld om op een tafel te worden gezet. Tafelschermen kunnen uit één of meerdere panelen bestaan

tafelschip
Houders in de vorm van een scheepsmodel, ter versiering of voor gebruik; sommige werden gemaakt als drinkgerei terwijl andere werden gebruikt als houder voor zout, bestek of servetten

taft
Fijne, gladde stof, in effenbinding en soms met een licht kettingrips-effect, met een glad en glanzend oppervlak aan beide zijden. Het werd aanvankelijk van zijde gemaakt maar tegenwoordig van verschillende vezels

tahōtō
Gebouwen die in sommige tempelcomplexen van esoterisch-boeddhistische stromingen de pagode vervingen. Letterlijk betekent de term 'pagode met veel juwelen', 'pagode met veel lagen' of 'toren met veel schatten'. Ze werden in Japan geïntroduceerd tijdens de Heian-periode (794-1185). Kenmerkend is de witte, bepleisterde halve bol op een vierkante fundering. Een bekend voorbeeld is de Ishiyamadera-pagode in Otsu, bij Kioto, gebouwd in 1154

Taisjô
Verwijst naar de periode die samenviel met de heerschappij van Keizer Taisjô, van 1912 tot 1926. Deze periode kende een toename van de welvaart en van industriële activiteit tijdens de Eerste Wereldoorlog en het begin van democratische vernieuwing in de jaren 20 van de twintigste eeuw

talenkenners
Zowel te gebruiken voor personen die zijn gespecialiseerd op het gebied van de taalwetenschap als voor personen die welbespraakt zijn in verschillende talen

talenpracticum
Ruimten voor praktisch onderwijs en zelfstudie in vreemde talen met behulp van opname- en luisterapparatuur

talinggroen
Reeks blauwachtig, grijsachtig groene kleuren die lijken op de kleur van bepaalde veren van de taling (een riviereend)

talmoedscholen
Hebreeuws-Engelse scholen die zowel seculier als religieus onderwijs bieden, meestal bestuurd onder orthodox-joodse auspiciën, of scholen die onderwijs geven in de talmoedische wet en die rabbi's wijden. Gebruik 'rabbijnenscholen' voor onderwijsinstellingen die speciaal zijn bedoeld voor het scholen van rabbi's. Gebruik 'joodse scholen' voor scholen die worden bestuurd onder hervormd of conservatief joodse auspiciën

tampon
Proppen of staafjes, meestal van katoen, die worden gebruikt om bloedingen te stelpen of menstruaal bloed te absorberen

tampon
Voorwerpen die worden gebruikt om een plaat met inkt te overtrekken of een etsgrond te leggen; meestal bestaande uit een katoenen kussentje dat met zijde of leer is bedekt, maar soms ook een stuk opgerold vilt of andere stof

Tanagra-figuur
Kleine Griekse beschilderde terracotta figuurtjes, van een type dat voor het eerst werd gevonden in Boeotische tombes uit de 3e en 4e eeuw v. Chr

tandbeitel
Steenhouwersbeitels met een getande snijrand

tandemlift
Liften met de ene kooi boven een andere, bewegend in dezelfde schacht, ter bediening tegelijkertijd, van twee opeenvolgende verdiepingen

tandentrekkers
Zij die tandheelkunde uitoefenen of bevoegd zijn om dat te doen

tandheelkundige faculteit
Onderwijsinstellingen voor de opleiding van tandartsen, die zich in de medische praktijk bezighouden met tanden en bijbehorende structuren van de mond: preventie, diagnose en behandeling van ziekten, letsel of misvorming van de tanden, het tandvlees en de kaken

tandheugel
Getande segmenten van cirkels die om een spil draaien om roterende bewegingen om te zetten in lineaire bewegingen met als doel het tellen van het aantal slagen in slaande of luidende klokken of repetitiehorloges

tandschaaf
Schaven met een getande, bijna rechtopstaande beitel, die worden gebruikt om een oppervlak ruw te maken voordat het wordt gevernist

tapijtpagina
Wordt gebruikt voor bladzijden met ingewikkelde versieringen, soms met een centraal kruismotief, zoals in sommige insulaire manuscripten, of samengesteld uit minutieus schrift, zoals in bepaalde Hebreeuwse manuscripten

tapijtspijker
Platkopspijker die met name wordt gebruikt voor het bevestigen van tapijten

tapkraan
Type ventiel of haan gebruikt om de stroming van vloeistof door een kraan te reguleren, bijvoorbeeld in koffie- of theekannen, wijnfonteinen en dergelijke

tappit-hen kannen
Schotse drinkbekers, voorzien van een deksel met een knop, gewoonlijk gemaakt van tin

Tarsiiformes
Infraorde met één bestaande familie spookdiertjes en de families Anaptomorphidae en Omomyidae, die in het Eoceen en het Vroeg-Mioceen leefden

taveernes
Vooral 17e tot 19e eeuwse gelegenheden waar men kon eten, drinken en overnachten, die vaak plaatselijke verzamelplaatsen voor gezelligheid werden; te onderscheiden van 'herbergen' waar de slaapgelegenheid wordt benadrukt en die ook eten en drinken aanbieden; gebruik 'cafés' en 'saloons' voor gelegenheden waarbij de nadruk ligt op vooral alcoholische dranken

taxameters
Instrumenten die worden bevestigd op huurvoertuigen om de horizontaal afgelegde afstand te meten en soms ook de tijd die is verlopen tijdens het stilstaan, en die worden gebruikt om het verschuldigde bedrag te berekenen

Tazina
Rotsgravurestijl uit de Sahara, genoemd naar de Algerijnse vindplaats waar deze gravures voor het eerst zijn ontdekt. Tazina-rotsgravures zijn meestal fijn ingesneden en zorgvuldig gepolijst; ze beelden wilde dieren af, vaak gazelles

taxeren
Het vaststellen van de marktwaarde van een artikel, zoals dat wordt gedaan door schatting door een bevoegd persoon

takelblok en takel
Toestellen of apparaten zoals kabels en katrollen. Worden gebruikt voor het hijsen, neerlaten en verplaatsen van objecten en materialen

Tagar
Verwijst naar de cultuur van de Vroege Nomaden die zich ontwikkelde op de steppen van het Minoesinsk-bekken. De cultuur wordt gekenmerkt door een karakteristiek type koergan, vaak met een kleine grafheuvel en een lage, rechthoekige stenen omheining met hoge, pilaarachtige stenen platen op de vier hoekpunten. Er is ook het type zonder grafheuvel en met een begraafplaats die is gemarkeerd met stenen pilaren in groepen van enkele tientallen tot een paar honderd

takel
Werktuigen voor het ophijsen van lasten

tafelschellen
Bellen, in allerlei uitvoeringen, steeds met handvat waardoor ze in de hand kunnen worden gehouden om ze te luiden

tegulae graf
Graf waarbij het lichaam bedekt wordt door aardewerken tegels (tegulae), die samen een soort hellend dak vormen. Vaak voorkomend in de Romeinse Oudheid

tekenaar
Personen bekwaam in de tekenkunst

teksttype
Lettertypen die gebruikt worden voor het voornaamste deel van een tekst of drukwerk, vaak gekenmerkt als type van 24 punten of kleiner

telescooptafel
Uitschuifbare eettafels die in de Victoriaanse periode werden uitgevonden. De naam verwijst naar de manier van uitschuiven

tentdak
Daken met een vierkante, achthoekige of andere basis die worden opgespannen met een stok. Men gebruikt de term voor Russische en victoriaanse houten constructies en de structuren van moderne constructies gemaakt met membranen en dunne geraamtes, en ook voor de daken van gewone tenten. Gebruik 'šaters' voor zulke daken binnen de context van de Russische architectuur

terracotta's
Beeldhouwwerken van terracotta. Gebruik, indien mogelijk, de materiaalterm plus een meer specifieke objectnaam, zoals 'terracotta' + 'beeldjes'

terrein
Wordt gebruikt voor afgebakende stukken land, meestal grasvelden, beplante of onaangetaste stukken grond, die om een huis of een ander gebouw liggen en daar bijhoren

temperatuurmeter
Brandverklikkers die hitte waarnemen zodra die voldoende is om de aanwezigheid van open vuur aan te geven

teksten
Meestal geschreven of gedrukte woorden, zinsdelen of zinnen die zo zijn gerangschikt dat ze een communicatieve waarde krijgen. Omvat ook mondelinge communicatie die woordelijk is opgeschreven of gedrukt

teraardebestelling
Begrafenishandelingen, gewoonlijk maar niet noodzakelijkerwijs met een ceremonieel karakter, de plaatsing ervan in het graf, al dan niet vergezeld van allerlei bijbehorende rituele handelingen

terra nigra
Verwijst naar een stijl van grijs tot zwart reducerend gebakken aardewerk met een meestal glanzende buitenkant, dat werd geproduceerd in het noorden van Gallië (het huidige België) ten tijde van de Romeinen. Werd ook in de vroege Middeleeuwen nog gemaakt

terra rubra
Verwijst naar een stijl van roodbruin, oxiderend gebakken aardewerk dat werd geproduceerd in het noorden van Gallië (het huidige België) ten tijde van de Romeinen. Na de Batavenopstand (69/70 n. Chr.) komt terra rubra niet meer voor

terra sienna
Roodachtige aarde die ijzer en mangaandioxiden bevat en die wordt gebruikt als pigment voor olieverfschilderijen en aquarellen. De term verwijst naar de roodachtige aarde rond de Italiaanse stad Siena

terracotta
Een reeks roodachtige of oranjebruine kleuren die lijken op de kleur van het aardewerkproduct terracotta

terrine
Vuurvaste, vaak aardewerken houders om voedsel in de oven te verwarmen en het te serveren

teston
Zilveren munten van verschillende waarden die in de 16e eeuw in Frankrijk werden gebruikt

tetradrachme
Oude Griekse munten met een waarde van vier drachmen, oorspronkelijk van puur zilver gemaakt maar geleidelijk steeds minder waard. In omloop geweest van ongeveer 550 v.C. tot 300 n.C

telefoonkabel
Kabels die worden gebruikt binnen telefoonsystemen om stemgeluid of gegevens over te brengen via elektrische impulsen. Ze zijn meestal gemaakt van koper, staal of glasvezel omgeven door rubber of plastic

telefoonpaal
Palen die men primair gebruikt om telefoonlijnen of -kabels mee op te hangen

telefoontoestellen
Wordt gebruikt voor instrumenten, toestellen of apparaten die geluiden over een afstand overbrengen of reproduceren, vooral die apparaten waarin een menselijke stem wordt overgebracht door een kabel of een satelliet

telegraaf
Apparaten of systemen waarmee men informatie in de vorm van gecodeerde signalen over een afstand kan verzenden. In de loop der eeuwen zijn er veel verschillende telegraafsystemen gebruikt, maar de term verwijst meestal naar de elektrische telegraaf, die in het midden van de negentiende eeuw is ontwikkeld en meer dan een eeuw lang het meest toegepaste systeem was om informatie via een kabel of radiogolven te verzenden. Een telegraaf bestond uit een zender en een ontvanger die men met elkaar verbond met een geleidende draad of een ander communicatiekanaal

tentconstructie
Wordt gebruikt voor skeletten onder elastische belading, zoals kabel- of membraanskeletten

tentoonstellingsinrichting
Wordt gebruikt voor het geheel van de materialen die een tentoonstelling vormen, inclusief het tentoonstellingsontwerp, grafiek, labels, verlichting, audiovisuele onderdelen, de tentoongestelde stukken en de kisten waarin deze stukken worden opgeborgen

tegels
Kleine stukjes vloerbedekking die een zelfklevende achterkant hebben

terugsprong
Het naar achteren geplaatst zijn van de voorkant van een gebouw naar een lijn dichter bij de achterkant van de bouwlijn of naar de achterzijde van de muur eronder, om de onderste etages en de straat meer zon en lucht te geven

tellingsgebied
Verwijst naar districten of andere administratieve gebiedsdelen waarin een groter gebied is onderverdeeld met het oog op het houden van een volkstelling

testvliegtuig
Te gebruiiken voor speciale vliegtuigen, die zijn gebouwd om aërodynamische, vliegtuigelektronische, constructie- of voortstuwingssystemen of -concepten te testen, voordat deze worden toegepast in andere vliegtuigontwerpen

tethering stones
Zware, onregelmatig geronde, eivormige en langwerpige stenen, aangetroffen op neolithische vindplaatsen in de Sahara, met een groef over het midden. Uit afbeeldingen in rotsinkervingen is bekend dat ze gebruikt werden om tamme dieren zoals vee aan vast te binden, of om touwvallen en -strikken voor wilde dieren te maken; het touw werd op de plaats van de groef rond de steen gebonden of geknoopt en het gewicht van de steen voorkwam dat het dier wegliep

Teda
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Tsjaad, Libië en Niger leeft

Teita
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het zuidoosten van Kenia leeft

Tekna
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Marokko leeft en een subgroep van de Berbers vormt

Tembo
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in de Democratische Republiek Congo leeft

Tendgha
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Mauritanië leeft

Tera
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het noordoosten van Nigeria leeft

tekening van aan- en afvoersysteem
Wordt gebruikt voor tekeningen van aan- en afvoersystemen of delen daarvan. Gebruik '1. W-plannen (aanvoer) 2. rioleringsplannen (afvoer)' voor specifiek op schaal gemaakte plattegronden

telefooncel
Hokjes in de publieke ruimte met een telefoon erin. In West-Europa en Amerika werden ze in de tweede helft van de jaren zeventig van de negentiende eeuw voor het eerst geïntroduceerd in stedelijke gebieden door de politie om agenten en burgers de mogelijkheid te bieden bij ordeverstoringen de autoriteiten te waarschuwen

telelens
Diverse lenzen waarvan de brandpuntsafstand aanzienlijk groter is dan de diagonaal van het negatief in de samenstelling waarin het wordt gebruikt

ten-foot rod
Houten staven van 1 inch in het vierkant en 10 voet lang waarop in de lengte voeten en inches zijn aangegeven; wordt gebruikt door bouwvakkers en timmerlieden

tekenhaak
Voorwerpen die bestaan uit twee armen die aan elkaar vastzitten onder een loodrechte hoek. Meestal gemaakt van hout, metaal, plastic of een combinatie van deze materialen. Worden gebruikt om rechte hoeken te tekenen of om de haaksheid van de zijden, randen of oppervlakken te controleren

term papers
In Angelsaksische landen een paper of ander document over een onderwerp dat een student heeft bestudeerd en dat hij of zij indient aan het eind van een semester of een andere periode van een school of universiteit

tetrapyloon
Constructies met vier vierkanten, twee elkaar kruisende doorgangen en vier façades. De assen zijn elk symmetrisch ingekaderd door architectonische zuilen en bogen. De term wordt doorgaans gebruikt in verband met monumentale antieke Romeinse architectuur. Quadrifrons bogen werden vaak gebouwd bij haakse wegkruisingen en waren meestal vrijstaand. Quadrifrons bogen konden triomf of eerbetoon uitdrukken. Quadrifrons bogen waren met name populair in Noord-Afrika. Beroemde voorbeelden zijn de boog van Marcus Aurelius in Tripoli en de Janus Quadrifrons in Rome. De term kan ook verwijzen naar een vorm van beeldhouwen die meestal werd gebruikt als architectonisch ornament dat bestaat uit vier gezichten of façades die in vier richtingen staan

tensie
De toestand die het gevolg is van een toegepaste kracht; deze toestand bestaat in een voorwerp als de interne structuur of oppervlakte weerstand biedt tegen een kracht die een vervorming teweegbrengt of dat probeert

tensiometer
Instrumenten voor het meten van trekspanning, bijvoorbeeld in staaldraden of balken, of voor het meten van de negatieve druk of oppervlaktespanning van vloeistoffen

telematica
Wetenschap van het verzenden en ontvangen van computerinformatie over lange afstanden. De term is in 1978 bedacht door Alain Minc en Simon Nora

Teton
Verwijst naar de cultuur van een van de drie hoofddivisies van de Sioux. De Teton bestond uit zeven grote, autonome divisies: Blackfoot, Brulé (Hoger en Lager), Hunkpapa, Miniconjou, Oglala, Sans Arcs en Oohenonpa

tekke
Wordt alleen gebruikt voor derwisj kloosters; gebruik 'hospitiën' voor pleisterplaatsen voor islamitische pelgrims

testgebied
Wordt alleen gebruikt voor het uittesten van militaire wapens; gebruik 'schietterreinen' of een specifiekere term voor oefenterreinen voor kleine vuurwapens

te analyseren stof
Een stof, vaak metaal, die testen of analyses ondergaat of moet ondergaan om gehaltes te bepalen

tearoom
Gelegenheden waar thee en andere niet-alcoholische dranken en gebak en lichte maaltijden worden geserveerd

tenoorhoorn
Koperblaasinstrumenten, behorende tot de kornetfamilie, altbereik, middelgrote klankbeker, 3 kleppen, cupmondstuk

tenor
Beschrijft menselijke stemmen en muziekinstrumenten met een toonhoogte lager dan alt, maar hoger dan bariton

tekendriehoek
Tekenhulpmiddelen met rechte kanten die, ten opzichte van de rand van een tekenbord, in ieder gewenste hoek kunnen worden gezet

televisieantenne-systeem
Systemen met apparatuur waarmee een gebouw of complex wordt voorzien van een televisiesignaal