KSART - Kunstvormen

Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen. De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd. We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070


videokunst
Kunstwerken waarbij gebruik wordt gemaakt van videotechnologie, met name videobanden. Gebruik 'videokunst (vakgebied)' voor de studie en praktijk van het maken van zulke werken

video-opnamen
Algemeen gebruikt om te verwijzen naar het fysieke artefact van het overdragen van filmbeelden in elektronische vorm, in elk medium. Gebruik 'videobanden' om te verwijzen naar video-opnamen op magneetband

viewbook
Een aantal foto's van een plek, gebeurtenis of activiteit die om commerciële redenen bij elkaar zijn gevoegd; soms worden ze ingebonden met behulp van een spiraalband, soms gevouwen in de vorm van een harmonika

vicepresident
Functionarissen die in rang ondergeschikt zijn aan de president in een regering of organisatie en die als president kunnen fungeren in het geval van diens afwezigheid of invaqliditeitn

vicus
Zowel oude Romeinse stedelijke woonwijken als Romeinse en Middeleeuwse handelswijken of dorpjes, die meestal buiten de muren van nabijgelegen militaire nederzettingen lagen

vide-poche
Kleine slaapkamertafels, vaak geschraagd, met een tafelblad met brede rand en soms één of meerdere planken, waar een man de inhoud van zijn zakken op kan legen wanneer hij zich uitkleedt. Ze werden voor het eerst gemaakt in Frankrijk, rond 1720, en werden tegen het einde van de 18e eeuw eveneens populair in Frankrijk

villa rustica
Romeinse villa's die dienen als boerderijen

villa urbana
Romeinse landhuizen die bij de stad liggen en dienen voor recreatie, niet voor de landbouw

villawijk
Kleine, gewoonlijk welvarende, gemeenschappen die voorbij de buitenwijken van een stad liggen

vinger
De uiteinden van de hand van een mens of een dier, gewoonlijk vijf (zoals bij mensen) of vier in getal

vingerschaaf
Zeer kleine houtschaven

viscosimeters
Instrumenten voor het meten van de viscositeit van vloeistoffen

viscosimetrie
Het meten van viscositeit

viskwekerij
Inrichting waar visseneitjes worden uitgebroed en de jonge vissen, die later in meren, stromen en vijvers worden uitgezet, worden grootgebracht

visspaan
Keukengerei met lange handvatten en brede bladen die vaak zijn doorboord of gegraveerd met decoratieve patronen, dat wordt gebruikt om vis te serveren. Gaan soms samen met 'visvorken (serveermateriaal)'

vitriool
Een heldere, kleurloze tot bruinachtige, dikke, olieachtige, bijtende, met water vermengbare vloeistof, H2SO4, die meestal wordt geproduceerd door zwaveldioxide. Zwavelzuur wordt voornamelijk gebruikt bij de productie van kunstmesten, chemicaliën, explosieven en petroleumraffinage. Een integrale component van sulfaat

Vlaamse klinker
Harde, geelachtige straatklinker

Vlaamse kloskant
Een verdere evolutie van de Oud-Vlaamse kant uit de 16de en 17de eeuw. De motieven, die meestal met een sierdraad omringd zijn, tonen vaak bloemen, ranken of dieren

Vlaamse tuitlamp
Tuitlampen, meestal van koperplaat, met een cilindervormig reservoir en een koepel- of kegelvormige deksel en een enkele pithouder, met een kanaal meteen eronder om de druppels op te vangen. Het geheel staat op een standaard met een verzwaard voetstuk. Dit type is afgebeeld op een schilderij van de Vlaamse school

vlag
Wordt gebruikt voor stukken stof of ander buigzaam materiaal dat meestal langs één kant aan een paal of een koord is bevestigd, en die zijn bedoeld als symbool van een land of organisatie, of als een signaal

vlieger
Te gebruiken voor lichte geraamtes, meestal van hout, die zijn bedekt met een dun materiaal en die op de wind vliegen aan het einde van een lang touw; ze waren in China al ten minste bekend vanaf de 3e eeuw v.C

vliesgevels
Niet dragende muren die ondersteund worden door de delen van een onbuigzaam raamwerk, zoals een frame van gewapend beton of staal, en die daardoor dienen ter insluiting en niet ter ondersteuning

vloeigrens
In de werktuigbouwkunde de belasting waarbij een vast stof die wordt uitgerekt, begint te vloeien of permanent van vorm begint te veranderen, gedeeld door de oppervlakte van zijn oorspronkelijke dwarsdoorsnede; ook de hoeveelheid belasting in een vast lichaam bij het begin van permanente vervorming

vlooienpelzen
Te gebruiken voor pelswerk, gewoonlijk sabel- of marterbont, meestal uitgerust met versierde koppen en klauwen van kristal of goud en bezet met edelstenen. Gedragen om de hals en schouders, met een ketting vastgezet aan een riem, of in de hand gedragen. Populair in Europa in de 16de eeuw. Mogelijk gebruikt om vlooien en luizen van het lichaam van de drager aan te trekken

vlotterklep
Kleppen die worden geregeld door een drijflichaam in een toestel, zoals de vlotterkleppen in de stortbak van een toilet

vleugel
Delen aan de zijkant of aanhangsels bij een kunstwerk, zoals wordt aangetroffen bij een drieluik

vleeskuip
Grote houders met deksels waarin rauw vlees wordt geconserveerd met zout of pekel, cilindrisch of dikbuikig van vorm, van uiteenlopende afmetingen en gemaakt van aardewerk, hout, steen of cement

vliegmachines
Niet-technische benaming voor luchtvaartuigen die vaste vleugels hebben, zwaarder zijn dan lucht en zijn ontworpen om de druk die wordt gecreëerd door hun beweging door de lucht te gebruiken om mensen en ladingen op te heffen en te vervoeren; gebruik waar mogelijk een specifiekere term

vloerlamp
Lampen op hoge standaarden, ontworpen om op de grond te staan

vleugel
Te gebruiken voor accessoires die uitsteken vanaf de schouder van een kledingstuk en zijn gemaakt van textiel of metaal

vlasbreken
Procedé in de vlas- of hennepbewerking. Nadat het vlas geroot (een aantal weken in het water liggen rotten) was, moeten de zachte losse delen uit de stengel verwijderd worden, zodat de lange fijne vlasdraden(de basis van linnen) overblijven. Dit gebeurt door de (inmiddels weer gedroogde) stengels te kneuzen

vliegtuig met vaste vleugels
Te gebruiken voor vliegtuigen die stijgkracht ontlenen aan de beweging van lucht over aërodynamisch ontworpen oppervlakken die strak en permanent aan de romp zijn bevestigd

vliering
Wordt gebruikt voor lage, niet afgewerkte zolderruimten die zich onmiddellijk onder de nokken van daken bevinden

vliegende rib
Wordt gebruikt voor plafondribben die gedeeltelijk of geheel losstaan van het gewelfoppervlak, dus zonder gewelfscellen, waardoor ze een luchtig netwerk vormen. Wordt aangetroffen in Duitse en Engelse laat-gotische architectuur

vloertegels
Tegel gebruikt voor vloerafwerking

vlakke dakpan
Platte, poreuse dakpan met 2 evenwijdige randen, waarvan de één convex is en de ander concaaf, zodat er een aantal met de randen aan elkaar kunnen worden gezet tussen daksparren, binten en dergelijke

vliegas
Fijnstof dat ontstaat door fijne scheiding na de verbranding van verpulverde steenkool of hout, vaak uitgestoten als luchtverontreiniging bij elektriciteitscentrales en fabrieken. In de Verenigde Staten wordt vliegas tegenwoordig ingesloten en opgevangen; wordt gebruikt als vulstof in baksteen en beton

vlaktemeter
Instrumenten voor het meten van het oppervlak van een plat vlak door de omtrek van het oppervlak te volgen

vlaktes
Uitgestrekte stukken land met weinig oneffenheden in het oppervlak, meestal vrij vlak en laaggelegen

vleeskant
Beschrijft de oppervlakte van het leer waarvan het vlees en de onderhuid en het vet verwijderd zijn

vleugels
Piano's, met horizontale, vleugelvormige kast met een gebogen en een rechte kant, waarin de snaren evenwijdig lopen aan de toetsen

vlasfamilie
Familie van ongeveer 14 genera en 300 soorten kruidachtige planten en struiken

vliegenmepper
Instrumenten die worden gebruikt om insecten te doden, gewoonlijk gemaakt van een plat stuk geperforeerd materiaal of gaas dat is bevestigd aan een handvat. Te onderscheiden van ‘ceremoniële vliegenmeppers’, die men bij zich draagt om vliegen van zich af te slaan en ook kunnen dienen als symbool van maatschappelijke positie of gezag

vlas
Kruidachtige eenjarige plant, inheems in het gebied dat zich uitstrekt van het oosten van het Middellandse Zeegebied tot India. Waarschijnlijk voor het eerst gekweekt in de Vruchtbare Sikkel. De plant wordt 4 meter hoog en heeft blauwe bloemen waaruit peulen met zaadjes ontstaan. De plant wordt verbouwd vanwege de vezels, waar men vlasdraad en linnen van kan maken, en vanwege de zaadjes, waar men lijnzaadolie uit wint, een eetbare olie die wordt gebruikt als voedingssupplement en als bestanddeel van verf en een groot aantal producten waarmee men hout afwerkt. In Georgië en Zwitserland zijn bewijzen gevonden dat vlas al in de prehistorie werd gebruikt, en in Egyptische tombes heeft men geregeld fijne linnen stoffen gevonden. Fenicische handelaren introduceerden linnen in Gallië en Groot-Brittannië. De Romeinen verspreidden linnen producten over hun hele rijk. In West-Europa werd de productie van linnen in de zeventiende eeuw een belangrijke industrie

vleeskleur
Reeks warme roze kleuren, zo genoemd om ze lijken op de huidskleur van mensen uit West-Europa

vloeiblokken
Stukken vloeipapier in verschillende vormen en maten, waaronder losse vellen, gestapelde vellen en grote vellen die in een vloeilegger worden gestoken om het bureaublad te beschermen tegen inktvlekken

vliegenvanger
Benaming voor verschillende soorten apparaten om vliegen en andere insecten mee te lokken en te vangen

vliegers maken
De kunst of vaardigheid van het maken van lichte frames, meestal van hout, bedekt met een dun materiaal en bedoeld om aan het eind van een lang koord in de wind te laten vliegen. Bekend sinds in elk geval de 3de eeuw v. Chr. in China

vluchtig
Term die wordt gebruikt voor het beschrijven van pigmenten of verfstoffen die vervagen of van kleur veranderen als gevolg van de werking van licht. De term verwijst niet naar kleurveranderingen die worden veroorzaakt door chemische reacties met de atmosfeer of omgevingsmaterialen

vloeistof
Verwijst naar een stof in vloeibare toestand. De vloeibare toestand is de toestand waarbij een stof een kenmerkende neiging tot vervloeien, weinig of geen neiging tot verspreiding en een relatief hoge onsamendrukbaarheid vertoont

vlakgeslepen kapzaag
Kleine kapzagen van 7,5 tot 15 cm lang, met zeer scherpe fijne tanden die dicht bij elkaar zitten; worden gebruikt voor nauwkeurig werk

vlammenspuiten
Draagbare of vervoerbare wapens die lange, brandende stralen vloeibare of halfvloeibare brandstof onder druk kunnen afschieten

vlecht
Tot een streng gevlochten hoofdhaar. Voornamelijk bij meisjes en vrouwen

vlerken
Uitstekende rondhouten met drijvers, zoals een houtblok, gestoken vanuit de zijkant(en) van een vaartuig om de stabiliteit te handhaven; kan ook verwijzen naar aldus uitgeruste vaartuigen

vliegtuigmoederschip
Te gebruiken voor de grootste oorlogsschepen, die als drijvende mobiele luchthavens dienen en van start-, landings- en vliegtuigonderhoudsfaciliteiten zijn voorzien

vlinderbrillen
Bril of zonnebril met rond montuur of halfmontuur met in punt omhooglopende bovenhoeken. Met name in zwang eind jaren '50 en jaren '60

vloeistofthermometers
Instrumenten die de temperatuur meten door gebruik te maken van het gegeven dat de fysieke eigenschappen van stoffen veranderen al naar gelang met de mate van verwarming

vloerschaaf
Lange schaven, tot 92 centimeter, gebruikt bij het maken van vloerplanken. Verschillen van de reischaven in hun grootte en gebruik

vlot
Te gebruiken voor een groot aantal verschillende vaartuigen die in feite drijvende platforms zijn, min of meer stijf en op het zelfde niveau blijvend, drijvend, zonder binnenvolume en zodanig van vorm dat water niet buiten boord gehouden kan worden

vlottershaak
Palen met een scherp uiteinde en een haak, die door houtvlotters worden gebruikt bij het houtvlotten en door de leggers van treinrails om de spoorstaven op één lijn te leggen

vluchtigheid
De eigenschap van een stof om snel te verdampen

vluchtstrook
De zijkanten of randen langs een weg, onverschillig aan welke kant, met name dat gedeelte waar voertuigen kunnen parkeren in noodsituaties

voet
Delen van het lichaam van een mens of een dier, gewoonlijk met tenen, die zich bevinden onder het enkelgewricht van de benen of poten, met als belangrijkste functie het bieden van steun en voortbeweging. Gebruik 'handen (dierlijke of menselijke lichaamsdelen' voor de uiteinden van armen

voet
Wordt gebruikt voor uiteinden waar een object op rust, die klein zijn in verhouding tot het voornaamste deel van het object. Gebruik 'voetstukken' voor relatief grote uiteinden waar structuren of objecten op rusten

voetbeker
Benaming voor diverse vormen van bekerglazen in de periode 1300-1700 met ingenepen lichaam zodat er een (hoge) voet ontstaat. Één- of tweedelig

volutenkrater
Kraters met handvatten in de vorm van een voluut, die vanaf de schouders tot boven de rand lopen. In de zwartfigurige stijl zijn deze kraters zeldzaam, maar in de roodfigurige komen ze veel voor

voorkant
Wordt gebruikt voor die oppervlakken of gedeelten van objecten die naar voren zijn gericht, of die worden beschouwd als het belangrijkst of nuttigst. Als bijvoeglijk naamwoord dat de plaats van iets aan of bij de voorkant van iets beschrijft wordt 'voor' (Kenmerken en Eigenschappen) gebruikt

voorlopig scenario
Voorlopige versies van scenario's, die na de synopsis maar voor de eerste versie van het scenario worden geschreven, waarin meestal een compleet verhaal wordt verteld, waaruit de voornaamste gebeurtenissen, handelingen en personages kort worden beschreven. Soms bevatten ze ook al de dialogen van een aantal sleutelscènes

voortbeweging
Het uitvoeren van of de kracht voor de verplaatsing van de ene plek naar de andere, zoals de gerichte beweging van een persoon, dier of levenloos lichaam door natuurlijke of kunstmatige invloeden

voorwerken
Wordt gebruikt als verzamelnaam voor de delen van een boek die aan het hoofdwerk voorafgaan, zoals de titelpagina, het voorwoord of de inhoudsopgave

voorwerpen
In algemene zin, objecten die zijn gemaakt of bewerkt door mensen, gewoonlijk handgereedschap, gebruiksvoorwerpen, sieraden of kunst. In de archeologie is een artefact een object dat is vervaardigd door een menselijke cultuur en wordt onderscheiden van natuurlijke resten, en later is aangetroffen bij archeologische werkzaamheden. Zie ook 'culturele artefacten' voor de context van objecten die specifiek worden verzameld door musea. Gebruik de term niet in de technische en medische betekenis, dat wil zeggen voor een product of effect dat niet aanwezig is in de natuurlijke toestand van een organisme of een systeem, maar optreedt wegens het onderzoek zelf of het gevolg is van een andere externe activiteit

voorzetraam
Buitenramen die op bestaande ramen worden geplaatst om extra bescherming tegen het weer te bieden

vogelperspectieven
Verwijst naar niet-fotografische voorstellingen waarvan het gezichtspunt ver boven normale ooghoogte ligt. Op deze afdrukken, tekeningen of schilderingen is het gezichtspunt doorgaans zo gekozen, dat het lijkt alsof de kijker vanaf de wolken naar beneden kijkt. Het voordeel van dit gezichtspunt is dat de voorstelling gedetailleerder kan zijn, omdat de voorgrond de achtergrond niet aan het zicht onttrekt. Dit perspectief wordt al toegepast sinds de oude Romeinse tijd, toen het werd gebruikt om slagvelden af te beelden. Het is ook een veelgebruikt perspectief voor het afbeelden van stadsontwikkelingen, ontwerpen van landschapstuinen, en paleizen en steden. De observatiepositie van een vogelvlucht ligt boven dakniveau, maar onder dat van kaarten. Gebruik 'vogelvluchten (tekeningen)' voor bouwtekeningen in nauwkeurig perspectief. Gebruik voor foto's 'luchtaanzichten' of 'luchtfoto's'. Gebruik 'map views' voor geïllustreerde landkaarten

vogelperspectieven
Wordt gebruikt voor perspectieftekeningen vanuit een gezichtspunt flink boven normale ooghoogte; gebruik 'vogelvluchten (gezichten)' voor andere, niet gefotografeerde afbeeldingen vanuit hoog gezichtspunt, waarop geen perspectief wordt gebruikt of benadrukt. Gebruik 'luchtaanzichten' of 'luchtfoto's' voor foto's genomen vanaf een hoge plaats

vooraanzichten
Verwijst naar afbeeldingen met een gezichtspunt voor het onderwerp, in tegenstelling tot afbeeldingen die van de zijkant of van achteren worden gezien

vochtmeters
Instrumenten voor het vaststellen van de hoeveelheid water in materialen, bijvoorbeeld hout of aarde, meestal door het elektrische weerstandsvermogen te meten

voedingsruimte
Ruimten in schuren of stallen met voorzieningen voor het voederen van paarden of andere dieren. Geen Nederlands equivalent

voertuig getrokken door paarden
Te gebruiken voor landvoertuigen die door paarden worden getrokken

vol harnas
Harnassen bestaande uit een strijdharnas, aangevuld met dubbele onderdelen om de stellen te kunnen vormen voor steekspelen, toernooien en voetgevechten, ook met volledig paardenharnas

voorhaard
Wordt gebruikt voor de delen van haarden die in kamers uitsteken

voorsnijplank
Ronde of rechthoekige platte schalen, in het algemeen gemaakt van hout, keramiek of metaal, waarin vlees of ander voedsel wordt gesneden of opgediend. Vroege houten exemplaren hebben vaak een dieper gedeelte voor het voedsel en een tweede kleinere uitsparing voor zout. Gebruik 'platte schotels' voor grote borden, meestal rond of ovaal en vaak van aardewerk of metaal, die worden gebruikt voor het serveren van vlees

voorwaardelijk vrijgelatene
Gedetineerden die voorwaardelijk uit de gevangenis worden vrijgelaten voordat hun volledige straf erop zit

vorstscheur
Verhoging van de grond veroorzaakt door bevriezing van vochtige aarde

voorspannen
Een methode om gewapend beton van te voren te spannen waarbij de pezen, zoals stalen kabels of staven, worden aangespannen voordat het beton hard is geworden

vos
Algemene term voor verschillende soorten uit de familie van de Canidae, met name voor die van het genus Vulpes, zoals de rode of gewone vos (V. vulpes), die zowel in de Oude als de Nieuwe Wereld voorkomt. Een aantal andere vossensoorten behoren tot andere genera dan Vulpes, zoals de Noord-Amerikaanse grijze vos, de poolvos, de grootoorvos en de krabetende vos. Vossen lijken op kleine honden. Ze hebben een spitse snuit, grote oren en een dikke, ruige staart

vogels
Gestileerde afbeeldingen van vogels of vogelhoofden

voorbeeldenboeken
Boeken die niet alleen afbeeldingen maar ook daadwerkelijke monsters van goederen die te koop zijn bevatten

vouwplaatconstructie
Wordt gebruikt voor structurele systemen gebaseerd op eenzijdige platen die extra stijf worden doordat ze tot een serie lange, smalle vlakken gevouwen worden. Karakteristieke delen zien eruit als een serie verbonden W's of afgeschuinde U's

volutenkussen
Wordt gebruikt voor geronde lijsten die aan beide kanten zijn afgewerkt met voluten, en de zijkanten van een Ionisch kapiteel vormen

vooronderzoeken
Studies die een eerste verkenning zijn van een onderwerp. Meer afgewerkt dan 'voorbereidende schetsen' en meer gericht op één deel van een ontwerp dan 'voorlopige ontwerptekeningen'. Gebruik voor architectuur liever 'studies (beeldmateriaal)' of 'detailstudies'

volumen
Verwijst naar verzamelingen geschreven of gedrukte vellen papier die samen zijn gebonden tot een boek. De term kan ook verwijzen naar de afzonderlijk ingebonden delen van geschreven werken of een reeks werken welke in twee of meer delen zijn gesplitst, ieder in een afzonderlijke band; doorgaans hebben de diverse delen van hetzelfde werk of dezelfde reeks gelijke afmetingen en zijn ze in een soortgelijke band ondergebracht

voodoo
Godsdienst, oorspronkelijk uit West-Afrika, waarin theologische en magische overtuigingen en praktijken worden gecombineerd met rituele en iconografische elementen uit het rooms-katholicisme. Voodoo wordt beoefend in West-Afrika, op Haïti en in andere delen van het Caribisch gebied, alsook in sommige steden en gebieden in Noord- en Zuid-Amerika, voornamelijk door bevolkingsgroepen van Afrikaanse afkomst

voddenraper
Zij die in hun levensonderhoud voorzien door vodden en ander afval op te rapen van de straat of uit vuilnisbakken of van vuilstortplaatsen te halen

voorlopige specificatie
Specificaties, die vaak bij voorlopige tekeningen worden gevoegd, waarin in het kort de (afwerkings)materialen worden opgesomd die bij een bouwproject zullen worden gebruikt. Deze gegevens zijn bedoeld om een voorlopige kostenraming te kunnen maken

voorstedelijk landschap
Gebieden aan de periferie van een stad, die worden gekenmerkt door een heterogene mix van woonwijken, bedrijvenparken, akkerland, beplantingen en ongerept natuurgebied

voet
Bij dakdekking, stroken hout die bevestigd worden aan de bovenkant van daksparren bij de dakranden; hierdoor wordt de zoom van de dakrand verhoogd en ontstaat er een onderbreking van de daklijn

vormsteen
Baksteen die een geselecteerde vorm krijgt voordat de steen wordt gebakken, en vervolgens wordt gebruikt om architectonische ornamenten te maken

voelbaar kenmerk
Tastbare oppervlaktekenmerken

voetafdruk
De oppervlakte of het gebied dat wordt ingenomen door een bouwwerk of object op een horizontaal vlak

voorstad
Gebieden, gewoonlijk woonwijken, die zich compact ontwikkeld hebben of zich aan het ontwikkelen zijn, aan de periferie van een centrale stad. Te onderscheiden van centrale steden door hun meer homogene sociaal-economische en fysieke karakter, hoewel er zelden een duidelijke scheiding is tussen buitenwijken en centrale steden