KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

wolfraam-halogeenlamp
Met gas gevulde gloeilampen van wolfraam die een bepaalde hoeveelheid halogeen bevatten in een edelgas, waarvan de druk hoger is dan drie atmosfeer

wolkenkrabber
Wordt gebruikt voor bijzonder hoge gebouwen met een geraamteconstructie

womb chair
Brede, ronde stoelen bestaande uit een voorgevormd plastic geraamte, met schuimrubber gevulde bekleding van wollen stof, op een buisvormig frame; ontworpen door Eero Saarinen en geïntroduceerd in het midden van de jaren 40 van de 20ste eeuw; gewoonlijk gecombineerd met een bijpassend gestoffeerd voetenbankje

woordmerk
Wordt gebruikt voor grafische figuren die in hoofdzaak uit een woord of woorden bestaan die zijn afgeleid van de naam van het product, de firma of de organisatie waar ze voor staan. Ze zijn ontworpen om het betreffende product of de betreffende firma of organisatie snel te kunnen herkennen. Soms fungeert een woordmerk tevens als handelsmerk. Gebruik 'logo's' voor soortgelijke grafische figuren die in hoofdzaak uit een symbool of afbeelding bestaan

woud
Verwijst in historisch opzicht naar gebieden die onder toezicht van vorsten vallen en voor koninklijke activiteiten worden gebruikt en waarop het gewoonterecht niet van toepassing is; tegenwoordig wordt deze term gebruikt om uitgestrekte boomrijke gebieden aan te duiden, hetzij in natuurlijke staat, hetzij aangelegd, die worden gebruikt voor houtproductie of niet worden beheerd, en worden gekenmerkt door een wildernis van dichte begroeiing en wilde dieren

woordenboek
Naslagwerken die alfabetisch gerangschikte lijsten woorden omvatten met daarbij informatie over ieder weergegeven woord. Meestal geven ze betekenis, uitspraak en etymologie, en bevatten ook informatie over het gebruik van een woord

wolfsmelkfamilie
Grote familie van ongeveer 275 genera en ongeveer 7500 soorten bloeiende planten, waaronder kruiden, struiken en bomen en vetplanten die op cactussen lijken. Veel soorten zijn belangrijke voedselbronnen en andere zijn nuttig vanwege hun was en oliën en als grondstof voor medicijnen. Weer andere zijn gevaarlijk door hun giftige vruchten, bladeren of sap, of aantrekkelijk door hun kleurrijke bracteeën (bladachtige structuren net onder de bloementrosjes) en hun ongewone vormen. In de hele wereld, behalve in koude alpine of Arctische gebieden, komen soorten uit deze familie voor, maar men vindt ze voornamelijk in gematigde en tropische streken

woudglas
Verwijst naar glas dat oorspronkelijk, in de Middeleeuwen, werd vervaardigd in de bosgebieden van Frankrijk en Duitsland. Het glas heeft meestal een groenige, gelige of bruinige kleur, en is doorgaans nogal dik, eenvoudig van vorm, vormgeblazen en gedecoreerd met pipet en prunts. Kenmerkend voor het glas is het alkali-bestanddeel: potas uit de asresten van gebrand beukenhout, varen (adelaarsvaren) of van andere houtsoorten

Wolayta
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Ethiopië leeft

Wovea
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat ooit op het eiland Beta voor de kust van Victoria, Kameroen, leefde

wondhaken
Veiligheidspallen die zich op de haaksloten van vuurwapens bevinden, en bestaan uit een klein, draaiend haakje dat achter de haan zit en zich vastgrijpt in een inkeping onderaan de haan, zodat deze half gespannen wordt gehouden en het geladen wapen veilig kan worden gedragen

wolkenkrul
Karakteristieke Chinese motieven uit de Han Dynastie die bestaan uit lange, kronkelende, lintachtige vormen met diepe krullen en bogen die steeds van richting veranderen en zich op zulke punten verwijden tot groteske vormen

woonvertrekken
Ruimten in hedendaagse woningen waarin men gasten ontvangt, leest, televisie kijkt of andere activiteiten bedrijft, doorgaans iets formeler van karakter dan een ‘den’ maar bedoeld voor een breder scala van activiteiten dan een 19de-eeuwse ontvangstzaal

woord
Geschreven of gedrukte karakters of combinaties van karakters, die gesproken woorden weergeven en die normaliter, zoals in een zin of een zinsdeel, voorkomen met tussenliggende ruimten of tussen een ruimte en een leesteken

wormvormig gestreept
Een patroon van korte, onregelmatig kronkelende kanalen die wormgangen imiteren, gebruikt voor oppervlaktedecoratie op steen

woonkazernes
Wordt alleen gebruikt voor gebouwen met huurappartementen in grote steden, bewoond door armere mensen; meestal zijn ze gebouwd met een minimum aan sanitaire voorzieningen, veiligheid en comfort en verkeren vaak in verwaarloosde toestand

woonruimten
Wordt gebruikt voor gebouwen of delen van een gebouw die alleen zijn bedoeld voor menselijke bewoning, maar die geen hotels zijn of andere gebouwen bedoeld voor tijdelijk verblijf. Gebruik 'thuis' voor de plaats die het middelpunt vormt van het huiselijke leven, gevoelsrelaties en interesses van een persoon, samen met het gevoel van gerieflijkheid en tevredenheid die daarbij horen

wolfsmelk
Genus dat circa 2500 soorten eenjarige of overblijvende kruiden, houtachtige heesters of bomen omvat die een bijtend giftig melkachtig sap produceren. Het is een van de grootste genera van bloeiende planten

woonhuis met een peristilium
Wordt gebruikt voor huizen met binnenplaatsen met colonnades; gebruik 'atriumhuizen' voor antieke Romeinse huizen of huizen met een soortgelijke stijl die geen colonnades hebben maar wel impluvia

wooncomplex
Woningblokken die in compacte eenheden gebouwd zijn door woningbouwverenigingen, waarbij de tussen- en binnenruimten meestal zijn bedoeld voor voetgangers en gemeenschappelijk recreatief gebruik. Voor deze woonvorm specifiek bedoeld voor de lage inkomens, zie 'sociale woningbouwcomplexen'

woongemeenschappen
Een project met kleine gemeenschapshuizen die worden ontworpen en beheerd door de bewoners, waarbij iedere inwonende familie een eigen woning heeft en gebruikt maakt van de gemeenschappelijke voorzieningen, zoals keukens, kinderopvang en wasmachines en iedereen een deel van de bijbehorende taken verricht

woonmobiliteit
De frequentie waarmee een individu of individuen van woonlocatie wisselen, binnen dezelfde stad of tussen steden, staten of gemeenschappen

wolframiet
Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool W en het atoomnummer 74; dit witte metaal is zwaar, met een soortelijk gewicht van 19,6 en het hoogste smeltpunt van alle metalen. Ook te gebruiken voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, diverse voorwerpen en materialen te maken, vooral gelegeerd staal en magneten en in elektronische toepassingen

wolken
Zichtbare massa's gecondenseerde waterdamp die op aanzienlijke hoogte boven het normale aardoppervlak door de lucht zweven

wolkhoogtemeter
Automatische apparaten voor het meten en vastleggen van de hoogtes van wolken

wolspoelmand
Grote manden met een voet, van het type dat bedoeld was voor het schoonmaken van ruwe wol alvorens het spinnen

wombi
Boogharpen, met een trogachtige, houten klankkast, 4-8 snaren; Fang, Gabon

woonkamertafel
Historische benaming die in de 19e eeuw werd gebruikt voor decoratieve tafels, bedoeld om als pronkstuk te dienen, met name in woonkamers. Gebruik 'huiskamertafels' voor tafels die meestal bijpassend aan het overige meubilair zijn gemaakt en zijn bedoeld om in het midden van een kamer te staan

wortelnoothout
Notenhout dat wordt gebruikt als fineer op kisten en hoge kasten in de stijl van William en Mary, en soms Queen Anne, vervaardigd in de Verenigde Staten in de 18de eeuw

woonerf
Beschermde woongebieden waarin het meeste verkeer bestemmingsverkeer is, waar er geen afscheiding is tussen de straat en het trottoir door een stoeprand, en waar straten worden gedeeld door voetgangers en voertuigen; idee afkomstig uit Nederland

worststopper
Apparaten die worden gebruikt voor het persen van worstvlees in worstvellen

woonhuis met een binnenplaats
Huizen met binnenplaatsen van diverse samenstellingen en ontwerpen. Gebruik 'atriumhuizen' voor huizen met binnenplaatsen, die impluvia hebben maar geen colonnades. Gebruik 'peristyle houses' voor huizen met binnenplaatsen met colonnades

woningscheidende muur
Muren die door twee partijen worden gebruikt onder een erfdienstbaarheidsverdrag, gebouwd op een scheidslijn tussen twee stukken grond of wooneenheden

wolkenbandkazak
Karabagh-tapijten met een patroon dat bestaat uit één of meerdere medaillons die motieven hebben die overeenkomsten vertonen met wolkensliertpatronen uit de Chinese kunst

wolkenband
Een doorlopend element dat bestaat uit een golvende stilering van een wolk, veel gebruikt in Chinese kunst en in oosterse tapijten

woestijn
Droge, kale, boomloze streken, die door geringe neerslag zo dor zijn dat zij slechts schaarse en wijdverspreide vegetatie in stand kunnen houden of helemaal geen vegetatie. Gewoonlijk zandachtig

woontoren
Wordt gebruikt voor kenmerkend verticale woningen die zijn gebouwd voor verdedigingsdoeleinden; meestal zijn ze van steen en met tenminste drie of vier verdiepingen

wouw
Bloeiende plant die inheems is in Eurazië en geïntroduceerd is in Noord-Amerika, waar het een onkruid is geworden. Bron van een natuurlijke gele kleurstof

wrestler leisteen
Daklei ontwikkeld in het Engelse Lake District, dat zijn naam dankt aan het feit dat de stukken bij de nok in elkaar grijpen, waardoor het niet nodig is speciale nokstukken te gebruiken

wrijfschaal
Een wrijfschaal is een Romeinse aardewerken kom waarin kwartskorrels in de bodem zijn meegebakken. Daardoor kreeg de binnenkant een ruw oppervlak, waarop kruiden konden worden fijngewreven. Een wrijfschaal is te vergelijken met een vijzel echter wrijfschalen hebben ook altijd een schenktuit

wrongelmes
Messen met verschillende vormen die worden gebruikt voor het snijden van zachte wrongel in blokjes zodat de afvoer van wei wordt bevorderd. Gebruik 'kaasmessen (voedselbereidingsgereedschap)' voor grote spatels die worden gebruikt voor het opsplitsen van gestremde melk

wrakke baksteen
Goedkope, rode, zachte baksteen, die meer als bouwbaksteen dan als buitenmuursteen wordt gebruikt

wringbalans
Balansen voor het meten van lichte gravitatie-, elektrostatische- of magnetische krachten door de hoeveelheid torsie op een dunne, gedraaide metaaldraad vast te stellen

wrijfsteen
Voorwerpen die meestal van marmer of glas zijn gemaakt, een ronde bovenkant en een platte onderkant hebben en worden gebruikt om pigmenten tegen een vastgezette schuurplaat fijn te wrijven

writing-arm Windsorstoel
Elke Windsorstoel die aan een kant in plaats van een standaard armleuning een gevormd, plat blad heeft dat als schrijfondergrond wordt gebruikt

wrijvingslassen
Procedé waarbij thermoplastische materialen worden onthard en aan elkaar worden gelast met behulp van door wrijving verkregen hitte

wrongen
Hoofddeksels die bestaan uit een nauwsluitend kapje waar een lange doek omheen is gewikkeld, oorspronkelijk afkomstig uit landen uit het oostelijk Middellandse-Zeegebied en Zuid-Azië. Ook hoofddeksels die er vergelijkbaar uitzien maar op een andere manier in elkaar kunnen zitten

wulven
Delen van achterstevens, meestal gewelfd, die uitsteken achter de stevenbalken van vaartuigen

Wu
Verwijst naar het werk van een school van kunstenaars die in de late 15de en vroege 16de eeuw in China de literati-traditie in de schilderkunst in ere herstelde. De stijl kenmerkt zich door evenwichtige, harmonieuze landschapscomposities, waarbij de nadruk ligt op golvende lijnen en vervlakte ruimte

Wuvulu eiland
Beschrijft de diverse soorten kunstwerken die zijn vervaardigd door de bewoners van het eiland Wuvulu. De bewoners van Wuvulu zijn vooral bekend om hun houtsnijwerk van menselijke figuren of hoofden, vaak met trekken van krokodillen en vissen. Dergelijk beeldsnijwerk is aangetroffen op lijmstokken, opscheplepels van kokosnoot, eetgerei, speren, dolken van obsidiaan, spleetgongs, kano's, bedden en architecturale elementen

Wucai
Verwijst naar de stijl van porselein dat in China werd gemaakt vanaf de Ming-periode (1368-1642), met name tijdens de heerschappij van Wan li (1573-1619). In eerste instantie werd de stijl gekenmerkt door het gebruik van wit porselein dat in vijf kleuren was beschilderd; appelgroen, roestrood, geel, aubergine en paarsblauw, maar uiteindelijk werd deze benaming gebruikt voor alle typen emaildecoratie

wynds
Te gebruiken voor Schotse smalle straatjes, lanen of stegen die meestal kronkelend zijn aangelegd en die vanuit hoofdwegen naar kleine of grote steden leiden

Wyoming Valley-steen
Een arduinsteen die vergelijkbaar is met Hudson-arduin en andere arduinstenen uit New York. Deze steen wordt gekenmerkt door een fijne, compacte textuur en een donkere, blauwgrijze kleur. Deze steen wordt beschouwd als een van de meest waardevolle in Wyoming aangetroffen stenen die worden gebruikt als bouwmateriaal en als flagstone

xanthine
Variabele oranje kleuren die lijken op de kleur van xanthine, een afscheidingsproduct van verschillende dierenorganen

xanthine
Een zwakke basische verbinding (C5H4N4O2) die verwant is aan urinezuur en wordt aangetroffen in diverse organen en uitscheidingen van dierlijke lichamen en planten. Het vormt een citroengele verbinding met salpeterzuur. Het wordt verkregen uit guanine en hypoxanthine, en geeft urinezuur bij oxidatie

Xanthorrhoea
Familie van circa 10 genera en 17 soorten, waarvan de familieafbakening echter sterk varieert. Komt wijd maar onregelmatig verspreid voor in alle tropische regio's en gematigde gebieden van de wereld

xeriscape
Wordt gebruikt voor tuinen of landschappen die zo zijn aangelegd dat, dankzij hun specifieke vegetatie, de toepassing van bepaalde beplantingstechniekenen en het gebruik van irrigatiesystemen die een geringe watertoevoer verdragen, het water op een laag peil blijft

xenodochium
Wordt gebruikt voor gelegenheden die zorg en onderdak bieden aan pelgrims en vreemdelingen, vooral in de periode van de klassieke oudheid tot de Middeleeuwen

Xia
Verwijst traditioneel naar de eerste Chinese dynastie, waarvan het bestaan nog niet is bewezen. Deze dynastie zou dateren uit het vroege tweede millennium v. Chr. en aan de Shang-dynastie zijn voorafgegaan. Geleerden betwisten de geldigheid van de claim in teksten uit de Zhou-periode dat de Xia heersten over een gebied in het middendal van de Gele Rivier. Er is geen archeologisch gedefinieerde cultuur ontdekt. De veronderstelde datering van de Xia-dynastie valt samen met het vroege deel van de Erlitou-cultuur in de provincie Henan die brons produceerde. De Erlitou-site in het gewest Yanshi, provincie Henan, zou Xia kunnen zijn. Erlitou-keramiek is waarschijnlijk voortgekomen uit Longshan-aardewerk, en bestaat uit grijs, zwart, rood, wit en bruinachtig aardewerk. Het meest opmerkelijk zijn misschien bronzen rituele vaten van Erlitou die in keramiekmallen zijn gevormd. Deze bronzen rituele vaten zijn, evenals ornamenten en jaden voorwerpen, ontdekt in graftomben in Erlitou

Xiaotun
Verwijst naar de stijl van kunstvoorwerpen die zijn gevonden bij Hsiao-t'un en afkomstig zijn uit de late neolithische periode. Bij opgravingen op deze locatie is grijs aardewerk gevonden met versieringen van touwindrukken, en met name de drievoet, een bronzen voorwerp met drie kelken waarvan de spitse onderzijden aan elkaar waren bevestigd. In het latere Chinese bronzen tijdperk kreeg de drievoet holle poten voor een meer rechtstreekse warmteoverdracht

Xing
Verwijst naar de stijl van porselein dat in China werd gemaakt tijdens de T'ang-dynastie (618-907 v. Chr.). De stijl wordt gekenmerkt door helder witte, eenvoudig vormgegeven kommen en schalen en in een beperkt aantal gevallen door uitgebreid gegraveerde potten

Xiphias
Genus dat één soort omvat, de zwaardvis

xoanon
Archaïsche houten cultusbeeld uit het Oude Griekenland. Werd door de klassieke Grieken geassocieerd met de legendarische Daedalus. Tegenwoordig overleven enkel stenen of marmeren kopieën van zulke beelden

Xuande
Verwijst naar de stijl van porselein die tot ontwikkeling kwam gedurende de heerschappij van keizer Hsuan-te, 1426-1435. De stijl wordt gekenmerkt door blauw-wit aardewerk met veel nadruk op dikke lijnen en een evenwichtige toepassing van het ontwerp in relatie tot het volledige oppervlak. De dik aangebrachte blauwe verf heeft veel diepte en intensiteit, en het geglazuurde oppervlak ziet er golvend uit

xylofoon
Slaginstrumenten, in allerlei vormen bestaande uit 2 of meer gestemde toetsen van hout, bamboe of synthetisch materiaal, steunend op 2 vibratiepunten, met klankbodems onder iedere toets afzonderlijk of onder alle toetsen gezamenlijk; bespeeld met stokjes of hamertjes; wereldwijd

xylografen
Te gebruiken voor personen die houtblokken snijden of afdrukken daarmee maken. Gebruik 'houtsnijders (houtbewerkers)' voor personen die objecten of versieringen in hout snijden

Yangshao
Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur en periode die een bloeitijd beleefde tussen circa 5000 en circa 3000 v. Chr. De Yangshao-cultuur, de vroegst bekende Chinese neolithische cultuur, wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door zijn rood en zwart geschilderde aardewerk. De naam is ontleend aan een site bij het dorp Yangshao in de provincie Henan, die in 1921 werd ontdekt door de Zweedse archeoloog Johan Gunnar Andersson. Het gebied, met als centrum de vallei van de rivier de Wei, besloeg een groot deel van Baoji, in de provincie Shaanxi, en strekte zich naar het oosten toe uit tot in de provincie Henan

Yasovarman I
Verwijst naar de stijl en periode van het vroege Angkor-rijk ten tijde van de heerschappij van koning Yashovarman I (889-900 n. Chr.). De stijl van deze periode wordt gekenmerkt door de grootschalige aanwezigheid van religieuze tempels als stadscentra en de vroege ontwikkeling van de tempel als een vijflagige piramidestructuur van zandsteen, met kruislings gerangschikte zandstenen torens en met heiligdommen, bibliotheken, galerijen en gopura's. Tempels uit deze periode waren complexe structuren waarvan het ontwerp werd gekenmerkt door Indiase invloeden met chronologisch symbolisme en seizoenscycli. In de decoratieve kunst en beeldhouwwerken uit deze periode is terug te zien hoe Yashovarman I probeerde zijn koninkrijk af te beelden als model voor de kosmos en het symbolische middelpunt van de wereld. De goedgekeurde artistieke werken uit deze periode kenmerken zich door hoge reliëfwerken van beschermfiguren en hemelse wezens en bas-reliëfs van gebladerte en sieraden rondom figuren van godheden

yawulyu
Yawulya verwijst naar zandontwerpen en ceremonieën die zijn voorbehouden aan de vrouwen van het Aboriginal-volk de Warlpiri. De door vrouwen gemaakte zandontwerpen worden gebruikt bij het vertellen van verhalen als uiting van problemen met de seksualiteit, vruchtbaarheid en het welzijn, en vertegenwoordigen daarnaast de aanwezigheid van voorouders tijdens de ceremonieën. Hoewel de ontwerpen meestal in het zand worden getekend, worden ze soms ook in hout of steen gesneden of op lichamen geschilderd

Yamachawan
Verwijst naar het type Sanage-aardewerk dat doorgaans bestaat uit kleine kommen voorzien van asglazuur, geproduceerd tijdens de Hein-periode (794-1185)

Yayoi
Verwijst naar de periode van circa 300 v. Chr. tot circa 300 n. Chr., en is genoemd naar de ontdekking van een kenmerkend aardewerk dat werd ontdekt in de Yayoi-sectie van Tokio. Deze periode werd gekenmerkt door de ontwikkeling van natte-rijstcultuur, het gebruik van brons en ijzer en de productie van ongeglazuurd aardewerk in een groot aantal vormen en decoratieve stijlen

Yamato-e
Verwijst naar de term voor de Japanse schilderstijl die halverwege de 9de eeuw voor het eerst werd gebruikt om het werk van Japanse kunstenaars te beschrijven dat zich, eerst in onderwerp en later in stijl, onderscheidde van werk dat onder Chinese invloed werd gemaakt. Tegenwoordig is de betekenis van de term veel breder en vallen hieronder niet alleen Japanse thema's, maar ook uniek Japanse vormen en stijlen. Karakteristieke thema's van Yamato-e zijn onder andere de vier seizoenen en afbeeldingen van beroemde plaatsen. Er bestond ook een sterke binding tussen Yamato-e en de Japanse poëziestijl, waarvan de inhoud vaak werd vertaald naar beelden op kamerschermen en schuifdeuren

Yagba
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het noorden van Nigeria leeft en een subgroep van de Yoruba vormt

Yalunka
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Ivoorkust, Guinee, Senegal en Sierra Leone leeft

Yarse
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in een koninkrijk met Dyula-oorsprong in Burkina Faso leeft

yard-of-aleglas
Trompetvormige aleglazen, ongeveer een meter hoog die ongeveer een halve liter ale kunnen bevatten. Gemaakt met een vlakke, ronde basis of met een holle bol. De laatste werden gebruikt als schertsglazen

Yap
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door de bewoners van het eiland Yap. De bevolking van Yap kent diverse kunstzinnige tradities, bijvoorbeeld complexe geometrische tatoeagepatronen en ontwerpen voor outriggers, een type kano. In de hedendaagse Yap-kunst worden ook nieuwe kunstmaterialen, kleuren, methoden en thema's geïntegreerd, teneinde de toeristenindustrie winstgevender te maken

Yachting Style
Een pejoratief voor art nouveau dat is bedacht door schrijver Edmond de Goncourt na het zien van een tentoonstelling van de Belgische kunstenaar Henry van de Velde, omdat hij vond dat de stijl geschikt was voor een plezierjacht

yarn-sewn rug
Tapijten die worden gemaakt door een draad met een doorlopende steek door een dicht geweven basis heen te naaien, waarbij lussen draad worden achtergelaten op het oppervlak om zo de pool te vormen. De lussen worden meestal afgeknipt

yashmak
Sluiers die door islamitische vrouwen worden gedragen om het gezicht in het openbaar te bedekken

yashtik
Kleine kleden die ongeveer twee keer zo lang zijn als breed

yawl
Tweemasters met gaffeltuig, waarvan de fokkenmast langer is dan de bezaansmast en achter het roer is geplaatst; gebruik 'kitsen (vaartuigen met gaffeltuig)' voor soortgelijke vaartuigen met gaffeltuig waarvan de kleinere bezaansmast voor het roer is geplaatst

Yakishime
Verwijst naar de stijl van steengoed dat in de 12de eeuw werd geproduceerd in Seto en meer zuidelijk op het schiereiland Chita. De stijl kenmerkt zich door de vervaardiging van alledaagse producten, zoals kommen, potten en #motoren

yawl
Te gebruiken voor kleine scheepsboten van oorlogsschepen van karveelbouw met een lengte van 5 tot 8 m en acht of minder riemen

yellow pine
Algemene naam voor een aantal dennensoorten die in Noord-Amerika en Europa voorkomen

yeibichaitapijt
Handgeweven Navajo-tapijten met afbeeldingen van de yeibichai, Navajo-dansers die de yei of het heilige volk belichamen

yeitapijt
Quasi-ceremoniële, handgemaakte tapijten met afbeeldingen van de yei, het heilige Navajo-volk, zoals die in zandschilderingen werden afgebeeld

Yemma
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het zuidwesten van Ethiopië leeft

yi
Een type Chinees ritueel vaatwerk van brons, in combinatie met ‘p'an’ gebruikt om water te schenken tijdens abluties. In gebruik in de late Westelijke Zhouperiode

yoert
Wordt gebruikt voor cirkelvormige, tentachtige constructies die bestaan uit huiden of vilt, gespannen over een opvouwbaar raamwerk van latten

yoga
In Indiase godsdiensten de middelen en technieken waarmee het bewustzijn wordt geoefend in een staat van volmaakt spiritueel inzicht en kalmte en in het bereiken van de vrijmaking van het karma en de samsara. De term kan specifiek verwijzen naar een systeem van lichaams- en ademhalingsoefeningen in combinatie met meditatie, uitgevoerd in het kader van de yogadiscipline om de beheersing van lichaam en geest te bevorderen. Yoga is waarschijnlijk van niet-Vedische oorsprong. Tegenwoordig bestaan er vele soorten yoga. In het westen wordt yoga minder gewaardeerd als theïstische hindoefilosofie en meer als een activiteit of discipline die goed is voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid

Yowa
Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het noorden van Benin leeft

yo-yo spread
Lichtgewicht spreien samengesteld uit kleine ronde stukjes stof die net een maatje kleiner zijn dan jojo's en waarvan de randen naar het midden zijn gevouwen. Geen Nederlands equivalent

Yuan
Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 1279 en 1368. De dynastie werd gesticht door de Mogol Kublai Khan (heerste van 1260-1294), die heel China verenigde tot een rijk dat zich naar het westen toe uitstrekte tot de gebieden van het huidige Polen en Hongarije. Hoewel er geen sprake was van een belangrijk kunstmecenaat, leidden de hereniging van China, de uitbreiding van de handel en het ontbreken van stilistische beperkingen tot een samengaan en vrijelijk toepassen van allerlei tradities en invloeden. Met name in de toegepaste kunst - porselein en lakwerk - deden tal van vernieuwingen hun intrede. Gedurende deze periode werd de Zijderoute weer geopend en ontkiemde de Europese belangstelling voor China. Als reactie op de buitenlandse overheersing vluchtten de geschoolde Chinezen in de oude tradities, terwijl veel geleerden weigerden in overheidsdienst te treden. De school van literati-schilderen ging een dominante rol spelen in de schilderkunst, en kunstenaars legden nu de nadruk op de individuele en kalligrafische expressie; ze zetten zich daarmee af tegen het decoratieve karakter van de officiële schilderkunst. De belangrijkste meesters van de Yuan-stijl waren Huang Gongwang, Wu Zhen, Ni Zan en Wang Meng, allen literati die zich verzetten tegen de Mongoolse overheersing. Een belangrijke uitzondering werd gevormd door de voornaamste Yuan-kalligraaf Zhao Mengu, die voor de Mongolen werkten en aan het hoofd stond van de Hanlin-academie. Op keramisch gebied leidden invloeden uit het Midden-Oosten tot overdadige, in blauw en wit uitgevoerde decoraties; kooplieden uit het Midden-Oosten gaven daarnaast opdrachten voor enorme Longquan-celadons. De Yuan-periode bracht ook tal van opdrachten voor boeddhistische beeldhouwwerken: tantrische figuren met meerdere armen en benen, een bewijs van de Mongoolse voorkeur voor de lamakunst van Nepal en Tibet. Ook de ciseleertechniek in zilverwerk, die wordt geassocieerd met de zilversmid Zhu Bishan, komt in...

yueh-chins
Chinese luiten met een korte hals. Yueh-chins hebben een ronde klankkast, vier snaren, een platte achterkant en metalen tongen in de klankkast

yu
Chinees ritueel vat van brons met de vorm van een kom, gelijksoortig aan de gui maar zonder handvatten, veel voorkomend in de Erligang- en de Anyangperiode. De stijl eindigt in de Westerse Zhouperiode

yu
Een type Chinees ritueel vaatwerk met een gebogen buik en een handvat, gebruikt van de late Shangperiode tot het midden van de Westelijke Zhouperiode. Wijnhouders met verschillende vormen, van gedrongen tot lang, kunnen ‘you’ genoemd worden als er geen andere gedocumenteerde terminologie beschikbaar is en ze voldoen aan bovenstaande algemene typering

zaagbank
Naam voor een cirkelzaag en de bank waarop deze is gemonteerd

zakpistool
Pistolen die klein genoeg zijn om in een zak of elders op het lichaam verborgen te worden gedragen

ZAMAK
Zamak is het handelsmerk voor een groep van legeringen met zink als hoofdbestanddeel. De legeringen hebben een relatief laag smeltpunt en kunnen gemakkelijk worden gegoten. De naam is een acroniem afgeleid van de initialen van de Duitse namen voor de metalen waaruit het materiaal bestaat: Zink, aluminium, magnesium, koper