KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

Lula
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Democratische Republiek Congo leeft

Lumbu
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Gabon en de Republiek Congo leeft

Lungu
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het oosten van Zambia leeft

luchtverdeelsystem
Dat deel van een ventilatiesysteem dat luchttoevoer en afvoerbuizen bevat, en stuwkamers

luchtbel
Glasdecoratie in de vorm van ingekapselde met lucht gevulde holten, groter dan gewone luchtbelletjes of tranen, gerangschikt in een decoratief patroon, vaak als kriskras aangebrachte rijen diagonalen of spiralen. Vaak aangetroffen in de steel van wijnglazen uit de 18de eeuw en later, met name bij Engelse wijnglazen

lunala
Halvemaan- of cirkelvormige houder in goud of verguld zilver waarin de geconsacreerde hostie wordt geklemd. De lunula met hostie wordt in de monstrans geplaatst

lunchroom
Ruimten, vaak in winkels, die zijn gespecialiseerd in lichte maaltijden of snacks, die kant en klaar zijn of snel kunnen worden klaargemaakt

luxmeter
Lichtmeters die de intensiteit meten van zichtbaar licht dat op oppervlakken valt, uitgedrukt in metrische eenheden die lux heten

Lurex
Kunstvezel met reflecterende eigenschappen, vervaardigd uit aluminium draadjes met een plastic coating. Lurex wordt in Nigeria en andere delen van West-Afrika gebruikt om er glimmend, glinsterend textielachtig materiaal van te weven

luitenant-gouverneur
Rijksambtenaren die één rang onder de gouverneur staan en die de plaats innemen van de gouverneur tijdens zijn afwezigheid, ziekte of overlijden

luchtbelwaterpas
Instrumenten voor het vaststellen van zuiver horizontale of verticale vlakken door een luchtbelletje precies in het midden van een glazen buisje of een rond omhulsel dat bijna volledig is gevuld met alcohol of ether te manoeuvreren

luchtballons
Te gebruiken voor niet-poreuze, flexibele, ronde zakken die zijn gemaakt van een lichtgewicht materiaal die worden opgevuld met verhitte lucht of een gas dat lichter is dan lucht en ontworpen zijn om op te stijgen en in de dampkring te blijven drijven, waarbij meestal passagiers of wetenschappelijke instrumenten mee naar boven worden genomen

lunaparken
Wordt gebruikt voor legenheden voor kansspelen, soms ook gokapparaten die vaak ook restaurantvoorzieningen bieden; gebruik 'casino's' voor soortgelijke gebouwen met meer allure

luchtvaarttechniek
Tak van de ruimtevaarttechniek die zich bezighoudt met het ontwerpen, ontwikkelen en produceren van luchtvaartuigen die binnen de atmosfeer functioneren en de daarmee verwante systemen

luik
Verplaatsbare schotten of panelen, waarmee een opening, vooral een venster, geheel of gedeeltelijk kan worden afgesloten

luchthavencomplexen
Verwijst meestal naar grote percelen open, vlak land waarop start- en landingsbanen, hangars, stationsgebouwen en andere bouwwerken zijn verrezen, bestemd voor het opstijgen, landen, laden en lossen en onderhouden van vliegtuigen. Zie 'vliegvelden' voor kleinere complexen die wel een start- en landingsbaan hebben, maar geen of weinig andere voorzieningen

luchtbehandelingskast
Apparaten zoals ventilatoren of aanjagers, die de behandelde lucht verspreiden door een kamer of ruimte

luchtfilter
Middelen voor het verwijderen van ongewenste gasvormige of vaste deeltjes uit de omringende lucht

luchtmeter
Instrumenten voor het meten van de stroomsnelheid van lucht of gas

luchtroosters
Wordt gebruikt voor het geheel van rasters en instelkleppen dat de uitlaatopeningen van luchtdistributiesystemen bedekt

luchtschacht
Zeer kleine binnenplaatsen in de vorm van verticale schachten ten behoeve van de ventilatie van de aangrenzende ruimten. Gebruik 'lichtschachten' voor wat grotere binnenplaatsen die naast ventilatie ook een aanmerkelijke hoeveelheid licht toelaten

luchtschip
Te gebruiken voor bestuurbare luchtvaartuigen lichter dan lucht die zichzelf aandrijven, voor hun stijgkracht afhankelijk van de verdringing van lucht door een lichter gas en over het algemeen bestaand uit een gestroomlijnde romp, meestal een verlengde ellipsoïde, met een of meer cellen, een kabine voor de bemanning en passagiers en een voortstuwingssysteem

luchtvaartuig dat verticaal landt of opstijgt
Te gebruiken voor luchtvaartuigen met vaste vleugels die verticaal kunnen opstijgen en landen en waarvan de voorwaartse kruissnelheid ongeveer gelijk is aan die van conventionele luchtvaartuigen

luchtwasser
Delen van airconditioningsystemen waarin de lucht wordt gezuiverd van stof en de gewenste vochtigheidsgraad krijgt door middel van verneveld water

luciferboekje
Kleine kartonnen mapjes waarin papieren lucifers vast zijn geniet of gelijmd

lucifers
Smalle strookjes hout, karton of was die aan één uiteinde zijn bekleed met een stof die gemakkelijk ontbrandt door wrijving

luier
Vierkante, langwerpige of driehoekige doeken, meestal met spelden vastgemaakt, gedragen door zuigelingen; tegenwoordig meestal vervangen door wegwerp-exemplaren

luierbroekje
Babykledingstukken die men over de luier aantrekt, meestal driehoekige doeken van flanel, gekookte wol of dicht gebreide wol, gebruikt in westerse landen tot de jaren negentig van de negentiende eeuw, toen er materiaal beschikbaar kwam dat vocht beter tegenhield, zoals met rubber beklede stof. Tegenwoordig wordt de term soms gebruikt voor kleurrijke broekjes gevoerd met plastic of een ander waterdicht materiaal

luifelhoed
Slappe hoeden die meestal onder de kin worden vastgestrikt, een luifel aan de voorkant hebben en die in de 19e eeuw door vrouwen werden gedragen. Tegenwoordig als muts door kinderen gedragen

luikbalk
Scharnierbalken die gebruikt worden om een aantal rolluiken in de gesloten stand aan elkaar vast te maken

luiten
Getokkelde chordofonen, ontwikkeld tijdens de Europese Renaissance, met een lange peervormige klankkast van dunne, smalle zijbanden met een plat bovenblad. Het centrale, ronde klankgat is voorzien van een rozet en op de hals zijn zeven tot tien fretten aangebracht. Voor de algemene categorie van chordofonen die een snarenvlak evenwijdig aan de klankkast hebben en een hals die als snarenhouder en handvat tegelijk dient, zie de gidsterm 'luitachtige chordofonen'

lumen
Te gebruiken om te verwijzen naar de eenheid van lichtstroom. Een lumen is gelijk aan de hoeveelheid lichtstroom die wordt uitgestraald door één candela in een kegel met de vaste hoek van één steradiaal

luminescentiedatering
Dateringstechniek voor het bepalen van de leeftijd van mineralen door meting; op basis van verhitting (thermoluminescentiedatering) of licht (optisch gestimuleerde luminescentiedatering) wordt de afgifte van opgeslagen energie in de vorm van licht gemeten

lunchtrommel
Kleine houders, meestal van metaal of plastic en met handvatten, om de lunch in mee naar school of naar het werk te nemen

lur
Blaasinstrumenten met conische buis in gedraaide S-vorm, 2-3 meter lang, eindigend in een platte ornamentele schijf, aan het uiteinde aangeblazen; Scandinavië, bronzen tijdperk

lusterglazuur
Een type versiering dat men kan verkrijgen door te schilderen met een pigment dat metaaloxiden bevat (meestal een mengsel van koper en zilver) op een vooraf gebakken glazuur. De versiering wordt aangebracht en ondergaat vervolgens een tweede bakbeurt in een reducerende atmosfeer. De versiering kan zowel op een tin-, alcaline- als loodglazuur aangebracht worden. The oxide wordt tijdens het bakken gereduceerd tot metaal dat zich vervolgens vasthecht aan het oppervlak van het glazuur. Het metalen oppervlak en de extreme dunheid van het lusterpigment geeft een typisch gouden en iriserend effect

lutheraans
Verwijst naar de protestantse beweging die ontstond bij de reformatie van Martin Luther (1483-1546). De lutherse doctrine erkent drie sacramenten: baptisme, eucharistie en boetedoening. Centraal staan rechtvaardiging door middel van het geloof, en het priesterschap van alle gelovigen. Zoals bij de meeste andere protestantse stromingen wordt bij het lutheranisme meer belang gehecht aan de heilige geschriften dan aan kerkelijke autoriteiten. De doctrine is gebaseerd op de Augsburgse confessie, de apologie, de beide catechismussen van Luther en de 'formula concordiae'. De lutherse kerken bloeiden het eerst op in Scandinavië en Duitsland en breidden zich later uit naar andere delen van Europa. Het lutheranisme breidde zich na de jaren veertig van de 17de eeuw uit naar de Verenigde Staten door immigratie en in de 19de eeuw naar Afrika en Azië, door het werk van lutherse missionarissen. Het lutheranisme is een van de drie belangrijkste stromingen van het protestantisme (naast het anglicanisme en calvinisme) en tevens de oudste en grootste stroming

luchtopening
Openingen die als uitlaten dienen voor lucht, rook of dampen

luchtreiniger
Apparaten die stof- en vuildeeltjes uit de lucht halen

luchtvochtigheid
De hoeveelheid verdampt water in de atmosfeer

luchtdichtheid
Te gebruiken om gehele of bijna gehele ondoordringbaarheid voor lucht aan te geven

lucifershouder
Houders voor het bevatten van lucifers. Wordt vooral gebruikt met betrekking tot houten of metalen houders, die soms van binnen bekleed zijn met onbrandbaar, gipsachtig materiaal en die aan een kant een strijkvlak hebben. Ze worden vaak gemaakt om aan de wand te hangen

lusttuin
Tuinen, hetzij openbaar hetzij privé, bestemd voor genot en ontspanning

luchtboog
Buitenboogstut die de horizontale druk van een gewelf of dak verdeelt van het bovenste gedeelte van een muur naar buiten toe, naar een pijler of steunbeer

lucht-gedragen constructie
Wordt gebruikt voor pneumatische constructies die worden gesteund door drukuitoefening in de bewoonbare ruimte. Voor pneumatische constructies waarbij gesloten membranen, gebruikt als bouwelementen, worden opgeblazen, wordt 'opgeblazen constructies' gebruikt

luchtgordijn
Stromen lucht met een hoge snelheid en gecontroleerde temperatuur, die over de hele lengte van een opening naar beneden gericht zijn om warmte-overdracht te voorkomen. Op deze manier is het mogelijk een ruimte met een open toegang te klimatiseren

luchtregeling
Bouwsystemen waarbij lucht wordt behandeld om de temperatuur, vochtigheidsgraad, zuiverheid of verdeling te regelen

luchtvaartbaken
Visuele hulpmiddelen voor navigatie die witte en/of gekleurde lichtflitsen uitzenden. Ze worden gebruikt om de plaats van vliegvelden, oriëntatiepunten en bepaalde punten van de nationale vliegroutes in bergachtig gebied aan te geven en om voor gevaren te waarschuwen

luchtvaartuig
Te gebruiken voor voertuigen die door de lucht kunnen navigeren, daarbij gedragen door drijfvermogen of door de stuwkracht van lucht op hun oppervlak; meestal ontworpen om één of meerdere personen te bevatten

lucifersdoosje
Doosjes voor het bevatten van lucifers. Wordt vooral gebruikt met betrekking tot kleine, metalen, rechthoekige dozen in zakformaat met afgeronde hoeken en drukke versieringen, hetzij gemaakt met een scharnierend deksel of met een glijdend vakje, als een lade

luie stoel
Leunstoelen met een gestoffeerd frame en uitstekende oren voor bescherming tegen tocht

luifel
Wordt gebruikt voor kleine, dikwijls hangende en versierde overkappingen die beschutting verschaffen of lijken te verschaffen; kunnen onder andere worden aangetroffen bij ingangen of boven tronen of gewijde voorwerpen

luikring
Handgrepen die in een deur zijn gezet met een pen-en-gat verbinding, en elk een trekring hebben die in een uitsparing ligt wanneer hij niet wordt gebruikt

luitisten
Zij die de luit bespelen

Lumbriculida
Orde die bestaat uit regenwormen en daaraan verwante wormen

Lumbriculidae
Familie die bestaat uit regenwormen en daaraan verwante wormen

Lumbricus
Genus van regenwormen met een lijf dat uit ringvormige segmenten bestaat. Het dier heeft enige inwendige organen, met inbegrip van de uitscheidingsorganen, die in ieder segment worden gedupliceerd, alsmede een clitellum (een licht uitstulpend verkleurd orgaan dat een cocon produceert voor de eitjes van de regenworm, gelegen tussen segment 32 en 37) en een lijf dat aan beide uiteinden taps toeloopt, waarbij het achterste uiteinde een stompere vorm heeft. Het dier kan niet zien of horen, maar is wel gevoelig voor licht en trillingen

lunette-backstoel
Wordt gebruikt voor stoelen waarvan de rugleuning bestaat uit twee halvemaanvormen, waarvan er één omgekeerd boven de ander is geplaatst

lus
Verschillende soorten kleine dunne objecten die van iets afhangen, of andere middelen die van een object uitsteken, meestal bedoeld als identificatie, handvat of sluiting; ook wel ter versiering aan de randen van kledingstukken

lusthuis
Verblijven op het platteland of in buitenwijken die comfort en eenvoud bieden, en waarbij de vormgeving van stadshuizen is gecombineerd met de behoeften van het landleven; minder uitgebreid dan châteaus; populair in Frankrijk in de 17e en 18e eeuw

Lutmalijst
Wordt gebruikt voor een bepaald soort vergulde lijst uit Nederland met gedetailleerde, reliëfachtige versieringen in '@Auricular' of naturalistische stijl, of beide. Ze zijn vernoemd naar de 17e-eeuwse zilversmid Johannes Lutma

luxueus bekleed
Stofferingstechniek waarbij het meubelstuk wordt voorzien van een overdaad aan opvulsel

lumachella
Een groep van soorten schelpmarmer waarvan de naam is afgeleid van 'lumaca', het Italiaanse woord voor slak. Er zijn zowel oude als moderne varianten. De bekendste moderne lumachella komt uit Tirol en is donkergrijs-bruin, terwijl de schelpen hun parelachtige tekening behouden

Ly
Verwijst in hoofdzaak naar de periode van de belangrijke Late Ly-dynastie (1010-1225 n. Chr.), die in de delta van de Rode Rivier tot ontwikkeling kwam, maar kan ook verwijzen naar de stijl en periode van de minder ontwikkelde Vroege Ly-dynastie (544-603 n. Chr.). De stijl van de Late Ly-dynastie ontstond in een sfeer van dynastieke stabiliteit en heeft de stijl van de moderne Vietnamese staat mede beïnvloed, zo wordt algemeen gedacht. In de architectuur wordt de periode gekenmerkt door boeddhistische tempels met inheemse innovaties zoals het gebruik van steen, bovengeplaatste spanten, balken en halfzuilen, en het gebruik van overhangende dakranden met symbolen in terracotta. Een voorbeeld bij uitstek van de architectuur uit deze periode is de Lotustempel (1049 n. Chr.) in Hanoi, met decoratieve motieven in terracotta langs de dakranden, een duidelijk lotusvormige constructie en een complex spantensysteem met elkaar kruisende balken en zuilen. In de beeldhouwkunst wordt de periode gekenmerkt door Boeddhafiguren gezeten op verhogingen die gedecoreerd zijn met draken- en bloemmotieven, reliëfpanelen uitgevoerd in een Cham-stijl of Chinese stijl, stoepa's met gebeeldhouwde motieven van eiken- en druivenbladeren, en beelden van leeuwen, olifanten, buffels en paarden die afzonderlijk op een lotusvoetstuk zijn geplaatst en zijn beeldgesneden uit één blok steen

lyre-backstoel
Wordt gebruikt voor stoelen met een rugleuning in de vorm van een lier, een motief uit de Regency-periode dat bekendheid kreeg door Adam, Hepplewhite, Sheraton en Duncan Phyfe

Lycophyta
Kleine plant, gekenmerkt door de vruchtbare sporenhouder op de stokachtige, rechtopstaande stengel en de zeer kleine microfyllen. Een microfyl is een soort blaadje dat onafhankelijk van de bladeren van andere vaatplanten ontstond en evolueerde. Microfyllen hebben maar één enkele onvertakte strook vaatweefsel. Hoewel deze stam tegenwoordig een kleine en onopvallende groep planten vormt, waren sommige soorten die in het Carboon voorkwamen bomen die bossen vormden en meer dan 35 meter hoog werden. Lycophyta is de oudste bestaande groep vaatplanten en 40 miljoen jaar lang was het in grote gebieden de dominante groep

lyraflügel
Rechtopstaande piano's in de vorm van een klassieke lier, met symmetrisch gewelfde zijkanten en ornamentele vergulde staven die liersnaren moeten voorstellen; vroege 19de eeuw

lyra's
Schaallieren, klankbodem van het schild van een schildpad, ook een houten imitatie hiervan, onderblad van huid, 2 armen met houtsnijwerk die uit de schaal steken en bovenaan met elkaar verbonden door een dwarsbalk, wisselend aantal darmsnaren van gelijke lengte; Griekenland, 2de eeuw v.Chr

Lynx
Genus van vier soorten katachtigen, waaronder de rode lynx

lycées
Onderwijsinstellingen op middelbaar niveau in Frankrijk of van een soortgelijk systeem, waarbij de school door de staat wordt gefinancierd, in tegenstelling tot middelbare scholen die door een gemeente worden beheerd

lyceum
Gebruik voor gebouwen waarin particuliere instellingen activitieitenvan verschillende aard aanbieden, zoals openbare discussies, lezingen en concerten voor het bevorderen van de algemene ontwikkeling

lyofiliseren
Een methode voor het drogen van bevroren materialen of voorwerpen

lysimeter
Instrumenten voor het meten van de hoeveelheid in water oplosbare stoffen in de grond, bijvoorbeeld voor het testen van de doorsijpelingskwaliteit van het grondwater

LZW
Een compressiealgoritme zonder kwaliteitsverlies voor digitale gegevens dat tegenwoordig vooral wordt geassocieerd met de compressie van digitale afbeeldingen. Genoemd naar de ontwikkelaars Abraham Lempel, Jacob Ziv en Terry Welch

Marlboroughpoot
Term voor rechte of taps toelopende vierkante poten, soms met een zuilvoet. Wordt gebruikt aan Amerikaans meubilair uit het midden van de 18e eeuw, vaak met een afgeschuinde binnenrand

Machang
Verwijst naar een van de drie hoofdfasen van de Gansu-cultuur, die dateert uit circa 2000 tot circa 1800 v. Chr. De naam is ontleend aan een vindplaats ten oosten van Ledu, in het oosten van de provincie Qinghai, die van 1921 tot 1923 is uitgegraven door de Zweedse archeoloog Johan Gunnar Andersson. Aardewerk uit de Machang-fase werd vervaardigd uit rode klei of uit zandgetemperde rode en grijze klei; de meest voorkomende vormen zijn potten, kommen en kruikachtig vaatwerk. Typerende decoratiemotieven zijn vier grote cirkels, ringetjes, spiralen, antropomorfe patronen en weef- of blokpatronen. Machang-aardewerk is veelal voorzien van geschilderde symbolen; tot dusverre zijn er 139 verschillende symbolen geïdentificeerd. Sommige grote potten zijn voorzien van een deksel in de vorm van een menselijk hoofd, en op één opvallend vat is een menselijke figuur met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken en borsten afgebeeld. Dergelijke figuren kunnen waarschijnlijk in verband worden gebracht met sjamanistische rituelen. De best bewaarde resten van Machang-huizen zijn opgegraven in Majiawan, in Yongjing

macramé
Verwijst naar ruwe kant of franje die wordt gemaakt door touwen of dikke draden in een geometrisch patroon aan elkaar vast te knopen. De term is afgeleid van het Turkse 'makrama', dat 'doekje' of 'handdoek' betekent. Het was een specialiteit van Genua, waar met geknoopte touwen versierde handdoeken populair waren in de 19de eeuw. De voorloper van macramé was 'punto a groppo', een 16de-eeuwse techniek voor het knopen van kant. In de jaren 60 van de 20ste eeuw werd macramé een populaire ambacht- en kunsttechniek in Amerika en Europa. Het werd gebruikt voor lampenkappen, plantenhangers, hangmatten, raambedekkingen en wandbekleding

magatama
Kralen met een religieuze betekenis die in Japan werden geïntroduceerd vanuit Korea. In Japan heeft men ze gevonden in prehistorische graven. Men denkt dat ze vanaf het begin van de Japanse geschiedenis tot en met de Kofun-periode (300-710) op het lichaam werden gedragen. De kralen werden gesneden uit jadeïet, agaat, mica, glas of jaspis, gewoonlijk in de vorm van een komma. De grootte varieert van een paar millimeter tot vijf centimeter

magnoliahout
Hout van de boom behorende tot het genus Magnolia, met kleuren variërend van vaalgeel tot bruin. Het wordt gebruikt voor het maken van geraamten en betimmering voor meubels, pallets en interieurschrijnwerk

Mahashivaratri
Een jaarlijks hindoeïstisch feest ter verering van de god Shiva, dat wordt gevierd in de nacht voor nieuwemaan in februari of maart. Iedere maand weer is de dertiende nacht na nieuwemaan gewijd aan Shiva, maar in deze nacht van de maand Magha of Phalguna komen de devoties aan de godheid tot een climax. Tijdens dit feest wordt de nacht herdacht dat Shiva volgens de overlevering de Tandava heeft uitgevoerd, de hemelse dans van oerschepping, behoud en verwoesting. Tot de festiviteiten behoren het vasten, het om de drie uur aanbidden van Shiva en het zalven van de lingam, een fallussymbool dat het voornaamste zinnebeeld van Shiva vormt. De dag na de doorwaakte nacht wordt gevierd met uitbundige maaltijden en feestelijke markten

Mahlalela
Gebruikt voor het beschrijven van werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Swaziland en Zuid-Afrika leeft. Mahlalela is de naam van een voormalig onafhankelijk koninkrijkje, en tevens van hun opperhoofd, binnen de landsgrenzen van Swaziland

maidens' garlands
Kroontjes die zijn gemaakt voor het begrafenisritueel voor jonge, ongetrouwde vrouwen in Engeland van de 17de tot en met de 19de eeuw. Ze waren niet bestemd om daadwerkelijk te worden gedragen en bestonden uit een koepelvormig houtskelet versierd met linten, bloemen, rozetten en de naam van de overledene. Ze werden voor de lijkkist uit gedragen of er bovenop gelegd. Geen Nederlands equivalent

maïsvliespop
Te gebruiken voor volks- of handwerkspoppen waarvan het gehele lichaam of alleen het hoofd uit maïsvliezen is vervaardigd

Majiayao
Verwijst naar een van de drie hoofdfasen van de Gansu-cultuur, die dateert uit circa 3300 tot circa 2100 v. Chr. De Majiayao-cultuur omvatte het westen van de provincie Gansu en het oosten van de provincie Qinghai; de naam is ontleend aan een vindplaats in het gewest Lintao in Gansu die van 1921 tot 1923 is uitgegraven door de Zweedse archeoloog Johan Gunnar Andersson. Typerend voor aardewerk uit de Majiayao-fase zijn potten en kommen van fijne kleibrij met zwart decor geschilderd in zijdeglans op een gele of rode ondergrond. Kenmerkend voor dit aardewerk zijn de brede, kromlijnige vormen met telkens een centraal geplaatste stip of afgewisseld met golvende lijnen of kruisarceringen. Deze vormen worden met name aangetroffen op potten en urnen. Ook werden vormen toegepast als dikke zigzaglijnen en motieven zoals kikkers, vogels en dansende menselijke figuren. Daarnaast zijn er ornamenten van been, stenen en benen gereedschappen, en speelgoed zoals aardewerken rammelaars opgegraven. Het schaarse bronswerk uit deze periode was niet van economisch belang

maker van snaarinstrumenten
Zij die snaarinstrumenten, zoals de luit, harp, vedel en aanverwante instrumenten, zoals gitaren, raamharpen, viola's da gamba en violen maken, ontwerpen of repareren

Malwa
Verwijst naar een 17de-eeuwse Indiase school van Rajasthan-miniatuurschilders, met als voornaamste centra Malwa en Bundelkhand (in de tegenwoordige staat Madhya Pradesh). Vanwege de geografische verspreiding wordt de stijl soms omschreven als Centraal-Indiase schilderkunst. De Malwa-schilderkunst wordt meestal als vrij behoudend en sober beschouwd: vlakke composities, vaak met een donkere achtergrond, een in registers ingedeelde ruimte en figuren die tegen massieve kleurvlakken zijn geschilderd, met een helder geschilderde architectuur. De stijl wordt vaak als archaïsch beschouwd, maar vormde wel een stevig gewortelde traditie. Geleerden onderscheiden twee stijltypen, stijl A en stijl B, waarbij de latere stijl Mogolinvloeden verraadt. Vanaf 1690 raakte de Malwa-school in verval, maar wel beïnvloedde de stijl de schilderscholen in naburige regio's

marcionisme
Verwijst naar een vroegchristelijke gnostische beweging die in de 2de en 3de eeuw rivaliseerde met het katholieke christendom. De stichter van de beweging, Marcion (overleden circa 160), verkondigde het dualistische geloof dat de God van het Oude Testament niet dezelfde was als de God van het Nieuwe Testament en dat het Oude Testament geen christelijk boek was. Omdat er volgens hem geen verband was tussen het christendom en het jodendom vond hij dat het Nieuwe Testament moest worden gezuiverd van alle joodse elementen. Marcion zette een groot aantal ascetische gemeenschappen op en stelde de eerste bekende canon van geschriften samen. De meeste marcionisten waren tegen het eind van de 3de eeuw opgegaan in het manicheïsme. De term wordt soms meer algemeen gebruikt om te verwijzen naar het opzettelijk of minzaam negeren van het Oude Testament binnen het christendom

Maria-Lichtmis
Verwijst naar een christelijk feest dat meestal wordt gevierd op 2 februari, of 40 dagen na Kerstmis. Op deze dag wordt herdacht dat Maria de Tempel in Jeruzalem bezocht, 40 dagen na de geboorte van Jezus (Lucas 2: 22-39). Overeenkomstig de joodse wetten werd Maria gereinigd en bood ze haar zoon als eerstgeborene aan God aan. In de rooms-katholieke kerk heeft dit feest tegenwoordig 'Opdracht van de Heer in de tempel', in de anglicaanse kerk 'Opdracht van Christus in de tempel'. Hypapante, zoals dit feest in de Griekse kerk wordt genoemd, betekent 'ontmoeting' en verwijst naar de ontmoeting van Jezus met Simeon en Anna in de Tempel. De vroegste verwijzing naar het feest stamt uit het einde van de 4de eeuw, uit Jeruzalem. De viering verspreidde zich al snel naar de steden van het Midden-Oosten, maar in het westen ging het minder snel. Justinianus I verordende in 542 dat het feest op 2 februari moest worden gevierd. In Rome werd Maria-Lichtmis vermoedelijk al vóór het pontificaat van paus Sergius I (687-701) ingesteld, en de processie lijkt daar haar oorsprong te hebben, wellicht zelfs voor het feest zelf ingang had gevonden. In de westerse kerk stond de verering van Maria centraal (tot aan de kalenderhervorming van 1969), terwijl het in de oosterse kerk op die dag vooral om de Christusverering ging. De naam Maria-Lichtmis verwijst naar de traditie die in de 5de eeuw ontstond en waarbij kaarsen worden aangestoken tijdens het feest. In het westen symboliseert de processie met de kaarsen Christus als zijnde het licht van de wereld, en zijn presentatie in de Tempel

markten
Wordt gebruikt voor verbrede straten, buurt- of stadspleinen of andere meestal openbare ruimten waar kraampjes en stalletjes kunnen worden opgebouwd voor verkoop

Marquiseseilanden
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door de bevolking van de Marquiseseilanden. De inwoners zijn bekend om hun sterke specialisatie in bepaalde kunstwerken of technieken, bijvoorbeeld het snijden van beelden, knuppels en handvatten van waaiers, het bouwen van huizen en kano's, tatoeageontwerpen en het maken van ornamenten. De tatoeageontwerpen van de Marquiseseilanden waren zo bijzonder dat het gebruikelijk werd voor mannen om hun volledige lichaam te laten tatoeëren

Marwar
Verwijst naar een aantal Rajasthan-schilderscholen in de regio Marwar in het westen van Rajasthan, met Jodhpur als hoofdstad. De schilderkunst in dit afgelegen gebied in het uiterste westen werd nauwelijks beïnvloed door de hofstijlen van de Mogols; de composities bleven eenvoudig en hebben een sterk hoekig karakter, waardoor het werk doet denken aan volkskunst. Kenmerkende gezichtskenmerken van Marwar zijn puntige neuzen, amandelvormige ogen, gewelfde voorhoofden en pruillippen; doorgaans is een ingetogen kleurpalet met gelen, groenen en grijzen gebruikt. De invloed van de Mogolkunst was groter op de schilderkunst in het oosten van deze regio. De Marwarschilderijen uit de 19de eeuw zijn formeler en hoofser van karakter, met sterke Mogol-invloeden; kenmerkend voor deze periode is het werk van Dalchand, een begaafd kunstenaar die door de Mogols was opgeleid en in Jodhpur werkzaam was. Werk uit de latere Marwar-periode staat bekend om het krachtige, overdadige kleurgebruik, de zwierige kledij en wervelende wolkenluchten. De schilderkunst van Marwar kende zijn productiefste periode aan het begin van de 19de eeuw, met name onder maharadja Man Singh (heerste van 1803-1843)

Maurya
Verwijst naar de beeldhouwkunst in steen en overige materialen uit de periode van de heerschappij van de Maurya-keizers, en meer in het bijzonder naar kunst die werd gemaakt tijdens de veertigjarige heerschappij van Ashoka, de derde Maurya-keizer (gestorven 232 v. Chr.), die regeerde over heel India. Eerdere beeldhouwkunst was over het algemeen gemaakt van hout, maar tijdens de Maurya-periode werd steen het meest populaire materiaal. In heel India verrezen gepolijste monolithische edict-pilaren met gedetailleerde, beeldgesneden kapitelen. De kapitelen, die waren gemaakt van een geelbruine zandsteen, Chunar genaamd, vormen de beste bewaard gebleven voorbeelden van keizerlijke kunst uit de Maurya-periode. De unieke glans van hun oppervlak staat bekend als de 'Maurya-glans.' De onderwerpen van de kapitelen betreffen vaak aspecten van het boeddhisme in symbolische termen, evenals de positie van Ashoka als verlicht wereldheerser. De stijl van beeldsnijden is sterk beïnvloed door Perzische, of meer in het bijzonder, Achaemenidische, beeldhouwkunst. De praktijk van het oprichten van monumentale zuilen is mogelijk afkomstig uit India; recent bewijs wijst erop dat de edict-zuilen van Ashokan hun oorsprong vinden in een oude traditie van een cultus van de kosmische zuil, de 'Axis Mundi.' Slechts enkele Mauryaanse figuurbeelden zijn bewaard gebleven: de vroegst bekende twee beelden van Jain Tirthankaras en enkele yakshi- en yaksha-figuren (vrouwelijke en mannelijke aardegeesten). Deze beelden zijn bekend om hun monumentale en weelderige karakter. De oudste bewaard gebleven Indiase architectuur dateert uit de Maurya-periode: deze uit steen gehouwen kamers die door Ashoka voor monniken werden gebouwd, vormden het begin van een lange Indiase traditie die belangrijk werd voor alle religieuze gemeenschappen van India

Ma-Xia
Verwijst naar het werk van een school van kunstenaars die zijn naam dankt aan de oprichters: Ma Yuan (1139-1194) en Xia Gui (omstreeks 1190-1225). De stijl kenmerkt zich door landschapsschilderijen in inkt en kleur met forse droge penseelstreken, verwrongen vormen en grootse ruimten

Maxillopoda
Klasse van circa 23.000 soorten zeer oude, betrekkelijk kleine en overwegend in zee levende kreeftachtigen waartoe zeepokken, roeipootkreeften, mystacocarida, tantulocarida, branchiura, ostracoda en daarmee verwante groepen behoren. Ze hebben vijf paren kopaanhangsels, één oog in het midden en tot 11 achterlijfsegmenten

marmeren
Kleuring of kleuring van een materiaal, zodat het lijkt op marmer of een soortgelijke steen. Gewoonlijk alleen voor een ruimere, minder gevoelige techniek, zoals binnen- en buitenconstructies. Een bijvoorbeeld wanneer twee verschillend gekleurde materialen in elkaar worden gedraaid om een gemarmerd effect in de een aanrecht te vormen. Voor meer delicate, handmatige technieken, zoals bij handbeschilderde boekenschutbladen die op marmer lijken, gebruik 'marmeren (schildertechniek)'

maatschapscontract
Documenten die de bepalingen en de voorwaarden omvatten voor een vennootschap, in de zin van een overeenkomst waarbij twee of meer personen zich verbinden de bedrijfsvoering van een commercieel bedrijf als gelijkwaardige partners voort te zetten

magazijnbibliotheken
Bibliotheken in o.a. Canada en de Verenigde Staten die zijn ingesteld om alle regeringspublicaties of een selectie daarvan te ontvangen dan wel alle officieel uitgekomen publicaties, met als voorwaarde dat de collecties openbaar toegankelijk zijn

magnetometer
Instrumenten voor het meten van de grootte en soms de richting van een magnetisch veld, vooral dat van de aarde

Magnolia grandiflora
Grote groenblijvende boom die meer dan 25 meter hoog kan worden en inheems is in het zuidoosten van de Verenigde Staten, in het gebied dat zich uitstrekt van de kust van Virginia tot Midden-Florida in het zuiden en het oosten van Texas en Oklahoma in het westen. Deze soort wordt op grote schaal gekweekt en er zijn wereldwijd meer dan 100 variëteiten. De boom waardeert men om zijn grote donkergroene bladeren en grote geurige witte bloemen. Het hout van de boom gebruikt men voor meubels, fineerhout en andere producten

mahayana
Verwijst naar de versie van het boeddhisme die ontstond in India en zich heeft verspreid naar Centraal-Azië, China, Japan, het vasteland van Zuidoost-Azië, Java, Sumatra en Sri Lanka (Abhayagiri-klooster). Deze stroming wordt vaak de pan-Aziatische vorm van het boeddhisme genoemd, waarbij sprake is van breed geaccepteerde afwijkingen van de oorspronkelijke boeddhistische doctrine en benadering. Bij deze vorm van het boeddhisme wordt ervan uitgegaan dat er geen zelf en geen dharma's bestaan, en wordt het idee afgewezen dat de boeddha uitsluitend van een bepaalde elite (arhat) afstamt. In plaats daarvan wordt uitgegaan van het idee van de bodhisattva, iemand die een aangeboren aanleg heeft om boeddha te worden, een aanleg die in alle mensen aanwezig is. Bij deze vorm van het boeddhisme worden liefdadigheid en dienstbaarheid aan anderen als hoogste goed gewaardeerd. Verder wordt gestreefd naar innerlijke vrede en de ultieme wijsheid (prajna) door de opheffing van het zelf en een strijd om de ultieme werkelijkheid te bereiken