KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

Melanogrammus
Vissengenus dat de schelvis omvat

Melanorrhoea
Genus van bomen. Van sommige soorten maakt men hardhout

membranofoon
Muziekinstrumenten met gespannen vel; bespeeld door er op te slaan, te tokkelen, door wrijven of geluidsgolven

medicijnpotje
Kleine vaten, meestal van keramiek en met een smalle opening, vooral die worden gebruikt door apothekers om medicijnen in te bewaren

mechanisering
Outillage met machinerie, vooral om menselijke of dierlijke lichamelijke arbeid te vervangen

mediatheek
Documentatiecentra, meestal onderdeel van bibliotheken, archieven of onderwijsinstellingen, waar audio-visuele materialen worden beheerd en ter inzage worden aangeboden

Metabolisme
Te gebruiken bij het beschrijven van gebouwen van een groep Japanse architecten die, met name in de jaren 60 en 70 van de 20ste eeuw, grootstedelijke problemen wilde aanpakken op basis van biologische grondbeginselen van dynamische groei en verandering

Median
Verwijst naar de stijl van de kunst en architectuur die in Iran werd vervaardigd door de Meden vanaf de opkomst van hun staat in de 7de eeuw v. Chr. tot aan hun omverwerping door de Achaemenische Cyrus de Grote in 550 n. Chr

Mehmed III
Verwijst naar de stijl van kunst en architectuur die samenviel met de heerschappij van Mehmed III, van 1574 tot 1595. Zijn graftombe werd ontworpen door de Osmaanse architect en hofkunstenaar Ahmed Dalgiç

Mehmed IV
Verwijst naar de kunst en architectuur in de periode van de heerschappij van Mehmed IV, die regeerde van 1648 tot 1687. Artistieke prestaties tijdens zijn heerschappij zijn, onder andere, toevoegingen aan het Topkapi-paleis en de voltooiing van de Yeni Valide-moskee in 1683

Mehmed V
Verwijst naar de kunst en architectuur in de periode van de heerschappij van Mehmed V, die regeerde van 1909 tot 1918. Tijdens deze periode vocht Turkije in de Eerste Wereldoorlog aan de zijde van Duitsland

Mehmed VI
Verwijst naar de kunst en architectuur in de periode van de heerschappij van Mehmed VI, die regeerde van 1918 tot 1922

meshrebeeyeh
In de Islamitische architectuur, ramen die gevuld zijn door schermen of roosters van gedraaid hout. Voor traliewerk of schermen van geperforeerd steen, in de Islamitische architectuur, vooral van Mughal India, wordt 'jali' gebruikt

meerkleurig marmer
Marmer dat gestreept is of een of meer verschillende kleuren heeft

meesterstuk
Proefstuk waarmee een leerling probeerde aan te tonen dat hij over voldoende vaardigheden beschikte om meester in een gilde te worden

Mehmed I
Verwijst naar de stijl en periode die samenvielen met de heerschappij van Mehmed I, van 1403 tot 1421. Gedurende deze periode werd de Yesil Cami of 'Groene moskee' gebouwd, van 1412 tot 1413. Deze moskee werd zo genoemd omdat de koepels destijds waren bedekt met groene tegels. De inrichting van de moskee stond onder supervisie van Ali bin Ilyas uit Bursa, die Nakkas (‘ontwerper’) werd genoemd. De indeling bouwt voort op de indeling van de moskee van Bajezid, hoewel het sanctuarium en de zuidelijke pelgrimsruimten hier een koepel hebben gekregen. De noordelijke gevel is versierd met uitgebreid lijstwerk en een portaal van marmer. De naburige graftombe van Mehmed I, die na zijn dood in 1421 is voltooid, heeft een exterieur met panelen omlijst met blauwe, in steen gelegde tegels

Mephitidae
Familie van elf soorten in vier genera, waaronder die van de gestreepte skunks en stinkdassen. Ze hebben redelijk lange lichamen met tamelijk korte, gespierde poten, een gestreepte vacht en extreem goed ontwikkelde anale geurklieren. Daarmee produceren ze stinkende geurstoffen waarmee ze vijanden afschrikken. De lange klauwen aan de voorpoten gebruiken ze om mee te graven

meridienne
Asymmetrisch zitmeubel met een licht gewelfde rugleuning en armleuningen van verschillende hoogtes. Ze werden vooral tijdens de Franse Empire-periode gemaakt

mededelingenborden; mededelingenbord
Borden waarop men briefjes, boodschappen, communiqués en advertenties kan ophangen, vaak in een publieke ruimte. Men gebruikt de term ook voor digitale faciliteiten met deze functie

meisho-e
Verwijst naar Japanse prenten of andere werken waarop beroemde plaatsen worden afgebeeld

melodiesnaar
Wordt gebruikt voor die snaren op een instrument waarop de melodie van een muziekstuk gespeeld wordt

memo
Documenten waarop mededelingen kunnen worden gedaan die bestemd zijn voor interne communicatie

memoire
Verhalen of geschiedenissen die autobiografisch van aard zijn of waarin de nadruk ligt op de wijze waarop de auteur zelf de gebeurtenissen heeft beleefd

menologion
Kalenders van de oosters-orthodoxe kerk waarop de feestdagen vermeld staan ter ere van heiligen en martelaren, met korte levensbeschrijvingen

menselijk gedrag
De manier waarop mensen handelen als reactie op hun omgeving en op anderen

metaalbarometers
Barometers die niet afhankelijk zijn van een hydrostatisch evenwicht of van de wetmatigheden van gassen, maar die in plaats daarvan gebruik maken van metingen van de kracht die door de atmosfeer wordt uitgeoefend op een onderdeel van het mechanische systeem; vaak met een schaalverdeling om te worden gebruikt als hoogtemeters

mechanisch binden
Methoden om losse bladzijden van een boek aan elkaar te bevestigen door er gaatjes in te slaan, waar iets doorheen kan worden gestoken om ze bij elkaar te houden, zoals een plastic ringband of een spiraaldraad

mechanische binding
Bindingen die pagina's bijeenhouden door middel van bijvoorbeeld spiraaldraad, plastic kammen of metalen staafjes

mechanische eigenschap
Eigenschappen met betrekking tot de verhoudingen tussen spanning en vervorming of met betrekking tot de reacties op toegepaste krachten

mechanische sterkte
Het maximale vermogen van een materiaal of object om verschillende soorten belasting te weerstaan zonder te breken of te vervormen

mechanische systeem
Omvat meestal W-systemen en sanitaire systemen in gebouwen of complexen; kan soms ook elektriciteitssystemen en op elektriciteit gebaseerde systemen omvatten zoals beveiligingssystemen en communicatiesystemen

mechanische weefgetouwen
Textielweefgetouwen, aangedreven door mechanische kracht, die worden geassocieerd met het begin van de Industriële Revolutie

medeglas
Een soort Engels drinkglas voor het drinken van mede. Over de vorm van het glas bestaat onenigheid, maar het type dat van oudsher, maar waarschijnlijk onterecht wordt geassocieerd met het drinken van mede, heeft een ondiepe, bolle kelk met een licht omgebogen rand en staat op een voet met steel

media
Te gebruiken voor de materialen die worden gebruikt bij het vervaardigen van een kunstwerk, zoals inkt op papier of papier-maché; vaak wordt een bepaalde techniek of technieken direct geassocieerd met de materialen

medicine bal
Grote, zware, massieve ballen met een overtrek van leer die worden gebruikt bij conditietraining; meestal met een gewicht van tussen de 2,7 en circa 4 kg en met een diameter van ongeveer 45 cm

meetlat
Rechte randen stroken of cilinders van gemiddelde grootte, meestal van hout, metaal, plastic of ivoor en met een schaalverdeling er op aangebracht. Werd gebruikt voor het meten en voor het geleiden van een pen, potlood of andere markerings-instrument bij het vormen van rechte lijnen op papier of ander materiaal. Ze worden gebruikt in de geometrie, het opstellen, tekenen, timmerwerk, bouw, interieur ontwerp, de ambachten en andere disciplines. Gebruik 'richtlinialen' voor zeer lange stokken of stroken hout of metaal met rechte en zuivere randen die worden gebruikt voor een verscheidenheid aan toepassingen, met inbegrip van snijden of bepalen van de vlakheid van oppervlakken

megabioscoop
Te gebruiken voor gebouwen of groepen dicht bij elkaar geplaatste gebouwen met vier of meer aparte, vaak kleine filmzalen, meestal met een gezamenlijke lobby, kassa en vergunningen

melasse
De dikke, bruine, ongekristalliseerde stroop uit ruwe suiker, met name de geconcentreerde stroop die wordt verkregen uit suiker tijdens het raffineren van suikerriet of bietensap

melkglas
Een ondoorzichtig glas dat op wit porselein lijkt

mellofoon
Ronde blaasinstrumenten van koper met ventielen en een conische boring

melodeon
Accordeons met knoppenklavier en blaasbalg, rechthoekig van vorm

melodica’s
Mondorgels met een rechthoekige romp die eindigt in een plastic mondstuk. Ze worden bespeeld als een blokfluit

melodiepijp
Wordt gebruikt voor pijpen die een samenstellend deel zijn van andere blaasinstrumenten, voorzien van vingergaatjes, die gebruikt worden voor het spelen van de melodie

melodrama's
Filmgenre, waarvan de term oorspronkelijk werd gebruikt voor toneelstukken met plots over morele kwesties, waarbij de strijd tussen goed en kwaad het centrale thema was. Later, in de films van D.W. Griffith (zoals 'Way Down East' uit 1920), werden de persoonlijke en sociale problemen van vrouwen op een bijzonder melodramatische manier afgeschilderd en kwam de nadruk vooral op de personages zelf te liggen. In films als 'Stella Dallas' (1937) of 'All That Heaven Allows' van Douglas Sirk werd het happy end vervangen door een einde waarin het vrouwelijke personage alles opoffert voor een hoger doel

meloen
Vruchten van verschillende soorten eetbare kalebas, meestal gebruikt voor de vleesrijke vruchten van de verschillende leden van de Cucurbitaceae-familie, die groeien als een klimplant. De vrucht is meestal groot en bolvormig tot langwerpig, met een gladde, netachtige of wratachtige schil, en heeft zoet, vlezig vruchtvlees in de kleuren rood, lichtgroen, oranje of geelachtig roze

melon bulb support
Moderne term voor een meloenvormig uitstulpsel, meestal versierd met eierlijsten, gebruikt op het midden van tafelpoten, bedstijlen, en perskaststeunen in de late 16e en 17e eeuw

Melopsittacus
Geslacht dat één levende soort omvat, de grasparkiet

memorabilium
Te gebruiken voor objecten die geassocieerd worden met gedenkwaardige personen of gebeurtenissen, maar niet speciaal ter herdenking zijn vervaardigd. Gebruik 'aandenkens' voor objecten die speciaal zijn vervaardigd om een persoon, gebeurtenis of gelegenheid te herdenken

memorial parks
Begraafplaatsen die zijn ontworpen als park, zonder rechtop staande gedenkstenen, volgens de oorspronkelijke bedoeling van Hubert Eaton (1881-1966), die de Engelse term 'memorial park' heeft bedacht. Ze worden meestal gekenmerkt door grote open grasvelden met gedenkplaten die niet uitsteken of anderszins gereguleerd zijn

Memphis
De kunstgroepering Memphis werd op 11 december 1980 opgericht door Ettore Sottsass, Barbara Radice, Marco Zanini, Aldo Cibic, Matteo Thun, Michele De Lucchi en Martine Bedin. Andere kunstenaars die de Memphis-stijl overnamen, waren Peter Shire, Shiro Kuramata en Michael Graves. Kenmerkend voor de Memphis-stijl zijn voorwerpen zoals meubels en verlichtingsobjecten in felle kleuren en met uitbundige geometrische vormen, vervaardigd uit kunststoflaminaat of andere industriële materialen. De groepering ontstond als reactie op de overheersing van modernistische ontwerpen, en werkte met vormen die waren ontleend aan de volkscultuur en de kitsch. De stijl die met Memphis in verband werd gebracht, was invloedrijk en vond internationaal veel navolging

menat
Oud-Egyptische rituele percussie-instrumenten die gebruikt werden door priester om rituelen uit te voeren of goden op te roepen. De menat was een halsketting met vooraan een plaatje waaraan kralen hingen en op de rug een tegengewicht; het werd zoals een rammelaar gebruikt

mengkulanghout
Hout van de soort Heritiera javanica, afkomstig uit West-Afrika, Thailand, en vooral de Filippijnen. Het spinthout is bleek geelachtig-rood met een licht rood tot roodbruin kernhout. Het wordt gebruikt bij de bouw van kasten, vloeren, deuren, bootribben en planken

mengsel
Mechanische combinaties van twee of meer substanties zonder vaste verhoudingen, waarbij de bestanddelen hun individuele eigenschappen behouden en met gewone fysische middelen kunnen worden gescheiden. Gebruik 'verbindingen' voor complexe zuivere substanties die zijn gemaakt van twee of meer afzonderlijke stoffen die hun afzonderlijke eigenschappen verliezen en bij elkaar worden gehouden door chemische bindingen

menuet
Een type statige dans voor twee personen in een driedelige maatsoort, vaak met de algemene vorm menuet-trio-menuet. De muzikale vorm werd gebruikt in opera's, klassieke kamermuziek en symfonieën. Het menuet ontstond in Frankrijk en domineerde tussen ca. 1650 en ca. 1750 de aristocratische Europese balzalen, met name in Frankrijk en Engeland. In de loop der tijd werd het steeds complexer en gestileerder. Het zou zijn afgeleid van de Franse volksdans 'branle de Poitou'. Sommige vormen van de dans kregen meer specifieke benamingen, zoals het 'minuet de la cour'. Dit hofmenuet bestond uit kleinere stappen en werd trager, waarbij etiquette en opvallende uiterlijke vormen steeds belangrijker werden. Het was vooral populair aan het hof van Lodewijk XIV van Frankrijk

merese
Type sierknop met platte scherpe randen die voorkomen langs de steel of die het bekken of de voet bevestigen aan de steel van glaswerk met voet. Voor andere omsluitende ringen op glaswerk met voet of op andere vaten wordt kragen gebruikt

Merovingische schrift
Various styles of writing, mostly developed from Merovingian chancery script, in use in France and adjacent areas from the 7th century

mes
Snijgereedschap een eensnijdende kling om mee te snijden en vastgezet in een greep, ook wel 'heft' genoemd. Het gebruik varieert van het snijden van voedsel en andere materialen tot het gebruik als een wapen. de kling kan van diverse soorten metaal of andere materialen als ivoor of steen zijn gemaakt. de term verwijst ook naar gereedschap dat wel als mes gevormd is maar waarvan de kling niet scherp is, of voor snijden wordt gebruikt

Mesozoa
Stam van ongeveer 50 soorten kleine, met haartjes bedekte, meercellige dieren die parasieten zijn van ongewervelde zeedieren

met Januskop
Te gebruiken voor voorwerpen, in het bijzonder maskers of figuren, met een aangezicht voor en achter, of met twee aangezichten naast elkaar

metaalgaas
Aanduiding voor dikke metaaldraad die aan elkaar is gelast tot een rooster en wordt gebruikt als wapening voor betonplaten

metaalgaas
Bladmetaal dat is ingesneden en uitgerekt om een gaaswerk te vormen; wordt gebruikt voor gewapend beton of voor het optrekken van gepleisterde muren

Metasequoia
Coniferengenus met één levende representant, Metasequoia glyptostroboides, afkomstig uit centraal China. Fossiele vertegenwoordigers, bijvoorbeeld M. occidentalis, zijn circa 90 miljoen jaar oud en dateren uit de Late Krijtperiode. Ze zijn overal op de middelste en hoogste breedtegraden van het noordelijk halfrond aangetroffen. Doordat het klimaat circa 65,5 miljoen jaar geleden kouder en droger werd, tot in het Cenozoïsche Tijdperk, kromp het geografische bereik van de watercipres tot de huidige fossiele verspreiding. De bladeren zijn paarsgewijs gerangschikt op bladverliezende takjes, en dit bladverlies vormt vermoedelijk ook de verklaring voor de overvloedige fossiele vondsten van deze boom. De Metasequoia is nauw verwant met de genera Sequoia en Sequoiadendron

meteoren
Het passeren van een meteoroïde door de aardatmosfeer, zichtbaar als een vurige streep of vuurbal aan de hemel

meteoriet
Interplanetaire deeltjes of brokken metaal of gesteente die het passeren door de aardatmosfeer overleven en op de grond inslaan, of die op een andere planeet inslaan

meteorograaf
Instrumenten die zijn ontworpen om automatisch verschillende meteorologische elementen te meten en vast te leggen, bijvoorbeeld luchtdruk, temperatuur en vochtigheid

meteoroïden
Betrekkelijk kleine interplanetaire lichamen die de aardatmosfeer met hoge snelheid binnendringen, vervolgens verbranden en de lucht eromheen verhitten, waardoor een lichtverschijnsel ontstaat dat 'meteoor' wordt genoemd. Een object dat de passage door de atmosfeer overleeft en op de grond inslaat, wordt een 'meteoriet' genoemd

metselaarswaterpas
Drie afzonderlijke waterpassen die op een rechte balk van hout of metaal zijn gezet die ruim een meter lang is; wordt gebruikt om waterpas- of loodlijnen vast te stellen

mezzografraster
Autotypierasters die in plaats van een regelmatig een willekeurig patroon hebben

mechanische printer
Diverse apparaten die door middel van mechanisch contact tekens op papier afdrukken

mechanismen
De verzameling van de bewegende delen of een bepaalde portie van de delen van klokken en horloges, exclusief de wijzerplaten of omhulsels

meelzifter
Apparaten die worden gebruikt voor het wannen van bloem, vaak voorzien van een mechaniek dat de bloem door een zeef drukt

messingschaaf
Schaven met een inkeping in het midden van de beitel, die worden gebruikt om een centrale richel achter te laten na het schaven

metroloog
Specialisten op het gebied van gewichten, maten en meten

metronoom
Apparaten, in allerlei uitvoeringen, meest piramidevormig, met een hoorbaar heen en weer bewegende wijzer, in het juiste tempo van een muziekstuk verstelbaar, aangedreven door een opwindmechaniek

medische wacht
Ruimten voor oproepbaar verplegend personeel in (medische) zorginstellingen

meteorologisch ballon
Ballonnen die gebruikt worden om meteorologische instrumenten, vooral radiosondes, omhoog te dragen; gebruik 'weerballonnen' voor ballonnen die automatisch registrerende instrumenten omhoog dragen voor algemeen atmosferisch onderzoek

meta
Aanduiding voor palen of zuilen die zijn geplaatst op het keerpunt op Romeinse renbanen

mechaniciën
Personen die zijn geschoold in de controle, de bediending of de reparatie van machines of voertuigen die door machines in werking worden gesteld

mechanisch afzuigsysteem
Ventilatie die frisse lucht een ruimte laat binnenkomen door beschikbare of regelbare openingen en werkt met mechanische middelen zoals ventilatoren om bedorven lucht uit diezelfde ruimte te verwijderen

mechanische klok
Klokken waarvan de herhaalde beweging niet van elektronica afhangt maar van mechanische onderdelen zoals echappementen, de zwaai van een slinger of de schommeling van een schakelrad en veer

mechanische pauk
Pauken waarvan alle stelschroeven tegelijkertijd worden bediend door middel van een pedaal, een enkele hoofdschroef of draaiing

mechanische troffel
Machines met verwisselbare metalen of rubberen bladen. Worden gebruikt om pleiser samen te persen en glad te maken

Mecoptera
Orde van 9 families met 550 soorten slanke vleesetende insecten. Ze hebben lange dunne voelsprieten. De kop en de snuit zijn gewoonlijk naar beneden gericht. De dieren kunnen bijten

medaillon
Ronde decoratieve muuronderdelen, gebeeldhouwd of op een andere manier bewerkt. Gebruik voor gelijksoortige motieven in niet-architectonische context 'medaillons (ornamentgebieden)'

medaillon
Ronde of ovale omlijstingen die figuren of ornamentele motieven bevatten. Gebruik 'medaillons (muuronderdelen)' voor gelijksoortige muuronderdelen

medicijnkist
Kleine kistjes die speciaal voor flesjes met medicijnen zijn gemaakt. Dit type werd in de 18e en het begin van de 19e eeuw vervaardigd

medische wetenschapper
Algemene term voor allen die zich bezighouden met onderzoek in een van de medische wetenschappen of een medische praktijk voeren met de bevoegdheid van arts

meditatie
Verwijst naar de handeling of het proces van ernstige en langdurige geestelijke beschouwing of bezinning, vaak als persoonlijke godsdienstoefening. Meditatie wordt beschouwd als bevorderlijk voor het spiritueel bewustzijn of de somatische rust

meegenaaide omslag
Wordt gebruikt voor het buitenste vel of stuk karton dat een deel is van, of gehecht is aan een aantal bladen, of dit nou een dik blok is of een enkel katern. Soms verwijst de term simpelweg naar de eerste pagina van een document, zoals bijvoorbeeld bij een folder, mits die dan ontworpen is als wezenlijk anders dan de rest van het document

meer dan levensgroot
Groter dan het leven zelf of, met betrekking tot visuele weergaven van iets, groter dan het origineel

meergezinswoning
Woningen die twee of meer complete wooneenheden bevatten, meestal bewoond door afzonderlijke gezinnen

meerloops
Te gebruiken om vuurwapens te beschrijven met meer dan één loop

meervoudige schoorstenen
Wordt gebruikt voor schoorstenen die een aantal schoorsteenpijpen bevatten, vooral wanneer deze als schachten boven een dak uitsteken

meester
Met name te gebruiken voor kunstenaars of handwerkslieden die zijn bevoegd om leerlingen te onderrichten en hun vak onafhankelijk te beoefenen. Kan in de ruimste zin van het woord worden gebruikt voor personen die deskundig zijn op een bepaald gebied

meetketting
Landmeetkundige middelen om afstanden te meten, die bestaan uit onderling verbonden metalen schakels met een precieze lengte

Megaloceros
Genus waartoe twee uitgestorven hertensoorten behoren: het reuzenhert (Megaloceros giganteus) en de Megaloceros cazioti

Megalonychidae
Familie waartoe de tweevingerige luiaards behoren

megapixels
Groepen pixels voor digitale beeldopbouw ter grootte van één miljoen pixels. Te gebruiken voor het beschrijven van de resolutie van digitale camera's

meidoornhout
Hout van de kleine boom of struik behorende tot het genus Crataegus

melaatsenhuizen
Ziekenhuizen voor leprapatiënten. Gebruik 'lazaretten' voor meer algemene ziekenhuizen waar besmettelijke ziekten worden behandeld