Medische woordenlijst

Categorie: Medisch
Datum & Land: 27/01/2014, NL
Woorden: 2212

Amblyopie
Blijvend gezichtsverlies aan één oog.

Amandel-ontsteking
(tonsilitis) Ontsteking (= itis) van de amandelen (= tonsillen) boven achter in de keel. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Rode, opgezwollen amandelen mogelijk met witte, etterende stippen, keelpijn, pijn bij slikken, oorpijn, slecht eten (kleine kinderen), ziek gevoel (= malaise), koorts, hoofdpijn, braken - Mogelijke oorzaken (o.a.) Infectie met bacterien (meestal stroptokokken) of virussen. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - bacteriele infectie: kuur van 5-7 dagen met geschikt antibioticum , herhaalde ontstekingen: operatieve verwijdering van de mandelen (het effect daarvan is omstreden)

Amandel-kanker
Gezwel (= tumor) in de amandelen. Komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. De vijfjaar-overlevingskans bedraagt bij tijdige ontdekking en behandeling ca. 50%. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Keelpijn (meestal eerste verschijnsel), pijn-uitstraling naar oor, (soms) knobbel in de hals (= uitzaaiing naar lymfeklier) - Mogelijke oorzaken (o.a.) Aanleg, langdurig roken en-of alcoholgebruik. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - bestraling (= radio-therapie) , chirurgische verwijdering, inclusief hals-lymfeklieren en deel van de kaak

Amyloïdose
Deels erfelijke aandoening waarbij stapeling optreedt van een ongewoon eiwit (= amyloïd) in de weefsels. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) - primaire vorm (onbekende oorzaak): Orgaanfunctie-stoornissen, waaronder hart-, long-, schildklier-, nier-, lever- en zenuw-aandoeningen en dikke tong, snel blauwe plekken, tunnesyndroom, etc. , secundaire vorm (bekende oorzaak): - Vergrote milt en lever, die hard en rubberachtig aanvoelen, nier-, bijnier-, lymfeklier en soms bloedvataandoeningen. - NB. Aard en ernst van de verschijnselen bij amyloïdose worden bepaald door de plaats waar de amyloïde-stapeling plaatsvindt en kunnen uiteenlopen van onschuldig, mild, ernstig tot levensbedreigend. - Mogelijke oorzaken (o.a.) - onbekend (= primaire amyloïdose) , bekend (= secundaire amyloïdose): o.a. bot-infecties, reumatoïde artritis (RA), tuberculose, erfelijke lever-afwijking, veroudering (met name hart-amyloïdose), dementie (= Alzheimer)

Amygdalitis
zie keel-ontsteking

Anti-stoffen
(immuno-globulinen, Ig) Stoffen die het afweersysteem (= immuun-systeem) van het lichaam produceert na contact met lichaamsvreemde stoffen, waaronder bacteriën, virussen en allergenen. - De antistoffen binden zich vervolgens aan die indringers (allergenen, antigenen) en maken die manier onschadelijk (= humorale immuniteit). - Antistoffen worden onderverdeeld in 5 klassen , die alle een specifieke afweerreactie mogelijk maken. , IgA , IgD , IgE (= reaginen) , IgG (= gamma-globulinen) , IgM (= macroglobulinen)

Anti-diuretisch hormoon
(ADH, vasopressine) Natuurlijk hormoon uit de hypofyse (= hersen-aanhangsel) dat via de nieren betrokken is bij de regulatie van de vochtbalans en de bloeddruk.

Anti-conceptie, middelen
Middelen om zwangerschap te voorkomen (= anti-conceptie) o.a.: (1) éénmalig gebruik : `morning after`-pil: Norlevo® (alleen progestageen) (2) dagelijks gebruik (1) : combinatiepil (= oestrogeen + progestageen hormoon), beschikbaar in vele verschillende samenstellingen en sterktes (= meest toegepaste anticonceptiemiddel) - NB. De 2-fasenpil is wat minder betrouwbaar (95-99,5%) dan de 1- of 3-fasenpil (99,5-99,9%). (3) dagelijks gebruik (2) : alleen-progestageen-pil (= Cerazette®): tijdens borstvoeding of niet mogen gebruiken van oestrogenen (4) wekelijks gebruik : anticonceptie-pleister (= Evra®) (5) maandelijks gebruik : anticonceptie-ring (= NuvaRing®) (6) drie-maandelijks gebruik : prikpil (= Depo-Provera®) (7) 3-5 jaarlijks gebruik : implantatiepil (a) onder de huid: anticonceptie-staafje (= Implanon®) of (b) spiraaltje in de baarmoeder: koper- of hormoonspiraaltje (= pessarium = intra-uterine-device = UD), zoals Mirena®

Anti-conceptie, methoden
Mogelijke methoden om zwangerschap te voorkomen (= anti-conceptie) o.a.: - 1. Zónder anticonceptie-middel (= natural family planning = NFP): onbetrouwbaar tot matig betrouwbaar (<95%), o.a.: (1) seksuele geheelonthouding: nooit geslachtsgemeenschap (2) periodieke seksuele onthouding: alleen geslachtsgemeenschap tijdens de onvruchtbare perioden van de vrouw (ca. 10 dagen voor of na de de menstruatie en bij volledige borstvoeding). (3) terugtrekking van de penis vóór de zaadlozing (= coïtus interruptus = `voor het zingen de kerk uit`) (4) alleen vrijen tijdens de eerste 4 maanden na de bevalling als de moeder volledige borstvoeding geeft (= lactatie-amenorroe) (5) barrière-middelen, waaronder condooms voor mannen (o.a. Durex®) of vrouwen (o.a. FemCap®) en zaaddodende middelen - NB. Een uniek voordeel van het gebruik van concooms is dat ze tevens bescherming bieden tegen seksueel-overdraagbare aandoeningen (= SOA`s). - 2. Mét anti-conceptie-middel (pil, pleister, prik, etc.): zie anticonceptie-middelen - 3. Sterilisatie : zeer betrouwbaar (99,5-99,9%) , permanente onvruchtbaarheid door chirurgische ingreep bij man of vrouw (of Ovablock®)

Anti-conceptie, keuze
De keuze van een anticonceptie-methode wordt bepaald door zowel lichamelijke, psychische als sociale omstandigheden, waaronder ideologie of religie, en is daarom zeer persoonlijk. - Aarzel niet van anticonceptie-methode te veranderen als een eerder gekozen methode niet bevalt of twijfels oproept over de betrouwbaarheid. - Vraag daarover zo nodig advies aan de (huis)arts of apotheker.

Anti-aritmica
Hartritme-normaliserende middelen

Anterograad
Vooruitgaand. Voorbeeld: anterograde amnesie: onvermogen om iets in het geheugen op te slaan.

Ante-
(pre-) Voor; voorafgaande aan.

Anoxie
Afwezigheid (= an-) van zuurstof (= oxie).

Anosmie
Tijdelijk of blijvend totaal verlies van de reukzin.

Anorgasmie
Onvermogen om klaar te komen (= orgasme).

Anorexie
(verminderde eetlust) Er zijn veel verschillende oorzaken van verminderde eetlust. - Mogelijke oorzaken (o.a.) - infectie-ziekten met koorts , spijsverteringsstoornissen , maag-darm-aandoeningen , bijwerking van medicijnen , anorexia nervosa

Anoftalmie
Zeldzame, aangeboren afwezigheid of onvolledige ontwikkeling van één of beide ogen. Bij anoftalmie zijn één of beide de ogen afwezig en microftalmiezij de ogen klein en onderontwikkeld. - Komt voor bij 3-7 op de honderdduizend pasgeborenen. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Onvolledige ontwikkeling van één of beide ogen, slecht gezichtsvermogen, volledig blind, verhoogde oogboldruk (= glaucoom), lenstroebeling (= cataract), gespleten lip of gehemelte, misvormde ledematen, waterhoofd, geestelijke achterstand - Mogelijke oorzaken (o.a.) - spontaan (zonder aanwijsbare oorzaak) , bepaalde ziekten tijdens de zwangerschap: o.a. rode hond (= rubella) en waterpokken (= varicella) , gebruik van bepaalde verdovende of stimulerende middelen en thalidomide (Softenon®) - Mogelijke behandeling (o.a.) , afbreken van de zwangerschap na vaststelling van de aandoening , behoud van het gezichtsvermogen voor zover aanwezig en mogelijk , behandeling van glaucoom , behandeling van cataract , kunstoog , operatieve correcties (o.a. afwijkingen van gezicht en gespleten gehemelte)

Ano-rectale fistel
(anus-fistel, fistula ani) Open verbinding (= fistel) vanuit de huid rond de anus naar de endeldarm (= rectum) of soms ook een ander orgaan (bijv. vaginale fistel). - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Pijn, ontsteking (zweren), pus-afscheiding. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Het is niet precies bekend hoe fistels ontstaan. Fistels komen vaker voor bij mensen met de ziekte van Crohn, na een bevalling, tuberculose (= tbc), darm-diverticulitis, kanker. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - warme zitbaden: om doorbloeding in het gebied rond de fistel te verbeteren , laxeermiddelen , die het glijvermogen (= emollientia) van de ontlasting vergroten , pijnstillende zetpillen , operatieve verwijdering van de fistel (= fistulo-tomie)

ANLL
(Acute Niet-Lymfocytaire Leukemie) - leukemie

Angststoornissen
Ongeveer 5 op de 1000 mensen (= 0,5%) heeft last van een of andere angst-stoornis. - Van een angst-stoornis is sprake als: , de oorzaak van de angst onbekend is , de angst onredelijk groot is , het normale functioneren wordt verstoord , de angst (regelmatig) paniek-aanvallen veroorzaakt , ernstig wordt geleden onder de angst - Mogelijke verschijnselen (o.a) - Aanhoudende gespannenheid, onrust, beklemmend gevoel op de borst, benauwheid, spierpijn, vermoeidheid, irritatie, angst-aanvallen, paniek-aanvallen, slaapstoornissen, agressieve buien en hoge bloeddruk (= hypertensie), zweten, nachtmerries. - Mogelijke oorzaken (o.a.) De preciese oorzaak van een angst-stoornis is vaak niet bekend. Dikwijls gaat het om een onduidelijk onheil, dat reëel is of ingebeeld kan zijn. Als de oorzaak bekend is, wordt angst ook wel vrees genoemd. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - psycho-therapie , medicijnen: , benzodiazepinen , angst-dempende middelen (= anxiolytica) , anti-depressiva (bepaalde)

Angioom
Angioom - Meestal goedaardig, rood tot paars bloedvat-gezwel dat ontstaat door verwijding en-of kronkeling van bloedvaten, zoals een kluwen (= conglomeraat) van spataders. - Hemangioom - Met bloed (= haem-) gevuld angioom. - Onderscheiden worden o.a.: , aardbei-hemangioom , caverneus hemangioom , lymfangioom , stervormig hemangioom , wijnvlek

Angiomatose
Aangeboren aanwezigheid van vaatgezwellen door uitgezette en gekronkelde vaten (= angiomen) in het aangezicht en in de zachte hersenvliezen. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Epileptische aanvallen en zwakzinnigheid. - Mogelijke behandelingen (o.a.) Verlichting van de epileptische verschijnselen met anti-epileptica

Angiografie
(arteriografie, flebografie) Angiografie : het maken van röntgenfoto`s van bloedvaten. - Arteriografie : het maken van röntgenfoto`s van slagaders (= arteriën). - Flebografie : het maken van röntgenfoto`s van aders (= venen)

Angiodysplasie
Abnormale bloedvaten in het slijmvlies van het rectum die met name bij ouderen tot ernstige rectale bloedingen kunnen leiden.

Angiodermatitis varicosa
Pigment-rijke vaat-ontsteking in de huid bij spataders als gevolg van plaatselijk slechte bloedafvoer. - Mogelijke verschijnselen (o.a.): , eczema varicosum: vochtig-nattend eczeem op de plaats van de huid-ontsteking , open been (= ulcus cruris varicosum)

Angina pectoris, vasospastisch
(Prinzmetal of variant angina pectoris) - Prinzmetal angina pectoris

Angina pectoris, behandeling
Mogelijke behandelingen van angina pectoris (o.a.): , medicijnen : , verbetering van de coronaire doorbloeding: hartdoorbloeding-bevorderende middelen (= coronaire middelen), waaronder nitroglycerine , voorkomen van een hartinfarct (= myocard-infarct): (acetyl)salicylaten in lage dosering , dotteren : verwijding van het vernauwde gedeelte van een kransslagader met een ballonnetje aan een catheter dat via de bloedvaten (= invasief) naar het vernauwde gedeelte wordt geschoven , `by pass`-operatie : vervanging van een of meer corornaire slagaders door een slagader afkomstig uit een ander deel van het lichaam (meestal been) - NB. De behandeling van angina pectoris is sterk afhankelijk van het type angina pectoris en de aard en ernst van de verschijnselen en mogelijke complicaties, waaronder een hartinfarct.

Angina
Angina is een algemene aanduiding voor elke ziekte waarbij een (zeer) benauwend tot verstikkend gevoel optreedt (bijv. keel-angina en angina pectoris). - In de praktijk wordt met `angina` meestal keel-ontsteking bedoeld.

Aneurysma
Verwijding van de wand van een slagader, vaak de grote lichaamsslagader (= aorta), of de wand van het hart. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) In principe zijn er bij een intact aneurysma geen directe verschijnselen of klachten. Echter zodra de wand scheurt doen zich (zeer) ernstige complicaties voor, die qua aard en ernst afhankelijk zijn van de plaats en omvang van de scheuring. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Plaatselijke verminderde of ontbrekende (= a-) zenuwvoorziening (= neurysma) van de wand van de slagarder of van het hart (= cardiaal aneurysma). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - acute operatieve ingreep waarbij een verstevigende manchet om de slagader wordt geplaatst, die daarna met de vaatwand vergroeit.

Anesthesiologie
Medische wetenschap die zich bezighoudt met de verdoving (= anesthesie) van het hele lichaam (= narcose, roesje) of delen daarvan (= lokale of regionale anesthesie).

Anesthesie
(verdoving) On(an-)gevoeligheid (-esthesie) voor (pijn-)prikkels. - Onderscheiden worden o.a.: , algehele anesthesie (= narcose): algehele verdoving (bijv. voor buikoperatie) , geleidingsanesthesie : plaatselijke verdoving door verlamming van een zenwuwbaan die pijnprikkels naar de hersenen geleidt. , infiltratie-anesthesie : plaatselijke verdoving door infiltratie van het verdovingsmiddel in het weefsel , lokale anesthesie : plaatselijke (= lokale) verdoving (bijv. voor operatie aan vinger of tandextractie) , epidurale anesthesie : verdoving door injectie van het verdovingsmiddel in de ruimte aan de buitenzijde van het harde hersen- of ruggemergsvlies (= dura mater). , lumbale anesthesie (= spinale anesthesie): verdoving van het onderste deel van het lichaam via het ruggemerg. , narcose (= algehele anesthesie ): algehele verdoving (bijv. voor buikoperatie) , regionale anesthesie , verdoving van een een heel lichaamsdeel, zoals een arm of been. , spinale anesthesie (= lumbale anesthesie): verdoving van het onderste deel van het lichaam via het ruggemerg.

Anemie, auto-immuun-hemolytische
(anaplasie) Onvoldoende aanmaak en versterkte afbraak (= lysis) van rode bloedcellen (= erytrocyten), waardoor het bloed onvoldoende zuurstof kan binden en vervoeren (= anemie) - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Blauwige bleekheid, snelle vermoeidheid, lusteloosheid en gevoel van algehele zwakte. - Oorzaak - Stoornis van het afweersysteem (= immuunsysteem) waarbij lichaamseigen bloedcellen worden afgebroken (= hemolyse). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicatie: zie hieronder

Andrologische aandoeningen
Aandoeningen van de mannelijke geslachtsfuncties (o.a.): , erectie-stoornissen (= erectiele dysfunctie = ED) , zaadlozingsstoornissen (= ejaculatie-stoornissen) , vruchtbaarheidsstoornissen (= infertiliteit) , lichamelijk-seksuele aandoeningen

Androgyn
Mannelijk en vrouwelijk tegelijk

Androgeen
Mannelijk

Anaplastisch
(anaplasie) Verminderde kwaliteit van de celdeling en -groei, waardoor de structuur en de functie van de cellen verloren gaat.

Analoog
(homoloog) Gelijksoortig, overeenstemmend.

Analogon
(mv. analoga) Middel dat precies lijkt op de moederverbinding. Voorbeeld: insuline-analoga

Analgesie
(verdoving) Verminderde gevoeligheid (= pijnstilling, analgesie) of totale ongevoeligheid (= verdoving, anesthesie) voor pijn.

Anale seks
Geslachtelijk contact tussen anus (= anaal) en penis.

Anafylactische reactie, behandeling
Mogelijke behandelingen van een anfylactische reactie (o.a.): (1) Lichte tot matige reactie : , anti-histaminica , corticosteroïden (2) Acute, hevige reactie : , epinefrine (= adrenaline, EpiPen®) , anti-histaminica , corticosteroïden , combinaties - NB. Anafylactische reacties kunnen worden voorkómen (= preventie) door het contact met het allergeen te vermijden (= saneren) of door middel van hypo-sensibilisatie (= desensibiliseren).

Anae-
(zie ane-)

An-
Geen (bijv. anoxie = geen zuurstof).

Anus-aandoeningen
(anale aandoeningen) - , anus , aambeien (= hemorroïden) , aarskloven (= anale fissuren) , aarsmaden , anale jeuk , anus-fistel , rectale bloedingen

Applicatie
Toepassing-, toediening(swijze).

Apoptose
(celdood) Natuurlijke celproces dat leidt tot het afsterven van cellen die een afwijking vertonen en daardoor niet (meer) goed functioneren. - Als de apoptose-processen zijn geblokkeerd, bijvoorbeeld door genetische aanleg (bijv. genoom-defecten), virussen of chemicaliën (o.a. roken), kunnen cellen met afwijkingen zich ongehinderd vermenigvuldigen, waardoor kankergezwellen kunnen ontstaan.

APL
(Acute Promyelocytaire Leukemie) - leukemie

Apraxie
Onvermogen om bepaalde bewuste taken uit te voeren waarbij een gecoödineerde beweging moet worden onthouden en uitgevoerd. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Hersenletsel door ongeluk, verwonding, beroerte, hersenbloeding, hersentumor, dementie, ALD, MS, bepaalde psychische aandoeningen - Mogelijke behandelingen (o.a.) - behandeling van de oorzaak (= causaal, curatief) , behandeling van de verschijnselen (= symptomatisch)

Articulatie
(articulatio; mv. articulationes) (1) Duidelijk spreken (2) Gewricht

Arteriografie
Het maken van röntgen-foto`s van slagaders (= arteriën).

Arterieel
(slagaderlijk) Een slagader (= arterie) betreffende. Voorbeeld: intra-arteriële injectie betekent injectie in een slagader.

Arseenvergiftiging
Tegengif: Dimercaprol Injecties (zie hieronder) - N.B. Neem bij een (vermoede) arseen-vergiftiging altijd onmiddelijk contact op met uw (huis)arts, de dichtsbijzijnde polikliniek of het ziekenhuis.

Arbovirus-encefalitis
In Nederland de meest voorkomende vorm van hersen-ontsteking door virussen. De ziekte wordt overgebracht via besmette insecten, zoals muggen en teken. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Hoofdpijn, stijve nek, koorts, sufheid, spiertrillingen (= tremoren), spierschokken (= convulsies, stuipen), soms verlamde armen en benen, bewusteloosheid (= coma) - Mogelijke behandelingen (o.a.) - voorkómen (= preventie) van de ziekte met vaccin , behandeling met antistoffen (= immunoglobulinen)

Arbo-virussen
Groep van virussen die worden overgebracht door beten van insecten (o.a. teken) of steken van muggen, die zelf besmet zijn geraakt via besmette dieren, waaronder huisdieren en vogels. - Arbo-virussen veroorzaken hersen-ontsteking (= arbovirus-encefalitis) of andere ontstekingen (o.a. gele koorts en knokkelkoorts).

Artropathie, psoriatische
Gewrichtsaandoening als gevolg van psoriasis. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medcijnen: cyclofosfamide, Endoxan®

Artrogrypose, verschijnselen
Mogelijke verschijnselen bij van artrogrypose (o.a.): , verkorte of samengetrokken spieren aan meeste ledematen , stijve tot onbeweeglijke gewrichten , verdraaid schoudergewricht , gestrekte en naar binnen gedraaide elleboog, pols en vingers , heup uit de kom met naar buiten gedraaid been , klompachtige voet en enkel , achterblijvende verstandelijke veromogens (niet bij de erfelijke vorm arthrogryposis multiplex congenita) , ziekten van het hormonale stelsel, zoals verminderde schildklier-werking (= hypopituïtarisme) en van de hypofyse-voorkwab

Artrogrypose, behandeling
Mogelijke behandelingen van artrogrypose (o.a.): , fysiotherapie: herstel van de gewrichtsfunctie , spalken: herstel van de gewrichtsfunctie , operatieve correcties - NB. Bij tijdige behandeling is vrijwel volledig herstel van de gewrichtsfuncties mogelijk.

Artritis urica
(jicht) - jicht

Artralgie
(gewrichtspijn) - , gewrichtspijn , gewrichtsaandoeningen , reumatoïde artritis (= RA, reuma)

Astma, test
Lijst met 5 vragen waaruit na beantwoording kan worden afgeleid of de astma goed onder controle is of niet. - De test is verkrijgbaar bij het Astma Fonds.

Astma, allergische
Astma van allergische oorsprong en-of een sterke allergische component.

Astma, cardiale
(inspanningsastma) Kortademigheid door stuwing van bloed in de kleine bloedsomloop van de longen. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Verzwakte pompfunctie van de linker hartkamer ( = linkszijdig hartfalen = links-decompensatie van het hart). Hierdoor treedt bij inspanning kortademigheid op. - Mogelijke medicijnen (o.a.) , medicijnen: o.a. bumetanide, Burinex® - furosemide, Lasiletten®, Lasix®, Lasix® Retard.

Astma, oorzaken
Mogelijke oorzaken van astma (o.a.): , verhoogde gevoeligheid (= bronchiale hyper-reactiviteit) van het longweefsel (bronchiën) door vervuilde (o.a. rook, tabaksrook, ozon en zwavel- of stikstofoxiden), koude lucht, (huis)stof, lichamelijke inspanning , luchtweg-infecties met micro-organismen (= astmatische bronchitis). , allergenen , zoals pollen, huismijt en huidschilfers van o.a. katten en cavia`s (= seizoensgebonden astma) , erfelijke aanleg (= atopische of constitutioneel astma) , hartfalen : inspanningsastma (= astma cardiale) , combinatie van bovengenoemde factoren (meestal)

Astma, status asthmaticus
Lang-aanhoudende astma-aanval die (zeer) ernstige ademnood tot gevolg heeft. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - acute behandeling : luchtwegverwijdende therapie met luchtwegverwijder , vervolgbehandeling : injectie (i.v.) met een relatief hoge dosis (= oplaaddosis) corticosteroïd en daarna een corticosteroïd-infuus (= onderhoudsdosis). De werking daarvan begint na 6-8 uur.

Aspergillose
Schimmel-infectie van de longblaasjes (= alveoli) door inademing van sporen van de schimmel Aspergillus fumigatus, die voorkomt op het lichaam, in het voedsel en in of rond het woonhuis. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Jeuk in de gehoorgang, groei van bolvormige schimmelmassa in de longen, aantasting (via de bloedbaan) van nieren, hersenen en andere organen. - NB. In plaats van een infectie kan het lichaam ook een allergische reactie op de schimmel(sporen) ontwikkelen.

Asperger-syndroom, verschijnselen
Mogelijke verschijnselen bij Asperger-syndroom (o.a.): , niet graag aangeraakt-geknuffeld willen worden , problemen-conflicten in de omgang met andere kinderen door gebrek aan inzicht en gevoel voor de emoties van anderen (gebrek aan medeleven) , beperkte kennis van sociale omgangsvormen (= sociale conventies) , de neiging om zich te storten op één enkele activiteit (= monomaan gedrag) , neiging tot rituelen , moeilijk onderscheid kunnen maken tussen eigen mentale beleving en de werkelijkheid (fantasie en werkelijkheid lopen door elkaar) , leerproblemen en andere ontwikkelingsstoornissen

Aseptische ontsteking
(steriele ontsteking) Ontsteking zonder infectie met bacteriën of virussen. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Langdurige irritatie (o.a. druk, wrijving, peuteren) van weefsels of organen, al of niet met verhoogde gevoeligheid (= hyper-reactiviteit). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medcijnen: ontsteking-remmende (= anti-inflammatoire) middelen, zoals corticosteroïden

Aseksualiteit
Ongeslachtelijk; zonder geslacht.

Atrofische aandoeningen
Afname van de omvang (= verschrompeling) van weefsels of organen. Voorbeelden: hart-, lever- en spier-atrofie. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Afknelling van bloedvat(en), verminderde beweging (= immobiliteit), verminderde weefsel-druk, ouderdom - Mogelijke behandelingen (o.a.) - opheffing van de oorzaak (= causale therapie) , behandeling van de atrofische verschijnselen

Atrofie
Afname van weefsel- of orgaanmassa.

Atrium
(boezem) (1) Voorhof (2) Hartboezem: zie hart

Atrio-ventriculair block
(AV-block) - hartblok

Atopisch eczeem, verschijnselen
Mogelijke verschijnselen bij atopisch eczeem (o.a.): , acute fase : hevige tot ondraaglijke jeuk (= pruritis), roodheid (= erytheem), warme huid, zwellingen (= oedeem), bultjes (= papula), vochtblaasjes (= vesiculae), vochtafscheiding (= `nattend eczeem`), krabsporen en slaapproblemen (vanwege nachtelijke jeuk) , chronische fase (= subacute fase): huidschilfers (= `roos`) en korstjes, dikkere, grovere en rimpelige huid (= lichenificatie van het eczeem) en huidkloven - NB. , De perioden met ernstige klachten (= eczeem-aanvallen) worden vaak afgewisseld door rustige perioden (= remissie) met betrekkelijk weinig klachten. , Atopisch eczeem is genetisch bepaald (= erfelijke aanleg), maar de precieze oorzaak is nog niet bekend. De aandoening komt vaak samen voor met hooikoorts (= allergische rhinitis), tranende en ontstoken ogen (= allergische conjunctivitis) en astma (= asthma bronchiale). In dat geval wordt gesproken van een atopisch syndroom .

Atonie
Verminderde spier- of weefselspanning. Voorbeelden: darm-atonie (= darmverlamming = ileus), maag-atonie (= maagverlamming), baarmoeder-atonie.

Atherotrombose
Afsluiting van een slagader (= arterie) met een bloedprop (= trombus).

Atherosclerose
Aderverkalking

Ataxie
Bewegingscoördinatie-stoornis

Autisme, verschijnselen
- kenmerkende verschijnselen bij autisme (o.a.): , (sterk) verminderd vermogen om sociale relaties op te bouwen en te onderhouden: , graag alleen zijn , niet aangeraakt-geknuffeld willen worden , vermijden van oogcontact , niet met vriendjes of vriendinne

Autisme, behandeling
Mogelijke behandelingen van autisme (o.a.): , psychotherapie , gedragstherapie (gericht op zelfredzaamheid) , bezigheidstherapie , lichamelijke therapie , spraaktherapie-aanleren van gebarentaal , speciaal onderwijs , medicijnen (o.a.): , anti-depressiva , anti-psycotica (o.a. haloperidol-Haldol) : bij agressiviteit en-of zelfverminking (= zelfdestructief gedrag) - NB. Autisme is voor zover bekend niet te genezen.

Auditief
Het gehoor betreffende.

AV-block
(atrio-ventriculair block) - hartblok

Basocellulair carcinoom
Kwaadaardig huidgezwel in de onderste laag (= basocellulair) laag van de opperhuid (= epidermis). Ontstaat meestal onder invloed van zonlicht. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) - aanvankelijk zeer kleine, stevige en glanzende verhevenheden op de huid met parelwitte randen, die vaak zeer lanzaam maar ook snel (tot 1,5 cm per jaar) groter worden. , daarna bloedende zweertjes met korstjes die weer genezen en littekens kunnen achterlaten, maar dan weer terugkomen. , uitzaaiing naar omringende huid bindweefsel, maar zelden naar andere delen van het lichaam (= metastaseren) , gezwellen dicht bij het oog of in de mond, het bot of hersenen hebben meestal wel ernstige gevolgen. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - vroegtijdige verwijdering van huidgezwel(len) onder plaatselijke verdoving , bestraling (= radiotherapie) , anti-kankermiddelen

Basale kernen
Zenuwknopen (= ganglia) in het onderste deel van de hersenen, die nauw betrokken zijn bij de stroomlijning (= coördonatie) van de bewegingen.

Bacteriostatisch
Remming van de bacterie groei.

Bacteriologie
Medische wetenschap die zich bezighoudt met het identificeren van bacteriën (= bacteriologie) en het behandelen van bacteriële infecties.

Bacterieel
Met betrekking tot een bacterie .

Bacterie
Niet met het blote oog waarneembare, ééncellig micro-organismen, die zich voortplanten door celdeling. - Bacteriën komen overal voor in de natuur en leveren mens, dier en plant ook voordeel op. Zo zitten in de darminhoud (= darm-flora) van mens en dier triljoenen bacteriën (= commensalen) die noodzakelijk zijn voor de spijsvertering. Verstoring van de darm-flora, door bijvoorbeeld voedselvergiftiging of antibiotica, kan o.a. leiden tot ernstige diarree, uitdroging (= dehydratie) en stoornissen van de voedsel-opname in de darm. - Als bacteriën het lichaam binnendringen worden ze onschadelijk gemaakt door het natuurlijke afweersysteem (= immuun-systeem). Als dat niet (voldoende) lukt, kunnen de bacteriën zich verder delen en plaatselijke (= lokale) of lichamelijke (= systemische) infectie-ziekten veroorzaken (= bacteriële infecties).

Bactericide
Bacteriën dodend.

Bacillaire dysenterie, oorzaken
Mogelijke oorzaken van bacillaire dysenterie (o.a.): - Mogelijke oorzaken (o.a.) Besmetting met de bacterie Bacillus dysenteriae (= shigella-bacterie) via oraal-anaal contact met dysenterie-patiënten of met besmet voedsel, water, vliegen of voorwerpen. De kans op besmetting is vooral groot in dicht-bevolkte gebieden met slechte sanitaire voorzieningen.

Bacillaire dysenterie
(shigellose) Ernstige ziekte van de dikke darm (= colon). Dysenterie is een uitheemse tropische ziekte, die slechts zelden inheems voorkomt(= inheemse dysenterie) . - Er zijn twee vormen van bacillaire dysenterie: , bacillaire dysenterie (= shigellose) , amoeben-dysenterie (= amoebiasis)

Baarmoederslijmvlies-kanker
(endometrium-carcinoom) Kanker van het baarmoederslijmvlies (= endometrium). Dit is vaak het beginstadium van baarmoeder-kanker (= uterus-carcinoom). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: fulvestrant (= Faslodex®), megestrol (= Megace®) - NB. Hoe eerder baarmoederslijmvlies-kanker wordt ontdekt, des te groter de kans op volledige genezing.

Baarmoederhals-kanker, behandeling
Mogelijke behandelingen van baarmoederhals-kanker (o.a.): , schoonschrapen van het oppervlak (= epitheel) van de baarmoederhals met scalpel of door hitte (= elektrocaustiek); zwangerschap blijft daarna mogelijk , operatieve ingreep : baarbaarmoeder-verwijdering (= hysterctomie, uterectomie) waarbij meestal ook de eileiders, eierstokken en omringend lymfeweefsel worden verwijderd; het omringende weeefsel wordt onderzocht of uitzaaiing (= metastase). , bestraling (= radiotherapie): als de tumor omvangrijk is , medicijnen : chemokuur met anti-kankermiddelen (= oncolytica, cytostatica) - NB. , Hoe eerder baarmoederhalskanker wordt ontdekt, des te groter de kans op volledige genezing. Om die reden wordt geadviseerd vanaf de leeftijd van ca. 18 jaar 1 x per 5 jaar een uitstrijkje te laten doen.

Baarmoeder-verwijdering
(hysterectomie, uterectomie) Operatieve verwijdering van de baarmoeder (= uterus) vanwege baarmoeder-poliepen (= vleesbomen) of gezwellen. - Terug naar baarmoeder-aandoeningen

Baarmoeder-kanker, behandeling
Mogelijke behandelingen van baarmoederkanker (o.a.): , operatieve ingreep : baarmoeder-verwijdering (= hysterctomie, uterectomie) waarbij meestal ook de eileiders, eierstokken en omringend lymfeweefsel worden verwijderd; het omringende weeefsel wordt onderzocht of uitzaaiing (= metastase). , bestraling (= radiotherapie): als de tumor omvangrijk is , medicijnen : , na operatie en-of bestraling: o.a. dactinomycine (= Lyovac Cosmegen®), lynestrenol (= Orgametril®) om resterende kankercellen onder controle te krijgen of houden, meestal ook als er nog geen uitzaaiing is aangetoond , bij uitzaaiing: chemokuur met anti-kankermiddelen (= oncolytica, cytostatica), zoals dactinomycine (= Lyovac Cosmegen®) en lynestrenol (= Orgametril®) - NB. , Bij vroege ontdekking van baarmoederkanker is de 5 jaar-overlevingskans ca. 90% en genezen de meeste vrowuen volledig. , Raadpleeg daarom zo snel mogelijk uw (huis)arts bij onregelmatige bloedingen.

Baarmoeder-aandoeningen
(uterus-a.) - , baarmoeder-bloedingen (= uterus-bloedingen) , baarmoeder-kanker (= uterus-carcinoom) , baarmoederhals-kanker (= cervix-carcinoom) , baarmoederslijmvlies-kanker (= endometrium-carcinoom) , chorio-carcinoom , endometriose , vleesboom

Baarmoeder
(uterus) Peervormig `zwangerschapsorgaan` (= corpus uteri) dat via de baarmoederhals (= cervix uteri) in open verbinding staat met de vagina. - Menstruatie - Tijdens de menstruatie worden -als geen bevruchting en innesteling in de baarmoedwand (= zwangerschap) heeft plaatsgevonden- baarmoederweefsel, baarmoederslijm en bloed afgestoten dat via de baarmoederhals en vagina het lichaam verlaat. - Zwangerschap - De zwangerschap begint met innesteling (= nidatie) van een bevruchte eicel (= ovum) in de wand van de baarmoeder (= placenta). Daarna deelt de bevruchte eicel zich en groeit uit tot een embryo, respectievelijk foetus. Embryo-foetus zijn via de navelstreng verbonden met de bloedsomloop van de aanstaande moeder. - De wand van de baarmoeder bestaat uit gladde spieren die tijdens de zwangerschap sterk wordt opgerekt en voorafgaande aan en tijdens een miskraam (= spontane abortus), abortus provocatus of bevalling (= partus) regelmatig samentrekken (= weeën) om de vrucht uit te drijven. - Bevalling - Tijdens en na de bevalling komt het kind (= neonatus) -na barsten van de vruchtvliezen- uit de baarmoeder via baarmoederhals en vagina ter wereld. Daarna verlaat de placenta (= baarmoederkoek) via de vagina het lichaam van de moeder.

Baardschimmel
(tinea barbae) Betrekkelijk weinig voorkomende schimmel-infectie (= mycose) van de baardhuid. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Roze-rode huidplekken met soms stekende jeuk. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - aangedane huid goed schoon en droog houden (NB. geen poeders met maïs-zetmeel gebruiken omdat die de schimmelgroei kunnen bevorderen!) , schimmel-dodende zalf of crème (vraag in apotheek) , ketoconazol (= Nizoral®) of griseofulvine bij hardnekkige schimmels (beide middelen zijn vanwege de mogelijke bijwerkingen alleen op recept verkrijgbaar) , anti-biotica , als tevens sprake is van een bacteriële infectie (meestal scheidt de aangedane huid dan vocht af)

Baardharen, ingegroeide
(folliculitis barbae) Omkrullende baardharen die in het haarzakje (= folliculus) teruggroeien. Komt voooral voor bij dicht-krullend haar en kroeshaar.

Bazin
(erythema induratum) Vorm van huidtuberculose. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Paarsblauwe knobbels -vaak op beide benen (= symmetrisch)= bij jonge vrouwen, die kunnen gaan zweren en littekens achterlaten.