Vlaams Instituut voor de Zee

Categorie: Milieu > Zee
Datum & Land: 15/02/2007, BE
Woorden: 417

Geïntegreerd kustzonebeheer
Geïntegreerd kustzonebeheer is een voortdurend proces met als algemeen streefdoel de realisatie van duurzame ontwikkeling in de kustzone door middel van een optimaal beheer van de menselijke activiteiten in deze zone, om de toestand van het kustmilieu te verbeteren en de diversiteit ervan te handhaven.

Geodesie
De geodesie is de wetenschap die zich bezighoudt met het bepalen van de vorm en de afmetingen van de aarde, maar ook het aardse zwaartekrachtveld en rotatiegedrag en het landmeten (bepalen van de exacte locatie van punten op het aardoppervlak) behoren tot de geodesie.

Geologische oceanografie
Zie `mariene geologie`.

Geomorfologie
Geomorfologie is de wetenschap die de landvormen bestudeert, hun ontstaan en hun ontwikkeling, evenals de processen die daarbij een rol spelen of in het verleden hebben gespeeld.

Geostrofische wind
Een pakketje lucht (nog in rust) zal theoretisch gezien door de drukgradiëntkracht in een rechte lijn van hoge naar lage druk bewegen-stromen. Maar eens het luchtpakketje beweegt, wordt het afgebogen door het corioliseffect. Deze afbuiging is naar rechts in het Noordelijk Halfrond (en naar links in het Zuidelijk Halfrond). Terwijl de wind versnelt, wordt de afbuiging groter en groter, totdat de corioliskracht deze van de drukgradiëntkracht evenaart. Op dat moment zal de wind evenwijdig met isobaren stromen en spreken we van een geostrofische wind. Zie ook `corioliseffect` en `isobaar`.

Geothermisch
Geothermisch, in de geologie, verwijst naar warmtebronnen binnenin de aarde zelf.

Gesuspendeerd materiaal
Zie `suspensie`.

Getijde
Getijden zijn het verschijnsel dat de watermassa`s op aarde een dagelijks variërende hoogte vertonen, en dit door het verloop van de aantrekking van vooral de Maan (de Zon levert slechts een kleine bijdrage aan deze bewegingen). Zie `eb`, `vloed`, `hoogwater`, `laagwater`.

Getijrivier
Een getijrivier is dat deel van de rivier (vaak de benedenloop) waarin de invloed van de getijden (eb en vloed) goed merkbaar is.

Getijtabel
Zie `getijtafel`.

Getijtafel
Getijtafel of tijtafel is de benaming voor een tabel die de tijden van eb en vloed en de haventijd voor verschillende kustplaatsen aangeeft.

Getijverschil
Het (ge)tijverschil is het verschil tussen hoog- en laagwater. Aan de Vlaamse kust is het getijverschil ongeveer 3,9 meter.

Geul
Een geul is een smal, diep kanaal waardoor een stroom zich een weg baant. Een geul kan ook het diepe gedeelte van het vaarwater betekenen, of een nauwe doorvaart tussen twee banken.

GIS
GIS staat voor Geographic Information System en kan omschreven worden als een elektronisch databeheerssysteem voor het opslaan, bewerken, analyseren en tonen van alle informatie die verbonden is met een geografische ligging.

GLLWS
GLLWS is een afkorting van Gemiddeld Laag LaagWater bij Springtij, of de gemiddelde hoogte (in meter uitgedrukt) die het laagwater bij springtij bereikt. Zie `springtij` en `laagwater`.

GMDSS
GMDSS is de afkorting van Global Maritime Distress and Safety System, een internationaal overlegd reglement van veiligheidsvoorschriften, ontworpen om de alarmfuncties (procedures, uitrusting, en communicatie) voor noodgevallen op zee te automatiseren en uniformiseren.

Golf
Een golf wordt in de natuurkunde gedefinieerd als een verstoring in een medium (bijvoorbeeld water of lucht) en waarin deze voortbeweegt en haar energie verspreidt, zonder daarbij de deeltjes van het medium effectief te verplaatsen. Ieder deeltje trilt namelijk rond een bepaald punt (bv. heen en weer of op en neer). Voorbeelden van golven zijn oceanische oppervlaktegolven en geluidsgolven. Zie `oppervlaktegolf`.

Golfbreker
Een golfbreker is een constructie die parallel met of schuin ten opzichte van de kustlijn staat om de golven te `breken`. Niet hetzelfde als `strandhoofd`.

Golfhoogte
De golfhoogte is het niveauverschil tussen het golfdal en de golftop. In de praktijk komt het overeen met de gemiddelde golfhoogte van de hoogste derde golf, afkomstig van het aantal tijdens de meetperiode optredende golven.

Golfkam
De golfkam is het bovenste deel van een vloeistofgolf.

Golfklimaat
Het golfklimaat is de gemiddelde toestand van de golven op een bepaalde plaats, berekend op basis van de hoogte, de richting, de tijdsperiode, enz.

Golfperiode
De golfperiode is de tijd die verstrijkt tussen het voorkomen van twee opeenvolgende golven op dezelfde plaats.

Golfstroom
De Golfstroom is een snelle, krachtige en warme zeestroming in de Atlantische Oceaan, vertrekkende vanuit de Golf van Mexico en gaande langs de kust van Europa. Door de warme golfstroom is het Westeuropese klimaat veel warmer dan op vergelijkbare andere plaatsen op aarde.

GOOS
GOOS is de afkorting van Global Ocean Observing System. Het is een internationaal systeem, ontworpen door het IOC (Intergovernmental Oceanographic Commission) van UNESCO met als doel alles wat met oceanen en zeeën te maken heeft te observeren, analyseren en modelleren. Zie http://ioc.unesco.org-goos-

GPS
GPS is de afkorting van Global Positioning System en is een wereldwijd gebruikt systeem voor de plaatsbepaling en navigatie op aarde, en dit met behulp van signalen van minstens 24 satellieten die tweemaal per dag om de aarde draaien. Het is ontworpen door het Amerikaanse leger.

Griend
De griend (wetenschappelijke naam

Grind
Grind (of grint) ontstaat door erosie van gesteente en heeft een korrelgrootte groter dan 2 mm. Zie ook `zand`.

Grote Rede
De Grote Rede is een informatieblad over marien en kustgebonden onderzoek en beleid in Vlaanderen en wordt maandelijks uitgegeven door het VLIZ (Vlaams Instituut voor de Zee).

Gymnospermen
Gymnospermen of Naaktzadigen, zijn zaaddragende, terrestrische vaatplanten. Coniferen (naaldbomen) en de Ginkgo zijn voorbeelden van naaktzadigen. Zie `angiospermen`.

Gyre
Een gyre is een grote cirkelvormige beweging of werveling van oceaanwater. Een gyre ontstaat door de oostenwinden aan de evenaar, die oceanisch oppervlaktewater westwaarts blaast, in combinatie met de westenwinden die dichterbij de polen opnieuw het water oostwaarts voeren. De Noordatlantische gyre bestaat uit de Golfstroom, de Noordatlantische stroom en de Canarische stroom.

Gyrokompas
Een gyrokompas is een in alle richtingen beweegbare en elektrisch aangedreven tol, die een eenmaal aangenomen oriëntatie in de ruimte altijd behoudt en wordt gebruikt voor navigatie van schepen en vliegtuigen. De gyrokompas wordt, in tegenstelling met het magnetisch kompas, wordt niet beïnvloed door ijzeren voorwerpen of plaatselijke afwijkingen van het aardmagnetisch veld.

Haaientand
Carnivore haaien hebben talrijke tanden die in een rij achter elkaar geplaatst zijn. Tijdens het vangen en eten van prooien gebeurt het vaak dat er een tand afbreekt en uitvalt, welke dan onmiddellijk vervangen wordt door een achterliggende tand. Op het strand zijn er wel eens recente of fossiele haaientanden te vinden.

HAB`s
HAB is de afkorting van Harmful Algal Blooms en omvat de explosieve groei van bepaalde soorten mariene microscopische algen (vaak dinoflagellaten) die schadelijk (toxisch) kunnen zijn voor andere mariene dieren en de mens. Zie ook `algenbloei`.

Habitat
De ecologische term habitat is de plaats waar een specifieke soort leeft en groeit. Niet hetzelfde als `niche`.

Hadopelagische zone
De hadopelagische zone maakt deel uit van de afotische, pelagische zone. Het is de allerdiepste waterzone in de oceanen, inclusief dat van in de diepste troggen en bevindt zich op diepten van voorbij 6000 meter.

Halocline
De halocline is de zone waar het zoutgehalte in de waterkolom plots sterk verandert (verhoogt) met de diepte. In de oceanen heeft zoeter water (kleinere dichtheid) de neiging om te drijven bovenop zouter water (grotere dichtheid). Dit saliniteitsverschil speelt een grote rol in de menging van watermassa`s in de oceanen als een gevolg van verschillen in zoutgehalte en temperatuur. Zie `thermohaliene circulatie`.

Halofyten
Een halofyt wordt omschreven als een plant die aangepast is om op een natuurlijke manier te groeien in een omgeving beïnvloed door zout water (zoals via het grondwater of door zeewaterverstuiving). Binnen de halofyten onderscheidt men de halofiele planten (zoutminners), halotolerante planten en de facultatieve halofyten (zoutmijders). Adaptation to saline environments by halophytes may take the form of salt tolerance (see halotolerance) or salt avoidance.

Haven
Een haven is een natuurlijk of ingegraven waterbekken aan zee, meer of rivieroever, en die als golfbeschuttende ligplaats dient voor vaartuigen.

Havenontvangstinstallatie
Dit is een voorziening in een haven waar olie, afval en chemische residuen afkomstig van schepen terechtkunnen, teneinde de illegale lozing in havens en omstreken tot een minimum te beperken.

Haventijd
De haventijd is het tijdsverschil tussen de hoogste waterstand en de doorgang van zon of maan door de meridiaan, voor een gegeven plaats.

Heading
De navigatieterm heading refereert enerzijds naar de richting in dewelke het schip vaart, uitgedrukt in graden. Het kan anderzijds ook betrekking hebben op de constant veranderende waarde wanneer een schip ten opzichte van de kust heen en weer wordt geslingerd door zee en wind.

Helminthologie
De helminthologie, een discipline binnenin de parasitologie, bestudeert de parasitaire wormen (zoals nematoden) en hun effect op de gastheer.

Herbivoor
Een herbivoor is een organisme dat uitsluitend plantaardig voedsel gebruikt. Tegengestelde van `carnivoor`. Zie ook `omnivoor`

Heterotroof
Een heterotroof is een organisme dat organische bestanddelen nodig heeft als koolstofbron voor zijn opbouw en groei. Een heterotroof organisme (zoals de mens) is dus afhankelijk van andere (heterotrofe en-of autrofe) organismen. Tegengestelde van `autotroof`.

Holoceen
Het Holoceen is de naam van het meest recente geologische tijdvak, van 10.000 jaar geleden tot nu. Het Holoceen is een relatief warme periode of tussenijstijd, vergeleken met de voorgaande ijstijden. Dit tijdvak vormt, samen met het voorafgaande Pleistoceen, het Kwartair.

Holoplankton
Holoplankton omvat alle organismen die gedurende hun hele levenscyclus deel uitmaken van het plankton. Voorbeelden van holoplankton zijn diatomeeën, dinoflagellaten, foraminiferen en krill.

Hoogwater
Hoogwater is het tijdstip wanneer de vloed op zijn hoogst is. Tegengestelde van `laagwater`.

Hub
Een hub (of naaf in het Nederlands) is een haven die als knooppunt functioneert in het havenverkeer.

Hydrografie
Hydrografie is de wetenschap die de fysische eigenschappen van waterlichamen (zeeën, meren en rivieren) en het aangrenzende land beschrijft. Belangrijk bij de hydrografie is meten, zoals de diepte, de samenstelling van het water en de zeebodem, het getij, de golven en de stroming, vaak met als doel de vervaardiging van zeekaarten in het belang van de scheepvaart.

Hydrologie
De hydrologie is de wetenschap die het gedrag, de eigenschappen, de beweging en de distributie van water in de atmosfeer en op het aardoppervlak bestudeert.

Hydrothermale bron
Een hydrothermale bron of warmwaterbron is een spleet in het aardoppervlak waaruit geothermisch (vanuit de aarde) verwarmd zwavelrijk water mondt. Hydrothermale bronnen komen vaak voor op plaatsen waar er vulkanische activiteit heerst. Op de zeebodem ontwikkelen ze vaak in `black smokers` of `white smokers`.

Hypolimnion
Het hypolimnion is de diepste en meest dense waterlaag in een thermisch gestratificeerd meer en bevindt zich net onder de thermocline. Typerend voor het hypolimnion is dat er geen watercirculatie plaatsvindt en deze waterlaag bijgevolg het hele jaar door koud blijft. Zie `thermische stratificatie` en `thermocline`. Tegengestelde van `epilimnion`.

ICES
ICES is de afkorting van International Council for the Exploration of the Sea. ICES is een internationale organisatie tussen bepaalde overheden, en cöordineert een promoot het marien onderzoek in de Noord-Atlantische Oceaan.

Ichthyologie
De ichthyologie is een discipline binnen de dierkunde en is toegewijd aan de studie van vissen. Zowel de Beenvissen, de Kraakbeenvissen (haaien, roggen), als de Kaaklozen (zoals de prikken) worden in de ichthyologie bestudeerd.

Ijsbreker
Een ijsbreker is een schip dat voorzien is van een versterkte romp en is in staat het ijs in vaarwaters te breken (het ijs wordt dan kapotgedrukt of weggeduwd). De term ijsbreker kan ook verwijzen naar de losse bekleding die voor de boeg van een schip wordt aangebracht om in toegevroren water het ijsdek te breken.

IMO
IMO is de afkorting van International Maritime Organization. Het is een scheepvaartorganisatie van de Verenigde Naties, die de internationale samenwerking tussen overheden en de scheepvaartindustrie promoot, met als doel de maritieme veiligheid te verbeteren en mariene pollutie te voorkomen en controleren.

Infauna
Infauna heeft betrekking op alle dieren die in zacht sediment leven of zich ingraven en die bovendien groot genoeg zijn om er erosie te veroorzaken.

Infralittorale zone
De infralittorale zone is het bovenste deel van de sublittorale zone, die begint vanaf de GLLWS (Gemiddelde Laag Laag WaterStand) tot aan de grens van dichte plantengroei, op zo`n 10 à 25 meter diepte. Zie ook `littorale zone`

Intergetijdengebied
Het intergetijdengebied is het gebied dat onderloopt bij hoogtij en droog komt te liggen bij laagtij.

Intertidaal
Intertidaal heeft betrekking op het intergetijdengebied.

Invertebraten
Invertebraten of ongewervelden omvatten alle dieren zonder wervelkolom, zoals de sponzen, kwallen, wormen, weekdieren, de geleedpotigen (o.a. de insekten, kreeftachtigen, spinachtigen,...), de stekelhuidigen (zee-egels en zeesterren), enzovoort. Tegengestelde van `Vertebraten`.

IOC
IOC is de afkorting van Intergovernmental Oceanographic Commission. Deze commissie werd opgericht door UNESCO om een internationale samenwerking te organiseren tussen VN-lidstaten rond de studie van de oceanen. Het IOC helpt overheden mee hun individuele en gemeenschappelijke mariene problemen aan te pakken met behulp van uitwisseling van zowel kennis, informatie als technologie en met behulp van de coördinatie van nationale programma`s.

Isobaar
Een isobaar is een getekende lijn die punten met gelijke (lucht- of water)druk verbindt op een geografische kaart.

Isohalien
Een isohalien is een getekende lijn die punten met eenzelfde zoutgehalte (in waterlichamen) verbindt op een grafiek of een geografische kaart.

Isopycne
Een isopycne is een getekende lijn die punten met eenzelfde waterdichtheid verbindt op een grafiek of een geografische kaart.

Isotherm
Een isotherm is een getekende lijn die punten met eenzelfde (lucht- of water)temperatuur verbindt op een grafiek of een geografische kaart.

IUCN
De IUCN, ook wel bekend als The World Conservation Union, is een afkorting van International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. De IUCN is een internationaal samenwerkingsverband dat zich bezighoudt met natuurbehoud en het duurzaam gebruik van natuurlijke middelen.

Jodium
Jodium of jood wordt aangeduid met het symbool I en behoort tot de groep der halogenen (zoals ook broom, fluor en chloor). Jodium speelt een grote rol in de schildklierwerking van hogere dieren: deze produceert namelijk schildklierhormonen op basis van het element jodium en het eiwit tyrosine, en zijn onmisbaar voor een goede groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling. Jodium is aanwezig in de zeelucht, zij het in geringe mate.

Jolly Roger
Dit is de benaming van de alombekende zeeroversvlag. De meest bekende Jolly Roger bestaat uit een wit doodshoofd (het symbool voor de dood) met gekruiste witte botten eronder (het symbool voor een kwellende dood) en dit op een zwarte achtergrond.

Kabellegger
Een kabellegger is een schip waarmee kabels onder water worden gelegd.

Kanaal
Een kanaal is enerzijds een smalle natuurlijke verbinding tussen grote watervlakten (meren of zeeën) en noemt men soms ook een straat. Een kanaal kan anderzijds ook een kunstmatig gegraven waterweg betekenen.

Katadroom
Katadrome organismen vertoeven voor het grootste deel van hun leven in zoet water, maar migreren zeewaarts om zich daar voort te planten. De paling is bijvoorbeeld een katadrome vissoort die tijdens de paartijd vanuit de rivieren migreert naar de Sargassozee . Hoort bij de groep der `diadrome` organismen. Tegengestelde van `anadroom`.

Kelvin golf
Een kelvin golf is een oceanische of atmosferische golf met lange periode en kleine amplitude, en die zich parallel tegenover een vaste grens beweegt en onderhevig is aan de corioliskracht, zodat de amplitude aan een van de twee zijden groter is. Kelvin golven in de oceaan bewegen zich altijd voort met de kustlijn aan hun rechterkant in het Noordelijkl Halfrond.

Kentering
Kentering staat voor het omslaan van de tij, dus het omkeren van de getijdestroming tussen eb en vloed.

Kieuwnet
Een kieuwnet is een enkelwandige visnet met een bepaalde maasgrootte, dat verticaal in het water drijft en waarin vissen verstrikt raken met hun kieuwen. Dit soort drijfnetten veroorzaken tevens vaak de dood van vele zeezoogdieren.

Kiezelwieren
Zie` diatomee`.

Knoop
De knoop is een snelheidsmaat die in de zee- en luchtvaart gebruikt wordt. Eén knoop komt overeen met 1 zeemijl per uur of 1,852 km per uur.

Kokerworm
Kokerwormen zijn anneliden (gelede wormen) die behoren tot de klasse der borstelwormen (Classis Polychaeta). De kokerwormen leven van zwevende deeltjes in het water (plankton). Dikwijls hebben ze een grote pluim op hun kop waarmee ze water filtreren. Op deze pluim staan rijen trilharen waarmee de zwevende deeltjes die aan de pluim blijven kleven naar de mond worden gebracht. Ze leven in een aan het substraat vastgehechte koker die ze opgebouwd hebben met slijm, vermengd met zand of schelpjes naargelang de soort. Sommige kokerwormen scheiden zelfs kalk af waardoor ze een stevige kalkkoker bekomen: dit zijn de kalkkokerwormen. We zien die kalkkokers dikwijls als witte strengen op voorwerpen die uit de zee komen zoals stenen of mosselschalen.

Koolstof
Koolstof (C) komt in zeer veel verschillende verbindingen voor en in alle organische levensvormen. Koolstof heeft ook de interessante eigenschap dat het chemische verbindingen met zichzelf en talloze andere elementen kan aangaan. Koolstof vormt in verbinding met zuurstof onder andere koolstofdioxide (CO2), dat van essentieel belang is voor plantengroei. In verbinding met waterstof vormt het zogenaamde koolwaterstoffen, waarvan vele onmisbaar zijn voor het leven (waaronder de vetzuren). De grootste groep verbindingen zijn de organische stoffen, gevormd van bindingen tussen koolstof en waterstof.

Koolstofcyclus
Koolstof volgt een bepaalde route op aarde, die de koolstofcyclus wordt genoemd. Door deze te volgen kunnen ook de energiestromen op aarde bestudeerd worden, omdat de meeste chemische energie die nodig is voor het leven in de vorm van verbindingen tussen koolstofatomen en andere atomen opgesloten zit in organische stoffen. De koolstofcyclus bestaat van nature uit twee delen. De aquatische koolstofcyclus heeft te maken met de verplaatsing van koolstof door mariene ecosystemen en de terrestrische koolstofcyclus heeft te maken met de verplaatsing van koolstof door aardse ecosystemen.

Koolstofpomp
Zie `biologische koolstofpomp`.

Koraal
Koralen zijn ongewervelde dieren die behoren tot de stam der Netel- of Holtedieren, evenals de kwallen en anemonen. Koralen bestaan uit kolonies van vergroeide anemoonachtige poliepjes, die zowel in hun lichaam als in hun tussenschotten kalkkristallen afzetten. Vanuit deze behuizing vangen zij plankton uit het water. Talrijke soorten komen ook aan hun voedsel door een samenleving met eencellige fotosynthetische algen, de zoöxanthellen. Deze algen hebben licht nodig en verklaart waarom koraalrifontwikkeling zich meestal niet dieper bevindt dan 50 meter. Zie ook `koraalrif`.

Koraalrif
Een koraalrif is een ondiepte in de zee die opgebouwd wordt door koralen, die vaak in ontelbare aantallen een complete leefgemeenschap creëren, waar vele andere planten en dieren hun behuizing vinden. Riffen kunnen bijzonder groot worden. Het grootste rif is het beschermde Great Barrier Reef dat het grootste deel van de oostkust van Australië beslaat. Zie ook `koraal`.

Kraak
Zie `reuzeninktvis`.

Kraamkamergebieden
Kraamkamergebieden zijn gebieden waar veel zeedieren broeden, en waar de jongen onder beschutte omstandigheden kunnen opgroeien. Estuaria en mangrovewouden zijn voorbeelden van kraamkamergebieden.

Kreek
Een kreek kan worden omschreven als klein, smal, vaak stilstaand water, dikwijls een inham van de zee. Het is vaak een overblijfsel van een overstroming of van de vroegere loop van een rivier.

Krill
Krill, of Euphausiiden, is de verzamelnaam voor de `planktonkreeftjes` en hun larven. Het zijn kleine mariene kreeftachtigen die een belangrijk aandeel vormen in het zoöplankton en in het menu van de baleinwalvissen.

Kust
Een kust is de grens tussen land en zee, of een landzoom die door de zee bespoeld wordt.

Kustverdediging
Kustverdediging heeft betrekking op de waterbouwkundige bescherming van een kust tegen schade berrokkend door de zee, tengevolge van de constante golfwerking, storm, overstroming en erosie, en dit door middel van de aanleg van dijken,...

Kustzone
De kustzone wordt in de Ecosysteemvisie voor de Vlaamse kust gedefinieerd als een ecologisch functioneel samenhangend gebied, bestaande uit het strand, het slik, het schor, het duin en de voor natuurherstel en -ontwikkeling in duin en polder belangrijke poldergebieden`.

Kwelwater
Kwelwater is uittredend grondwater (vanuit de ondergrond of vanuit hoger gelegen gebieden).

La Niña
La Niña staat voor de koude ENSO episode (positieve zuiderse oscillatie index) die gepaard gaat met een afkoeling van het oppervlakte water in de zuidelijke Stille Oceaan en een activatie van de upwelling voor de westkust van Zuid-Amerika. Zie ook `ENSO` en `upwelling`.

Laagwater
Laagwater is het ogenblik dat de eb op zijn laagst is. Tegengestelde van `hoogwater`. Zie ook `eb`.

Laagwaterlijn
De laagwaterlijn is de lijn die de grens van het laagwater op het strand aanduidt.

Lichtschepen
Lichtschepen, of vuurschepen, zijn vaartuigen in opvallende kleur en vorm en uitgerust met krachtige lichtbron die ter hoogte van verraderlijke ondieptes waar de bouw van een vuurtoren niet mogelijk is, worden verankerd.

LIS
LIS is de afkorting van Loodswezen Informatie Systeem en is een informatiesysteem dat gebruikt wordt door het Vlaamse en Nederlandse loodswezen.

Littoraal
Littoraal heeft betrekking op alles wat tot de kust behoort.

Littorale zone
De littorale zone refereert naar het gebied nabij de oever of kustlijn van een zoet- of zoutwaterlichaam. De littorale zone is verdeeld in drie subzones, namelijk de supralittorale zone of spatzone (de zone die enkel gedurende hoogtij of onweer nat wordt), de intertidale zone (het gebied tussen de hoogwater- en de laagwaterlijn) en de sublittorale zone (het continu ondergedompeld gebied onder de laagwaterlijn, reikt in de oceaan tot aan de continentale helling).

Logboek
Een logboek of scheepsjournaal, is een dagboek waarin de kapitein observaties, windrichting, plaatsbepaling en de wetenswaardigheden vermeldt. Soms houden duikers een logboek bij.

Loods
Een loods is een gekwalifiiceerde zee-officier die schepen veilig doorheen vaarwater leidt en goed bekend is met de ondiepten en gevaarlijke plaatsen ervan.