Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 597

Spijkerkop
Bij flexodruk is dit een probleem bij het drogen van de inkt, gewoonlijk veroorzaakt door het drukken van twee of meer kleuren over elkaar in een trapping-situatie; dit resulteert in het onvolledig drogen van de opeenvolgende inktlagen en een ink pick-off area, die op de kop van een spijker lijkt.

Spread
1) Een drukvoorbereidingsfunctie die verkeerde registratie door de drukpers compenseert. Een spread is de lichte toename in formaat van het ingevoegde beeld. 2) Overlappingstechniek waarbij een object met een donkerder kleur wordt vergroot om een object met een lichtere kleur te overlappen. 3) Dubbele pagina in een afgewerkte publicatie.

Stackpers
Een meerkleurendrukpers waarbij alle kleurenunits verticaal of gestapeld opgesteld zijn.

Staircasing
Zie Aliasing.

Standaardbelichting (5000°K)
De maat van de lichtsterkte die nodig is om kleurendruk te bekijken zodat alle partijen onder hetzelfde licht kijken.

Stansen
Het proces waarbij scherpe stalen regels worden gebruikt om vormen voor labels, dozen en verpakkingen uit gedrukte vellen te snijden. Stansen kan gebeuren op flatbed- en op rotatiepersen. Roterend stansen gebeurt gewoonlijk inline bij het drukken.

Statische reeks
In een statische reeks zijn honderden pixels geordend in kolommen en rijen. Het aantal pixels dat is afgezet, geeft de ware optische resolutie van een CCD-camera of scanner aan. Zie CCD-reeks.

Step-and-repeat
In fotomechanica, beeldvorming of plaatbelichting is dit de procedure van meervoudige belichting, waarbij wordt gebruikgemaakt van dezelfde beeldinformatie door deze in positie te plaatsen volgens een vooraf bepaalde opmaak.

Steunkleur
Een met een voorgemengde inkt gedrukte kleur, in tegenstelling tot een combinatie van normaalinkten.

Steunvernis
Een vernislaag die alleen wordt aangebracht op bepaalde elementen binnen een gedrukt vel om dat beeld of die kleur naar voor te brengen.

Stochastisch rasteren
Ook Frequentiemodulatie-rasteren of FM-rasteren genoemd. 1) Een methode om digitale rasters te maken waarin fotorealistische beelden worden gemaakt met gebruik van punten van één grootte die in verschillende densiteiten worden verdeeld. Stochastisch rasteren rekent af met moiré-patronen, maakt reproductie van meer details en inktdensiteiten mogelijk en is een essentieel onderdeel van HiFi-kleurendruk. 2) Een rasteralgoritme dat gebruik maakt van de frequentie van punten met dezelfde grootte (willekeurig verspreid) om de toonwaarde aan te maken. Conventionele rasteralgoritmen (rationele tangens, irrationele tangens en supercell) daarentegen, groeperen punten tot een rasterpunt om de toonwaarde te bepalen.

Stolpen
Een impositiemethode waarbij de gedrukte vellen worden omgeklapt en dan horizontaal gesneden.

Strippen
Het handmatig samenstellen van filmbeelden of pagina`s op ingedeelde montages.

Substraat
Een materiaal waarop druk of coating wordt aangebracht, zoals papier, polyethyleen, of folie.

Subtractief kleurensysteem
Een systeem dat cyaan, magenta en geel als primaire kleuren gebruikt. In tegenstelling tot de additieve kleuren, produceren deze inkten donkerdere kleuren wanneer ze gecombineerd worden. In theorie is het zo dat het mengen van de drie subtractieve kleuren zwart oplevert, maar omdat pigmenten niet in absoluut pure vorm kunnen worden gemaakt, wordt zwart toegevoegd voor afdrukken met drukkleur. Zie ook Additief kleurensysteem.

Supersampling
1) Een analoog signaal opdelen in meer stappen dan nodig voor het uiteindelijke digitale signaal. In een digitale camera wordt het daardoor mogelijk meer details in donkere kleurtonen zichtbaar te maken. 2) Registratie van meer grijswaarden per kleur dan nodig is voor beeldmanipulatie of uitvoer. Door deze extra gegevens kunnen bijvoorbeeld details in schaduwpartijen worden geaccentueerd.

Switched hub
Toestel dat knooppunten op het netwerk isoleert om botsingen en de trafiek tot het minimum te beperken. Gewoonlijk aangesloten op een server via een verbinding met grote bandbreedte.

SWOP
Afkorting voor `Specifications for Web Offset Publications`. Een in de USA ontwikkelde standaard voor kleurendrukwerk; wordt gebruikt om een constante kleurkwaliteit te garanderen in opdrachten die gedrukt worden op verschillende persen.

SyQuest drive
Een merk verwijderbare cartridge drive met verschillende opslagcapaciteiten dat alom door servicebureaus en leveranciers van drukvoorbereiding wordt gebruikt.

Systeempalet
De verzameling van 256 kleuren van de kleurzoektabel welke in het besturingssysteem van een computer is ingebouwd om te tonen op een 8-bits monitor.

Tag
Zie Profiel.

Targa (TGA)
Een bestandsformaat voor het uitwisselen van 24-bit kleurbestanden op pc`s.

TCP/IP
Afkorting voor Transfer Control Protocol-Internet Protocol. Wijdverbreid netwerkprotocol dat op verschillende media kan draaien.

Teller tikken
Een prijsbepalingsmethode die vaak gebruikt wordt voor kopieerapparaten in kantoren, waarbij de leverancier de gebruiker een vast bedrag aanrekent per gemaakte kopie, met inbegrip van de huur, de verbruiksgoederen en de onderhoudskosten.

Thermal wax printer
Zie Thermische-was printer.

Thermische laser
Een laser die werkt boven het zichtbare lichtspectrum en die hitte gebruikt om de beelddragende laag op een drukplaat te belichten.

Thermische-was overdracht
Drukprocédé waarin kleine verwarmingselementen worden gebruikt om puntjes waspigment op een filmdrager te smelten, waarna deze deeltjes worden afgezet op papier of transparante film. Dit verschilt van het dye sublimation proces omdat de individuele punten niet samensmelten en thermische wasoverdracht dus van een lagere resolutie lijkt te zijn.

Thermische-was printer
Net als de dye-sublimation printer, brengt een thermische-was printer kleuren over van RGB-, CMK-, en CMYK-linten, voorzien van was, die door verhitting aan het papier wordt gehecht. Ook thermal wax printer genoemd. Zie Thermische-was overdracht.

TIFF
(Tagged Image File Format) Een bestandsformaat dat wordt gebruikt om zwart-wit, grijsgetinte of kleurenbeelden op bitmap af te beelden (meestal scans) en voor het uitwisselen van die bitmapbeelden tussen verschillende programma`s.

TIFF/IT.P1
Tagged Image File Format-Image Technology. Profile1. Een binair bestand bestaande uit twee delen, een voor de contone-beelden en een voor het lijnwerk, dat gerasterd werd op een specifieke resolutie en rasterlineatuur.

Tint (hue)
1) De golflengte van het licht van een kleur in haar zuiverste vorm (zonder de toevoeging van zwart of wit). 2) De kleur van een object zoals waargenomen door het oog, ontstaan doordat één of twee primaire RGB-kleuren overheersen.

Toner
Elektrisch geladen, gepigmenteerde kleurdeeltjes die door tegengesteld geladen trommels worden aangetrokken en die onder inwerking van druk of warmte aan het substraat hechten. Toner wordt gebruikt in kopieermachines, laserprinters en verschillende digitale persen.

Tooncurve
Een grafische weergave van de verhouding tussen het toonwaardenbereik bij invoer en bij uitvoer van een beeld, wanneer het contrast of de helderheid ervan gewijzigd is. De afzonderlijke wijziging van RGB- of CMYK-tooncurven verandert de kleurenbalans. Ook wel gammacurve genoemd.

Toonwaardebereik
Het maximum bereik van toonwaarden dat zichtbaar is in een origineel beeld of reproductie. Zie Densiteitsbereik en Dynamisch bereik.

Toyo-kleurensysteem
Een systeem van kleurenstalen voor ontwerpers en voorgemengde inkten voor drukkers.

Traditionele contractproeven
Proeven gemaakt met film, in tegenstelling tot digitale contractproeven.

Transferregister
Zie Schuifregister.

Trap, trapping
Het voorbereiden van bestanden en-of filmscheidingen zodat aangrenzende kleuren licht overlappen om openingen tussen kleuren te vermijden in geval van een lichte misregistratie op de pers. Op de desktop gebeurt dit in de eerste plaats door aangrenzende kleuren te laten overlappen. Er zijn twee types complementaire trappings

Tritoon
Een afdrukprocédé waarbij grijstinten. met gebruik van drie inktkleuren worden gereproduceerd, met als doel het bewerkstelligen van een breder tonaal bereik of het scheppen van een speciaal effect.

Trommellaserbelichter
Laserbelichter waarbij de film rond een trommel wordt gewikkeld tijdens de belichting. Zie ook Capstan-laserbelichter.

Trommelscanner (en -recorder)
Apparaat voor het scannen van beelden waarin de originelen worden bevestigd op een draaiende trommel. Vroegere trommelscanners scheidden de scans in CMYK-gegevens die rechtstreeks op een film, op een tweede trommel, werden vastgelegd. Zie ook Vlakbedscanner.

TrueType-fonts
Een fontformaat dat de informatie voor zowel het scherm- als het printerfont in een enkel bestand combineert.

TruMatch-kleurensysteem
Een systeem van kleurenstalen voor ontwerpers gebaseerd op normaalinkten. TruMatch-kleuren worden geclassificeerd aan de hand van tint, verzadiging en helderheid.

Tweede origineel
Halftoonreproductie van hoge kwaliteit van een beeld op hetzelfde medium als het oorspronkelijke beeld. Een kleinbeeldfilm die gescand is en in digitale gegevens omgezet, kan nadien uitgevoerd worden op een digitale filmbelichter.

Type 1-fonts
PostScript Bézier-contourfonts met speciale codering voor compacte weergave en om de kwaliteit te verbeteren bij lage resolutie.

Type 3-fonts
PostScript Bézier-contourfonts zonder de speciale codering die gebruikt wordt in Type 1-fonts.

UCR (Undercolor Removal)
Een techniek om de hoeveelheid magenta, geel en cyaan in schaduwpartijen en neutrale gebieden van een beeld te verminderen en deze te vervangen door een juiste hoeveelheid zwart. Vergelijkbaar met GCR.

Uitdraaiservice
Bureau dat zorgt voor hogeresolutie-uitvoer van PostScript-bestanden.

Uitvloeiingen
Beelden of kleuren die tot aan, en iets verder, dan de getrimde rand van een gedrukt stuk lopen.

Uitvoer
Verwijst gewoonlijk naar het drukken of plotten van paginagegevens op vaste media zoals papier, film of plaat.

Uitvoerresolutie
Het aantal rasterlijnen in een opgenomen beeld, gemeten in lijnen per inch (lpi).

UNIX
Multitasking-besturingssysteem dat eigendom is van en gelicentieerd is door ATT.

Unsharp masking (USM)
Er bestaan verschillende methoden voor het opscherpen van beelddetails

Variabele herhalingslengte
Bij het drukken is dit het vermogen van een drukpers om te drukken met verschillende formaten plaatcilinders of drukplaten.

Variabele puntdensiteit
Bij digitale persen een halftoon drukmethode die de beeldresolutie verhoogt door de hoeveelheid inkt of toner te veranderen die aan individuele punten wordt toegewezen.

Variabiliteit
Het vermogen van een medium om wijzigende gegevens of gegevens op maat over te brengen. Offsetdrukken biedt weinig tot geen variabiliteit, terwijl het World Wide Web en digitale drukprocessen iedere lezer een bericht op maat kunnen bezorgen.

Vastklemmen
Het bevestigen van de platen op de plaatcilinder, zodat ze niet bewegen tijdens het drukken.

Velgebonden
Een impositiesmethode waarbij twee platen gebruikt worden om de helft van de katern te drukken op iedere kant van het drukvel.

Vellenpers
Drukpers die met losse, voorgesneden vellen papier werkt en niet met een papierrol of -baan. Zie ook Rotatiepers.

Vensters
M.b.t. verpakkingen verwijst deze term naar een zone van de verpakking die uitgesneden zal worden (of vrij gelaten zal worden op transparante substraten), om het verpakte product duidelijk te tonen.

Verbruiksgoederen
Elke substantie die te pas komt aan het drukproces, zoals papier, inkt en toner.

Vergaren
Het samenstellen van de katernen voor een publicatie in de correcte bindvolgorde.

Verliesloze compressie
Een methode voor het comprimeren van databestanden waarbij alle oorspronkelijke informatie intact blijft. Zie ook Lossy, Non-lossy.

Vernis
Een transparante coating op drukwerk om de kleuren te benadrukken of de duurzaamheid te verbeteren.

Versioning
Het produceren van meerdere, verschillende versies van een catalogus of publicatie om specifiekere doelpublieken of klanten te bereiken. Zie Productie op maat.

Vervorming
Opzettelijke compensatie voor de verlenging van de flexodrukplaat.

Vervormingsfactor
Een percentage berekend d.m.v. een plaatverlengingsformule en toegepast op beelden voordat deze op flexografische film worden uitgevoerd.

Verwijderbare cartridge drive
Een apparaat om elektronische bestanden op te slaan waarbij de informatie elektronisch is gecodeerd op een magnetische schijf, welke verwijderd kan worden voor vervoer of opslag.

Verzadiging
De mate waarin een of twee van de drie primaire RGB-kleuren overheersen in een kleur. Naarmate de hoeveelheden RGB aan elkaar gelijk worden, raakt de kleur onverzadigd en gaat deze in de richting van grijs of wit.

Videokaart
Een uitbreidingskaart die in een computer past en waarmee een monitor kan worden bestuurd.

Vierkleurendruk
Drukprocédé dat een breed spectrum aan kleuren kan drukken door combinaties te maken van de vier basiskleuren cyaan, magenta, geel en zwart (CMYK).

Vignetten
Een beeld waarin de achtergrond geleidelijk vervaagt tot hij in het onbedrukte substraat overgaat.

Vingerafdruk
Een methode om de kenmerken van een drukpers te testen d.m.v. een testplaat.

Virtueel geheugen
Een methode om opslaggeheugen op de harde schijf te gebruiken als RAM-geheugen. Hierdoor kan de computer veel grotere bestanden verwerken en veel ingewikkelder bewerkingen uitvoeren.

Vlak openliggend binden
Bindmethode waarbij wordt gebruikgemaakt van een uit twee delen bestaande rug, zodat het gebonden boek vlak ligt als het wordt geopend.

Vlakbedengine
Ieder belichtingstoestel waarin het medium op een vlak oppervlak wordt gehouden.

Vlakbedscanner
Een scanner die gebruikmaakt van CCD-optica (charge-coupled device) en waarbij beelden vlak op een glasplaat gelegd worden in plaats van gemonteerd op een draaiende trommel. Zie ook Trommelscanner.

Vlakdruk
Een proces voor het drukken vanaf een vlak oppervlak, waarbij de drukkende en de niet-drukkende partij beide in eenzelfde vlak liggen, zoals bij lithografie.

Vlakheidsinstellingen
Een meting van het aantal discrete punten in een Bézier-curve.

Vochtwater
Bij lithografie is dit een oplossing bestaande uit water, natuurlijk of synthetisch gomhars, en andere chemicaliën gebruikt om de plaat te bevochtigen en te voorkomen dat niet-drukkende partijen inkt aannemen.

Voorlopige proeven
Iedere proef die gebruikt wordt voor de voltooiing van een opdracht om de vooruitgang te controleren tijdens het ontwerp- en productieproces.

Vouwdummy
een gevouwen vel, geleverd door de drukker, dat de gewenste inslag en vouw aangeeft (om de impositievereisten te tonen). Ook Vouwmodel.

Vouwmodel
Zie Vouwdummy.

Waarde
Een maatstaf voor de helderheid of donkerheid van een tint. Hoe minder wit er in een kleur zit, des te groter de waarde ervan is.

Wet-out
De neiging van inkt om `uit te lopen` zoals een echte vloeistof dat doet. Op een substraat moet een inktfilm vloeien en zich vlak verdelen i.p.v. druppels te vormen.

Wit punt
1) Een manier van meten van de witte waarde van een monitor (de kleur die ontstaat op het moment dat de rode, groene en blauwe waarden op volledige intensiteit staan). De waarde van het wit punt wordt gebruikt om een monitor te kalibreren. 2) Een verplaatsbaar referentiepunt dat de lichtste partij in een beeld aangeeft en waaraan alle overige partijen worden aangepast.

Witbalans
De relatieve sterkte van rood, groen en blauw in een lichtbron. De regeling van de witbalans op een camera compenseert lichtbronnen die afwijken van de normale RGB-verhoudingen in daglicht.

Witte steunplaat
Een drukplaat gemaakt voor het aanbrengen van volle witte inkt als reflecterende basis onder alle gekleurde beelden op een transparant substraat.

Zacht proefdrukken
Het controleren van beelden, pagina`s, tekst en andere elementen vanaf een computerscherm.

Zachte proef
Een proef die wordt aangemaakt op een computerscherm.

Zachte punten
Een rasterpunt waarvan de rand niet gelijkmatig rond is. Dit kan een wazig beeld veroorzaken. Daartegenover heeft een harde punt een zeer gelijkmatige rand.

Zichtbaar-licht laser
Een laser die werkt binnen het zichtbare lichtspectrum van 400-700nm en de fotogevoelige laag van een drukplaat belicht.

Zilverhalogenide
Lichtgevoelige stof die in film- en papieremulsies gebruikt wordt. Samenstellingen van bromide, chloride en jodium met zilver zijn allemaal lichtgevoelig.

Zonder verlies
Een compressieformule zonder verlies levert relatief lage compressieverhoudingen op (niet meer dan een 2:1 verkleining van de bestandsgrootte), zonder dat de beeldkwaliteit afneemt. Wordt een bestand dat zonder verlies is gecomprimeerd, geopend zodat het kan worden bekeken of bewerkt, dan worden alle originele pixelwaarden gereconstrueerd en wordt er geen informatieverlies geconstateerd. Zie Compressie, Compressieverhouding, Met verlies, Lossy, Non-lossy.

Zwartingsbereik
Het maximale toonwaardenbereik (van licht tot donker) dat een registratiemedium of -apparaat kan vastleggen.

Zwartpunt
Een verplaatsbaar referentiepunt dat de donkerste partij van een beeld aangeeft en waaraan alle overige partijen worden aangepast.

F-stop
(fotografie) De f-stops verwijzen naar de effectieve diameter van een lensopening. Wanneer u de brandpuntsafstand van de lens deelt door een bepaalde f-stop, krijgt u de diameter van de opening. Op alle lenzen wordt een standaardreeks van f-stops gebruikt. Wanneer u de opening met een f-stop vergroot (een kleiner getal), laat de lens twee keer zoveel licht door. Gamma