Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 597

Lpcm
Lijnen per centimeter. Zie lpi.

Lpi (lines per inch)
Lijnen per inch-per duim. Eenheid van rasterliniatuur. Een waarde die de frequentie van een halftoonraster aangeeft, gewoonlijk tussen 55 en 300. Oorspronkelijk werden halftonen gemaakt door een geëtste glasplaat over een beeld te plaatsen en ze te belichten, om punten te produceren. Lpi verwijst naar de frequentie van de horizontale en verticale lijnen.

Luminositeit
Een waarde die overeenstemt met de helderheid van de kleur.

LUT (Look-Up Table)
1) Conversietabel die gebruikt wordt om beelden te converteren van een kleurruimte naar een andere, zoals van RGB naar CMYK. 2) De kleurtabel die een computer op een bepaald moment kan tonen. De computer gebruikt de tabel om de gewenste kleur zo dicht mogelijk te benaderen met de kleuren waarover hij beschikt.

LZW
De Lempel-Ziv-Welch-beeldcompressietechniek.

MacPaint
Een courant formaat op de Macintoch-computer dat gebruikt wordt voor het bewaren en het transfereren van monochromatische bitmapbeelden met een lage resolutie. Het dankt zijn ontstaan aan het schilderprogramma met dezelfde naam.

Magnetisch-optische drive
Een apparaat voor opslag van elektronische bestanden dat licht gebruikt om gegevens op een verwijderbare schijf te coderen.

Magnetisch-optische schijf
Losse geheugenschijf waarop bestanden meerdere keren geschreven en gewist kunnen worden. Dergelijke schijven zitten in beschermhoesjes in kunststof en variëren in afmetingen en geheugenruimte.

Manipulering
Het bijwerken van beelden, opmaken van tekst, plaatsen van graphics en beelden, indelen van de paginageometrie, trapping, en verschillende taken die nodig zijn om pagina`s voor te bereiden op de uiteindelijke uitvoer.

Masker
Het ongebruikte gedeelte van een bitmappagina, dat geen veranderingen ondergaat.

Matrix
Verwijst meestal naar een tweedimensionale reeks van CCD-elementen. Zie ook Matrix-CCD.

Matrix-CCD
Een CCD-sensor met een tweedimensionaal raster van fotosites. Het gebruik van drie monochrome matrix-CCD`s of van één matrix met fotosites die alternerend bedekt zijn met RGB-filters, maakt het mogelijk om een volledig beeld onmiddellijk vast te leggen.

Megabyte (MB)
Een meeteenheid voor digitale informatie. Stemt overeen met 1.024 kilobytes, of 1.048.576 bytes.

Met verlies
Een optie voor digitale datacompressie die de kleinste bestandsgrootte oplevert, hoewel informatie die verloren is gegaan niet meer kan worden teruggehaald. Hoe meer wordt gecomprimeerd, hoe lager de beeldscherpte en kleurgetrouwheid. Zie compressie, compressie-verhouding, zonder verlies, lossy, non-lossy.

Metaalplaat
Een type offsetdrukplaat die aluminium gebruikt als basismateriaal, en gecoat kan worden met verschillende foto- of hittegevoelige lagen om het beeld te dragen.

Middentonen
Toonwaarden in een afbeelding die tussen lichte en schaduwpartijen liggen (50% zwart, of niveau 128 in 24-bit kleuren).

Mired
Een kleurtemperatuurschaal op basis van de Kelvinschaal. Mired is een acroniem van Micro-Reciprocal Degree. De Mired-schaal zelf wordt berekend door 1 miljoen te delen door de kleurtemperatuur in graden Kelvin. De schaal wordt gebruikt om kleurcorrectiefilters te specificeren; wanneer u de temperatuur van de lichtbron aftrekt van de temperatuuraanduiding van de film of CCD-sensor, krijgt u de aanduiding van de vereiste filter.

Mod
Zie Magnetisch-optische drive.

Modem
Apparaat dat digitale gegevens vertaalt in signalen die via telefoonlijnen verzonden kunnen worden.

Modem Modulator/Demodulator
Converteert digitale computergegevens naar gemoduleerde analoge gegevens voor verzending via niet-digitale telefoonlijnen.

Modulatietransferfunctie (MTF)
De gecombineerde resolutie van een lens en een registratiemedium vindt u door een reeks van dunne, evenwijdige zwart-witte lijnenparen te fotograferen. Hoe dunner de lijnen, hoe vager ze worden, waardoor het contrast vermindert. MTF is het maximum aantal lijnparen per millimeter (lp-mm) dat waar te nemen is wanneer het contrast met een bepaald percentage verminderd is.

Moiré
Een herhaald, ongewenst visueel patroon in een reproductie dat veroorzaakt wordt door het overlappen van symmetrische punten- of lijnrasters met verschillende afstanden of hoeken. Moiré kan veroorzaakt worden door een gedrukt halftoonbeeld te fotograferen en opnieuw te rasteren; door het formaat van halftoonbeelden in een toepassing te wijzigen; door verkeerde rasterhoeken te kiezen bij de drukvoorbereiding; of door een foutief register van de halftoonrasters bij het drukken. Vaak kan moiré voorkomen worden door de rasterhoeken te veranderen of door een stochastisch raster te gebruiken.

Monitor
Een computersysteem voor het vertonen van video`s. Voor gebruik moet de monitor worden aangesloten op een computer-videokaart met een speciaal programma en een RAM-geheugen. Sommige computers zijn al standaard uitgerust met beperkte videomogelijkheden, bij andere zijn uitbreidingskaarten nodig voor het verkrijgen van grafische voorstellingen van hoge kwaliteit.

Monitorkalibratie
Het proces waarbij de monitorwaarden voor kleurweergave gecorrigeerd worden teneinde ze te laten overeenstemmen met de kleuren van de afdruk.

Monochroom
Eenkleurig. Een beeld of materiaal dat uitsluitend zwart-wit- of grijstrapinformatie weergeeft. Grijstrapinformatie in één kleur is ook monochroom.

Monsterboekje
Gedrukte voorbeelden van verschillende kleuren van inkt. Bij drukkerijen kunnen monsterboekjes worden aangevraagd met de kleuren die ze consequent kunnen reproduceren.

Montage
1) Het voorbereiden en het monteren van de film alvorens de plaat aan te maken. 2) Een vel belichte film voor de belichting van de drukplaten.

Montagetape
Een al of niet samenpersbaar substraat met kleefband langs weerszijden, gebruikt voor het bevestigen van flexodrukplaten op plaatcilinders. Montagetapes zijn verkrijgbaar in een aantal soorten en dikten.

Mottling
Een textuur die lijkt op een sinaasappelschil, soms veroorzaakt door opscherpen. Vooral zichtbaar in egale partijen zoals lucht of huid.

MTF
Zie Modulatietransferfunctie.

Napjes per inch (CPI)
Het aantal napjes op een rasterwals per strekkende inch.

Napjeshoek
De hoek waarin de napjes op de rasterwals staan, de waarde van een lijn die door het midden van een rij napjes loopt en een die parallel loopt met de stang van de rasterwals.

Napjesvolume
Geeft aan hoeveel inkt een vierkante inch rasterwals kan bevatten. Het napjesvolume kan berekend worden als theoretisch volume, of gemeten worden d.m.v. een techniek voor de meting van vloeibare volumes; het kan ook wetenschappelijk gemeten worden d.m.v. een techniek aangeduid met de naam infratometrie.

Natte trapping
Het drukken van verscheidene kleuren waarbij elke inktfilm open (niet droog) wordt gelaten terwijl de volgende kleur er reeds bovenop wordt aangebracht. Zie Droge trapping.

Negatief
Zie Filmnegatief.

Nesting
Een techniek die erin bestaat beelden tussen andere te plaatsen in een flexografische step-and-repeat-opmaak. Nesting beoogt de verspilling van het substraat en-of de stuit van de flexodrukplaat tot een minimum te beperken.

Netwerk
Meerlagig systeem, met inbegrip van fysieke verbindingen, topologie en protocols, dat gebruikt wordt om data over te brengen van een machine of toestel naar een ander(e). Bijvoorbeeld, TCP-IP over Ethernet met een Categorie 5 onafgeschermd getwist dradenpaar. Zie Protocol.

NIC (Network Interface Card)
Een kaart die wordt aangesloten op een uitbreidingsslot om een werkstation, randapparatuur of een server aan te sluiten op het netwerk.

Nieten door de rug
Bindmethode voor kleine, dunne boekjes waarbij de katernen aan de band worden gehecht door middel van nietjes die door de rug worden geslagen.

Nieten door het plat
Een bindmethode waarbij nietjes van voor naar achter door het boekblok, naast de rug, worden geslagen.

Nip
Het contactpunt tussen twee rollen, gewoonlijk een aangedreven metalen rol en een niet-aangedreven, met rubber beklede rol.

Non-lossy
Zie Comprimeren zonder verlies.

NORM
Normalize Once, Render Many. Een aanpak op basis van Adobe Acrobat waarbij PostScript-bestanden worden gedistilleerd in PDF met speciaal geconfigureerde instellingen voor commercieel drukwerk met hoge kwaliteit, om een `digitale master` te creëren. De digitale master wordt dan weergegeven op de gewenste resolutie met de lineatuur die overeenstemt met het specifieke uitvoertoestel.

Normaalinkten
De vier inkten die gebruikt worden door de meeste druksystemen

Normaliseren
Het vertalen van een PostScript-bestand in een PDF-bestand met Adobe Acrobat Distiller. Ook een bestand `distilleren` genoemd.

Objectgericht
Een tekenmethode waarbij een beeld mathematisch bepaald wordt, en niet met pixels in een bitmap.

OCR (Optical Character Recognition)
Het analyseren van gescande gegevens ter herkenning van tekens, zodat deze kunnen worden geconverteerd naar leesbare tekst.

Offline vernissen
Vernis aanbrengen op een vel op een afzonderlijk toestel, nadat het drukken gebeurde op de drukpers.

Offsetlithografie
De meest algemeen gebruikte drukmethode. Bij offsetdruk worden de ingeslagen pagina`s op platen belicht, welke op dusdanige wijze worden behandeld dat de inkt slechts op plekken met afbeeldingen wordt aangetrokken. De afbeelding wordt van de plaat in offset op een flexibele rubberdoek gedrukt en vervolgens van deze laag op de drukondergrond. Meest toegepaste drukprocédé waarbij het beeld van een niet-leesbare plaat op een leesbaar drukdoek wordt overgebracht en vervolgens op de ondergrond.

Ombuigen
De conversie van alle tinten lichter dan een vastgesteld grijsniveau naar wit, of van alle tinten donkerder dan een vastgesteld grijsniveau naar zwart, waarbij detail verloren gaat. Dit is ook van toepassing op individuele kanalen in een kleurbeeld.

Ondergrond
Papier of ander materiaal waarop een beeld wordt gedrukt.

Onscherp masker
Een filter voor scherpstellen, die eerst het beeld rond de randen van het samenstellen van vormen vervaagt en vervolgens de vervaagde waarden uit het beeld onttrekt. Het uiteindelijk beoogde effect is het scherpstellen van de definitie van de onderdelen van het beeld.

Ontrasteren
Verwijdering van rasterpuntpatronen tijdens of na het scannen van gedrukt materiaal, door het onscherp stellen van het beeld. Hierdoor worden moiré-patronen en kleurverschuivingen vermeden tijdens het herdrukken als rasterwerk.

Ontspikkelen
Het `glad maken` van gebieden die mogelijk tijdens processen van het scherper stellen van een beeld te veel pixels hebben gekregen.

Ontwerprol
Een met rubber beklede cilinder die bij flexodruk vaak als beelddrager wordt gebruikt. Reliëfpatronen en beelden worden gecreëerd door laserablatie van de omgevende niet-drukkende partij.

Opdelen
Bij scannen, het meten van een enkel punt op een origineel om een waarde te maken voor een pixel als onderdeel van een bitmap. Een gescand bestand wordt opgebouwd uit duizenden aparte deeltjes. Zie ook Effectieve resolutie, Optische resolutie, Spi en Ppi.

Opening
Een opening met een variabele diameter die in een lens ingebouwd is en de lichtsterkte regelt. De diameter van de opening wordt in `f-stops` uitgedrukt. Wanneer u de brandpuntsafstand van een lens door gelijk welke f-stop deelt, krijgt u de diameter van de opening.

OpenType
Een fontformaat, gebaseerd op het TrueType-formaat, met extra ondersteuning voor PostScript-fontgegevens en verbeterde ondersteuning voor internationale tekensets en bescherming van fontgegevens.

OPI (Open Prepress Interface)
een methode voor automatische beeldvervanging die een efficiëntere werkwijze biedt voor bestanden met grote beelden. Bij OPI wordt een lageresolutie (72 dpi) versie van het volleresolutie `master`-beeld aangemaakt door de server voor gebruik in fr pagina-opmaak. Vermits het lageresolutiebeeld veel minder data vergt, is de omvang van het paginabestand veel kleiner dan wanneer de volleresolutie master gebruikt zou worden.

OPI-substitutie
een proces waarbij beelden met een lage resolutie bij de uitvoer automatisch worden vervangen door beelden met een hoge resolutie. Zie OPI.

Opscherpen
De schijnbare scherpte van een beeld kan worden verhoogd door software te gebruiken om de pixelwaarden te analyseren en het contrast en de helderheid van aangrenzende pixels (op de plaatsen waar lichte en donkere gebieden aan elkaar grenzen) te veranderen. Opscherpen past hetzelfde effect toe dan een filter voor scherpstellen, maar dan in sterkere mate.

Optische puntaangroei
Vergroting van rasterpunten die gebeurt als gevolg van lichtdispersie tijdens de contactplaatvervaardiging.

Optische resolutie
1) Het aantal pixels per inch (ppi) in een gescande afbeelding dat kan worden gemaakt door directe verdeling. Bij sommige scanners wordt een effectieve resolutie geleverd die hoger is dan de optische resolutie door via interpoleren extra pixels te maken. 2) Bij scannen, het aantal werkelijk afzonderlijke registraties genomen van een origineel binnen een bepaalde afstand, in tegenstelling tot het stapsgewijs opvoeren van de resolutie (niet het detail) door software-interpolatie.

Opzichtdensitometer
Instrument dat gebruikt wordt om de densiteit op papier te meten.

Opzichtorigineel
Originelen die zo gemaakt worden dat ze kunnen worden gefotografeerd of via de scanner in de computer kunnen worden ingevoerd.

Origineel
Kunst of fotografische producten die worden gebruikt om reproducties te maken die uiteindelijk zullen worden gedrukt.

Overdadige druk
Op een flexodrukpers is dit de overdadige druk tussen de plaat en de drukrol.

Overdruk
Het drukken van een kleur bovenop enige andere kleuren eronder. Staat in tegenstelling tot uitsparing-knock-out.

Overlapping
1) Het zodanig voorbereiden van filmscheidingen dat aan elkaar grenzende kleuren iets overlappen, zodat bij registerproblemen op de pers geen witte openingen verschijnen tussen kleuren. 2) De hechting van natte inkt, aangebracht op natte inkt in vierkleurendruk.

Overlappingsspeling
De hoeveelheid overlapping tussen aaneengrenzende kleuren in filmscheidingen. Zie ook overlapping(1).

Overlay-proef
Een soort kleurenproef waarbij filmseparaties op kleurenproeffilm worden belicht, welke vervolgens geheel in overeenstemming op een achtergrondblad wordt opgenomen. Overlay-proeven geven een duidelijk beeld van individuele separaties, maar kunnen kleur te veel vervormen om nog als een contractproef voor drukkleur te kunnen worden geaccepteerd.

Overloop
Hiervan is sprake als een kleurwaarde van een pixel onbedoeld naar voren komt in aangrenzende pixels. Zie ook Artefacten.

Oversampling
Zie Supersampling.

Paginaonafhankelijkheid
Met betrekking tot documenten met meerdere pagina`s, het vermogen om een pagina van de andere te scheiden voor correcties of wijzigingen.

Pantone-kleurensysteem
Systeem van kleurenstalen voor ontwerpers en de overeenkomende inkten voor drukkers, voor het specificeren en drukken van bepaalde kleuren. De industriestandaard voor andere dan normaalkleuren en -inkten. Zie ook PMS.

Parallelle workflow
Methodologie die toelaat om twee onafhankelijke taken met betrekking tot dezelfde opdracht, tegelijkertijd uit te voeren.

Parelen
Ongelijkmatige inktdekking in dichte partijen. Meestal veroorzaakt door een onjuiste inkt-waterbalans.

Parity disk drive
Enkel station in een RAID dat gebruikt wordt als backup-schijf om ontbrekende data te herstellen wanneer een andere schijf zou vastlopen. Zie RAID.

PC-kaart
Een norm voor hardware die vastgelegd is door de `Personal Computer Memory Card International Association`. Het gaat om losse kaarten, die oorspronkelijk werden ontworpen voor draagbare computers en die geheugenchips, harde schijven, modems of netwerkfuncties bevatten. PC-kaarten met harde schijven worden in sommige digitale camera`s ingebouwd.

PCMCIA
zie PC-kaart.

PDF (Portable Document Format)
een objectgebaseerd, ASCII-gecodeerd bestand dat werd ontwikkeld door Adobe. PDF-bestanden zijn platformonafhankelijk en worden weergegeven of uitgevoerd volgens gespecificeerde toestelresoluties. PDF-bestanden zijn goed georganiseerd en strikt gestructureerd, hebben uitstekende compressiemogelijkheden, en gebruiken operators van de PostScript-taal.

Perforeren
Het maken van gaten of perforaties in platen, zodat ze kunnen worden gemonteerd en geregistreerd op specifieke drukpersen.

Persvoorbereiding
De fase waarin de platen en inkten worden aangebracht op een drukpers.

PhotoCD
Een door Kodak ontwikkelde methode om fotografische afbeeldingen op cd-rom te scannen en op te slaan.

PICT
Een gangbaar formaat voor bitmapbeelden of beelden met voorwerpzoekfunctie.

PICT preview
Het PICT-onderdeel van DCS- en EPS-bestanden dat wordt gebruikt om tijdens het opmaken een beeld op het scherm weer te geven.

PICT/PICT 2
Een courant formaat voor de definitie van bitmap- of objectgerichte beelden beelden en tekeningen op het Macintosh-platform. PICT 2, het meer recente formaat, ondersteunt 24-bits kleur.

Piëzo-elektrisch kristal
Een kristal van kwarts of een ander materiaal dat een hoge spanning opwekt, wanneer het onder druk komt te staan. Dat principe wordt bijvoorbeeld in gasaanstekers voor het huishouden toegepast. Omgekeerd, wanneer het kristal onder een bepaalde spanning komt te staan, veranderen de afmetingen ervan op een voorspelbare manier. Die eigenschap wordt gebruikt om de matrix-CCD in sommige digitale camera`s zeer precies te verschuiven.

Pigment
Partikels die licht absorberen en reflecteren en die voor het menselijke oog gekleurd lijken. Het zijn deze partikels die de inkt zijn kleur geven.

Pinregistratiesysteem
Pinbord gebruikt om filmscheidingen en platen te registreren tijdens contactplaatvervaardiging en proefdrukken.

Pitch
De afstand tussen het midden van twee opeenvolgende CCD-elementen.

Pixel skipping
Het verlagen van de beeldresolutie door eenvoudig pixels uit het beeld te verwijderen.

Pixeldiepte
Zie Bitdiepte.

Plaatdikte
Een maat die de hoogte van een flexodrukplaat aangeeft, van de achterzijde tot aan de top van de beeldzone; gewoonlijk uitgedrukt in duizendsten van een inch.

Plaatproeven
Een afdruk gemaakt van de `live` productieplaten vooraleer er echt gedrukt wordt. Plaatproeven zijn gewoonlijk niet geschikt voor het beoordelen van kleurresultaten, maar kunnen gebruikt worden als interne kwaliteitscontrole vooraleer het echte drukken gestart wordt.

Plaatstuit
Een erratische rotatie van een drukperscilinder, zoals een plaatcilinder, die tot verkeerde drukresultaten leidt. Oorzaak hiervan is het in contact komen van de oploopkant van de beeldzone met de rasterwals of de drukrol.

Plaatverlenging
Bij flexodruk is dit een fysiek uitrekken van de flexografische beelddrager rond de cilinder of curverichting, die plaatsvindt tijdens het monteren van de plaat.

Platformonafhankelijkheid
De mogelijkheid een bestand te tonen, te printen of te bewerken op om het even welk computerplatform, zoals pc`s, Mac`s en UNIX-werkstations.

PMS
Afkorting voor Pantone Matching System; een systeem van kleurenstalen voor ontwerpers en de overeenkomende inkten voor drukkers, gebruikt om specifieke kleuren te drukken. Zie ook Pantone-kleurensysteem.

PMT
Afkorting voor Photomultiplier Tube (fotomultiplicatorbuis). Lichtaftaster die veel wordt gebruikt in trommelscanners. Het element van een trommelscanner dat het licht scheidt dat van of door het origineel naar de belangrijkste delen van de onderdelen wordt weerkaatst.