AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus

Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911

climbing cranes
Hefinrichtingen die bestaan uit een horizontale giek die is uitgerust met een lier en een kabel en aan de top van een verticale mast hangt. Worden gebruikt voor de bouw van flatgebouwen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > hijskranen.

clinografen
Landmeetkundige instrumenten die worden gebruikt in de mijnbouw en huizenbouw om te meten en vast te leggen hoeveel bijvoorbeeld boorgaten of putschachten afwijken van de verticaal.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van verticale hoeken.

clichés-verre
Fotografische afdrukken gemaakt van een glasplaat waarop met de hand een voorstelling is getekend of geschilderd, die vervolgens als negatief is gebruikt.
Categorie: Beeldmateriaal > foto`s naar verwerking of presentatietechniek.

cliché`s
Wordt in het algemeen gebruikt voor blokken, meestal van hout, die zijn bewerkt om een afdruk op papier, stof of ander materiaal te drukken, of om andere materialen die het eigenlijke drukvlak vormen, te ondersteunen. Gebruik waar mogelijk een specifiekere benaming; geef de voorkeur aan `drukplaten` voor metalen drukvlakken.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > drukoppervlakken.

clearance lamps
Verlichting die is aangebracht op een voertuig, met als doel om globaal de hoogte en breedte van het voertuig aan te geven.
Categorie: Onderdelen > voertuiglichten.

clazomeens
Verwijst naar een schilderstijl op aardewerk uit de 6de eeuw v. Chr., aangetroffen op verschillende soorten vaatwerk en terracotta sarcofagen, genoemd naar opgravingen bij Klazomenai in Ionia (Turkije). De stijl kenmerkt zich door het gebruik van zwartfigurige schilderkunst en later door roodfigurige schilderkunst met typische elegante ontwerpen van menselijke figuren, sfinxen, dieren, monsters en sirenen, uitgevoerd in een techniek die soms gebruikmaakt van omtrektekenen met de toevoeging van wit of inkervingen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Oost-Grieks.

claymores
Houwdegens met een ingewikkeld beugelgevest van Schots ontwerp, gebruikt in het Britse leger sinds het begin van de 18e eeuw. Term oorspronkelijk gebruikt voor tweehandige slagzwaarden met een lange, zware en tweesnijdende kling, lange pareerstangen met een ruitvormige doorsnede die schuin staan ten opzichte van de kling en een kokervormig, met leer bedekt gevest met een ronde gevestknop; gebruikt door Schotse hooglanders en huurlingen van de 15e tot de 17e eeuw.
Categorie: Wapens en Munitie > houwdegens.

claviorganums
Toetsinstrumenten die een combinatie zijn van een klavecimbel en een orgel.
Categorie: Geluidsmiddelen > combinatie-instrumenten.

clavicors
Europese, koperen ventieltrompetten in tenorstemming die in 1837 werden ontwikkeld, met een smalle boring en drie ventielen; werden in de 19e eeuw voornamelijk gebruikt in Franse en Italiaanse militaire kapellen.
Categorie: Geluidsmiddelen > toppelings geblazen trompetten.

clavi
Paarse banden van een Romeinse tunica, die op en over elke schouder liep van zoom naar zoom en de status van de drager aangaf. Ook gebruikt voor gelijksoortige banden op tunieken van liturgische gewaden.
Categorie: Onderdelen > kledingonderdelen.

claves
Cubaanse slaginstrumenten die bestaan uit twee cilindervormige hardhouten stokjes, bespeeld door ze tegen elkaar te slaan.
Categorie: Geluidsmiddelen > concussieslaghoutjes.

clavecytheria
Rechtopstaande klavecimbels met een verticale klankbodem en een mechanisme, vaak met springveren, waarbij de dokjes horizontaal in plaats van verticaal bewegen om de snaren aan te tokkelen.
Categorie: Geluidsmiddelen > klavecimbels.

Claude glasses
Bolle, donker getinte glazen die als spiegels werden gebruikt om landschappen of onderdelen van landschappen verkleind, in gedempte kleuren of met samengevoegde details weer te geven, of om voorwerpen van hun omgeving af te zonderen, ze te vereenvoudigen en weer te geven in de vorm van licht en donker. Ze waren in de 17de en 18de eeuw populair onder kunstenaars, reizigers en hen die het landschap eenvoudigweg wel eens met een andere blik wilden zien. Ze werden ofwel in de hand gehouden, ofwel in grotere vorm bevestigd naast de vensters van koetsen. Ze zouden zijn gebruikt door de schilder Claude Lorrain, die vergelijkbare effecten weergaf in zijn landschappen, vandaar de naam.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > uitrusting voor persoonlijk gebruik: visie.

classificeren
Het systematisch indelen in groepen of categorieën volgens vastgestelde criteria.
Categorie: Functionele activiteiten > informatieverwerkingsactiviteiten.

classicisme
Omvat alle uitingen van kunst en architectuur uit de late 18e en de 19e eeuw waarin de klassieke principes terugkeren. Gebruik `neoklassiek` voor architectuur en ornamenten van de late 18e tot vroege 20e eeuw die betrekkelijk nauw zijn gebaseerd op oude klassieke vormen.
Categorie: Abstracte Begrippen > expressievormen.

classicisten
Deskundigen op het gebied van de klassieke oudheid of aanhangers van het classicisme op het gebied van kunst of literatuur.
Categorie: Personen > personen in beroepen met betrekking tot geschiedenis.

clasping buttresses
Wordt gebruikt voor steunberen die zijn bedoeld als vierkanten of rechthoeken, waarin de hoek van een gebouw is binnengedrongen.
Categorie: Onderdelen > hoeksteunberen (1).

clarification drawings
Grafische interpretaties van de tekeningen of andere contractuele documenten verschaft door de architect.
Categorie: Beeldmateriaal > bestektekeningen.

claretwijnglazen
Wijnglazen op stam, bestemd voor het drinken van rode wijn uit Bordeaux.
Categorie: Houders > wijnglazen.

clam dredgers
Te gebruiken voor boten uit Chesapeake Bay, in de Verenigde Staten, voorzien van hydraulische schelpdiersleepnetten; over het algemeen motorboten met een vierkant achtersteven met grote vlaktilling, breder dan soortgelijke boten die worden gebruikt in andere takken van de visserij in Chesapeake.
Categorie: Vervoermiddelen > dredging vessels.

claire-obscur
De techniek van het contrasteren van licht en donker binnen een afbeelding, met name in een afbeelding waar de vormen grotendeels door het samenkomen van lichtere en donkerdere gebieden - en dus niet door scherpe contouren- zijn vastgelegd.
Categorie: Procédés en Technieken > perspectief en schakeringstechnieken.

clair-obscur-houtsneden
Houtsneden in meestal drie of vier nuances van één kleur. Voor elke nuance wordt een blok gesneden met telkens een deel van de voorstelling. Deze blokken worden over elkaar heen afgedrukt. Term ook gebruikt voor de combinatie van camaïeu-houtsneden en clair-obscur-houtsneden, namelijk een sleutelblok voor de contouren aangevuld met blokken voor de kleurnuances. Vanaf het begin van de 16e eeuw toegepast.
Categorie: Beeldmateriaal > houtsneden.

Clactoniën
Verwijst naar de Europese prehistorische spaantraditie, daterend uit de grote interglaciale periode van het Pleistoceen (1.600.000 tot 10.000 v. Chr.) en genoemd naar instrumenten die zijn aangetroffen bij Clacton-on-Sea in Essex (Engeland). De stijl kenmerkt zich door typische kern- en spaangereedschappen, in het bijzonder holle schrapers die mogelijk zijn gebruikt voor het gladmaken en vormen van houten speren. De gereedschappen zijn vergelijkbaar met die van de Soan-nijverheid in Pakistan en die welke zijn gevonden op diverse plaatsen in het oosten en zuiden van Afrika. De Clactoniëntraditie lijkt ook enigszins verband te houden met de Tayaciennijverheid uit Frankrijk en Israël.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese laag-paleolithische stijlen en perioden.

Cluthra glas
Een term gebruikt voor een soort kunstglas dat wordt gekenmerkt door de luchtbellen van verschillende grootte, gecombineerd met grote ongezuiverde glasdeeltjes enoverdekt met een laag helder glas; ontwikkeld door de Steuben Glass Works voor 1930.
Categorie: Materialen > glas naar techniek: kunstglas.

Clutha glas
Een soort glas dat wordt gekenmerkt door de hoofdzakelijk groenachtige, turkooizen, gele, bruingroene of rookzwarte kleur geaccentueerd met luchtbellen, roze en witte vegen, en vlekken van aventurien; werd gemaakt door James Couper & Sons, Glasgow.
Categorie: Materialen > glas naar techniek.

cluster legs
Poten in de vorm van een groep zuilen of schachten.
Categorie: Onderdelen > poten naar vorm.

clubvoetjes
Onversierde, cirkelvormige voeten, gebruikt als uiteinde van de cabriolepoot, vooral in de vroege 18e eeuw. Wanneer zulke voeten op een schijf staan wordt `pad feet` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > voeten: meubelonderdelen.

clubstoelen
Zwaar gestoffeerde stoelen die zijn uitgerust met massieve zijkanten en lage rugleuningen.
Categorie: Interieurinrichting > stoelen naar vorm.

clubs (verenigingen)
Besloten verenigingen waaraan vrijwillig kan worden deelgenomen voor sociale en recreatieve doeleinden of ter bevordering van een bepaald algemeen doel.
Categorie: Organisaties > verenigingen.

clubhuizen
Gebouwen die worden gebruikt door sport- of gezelligheidsverenigingen of voor de activiteiten daarvan.
Categorie: Bouwwerken > recreatiegebouwen.

cosmetica
Poeders, lotion, lippenstift, rouge en andere middelen die op het menselijk lichaam kunnen worden aangebracht voor het verfraaien, verduurzamen of veranderen van het uiterlijk van een persoon.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > uitrusting voor persoonlijk gebruik: kappen, hygiëne en gezondheidszorg.

cosmatenwerk
Wordt gebruikt voor met mozaïek ingelegde marmeren architectuuronderdelen, die met name van de 12e tot de 14e eeuw in de kunst van Rome voorkomen.
Categorie: Procédés en Technieken > inleggen (procédé).

corset covers
Onderlijfjes die over een korset worden gedragen, met mouwen of opgenaaide bandjes.
Categorie: Kleding > onderlijfjes.

corsesce
Stokwapens met een kop met drie vertakkingen en een driehoekig blad met twee scherpe zijden in het midden; vaak met een stevige kam in het midden en twee kortere klingen die straalsgewijs lopen vanaf de basis of omhoog krullen als de tanden van een drietand; vooral gebruikt in Frankrijk en Italië van de 15e tot de 17e eeuw.
Categorie: Wapens en Munitie > stokwapens.

corseletten
Kledingstukken uit één stuk die zijn samengesteld uit een bustehouder en een korset of een stepin; gedragen vanaf begin 20e eeuw.
Categorie: Kleding > ondergoed en accessoires voor vorming en ondersteuning.

corsages (kledingaccessoires)
Arrangementen van bloemen die worden gedragen als kledingaccessoire, bijvoorbeeld op het lijfje of aan de pols.
Categorie: Kleding > op het lichaam gedragen kledingaccessoires.

corrosie
De aantasting van metaal of ander materiaal door chemische of elektrochemische reacties die het gevolg zijn van blootstelling aan verwering, vochtigheid, chemicaliën of andere agentiën.
Categorie: Procédés en Technieken > wijzigingen in oppervlakte of structuur.

correspondentie naar inhoud
Hieronder vallen vormen van correspondentie die zich op enigerlei wijze op grond van hun inhoud onderscheiden. Andere voorwerpen die speciaal met correspondentie te maken hebben zijn samengebracht onder de noemer ``
Categorie: Informatievormen > correspondentie.

correspondentie
Geheel der verstuurde en ontvangen, geadresseerde, geschreven berichten, zoals brieven, ansichtkaarten, memo`s, nota`s of telegrammen.
Categorie: Informatievormen > soorten documenten naar functie.

correspondenten (verslaggevers)
Te gebruiken voor personen in dienst van een krant of omroep die regelmatig nieuwsberichten of verklaringen doorgeven van een plaats ver van het hoofdkantoor. Gebruik `correspondenten (correspondentieschrijvers)` voor mensen en organisaties die door middel van correspondentie met anderen communiceren.
Categorie: Personen > verslaggevers.

correlatie
De mate waarin twee of meer kenmerken of afmetingen binnen dezelfde groep elementende neiging hebben om samen afwijkingen vertonen.
Categorie: Abstracte Begrippen > begrippen met betrekking tot de statistiek.

correctors
Te gebruiken voor personen die oorspronkelijk werk van anderen, zoals tekeningen, ontwerpen, maquettes, manuscripten, gedrukte teksten of andere soorten documenten, zowel visueel als verbaal, herzien, wijzigen, bijwerken of op andere toegestane wijze veranderen.
Categorie: Personen > personen naar activiteit.

corpuswerk
Holle houders, meestal gemaakt van metaal (met name zilver), zoals drink-, serveer- en pronkvaten die, in tegenstelling tot borden en bestek, redelijk diep zijn.
Categorie: Houders > vaatwerk.

corps de logis
Hoofdpartijen van aanzienlijke stads- of buitenhuizen, naar de trant van een Frans hôtel. Ze onderscheiden zich van de zijvleugels of de zijpaviljoenen, die meestal lager en meer ondergeschikt zijn. VWB
Categorie: Onderdelen > delen van gebouwen.

corporalen
Linnen doeken waarop de sacramentaliën worden gezet en waarmee deze, of de overblijfsels ervan, worden bedekt.
Categorie: Interieurinrichting > altaarkleden.

corporaalhouders
Te gebruiken voor rechthoekige houders waarin corporalen worden bewaard. Gebruik ‘bursa’s’ voor vierkante houders van gesteven stof waarin tijdens een katholieke mis de corporale wordt bewaard.
Categorie: Houders > liturgische houders.

coronas (cornice components)
Overhangende verticale delen van een kroonlijst in de klassieke architectuur, die worden ondersteund door steunlijsten en worden afgedekt met kymatia, meestal met een druiplijst om regenwater van het gebouw af te laten vallen.
Categorie: Onderdelen > kroonlijstonderdelen.

corner-block frames
Wordt gebruikt voor lijsten met uitsteeksels die vaak schijfvormig zijn aan de voorzijde van elke hoek.
Categorie: Interieurinrichting > lijsten (interieurinrichting) naar vorm.

corn palaces
Geen Nederlands equivalent.
Categorie: Bouwwerken > tentoonstellingsgebouwen.

cork disc burners
Branders voor olielampen die bestaan uit een dunne metalen schijf die op een kurk is geplaatst waardoor één of meer pithouders steken.
Categorie: Onderdelen > oliebranders.

Corinthische helmen
Helmen die bestaan uit een enkele bronzen plaat, zo gevormd dat deze de schedel, de neus, wangen en kin bedekt. De meest gebruikte soort militaire helm van het Oude Griekenland en aan het begin van de 6e eeuw v.C. tot in Italië verspreid.
Categorie: Kleding > persoonlijke wapenrusting: helmen.

Corintische orde
Van oorsprong Griekse zuilenorde, die evenwel door de Grieken weinig is toegepast. Het kapiteel wordt gekenmerkt door twee kransen van acanthusbladeren, waarboven krullen als zich ontrollende bladeren. De abacus is aan de zijden gezwenkt. De hoogte van de zuil is tienmaal de onderdoorsnede. VWB.
Categorie: Onderdelen > bouworden.

Corinthisch (bouwstijl)
Verwijst naar de derde van de drie Griekse bouwordes en van de latere vijf traditionele klassieke bouwstijlen die samen met de Dorische, Ionische, Toscaanse en composiete bouwstijl werd gebruikt vanaf de Romeinen tot na de Renaissance. De stijl lijkt beïnvloed door de Egyptische architectuur maar is waarschijnlijk ontstaan in Griekenland in de binnenhuisarchitectuur en vanaf de 3de eeuw v. Chr. toegepast in de buitenarchitectuur. In de Griekse architectuur kenmerkt deze bouwstijl zich door een lichtere, meer sierlijke vorm dan de Dorische of Ionische stijl, een klokvormig kapiteel met acanthusversiering ter ondersteuning van elegante voluten, en een meestal gecanneleerde zuil op een voetstuk. Deze stijl is de meest voorkomende Griekse stijl in de Romeinse bouwkunst en is daarin en in latere stijlen vaak gewijzigd. De term is te onderscheiden van de term `Corinthische orde`, aangezien een bouworde slechts kan verwijzen naar het specifieke samenstel van onderdelen dat moet voldoen aan eenduidige, vastgelegde re
Categorie: Stijlen en Perioden > Egeïsche bouwstijlen.

Corinthisch (aardewerkstijl)
Verwijst naar een aardewerkstijl die ontstond in de stad en de regio Corinthe op de Peloponnesus in het zuiden van Griekenland en zich op grote schaal uitbreidde naar andere delen van Griekenland, Italië en Egypte, in het bijzonder in de tweede helft van de 7de eeuw en de eerste helft van de 6de eeuw v. Chr. De stijl kenmerkt zich door grote vaten en krachtige decoraties geordend in friezen die het grootste deel van het oppervlak bedekken. De ontwerpen zijn zwartfigurig op een lichte terracotta achtergrond, met rode, witte en ingekerfde toevoegingen. De motieven kunnen geïnspireerd zijn door oosterse stoffen. Kenmerkend zijn de dieren, monsters of menselijke figuren, met ornamenten zoals stippen, blad- of rozetmotieven verspreid op de achtergrond.
Categorie: Stijlen en Perioden > Peloponnesische aardewerkstijlen.

coretti
Lage verdiepingen boven de zijkapellen en onder de kroonlijst van het middenschip in 16e- en 17e-eeuwse kerken. Ontwikkelden zich tot lange balkons en ook tot een reeks van loges, die op het middenschip uitzien. VWB
Categorie: Onderdelen > ruimten in Christelijke religieuze gebouwen.

core-forming
Het vervaardigen van glazen vaatwerk rondom een kern van materiaal in de gewenste vorm van het vat.
Categorie: Procédés en Technieken > glasbewerking en glasbewerkingsprocédés.

corduroy
Inslagpoolweefsel met gesneden pool die geribbeld is in de richting van de schering; wordt meestal van katoen gemaakt.
Categorie: Materialen > inslagpoolweefsel.

Corded
Verwijst naar een neolithische stijl en cultuur die in Noord- en Centraal-Europa verscheen na 3000 v. Chr. De stijl is genoemd naar een typische decoratieve techniek waarbij gedraaid koord wordt aangebracht op het oppervlak van aardewerk, vooral drinkbekers, gewoonlijk in evenwijdige banen. De stijl kenmerkt zich ook door individuele begrafenissen van volwassen mannen vergezeld van stenen strijdbijlen onder ronde aardhopen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese neolithische stijlen en perioden.

corbitae
Te gebruiken voor Oud-Romeinse handelsschepen met een bolle romp en een ronde voor- en achtersteven; zijn over het algemeen kleiner en breder dan het andere belangrijke Romeinse type handelsschip, de `pontones`.
Categorie: Vervoermiddelen > vaartuigen voor en achter gelijk.

coranto`s
Wordt gebruikt voor voorlopers van kranten, die bestaan uit één blad. Voor gelijksoortige artikelen die uit meer dan één blad bestaan wordt `newsbooks` gebruikt.
Categorie: Informatievormen > seriepublicaties.

coracles
Kleine, brede, ronde of enigszins ronde verschillend gebouwde huidboten, die in zowel de oudheid als de huidige tijd werden en worden gebruikt voor transport over de rivieren of langs de kust van de havens van het Midden-Oosten en Groot-Brittannië.
Categorie: Vervoermiddelen > huidboten.

coquilliers
Franse kabinetten uit de 18e eeuw met kleine laadjes waarin een schelpencollectie wordt opgeborgen. Ze waren in de mode tussen 1730 en 1750.
Categorie: Interieurinrichting > kabinetten naar functie.

coquille karton
Een wit tekenkarton dat door kunstenaars wordt gebruikt. Het heeft een textuur met kleine putjes die een gespikkelde tekening tot resultaat heeft.
Categorie: Materialen > illustratiekarton.

coquillewerk
Te gebruiken voor schelpachtige ornamenten, met name uit de Rococo-periode.
Categorie: Ontwerpelementen > motieven.

copy art
Kunstwerken vervaardigd met behulp van kopieerapparaten.
Categorie: Beeldmateriaal > beeldmateriaal naar medium of techniek.

copperplate (script)
Een elegante handschriftstijl die zijn oorsprong vindt in cursief schrift, dat werd gegraveerd in koper met behulp van een burijn.
Categorie: Onderdelen > Latijnse en Griekse alfabetschriften.

copper points
Koperen punten of schrijfpriemen die worden gebruikt als tekengerei.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > metal points.

copotains
Hoeden met een hoge kegelvormige bol en een middelgrote rand die vooral in de mode waren van 1560 tot 1620.
Categorie: Kleding > hoeden.

copaivabalsem
Een stroperige, oliehoudende hars die wordt verkregen uit verschillende tropische boomsoorten.
Categorie: Materialen > balsem.

convocaties
Samenkomst van leden van een `college of universiteit voor een bepaalde ceremonie, zoals de opening van het academisch jaar of het aankondigen van prijzen, beurzen en onderscheidingen
Categorie: Gebeurtenissen > academische ceremonies.

convex
Gebogen of afgerond naar buiten toe, zoals de buitenronding van een cirkel of een bol.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > gebogen.

conversatiestukken
Groepsportretten in huiselijke of landschappelijke omgeving waarop de geportretteerden met elkaar keuvelen of zich anderszins met elkaar onderhouden; vooral populair in Groot-Brittannië in de 18e eeuw.
Categorie: Beeldmateriaal > groepsportretten.

convectors
Wordt gebruikt voor kamerverwarmingselementen die bestaan uit een verwarmingsmechaniek, vaak een gevinde buis die omringd is door een metalen omhulsel met openingen, om de overdracht van warmte naar de lucht, voornamelijk door convectie, mogelijk te maken.
Categorie: Onderdelen > warmteverdelingseenheden.

controleurs
Personen die controleren of een product of dienst voldoet aan de vereiste normen.
Categorie: Personen > personen naar activiteit.

controleren
Het inspecteren van een procedure of procedures om te verzekeren dat die worden uitgevoerd volgens de vastgestelde principes.
Categorie: Functionele activiteiten > analytische functies.

controlekamers
Wordt gebruikt voor ruimten waarin zich aflees- en bedieningsapparatuur bevindt, zoals bijvoorbeeld in radio- en televisiestations, gehoorzalen en theaters, maar ook in ziekenhuizen en fabrieken.
Categorie: Onderdelen > werk- en instructieruimten.

contrescarpen
Tegenover de `escarpen` gelegen en soms beklede `taluds`; ook wel `buitengrachtsboord`; de buitenwaarts ervan gelegen `bedekte wegen` en het `glacis` worden soms ook tot de contrescarp gerekend. Naar buiten liggende hellingen van omringende verdedigingswaterwerken. Voor de naar binnen liggende hellingen wordt `escarpen` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > buitenwerken.

contrasttekeningen met drie tinten
Tekeningen die worden uitgevoerd in zilverstift op gepigmenteerd, geprepareerd papier, met hoogsels in wit, waarin de verschillen tussen de drie resulterende toonwaarden worden benut om driedimensionale vormen weer te geven.
Categorie: Beeldmateriaal > tekeningen naar materiaal of techniek.

contrasttekeningen
Wordt gebruikt voor tekeningen waarin de oppervlakken en vlakken zijn aangegeven met contrasten tussen verschillende kleuren of lichtverdelingen in plaats van met lijnen.
Categorie: Beeldmateriaal > tekeningen naar materiaal of techniek.

contrast
De nevenschikking van ongelijke elementen, kenmerken of eigenschappen in een werk om de uitdrukkingskracht te verhogen door middel van de verschillen die de vergelijking aan het licht brengt.
Categorie: Abstracte Begrippen > vorm- en compositiebegrippen.

Contrareformatie
Verwijst naar de periode van de beweging voor vernieuwing binnen de rooms-katholieke kerk na en tegen de protestantse Reformatie in de 16de en vroege 17de eeuw in Europa, vanaf het pontificaat van Paulus III (1534-1549) en het eerste Concilie van Trente (1545). De stijl van deze periode wordt bepaald door een intense, autoritaire religiositeit en gekenmerkt door een gevoel van somberheid en voortekenen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Renaissance- en Barokstijlen en -perioden.

contrapost
De evenwichtige doch asymmetrische positie van het afgebeelde menselijk lichaam, waarin het draaien of het buigen van de verticale as van het lichaam een verandering van de richting van heupen, schouders en hoofd tot gevolg heeft.
Categorie: Abstracte Begrippen > pose.

contrafagotten
Fagotten met een lagere toonhoogte dan de normale fagot en meestal met een buis die meerdere malen op zichzelf terug is gevouwen om de totale lengte van het instrument te verminderen en de kleppen zodanig te plaatsen dat ze gemakkelijk te bespelen zijn.
Categorie: Geluidsmiddelen > fagotten.

contractiebarsten
Een craquelé-patroon in schilderijen dat wordt veroorzaakt door samentrekking in een snel drogende bovenlaag boven een langzaam drogende laag eronder, dat wordt gekenmerkt door een complex geheel van ongewoon brede, wijdvertakte en misvormende scheurtjes.
Categorie: Toestanden en Invloeden > craquelé.

contracteren
Het door twee of meer wettelijk bevoegde partijen aangaan van een bindende overeenkomst om iets wel of niet te doen, afhankelijk van gespecificeerde voorwaarden en condities.
Categorie: Functionele activiteiten > juridische functies.

contracten
Rechtsgeldige documenten waarin overeenkomsten zijn opgenomen tussen twee of meer competente partijen die verklaren iets wel of niet te doen, en waarin de bepalingen en de voorwaarden van de overeenkomst worden gespecificeerd.
Categorie: Informatievormen > overeenkomsten (juridische documenten).

contractdocumenten
Wordt in het bijzonder gebruikt voor documenten, waaronder bouwtekeningen of een bestek, die met bouwprojecten te maken hebben.
Categorie: Informatievormen > bouwkundige documenten.

contract opmaken
Iets onder de voorwaarden van een contract stellen.
Categorie: Functionele activiteiten > economische en financiële functies.

contrabogen
Wordt gebruikt voor bogen die de horizontale druk van een andere boog opheffen.
Categorie: Onderdelen > bogen naar functie.

contrabassen
De grootste en laagst gestemde instrumenten van de vioolfamilie, met vier, soms vijf, snaren; ze kunnen aanzienlijk variëren in grootte en vorm.
Categorie: Geluidsmiddelen > instrumenten verwant aan de viool.

contourtekeningen
Te onderscheiden van `omtrektekeningen` vanwege het feit dat de lijnen in contourtekeningen ook de voornaamste ruimtelijke hoeken in het silhouet volgen. Verschillend van `contourkaarten` die regelmatig de omtreklijnen van verhogingen afbeelden. Verschillend van `cross-contour drawings` waarin de lijnen de omtrek overdwars over het oppervlakte van de vorm volgen.
Categorie: Beeldmateriaal > lijntekeningen.

contourschuurmachines
Schuurmachines die zo zijn gevormd dat ze kunnen worden gebruikt om ingewikkelde vormen glad te maken.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > schuurmachines (1).

contourstijl
Verwijst naar de stijl van Oudgriekse vaasschilderkunst die de overgang vormde tussen de stijl met de zwarte en de stijl met de rode figuren. Een van de kenmerken is dat sommige figuren werden geschilderd in de stijl van de zwarte figuren en andere, vaak de vrouwelijke, geen gegraveerde contouren hadden maar waren omlijnd met een kwast. Rond 530 v. Chr. banden enkele schilders de stijl van de zwarte figuren volledig uit en omlijnden alle figuren. Maar vervolgens schilderden zij de achtergrond zwart, waardoor de overgang naar de stijl van de rode figuren werd bewerkstelligd.
Categorie: Stijlen en Perioden > Griekse vaas-schilderstijlen.

contourplaten
Geleidingsgereedschap dat wordt gebruikt om vormen te kopiëren.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > gereedschap voor vormen en geleiden.

contourkaarten
Kaarten waarop met behulp van contourlijnen de hoogte en de structuur van een bodem worden aangegeven, vaak zonder dat nog andere gegevens worden vermeld.
Categorie: Informatievormen > reliëfkaarten (2).

contour
De buitengrens van een voorwerp of vorm, voornal als het volume of massa suggeert.
Categorie: Abstracte Begrippen > lineaire vormen.

continuous-bow Windsorleunstoelen
Windsor-leunstoelen met een middelmatig hoge rugleuning met spijlen, ingesloten door een gebogen regel die naar voren doorloopt en zo de armleuningen vormt. Ze komen vaak voor met verstevigde rug.
Categorie: Interieurinrichting > Windsorstoelen.

continuous representation
Beeldende vertelling waarin twee of meer opeenvolgende gebeurtenissen van hetzelfde verhaal worden afgebeeld in hetzlfde kader. Een personage kan daarom meerdere keren in hetzelfde schilderij of beeldhouwwerk voorkomen.
Categorie: Abstracte Begrippen > visuele en representatieve concepten.

continuity-scripts
Draaiboeken, die alleen door de regisseur mogen worden veranderd, met daarin alle audiovisuele aanwijzingen die voor het draaien van belang zijn, inclusief de dialogen, de geluidseffecten, de shots en de basis-editing van alle scènes in de volgorde waarin ze op het scherm vertoond dienen te worden.
Categorie: Informatievormen > scenario`s.

continentverschuiving
afdrijving der continenten Ruimere term: aardkorstbewegingen
Categorie: Gebeurtenissen > aardkorstbewegingen.