AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus

Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911

cuerda seca
Een decoratietechniek voor tegels die in Spanje wordt aangetroffen en waarbij de omtrekken worden getrokken op het oppervlak van het aardewerk met een vettige substantie gekleurd met mangaan, wat de mogelijkheid geeft verschillende kleuren te gebruiken zonder dat ze door elkaar gaan lopen. Het vet verdwijnt tijdens het bakken.
Categorie: Procédés en Technieken > glazuren van aardewerk (technieken).

cuenca (pottenbaktechniek)
Een decoratietechniek die in Spanje werd gebruikt voor tegels en ander aardewerk, en die de cuerde seca-methode heeft verdrongen. Het betrof het drukken van het patroon op tegels om randen te vormen die voorkwamen dat de gekleurde glazuren zich zouden vermengen.
Categorie: Procédés en Technieken > glazuren van aardewerk (technieken).

Cucuteni-Tripolye
Verwijst naar een neolithische cultuur en stijl die begon in de Oekraïne rond 3000 v. Chr. in het gebied tussen de rivieren Bug en Seret en zich uitstrekte tot de Dnjepr. De cultuur kenmerkt zich door rood en oranje aardewerk, versierd met typische gegroefde of geschilderde kromlijnige ontwerpen. Ook kenmerkend zijn dorpen die bestaan uit lange, rechthoekige huizen met een centrale omheining voor vee, en een landbouwpraktijk waarbij velden en hele nederzettingen regelmatig werden verplaatst. Sommige geleerden beschouwen Cucuteni en Tripolye als afzonderlijke culturen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese neolithische stijlen en perioden.

cubicula
Slaapkamers in Romeinse huizen.
Categorie: Onderdelen > slaapkamers.

cuícas
Braziliaanse trommen met een vel met waar doorheen een stok steekt, waarlangs gewreven wordt met vochtige handen of een lap.
Categorie: Geluidsmiddelen > wrijftrommen.

cuvals
Grote, diepe muurtassen, voornamelijk gebruikt in tenten en opgehangen aan de lattenconstructie. De voorkant is gepoold geweven en de achterkant bestaat uit gewoon inslagweefsel.
Categorie: Houders > wall bags.

cutwork
Borduurwerk waarbij delen van de dragende stof worden weggeknipt of teruggetrokken, en waarbij steekjes worden gebruikt om rafelen te voorkomen en het geheel te verfraaiien door elementen opnieuw te bewerken en uitgeknipte delen weer op te vullen.
Categorie: Objectgenres > objectgenres naar techniek.

cutlery
Keukengerei met een snijkant, vooral messen van allerlei vorm voor het snijden, hakken, verdelen en opdienen van voedsel. Soms wordt het gebruikt voor alle soorten van plat keukengerei, maar geef de voorkeur aan `schepwerk` wanneer het vorken, lepels en soortgelijk keukengerei zonder snijkant betreft. Geen Nederlands equivalent. Voor tafellepels en tafelvorken en tafelmessen, zie onder bestek.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > keukengerei naar vorm.

cut-card work
Te gebruiken voor toegepaste decoratie bestaande uit een dunne laag metaal, meestal zilver, gesneden uit een geplet blad om een rand of vlak silhouetontwerp te creëren en die aan een voorwerp is gesoldeerd.
Categorie: Ontwerpelementen > toegepaste decoratie.

Cwa
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Democratische Republiek Congo, tussen de rivieren Lukenie en Kasai en tussen de rivieren Lualaba en Lomami.
Categorie: Stijlen en Perioden > Pygmee.

cyrtostyles
Ronde, vooruitspringende portieken. Geen Nederlands equivalent.
Categorie: Onderdelen > portieken.

cyrillisch alfabet
Alfabet van geschreven Russisch, Slavisch en enkele niet-Slavische talen, oorspronkelijk gebaseerd op de 38 Griekse uncialen en inclusief latere toevoegingen.
Categorie: Beeldmateriaal > alfabetten.

Cypriotisch-Fenicisch
Verwijst naar de stijl die zich op Cyprus ontwikkelde gedurende de 9de eeuw v. Chr., toen de Feniciërs er een kolonie stichtten bij de stad Kition. De stijl wordt gekenmerkt door sterke Fenicische invloeden die vooral te zien zijn op metalen kommen met gebosseleerde taferelen aan de binnenzijde. Deze stijl was een belangrijke bron van iconografie in de Cypriotische kunst.
Categorie: Stijlen en Perioden > Cypriotische stijlen.

Cypriotisch
Verwijst naar de cultuur van het eiland Cyprus, in het bijzonder gedurende de Bronstijd van circa 2300 tot 1050 v. Chr.
Categorie: Stijlen en Perioden > van het Nabije Oosten.

cypher-backstoelen
Stoelen waarbij de rugleuning is opengewerkt in de vorm van een monogram van de initialen van de eigenaar.
Categorie: Interieurinrichting > pierced splat-back chairs.

cymbaloms
Hongaarse hakkeborden die bestaan uit een ondiepe, trapeziumvormige klankkast met 20 tot 35 metalen snarenkoren die over twee kammen lopen. Ze worden hangend aan een riem om de nek van de bespeler of steunend op vier poten bespeeld en zijn zeer geliefd in zigeuner-, volksmuziek- en nachtclubensembles.
Categorie: Geluidsmiddelen > hakkeborden (muziekinstrumenten).

cylinder scales
Weegschalen die automatisch het gewicht aangeven, waarbij de schaalverdelingen zich op een draaiende, cilindrische kaart bevinden.
Categorie: Meetinstrumenten > weegschalen.

cylinder fall desks
Bureaus met een scharnierend, rond deksel of bedekking, die op een deel van een cilinder lijkt en in de bovenkant van het bureau oprolt. Gebruik `cilinderbureaus en boekenkasten` voor soortgelijke bureaus waar een boekenkast op staat.
Categorie: Interieurinrichting > schrijfmeubels.

cyclotrons
Aanduiding voor bouwconstructies waarin geladen atomaire deeltjes worden versneld langs een spiralend pad door middel van wisselende elektrische stromen en een constant magnetisch veld.
Categorie: Bouwwerken > deeltjesversnellers.

cyclopisch metselwerk
Steenwerk waarbij grote, onregelmatige blokken steen zo passend mogelijk op elkaar worden geplaatst.
Categorie: Materialen > steenwerk.

cyclometers
Instrumenten voor het meten van cirkelvormige bogen of voor het vastleggen van de omwentelingen van een wiel en dus voor het meten van de afgelegde afstand.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van lineaire afstand.

cycladisch wit
Verwijst naar de aardewerkstijl zoals geproduceerd in de Cycladische archipel tussen 2000 en 1600 v. Chr. tijdens de Midden-Cycladische periode. De stijl wordt gekenmerkt door een crème- of zandkleur en door kromlijnig of naturalistisch decoratief schilderwerk.
Categorie: Stijlen en Perioden > Cycladische aardewerkstijlen.

cycladisch
Verwijst naar de stijl van artistieke productie op de Cycladische archipel tussen circa 3500 à 3000 en 1100 v.Chr., alhoewel sommige auteurs de datering afbakenen van circa 2500 tot 1600 v.Chr.De kunstwerken bestaan uit aardewerk en marmeren beeldjes, waarschijnlijk met een religieuze betekenis, weergegeven in elegante doch eenvoudige, schematische en verfijnde vormen. Ze beelden vooral naakte vrouwelijke figuren uit met gevouwen armen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Egeïsche Bronstijd-perioden.

cyberspace
Te gebruiken voor het computerkundige begrip van een locatie binnen de gezamenlijke geheugens en onderling verbonden computernetwerken, gevuld met virtuele `spullen` en bevolkt door mensen met virtuele lichamen. Te onderscheiden van `virtual reality` dat een volledige virtuele fysieke omgeving met user interfaces is.
Categorie: Abstracte Begrippen > informaticabegrippen.

cybernetische kunst
Mechanische beeldhouwwerken en andere kunstwerken in staat om op externe stimuli te reageren.
Categorie: Abstracte Begrippen > kunstgenres.

cybernetica
Vergelijkende studie van de besturings- en communicatiemechanismen van organismen en machines.
Categorie: Vakgebieden > technologische wetenschappen.

cybercafés
internetcafés Ruimere term: dienstverlenende bedrijven
Categorie: Bouwwerken > dienstverlenende bedrijven.

cyanotypieën
Fotografische afdrukken in een blauwtint, vervaardigd met het fotografisch procédé, dat gebruik maakt van ijzerzouten en cyanide. Het resultaat is een afbeelding in Pruisisch blauw. Hieronder vallen geen reproductieve afdrukken van bouw- of andere technische tekeningen; gebruik hiervoor `blauwdrukken` of `blauwlijnfilmafdrukken`.
Categorie: Beeldmateriaal > fotografische afdrukken naar procédé.

davidsterren
Zes-hoekige sterren opgebouwd uit twee gelijkzijdige driehoeken, de een omgekeerd over de ander heengelegd.
Categorie: Ontwerpelementen > sterren.

davids
Te gebruiken voor torpedoboten die half onder water kunnen en door het Confederale leger werden gebouwd en gebruikt tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog; worden door stoom voortgestuwd en hebben een kleine, afgeschermde opening op een lange, spoelvormige romp.
Categorie: Vervoermiddelen > oorlogsschepen met projectielwapens.

davenports (sofas)
Grote, beklede sofa`s die vaak in een bed kunnen worden veranderd.
Categorie: Interieurinrichting > sofabedden.

dauwpunt
De temperatuur waarop de lucht wordt verzadigd zodra het afkoelt zonder de toevoeging van vocht of enige verandering in druk; verdere afkoeling leidt tot condensatie.
Categorie: Abstracte Begrippen > verschijnselen met betrekking tot het weer.

datsja`s
Buitenverblijven van Russische welgestelden. VDW.
Categorie: Bouwwerken > landhuizen.

datering
Het vaststellen of het vastleggen van de datum waarop iets ontstond of plaatsvond of waarop iets werd gefabriceerd of gecomponeerd.
Categorie: Procédés en Technieken > meten.

dataconversie
Het veranderen van de weergave van gegevens in een database van één vorm naar een andere, zoals bijvoorbeeld door verandering van opslagmedium, gegevensindeling of de code waarin de gegevens zijn opgeslagen.
Categorie: Functionele activiteiten > gegevensverwerking.

databases
Gestructureerde verzamelingen van logisch verwante, meestal machinaal leesbare gegevens, bestemd voor verschillende toepassingen, maar onafhankelijk daarvan beheerd.
Categorie: Informatievormen > documenten naar vorm.

dasymeters
Bollen van dun glas die worden gebruikt voor het meten van de dichtheid van gassen door een bol te wegen in een gas.
Categorie: Meetinstrumenten > densimeters.

dasspelden (3)
Metalen sierklemmen die de twee uiteinden van een stropdas aan de voorkant van een overhemd en aan elkaar klemmen.
Categorie: Kleding > sieraden gedragen op kleding.

dasspelden (2)
Lange, rechte sierspelden met een versierde knop en soms een dopje als omhulsel voor de punt.
Categorie: Kleding > sierspelden.

dasspelden
Sierspelden die met een grote verscheidenheid aan decoratieve knoppen worden gemaakt; de punt steekt door een stropdas en een overhemd, zodat ze aan elkaar vast zitten, en wordt aan de achterzijde gesloten met een sluiting of knoop.
Categorie: Kleding > sieraden gedragen op kleding.

dassen (zoogdieren)
Grote marterachtige met zwart en wit gekleurde vacht, die in holen in bossen leeft . zij hebben een gedrongen stevige romp.
Categorie: dieren > zoogdieren.

dassen
Algemene term voor doeken in diverse vormen die om de hals worden gedragen.
Categorie: Kleding > boorden en dassen.

daskwasten
Grote, meestal ronde kunstenaarskwasten van eekhoorn- of dassenhaar, die worden gebruikt om grote hoeveelheden waterverf aan te brengen en om wassingen te mengen en verzachten.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > waspenselen.

Dasenech
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die voornamelijk leeft in het zuidwesten van Ethiopië, maar ook in Kenia.
Categorie: Stijlen en Perioden > Oromo.

dartboards
Grote ronde borden, meestal van kurk en met genummerde vakjes, die worden gebruikt als schietschijven tijdens het dartspel.
Categorie: Ontspanningsmiddelen > schietschijven.

darm (orgaan)
Onderste deel van het spijsverteringskanaal, dat zich uitstrekt van de maagportier tot de anus.
Categorie: Materialen > orgaan.

darm (dierlijk materiaal)
Behandelde darm die bijvoorbeeld wordt gebruikt voor het maken van snaren voor muziekinstrumenten en tennisrackets.
Categorie: Materialen > bewerkt dierlijk materiaal.

dark-on-light painted
Verwijst naar een aardewerkstijl die in de Laat Neolithische periode voorkwam in Thessalië en elders. Kenmerkt zich door ontwerpen die in een donkere kleur op een lichte ondergrond zijn geschilderd.
Categorie: Stijlen en Perioden > Helladische aardewerkstijlen.

dark-faced incised
Verwijst naar de stijl van het aardewerk dat werd vervaardigd in de Cycladische archipel tijdens de Vroeg-Cycladische periode van grofweg 3500 of 3000 tot 2000 v. Chr. Sommige auteurs dateren de periode echter van circa 2500 tot circa 1900 v. Chr. De stijl wordt gekenmerkt door ingekerfde versieringen op een gepolijst oppervlak.
Categorie: Stijlen en Perioden > Cycladische aardewerkstijlen.

dark-faced burnished
Verwijst naar de aardewerkstijl die wordt aangetroffen in de Levant van circa 6000 tot 5300 v. Chr. De stijl wordt gekenmerkt door dunwandige gepolijste vaten die zijn ingeperst of ingekerfd.
Categorie: Stijlen en Perioden > Levantijnse aardewerkstijlen.

dark lanterns
Elke lantaarn waarvan het licht kan worden verduisterd zonder dat de vlam hoeft te worden gedoofd.
Categorie: Interieurinrichting > lantaarns (verlichtingsmiddelen).

dark burnished
Verwijst naar de stijl van het aardewerk dat werd vervaardigd in de Cycladische archipel tussen 2000 en 1600 v. Chr., tijdens de Midden-Cycladische periode. De stijl wordt gekenmerkt door een glanzende afwerking en witte, soms zwarte, geschilderde versieringen.
Categorie: Stijlen en Perioden > Cycladische aardewerkstijlen.

dareik
Oude Perzische gouden munten, mogelijk in circulatie gebracht door Darius l aan het eind van de 6e eeuw v.C. en gebruikt tot aan het begin van de 4e eeuw v.C.
Categorie: Ruilmiddelen > vroeg-westerse wereldmunten naar coupure.

darabukka`s
Eénvellige bekertrommen uit het islamitische Nabije Oosten en Noord-Afrika, die zijn gemaakt van aardewerk, hout of metaal met een open onderkant. Ze worden bespeeld met de vingers en de palmen van beide handen, waarbij ze onder de arm worden gehouden of op een dij rusten.
Categorie: Geluidsmiddelen > bekertrommen.

dapping blocks
Aanbeelden die in combinatie met dopijzers worden gebruikt om uithollingen in metaal te maken.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > blokken: metaalbewerkingsgereedschap.

daphne
Verwijst naar een aardewerkstijl die is genoemd naar een archeologische vindplaats waar veel kenmerkende vazen zijn gevonden. De stijl dateert van ca. 600 tot ca. 550 v. Chr. en wordt gekenmerkt door de weergave van menselijke figuren in zeer levendige houdingen en versieringen die zijn geïnspireerd door kunstnijverheid uit het Nabije Oosten.
Categorie: Stijlen en Perioden > aardewerkstijlen van de Griekse eilanden.

Danubian
Verwijst naar de stijlen en culturen die zich hebben ontwikkeld in het gebied langs de rivier de Donau, in het bijzonder de prehistorische neolithische cultuur en de middeleeuwse vorstendommen. De neolithische cultuur is onder moderne geleerden beter bekend als ‘Linienbandkeramik’ (LBK) of ‘bandkeramiek’. In het verleden was Danubian de meest gebruikte term.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese neolithische stijlen en perioden.

Dante stoelen
Benaming van verzamelaars voor de X-framestoelen in Italiaanse renaissancestijl met alleen aan de voor- en achterkant dwarsverbindingen. De naam is afgeleid van de dichter Dante uit de 14e eeuw, hoewel het maar de vraag is of zulke stoelen daadwerkelijk door hem werden gebruikt.
Categorie: Interieurinrichting > X-framestoelen.

dansmeesterviooltjes
Kleine vedels zonder fretten die meestal vier snaren hadden en in een groot aantal verschillende vormen werden gemaakt. Ze werden bespeeld tussen de 16e en 19e eeuw.
Categorie: Geluidsmiddelen > vedels.

dansgelegenheden
Wordt gebruikt voor grote kamers of gebouwen die zijn bedoeld voor dansen maar die ook kunnen worden gebruikt voor andere sociale aangelegenheden. Te onderscheiden van `balzalen` doordat ze minder formeel zijn.
Categorie: Bouwwerken > amusementsgebouwen.

dansers
Te gebruiken voor personen die zich bezig houden met het dansen of die de danskunst beoefenen, vooral als beroep.
Categorie: Personen > uitvoerend kunstenaars.

dans
Uitvoerende kunstvorm uitgevoerd in de vorm van ritmische beweging, waarbij visuele ontwerpen worden gecreëerd door een reeks poses en van bepaalde patronen in de ruimte gedurende afgemeten tijdeenheden.
Categorie: Vakgebieden > uitvoerende kunsten.

dankbetuigingen
Schriftelijke uitingen van dank voor daden of prestaties.
Categorie: Informatievormen > soorten documenten naar functie.

Danilo
Verwijst naar een neolithische stijl en cultuur die is genoemd naar de archeologische vindplaats bij Danilo in Dalmatië, in het huidige Kroatië. Sommige geleerden geloven dat deze cultuur en de stijl van het beschilderde aardewerk nauwer verwant zijn met culturen op de Aeolische eilanden, op Capri en in het zuiden van Italië dan met de gelijktijdige culturen op de oostelijke Balkan.
Categorie: Stijlen en Perioden > Europese neolithische stijlen en perioden.

dandyisme
Literaire of artistieke stijl die vaak wordt geassocieerd met de Engelse en Franse decadenten uit het einde van de 19e eeuw. Wordt vooral gekenmerkt door voorlijk taalgebruik en verfijnde emotionaliteit.
Categorie: Abstracte Begrippen > culturele stromingen en opvattingen.

dance grounds
Wordt gebruikt voor vrijgemaakte en afgeperkte terreinen, vrij van objecten, waarvan de functie niet bekend is en die worden gevonden rond de kampen van indianenstammen die voedsel verzamelen en jagen, vooral in het Noord-Amerikaanse Grote Bekken.
Categorie: Gebouwde complexen en gebieden > archeologische sites.

damschijven
Gelijkvormige schijven van hout, plastic of samengestelde materialen van minstens 2,5 cm in diameter en 1 cm dik, meestal beschikbaar in twee kleuren en gebruikt als spelstukken voor spelletjes als dammen of triktrak.
Categorie: Ontspanningsmiddelen > spelstukken.

dampspanning
Druk uitgeoefend door een gas dat in evenwicht is met zijn vloeibare vorm.
Categorie: Abstracte Begrippen > druk.

dammen
Wordt gebruikt voor hindernissen om de waterstroom te beperken, te controleren of tegen te houden.
Categorie: Bouwwerken > hydraulische bouwconstructies naar functie.

dammar (hars)
damar; dammer Ruimere term: hars
Categorie: Materialen > hars.

damhekken
Hekken op een dam (tussen twee sloten) die een stuk weiland afsluiten.
Categorie: > .

damesslips
Soort onderbroek voor vrouwen en kinderen, die loopt vanaf het middel of de heup.
Categorie: Kleding > onderbroeken.

damesschrijftafels
Kleine schrijftafels die voor vrouwen zijn ontworpen.
Categorie: Interieurinrichting > schrijftafels.

dameskaptafels
Benaming die meestal wordt gebruikt voor verschillende soorten kaptafels met een spiegel en lades voor toiletartikelen. Gebruik `Rudd-tafels` voor dameskaptafels waarbij de laden aan de zijkant uitklappen met een driedelige toiletspiegel erop. Gebruik `toilettafels` voor Franse kaptafels die voor vrouwen zijn ontworpen.
Categorie: Interieurinrichting > kaptafels.

damesfauteuils
Benaming die meestal van toepassing is op verschillende soorten stoelen met een lage zitting.
Categorie: Interieurinrichting > stoelen naar functie.

damesbureaus
Benaming die meestal van toepassing is op verschillende kleine bureaus die voor vrouwen zijn ontworpen. Dit type werd populair in de 18e eeuw.
Categorie: Interieurinrichting > schrijfmeubels.

damborden
Speelborden die zijn verdeeld in 100 vierkanten van afwisselend lichte en donkere kleuren die zijn geordend in tien horizontaal en tien verticaal.
Categorie: Ontspanningsmiddelen > speelborden.

damast
Gefigureerd enkelvoudig weefsel waarin het patroon wordt gevormd door het contrast tussen twee bindingseffecten. In de oorspronkelijke vorm werd gebruik gemaakt van het ketting- en het inslageffect van dezelfde binding, meestal een satijnbinding. Hierdoor is de figurering van de verkeerde kant identiek aan die van de goede kant. Men kan echter ook twee of meer verschillende bindingen toepassen. TEX.
Categorie: Materialen > textielmaterialen naar weeftechniek.

damastweverijen
damastfabrieken Ruimere term: textielfabrieken
Categorie: Bouwwerken > textielfabrieken.

damassé
Damast van katoen of met een ketting van katoen en een inslag van rayongarens.
Categorie: Materialen > textielmaterialen naar weeftechniek.

damasceren
Het decoreren van metaal, meestal ijzer, met platte versieringen die in edelmetaal, zoals goud of zilver, worden aangebracht.
Categorie: Procédés en Technieken > metaalversieringstechnieken.

damarus
Zandlopervormige trommen van het Indiase subcontinent, de Himalaya en Mongolië, met een klankkast die meestal van hout of metaal is gemaakt (en in Tibet vaak van menselijke schedels), met twee dunne vellen die rond houten ringen zijn gewikkeld en worden gespannen door veters in V-vorm met een kruislingse vetering in het midden. Aan de vetering in het midden zijn twee touwen bevestigd met knopen of met kogeltjes van hout, klei of een ander hard materiaal aan het einde; de knopen of kogeltjes slaan op de trommel wanneer deze wordt gedraaid.
Categorie: Geluidsmiddelen > rattle drums.

Dama
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Namibië.
Categorie: Stijlen en Perioden > stijlen van Khoisan-sprekende volken.

dalmatieken
Bovenkleding, op de tunica gelijkend, met lange mouwen, gedragen als liturgische gewaden. Ook soortgelijke gewaden gedragen als niet-kerkelijke kledij in het Romeinse Rijk of door Engelse koningen, vooral bij kroningen.
Categorie: Kleding > liturgische gewaden.

dakterrassen
Platte daken belegd met hout of metaal om als buitenruimte te gebruiken.
Categorie: Onderdelen > niet-overdekte ruimten.

daktegels
Vlakke dakpan, op dezelfde wijze gedekt als de Maasdekking, dus met tweed erde overlapping. VWB.
Categorie: Materialen > dakpan naar vorm.

daksporen
Daksparren die een rechte hoek maken met de dakrand en van de muurplaat tot de nokruiter reiken.
Categorie: Onderdelen > dakspanten.

dakspanten
Parallelle schuin aflopende onderdelen die de dakbedekking ondersteunen.
Categorie: Onderdelen > dakconstructieonderdelen.

dakspaannagels
Spijkers van gegalvaniseerd staal, aluminium legering, of staal met een coating, vaak met schroefdraad.
Categorie: Onderdelen > spijkers naar locatie of context.

dakspaanbijlen
Bijlen met wijd uitlopende bladen en een kop waar spijkers mee kunnen worden ingeslagen. Worden gebruikt om houten dakspanen te splijten en vast te spijkeren.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > hamerbijlen.

dakspaan
Dakspaan die wordt gevormd door het splijten van een kort blokje hout in tapse, stervormig uitlopende delen.
Categorie: Materialen > houtproducten.

dakruiters
Kleine torenspitsen op de nokken van daken of op de snijvlakken ervan, die op het dak lijken te rijden. Gebruik `kruisingstorens` voor hogere en omvangrijkere torens op kruisingen van kerken.
Categorie: Onderdelen > spitsen.

dakramen
Openingen in een dak met daarin glas of een ander doorzichtig of doorschijnend materiaal, dat dient om licht door te laten naar een onderliggende ruimte.
Categorie: Onderdelen > bovenlichtopeningen.

dakplaten
Muurplaten die het ondereinde van de daksparren van een dak dragen.
Categorie: Onderdelen > muurplaten (bouwelementen).

dakpansgewijze ligging
Te gebruiken voor de ordening van vormen bij dakpannen, dakspanen of decoratieve patronen, waarin rijen van terugkerende elementen elkaar achtereenvolgend overlappen.
Categorie: Ontwerpelementen > rand- en oppervlaktepatronen.

dakpan
Een tegel voor dakbedekking die meestal is gemaakt van gebakken klei, beton of asbestcement en verkrijgbaar is in vele samenstellingen en soorten zoals platte dakpannen, enkelsnedige dakpannen en tegels die in elkaar grijpen.
Categorie: Materialen > overlappende dakpannen.

daklozen
zwervers Ruimere term: personen naar toestand of omstandigheid
Categorie: Personen > personen naar toestand of omstandigheid.

daklei (dakbedekking)
Een dun, vaak rechthoekig, stuk van bepaalde soorten lei of ander gesteentewelke makkelijk in dunne platen gespleten worden en kunnen worden gebruikt als dakbedekking.
Categorie: Materialen > leisteen naar vorm of functie.

daklei (afzettingsgesteente)
Een harde, inferieure, verbrokkelende of schilferige sedimentair gesteente wat verweerd met een oneffenonregelmatig oppervlakte, zoals het leiachtige zandsteen of kalksteen; voornamelijk gebruikt als bouwsteen. Gebruik voor daklei als bouw materiaal: daklei (dakbedekking)
Categorie: Materialen > afzettingsgesteente naar vorm.

daklantaarns
Bovenbouwen voorzien van ramen bovenop een dak of koepel die bedoeld zijn om licht of lucht toe te laten in de onderliggende ruimte. Voor kleine bouwwerken op de nok van een dak die vooral gebruikelijk zijn in Amerikaanse architectuur wordt `koepels` gebruikt.
Categorie: Onderdelen > daktoevoegsels.