Brandweer - Kennisnet

Categorie: Diverse industrieën en ambachten > Brandbestrijding
Datum & Land: 27/01/2014, NL
Woorden: 860

Brandklasse
Groep van naar de aard van de brandende stoffen gelijksoortige branden, in het bijzonder van belang voor de bestrijding van die branden met blustoestellen. Toelichting: In NEN EN2 worden onderscheiden:
·brandklasse A: branden van vaste stoffen van gewoonlijk organische oorsprong, die in het algemeen onder gloedvorming verbranden;
·brandklasse B: branden van vloeibare of vloeibaar wordende stoffen;
·brandklasse C: branden van gassen;
·brandklasse D: branden van metalen. Opmerking: Met 'onder gloedvorming verbranden' wordt bedoeld 'verbranden in de vaste fase'. Rubriek(en): Brand

Brandkast
Kast ter beveiliging van waardevolle zaken tegen brand (brandwerende kast). Opmerking: de eisen van brandwerendheid zijn afhankelijk van de aard van deze zaken; ze zijn voor elektronische informatiedragers hoger dan voor documenten. Kast ter beveiliging van waardevolle zaken tegen inbraak (inbraakwerende kast). Toelichting: Opmerking: de brandwerendheid van een inbraakwerende kast is meestal lager dan die van een brandwerende kast. Rubriek(en): Organisatie en gebruik

Brandhaard
Plaats waar een brand het felst woedt en vanwaar het vuur zich verspreidt.
·Plaats waar een brand is ontstaan. Rubriek(en): Brand

Brandgevaar
Mogelijkheid tot het ontstaan van brand en het zich uitbreiden van brand. Rubriek(en): Basisbrandweerzorg, Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Brandgedrag
Wijze waarop de natuurkundige en scheikundige eigenschappen van een materiaal of constructie reageren bij brand. Rubriek(en): Bouwkunde, Brand, Brandbestrijding

Brandgerucht
Te goeder trouw veroorzaakte melding van een vermeende brand. Rubriek(en): Basisbrandweerzorg, Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Brandgang
Ruimtelijke scheiding tussen gebouwen of tussen in een ruimte opgeslagen goederen om de kans op brandoverslag resp. brandvoortplanting te beperken en om de toegankelijkheid voor de brandweer te bevorderen.
·Onbegroeide strook grond (12 à 20 m breed) in bos- en heidegebieden om de uitbreiding van een bos- of heidebrand te kunnen beperken. Rubriek(en): Organisatie en gebruik, Personeel, Preparatie

Brandemmer
Emmer die qua constructie uitsluitend geschikt is om te worden gebruikt bij het blussen van brand. Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Branddriehoek
Schematische voorstelling van drie belangrijke factoren die nodig zijn voor het ontstaan en voortduren van brand. Rubriek(en): Brand

Branddouche
Installatie voor het blussen van in brand staande personen. Rubriek(en): Installatietechniek, Organisatie en gebruik

Branddeur
Deur van een bepaalde constructie om branddoorslag door een opening in een brandmuur te voorkomen. Toelichting: Dit begrip wordt in het bijzonder gebruikt door de brandverzekeraars. Rubriek(en): Bouwkunde, Brandbestrijding

Branddetectiebedrijf
Bedrijf dat verantwoordelijk is voor het ontwerp van een brandmeldinstallatie en voor het aan elkaar aangepast zijn van de gebruikte componenten en onderdelen. Rubriek(en): Organisatie en gebruik, Organisatie rampenbestrijding, Structuur en organisatie

Brandcompartimentering
Het aanbrengen van scheidingen met een bepaalde weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag n een gebouw ten einde branduitbreiding te voorkomen. Rubriek(en): Bouwkunde

Brandcompartiment
Besloten gedeelte van neen gebouw, bestemd als maximaal uitbreidingsgebied voor brand. Rubriek(en): Bouwkunde, Brandbestrijding

Brandblustoestel
In het Schepenbesluit gebruikte benaming voor blustoestel (zie aldaar). Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Brandbluspomp
Pomp voor het leveren van bluswater. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen

Brandbewakingsdienst
Dienst tot het bewaken van objecten en goederen tegen brand.

Brandblusinstallatie
Installatie voor het bestrijden van brand. Rubriek(en): Installatietechniek

Brandblusleiding
Vaste niet op de waterleiding aangesloten pijpleiding met afsluiters en koppelingen voor het transport van bluswater. Rubriek(en): Installatietechniek

Brandbeveiligingsverordening
Gemeentelijke verordening betreffende het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt en voor zover dit niet bij andere wetten, besluiten of verordeningen is geregeld. Opmerking: De brandbeveiligingsverordening (1992) geldt slechts voor objecten die geen bouwwerk zijn, zoals circustenten en hotelschepen. Rubriek(en): Wet- en regelgeving

Brandbeveiligingsplan
Verzameling van alle gegevens over brandrisico's in een bedrijf of instelling en over de maatregelen en voorzieningen die aanwezig zijn om die risico's zo gering mogelijk te houden. Rubriek(en): Organisatie en gebruik

Brandbeveiligingscontrole
Toezicht op de paraatheid van de voorgeschreven brandbeveiligingsvoorzieningen en maatregelen. Rubriek(en): Organisatie en gebruik

Brandbeveiligingsconcept
Integrale benadering op hoofdlijnen van de beveiliging tegen brand en de gevolgen daarvan voor een bepaald type gebouw of activiteit. Rubriek(en): Bluswatervoorziening, Bouwkunde, Controle en handhaving, Infrastructuur, Installatietechniek, Organisatie en gebruik, Preparatie, Risico en veiligheid, Ruimtelijke ordening

Brandbeveiliging
Het geheel van maatregelen en voorzieningen die leiden tot een acceptabel risico met betrekking tot het uitbreken en de gevolgen van brand. Toelichting: Deze maatregelen zijn te splitsen in:
·maatregelen vooraf (brandpreventie)
·maatregelen achteraf (brandbestrijding). Rubriek(en): Organisatie en gebruik

Brandbestrijdingsplan
Verzameling van alle gegevens over de maatregelen en voorzieningen om brand en de gevolgen van brand in een bedrijf of instelling zo gering mogelijk te houden. Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Brandbestrijding
De maatregelen genomen na het ontdekken van een brand ter voorkoming en beperking van ongevallen, ter beperking van de schade in, aan en in de omgeving van het in brand staande object en ter onderdrukking van de brand. Rubriek(en): Basisbrandweerzorg, Subrubriek(en): Aanjaagverband, Aanjager, Aanvalskorf, Aanvalsslangleiding, Aanwijsplaat voor brandkraan, ABC-poeder, Achterbouwpomp, Adembeschermingsvoertuig, Aërosol, Afzetkop, Alcohol fluor proteïne blusschuim, Alcohol fluor synthetisch blusschuim, Alcohol proteïne blusschuim, Autoladder, Autospuit, Barstdruk (van een slang), Basisvoorzieningen, BC-poeder, Bedieningspaneel, Beschermende uitrusting, Bezwijken, Binnenbrand, Binnenbrandkraan, Blinde-perskoppeling, Blinde-zuigkoppeling, Blusaanval, Blusboot, Blusdeken, Bluseenheid, Blusgroep, Blusmaterieel, Blusmethode, Blusmiddel, Blusobject, Bluspistool, Bluspoeder, Bluspost, Blusschuim, Blusschuimvloeistof, Blusschuimvormend middel, Blussen, Blusser, Blusstof, Blusstraal, Blustactiek, Blustechniek, Blustoestel, Blusvermogen, Bluswaterbassin, Bluswaterleiding, Bluswaterreservoir, Bluswatervijver, Bluswatervoorziening, Bluswaterwinplaats, Bluswerking, Boilover, Bouwconstructie, Bouwlaag, Bouwwerk, Bovengrondse brandkraan, Brand meester, Brand stichten, Brandbestrijdingsplan, Brandbluspomp, Brandblustoestel, Brandcompartiment, Branddeur, Brandemmer, Brandgedrag, Brandgerucht, Brandgevaar, Brandkraan, Brandkraanstraatpot, Brandkranenboek, Brandladder, Brandmeldcentrale, Brandmuur, Brandput, Brandruimte, Brandsectie, Brandsector, Brandsingel, Brandslangaansluiting, Brandsluis, Brandstichter, Brandtoren, Brandtrap, Branduitbreidingstraject, Brandveilige afstand, Brandweeringang, Brandweerlift, Brandweerpaneel, Brandweerschakelaar, Brandweervoertuig, Buitenaanval, Buitenbrand, Chemisch schuim, Complexbrand, D-poeder, Deurforceerder, Diepwelpomp, Domino-effect, Dompelpomp, Dompelpompunit, Draagbaar blustoestel, Draaibare straalpijp, Dragende functie, Drijfgas, Drijfgaspatroon, Drijver, Droge stijgleiding, Drukbegrenzer, Dynamische druk, Effect- en schade-analyse, Explosieveiligheid, Faalkans, Filmvormend fluor synthetisch blusschuim, Fluor proteïne blusschuim, Fluor synthetisch blusschuim, Geboorde put, Gecombineerde hoge en lagedrukpomp, Gelaatstuk, Gereedschap-materieelvoertuig, Gesloten aanjaagverband, Grootvermogenpomp, Grote brand, Haakarmbak, Haakarmvoertuig, Haakladder, Halfwaardetijd, Halogeenkoolwaterstof, Halogeenkoolwaterstofblusser, Heideschuiver, Het maximaal te voorziene ongeval, Hogedrukpistool, Hogedrukpomp, Hoogwerker, Hooipeilijzer, Insluiseffect, Intrededruk, Kleine blusmiddelen, Kleine brand, Kleinvermogenpomp, Koolzuursneeuwblusser, Koppelingsleutel, Koppelstuk, Kraansleutel, Kraanwagen, Kroonvuur, Lagedrukpomp, Lichtschuim, Loopvuur, Manometrische opvoerdruk, Manometrische persdruk, Manometrische zuigdruk, Middelbrand, Middeldrukpomp, Middelschuim, Middelvermogenpomp, Middenbouwpomp, Minislanghaspel, Motorspuit, Nablussen, Nat water, Natblusser, Natmiddel, Nevenpaneel, Noodverlichting, Ondergrondse brandkraan, Ontwateringstijd, Open water, Open-aanjaagverband, Oplaadtijd, Oplading, Optische signalering, Opvangreservoir, Opzetstuk, Oscillerend waterkanon, Perskoppeling, Personeel-materieelvoertuig, Persoonlijke beschermingsmiddelen, Persslang, Persslangleiding, Poederblusser, Poederblusvoertuig, Pompcapaciteit, Portofoon, Proefdruk (van een slang), Pyromanie, Rijloper, Risico-analyse, Risicobeheer, Rookkanaal, Rookwerendheid van een scheidingsconstructie, RWA-installatie (rook-en warmte-afvoer-installatie, Schroefkoppeling, Schuim-poederblusvoertuig, Schuimblusser, Schuimblusvoertuig, Schuimdosering, Schuimgenerator, Schuimkanon, Schuimstraalpijp, Schuimtank, Secundaire brand, Slagkracht, Slangenaanhanger, Slangenbrug, Slangenkast, Slangenperspomp, Slangenwagen, Slangleiding, Slangophouder, Slangstuk, Smeulbrand, Sneeuwkoker, Spoelen, Sproeilans, Sproeimondstuk, Sproeistraal, Spuitduur (van een blustoestel), Spuitstuk, Standaard proteïne blusschuim, Statische persdruk, Statische zuigdruk, Storz-koppeling, Straalpijp, Straalpijpdruk, Straatwaterkanon, Strohaak, Synthetisch blusschuim, Tankautospuit, Tankwagen, Tegenvuur, Toegangssluis, Toevoerslangleiding, Transportslangleiding, Tussenmenger, Uit de tank werken, Uitrukkleding, Uitslaande brand, Uittrededruk, Uitwendige scheidingsconstructie, Universeel blusschuim, Vals alarm, Vaste perskoppeling, Vaste slanghaspel, Vaste zuigkoppeling, Veiligheidstrappenhuis, Verbindings--commandowagen (VC), Verdeelstuk, Veredelen, Verkenning, Verrijdbaar blustoestel, Verschuimingsgetal, Verstelbare straalpijp, Verstikken, Verzamelstuk, Vlamdichtheid, Vlammenbrand, Vlamoverslag, Vlamuitbreiding, Vliegvuur, Vloeistofongevallenpomp, Voorbouwpomp, Voormenger, Vulslangleiding, Vuurbal, Vuurfront, Vuurstorm, Vuurzweep, Waarschuwing (extern), Waarschuwing (intern), Waterbelasting, Waterkanon, Waterslag, Waterstraalpomp, Watervoerende armaturen, Wegbrandtijd, Werkdruk (van een slang), Worphoogte, Worplengte, Zeer grote brand, Zuigbuis, Zuigkoppeling, Zuigkorf, Zuigkorfmand, Zuigslang, Zuigslangleiding, Zuigslanglijn, Zwaarschuim

Brandbare vaste stoffen
Categorie stoffen nader omschreven in m. 2400 t-m 2412 van het VLG. Stoffen van de klasse 4.1. Rubriek(en): Gevaarlijke stoffen, Ongeval Gevaarlijke Stoffen

Brandbare vloeistoffen
K0 vloeistoffen: brandbare vloeistoffen waarvan 37,8° C de dampdruk hoger is dan 1 bar, alsmede tot vloeistof verdichte gassen.
·Kl-vloeistoffen: brandbare vloeistoffen, geen Kó of K%vloeistoffen zijnde, waarvan het vlampunt - bepaald met het toestel van Abel-Pensky - niet hoger is dan 21 ° C.
·K,-vloeistoffen: brandbare vloeistoffen, geen KX vloeistoffen zijnde, waarvan het vlam-punt - bepaald met het toestel van Abel-Pensky - gelijk is aan of lager is dan 55° C doch hoger dan 21 ° C.
·K3-vloeistoffen: brandbare vloeistoffen, geen KX vloeistoffen zijnde, waarvan het vlam-punt - bepaald met het toestel van Pensky, Martens - hoger is dan 55° C.
·KX vloeistoffen: brandbare vloeistoffen, als mede tot vloeistof verdichte brandbare gassen welke verhoogd gevaar voor vergiftiging, bedwelming of verstikking kunnen opleveren. Rubriek(en): Brand, Ongeval Gevaarlijke Stoffen

Brandbaar(heid)
Eigenschap van een stof of materiaal om geheel of gedeeltelijk aan verbranding te kunnen deelnemen. Opmerking: De termen gemakkelijk brandbaar en moeilijk brandbaar zijn brandtechnisch niet goed gedefinieerd. Zij worden alleen gebruikt in NEN 1010 en NEN 1041 voor elektrisch materiaal, doch voor het overige ontraden! NEN 6065 spreekt van materialen met een zekere bijdrage tot brandvoortplanting. Rubriek(en): Brand

Brandalarm
Waarschuwing dat er brand is. Signaal dat de brandweer bijeenroept naar aanleiding van een brand. Rubriek(en): Installatietechniek

Brand stichten
Opzettelijk veroorzaken van brand.
·Veroorzaken van brand door schuld. Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Brand meester
Codewoord voor de situatie waarin de brand onder controle is. Rubriek(en): Brandbestrijding

Brand
Ongewenste verbranding met vuur, die zich ongehinderd uit kan breiden en meestal schade veroorzaakt. Rubriek(en): Natuurwetenschap, Subrubriek(en) Aërosol, Afbrandsnelheid, Bijdrage tot brandvoortplanting, Bijdrage tot vlamoverslag, Boilover, Brandbaar(heid), Brandbare vloeistoffen, Branddoorslag, Branddriehoek, Brandgedrag, Brandhaard, Brandklasse, Brandobject, Brandoverslag, Brandresten, Brandstof, Branduitbreiding, Branduitbreidingstraject, Brandverloop, Brandvoortplanting, Broei, Gloeibrand, Gloeien, Katalysator, Koolwaterstofbrandkromme, Koolwaterstoffen, Koolzuur, Kritieke omgevingstemperatuur, Kritische warmtestralingsintensiteit, Licht ontvlambaar, Lineaire brandsnelheid, LPG, Minimale ontstekingsenergie, Onbrandbaar(heid), Ontbranding, Ontbrandingspunt, Ontbrandingstemperatuur, Ontledingstemperatuur, Ontsteking, Ontstekingsbron, Ontstekingstemperatuur, Ontvlambaar(heid), Ontvlamming, Ontwikkelde brand, Open vuur of licht, Opmenging, Oppervlakverbranding, Oververhitting, Peroxide, Plasbrand, Polymerisatie, Pyrofoor, Pyrolyse, Reactiekracht, Rook, Rookdichtheid, Rookontwikkeling, Rookverspreidingstraject, Schroeien, Secundaire brand, Smeulbrand, Smeulen, Standaardbrandkromme, Steekvlam, Verbranding, Verbrandingsfactor, Verbrandingsverschijnsel, Verbrandingswaarde, Verbrandingswarmte, Verhitting, Verkolen, Vlam, Vlamdichtheid, Vlamfront, Vlamfrontsnelheid, Vlammenbrand, Vlamoverslag, Vlampunt, Vlamuitbreiding, Vliegvuur, Volumestroom, Vonk, Voor zelfontbranding vatbare stoffen, Vrij radicaal, Vrije gaswolk, Vuur, Vuurbal, Vuurbelasting, Vuurfront, Vuurstrom, Vuurvastheid, Warmteconvectie, Warmtegeleiding, Warmteoverdracht, Warmtestuwing, Wolkbrand, Zelfontbranding, Zelfontbrandingstemperatuur, Zelfopwarming

Buitenbrand
Brand in de open lucht waarbij in het algemeen geen gebouwen of opstallen zijn betrokken. Voorbeeld: duinbrand, bosbrand, heidebrand, bermbrand. Rubriek(en): Brandbestrijding

Buitenaanval
Blusaanval waarbij de brandweer de brand van buitenaf bestrijdt. Rubriek(en): Brandbestrijding

Buddy-systeem
Methode van duiken waarbij twee duikers uit veiligheidsoverwegingen te zamen, verbonden met een buddy-lijn, onderwaterwerkzaamheden uitvoeren. Rubriek(en): Arboveiligheid, Technische hulpverlening

Buddy-lijn
Lijn van ca 1,5 m lengte die twee duikers onderling verbindt tijdens duiken (buddy-systeem). Rubriek(en): Arboveiligheid, Technische hulpverlening

Buddy-check
Het bij elkaar controleren van de uitrusting door twee duikers. Rubriek(en): Arboveiligheid, Technische hulpverlening

Casuïstiek
Beschrijving van ongevallen en bijzondere gebeurtenissen die met een systeem of activiteit zijn opgetreden alsmede de oorzaken en de gevolgen van de storingen en-of foutieve handelingen die tot deze ongevallen en bijzondere gebeurtenissen hebben geleid. Rubriek(en): Arboveiligheid, Basisbrandweerzorg, Risico en veiligheid

Calamiteit
Een ongewone gebeurtenis met aanzienlijke materiële en-of gevolgschaden. Rubriek(en): Arboveiligheid, Nazorg en evaluatie, Technische hulpverlening

Caissonziekte
Vrijkomen van stikstofbellen in de bloedbaan van de duiker doordat na een verblijf onder water van bepaalde tijd of bepaalde diepte, een te snelle terugkeer naar de oppervlakte plaatsvindt. Rubriek(en): Arboveiligheid, Technische hulpverlening

Centrumgemeente van een regio
Grootste gemeenten van een regio waarin regel het commando en het meldcentrum gevestigd is. Rubriek(en): Coordinatie, Organisatie rampenbestrijding, Structuur en organisatie

Centralist
Persoon die de apparatuur in de alarmcentrale bedient. Rubriek(en): Communicatie, Coordinatie, Organisatie rampenbestrijding

Centrale post ambulancevervoer
Organisatie belast met de coördinatie van het ambulancevervoer en de medische bijstand binnen een bepaald gebied. Afkorting: CPA Rubriek(en): Communicatie, Coordinatie, Organisatie rampenbestrijding

Chemische explosie
Snelle exotherme scheikundige omzetting die, zonder energie of zuurstoftoevoer vanuit de omgeving, voldoende energie levert om temperatuur en drukverhoging te doen ontstaan. Rubriek(en): Explosie

Chemisch schuim
Blusschuim dat op chemische wijze is verkregen uit water en enige daartoe geëigende stoffen. Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Circulatie
De bloedsomloop. Rubriek(en): Levensreddend handelen

Corrosiestop
Het bereiken van een situatie waarin corrosie door inwerking van produkten, ontstaan bij brand of blussing, een halt toegeroepen is.

Corrosieschade
Gevolgschade veroorzaakt door inwerking van een corrosieve stof die bij een brand is gebruikt of is ontstaan. Rubriek(en): Nazorg en evaluatie

Coordinatieteam Plaats Incident
Een team van hoogst in rang aanwezige leidinggevenden van de parate hulpverleningsdiensten op de plaats van een zwaar ongeval of ramp met betrekking tot de coordinatie van de hulpverlening. Afkorting: CTPI Rubriek(en): Basisbrandweerzorg, Coordinatie, Preparatie

Complexbrand
Brand die zich over een aantal objecten heeft uitgebreid. Rubriek(en): Brandbestrijding

Codegever
Apparaat waarmee de tooncode (zie aldaar) wordt opgewekt. Rubriek(en): Communicatie

Co-channel systeem
Voorziening in een verbindingsnet waardoor het mogelijk is het signaal uit de alarmcentrale met alle ontvangers binnen de regio te ontvangen, ook wanneer via meerdere posten en op verschillende frequenties gezonden wordt. Rubriek(en): Communicatie, Coordinatie

Coördinatieteam Plaats Incident
Het CTPI bestaat uit de hoogst aanwezigen van de parate diensten-organisaties ter plaatse van een ramp. Ieder van de hoogst aanwezige functionarissen van de diensten-organisaties draagt zorg voor de instelling van het CTPIoverleg. Voor de coördinatie (van de uitvoering) van de medische hulpverlening op de rampplaats neemt de Medisch Coördinator Plaats Incident deel aan het CTPI-overleg. Afkorting: CTPI Rubriek(en): Basisbrandweerzorg, Coordinatie, Organisatie rampenbestrijding

Crash team
Kleine medische eenheid voor het verlenen van geneeskundige hulp bij kleine doch ernstige incidenten, bestaande uit:
·chirurg met verpleegkundige;
·of anaesthesist met verpleegkundige. Rubriek(en): Levensreddend handelen, Technische hulpverlening

Crash-mes
Snijwerktuig voor het in één nuk doorsnijden van lijnen en gordels, zonder risico van verwonden van slachtoffers. Rubriek(en): Levensreddend handelen, Materieel, uitrusting en gebouwen, Technische hulpverlening

Crashteam
Kleine medische eenheid voor het verlenen van geneeskundige hulp bij kleine doch ernstige incidenten, bestaande uit:
·chirurg met verpleegkundige;
·of anaesthesist met verpleegkundige. Rubriek(en): Levensreddend handelen, Technische hulpverlening

Deurforceerder
Inrichting om een deur te openen door de schoot van het slot uit de slotkom te drukken. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen, Technische hulpverlening

Detonatie
Heterogene explosie (zie aldaar) waarbij de verbranding zich met supersone snelheid voortplant door een schokgolf. Toelichting: Een schokgolf is een zich voortplantende drukverhoging die tijdens het passeren het medium samenperst, waardoor dit tot reactie wordt gebracht. De snelheid waarmee een schokgolf zich voortplant heet `detonatiesnelheid'. Deze ligt bij explosieve gasmengsels tussen 1500 en 3000 m-s en bij vaste stoffen en vloeistoffen tussen 2000 en 8000 m-s. Een detonatie geeft altijd een luide scherpe knal (bèng). Rubriek(en): Explosie

Deflagratie
Heterogene explosie (zie aldaar) waarbij de verbranding zich voortplant door warmte-over?dracht. Toelichting: De snelheid waarmee een explosieve verbranding zich voortplant heet `lineaire brandsnelheid'. Deze ligt bij explosieve gas?mengsels tussen 0,1 en 200 m-s en bij vaste stoffen en vloeistoffen tussen 0,001 en 1 m-s. Een explosieve verbranding in de open lucht geeft geen knal. Bij gehele of gedeeltelijke opsluiting geeft een explosieve verbranding een doffe knal (boem). Rubriek(en): Explosie

Deurmagneet
Elektrisch bekrachtigde magneetspoel, die onder normale omstandigheden een branddeur openhoudt, doch deze loslaat op een sigaal van een brandmeldinstallatie of een rookmelder. Rubriek(en): Installatietechniek

Directe lijn
Permanente telefoonverbinding tussen twee punten zonder kiesfaciliteiten. Rubriek(en): Communicatie, Coordinatie, Materieel, uitrusting en gebouwen

Directe brandschade
Alle schade door brand veroorzaakt aan een object. Rubriek(en): Nazorg en evaluatie

Diepwelpomp
Stationaire pomp waarvan het pompgedeelte zich onder en de aandrijfmotor zich boven de waterspiegel bevindt. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen

Dienstautobus
Motorvoertuig ten dienste van de brandweer voor het vervoeren van meer dan 8 personen. Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen

Dienstauto
Motorvoertuig ten dienste van de brandweer voor het vervoeren van ten hoogste 8 personen plus chauffeur. Afkorting: DA Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen

Diversity-systeem
Elektronisch systeem in een ontvanger, waarmee automatisch het sterkste signaal gekozen en versterkt wordt. Rubriek(en): Communicatie, Materieel, uitrusting en gebouwen

Dosistempometer
Instrument voor het meten van de hoeveelheid ioniserende straling per tijdseenheid op een bepaalde plaats. Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen, Ongeval Gevaarlijke Stoffen

Dosismeter
Instrument voor het bepalen van de dosis radioactieve straling. Toelichting: de dosismeter wordt veel gebruikt ter controle van de dosis straling die een persoon in een bepaalde periode ontvangen heeft. Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen, Ongeval Gevaarlijke Stoffen

Dosisequivalent
De schade die een ontvangen dosis straling toebrengt aan levend weefsel. Toelichting: Het dosisequivalent wordt uitgedrukt in sievert (Sv). De oude eenheid was rem: 1 Sv =100 rem. Rubriek(en): Gevaarlijke stoffen, Ongeval Gevaarlijke Stoffen

Dosis
De hoeveelheid stralingsenergie die per gewichtshoeveelheid materie wordt geabsorbeerd. Toelichting: De dosis wordt uitgedrukt in J-kg of gray (Gy). De oude eenheid was rad: 1 Gy = 100 rad. Rubriek(en): Gevaarlijke stoffen, Levensreddend handelen, Ongeval Gevaarlijke Stoffen

Doseringssnelheid
De hoeveelheid stralingsenergie die per tijdseenheid en gewichtshoeveelheid materie wordt geabsorbeerd. Toelichting: De doseringssnelheid wordt uitgedrukt in gray per uur (Gy-h). De oude eenheid was rad-h. Rubriek(en): Gevaarlijke stoffen, Levensreddend handelen, Ongeval Gevaarlijke Stoffen

Doormeldapparatuur voor storingen
Voorzieningen voor de overdracht van een storingsmelding van de brandmeldcentrale naar een storingsmeldpost. Rubriek(en): Installatietechniek

Dompelpompunit
In een haakarmbak gemonteerd samenstel van een dieselmotor, een door die motor aangedreven hydraulische pomp, haspels met hydraulische slangen, alsmede een verplaatsbare eenheid van dompelpomp (zie aldaar) met hydraulische motor. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen

Dompelpomp
Verplaatsbare pomp met aangebouwde motor die geheel onder water kan worden gedompeld. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen

Domino-effect
Een effect dat ontstaat doordat een bepaalde ongewenste gebeurtenis een andere ongewenste gebeurtenis inleidt, waarvan het effect ter plaatse uitgaat boven het inleidende effect. Rubriek(en): Brandbestrijding, Ongeval Gevaarlijke Stoffen, Risico en veiligheid, Technische hulpverlening

Drukbegrenzer
Toestel dat wordt opgenomen in een persslangleiding ter voorkoming van te hoge druk in de slangen. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen

Droog pak
Een waterdicht pak met kap voor een duiker, waarbij een luchtlaag en een kledinglaag tussen lichaam en pak voor warmte-isolatie zorgt. Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen

Droge stijgleiding
Vaste, niet permanent op een watervoorzieninn aangesloten pijpleiding in of aan een gebouw voor het transport van bluswater naar de ve diepingen (NEN 1594). Rubriek(en): Brandbestrijding, Installatietechniek

Droge sprinklerinstallatie
Automatische sprinklerinstallatie die in non omstandigheden voor de alarmkleppen water is gevuld en achter de alarmkleppen lucht. Rubriek(en): Installatietechniek

Droge (hangende) sprinkler
Hangende sprinkler voor montage op ee plaats waar gevaar voor bevriezing kan bestaan. Toelichting: Een droge sprinkler is voorzien van een constructie waardoor er, zolang de sprinkler gesloten is, geen water in de verticale aansluitleiding kan komen. Rubriek(en): Installatietechniek

Dringende taak
Taak die de chauffeur van een brandweervoertuig de bevoegdheid geeft om tweetonige hoorn en blauw zwaailicht te voeren. Toelichting: onder een dringende taak wordt verstaan:
·uitrukken naar brand met mogelijk ernstig gevaar voor mens en dier;
·uitrukken voor hulpverlening waarbij mens of dier in levensgevaar verkeert;
·uitrukken ter afwending van ernstig dreigend gevaar voor het ontstaan van brand, explosie, ramp. Rubriek(en): Basisbrandweerzorg, Coordinatie, Organisatie rampenbestrijding

Drijver
Drijflichaam om een zuigkorf op een zodanige diepte te houden dat geen zuigkolk kan ontstaan en geen modder kan worden aangezogen. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen

Drijfgas
Onbrandbaar gas waarmee de vulling van een blustoestel onder overdruk gebracht en uitgedreven wordt. Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Drijfgaspatroon
Metalen cilinder, gemonteerd in of tegen een draagbaar blustoestel, waarin het gas voor het uitdrijven van de vulling van het toestel is opgeslagen (NEN EN 3-2). Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Drieloper
Takel met twee schijven in het vaste en een schijf in het losse blok (wordt ook wel Talie genoemd). Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen

Dragende functie
Een bouwdeel heeft een dragende functie indien het is ontworpen om, behalve het eigen gewicht, ook nog andere mechanische belasting over te brengen. Rubriek(en): Bouwkunde, Brandbestrijding

Draaibare straalpijp
Straalpijp die in verschillende richtingen kan worden gedraaid. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen

Draagbaar blustoestel
Verplaatsbaar blustoestel met een totaal gewicht van ten hoogste 20 kg. Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Drukregelaar
Deel van een ademluchttoestel waarin de druk van de ademlucht gereduceerd wordt tot circa 5 bar en waarop de terugtochtwaarschuwings-inrichting (zie aldaar) is aangesloten. Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen, Technische hulpverlening

Duplexsysteem
Draadloos verbindingssysteem met een frequentiepaar, waarbij één frequentie voor zenden en één voor ontvangen gebruikt wordt. Hierdoor kan in twee richtingen tegelijk gesproken worden. Rubriek(en): Communicatie, Materieel, uitrusting en gebouwen

Duiktoestel
Ademluchttoestel met ademweerstand, geschikt om mee te duiken. Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen, Technische hulpverlening

Duikseinen
Hand- en lijnsignalen die duikers aan elkaar geven om te sturen te waarschuwen. Rubriek(en): Arboveiligheid, Technische hulpverlening

Duikmes
Mes voorzien van een zaagkant, waarmee de duiker zich onder water los kan snijden indien hij verstrikt raakt. Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen, Technische hulpverlening

Duikbril
Waterdichte bril, ter bescherming van de ogen en ter verbetering van het zicht onder water, voorzien van een aparte uitsparing voor de neus om te kunnen klaren (zie aldaar). Rubriek(en): Materieel, uitrusting en gebouwen, Technische hulpverlening

Dysfunctie
Verstoring van de normale werking van een orgaan. Rubriek(en): Levensreddend handelen

Dynamische druk
Aandeel in de druk in een leiding als gevolg van de snelheid van de stromende vloeistof. Rubriek(en): Brandbestrijding, Materieel, uitrusting en gebouwen

D-poeder
Bluspoeder voor het bestrijden van branden behorend tot brandklasse D. Rubriek(en): Brandbestrijding, Organisatie en gebruik

Eerste uitruksterkte
Dat deel van de uitruksterkte dat bij alarm als eerste naar de plaats van de inzet wordt gezonden. Rubriek(en): Basisbrandweerzorg, Coordinatie, Organisatie rampenbestrijding, Structuur en organisatie

Eenhedenbevelvoeringsprocedure
Standaardprocedure om in acht achtereenvolgende en algemeen toepasbare stappen een operationele opdracht uit te voeren. Rubriek(en): Basisbrandweerzorg, Coordinatie, Organisatie rampenbestrijding, Preparatie