SchoolTV - Eigenwijzer begrippenlijst

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 05/06/2007, NL
Woorden: 765

Hormonen
Hormonen zijn controlestoffen die in een daartoe gespecialiseerd weefsel of orgaan worden opgebouwd en op andere weefsels een uiterst specifieke invloed hebben. Ze worden vervoerd door het bloed en afgebroken in de lever. Hormonen verzorgen processen die langzaam over een langere periode verlopen.
Hormoonklieren en doelwitorganen
Hormonen regelen de werking van doelwitorganen. Voorbeelden van hormoonklieren bij een mens zijn:
ovarium of testis,
alvleesklier,
(bij)nier,
(bij)schildklier,
hypofyse en
hypothalamus. De hormonen met een vetachtige structuur kunnen via de celmembraan de cel binnendringen.
Door het koppelen aan een receptoreiwit kan het ook de kernmembraan binnendringen en vindt er genregulatie plaats (m-RNA vorming).

hoofdrol
het belangrijkste personage in een film of toneelstuk

hoofdpersoon
belangrijkste persoon in een verhaal

hoofdfiguur
belangrijkste persoon in een verhaal

homoseksueel
liefde voor hetzelfde geslacht hebbend

Homoseksualiteit
Als een meisje ontdekt dat ze stapel is op haar beste vriendin, of als een jongen merkt dat hij jongens aardiger vindt dan meisjes, brengt dat veel verwarring met zich mee.
Het gevoel van vlinders in de buik bij de eerste verliefdheid, kan niet openbaar gemaakt worden, omdat het niet duidelijk is met wie je erover kunnen praten. Met klasgenoten praten over je verliefdheid is heel gewoon zolang het maar niet gaat over gevoelens voor seksegenoten. Het risico van niet geaccepteerd worden, is te groot zolang je in je omgeving ongenuanceerd hoort praten over flikkers en potten.
Het lijkt er op dat veel jongeren achter dat stoere gepraat de eigen onzekerheid verbergen. Van de jongeren van 14 à 15 jaar wordt gezegd dat eenderde nog niet weet of ze homoseksueel of heteroseksueel zijn. Maar dat betekent nog niet dat ze elkaar laten delen in de twijfels. Bij een aantal jongeren neemt die onzekerheid omtrent de seksuele geaardheid nog toe naarmate ze ouder worden, pas rond hun achttiende jaar hebben de meeste jongeren geen twijfel meer. Circa 5% van alle jongeren weet dan dat ze een blijvende voorkeur houdt of ontwikkelt voor seksegenoten.

Homeseksualiteit en religie
Er zijn vijf verschillende religies; Jodendom, Hindoeïsme, Boeddhisme, Christendom en Islam. Binnen de verschillende geloven bestaan weer verschillende stromingen. Ieder geloof heeft bepaalde zogenaamde leefregels voor haar volgelingen. Wat heel bijzonder is dat bij de vijf genoemde geloven de liefde voor de medemens heel centraal staat.
In geen een heilig boek wordt bijvoorbeeld geschreven: “hebt uw naasten lief behalve homo’s en hoeren”.
Het Jodendom is ca 3000 jaar geleden ontstaan bij Soemerische, Semitische en Egyptische nomadenvolkeren. Gesticht door de aartsvaders Abraham, Mozes en de profeten. Er is maar een God (JHWH). Ca 3000 jaar geleden is het Hindoeïsme ontstaan uit de Indogermaanse Godsdienst. Het geloof kent meerdere goden met Brahma als opperwezen en Shiva en Visnu als belangrijkste ‘nevengoden’. Ook incarnaties van Goden bestaan, zoals bijvoorbeeld Krishna. Ongeveer 2600 jaar geleden uit een hervormende beweging binnen het Hindoeïsme ontstond het Boeddhisme. De stichter is Sidharta Gautama, de Boeddha. Er is geen uitgesproken God. Het Christendom is ca 2000 jaar geleden voortgekomen uit het Jodendom, vermengd met Griekse ideeën en Romeinse organisatievorm. Stichter: Jezus van Nazareth, de Christus. Er is maar een God. Christus (de zoon van God) is de incarnatie van God op aarde. De Islam is ongeveer 1400 jaar geleden ontstaan in Arabië met opname van veel Joodse en Christelijke elementen. Het is dan ook het jongste geloof. De stichter van de Islam is Mohammed. Er is maar een God: Allah (= dé God).
De religies over de hele wereld hebben eigenlijk als vaste regel dat een man toch wel met een vrouw moet trouwen. Bij sommige religies is dit zelfs een verplichting. Er zijn ook vele uitzonderingen omdat heel veel geloven verschillende stromingen binnen het geloof hebben. Dus sommige mensen gaan heel streng om met de regels uit de thora, bijbel, koran of ander heilig boek en andere mensen zijn daar wat soepeler in.

hunebedden
uit reusachtige stenen opgestapelde voorhistorische begraafplaatsen, die o.a. in Drente, Denemarken en Engeland worden aangetroffen

Humanistische levenshouding
Symbool van het Humanisme - Het humanisme gaat niet uit van het geloof in een God; dat moet ieder maar voor zich weten.
Voor een humanist mag het leven niet door een macht worden bepaald. Het humanisme wil dat mensen zelf kunnen bepalen hoe ze leven, terwijl je toch niet volledig je eigen gang kunt gaan. We moeten nu eenmaal rekening houden met anderen, omdat we niet 'alleen op de wereld' wonen. Ieder mens heeft evenveel recht op een plaats.

Huidskleur
Een opvallend kenmerk van de huid is de kleur. Dankzij huidskleuren kan de mens zich in verschillende klimaten handhaven.
Een donkere huid houdt de straling van de zon beter tegen. In de slijmlaag worden donkere kleurstofmoleculen gemaakt en ingebouwd in de cellen van de hoornlaag. Deze kleurstof, melanine, ligt in korreltjes in de levende slijmhuidcel. Vandaar komt ze in de hoornlaag terecht.
Als de zon schijnt, houdt melanine de UV-straling tegen. Daardoor wordt voorkomen dat het DNA in dieper gelegen levende cellen wordt beschadigd. Als dat toch zou gebeuren treden er celmutaties op. Het gevolg daarvan kan huidkanker zijn.
Een donkere huid biedt bescherming tegen deze vorm van kanker. Als een lichte huid teveel zon krijgt, veroorzaakt de UV-straling verbranding. Een lichte huid maakt ook melanine, maar veel minder en alleen als de huid genoeg zonlicht krijgt.

huwelijksakte
officieel document waarin een huwelijk wordt vastgelegd

hygiënisch
betrekking hebbend op de gezondheidsleer

ideologie
Een bepaalde reeks van ideeën, principes, doctrines, mythen of symbolen van een sociale beweging, instelling, klasse, of grote groep die verklaart hoe de maatschappij zou moeten werken.

identificeren
de identiteit vaststellen; twee dingen als een en hetzelfde beschouwen

identificatie
vaststelling van de identiteit persoongegevens van iemand, bijvoorbeeld aan de hand van legitimatiepapieren als een paspoort of een rijbewijs, identiteit is een persoonlijkheid; het bewijzen dat men de persoon is waarvoor men zich uitgeeft

idealiseren
(iets werkelijks) zo voorstellen of vormen dat het beantwoordt aan het ideaal (vooral zo in de beeldende kunst)

illusie
niet te verwezenlijken droombeeld of wensdroom

illuminated
verlicht; voorgelicht; toegelicht; belicht; licht geworpen op; verhelderd; luister bijgezet aan; opgeluisterd; geïllumineerd; verlucht

Illegaal
Illegalen zijn mensen die zonder toestemming in een land zijn. In Nederland zijn dit vaak afgewezen asielzoekers. Nederland heeft hun verzoek om asiel te krijgen afgewezen. Ze worden het land uitgezet. De afgewezen asielzoekers willen dat niet en vluchten. Ergens in Nederland leven ze verder. Verborgen en zonder rechten. Er leven waarschijnlijk 100.000 illegalen mensen in Nederland.

improvisatie
mondelinge of instrumentale voordracht, die op het ogenblik zelf bedacht is

impressie
indruk; invloed

impassable
ongevoelig; gevoelloos; onbewogen; onvatbaar voor lijden; onkwetsbaar

Immigratie
Mensen uit andere landen die naar Nederland komen om hier te wonen zijn immigranten. In Nederland verwachten ze iets te vinden wat ze in hun eigen land niet hebben. Bijvoorbeeld: een goede baan of een veilig leven.

Immigranten in Nederland
Toen Indonesië onafhankelijk werd (1945-1949) kwamen er Nederlanders, Indiërs en Molukkers naar Nederland. Ze voelden zich zekerder in Nederland dan in het onafhankelijke Indonesië.
Vlak voor de onafhankelijkheid (1975) kwamen duizenden Surinamers naar Nederland. Hier dachten ze een betere toekomst op te kunnen bouwen dan in Suriname
De Nederlandse Antillen en Aruba zijn nog steeds Nederlandse koloniën. Veel Antillianen komen naar Nederland om te studeren en te werken. Ze blijven hier dan ook vaak wonen.

imitaties
navolgingen; namaak

imam
hoofd van een moskee

internationaal
waaraan door verschillende naties of volkeren wordt deelgenomen

interface
koppeling tussen verschillende computersystemen

intercultureel
relatie van verschillende culturen betreffend

interactie
samenspel

intelligentie
verstandelijk vermogen

Integreren
In Nederland willen we dat iedereen gelijke kansen krijgt om zich te ontwikkelen. Het is gewenst dat immigranten de Nederlandse taal kennen. En andere Nederlandse gewoonten. Zo kunnen ze zich gemakkelijker thuis voelen in Nederland.
De nieuwe Nederlanders brengen zelf ook cultuurelementen mee. Denk aan, eten, kleding en muziek. Het mengsel van bestaande en nieuwe cultuurelementen maakt van ons land een moderne multiculturele samenleving.

insuline
stof (hormoon) gemaakt door de alvleesklier; verlaagt het suikergehalte in het bloed; bij suikerziekte wordt het als geneesmiddel gebruikt

instrumentaal
door middel van speeltuigen voortgebracht, zoals de muziek van een muziekinstrument

inspiratie
bezieling; ingeving

inimical
vijandig; schadelijk

ingeënt
Verzwakte smetstof in het bloed gebracht, als voorbehoedmiddel tegen sommige infectieziekten.

infrastructuur
vast aanwezige technologische voorzieningen of basisinrichtingen (zoals wegen, bruggen, pijpleidingen, vliegvelden); economische en organisatorische basis van een hoog ontwikkeld bedrijfsleven

informateur
Onderzoekt welke partijen in een coalitie zouden kunnen samenwerken

industriële revolutie
technologische vernieuwing

industrialisatie
Een periode in de geschiedenis, waarin een samenleving voor zijn inkomen steeds sterker afhankelijk wordt van industrie in plaats van landbouw.

incubatietijd
De tijd die nodig is tussen de besmetting van een ziekte en het uiten van die ziekte

increase
als werkwoord: (doen) toenemen; aangroeien; vermeerderen; vergroten; versterken; hoger worden; groter worden; zich vermenigvuldigen; als zelfstandig naamwoord: toename; aangroeiing; vermeerdering; vergroting; versterking; groei; (aan)was

inzegenen
door het verlenen van de zegen heiligen; inwijden

Inwendige geslachtsorganen
Hoe zit het geslachtsorgaan van een vrouw er van binnen uit?
Vanuit de blaas loopt de urinebuis omlaag. Boven de blaas ligt de uterus: de baarmoeder. Uit de uterus ontspringen links en rechts de eileiders, die uitmonden in een vingervormige trechter. De trechter ligt tegen een ovarium aan.Een rijpe eicel uit het ovarium komt via de trechter in de eileider. De binnenwand van de eileider is bekleed met trilhaarcellen, die de eicel richting de uterus bewegen.Via de eileider kan een eicel dus de uterus bereiken. In de uteruswand, kan zich een embryo innestelen.

IPCC
is opgericht door twee organisatie van de VN (Verenigde naties). Doel is om kennis over het klimaat te beoordelen en samen te vatten zodat het beleid makkelijker kan worden ontwikkeld en uitgevoerd.

isolatie
iets beschermen tegen geleiding van warmte-kou, geluid enz; rondom afgezonderd zodat er geen contact of verkeer met de omgeving mogelijk is; afzonderen uit een geheel; isolatiemateriaal

isthmus
landengte

Jeugdculturen
Alto, FashionVictim, Gabber, Hiphop, Jungle, Mellow, Metal, Normaal, R&B, Gothic en Skate is zomaar een greep uit de talloze moderne jeugdculturen.
Inmiddels zijn er ook alweer een boel jeugdculturen uit de tijd. Denk bijvoorbeeld aan: Beatniks, Dijkers, Disco's, Hippies, Nozems, Pleiners, Punkers, Rock-'n-Roll en Skinheads.
Een cultuur is het geheel van normen, waarden en andere aangeleerde gewoonten of uitingen van een groep of samenleving. Eigenlijk alles wat je na je geboorte aanleert. En dat is dus belangrijk voor jou, en ook voor de samenleving. Mensen in een samenleving proberen de cultuur over te dragen. Dat heet cultuuroverdracht. Dit gebeurt tijdens de opvoeding en dan noemen we het socialisatie. Maar eigenlijk gaat deze cultuuroverdracht het hele leven lang door.
Culturen en subculturen hebben altijd bestaan. Zo ook jeugdculturen. Maar vooral door de verlenging van de schoolduur in de jaren vijftig nam het aantal jeugdculturen toe. Jongeren trekken namelijk meer of minder intensief en voor korte of langere tijd op met groepen leeftijdsgenoten, zowel tijdens school als in hun vrije tijd. En samen bedenken zij hoe zij hun leven willen vormgeven en welke opvattingen zij belangrijk vinden. In andere landen bestaan eveneens dominante culturen en subculturen. Ook daar geldt dat de dominante cultuur met name kenmerken van het land heeft en dat subculturen vanuit veel verschillende bewegingen kunnen ontstaan.
In een land bestaat een overheersende dominante cultuur die bij het land hoort, met daarbinnen allerlei andere kleinere culturen, de subculturen. Bij de Nederlandse cultuur horen bijvoorbeeld kaas, Koninginnedag, Sinterklaas en schaatsen. Kenmerken die typisch voor Nederland zijn. Subculturen hebben andere kenmerken en gelden alleen voor een kleinere groep mensen. Zo vormden Brabanders een aparte subcultuur, of skaters, maar ook moslims. Elke subcultuur heeft eigen regels, gewoontes en waarden en normen. Het horen bij een subcultuur gebeurt soms automatisch (Brabanders), maar je kunt hier ook echt een keuze voor maken (skaters)Het verschijnsel jeugdculturen groeit enorm in veel landen. De culturen variëren van gebied tot gebied en van land tot land. Nederland verschilt in zijn jeugdculturen dus van andere landen.

jeugdboeken
Boeken voor jongere lezers. Gaan meestal over jonge mensen.

Jezus
Jezus - De jood Jezus is in de ogen van christenen de lang verwachte Messias. Zijn volgelingen zien in hem het beeld van God en de mensenzoon die redding brengt. Dit is opgeschreven in het Nieuwe Testament. Jezus inspireert veel christenen om zich in te zetten voor zwakkeren in de samenleving.

Julius Civilis
Julius Civilis was een Bataaf. Hij werd ook een hoge officier in het Romeinse leger. Daarom had hij een Romeinse naam. Hij wordt ook wel Claudius Civilis genoemd. Hij was blind aan één oog door een verwonding. Toen de Bataven steeds strenger werden behandeld door de Romeinen, wilden zij vrij zijn. Ze kwamen in opstand tegen de Romeinen. Dat was in het jaar 69. Julius Civilis werd hun leider. Ook andere Germaanse stammen sloten zich aan bij de Bataven. Er werd een paar keer gevochten. De opstandelingen verloren de strijd. De Bataven moesten zich weer aan de Romeinen onderwerpen. We weten niet hoe het met Julius Civilis is afgelopen. Er is niets meer over hem geschreven.

katalysator
stof die alleen door haar aanwezigheid, schijnbaar zonder zelf veranderd te worden, een chemisch proces bespoedigt of vertraagt

kaste
door godsdienstige wetten streng van elkaar afgescheiden volksgroepen of standen in de maatschappij der hindoes; streng afgesloten of zich afsluitende maatschappelijke kring

karma
het bepaald zijn van iemands lot door de som van zijn daden in zijn verschillende existenties, een dogma van o.a. het boeddhisme

karkas
dood lichaam van dier

karikatuur
spotprent

karakteristieken
schilderingen van het eigenaardige; de kenmerkende eigenschappen van (een) perso(o)n(en) of za(a)k(en)

karakter
1. Personage in een verhaal 2. De typische kenmerken van een persoon

kapitalisme
Maatschappelijk stelsel waarbij mensen productiemiddelen bezitten die, als kapitaal, een bron van inkomsten voor de bezitter kunnen zijn

Kakkers
Sommige welgestelde mensen laten graag merken dat ze het goed hebben. Dat doen ze dan bijvoorbeeld door hun kleding, eigendommen en sport af te stemmen op hun inkomen. Zulke mensen worden ook wel kakkers genoemd.
Kakkers kun je vaak herkennen aan hun kleding: een duur merk, bijvoorbeeld een golfmerk als Lacoste of McGregor. Ze hebben meestal rijke ouders, die hen netjes ABN hebben leren praten.Ze spelen sporten die relatief duur zijn, zoals tennis of hockey. Over het algemeen maken ze vrienden binnen dezelfde kringen, omdat leden van andere groepen zich niet zo bij hen thuis voelen.

kader
lijst; omlijsting; omlijning; alle officieren en gegradueerden van een leger

kabinet
alle ministers en staatssecretarissen; zaal of galerij waarin een particuliere verzameling van zeldzaamheden wordt vertoond

kavel
perceel waarin bedijkt of drooggelegd land verdeeld wordt voor de verkoop, ook met betrekking tot de verdeling door sloten; elk der gedeelten waarin een partij goederen voor de verkoop is gesplitst

katrollen
hijstoestellen

ketenen
met of aan een ketting bevestigen

keppel
schedelkapje waarmee joodse mannen het hoofd bedekken

Klimaatgebieden
De aarde is onderverdeeld in grote gebieden. Deze indeling is gemaakt om het klimaat te kunnen berekenen.
Wanneer het klimaat van deze verschillende gebieden wordt beschreven blijkt dat er grote onderlinge verschillen zijn. Er wordt in het systeem van Köppen onderscheid gemaakt tussen 6 verschillende klimaattypen:

klimaatfactoren
factoren die het klimaat in een bepaald gebied doen bepalen. Deze factoren veranderen niet.

klimaat
gemiddelde of samengevatte natuurlijke gesteldheid van een lucht en het weer in een landstreek, in het bijzonder de warmtegraad, gemeten over een periode van 30 á 40 jaar

Klimaat
Veel mensen praten dagelijks over het klimaat, maar wat is het nou eigenlijk?
Het klimaat is het gemiddelde weer van een bepaald gebied genomen over een tijd van 30 á 40 jaar. Om goed te kunnen begrijpen wat het klimaat is en hoe het tot stand komt is het belangrijk om te weten dat er een aantal factoren van invloed zijn op het klimaat. Zo heb je weer- en klimaatfactoren.
Weerfactoren zijn invloeden die veranderen en niet constant zijn, hierbij kun je denken aan de regen. Bij klimaatfactoren gaat het om factoren die constant aanwezig zijn, bijvoorbeeld de aanwezigheid van bergen in een bepaald gebied. Deze factoren bepalen de temperatuur in een gebied.
De weersfactoren zijn:
- temperatuur
- vocht
- luchtdruk
- wind
- bewolking
- neerslag

Kledinginvloeden
Mode invloeden - Iedere periode in de geschiedenis heeft zijn eigen modestijl. Die stijl wordt beïnvloed door aspecten, die te maken hebben met de sociaal maatschappelijke geschiedenis van die periode.
Ook de geografie is van belang. Ben je in een warm of koud land, een westers of oosters land, een traditioneel land of een land dat veel in aanraking komt met andere culturen†¦
Door reizen, televisie, kranten en internet ligt de hele wereld binnen handbereik en dat merken we! De invloed van andere culturen op onze westerse cultuur begon met de eerste ontdekkingsreizen.

klassen
Hiërarchische lagen in de bevolking

koran
boek over de openbaringen van Mohammed

Koningin
Zit in de regering, maar ze heeft officieel weinig politieke macht. Haar functie bestaat vooral uit representatieve taken, zoals het vertegenwoordigen van Nederland in het buitenland. Daarnaast heeft zij regelmatig overleg met de minister-president en vervult ze een actieve rol tijdens een kabinetsformatie.

kolonie
de gezamenlijke vreemdelingen van een zelfde natie in een bepaalde stad; in een land zelf voor stichtingen tot landontginning door behoeftigen; groep van bijeenwonende individuen van een bepaalde diersoort

kritieken
beoordelingen; het aanwijzen van gebreken in iets; uitingen van afkeuringen of ongenoegen; opstellen, verhandelingen, werken waarin een beoordeling gegeven wordt

krijgsgevangene
militair die in de oorlog in handen van de vijand is gevallen

kreken
kleine, smalle, vaak stilstaande waters; kleine, smalle vaarwaters tussen ondiepten of eilanden

kruistocht
gewapende tochten die van het eind van de 11e tot het einde van de 13e eeuw door de christenen van west-europa naar het heilige land ondernomen werden, om de heilige plaatsen op de mohammedanen te veroveren; georganiseerd, heftig of vurig optreden van een groep personen tegen iets dat zij verkeerd, ofwel voor iets dat zij goed achten

Kunstgras
Een natuurlijk grasveld vraagt veel onderhoud. Daarom schakelen sportclubs over op kunstgras.
Dat gebeurde het eerst bij hockey. Later probeerde men het ook voor voetbal, maar men merkte dat je dan bij een sliding brandwonden oploopt.
Eén oplossing daarvoor is waterkunstgras, waarbij het kunstgras met water besproeid wordt. Beter bleek het gebruik van ander materiaal voor de grasvezels. De vezels moeten buigzaam en glad zijn, maar ook veel (wrijvings)warmte kunnen opnemen (bij slidings).

kunstcritici
beoordelaar van kunst

Kwadraten
Stel je hebt een vierkant met vier zijden van 4 cm.
De oppervlakte van het vierkant is 4 × 4 = 16 cm2.
In plaats van 4 × 4 schrijf je ook wel 42.
Je spreekt dit uit als "vier tot de tweede" of "vier kwadraat".

last en ruggespraak
Kamerleden waren afgevaardigden van de provincies, en moesten dus ook in opdracht van de provincies stemmen

landelijk gebied
Gebied buiten de steden, waar landbouw en natuur een belangrijke rol spelen. Ook wel platteland genoemd

lagging
treuzelachtig; isolatiemateriaal om verwarmingsbuizen

Levensfasen
Je wordt geboren. Je bent een peuter, een kleuter, schoolkind... Welke veranderingen treden er op in je lichaam? Je wordt ouder. De ouderdom komt met gebreken. Welke?
Het menselijk leven verloopt in fasen, die elk hun eigen kenmerken hebben: zwangerschap, baby, peuter, kleuter, puber, volwassene.Zwangerschap BevruchtingDe eerste celdelingen Embryo (na ongeveer 3 weken) Foetus (na ongeveer 11 wekenVanaf nu lijkt het echt op een mens; deze kun je bekijken op een echo Geboorte (na ongeveer 40 weken)Puber Ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken. Geslachtsrijp worden. In de puberteit speelt de hypofyse een belangrijke rol. De hypofyse is een aanhangsel van de hersenen dat vanaf de puberteit hormonen produceert. Deze hormonen stimuleren de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken en de vorming van geslachtshormonen door de geslachtsorganen. De geslachtshormonen zorgen voor de vorming van geslachtscellen.In schema:
Hypofyse => hypofysehormonen => secundaire geslachtskenmerken
Hypofyse => hypofysehormonen => geslachtsorganen => geslachtshormonen => geslachtscellen.Volwassene
Vanaf dit moment begint de mens ouderdomsverschijnselen te vertonen. Gedurende het ouder worden vertoont de huid steeds meer rimpels. Echte ouderdomskwaaltjes zijn: ouderdomsverziendheid slijtage aan gewrichten Deze zijn echter goed te verhelpen: ouderdomsverziendheid met een leesbril en slijtage aan gewrichten door een operatie.

leisure
(vrije) tijd; vrij; onbezet; op zijn gemak

legacies
legaten; erfenissen

limestone
kalksteen

libretto
de tekst van het gezongen verhaal

liberalisme
Ideologie die vrijheid voor alle individuen wil

liberaal
onbevooroordeeld; de beginselen der franse revolutie aanhangend; niet orthodox; vrijzinnig; de vrije mededinging voorstaand

live
rechtstreeks, op het moment van de handeling, niet van een band- of filmopname (voor radio of tv)

lithografie
steendruk; werkwijze van het vervaardigen van afdrukken van op een bepaalde soort van geprepareerde steen getekende of daarin gegraveerde voorstellingen; door steendruk verkregen prent

loochenen
ontkennen

logistiek
proces van goederen- en informatiebewegingen; wetenschap van de mathematische logica

lustobject
middel tot seksuele lustbevrediging

Lucht- en waterweerstand
Het testen van een schaatspak in een windtunnel - Snelheid speelt een belangrijke rol bij veel sporten, zoals schaatsen en zwemmen. Techniek wordt te hulp geroepen om hogere snelheden mogelijk te maken.
Schaatspakken zijn aangepast en getest in windtunnels om schaatsers te helpen grotere snelheden te ontwikkelen, doordat de wrijving door de lucht aan het pak gereduceerd wordt. Weerstand ontstaat zowel doordat lucht aan de voorkant tegen een schaatser 'botst' als ook doordat er aan de achterkant van de schaatser onderdruk ontstaat, die hem of haar terugtrekt.
Dit effect kan zichtbaar worden gemaakt door een scherp voorwerp door water te trekken. Met tape op de schaatspakken kan dit effect verminderd worden. Bij zwemmers is dit effect nog sterker. Voor zwemmers helpen speciale pakken echter veel minder dan een goede zwemtechniek, waarbij ze het gebied van hoge druk op een goede manier met hun handen moeten doorklieven.

lubrication
smering