SchoolTV - Eigenwijzer begrippenlijst

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 05/06/2007, NL
Woorden: 765

verteren
voedingsstoffen zo klein maken dat ze opgenomen kunnen worden in het bloed

verstommen
stom, stil, sprakeloos worden

Versailles, de tuinen
Tuinen - Paleis Versailles heeft uitgestrekte tuinen die door een beroemde tuinarchitect zijn ontworpen. Je kunt er wandelen over lanen en paden. Langs prachtige perken met gekleurde planten en bloemen die in kunstige figuren zijn aangelegd. De fonteinen waren in de tijd van Lodewijk XIV wereldberoemd. Er zijn speciale watermolens bedacht om het water zo hoog mogelijk te laten spuiten. Dat was toen al zo duur, dat alle fonteinen alleen spoten als de koning door de tuinen liep.
Hoef je niet te weten, maar toch...elk jaar komen 7 miljoen mensen de tuinen van versailles bewonderen er zijn 150 verschillende soorten appelbomen in de tuin staan 372 marmeren en bronzen beeldhouwwerken er zijn 55 vijvers en bassins er zijn 600 antieke fonteinen 35 kilometer buizen geven water aan de fonteinen het water van de fonteinen komt van de rivier de Loire, 200 km verderop

Veroudering
Wanneer een baby ter wereld komt, is hij nog erg afhankelijk van de ouders. Naarmate het kind ouder wordt, kan het zichzelf steeds beter redden. Bij het ouder worden, kunnen er ook problemen ontstaan. Je lichaam wordt ouder en herstelt zich minder snel.
KindertijdStap voor stap ontwikkelt de mens zich verder tot een volwassen man of vrouw. Dat gaat gepaard met leerprocessen en met lichamelijk veranderingen. Die veranderingen gaan grotendeels vanzelf, maar door training kun je prestaties verbeteren. Problemen bij het ouder wordenSlechter zien.
De lens van het oog kan niet bol genoeg meer worden. De lens is minder elastisch. Daardoor wordt het scherp zien op korte afstand langzaam maar zeker onmogelijk. Dan heb je een bril nodig.Slechter horen.
Er raken steeds meer zintuigcellen beschadigd: eerst vermindert de gevoeligheid voor hoge tonen. Ook verandert de soepelheid van ondermeer het trommelvlies.Rimpels ontstaan in de huid.
Het lichaam verliest vocht. Je huid zit hierdoor wat 'losser' om je lichaam.Het haar wordt grijs.

Vermenigvuldigen en delen
Wat kosten tien schriften van € 1,25 samen?
Je moet vermenigvuldigen om het antwoord te vinden: 10 × 1,25 = 12,50
12,50 is het produkt van 10 en 1,25.
Tien schriften kosten € 12,50
Hoeveel schriften van € 1,25 kun je voor € 15,- kopen?
Je moet delen om het antwoord te vinden: 15 - 1,25 = 12
12 is het quotiënt van 15 en 1,25.
Voor € 15,- kun je 12 schriften kopen.

verloochenen
verwerpen; niet willen erkennen

Verhuismotieven
Mensen die migreren doen dat om verschillende redenen. Dat heeft te maken met geld, leeftijd en persoonlijke redenen.
Geld - Verhuizen kost geld. Mensen willen vaak beter wonen dan ze deden. Geld voor een grotere woning, een hogere hypotheek of hogere huur moet er natuurlijk wel zijn.
Leeftijd - Mensen hebben behoefte te verhuizen naarmate ze ouder worden. Jonge volwassenen willen vaak op zichzelf gaan wonen. Ouders met kinderen willen een groter huis in een veilige omgeving.
Persoonlijke redenen - Mensen kunnen besluiten te verhuizen. Ze krijgen een andere baan in een andere stad. Ze gaan scheiden of ze hebben een prijs gewonnen in de loterij.

Verhoudingstabellen
Je hebt een baantje.
Je verdient €4,00 per uur. Hoeveel je verdient, hangt af van het aantal uur dat je werkt.
gewerkte uren

vergrijzing
stijging van de gemiddelde leeftijd, tegenovergestelde van vergroening

vergisting
gisting ondergaan of doen ondergaan, gisten is het door micro-organismen veranderd worden van chemische structuur, bederven, fermenteren

verbaal
met woorden; mondeling; mondeling ingediend en schriftelijk vastgelegd; ondertekend verslag van voor een rechterlijke instantie afgelegde verklaringen; (rechterlijk) akkoord; akte die de overeenkomst tussen partijen bevat

verantwoording
verdediging; verweer; verontschuldiging; excuus; rekenschap; schriftelijk stuk waarin rekenschap wordt gegeven; aansprakelijkheid; verantwoordelijkheid

verantwoordelijk
verplicht (goed) te zorgen voor; verbonden met zware plichten of zorgen; gehouden (iets) te rechtvaardigen of rekenschap te geven (van iets); gehouden in te staan voor; aansprakelijk

verachting
minachting, als minderwaardig beschouwen

venture
als zelfstandig naamwoord: onderneming; gewaagde onderneming; waagstuk; risico; speculatie; wat in een speculatie enz. gestoken wordt; inzet; op speculatie verzonden goederen; poging; resultaat; als werkwoord: (het) wagen; op het spel zetten; riskeren; (het) wagen te zeggen (te geven enz.); op speculatie verzenden

vegetarisch
iemand die geen vlees eet maar wel eieren, kaas en melk

vegetariër
iemand die geen vlees eet maar wel eieren, kaas en melk

veganist
iemand die geen dierlijke producten eet en ook geen schoenen of kleding draagt die gemaakt zijn van dieren

vezels
onverteerbare voedingsstof; lange, draadachtige stoffen uit planten; stimuleren de spijsvertering

Vestigingsoverschot
Uit ieder land verhuizen mensen naar andere landen en komen er mensen vanuit andere landen. De vertrekkers zijn emigranten. De vestigers noemen we immigranten.
Wanneer het aantal immigranten groter is dan het aantal emigranten, is er een vestigingsoverschot. Dat kan ongunstig zijn voor een land. Bijvoorbeeld als er veel goedkope arbeidskrachten het land binnenkomen. Dat kan ten koste gaan van de werkgelegenheid van de bevolking. Een vestigingsoverschot kakn ook gunstig zijn voor een land. Door de nieuwe (goedkope) arbeidskrachten kan de productiviteit toenemen.

verzorgingsstaat
Staat waarin de maatschappij de lasten van de minder bedeelden draagt d.m.v. een krachtig systeem van sociale verzekeringen

visueel
op het gezicht of het gezichtsvermogen betrekking hebbend

visioen
droombeeld; hersenschim; innerlijk gezicht

visie
het bezien; inzage, inzicht; wijze van zien

Virussen
Virussen zijn veel kleiner dan bacteriën of schimmels. Met de lichtmicroscoop zijn ze niet te zien. Onder een elektronenmicroscoop wel.
Een virus heeft geen kern, het is eigenlijk niet eens een echte cel. Het is een eiwitomhulseltje met daarin erfelijk materiaal.
Virussen kunnen alleen overleven in of op andere levende wezen. Veel virussen kunnen zich snel aanpassen aan de omstandigheden. Het griepvirus bijvoorbeeld verandert iedere keer een beetje, zodat je steeds weer de griep kan krijgen. Dit is ook het geval met het vogelgriepvirus en met HIV (het virus dat AIDS veroorzaakt).
Omdat virussen steeds een beetje veranderen, zijn ze moeilijk ze te bestrijden.
Bij inenting worden er door een injectie verzwakte ziekteverwekkers of stukjes van de ziekteverwekkers in je lichaam gebracht. Je lichaam maakt afweerstoffen die deze ziekteverwekkers vernietigen. Als je dan het echte virus in je krijgt wordt niet meer (zo) ziek.
Inenten kan nog niet bij alle virusziektes.

virtuoos
iemand die enige kunst, in het bijzonder het bespelen van een muziekinstrument, technisch volmaakt beheerst; volleerd kunstenaar; als bijvoeglijk naamwoord: bedreven in een kunst

virtueel
denkbeeldig; schijnbaar bestaande; als mogelijkheid of vermogen aanwezig

VINEX-wijk
Aan de rand van de grote steden worden grote moderne nieuwbouwijken gebouwd. Er wordt milieuvriendelijk materiaal gebruikt in de bouw. Ook wordt gelet op andere duurzame kenmerken van de woning. Zonnepanelen op daken, zuinige cv-ketels, en hergebruik van water. Huizen in VINEX-wijken zijn in alle prijsklassen te koop.
Het openbaar vervoer zorgt voor een goede verbinding tussen de VINEX-wijk en de grote stad. Zo gaan mensen meer met de bus of de tram naar hun werk in de stad. Ze zullen minder hun auto gebruiken. Dat is goed voor het milieu.
In de nieuwe VINEX-wijken is plaats voor 2 miljoen mensen. Er worden 800.000 nieuwe woningen gebouwd. Niet iedereen vindt de wijken mooi. Ze zijn erg groot en er staan alleen maar nieuwbouwhuizen. Toch heeft men geprobeerd de wijk niet te eentonig te maken. Architecten hebben allerlei soorten woningen ontworpen.

videokunst
kunstvorm die gebruik maakt van televisiebeelden als medium, bijvoorbeeld in een gesloten circuit van monitoren

Videoclips
Een videoclip wordt gemaakt met een team. In dit team zitten mensen die verantwoordelijk zijn voor de make-up, de camera, de belichting, het geluid en de montage. De regisseur is inhoudelijk verantwoordelijk voor de clip.
Een goede videoclip moet voldoen aan bepaalde criteria. Zo moet de clip bij het nummer passen en moeten de clip (het beeld) en de muziek elkaar versterken. Bovendien moet een clip meerdere lagen hebben, waardoor deze boeiend blijft voor de kijker.De videoclip heeft zich in de vorige eeuw ontwikkeld tot een niet meer weg te denken onderdeel van de jeugdcultuur. Clips worden door de platenmaatschappij gezien als een verkoopmiddel voor muziek.De oorsprong van de videoclip ligt in de avant-garde films, die in de jaren twintig van de vorige eeuw werden gemaakt. Dit waren animatiefilmpjes bij bestaande muziek. In tegenstelling tot de videoclip die we nu kennen waren deze filmpjes niet bedoeld om de muziek te verkopen.In de jaren zestig kwamen er in Nederland verschillende muziekprogramma's op televisie, onder andere Top of Flop, Moef-Ga-Ga en in 1970 Toppop. In deze programma's traden artiesten al dan niet live op voor publiek. Er werden geen videoclips gebruikt.In 1990 werd MTV Europe opgericht. Deze zender zond de hele dag muziek uit. Dit was destijds heel vernieuwend, en het bracht veel artiesten op het idee om videoclips te maken. Met de oprichting van TMF, in 1995, konden ook Nederlandse artiesten zich met een videoclip presenteren. Tegenwoordig maakt elke artiest die mee wil tellen een videoclip bij zijn hitsingle.

Vluchtelingen
Mensen die naar Nederland komen omdat ze gevaar lopen in hun eigen land zijn vluchtelingen. In hun land is er oorlog. Of er is geen vrijheid om te zeggen wat je wilt. Deze mensen kunnen worden gestraft voor hun ideeën. In hun eigen land zijn ze hun leven niet zeker.
In Nederland kunnen ze wel in vrijheid leven. Ze vragen asiel aan in Nederland. Dit doen ze omdat Nederland het vluchtelingenverdrag van Genève heeft ondertekend. Nederland onderzoekt of hun verhaal wel klopt. Alleen vluchtelingen die echt gevaar lopen worden toegelaten. Gedurende het onderzoek verblijven de vluchtelingen in een asielzoekerscentrum.
Vluchtelingenverdrag van Genève
In het Verdrag is afgesproken dat alle vluchtelingen recht hebben op bescherming. Dit Verdrag is gesloten in Genève (Zwitserland) 1951. Het was eigenlijk alleen bedoeld voor mensen die waren gevlucht tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog. Maar nu is het ook van toepassing op mensen die na die tijd hun land zijn ontvlucht. Inmiddels hebben bijna 150 landen het Verdrag ondertekend. Waaronder in Nederland.

vormsel
(rooms-katholiek) sacrament waarin de gedoopte kracht ontvangt om het geloof standvastig te belijden

vormgeving
het brengen in of tot een bepaalde vorm; compositie

vormgever
ontwerper; iemand die iets in of tot een bepaalde vorm brengt; iemand die een compositie maakt

voorstudie
voorafgaande studie; ontwerp; schets

vooroordelen
ongegronde mening die vaak gebaseerd is op een stereotype beeld. Een (negatieve) eigenschap wordt bij voorbaat toegekend aan alle mensen van een bepaalde groep

voorganger
iemand die voorgaat, die het voorbeeld geeft; leider van een godsdienstoefening, predikant; hij die vóór iemand een post bekleed heeft

volksprent
prent met een eenvoudige, bij het volk geliefde, verhalende, lerende, stichtelijke of andere voorstelling op een los blad

voedselvertering
voedingsstoffen zo klein maken dat ze opgenomen kunnen worden in het bloed

voedingsmiddelen
alles wat je eet of drinkt; het bestaat uit voedingsstoffen

Vrouwenbesnijdenis
Ik ben voor twee maanden in Ghana om vrijwilligerswerk te doen op een basisschool en een middelbare school in Kumasi. In Ghana komt besnijdenis nog steeds voor.
Een besnijdenis van een man is het verwijderen van de voorhuid van de penis door middel van een vrij eenvoudige operatie. Een man kan besneden worden vanwege een religieus voorschrift, zoals bij joden. In de islam is besnijdenis niet verplicht (het staat niet vermeld in de Koran), maar wel gebruikelijk, omdat de Profeet Mohammed besneden was. Ook kan een besnijdenis worden uitgevoerd om redenen van hygiëne: het zou eenvoudiger zijn om een besneden penis schoon te houden. Ook komt het voor dat de voorhuid te nauw is (fimosis), en de eikel niet kan worden ontbloot. In zo'n geval is het niet alleen moeilijk schoon te houden, maar kan het ook pijnlijk zijn om een erectie te krijgen en om geslachtsgemeenschap te hebben.
Meisjesbesnijdenis is een ingreep aan de uitwendige geslachtsorganen. Er worden verschillende vormen toegepast:
Incisie - prik of sneetje in de voorhuid van de clitoris.Excisie - verwijdering van de gehele clitoris en kleine schaamlippen of een gedeelte hiervan.Infibulatie of faraonische besnijdenis - gehele verwijdering van de clitoris, de kleine schaamlippen en een gedeelte van de grote schaamlippen. Na aaneenhechting van de resterende schaamlippen blijft een zeer kleine opening over voor menstruatiebloed en urine. Ook van infibulatie zijn meerdere varianten mogelijk. Bij Somalische vrouwen komt deze vorm het meest voor.

Vrouwelijke hormonen
Bij de vrouw spelen hormonen, net als bij de man, een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de geslachtorganen.
De hypofyse is een aanhangsel van de hersenen. Omstreeks het achtste levensjaar vormt de hypofyse, onder invloed van de hypothalamus (vlak boven de hypofyse), hormonen.De hypofysehormonen (FSH en LH) worden afgegeven aan het bloed en bereiken zo alle delen van het lichaam. Niet alle delen reageren op deze hormonen. De geslachtsorganen wel.De eierstokken komen tot rijping dankzij deze hypofysehormonen en gaan vervolgens zelf geslachtshormonen produceren, oestrogeen en progesteron.In de puberteit komen dankzij deze hormonen verschillende veranderingen in het lichaam tot stand. Door oestrogeen komen de secundaire geslachtkenmerken tot ontwikkeling en de vagina en de uterus worden volgroeid.Pas tijdens de zwangerschap komen de borsten volledig tot ontwikkeling. Er ontstaan dan buisjes om melk af te kunnen voeren.

vredesverdrag
schriftelijk vastgelegde overeenkomst tussen twee of meer staten of soevereinen waarbij vrede gesloten wordt

Waterstof
Waterstof kan uitstekend gebruikt worden als intermediair voor de overdracht van deze
energie. Waterstof kan getransporteerd worden door pijpleidingen, in tanks samengeperst, als
sterk gekoelde vloeistof (-253 °C) of chemisch gebonden in de vorm van een metaalhydride, bijv. NaAlH4 of MgH2.

waarde
betekenis die iets heeft als bezit of ruilobject; zedelijke, esthetische of persoonlijke betekenis van iets: belang, gewicht, gewichtigheid, zwaarte; getal, bedrag dat een meter aanwijst

waanbeeld
waandenkbeeld: verkeerd, onjuist denkbeeld

waan
verkeerde mening; onjuist begrip; droombeeld

welzijn
welvaart; goede gezondheid

weerstand
verzet; tegenstand; elke kracht die een kracht tegenwerkt, belemmert of opheft

weerfactoren
factoren die het klimaat beïnvloeden. Het zijn factoren die veranderen.

wedergeboorte
het opnieuw geboren worden, hergeboorte (vaak in geestelijk-religieuze zin); het weer opbloeien, opleving

webtechnologie
technieken die gebruikt worden voor internet

webdans
dansuiting op internet

woningbouwcorporaties
instellingen belast met (gesubsidieerde) woningbouw en met de exploitatie (verhuur) en onderhoud van woningen

wrijvingswarmte
warmte die ontstaat bij wrijving

wrijving
het wrijven; weerstand die zich doet voelen als voorwerpen zich volgens een aanrakingsvlak langs elkaar bewegen; onenigheid; strubbeling

zalven
met zalf bestrijken; met zalfolie overgieten; wijden; heiligen

zetmeel
langzaam verteerbare koolhydraat; energierijke voedingsstof

zelfbeeld
beeld dat iemand van zichzelf heeft

Zingeving
Zin of onzin, wat is jouw mening? Levensbeschouwing is nuttig voor mensen. Een levensbeschouwing voorziet in een aantal wezenlijke menselijke behoeften zoals: zingeving, structuur en veiligheid in het leven, steun en troost in moeilijke tijden en de behoefte aan inspiratie voor het praktisch handelen.

zingeving
het zoeken naar de betekenis, het doel, het nut van het leven

ziel
het wezen van het niet-stoffelijke van de mens, mensenziel; menselijk individu, mens; de voornaamste, werkende kracht in iets; het inwendige van bepaalde voorwerpen

zintuig
orgaan dat prikkels uit de buitenwereld in gewaarwordingen omzet (tast, reuk, smaak, horen, zien)

Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap ontwikkelt een bevruchte eicel (zygote) zich tot een embryo. In de negen maanden die volgen vinden er veranderingen plaats bij het embryo maar ook in het lichaam van de vrouw. De zwangerschap eindigt met het naar buiten komen van de placenta.
De bevruchting
Bevruchting is de eerste stap in de ontwikkeling van een nieuw mens.Er vindt in de eierstokken ovulatie plaats, een eicel komt vrij in de eileiders.Door geslachtsgemeenschap zijn er zaadcellen in het lichaam van de vrouw gekomen.Enkele zaadcellen komen tot in de eileider, daar ontmoet een zaadcel een eicel.De zaadcel gaat de eicel binnen en zo werd de eicel bevrucht.De bevruchte eicel (zygote) gaat zich enkele malen delen. De baarmoederwand of uterusOp het moment dat je zwanger kan worden is de baarmoederwand verdikt.De zygote beweegt zich vanuit de eileider naar de dikke baarmoederwand en nestelt zich daar in.De eerste weken van de zwangerschap zorgt het baarmoederslijmvlies voor de voeding van het embryo.Een uitgebreid netwerk van bloedvaten (de placenta) ontstaat in het baarmoederslijmvlies.Dit netwerk voert voeding en zuurstof aan en neemt afvalstoffen weer mee terug.De bloedvaten van het embryo lopen vlak langs de bloedvaten van de moeder. Hierdoor kunnen stoffen worden uitgewisseld.Het embryo staat via de navelstreng in verbinding met de placenta. HormonenWanneer je zwanger bent, worden er in je lichaam zwangerschapshormonen uitgescheiden.Door deze hormonen blijft de menstruatie achterwege en wordt de slijmlaag juist dikker.Ook kun je zwangerschapshormonen aantonen in je urine. Hierop zijn zwangerschaptests gebaseerd.De hormonen uit de placenta zorgen ervoor dat het lichaam van de vrouw zich meer instelt op de zwangerschap.Kort voor de geboorte geeft de hypofyse hormonen af die de geboorte verder op gang moeten brengen. De hypofysehormonen bereiken de spieren van de uteruswand en van de buikwand. De geboorteIn de negende maand zakt het hoofd van de baby meestal omlaag, in het bekken.De eerste verschijnselen van de geboorte zijn de weeën.De spieren van de baarmoederwand en de buikwand trekken met steeds kortere tussenpozen samen. Hierdoor wordt de onderkant van de baarmoeder wijder (ontsluiting).Het kind wordt de vagina in geperst. Daarbij breken de vruchtvliezen en loopt het vruchtwater weg.Steeds krachtiger spiersamentrekkingen veroorzaken de persweeën. De baby komt met het hoofd naar voren naar buiten.Het hoofdje is te groot om het bekken te passeren. Doordat het hoofdje nog zacht is, kan het wat van vorm veranderen. Als het hoofdje er eenmaal is komt de rest ook wel.Ongeveer een kwartier na de bevalling komt de placenta naar buiten. De placenta raakt eerst los van de baarmoederwand en komt daarna als nageboorte naar buiten.

zwaartekracht
kracht die de lichamen doet vallen, zich naar de aarde bewegen, indien niets die beweging tegenhoudt