Biologiepagina - Begrippenlijsten

Categorie: Medisch
Datum & Land: 10/07/2017, NL
Woorden: 485

Stemband
[Gaswisselinguitscheiding] Stevige vliezen die gaan trillen als er lucht langs komt

Sterilisatie
[Voortplanting] het onderbreken van de zaadleiders bij de man of eileiders bij de vrouw

stikstofbase
[Cellen] een van de vijf basen in DNA of RNA, Thymine, Adenine, Cytosine, Guanine en Uracil.

stikstofbase
[DNA] een van de vijf basen in DNA of RNA, Thymine, Adenine, Cytosine, Guanine en Uracil

stikstofbindende bacterie
[Ecosysteem] zetten gasvormig stikstof om in ammoniak

stikstoffixatie
[Ecosysteem] het binden van stikstof

Stofwisseling
[Energie] het totaal van alle chemische processen in de cellen van een organisme

stopcodon
[Cellen] codon of triplet in mRNA dat niet codeert voor een aminozuur, maar het einde aangeeft van de eiwitsynthese.

stopcodon
[DNA] codon of triplet in mRNA dat niet codeert voor een aminozuur, maar het einde aangeeft van de eiwitsynthese.

Stroma
[Planten] is in een plantaardige cel de dikke vloeistof die tussen de grana (stapels thylakoïdeschijven) zit in een chloroplast

Strottenhoofd
[Gaswisselinguitscheiding] Bovenste deel van de luchtpijp, hierin bevinden zich de stembanden

structuurgenen
[DNA] genen die de info bevatten voor de eiwitsynthese in ribosomen

successie
[Ecosysteem] verandering in de loop van de tijd in de soortensamenstelling van een levensgemeenschap zodat deze geleidelijk overgaat in een andere

substraat
[Vertering] stof die door een enzym wordt omgezet

Syfilis
[Voortplanting] seksueel overdraagbare aandoening met zweertjes aan slijmvliezen en verlammingen en aantastingen van hersenen in een vergevorderd stadium

symbiose
[Ecosysteem] langdurige samenleving van individuen van verschillende soorten. Er bestaan drie typen van symbiose: mutualisme, commensalisme en parasitisme

Tegenstroomprincipe
[Gaswisselinguitscheiding] Verschijnsel dat vloeistof of lucht in aangrenzende ruimten tegengesteld stroomt, waardoor er altijd een concentratieverschil tussen beide ruimten is, bijv. het water stroomt langs de kieuwen tegengesteld aan het bloed in de kieuwen.

Terugresorptie
[Gaswisselinguitscheiding] Resorptie van nuttige stoffen door middel van actief transport vanuit de voorurine in het bloed

Testis
[Voortplanting] zaadbal

Testosteron
[Voortplanting] mannelijk geslachtshormoon, die de mannelijke secundaire geslachtskenmerken veroorzaakt

Thylakoïd
[Planten] een thylakoïde is een aan het fosfolipidedimembraan gebonden compartiment in de chloroplasten

thymine
[DNA] een stikstofbase

thymine
[Cellen] een stikstofbase

Transaminering
[Gaswisselinguitscheiding] Het maken van een aminozuur uit een ander aminozuur

Transgeen
[Planten] een transgeen organisme is een organisme dat een vreemd gen (een transgen) in zijn erfelijk materiaal draagt

transgeen
[Onderzoek] een transgeen organisme is een organisme dat een vreemd gen (een transgen) in zijn erfelijk materiaal draagt

transgeen
[DNA] een transgeen organisme is een organisme dat een vreemd gen (een transgen) in zijn erfelijk materiaal draagt

Transgenese
[Planten] het inbrengen van DNA m.b.v. recombinant DNA techniek dat afkomstig is van een organisme van een ander soort

Trilhaarepitheel
[Gaswisselinguitscheiding] Epitheel waarvan de buitenste laag uit trilhaarcellen bestaat, bijv. het neusslijmvlies

trofische niveau
[Ecosysteem] elke schakel van een voedselpiramide

tumor
[Cellen] kwaadaardig gezwel

tumorsuppressorgen
[DNA] gen dat info bevat voor een eiwit, die er voor zorgt dat een cel met te veel of onherstelbare DNA-schade overgaat tot celdood

turgor
[Onderzoek] druk van de cel op de celwand

UHT-methode
[Onderzoek] Ultra High Temperature, een machine blaast superhete stoom waardoor bacterien de temperatuurshock niet overleven in het voedsel (conserveringsmethode)

Uitscheiding
[Gaswisselinguitscheiding] Verwijdering van schadelijke en/ of overbodige stoffen uit het interne milieu van een lichaam

uitspoeling
[Ecosysteem] regenwater (met mineralen) spoelt snel weg naar diepere aardlagen

Ultrafiltratie
[Gaswisselinguitscheiding] Proces, waarbij kleine deeltjes in het bloed de wand van de bloedvaten en de haarvaten passeren. Grotere moleculen blijven hierbij in het bloed achter. Bij dit proces ontstaat voorurine

uracil
[Cellen] een stikstofbase

uracil
[DNA] in plaats van thymine bevat een RNA-nucleotide de stikstofbase uracil (U)

Ureum
[Gaswisselinguitscheiding] Organische stof, die het belangrijkste product van de eiwitafbraak bij zoogdieren vormt

Urine
[Gaswisselinguitscheiding] Mengsel van afvalstoffen, lichaamsvreemde stoffen, overtollig water en overtollige zouten, uitgescheiden door de nieren

Urineleider
[Gaswisselinguitscheiding] Buisje die urine vervoert van de nieren naar de urineblaas

Vaatbundel
[Energie] verzameling houtvaten en bastvaten en ander weefsel in kruidachtige stengels en bladeren

vacuole
[Cellen] blaasje gevuld met vocht in de cel, o.a. voor stevigheid

Verzamelbuisje
[Gaswisselinguitscheiding] Kanaaltje in een nier waarin de urine uit de nierkanaaltjes verzameld wordt en dat uitmondt in het nierbekken

Vet
[Energie] organische stof waarvan elk molecuul ontstaat door het binden van een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen.

vet
[Vertering] organische stof waarvan elk molecuul ontstaat door het binden van een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen.

Vetzuur
[Energie] een vetmolecuul is opgebouwd uit 1 glycerol en 3 vetzuurstaarten

Ventilatie
[Gaswisselinguitscheiding] Het verversen van lucht

Veredelen
[Planten] een groep planten onderling vergelijken, en de beste hieruit gebruiken voor vermeerdering. Als de gewenste eigenschappen wel aanwezig zijn, maar in twee verschillende planten, kan de veredelaar deze in één plant proberen te verenigen door de twee ouderplanten te kruisen.

versterkte broeikaseffect
[Ecosysteem] de verhoogde concentraties aan broeikasgassen in de atmosfeer versterken het natuurlijke broeikaseffect en leiden bijgevolg tot een verhoging van de gemiddelde aardtemperatuur én dus tot een globale De verhoogde concentraties aan broeikasgassen in de atmosfeer versterken het natuurlijke broeikaseffect en leiden bijgevolg tot een verhoging van de gemiddelde aardtemperatuur én dus tot een globale klimaatverandering

virus
[Onderzoek] ziekteverwekker die niet uit cellen bestaat, maar erfelijk materiaal (DNA of RNA) omgeven door een eiwitmantel

virus
[DNA] molecuul DNA of RNA, omgeven door een capside, een eiwitmantel, met bij sommige typen daaromheen een envelop. Virussen hebben geen eigen stofwisseling

Vitale capaciteit
[Gaswisselinguitscheiding] De hoeveelheid lucht die in 1 ademhaling maximaal kan worden uitgeademd (VC)

Vlokkentest
[Voortplanting] vorm van prenatale diagnostiek waarbij arts vlokken van de placenta wegzuigt

Voedingsvezels
[Energie] cellulose, lignine en pectine zijn voedingsvezels, de onverteerbare delen van een plant

voedingsvezels
[Vertering] verzamelnaam voor stoffen in plantaardig voedsel, die niet door menselijke enzymen kunnen worden afgebroken, bestaande uit de celwanden.

voedselconversie
[Ecosysteem] het omzetten van organische stoffen van het ene naar het andere organisme

voedselinfectie
[Onderzoek] een ontsteking door bacterien in je darmstelsel

voedselvergiftiging
[Onderzoek] bacterien en schimmels geven gifstoffen af in bedorven voedsel, waarvan je ziek kunt worden

voedselweb
[Ecosysteem] geheel van voedselrelaties binnen een levensgemeenschap

Voortgezette assimilatie
[Energie] omzetting van producten van de koolstofassimilatie in andere organische stoffen, zoals de fotosynthese

Voortgezette assimilatie
[Planten] omzetting van producten van de koolstofassimilatie in andere organische stoffen

Voorurine
[Gaswisselinguitscheiding] Vocht dat door ultrafiltratie van het bloed in de nierkapsels terechtkomt

Vruchtvlies
[Voortplanting] vlies om het embryo (de foetus)

Vruchtwater
[Voortplanting] vocht om een embryo (foetus); beschermt o.a. teggen stoten en uitdroging

Vruchtwaterpunctie
[Voortplanting] met een holle naald wordt vruchtwater opgezogen met daarin cellen van de foetus

waterbloei
[Ecosysteem] optreden van zeer grote hoeveelheden wieren en cyanobacterien. Algen- of waterbloei kan het gevolg zijn van kunstmatige of natuurlijke eutrofiëring

Waterpotentiaal
[Planten] is een maat voor de energietoestand van water in vergelijking met zuiver water en bepaalt de richting en beweging van het water

Wee
[Voortplanting] samentrekking van de spieren in de baarmoeder

weefsel
[Cellen] groep cellen met dezelfde vorm en functie

Weefselkweek
[Planten] een stukje weefsel wordt uit een plant gesneden en onder steriele omstandigheden opgekweekt tot nieuwe planten

weefselvocht
[Vertering] het vocht buiten de cellen en buiten de haarvaten

Wortelharen
[Planten] uitstulping van een epidermiscel van een wortel

Worteldruk
[Planten] druk in de houtvaten als gevolg van osmose door actief zouttransport door de endodermiscellen vanuit de wortelschors naar de houtvaten.

Zaadblaasje
[Voortplanting] orgaantje dat aan de zaadcellen een vocht toevoegt de zaadcellen actief maakt

Zeefvat
[Planten] transportkanalen in de bast

Zetmeel
[Energie] polysacharide, ontstaan door aaneenkoppelen van glucose, is een reservestof voor energie.

zetmeel
[Vertering] polysacharide, ontstaan door aaneenkoppelen van glucose, is een reservestof voor energie.

Zeefplaat
[Planten] openingen in de dwarswanden van bastvaten

Zygote
[Voortplanting] bevruchte eicel, die ontstaat door versmelting van twee gameten

G2-fase
[Cellen] periode tussen de S-fase en de mitose

G1-fase
[Cellen] periode tussen de mitose en DNA-synthese, waarin plasmagroei plaatsvindt

M-fase
[Cellen] M-fase of mitose is de fase waarin de kerndeling plaatsvindt. De M-fase bestaat uit profase, metafase, anafase en telofase

S-fase
[Cellen] periode waarin DNA-synthese plaatsvindt